مطالب مرتبط با کلیدواژه
۱.
۲.
۳.
۴.
۵.
۶.
۷.
۸.
۹.
۱۰.
۱۱.
۱۲.
۱۳.
۱۴.
۱۵.
۱۶.
۱۷.
۱۸.
۱۹.
۲۰.
استان البرز
حوزه های تخصصی:
توسعه یافتگی از مباحثی است که در سال های گذشته میان جغرافی دانان و برنامه ریزان اهمیت ویژه ای یافته است. از آنجا که خدمات عمومی ساختاردهنده ی شکل و ماهیت اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، کالبدی و فضایی مناطق است، نابرابری در نحوه ی پراکنش و توزیع آن ها تأثیر جبران ناپذیری بر ساختار و ماهیت مناطق گذاشته و سبب پیدایش انواع سطوح توسعه شده و برای برخی مناطق، منافعی را به وجود می آورد. این پژوهش باهدف تحلیل سطح توسعه یافتگی شهرستان های استان البرز انجام شده است. بر این اساس، روش انجام پژوهش مقایسه ای تحلیلی، نوع آن کاربردی، و جمع آوری داده ها به شیوه ی اسنادی و کتابخانه ای است. در این راستا پس از تعیین شاخص ها (43 شاخص) در قالب چهار بعد با بهره گیری از سه مدل TOPSIS ، SAW ، WASPAS و روش ادغام نتایج با روش میانگین رتبه ها، شهرستان های استان البرز ازنظر برخورداری از خدمات، سطح بندی شده و اولویت برنامه ریزی ها برای هر شهرستان باتوجه به پراکنش خدمات عمومی مشخص شدند. یافته های پژوهش نشان می دهد که شهرستان های کرج، ساوجبلاغ و نظرآباد ازنظر پراکنش خدمات عمومی در پایین ترین سطح توسعه یافتگی (چهارم) و شهرستان های اشتهارد و طالقان با رتبه ی 2 و 1 در بالاترین سطح توسعه یافتگی (اول) جای گرفته اند. نتایج ضریب هم بستگی پیرسون [nyh1] نیز بیانگر آن است که بین جمعیت به عنوان مهم ترین عامل در خدمات رسانی و پراکنش خدمات رابطه ی منطقی ای نیست؛ بنابراین نظام توزیع خدمات در استان البرز نیازمند برقراری ارتباط منطقی و هماهنگ بین توزیع جمعیت و پراکنش خدمات است.
تحلیل فضایی و سطح بندی شهرستان های استان البرز بر اساس شاخص های خدمات فرهنگی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
توزیع متناسب منابع میان سکونتگاه های انسانی با هدف دستیابی به توسعه متوازن در جامعه، نیازمند برنامه ریزی اصولی است که در گام نخست با تبیین وضع موجود و شناسایی امکانات و محدودیت های مناطق همراه است. با توجه به اهمیت مقوله فرهنگ و ابعاد کمّی و کیفی آن در توسعه جوامع، این پژوهش به تحلیل و طبقه بندی شهرستان های استان البرز از نظر درجه توسعه کمّی فرهنگ می پردازد. به این منظور 24 متغیر های فرهنگی با روش اسنادی انتخاب و وزن آن ها با الگوی ANP در نرم افزار SuperDecision تعیین شد. در این راستا ابتدا روابط میان متغیرها با روش دیماتل تحلیل شد و سپس در الگوی ANP لحاظ شد. طبقه بندی شهرستان ها از نظر میزان برخورداری از شاخص های فرهنگی، با روش تاپسیس در برنامه excel و روش تحلیل خوشه ای در نرم افزار spss انجام و با نرم افزار ARCGIS گویا شد. نتایج پژوهش حاضر بیان کننده نبود تعادل در توزیع شاخص های فرهنگی میان شهرستان های استان است. شهرستان کرج با میزان تاپسیس 50/0، بیشترین رتبه و شهرستان نظرآباد با میزان تاپسیس 14/0، کمترین رتبه را از جنبه توسعه کمّی فرهنگ در استان کسب کرده اند. شهرستان های کرج، طالقان و فردیس با کسب بیشترین میزان تاپسیس در طبقه برخوردار، شهرستان اشتهارد در طبقه نیمه برخوردار و شهرستان های ساوجبلاغ و نظرآباد با کسب کمترین میزان تاپسیس در طبقه محروم از شاخص های توسعه فرهنگ قرار دارند که نیازمند توجه در برنامه های توسعه آینده استان البرز است.
بررسی و تحلیل تهدیدهای سیاسی، امنیتی و دفاعی در استان البرز با رویکرد آمایش سرزمین(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
تهدیدهای امنیتی و دفاعی از ابعاد اصلی تهدید علیه واحدهای سیاسی محسوب می شوند. به لحاظ کارکردهای ویژه ای که امنیت و دفاع در واحدهای سیاسی دارند، تهدیدهایی ازاین دست می توانند نقش مؤثری در شکل گیری تصمیم های مختلف در این واحدها داشته باشند. بنابراین این پژوهش به دنبال شناسایی، بررسی و تحلیل، تهدید های امنیتی-دفاعی آمایش سرزمین، سطح بندی شهرستان های استان البرز بر اساس این تهدیدها و گزینش راهکار های آمایش سرزمینی برای آنها می باشد. این تهدید ها از طریق مطالعات اسنادی، پیمایشی و مصاحبه ای گردآوری شده اند. سپس با نخبان جهت پایایی پرسشنامه ، رتبه دهی به هرکدام از شهرستان ها از لحاظ تهدیدهای موجود و انتخاب راهکارها مصاحبه به عمل آمده است. به منظور رتبه بندی شهرستان های مختلف استان البرز از لحاظ تهدید های موجود، مدل ویکور را به کار گرفته است. همچنین برای وزن دهی شاخص ها در مدل ویکور از آنتروپی شانون استفاده شده است. از نتایج این پژوهش چنین بر می آید که در بین شهرستان های استان البرز شهرستان کرج به عنوان مرکز استان دارای بیشترین تهدید های سیاسی، امنیتی و دفاعی است. مهم ترین دلیل تمرکز تهدید ها در کرج، می تواند تمرکز خدمات، امکانات و دسترسی های مختلف استانی در این شهرستان باشد. همچنین دیگر شهرستان ها به دلیل عدم ارائه خدمات مناسب و درخور جمعیت نیز دارای تهدیدهای گوناگون در گروه های مختلف می باشند. نتایج نشان می دهد که از بین گروه های مختلف تهدید ها، تهدیدهای اقتصادی دارای بالاترین درصد اهمیت از لحاظ میزان تأثیرگذاری بر شهرستان های مختلف استان البرز است. بعد از تهدیدهای اقتصادی، تهدیدهای محیطی و زیست محیطی بیشترین اهمیت را در استان دارند. برای خروج استان به ویژه شهرستان کرج از وضعیت تهدیدزای موجود، در پایان به ارائه راهکار پرداخته ایم. یکی از مهم ترین راهکارهای آمایش سرزمینی برای کاستن از مسائل و مشکلات شهرستان های استان البرز، تمرکززدایی از کرج و ارائه امکانات و خدمات در دیگر شهرستان هاست.
برنامه ریزی توریسم و گردشگری در استان البرز با رویکرد توسعه پایدار
حوزه های تخصصی:
این پژوهش بنا به ماهیت، موضوع و اهداف از نوع توصیفی – تحلیلی و در زمره تحقیقات کاربردی است. از آنجایی که در این پژوهش از ابزار پرسشنامه و مصاحبه برای گردآوری اطلاعات مورد نیاز استفاده شده، بنابراین از زاویه دیگر می توان این پژوهش را یک تحقیق پیمایشی نیز قلمداد کرد. پرسش شوندگان بر این عقیده بودند که مولفه وجود جاذبه های گردشگری توسعه یافته و قابل توسعه و مولفه تشویق سازمان های دست اندر کار و بالا بردن خدمات و تسهیلات گردشگری به عنوان مهمترین نقطه فرصت بیرونی قرار دارد که از دیدگاه پرسش شوندگان علاوه بر عدم اختیارات لازم برای بالا بردن استانداردهای تسهیلات و خدمات گردشگری مولفه های ناتوانی سیستم برنامه ریزی برای استفاده از مدیریت پایدار در بخش گردشگری به عنوان کمترین اولویت تهدید بیرونی در جهت برنامه ریزی توریسم و گردشگری در استان البرز با رویکرد توسعه پایدار مطرح شده است. نظر به اینکه میانگین کل امتیازات تهدیدات و ضعف ها بر اساس SWOT در این پژوهش کمتر از میانگین کل امتیازات فرصت ها و قوت ها ((699/5)SO>(392/5)WT می باشد لذا استراتژی برای تاثیر برنامه ریزی توریسم و گردشگری در استان البرز با رویکرد توسعه پایدار تهاجمی خواهد بود.
بررسی رابطه بین شاخص های ذهنی مبتنی بر درک و نگرش جامعه محلی و بهبود کیفیت صنعت گردشگری (مورد مطالعه: استان البرز)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
گردشگری شهری دوره ۴ زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴
91 - 106
حوزه های تخصصی:
از جمله اقداماتی که در کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه برای تحقق توسعه پایدار و کاستن از فشارهای اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی صورت می گیرد، اجرای برنامه های توسعه گردشگری در سطوح محلی، ملی و بین المللی است. گردشگری، یکی از پاک ترین صنایع عصر حاضر به شمار می رود که توجه دولت ها و کشورهای جهان را به خود جلب کرده است.هدف اصلی این پژوهش، بررسی عوامل مؤثر در بهبود وضعیت صنعت گردشگری در استان البرز است. پژوهش حاضر از نظر روش و ماهیت کار، توصیفی-همبستگی و از نظر هدف، کاربردی است. در این پژوهش، از پرسشنامه استانداردشده استفاده شده و برای تحلیل داده ها، نرم افزار SPSS به کار گرفته شده است. مطابق نتایج، بین زیرساخت های اقتصادی، پایداری محیطی، پایداری اجتماعی-فرهنگی، شاخص های ذهنی مبتنی بر درک و نگرش جامعه محلی و پایداری سیاسی-امنیتی و بهبود کیفیت گردشگری استان البرز رابطه وجود دارد. براساس آزمون فریدمن، عامل پایداری اجتماعی-فرهنگی (کاهش دشمنی با علم و صنعت، کاهش بزهکاری، مشارکت در حفظ میراث فرهنگی) با نمره میانگین 67/6 در رتبه نخست قرار دارد. پس از آن، عامل های پایداری محیطی، کاهش فقر و توزیع درآمد و پایداری سیاسی-امنیتی با فاصله بسیار کمی در رتبه های دوم، سوم و چهارم قرار دارند. درنهایت، عامل های زیرساخت های اقتصادی (رشد فزاینده زیربناها و منابع گردشگری به عنوان یک ضرورت) و شاخص های ذهنی با فاصله بیشتری نسبت به 4 عامل اول به ترتیب در رتبه های پنجم و ششم قرار گرفته است.
شناسایی و تحلیل پیشران های مؤثر بر توسعه منطقه ای استان البرز با رویکرد برنامه ریزی سناریو مبنا(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
آمایش سرزمین دوره دهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۸)
139 - 166
حوزه های تخصصی:
تحقیق حاضر با استفاده از روش تحلیل ساختاری به دنبال ارائه سناریوهای محتمل پیش رو برای توسعه استان البرز در افق 1410 است. داده ها و اطلاعات موردنیاز تحقیق با مطالعه سند توسعه آمایش سرزمینی و به روش پیمایشی (پرسش نامه) و مصاحبه با کارشناسان در چارچوب مدل دلفی جمع آوری شده است. نمونه آماری تحقیق، 30 نفر از کارکنان نهادهای مرتبط و پژوهشگران شهری- منطقه ای بوده است. برای تحلیل داده از روش تحلیل اثر متقابل متغیرهای نرم افزار MICMAC و برای تدوین سناریوها از نرم افزار Morphol استفاده شده است. نتایج نشان داد «مسئله منابع آبی و خشک سالی»، «نابودی باغات استان به دلیل گسترش بی رویه ساخت وساز» و مسئله مربوط به «تولیدات صنعتی، افزایش آلودگی های محیطی و فرسودگی کارخانه ها در افق 1410» با 3 تکرار سناریوی فاجعه در سناریوهای تدوین شده و 3 تهدید جدی و اساسی برای توسعه استان البرز تا افق 1410 هستند؛ اما قابلیت، هم جواری با استان تهران و استفاده از ظرفیت های جمعیتی، اقتصادی و... آن، در هر ۳ سناریو به عنوان سناریوی مطلوب شناسایی شد. همچنین در همه سناریو، قابلیت های «صنایع بزرگ و استراتژیک» و «گردشگری استان» دارای بیشترین سناریوهای بینابین شناسایی شد و این موضوع نشان دهنده اهمیت این قابلیت ها در توسعه استان در افق طرح است.
اعتیاد زنان از منظر کنشگران دستگاه های اجرایی در استان البرز(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات اجتماعی ایران سال یازدهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴
52 - 74
حوزه های تخصصی:
هدف مقاله فهم شرایط، تعاملات، پیامدها و اقدامات و کارهای انجام شده در خصوص اعتیاد زنان در «استان البرز» از منظر کنشگران دستگاه های اجرایی استان است. روش مورد استفاده کیفی است و در فرایند پژوهش از نظریه زمینه ای استفاده شده است. داده ها با استفاده از تکنیک مصاحبه عمیق گردآوری شده اند. بر اساس روش نمونه گیری نظری و با معیار اشباع نظری، با ۱۹ نفر از مسئولان استان البرز مصاحبه شد. یافته های حاصل از مقوله بندی به روش نظریه زمینه ای شامل ۱۰ مقوله عمده به شرح زیر است: یادگیری اجتماعی و فشار همالان، تنش خانوادگی، ضعف نظام کنترلی، عدم حمایت بعد از ترک، مراکز درمانی بهبود یافتگان، آگاهی و آموزش برای پیشگیری از اعتیاد، فرهنگ سازی از طریق نهادهای مختلف، مراکز ترک اعتیاد، سازمان های مردم نهاد، شیوع و روند رو به رشد اعتیاد زنان. مقوله هسته نیز: «روند رو به رشد اعتیاد زنان برآمده از فشار ساختاری و ناهماهنگی سازمان ها» است. یافته ها نشان می دهد که پدیده اعتیاد زنان رشدی فراتر از امکانات و منابع لازم برای مقابله با آن داشته است، بین دستگاه های اجرایی هماهنگی و تقسیم کار روشنی وجود نداشته و جنبه های اجتماعی مبارزه با پدیده اعتیاد زنان تقویت نشده است.
نقش شهرهای کوچک در تعادل بخشی به توسعه پایدار منطقه ای و تحولات نظام شهری (مطالعه موردی: استان البرز از سال 1365تا1395)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
یکی از راهبردهای مهم که در نیم قرن اخیر برای مقابله با بی تعادلی منطقه ای ناشی از رشد فزاینده شهرهای بزرگ مورد توجه قرار گرفته، شهر های کوچک هستند که به دلیل برخورداری از برخی امکانات و خدمات، به عنوان یکی از مراکز مهم در تعادل یابی توسعه منطقه ای کانون توجه قرار می گیرند. روش پژوهش حاضر توصیفی- ارزیابی و هدف آن بررسی وضعیت تحولات نظام شهری شهر های کوچک استان البرز در جهت تعادل بخشی به توسعه پایدار منطقه ای است. برای دستیابی به جایگاه شهرهای کوچک در نظام شهری در یک دوره زمانی 30ساله (13۶۵تا13۹۵) از مدل های رتبه اندازه، آنتروپی و ترازنامه استفاده شده، سپس نقش آن ها در تعادل یابی توسعه منطقه ای ارزیابی شده است. نتایج حاصل نشان می دهد ضریب آنتروپی بدون احتساب شهرهای کوچک نیز به عدم تعادل ادامه خواهد داد. در مدل لگاریتمی رتبه اندازه نیز با احتساب شهر های کوچک، شیب خط برابر 94/1- و بدون احتساب شهر های کوچک، به 21/1- کاهش یافته که حاکی از نقش انکارناپذیر شهر های کوچک در نظام شهری است. نتایج مدل ترازنامه نیز نشان می دهد تغییرات مؤلفه ها عمدتاً درون طبقه ای و ناشی از رشد شهر هاست و فقط در سال 1385، با توجه به تبدیل روستاها به شهر شاهد تغییرات ناشی از شهرهای جدید بوده ایم.
تحلیل و پهنه بندی مخاطرات ژئومورفولوژیک (لغزش و سیل) استان البرز با استفاده از مدل هایVIKOR-AHP و FR(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های جغرافیای طبیعی دوره ۵۱ بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۰۷)
183 - 199
حوزه های تخصصی:
مخاطرات زمینی و ژئومورفیک از مخاطراتِ مهمِ طبیعی اند که سالیانه خسارات جانی و مالی زیادی در کل کشورهای جهان و به ویژه ایران به بار می آورند. ازاین رو، مطالعه و تهیه نقشه پهنه بندی مخاطرات امروزه یکی از اولویت های هر کشور به شمار می آید. در این تحقیق به بررسی مخاطرات زمین لغزش و سیل در سطح استان البرز پرداخته شده است. برای تهیه نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش استان، از مدل ترکیبی VIKOR-AHP و برای تهیه نقشه پهنه بندی خطر سیل از مدل نسبت فراوانی FR استفاده شد. سپس، به منظور داشتن دیدی کلی و جامع نسبت به وضعیت این مخاطرات، نقشه تلفیقی مخاطرات استان، که از همپوشانی دو نقشه پهنه بندی سیل و زمین لغزش است، با استفاده از مدل FUZZY تهیه شد. طبق نتایج نهایی حاصل از نقشه های پهنه بندی هر یک از مخاطرات، 09/33درصد سطح استان در پهنه با خطر زیاد زمین لغزش و 21/21درصد از سطح استان در پهنه خطر متوسط سیل قرار دارند که شناسایی و پهنه بندی مناطق دارای پتانسیل خطر وقوع این گونه مخاطرات اهمیت بسیاری دارد.
بررسی میزان آمادگی سازمانی جهت پیاده سازی ERP در ادارات ورزش و جوانان استان البرز(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف از این تحقیق سنجش میزان آمادگی سازمانی جهت پیاده سازی ERP در ادارات ورزش و جوانان استان البرز است. این تحقیق برحسب دستاورد یا نتیجه تحقیق، از نوع کاربردی و بر حسب اهداف تحقیق، از نوع توصیفی و از جنبه روش گردآوری داده ها، میدانی می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه مدیران، معاونان و کارشناسان مسئول اداره کل ورزش و جوانان استان البرز و ادارات کل شهرستان های استان با تعداد تقریبی 180 نفر تشکیل می دهند که روش کل شمار استفاده شد و 164 پرسشنامه صحیح مورد بررسی قرار گرفت. برای سنجش میزان آمادگی سازمانی از پرسشنامه محمدعلی و همکاران(1392) ، با پایایی کل 85/0 استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داد ه ها پس از تأیید طبیعی بودن توزیع داده ها با استفاده از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف، از آمار توصیفی و آمار استنباطی شامل فراوانی و میانگین و همچنین آزمون t تک متغیره و آزمون فریدمن در نرم افزار spss استفاده شد. یافته ها نشان داد که میزان آمادگی سازمانی جهت پیاده سازی ERP در ادارات ورزش و جوانان استان البرز در حد مطلوب می باشد و تنها عامل انسانی در حد مطلوب قرار ندارد. عامل مربوط به فناوری در رتبه بندی عوامل آمادگی در رتبه اول و عامل انسانی در رتبه آخر قرار گرفت. در نهایت اینکه نتایج حاصل از این پژوهش می تواند موجب شناسایی حوزه های ضعف سازمان در هریک از ابعاد گردیده و فبل از استقرار سیستم، طرح های آماده سازی برای پوشش آن نقاط مد نظر قرار گیرد.
بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش بیمه تکمیلی محصولات کشاورزی (مطالعه موردی زارعین استان البرز)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف این تحقیق، بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش بیمه تکمیلی محصولات کشاورزی توسط زارعین استان البرز می باشد. این تحقیق از نوع توصیفی همبستگی بوده که با استفاده از روش پیمایشی انجام گرفته است. جامعه آماری این پژوهش را زارعین در روستاهای استان البرز تشکیل می دهند که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان و روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای، تعداد 317 نفر به صورت کاملاً تصادفی انتخاب شدند. ابزار اصلی این تحقیق پرسشنامه ای است که روایی آن با کسب نظرات اساتید و صاحب نظران در حوزه مدیریت کشاورزی به دست آمد. پایایی پرسشنامه از طریق آزمون مقدماتی و با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ انجام شده و مورد تأیید قرار گرفت. نتایج تحلیل رگرسیون لجستیک گویای آن است که متغیرهای میزان درآمد سالانه کشاورزی، آگاهی از شرایط بیمه، اراضی تحت مالکیت، داشتن شغل غیرکشاورزی، ریسک پذیری و سطح تحصیلات کشاورز، توانایی تبیین واریانس و تغییرات متغیر وابسته پذیرش بیمه تکمیلی محصولات کشاورزی را دارند و توانستهاند 1/68 درصد از تغییرات متغیر وابسته پذیرش بیمه تکمیلی محصولات کشاورزی را تبیین کنند.
واکاوی علّی رفتار صرفه جویی از منابع آب کشاورزی در نواحی کوهستانی (مورد مطالعه: استان البرز)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
امروزه، بحران آب با توجه به نقش حیاتی آب در زندگی و به ویژه کشاورزی بیش از پیش افکار عمومی و جوامع علمی را نگران کرده است. در آب و هوای معتدل کوهستانی واقع در رشته کوه های البرز با میزان بارش متوسط سالیانه 250 تا 600 میلیمتر، پراکندگی آمار مصرف آب در بخش های مختلف شرب، صنعت و کشاورزی بسیار حائز اهمیت است. از آنجایی که بیشتر مصرف آب در بخش کشاورزی می باشد از این رو، مقاله حاضر با هدف واکاوی رفتار صرفه جویی از منابع آب کشاورزی به منظور پیشگیری از بحران آب در نواحی کوهستانی طراحی شد. روش پژوهش "توصیفی" و "علّی رابطه ای" بود و از فن پیمایش برای جمع آوری داده ها استفاده گردید. جامعه ی آماری این پژوهش را کلیه کشاورزان استان البرز به تعداد 28336 نفر تشکیل دادند حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی و مورگان به تعداد 380 نفر برآورد گردید. در این مقاله از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای با انتساب متناسب، برای تعیین حجم نمونه استفاده شد. روایی ظاهری و محتوایی پرسشنامه ی توسط پانلی از متخصصان دانشگاهی تأیید گردید همچنین، ضریب آلفای کرونباخ محاسبه گردید و پایایی پرسشنامه مورد تأیید قرار گرفت (87/0 ≥ α ≥ 65/0). نتایج حاصل از تحلیل علّی حاکی از آن بود که به ترتیب ارزش های جمع گرایانه، نیت صرفه جویی از آّب، کیفیت خدمات کشاورزی، دلبستگی مکانی، بیشترین اثر را بر رفتار صرفه جویی از آب توسط کشاورزان، دارد. و کمترین اثر مربوط به ارزش های فردگرایانه بود.
گونه شناسی الگوی فضایی و پیشنهاد سناریوهای ممکن برای توسعه آتی نظام شهری در استان البرز(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
آمایش سرزمین دوره شانزدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۲۳)
359 - 384
حوزه های تخصصی:
توزیع جمعیت، کارکردهای اقتصادی، جایگاه، و نقش شهرها در نظام شهری در تعامل با سایر شهرها در طول زمان دستخوش تحولات گوناگون می شود و تکامل می یابد. این تحولات در سازمانِ نظام شهری ایستا نیست و موضوعی وابسته به زمینه است. استان البرز تحولات بسیار سریعی را در نظام شهری پشت سر گذاشته است که موجب بروز عدم تعادل شدید در نظام شهریِ استان، تمرکز فزاینده جمعیتی و کارکردی در کلان شهر کرج نسبت به سایر شهرها، و به حاشیه رانده شدن سایر شهرها در نظام شهری شده است. گونه شناسی نظام شهری در استان البرز با هدف توصیف الگوی فضایی سازمان یافتن شهرها و تدوین سناریوهای ممکن برای الگوی فضایی آتی نظام شهری موضوع مقاله حاضر است. این هدف از طریق تحلیل الگوی فضایی ریخت شناسی و کارکردی شهرها و زمینه های مؤثر بر شکل گیری و تکوین نظام شهری و همچنین بررسی آینده های ممکن و قابل تصور برای نظام شهری تعقیب شده است. این پژوهش ماهیتی توصیفی دارد و متکی بر روش های کمّی و تحلیل های فضایی با تأکید بر دو رویکرد ریخت شناسانه و کارکردی است. بر اساس مطالعه انجام شده، کریدور شرقی غربی اصلی استان مهم ترین عامل مؤثر در استقرار شهرها در نظام شهریِ استان است. نظام شهری استان در آینده می تواند با سه الگوی فضایی توسعه یابد. این الگوها شامل الگوی توسعه کریدوری، توسعه چندمرکزی، و توسعه تک مرکزی هستند. به نظر می رسد در نظام شهری استان البرز، به رغم تمرکز فضایی جمعیت و اغلب کارکردهای استان در کلان شهر کرج، توانمندی هاییبرای تحقق الگوی متوزان تر توسعه وجود دارد. گرایش به الگوی توسعه کریدوری پیرا مون محور شرقی غربی، که مبتنی بر ساختار طبیعی و زیرساختی و اقتصادی منطقه است، یکی از این گرایش هاست که می تواند ضمن ایجاد توازن جمعیتی و کارکردی در نظام شهری استان شهرهای آن را به سوی احراز نقش های اقتصادی متنوع هدایت کند.
شناخت نقاط حادثه خیز محورهای استان البرز با استفاده از روش تخمین تراکم کرنل(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۲ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۱۱۳)
939 - 951
حوزه های تخصصی:
بررسی و مطالعه نقاط حادثه خیز در ایران، به سبب فقدان برنامه ریزی مدون در شناسایی و اولویت بندی این نقاط و فقدان بانک اطلاعاتی مناسبی که شناس نامه نقاط حادثه خیز کشور در آن ثبت شده باشد و پس از تأمین اعتبار و اجرای اقدامات اصلاحی داده های آن بهنگام شود، در سطحی پایین و ناکافی قرار دارد؛ در حالی که برای شناسایی و اولویت بندی آن ها نه از روش های علمی معتبر استفاده می شود نه پس از صرف هزینه و ایمن کردن آن ها میزان اثربخشی و کاهش سوانح در این نقاط ارزیابی می شود. استان البرز با داشتن حدود 407 کیلومتر راه بین شهری از لحاظ طول راه ها دارای کمترین در سطح کشور است و در عین حال به سبب موقعیت استان در شاهراه مواصلاتی غرب، شمال غرب، و شمال کشور مقام اول در ترافیک بین شهری کشور را دارد. بیشترین تعداد متوفیان ناشی از تصادف برون شهری با 58 نفر کشته در هر 100 کیلومتر مربوط به استان البرز است که به رغم دارابودن بیشترین شاخص های سیستم حمل و نقل هوشمند و تعداد نسبی راهدارخانه ها در سطح کشور مقام اول کشته ها در جاده های کشور را به خود اختصاص داده است. در این تحقیق از روش تخمین کرنل از مجموع آنالیزهای فضایی نرم افزار Arc GISاستفاده شده است که از روش های قابل بهره برداری در شناخت مناطق پُرتراکم به شمار می رود. نتایج به دست آمده نشان می دهد محدوده بسیار حادثه خیز استان البرز با طول 3/2کیلومتر در محور چالوس و اتوبان قزوین قرار گرفته است. از مجموع راه های استان 85/11 کیلومتر از راه ها در شرایط حادثه خیز است.
برنامه ریزی راهبردی توسعه گردشگری با تأکید بر نقش مشارکت اجتماعات محلی (مطالعه ی موردی: استان البرز)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
فعالیّت گردشگری در طول سال های اخیر نسبتاً پایدار بوده است و باوجود چشم انداز نامشخص اقتصاد جهانی، تنش های اقتصاد کلان و بیکاری در بسیاری از کشورها مشخص شده که این بخش از روند فرایند جهانی شدن بهره مند شده است؛ در چنین زمینه ای با توجّه به توسعه علوم و فنون و پیشرفتی که در مدل های پژوهشی حاصل شده است برنامه یزان با استفاده از مدل هایی جدید درصدد برنامه ریزی در زمینه گردشگری می باشند. برنامه ریزی توسعه ی گردشگری در استان البرز با تأکید بر مشارکت اجتماع محلی در این برنامه ریزی ها موجب اشتغال زایی و رشد اقتصادی این استان خواهد شد. براین اساس در این پژوهش که با روش توصیفی – تحلیلی صورت گرفته است سعی شده با استفاده از تلفیق مدل های سوات و AHp درزمینه ی توسعه ی گردشگری استان البرز راهبردهایی ارائه گردد؛ لذا بر اساس محاسبات مدل سوات تهدیدات با نمره 939/2 بالاترین ضریب و پس از آن، نقاط ضعف با مقدار 936/2، فرصت ها با مقدار 911/2 و درنهایت نقاط قوت با مقدار 903/2 پایین ترین ضریب را به دست آورده اند؛ امّا پس از تلفیق نتایج مدل سوات با مدل AHp ، راهبرد تدافعی (WT) با مقدار برآورد شده 078/4 بالاترین مقدار وزن محاسبه را به دست آورده است و پس از آن به ترتیب راهبردهای تهاجمی با مقدار اندازه گیری شده 895/3، راهبرد رقابتی با مقدار اندازه گیری شده 773/3 و درنهایت نیز راهبرد محافظه کارانه با مقدار 626/3 در پایین ترین مرتبه از سلسله مراتب راهبردهای موردنظر قرار گرفته است بدین ترتیب بر اساس این خروجی پیشنهاداتی در زمینه ی توسعه بخش گردشگری استان البرز ارائه شده است.
امکان سنجی پیاده سازی WebGIS بر مبنای Web2.0 با هدف توسعه نظام ساخت و بهره برداری پروژه های ورزشی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف از تحقیق حاضر بررسی امکان سنجی پیاده سازی WebGIS بر مبنای Web.02 در راستای ارتقای نظام ساخت و بهره برداری پروژه های ورزشی در استان البرز است. جهت نیل به این هدف روش پژوهش، توصیفی و پیمایشی و به صورت میدانی است و محدوده تحقیق استان نوظهور البرز انتخاب شد و به صورت کامل موردبررسی قرار گرفت. در این راستا با بررسی مستندات و نظرسنجی از خبرگان، با استفاده از روش SWOT-ANP، عوامل داخلی و خارجی مؤثر بر پیاده سازی WebGIS بر مبنای Web.02 شناسایی شد و جهت محاسبه اوزان نهایی و اتخاذ بهترین راهبرد و استراتژی از روش ANP و پرسشنامه مقایسات زوجی استفاده شد. نتایج نشان داد که استراتژی WO دارای بیشترین وزن است و به عنوان بهترین استراتژی مطرح است. طبق نتایج تحقیق امکان اجرای سیستم اطلاعات جغرافیایی تحت وب و برمبنای وب 2 وابسته به رفع نقاط ضعف سازمان در جهت استفاده هرچه بهتر از فرصت های موجود در استان نوظهور البرز می باشد که این مورد حاصل نمی شود مگر با آموزش کارکنان و ایجاد بانک اطلاعاتی یکپارچه از فضاهای ورزشی در استان.
شناسایی موانع واگذاری اماکن ورزشی دولتی به بخش خصوصی (مطالعه موردی استان البرز)
منبع:
علوم حرکتی و رفتاری سال سوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴
471 - 481
حوزه های تخصصی:
واگذاری اماکن ورزشی دولتی به بخش خصوصی از جمله برنامه هایی است که در اهداف بلند مدت اجرایی دولت قرار گرفته است؛ کشورهای در حال توسعه همچون ایران، به دلیل تحولات جهانی با مسائلی همچون افت و خیزهای بالای حمایت های دولتی به بخش ورزش، نبود برنامه های یکپارجه و نبود برنامه ای جامع برای جذب مشارکت بخش خصوصی روبرو بوده اند. هدف از انجام تحقیق شناسایی موانع واگذاری اماکن ورزشی دولتی به بخش خصوصی در استان البرز بود. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه مدیران اماکن ورزشی بخش خصوصی استان البرز بود (172 نفر) که با مراجعه به جدول مورگان و توجه به پدیده افت آزمودنی، محقق 130 نفر از مدیران اماکن ورزشی بخش خصوصی را به عنوان نمونه آماری در نظر گرفت. با توجه به اهداف تحقیق و در جهت جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از پرسشنامه محقق ساخته موانع واگذاری خصوصی سازی در ورزش استفاده شد که متغیر های استخراج شده شامل چهار بخش موانع اقتصادی، موانع سیاسی - حقوقی، موانع اجتماعی - فرهنگی و موانع مدیریتی بودند. برای تایید روایی صوری و محتوای پرسشنامه از متخصصان و اساتید رشته مدیریت ورزشی استفاده و مورد تایید قرار گرفت؛ همچنین پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ 86/0 به دست آمد. در راستای تحلیل داده های تحقیق از روش آزمون فریدمن برای بررسی و اولویت بندی موانع واگذاری اماکن ورزشی دولتی به بخش خصوصی استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد رتبه های موانع واگذاری اماکن ورزشی دولتی به بخش خصوصی با یکدیگر تفاوت دارند. موانع مدیریتی با میانگین (84/2) اولین اولویت، و بعد از ان به ترتیب موانع اقتصادی با میانگین (66/2)، موانع اجتماعی با میانگین (14/2) و در پایین ترین اولویت موانع سیاسی با میانگین (02/2) جای دارد. پیشنهاد می شود که با واگذاری بخش زیان ده به بخش خصوصی توسط دستگاه های دولتی، کنار گذاشتن بنگاه های دولتی ناتوان و تعامل بین دستگاه های متولی ورزش و حذف موازی کاری-ها می توان شرایط را برای پیشبرد اهداف و از میان برداشتن موانع واگذاری اماکن ورزشی فراهم کرد.
امکان سنجی پیاده سازی WebGIS بر مبنای Web2.0 با هدف توسعه نظام ساخت و بهره برداری پروژه های ورزشی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف از تحقیق حاضر بررسی امکان سنجی پیاده سازی WebGIS بر مبنای Web.02 در راستای ارتقای نظام ساخت و بهره برداری پروژه های ورزشی در استان البرز است. جهت نیل به این هدف روش پژوهش، توصیفی و پیمایشی و به صورت میدانی است و محدوده تحقیق استان نوظهور البرز انتخاب شد و به صورت کامل موردبررسی قرار گرفت. در این راستا با بررسی مستندات و نظرسنجی از خبرگان، با استفاده از روش SWOT-ANP، عوامل داخلی و خارجی مؤثر بر پیاده سازی WebGIS بر مبنای Web.02 شناسایی شد و جهت محاسبه اوزان نهایی و اتخاذ بهترین راهبرد و استراتژی از روش ANP و پرسشنامه مقایسات زوجی استفاده شد. نتایج نشان داد که استراتژی WO دارای بیشترین وزن است و به عنوان بهترین استراتژی مطرح است. طبق نتایج تحقیق امکان اجرای سیستم اطلاعات جغرافیایی تحت وب و برمبنای وب 2 وابسته به رفع نقاط ضعف سازمان در جهت استفاده هرچه بهتر از فرصت های موجود در استان نوظهور البرز می باشد که این مورد حاصل نمی شود مگر با آموزش کارکنان و ایجاد بانک اطلاعاتی یکپارچه از فضاهای ورزشی در استان.
آینده نگری تغییرات در مناطق مورفوکلیماتیک استان البرز برپایه سناریو های تغییر اقلیم(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های ژئومورفولوژی کمی سال دهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۳۸)
229 - 247
حوزه های تخصصی:
آینده نگری مناطق مورفوکلیماتیک برپایه سناریو های تغییر اقلیم و اثرات آن می تواند نقشی کلیدی در برنامه ریزی برای سازگاری با شرایط پیش رو، داشته باشد. درک تاثیر تغییرات اقلیمی بر شرایط محیطی سطح زمین یکی از موضوعات ضروری است که نتایج آن می تواند در سایر حیطه های پژوهشی مفید باشد. هدف این تحقیق بررسی اثرات تغییر اقلیم در سال های 2030 -2050 و 2080-2100 بر تغییر مرز نواحی مورفوکلیماتیک و شرایط مورفولوژیک در استان البرز است. برای این منظور از داده های هواشناسی 8 ایستگاه سینوپتیک در اطراف استان البرز و نقشه ها و تصاویر ماهواره ای استفاده شده است. روش انجام این تحقیق استدلال استقرایی می باشد و برای این منظور ابتدا بر اساس روش پلتیر منطقه بندی مورفوکلیماتیک کنونی استان البرز انجام شده است و سپس از ریز مقیاس نمایی گردش عمومی جو CanESM2 تحت سه سناریوی RCP 2.6 ، RCP 4.5، و RCP 8.5 بوسیله مدل SDSM برای بازسازی ارزش های دما و بارندگی آینده، استفاده گردید و در نهایت بر مبنای روش پلتیر، مناطق مورفوکلیماتیک 2050 و 2100 بر اساس سه سناریو خوش بینانه، میانه و بد بینانه، بدست آمد. نتایج این تحلیل نشان می دهد که تا سال 2050 و 2100 مناطق مورفوکلیماتیک مجاور یخچالی و معتدل به نفع گسترش مناطق نیمه خشک و خشک، کاهش خواهند یافت که میزان این تغییرات براساس سناریو های مختلف، متفاوت است. با توجه به نتایج بدست آمده، پیشنهاد می شود در برنامه ریزی فعالیت های انسانی، سازگاری ها و برنامه ریزی های لازم صورت گیرد.
تحلیل نقش خدمات و زیرساخت های گردشگری بر وفاداری و تمایل به بازدید مجدد گردشگران (مورد مطالعه: مناطق روستایی شهرستان ساوجبلاغ)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
گردشگری و توسعه سال ششم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۱۲)
154 - 176
حوزه های تخصصی:
برای مدیران گردشگری، شناسایی راههای وصول به اهداف صنعت گردشگری می تواند نقطه عطفی در برنامه ریزی توسعه گردشگری باشد. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و روش بررسی آن توصیفی - تحلیلی و پیمایشی است. هدف، تحلیل اثر امکانات و زیرساختهای گردشگری بر وفاداری و تمایل به بازدید مجدد گردشگران در مناطق روستایی شهرستان ساوجبلاغ است. جامعه آماری تحقیق گردشگران روستایی شهرستان و حجم نمونه محاسبه شده با استفاده از نرم افزار Sample power، 200 نفر است. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته ای است که روایی آن با استفاده از نظر متخصصان و پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ به تأیید رسید. به منظور حصول به اهداف پژوهش از آزمون های آماری تی در نرم افزار SPSS استفاده شده است. در راستای تشخیص متغیرها و عوامل تبیین کننده زیرساختها و امکانات گردشگری و اثر آن بر وفاداری و تمایل به بازدید مجدد گردشگران از مدلسازی معادلات ساختاری در نرم افزار AMOS استفاده و با توجه به مبانی تئوریکی تحقیق مدل ساختاری تنظیم شد. نتایج نشان می دهد از نگاه گردشگران امکانات و زیرساختهای گردشگری در حد مناسب و رضایتبخشی قرار ندارند. یافته های حاصل از مدلسازی معادلات ساختاری بیانگر آن است اثرگذاری عامل پنهان زیرساخت های گردشگری بر وفاداری و تمایل به بازدید مجدد گردشگران با بارعاملی 74/0 معنادار بوده است. سطح معناداری 002/0 برای این اثرگذاری نشانگر حمایت داده های تجربی از ارتباط بین دو شاخص مذکور در سطح اطمینان 95 درصد است.