۱.
کلیدواژه‌ها:
ردیابی اشعه شکست پذیری مدل های عددی هواشناسی توابع نگاشت مدل سازی اتمسفر
تروپوسفر لایه ای از اتمسفر است که از گازهای خشک و بخار آب تشکیل شده است که باعث تأخیر در زمان انتشار امواج الکترومغناطیس و در نتیجه خطا در تعیین موقعیت دقیق می شود. این تأثیر به طور خاص برای تکنیک های ژئودزی فضایی بسیار بحرانی تلقی می شود. برای مدل سازی این خطا روش های مختلفی پیشنهاد شده است که از جمله مطرح ترین آنها می توان به روش های ردیابی اشعه سه بعدی و استفاده از توابع نگاشت اشاره کرد. ردیابی اشعه سه بعدی، روشی مستقیم برای این برآورد تلقی می شود. در این مقاله مقایسه هایی بین این روش و روش استفاده از توابع نگاشت که بطور معمول مورد استفاده قرار می گیرند، انجام شده است. براساس این تحقیق مشخص می شود که در شرایط مختلف و برای رسیدن به دقت های مورد نظر از کدام روش استفاده شود و اولویت با کدام روش است. در این مقایسه از توابع نگاشت VMF و GMF استفاده شده است که در تکنیک های ژئودزی فضایی بسیار مورد استفاده قرار می گیرند. برای این منظور داده های سال 2008 و 2011 ایستگاه های VLBI مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که ایستگاهی که بیشترین رطوبت را دارد ( KOKEE ) در همه بازه های دقت، نیاز به ردیابی اشعه دارد و از توابع نگاشت نمی توان استفاده کرد. همچنین برای رسیدن به دقت کمتر از 10 میلیمتر در ارتفاع ایستگاه بایستی تقریباً در تمام زوایای ارتفاعی ردیابی اشعه استفاده شود و یا برای رسیدن به دقت کمتر از 20 میلیمتر در ارتفاع ایستگاه بایستی تقریباً در زوایای ارتفاعی 0 الی 35 درجه ردیابی اشعه استفاده شود، و برای بقیه زوایا می توان از توابع نگاشت استفاده کرد.
۲.
کلیدواژه‌ها:
خدمات مکان- مبنا تشخیص محیط تعیین موقعیت بدون مرز تعیین موقعیت همراه
امروزه خدمات مکان- مبنا یکی از برنامه های پرکاربرد در ابزار همراه است؛ اما دو مانع وجود دارد که خدمات مکان- مبنا نتواند از تمام پتانسیل خود استفاده کند. اول اینکه موقعیت مکانی افراد در تمام نقاط قابل دسترس نیست. مانع دوم عدم وجود سرویس یکپارچه برای تعیین موقعیت می باشد. مانع دوم که همان عدم وجود سرویس یکپارچه برای تعیین موقعیت است در این تحقیق موردبررسی قرارگرفته است. کاربران تمایل زیادی دارند که بتوانند با دستگاه تلفن همراهی که در اختیاردارند در محیط های داخلی و بیرونی به صورت یکپارچه تعیین موقعیت کنند. برای تعیین موقعیت در محیط های داخلی و خارجی با توجه به ویژگی های آن ها روش های متفاوتی وجود دارد. پس بنابراین برای استفاده از روش مناسب تعیین موقعیت در هر محیط ابتدا نیاز به شناخت محیط وجود دارد. در راستای تشخیص محیط از چهار عامل نور، تعداد ماهواره، دقت و امواج شبکه بی سیم و برای انجام تصمیم گیری از سیستم خبره استفاده شده است. در ابتدا چهارده حالت مختلف استفاده از عوامل تشخیص محیط موردبررسی قرار گرفت. سپس برای ایجاد یک سیستم خبره کلاسیک با اندازه گیری های انجام شده حدود آستانه هر یک از عوامل تعیین شد. پس از آن، برای حالت های مختلف، قوانین لازم برای تشخیص محیط تعریف شده و پایگاه دانش تشکیل شد. درنهایت بعد از تشکیل پایگاه داده در نقاط مختلف منطقه موردمطالعه این سیستم ارزیابی و نتایج آن ارائه شده است. نتایج این روش نشان می دهد در حالتی که از نور، دقت و امواج شبکه بی سیم استفاده شده، بهترین نتیجه به دست آمده است. در این حالت در 92 درصد موارد تشخیص محیط به درستی صورت گرفته است.
۳.
کلیدواژه‌ها:
آلودگی نفتی منابع آب زیرزمینی تغییرات مکانی تحلیلگر زمین آمار دشت شازند
در این پژوهش به بررسی تأثیر صنایع نفتی محدوده دشت شازند بر تغییرات مکانی کیفی منابع آب زیرزمینی با استفاده از تکنیک زمین آمار و سیستم اطلاعات جغرافیایی پرداخته شد. هدف این پژوهش شناسایی محدوده تأثیرپذیر و عوامل مؤثر در آلودگی است تا پهنه مناسب تأمین آب شرب و کشاورزی را از نظر کیفی در محدوده مطالعاتی شناسایی نمود. بدین منظور با نمونه برداری از آب چاه های محدوده مطالعاتی، آنالیزهای آزمایشگاهی مواد نفتی و آروماتیک انجام شد. سپس با تکنیک زمین آمار و به روش معکوس فاصله وزنی، روند تغییرات مکانی غلظت پارامترهای کیفی بررسی شد. برای این کار، منظور از تحلیل گر زمین آمار در نر م افزار ArcGIS 10.3 بهره گرفته شد. همچنین مقایسه مقادیر با حد مطلوب و حد مجاز استانداردهای محیط زیست بررسی گردید. نتایج نشان داد از نظر آلودگی های نفتی به جز در چند مورد استثناء، در بیشتر موارد آلودگی قابل توجهی وجود ندارد. بیشتر حساسیت ها در این بخش در چاه شماره 10 مربوط به دو پارامتر Anthracene و Pyrene از ترکیبات حلقوی چند هسته ای بود که مقادیر آلاینده چندین برابر استاندارد محیط زیست دیده شد. با توجه به توسعه مجتمع های نفتی شازند در سال های اخیر و نقطه روشن های آلودگی، هر چند بصورت محدود، به نظر می رسد خطر آلایندگی منابع آب زیرزمینی دشت شازند در آینده بیش از پیش افزایش یابد.
۴.
کلیدواژه‌ها:
پاسخگویی طیفی بافت های ساخته شده شهری باندهای انعکاسی سنجش از دور زلزله بم
با توجه به ابعاد وسیع خسارات و تلفات ناشی از زلزله در مناطق شهری و نیاز به سرعت عمل بیشتر در شناسایی مساکن آسیب دیده، در این میان سنجش ازدور و تصاویر ماهواره ای به دلیل ویژگی های خود، همچون اشراف کلی بر پدیده ها و منابع زمین و ثبت ویژگی های پدیده ها در دوره های زمانی مختلف در طیف های الکترومغناطیسی گسترده، توسط سنجنده ها، ابزاری ارزشمند برای مطالعه سریع مناطق آسیب دیده می باشند. بنابراین با بکارگیری تصاویر ماهواره ای Quick Bird قبل و بعد از زلزله و داده مکانی، به تحلیل پاسخگویی طیفی بلوک های شهری، در باندهای انعکاسی و عوامل مؤثر بر آن، قبل و بعد از زلزله، با هدف شناسایی کاربردی ترین باندهای انعکاسی در برآورد خسارات وارده بر اثر زلزله، پرداخته شد. در این تحقیق، با توجه به اینکه آسیب پذیری از مکانی به مکان دیگر متفاوت است و شرایط چه از لحاظ وسعت و چه از لحاظ ساختار کالبدی که دارای انواع بافت قدیم و جدید و بافت های خانه باغی و... می باشد؛ با انتخاب چندین نمونه- موردی از بلوک های شهری که در بخش های مختلف شهری همچون بافت قدیم یا بافت جدید قرار دارند و در اثر زلزله یا کاملاً تخریب شده اند، یا خسارات جزیی دیده اند و یا اینکه بدون هیچ گونه خساراتی سالم مانده اند، به تحلیل پاسخگویی طیفی و عوامل مؤثر بر پدیده انعکاس این بلوک های ساختمانی در چهار باند انعکاسی پرداخته شد. نتایج نشان می دهدکه در باند مادون قرمز انعکاسی بدلیل ماهیت متفاوت خود و همچنین داشتن طول موج بلندتر نسبت به سایر باندهای انعکاسی، زلزله کمترین تأثیر را در پاسخگویی طیفی بافت های ساخته شده دارد. بنابراین با تحلیل پاسخگویی طیفی این باند نمی توان خسارات حاصل از زلزله را، دقیقاً برآورد کرد ولی با تحلیل پاسخگویی طیفی پدیده ها در سه باند آبی، سبز و قرمز، می توان خسارات وارده بر بافت های ساخت شده شهری را، با دقت بیشتری برآورد کرد.
۵.
کلیدواژه‌ها:
مدلسازی عامل مبنا اتوماتای سلولی نامنظم رشد شهری مدلسازی چند عامله GIS
چگونگی رشد و گسترش شهرها همواره یکی از موضوعات چالش برانگیز در برنامه ریزی شهری بوده و تاکنون مدل های متعددی در خصوص رشد شهری ارائه شده است. هر چند بسیاری از این مدل ها روش تحقیق و یا فرضیات متفاوتی دارند ولی در یک نگاه عام می توان گفت این مدل ها تا به امروز اهداف مشترکی را دنبال کرده اند که همان ارائه درک بهتر از چگونگی تحولات شهری است. شهرها را می توان سیستم پیچیده ای دانست که از تعاملات عوامل گوناگون شکل گرفته اند. امروزه اتوماتای سلولی و روش عامل مبنا برای مدل سازی سیستم های پیچیده در طیف وسیعی از مطالعات بکارگرفته شده اند. روش عامل مبنا با قابلیت ذاتی شبیه سازی تعاملات اجتماعی و محیطی ابزار مناسبی برای مدل سازی سیستم های پیچیده است و اتوماتای سلولی نیز توانایی مناسبی در مدل سازی پدیده های منتشر شونده دارد. لذا در این تحقیق سعی شده است با ترکیب اتوماتای سلولی نامنظم و سیستم چند عامله، مدلی پویا از چگونگی رشد مناطق مسکونی در مقیاس پلاک های شهری ارائه شود. در مدل ارائه شده از اتوماتای سلولی به منظور محاسبه تناسب کلی اراضی برای توسعه استفاده شده است. در این محاسبه از فاکتورهای همسایگی، تناسب فیزیکی، دسترسی و قیود مکانی در قالب 12 معیار مکانی استفاده شده است. پنج عامل شامل عامل برنامه ریز شهری، عامل توسعه دهنده و عامل های خانوار در سه گروه درآمدی بالا، متوسط و پایین به مدل معرفی شدند. مدل پیشنهادی در شهرک مسکونی ناجی آباد کاشان پیاده سازی شد و نتایج ارزیابی نشان داد که مدل ارائه شده با دقت 71 درصد قادر به پیش بینی رشد شهری است. برنامه ریزان شهری می توانند با تغییراتی در این مدل، آن را برای برنامه ریزی و مدیریت رشد شهری استفاده نمایند.
۶.
کلیدواژه‌ها:
پهنه بندی حساسیت زمین لغزش سیلاب زمین لرزه فرونشست مناطق 22 گانه شهر تهران
رفتارهای طبیعی محیط زندگی بشر در جایی که سکونتگاه ها بدون شناخت و مطالعه این رفتارها احداث شده، مخاطرات نام گرفته اند. شهر و توسعه زیرساخت های آن در تأمین امنیت و نیازهای گوناگون بشری از کلیدی ترین محورهای توسعه زندگی اجتماعی است. از سوی دیگر مطالعه انتزاعی رفتارهای طبیعت در قالب بررسی سیل، زلزله، زمین لغزش و فرونشست همواره تصمیم گیری های مدیریتی را دشوار نموده، به طوری که دوری از عوامل تشدیدکننده یک مخاطره باعث نزدیکی به مخاطره دیگر شده است. یکی از روش های جبری مرسوم روش تحلیل سلسله مراتبی ( AHP ) است که به عنوان یک روش ارزیابی وزنی با ترکیب فاکتور های کمّی و کیفی به ارزیابی سناریوهای مختلف و انتخاب بهترین گزینه می پردازد. روش تحلیل سلسله مراتبی به عنوان یکی از روش های تصمیم گیری چند معیاره با بررسی اثرات فاکتور های مختلف در تقابل با یکدیگر زمینه را برای انجام تحلیل های مکانی کاربردی فراهم آورده است. لذا این پژوهش با هدف پهنه بندی جامع و یکپارچه مخاطراتی مانند سیل، زلزله، زمین لغزش و فرونشست، به شناخت، ارزیابی و تنظیم یافته ها در قالب یک نقشه جامع حساسیت این رفتارها با عنوان مخاطرات چهارگانه محیطی در محدوده مناطق بیست و دوگانه شهر تهران پرداخته است. روش تحقیق از نوع کمی-تحلیلی است و همه عوامل مؤثر در وقوع هر یک از مخاطرات شناسایی و در محیط ArcGIS رقومی سازی و با استفاده از روش نسبت فراوانی مدل سازی شده است. سپس هر یک از چهار نقشه حساسیت به روش فازی ترکیب و نقشه حساسیت نهایی در قالب پنج کلاس حساسیت خیلی زیاد، زیاد، متوسط، کم و خیلی کم طبقه بندی و بصورت نقشه و جدول استخراج و ارائه شده است. نتایج نهایی این پژوهش نشان می دهد که از میان مناطق 22 گانه شهر تهران، مناطق 1، 3، 18، 5 و 4 در زمینه مخاطرات چهارگانه مذکور حساسیت بالاتری نسبت به بقیه مناطق دارند و مناطق 9، 10، 11، 12 و 17 حساسیت کمتری دارند لذا پیشنهاد می شود با اولویت بندی پهنه های پرخطر، فرآیند مقاوم سازی و استاندارد کردن تأسیسات و زیرساخت های موجود اجرا شود. در خصوص احداث و توسعه زیرساخت ها و تأسیسات جدید نیز با اعمال محدودیت یا صادر نکردن مجوز ساخت وساز از بروز و تشدید این مخاطرات طبیعی در محدوده های پرخطر جلوگیری به عمل آید.
۷.
کلیدواژه‌ها:
: مکان یابی پسماند روستایی دهستان صومای جنوبی سیستم اطلاعات جغرافیایی روش MCE
پژوهش حاضر با هدف شناسایی مکان های مناسب برای دفن پسماند روستایی در دهستان صومای جنوبی شهرستان ارومیه انجام گرفته است. این پژوهش باتوجه به هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی است. با بکارگیری روش ارزیابی چندمعیاره ( MCE ) و سیستم اطلاعات جغرافیایی مکان های مناسب دفن پسماند در یک فرآیند چند مرحله ای مورد شناسایی قرار گرفته اند. جهت انجام این کار، با تهیه نقشه های محدود کننده، ژئومورفولوژی، اقلیم، منابع آب، عامل اقتصادی-اجتماعی، زیست محیطی و زمین شناسی- مخاطرات نقشه های تناسب زمین برای دفن پسماند پیشنهاد گردید. نتایج همپوشانی مجموعه محدود کننده ها و عوامل مؤثر مکان یابی نشان داد که تنها حدود 6 درصد مساحت دهستان برای دفن پسماند مناسب است. نتایج همپوشانی لایه کنترلی شیب بر روی مکان های مناسب پیشنهادی نیز نشان داد که از مجموع 6 درصدی مساحت محدوده مناسب، حدود 4 درصد دارای شیب کمتر از 15 درصد است که در محدوده مورد مطالعه برای دفن پسماند بسیار مناسب است. در مجموع شناسایی محدود کننده های دفن پسماند و عوامل نشان داد که ساختار جغرافیایی منطقه ایجاد کننده محدودیت های شدید برای بسیاری از کاربری ها بویژه کاربری های حساسی نظیر دفن پسماند است که بایستی در اولویت برنامه ریزی های ایجاد کاربری ها در منطقه مورد توجه برنامه ریزان قرار گیرد.
۸.
کلیدواژه‌ها:
مدل رقومی ارتفاعی تداخل سنجی راداری تصاویر سنتینل-1 سنجش از دور ماهواره ای
امروزه با پیشرفت تکنولوژی و اهمیت بحث تولید مدل ارتفاعی رقومی زمین از تمام نقاط کشور، می توان به لزوم استفاده هرچه بیشتر از سنجش از دور ماهواره ای پی برد. یکی از ارکان اصلی سنجش از دور ماهواره ای، سنجش از دور راداری می باشد. در سال های اخیر پروژه های فضایی بسیاری، اخذ اطلاعات از سطح کره زمین را آغاز کرده اند که آخرین آنها پروژه سنتینل می باشد. سنتینل-1 بخش راداری پروژه سنتینل است که با دوره زمانی 12 روز از سطح زمین تصاویر با توان تفکیک مکانی متوسط اخذ می کند. در این مقاله دقت و قابلیت تولید مدل ارتفاعی رقومی زمین با استفاده از این تصاویر مورد بررسی قرار می گیرد. تصاویر مورد استفاده در پژوهش حاضر، از شهر تهران و حومه آن می باشد. جهت انجام آزمایش ها هم از بخش کوهستانی (شمال تهران) و هم بخش هموار (جنوب تهران) استفاده شده است. تکنیک تولید مدل ارتفاعی رقومی، روش تداخل سنجی راداری با دو عبور تکراری می باشد. مدل ارتفاعی رقومی تولید شده با استفاده از تصاویر سنتینل-1 و تکنیک تداخل سنجی راداری با مدل ارتفاعی رقومی مرجع با دقت یک متر مورد ارزیابی قرار می گیرد. نتایج تحقیق نشان می دهند که در منطقه هموار، دقت ارتفاعی (انحراف معیار) مدل ارتفاعی رقومی 26/1 متر و دقت ارتفاعی در منطقه کوهستانی 32/10 متر می باشد. با در نظر گرفتن این نکته که می توان با استفاده از تصاویر سنتنل-1 که تصاویری با توان تفکیک مکانی متوسط محسوب می شوند به دقت نسبتاً مناسبی خصوصاً در مناطق غیر کوهستانی سخت دست یافت، لزوم مطالعه عمیق تر و استفاده بیشتر از این تصاویر بر محققان مشخص می شود.
۹.
کلیدواژه‌ها:
بازالت تصاویر ماهواره استر شاخص استخراج بازالت طبقه بندی
یکی از کاربردهای مهم علم سنجش از دور در بخش معدن و اکتشاف ذخایر معدنی و برآورد نقاط امید بخش زمینی می باشد. در این پژوهش با استفاده از دانش سنجش از دور به طبقه بندی و تفکیک سنگ های سطحی موجود در معدن دیرومره پرداخته شده است. هدف اصلی از انجام این پژوهش شناسایی مناطق حاوی بازالت مرغوب در سطح می باشد. در این راستا از تصاویر ماهواره چند طیفی ASTER که دارای قدرت تفکیک طیفی و مکانی نسبتاً قابل قبولی می باشند، استفاده شده است. در اولین قدم به منظور دستیابی به ترکیب درست طیفی بازالت با توجه به امضای طیفی تعریف شده توسط دانشگاه جان هاپکینز برای سنگ بازالت، رفتار باندهای ماهواره استر و داده های اولیه زمینی تهیه شده توسط کارشناسان؛ شاخص استخراج بازالت ( BEI ) تعریف شد. سپس با اعمال فیلتر Convolution and Morphology بر روی تصویر حاصله سعی بر آن شد تا با به دست آوردن یک ترکیب رنگی مناسب، بازالت مرغوب از نامرغوب تمایز داده شود. در قدم بعد برای بارزسازی بهتر دو نمونه نقشه با دو طبقه بندی متفاوت با استفاده از الگوریتم Maximum Likelihood ساخته شدند. در انتها با توجه به تمام داده های تحقیق و عملیات میدانی شاخص اولیه توسعه داده شد.
۱۰.
کلیدواژه‌ها:
کاربری اراضی سنجش از دور پردازش شی گرا CA-markov شهر شیراز
تغییرات کاربری اراضی از جمله فرآیند های اجتناب ناپذیر و محصول واکنش میان عوامل انسانی و طبیعی می باشد. داده های سنجش از دور و روش های نوین در زمینه پردازش تصاویر ماهواره ای به طور گسترده ای برای تعیین نوع، مقدار و محل تغییر کاربری زمین استفاده می گردد. نقشه های کاربری اراضی و نقشه های پیش بینی تغییرات مکانی-زمانی کاربری اراضی، تأمین کننده بخش عمده ای از اطلاعات مورد نیاز برنامه ریزان و مدیران شهری در زمینه اتخاذ تدابیر صحیح و تصمیم گیری های اصولی در جهت نیل به توسعه پایدار شهری می باشند. در این مطالعه با پردازش شی گرا تصاویر ماهواره ای لندست متعلق به سال های 1384، 1389 و 1394 به مدل سازی تغییرات دینامیک کاربری اراضی شهر شیراز پرداخته و از مدل تلفیقی زنجیره مارکوف- سلول های خودکار در طی دو مرحله، برای پیش بینی تغییرات کاربری اراضی استفاده شده است. در مرحله اول، با استفاده از نقشه کاربری اراضی سال های 1384 و 1389، کاربری اراضی سال 1394 پیش بینی گردید. به منظور صحت سنجی نتایج حاصله، از نقشه کاربری اراضی سال 1394 استفاده و نتایج نشان دهنده دقت 89 درصدی مدل در این مرحله می باشد. در مرحله بعد، با تنظیم پارامتر های مدل طبق مرحله قبل، با استفاده از نقشه کاربری اراضی سال های 1389 و 1394 به مدل سازی کاربری اراضی سال 1399 پرداخته شد. نتایج حاصل از بررسی تغییرات صورت گرفته در بازه 20 ساله مورد بررسی، نشان دهنده تغییر مساحت اراضی ساختمانی از 38 کیلومترمربع در سال 1384 به 142 کیلومترمربع در سال 1399 می باشد که حاکی از رشد قابل توجه اراضی مسکونی در محدوده زمانی مورد بررسی بوده و نیازمند تدوین برنامه های اصولی در زمینه بهبود مدیریت شهری می باشد.
۱۱.
کلیدواژه‌ها:
نوسان اطلس شمالی پوشش گیاهی سنجنده مودیس ماه می ایران
الگوهای جوّی بر تغییرات پوشش گیاهی مؤثرند. اندکی تغییر در عناصر اقلیمی منجر به واکنش سریع گیاه و تغییر در رشد آن می شود. هدف این مطالعه تحلیل ارتباط پوشش گیاهی ماه می (انبوه ترین ماه به لحاظ پوشش گیاهی) در ایران با الگوی پیوند از دور نوسان اطلس شمالی طی ماه های ژانویه تا می است. بدین منظور از داده های مقادیر پوشش گیاهی نرمال شده سنجنده مودیس، طی دوره 2001 تا 2014 استفاده شده است. ابتدا ناحیه ای از ایران که دارای متوسط NDVI بالاتر از 2/0 بود، به عنوان ناحیه دارای پوشش گیاهی جدا گردید. سپس با توجه به شدت و ضعف مقادیر NDVI و به منظور سنجش میزان حساسیت هر طبقه با الگوی پیوند از دور نوسان اطلس شمالی به سه طبقه با پوشش گیاهی تنک، متوسط و انبوه تقسیم گردید. نتایج نشان داد در طبقات ذکر شده، پراکندگی مقادیر همبستگی مثبت و منفی از الگوی مکانی خاصی پیروی نمی کند. به منظور ارزیابی بهتر نتایج در هر کدام از نواحی، نقاط با بیشترین و کمترین ضریب همبستگی هر طبقه انتخاب گردید. بالاترین ارتباط معکوس مقادیر ضریب همبستگی در ناحیه تنک مشاهده گردید که حاکی از حساسیت بالای پوشش گیاهی منطقه تنک به الگوهای جوّی می باشد. کاربری اراضی نقاط انتخاب شده نشان می دهد در بیشتر موارد، مناطق با همبستگی منفی و مثبت به ترتیب مربوط به زمین های با پوشش علفزار (پوشش طبیعی) و زمین های زراعی (پوشش انسان ساخت) است. از آنجا که در فازهای منفی الگوی نوسان اطلس شمالی وضعیت پوشش گیاهی انبوه تر از فازهای مثبت الگوی نوسان اطلس شمالی است و با توجه به بالاترین ضریب تعیین به دست آمده (77/0، در ماه فوریه واقع در استان آذربایجان شرقی)، می توان با استفاده از وضعیت نوسان اطلس شمالی در ماه های زمستان مقادیر پوشش گیاهی ماه می را برای نقاط شاخص واقع در استان های شمال غرب و غرب تخمین زد.
۱۲.
کلیدواژه‌ها:
آسیب پذیری ساختمان های شهری زلزله ANP Fuzzy GIS
زلزله مخرب ترین و شایع ترین سانحه طبیعی است که از گذشته تاکنون بیشترین آسیب جانی و مالی را بر شهرهای ایران وارد نموده است. منطقه 9 شهرداری تهران به دلیل فرسودگی شدید بافت مسکونی، نزدیکی به گسل شمال تهران و وجود کاربری های صنعتی، منطقه ای با آسیب پذیری بالا در برابر زلزله است. ضروریست جهت کاهش خسارات ناشی از زلزله در این منطقه قبل از ایجاد بحران، پهنه های آسیب پذیر مشخص و تمهیدات لازم انجام شود. در این راستا هدف اصلی پژوهش ارزیابی آسیب پذیری ساختمان های شهری در برابر شدت های مختلف زلزله می باشد. برای رسیدن به این هدف، 10 شاخص با استفاده از فرایند تحلیل شبکه ای (ANP) وزن دهی و نتایج حاصل از آن روی لایه های مورد بررسی در محیط GIS اعمال و نهایتاً با تلفیق لایه های مورد بررسی نقشه آسیب پذیری کلی منطقه تهیه گردید. مدل بکاربرده شده برای استانداردسازی لایه ها فازی (Fuzzy) می باشد. در مرحله بعدی جهت پیش بینی میزان آسیب وارده به ساختمان های شهری، سناریوهای زلزله در شدت های مختلف 6، 7 و 8 مرکالی اصلاح شده، طراحی و بر روی نقشه آسیب پذیری کلی منطقه اعمال شد. درنهایت براساس نتایج حاصل میزان آسیب پذیری ساختمان ها در 5 گروه آسیب پذیری خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد طبقه بندی شدند. نتایج پژوهش نشان می دهد که میزان آسیب پذیری ساختمان های شهری در دامنه های آسیب پذیری خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد، در زلزله با شدت 6 مرکالی اصلاح شده به ترتیب 26، 56، 17، 1 و 0 درصد، در زلزله ای با شدت 7 مرکالی اصلاح شده به ترتیب 21، 10، 52، 16 و 1 درصد و در زلزله ای با شدت 8 مرکالی اصلاح شده به ترتیب 7، 4، 10، 61 و 18 درصد می باشد.
۱۳.
کلیدواژه‌ها:
مسیریابی خط انتقال برق NSGA-II FAHP ساری
در مسأله مسیریابی خطوط انتقال نیرو عوامل فنی، اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی متعددی دخیل هستند تا بتوان مسیر بهینه ای را برای انتقال انرژی طراحی نمود . عوامل مذکور گاهی تأثیر هم راستا و فزاینده داشته و در مواردی دارای تأثیر غیر هم راستا و حتی خلاف جهت هستند . مسیر خط انتقال نیرو، افزون بر اینکه بر روی هزینه های نصب، راه اندازی و نگهداری آن تأثیر می گذارد، در میزان تأثیرات منفی آن بر روی محیط زیست نیز نقش دارد . بنابراین تعیین مسیر مناسب برای خطوط انتقال نیرو که متناسب با نیازها و اهداف پروژه بوده و نقش عامل تأثیرگذار را به درستی در نظر گیرد، بسیار مهم است . در این تحقیق عوامل و معیارهای تأثیرگذار در مسیریابی خطوط انتقال نیرو در قالب سه هدف اقتصادی، دسترسی و نگهداری خطوط انتقال و تأثیرات سوء زیست محیطی مورد بررسی قرار گرفته است . به منظور وزن دهی به عوامل و نیز ترکیب آن ها، با توجه به ویژگی های هر عامل، از روش های FAHP و ترکیب خطی وزن دار ( WLC ) استفاده شده است . در نهایت برای تعیین مسیر مناسب با توجه به چند هدفه بودن مسأله، از الگوریتم ژنتیک با رتبه بندی نامغلوب -2 ( NSGA-II ) که از محبوب ترین و کارآمدترین روش های تکاملی می باشد، به عنوان یک روش تصمیم گیری چندمعیاره تکاملی بهره گرفته شده است . مدل مذکور برای مسیریابی خطوط انتقال 63 کیلوولت بین دو پست برق شهید سلمانی و کیاسر در شهرستان ساری مورد استفاده قرار گرفت . نتایج ارزیابی توانایی روش پیشنهادی در بهینه سازی توابع هدف با بهبود میانگین 44 درصدی مقادیر توابع هدف و کاهش حدود 6 کیلومتر از طول مسیر در مقایسه با مسیر موجود را نشان می دهد .
۱۴.
کلیدواژه‌ها:
گرد وغبار رتبه بندی مدل AHP پیشگیری استان خوزستان
پدیده گرد و غبار یکی از مخاطرات طبیعی است که وقوع آن باعث وارد شدن خسارت هایی در زمینه زیست محیطی و بروز یا تشدید بیماری های تنفسی و قلبی، ترافیک هوایی و زمینی، گردشگری، کشاورزی و... می شود. با توجه به خسارت زیاد این پدیده و احتمال افزایش وقوع آن در سال های آتی، لزوم توجه به آن از سوی دولت و اجرای راهکارهای مناسب در این زمینه ضروری است. استان خوزستان به دلیل همجوار بودن با پهنه های وسیع بیابانی به طور مکرر در معرض گرد و غبارهای شدید قرار گرفته و این پدیده یکی از مهمترین مخاطرات طبیعی چند سال اخیر می باشد، که محیط زیست منطقه را بشدت دچار مشکل نموده است. در این پژوهش روش های پیشگیری از آثار پدیده گرد و غبار با استفاده از مدل AHP در استان خوزستان وزن دهی شدند. نتایج این پژوهش نشان داد که معیار عوامل کشوری با وزن 540/0 و عوامل برون کشوری با وزن 163/0 بالاترین و پایین ترین رتبه را به خود اختصاص داده است. همچنین زیر معیار روش اطلاع رسانی و آگاهی مردم از خطرات گرد و غبار از معیار عوامل کشوری با وزن 263/0 بیشترین رتبه و پاشیدن ریگ با وزن 034/0 در این معیار کمترین رتبه را به خود اختصاص داده اند.
۱۵.
کلیدواژه‌ها:
سامانه اطلاعات جغرافیایی استان مازندران تصمیم گیری چندمعیاره پارک های منطقه ای
مکان گزینی نواحی مستعد احداث پارک های طبیعی- منطقه ای،ازایده های مهم در مدیریت و توسعه مکان های جغرافیایی است. این امر نقش مهمی درحفاظت ازمنابع زیست محیطی واقتصادی کشورهای جهان ایفامی کند؛به طوری که توسعه آن درهرکشوری نیازمندمدیریت وبرنامه ریزی مؤثردراین حوزه است. هدف ازپژوهش حاضر، شناسایی نواحی مستعداحداث پارک های طبیعی- منطقه ای دراستان مازندران است تاضمن حفاظت ازمنابع طبیعی استان،زمینه تأمین منابع مالی پایدار،برای مجموعه مدیریت استان فراهم شود. این تحقیق ازلحاظ هدف، کاربردی؛ازلحاظ روش،توصیفی- تحلیلی است وازتحلیل سلسله مراتبی ومجموعه سیستم های تصمیم گیری چندمعیاره درکنارمجموعه های فازی واعمال نتایج درسیستم اطلاعات جغرافیایی،به منظورشناسایی نواحی مستعداحداث پارک های طبیعی- منطقه ای دراستان مازندران استفاده شده است. دراین مطالعه ازمعیارهای متفاوتی استفاده شد. الگوی بهینه موردنظردرمحیط نرم افزار GIS بااستفاده ازمدل های سلسله مراتبی وفازی به طورجداگانه وزندهی شده ونقشه نهایی هرکدام تولیدشد. پس ازتلفیق لایه های ایجادشده باهردوفرآیند 129817 هکتارازاراضی این استان جهت ایجادپارک های منطقه ای مناسب تشخیص داده شد. همچنین معیارپوشش گیاهی طبیعی باوزن 34/0 درفرآیندسلسله مراتبی و 127291/0 درمنطق فازی مهم ترین معیاربرای تصمیم گیران لحاظ گردید. نتایج نشان داد دراستان مازندران مناطقی وجود داردکه مستعدایجادپارک های منطقه ای به صورت طبیعی خواهدبودوسامانه اطلاعات جغرافیایی نیزنقش مهمی را دراجرای این مطالعه ایفانمودبه نحوی که نواحی شناسایی شده جهت ایجادپارک های منطقه ای،نزدیکترین فاصله رابامعیارهای موردنظرمقاله وهمزمان دورترین فاصله را بانواحی نامطلوب داشته اند.
۱۶.
کلیدواژه‌ها:
گردشگری اقتصاد اقتصادروستایی توسعه روستایی دهستان مریدان
گردشگری روستایی به عنوان یکی از راهبردهای توسعه روستایی وبه منزلةنمادی ازهویت فرهنگی ویکی ازمنابع مهم کسب درآمدواشتغال زایی درامربرنامه ریزی موردتوجه ویژه است. یکی از قطب های مهم گردشگری کشوراستان گیلان درحوزه جنوبی دریای خزرمی باشدکه ازبافت روستایی متنوع وجذابی برخورداراست. پژوهش حاضرکه باهدف ارزیابی جایگاه گردشگری درمتنوع سازی اقتصادروستایی و بسترسازی برای توسعه پایدار روستایی تهیه شده است؛ تلاش دارد که بامطالعه جامع دهستان مریدان ازتوابع استان گردشگرپذیرگیلان، تبیینی از نقش گردشگری درتوسعه وتحول اقتصادروستایی ارائه نمایدتاباتوجه به امکانات،توانایی هاومحدودیت های موجود،راهکارمناسبی برای توسعه گردشگری روستایی درمنطقه موردمطالعه ارائه دهد. درپژوهش حاضرباروش توصیفی- تحلیلی وپیمایشی؛ضمن بیان نقش واهمیت گردشگری روستایی،اثرات وپیامدهای اقتصادی گردشگری درروستاهای دهستان مریدان،موردمطالعه قرارگرفته است. به منظورتعیین ارتباط بین متغیرهاازروش آماراستنباطی کای دو( chi-square ) ازنرم افزارآماری SPSS باحجم نمونه 318 نفراستفاده شد. نتایج حاصله نشان می دهدکه گردشگری توانسته درساختاراقتصادروستایی این منطقه تأثیرگذارباشد،به صورتی که درامرتأثیرگذاری گردشگری برشاخص اشتغال،بامیانگین 7/4 ودرشاخص افزایش درآمدبامیانگین 42/4 حاکی ازتأثیرات مثبت گردشگری است؛ لذاایجادزمینه های اشتغال،افزایش سطح درآمد خانوارهای محلی، جلوگیری ازمهاجرت جوانان وتنوع فعالیت اقتصادی درناحیه،ازمهمترین اثرات اقتصادی گردشگری روستایی دراین دهستان ارزیابی می شود.
