جهاد سازمانی که بود: تأملی درباره نحوه استحاله نظام اداری ایران پس از انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی
حوزه های تخصصی:
تغییر و تحولات در نظام اداری کشور پس از انقلاب و ظهور سازمان هایی انقلابی مانند سپاه، بسیج و جهاد سازندگی یکی از دستاوردهای انقلاب محسوب میشد و انتظار میرفت که الگوی عملکرد این سازمان ها به دیگر نهادها و سازمان های جمهوری اسلامی منتقل شود. پس از پایان جنگ نه تنها این اتفاق رخ نداد، بلکه خود این سازمان ها به تدریج به سمت ساختارهای نامطلوب پیشین حرکت کردند. دکتر علی اصغر پورعزت، عضو هیئت علمی گروه مدیریت دولتی دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، به عنوان شخصی که هم از نزدیک این تحولات ساختاری را مشاهده کرده و هم به لحاظ تئوریک در حوزه تئوری سازمان، صاحب نظر است، این قصه را در مورد سازمان جهاد سازندگی روایت کرده و به تحلیل ماجرا پرداخته است. جهاد سازندگی، سازمانی بود که با بسیج مردمی برای ساختن ویرانه های ایران، پس از پیروزی انقلاب اسلامی برپا شد؛ سازمانی متکی به مردم و مردم نهاد که دولت را به دنبال خود کشید تا منابع ملی را پشتوانه حرکتی مردمی برای سازندگی کشور نماید. ولی به تدریج با افزایش سطح مداخله دولت در امور جهاد، این سازمان مرد م نهاد به یک بوروکراسی دولتی تبدیل شد و به تدریج در وزارت کشاورزی ادغام گردید و در نهایت حتی نتوانست نام و هویت خود را حفظ کند. مطالعه موردی این سیر، آشکارترین نمود استحاله فرهنگ سازمانی ایران پس از انقلاب بوده و میتواند نشانه و مبنای شناسایی بسیاری از جهت گیریهای پنهانی باشد که ناخودآگاه، نهاد جهاد سازندگی را به وزارت جهاد کشاورزی مبدل ساخت و به تدریج در آن حل کرد.