تأثیر استفاده از نقشه مفهومی بر یادگیری درس علوم

چکیده

هدف پژوهش حاضر،  تعیین اثربخشی استفاده از نقشه مفهومی در تدریس درس علوم تجربی بر یادگیری دانش آموزان است. روش پژوهش به صورت نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون، با گروه آزمایش و گواه انجام شده است. بدین منظور تعداد 76 نفر از دانش آموزان دختر دوره ابتدایی پایه ششم منطقه 19 تهران در سال تحصیلی 1393-94 به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. داده ها با برگزاری سه مرحله پیش آزمون، دو مرحله آزمون عملکردی و یک مرحله پس آزمون نهایی برای سنجش یادگیری و همچنین ثبت مشاهدات کلاسی جمع آوری شده است. برای بررسی روایی آزمون ها، محتوای آنها با هدف اصلی درس تطبیق داده شده و سؤالات با نظر 2 نفر از معلمان باسابقه و کارشناسان گروه های آموزشی دوره ابتدایی اداره آموزش و پرورش منطقه 19 تهران، هم به لحاظ ظاهر و هم به لحاظ محتوایی بررسی شد. با توجه به تشریحی بودن سؤالات آزمون، برای بررسی پایایی آزمون ها از روش پایایی مصححان استفاده شد. گروه آزمایش با استفاده از نقشه مفهومی و گروه گواه بدون دریافت مداخله و به روش سنتی، هر کدام 15جلسه 45 دقیقه ای و به مدت 5 ماه آموزش دیده اند. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش های آماری توصیفی و استنباطی تحلیل کوواریانس استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که بین میزان یادگیری دو گروه تفاوت معناداری وجود دارد و استفاده از نقشه مفهومی در تدریس بیش از روش سنتی موجب یادگیری دانش آموزان در درس علوم تجربی شده است.