آموزش پژوهی

هدف از انجام این پژوهش بررسی میزان تحقق فرصت های برابر یادگیری مبتنی بر حذف فاصله طبقاتی بر اساس قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه اقتصادی،اجتماعی، سیاسی و فرهنگی کشور ایران بود. شرکت کنندگان در پژوهش حاضر متخصصان، کارشناسان، سیاست گذاران و مسئولان اجرایی وزارت آموزش و پرورش، اداره کل آموزش و پرورش شهر تهران و مدیران و کارشناسان دفتر آموزش و پرورش سازمان برنامه و بودجه کشور بودند. با توجه به هدف اصلی پژوهش، از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد، که مستلزم مشورت با افراد مطلع بوده تا آنها موارد مناسب تحقیق را معرفی نمایند، این تعداد شامل 15 نفر شده که علت آن رسیدن به اشباع اطلاعات بود. ابزار جمع آوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. یافته های جمع آوری شده از طریق روش استقرایی مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که در تربیت نیروی انسانی کارآمد بر اساس مناطق مختلف، رعایت استانداردها بر اساس مناطق مختلف، توزیع نامساوی نیروی انسانی مجرب بر اساس مناطق مختلف و در منابع مالی تخصیص داده شده بر اساس مناطق مختلف ناکارآمدی وجود دارد. از اینرو فرصت های برابر یادگیری مبتنی بر حذف فاصله طبقاتی بر اساس قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه کشور در شاخص های یادشده تحقق نیافته است.

زبان آموزی به کمک فناوری اطلاعات و ارتباطات در دهه ی 60 میلادی با اختراع ابر رایانه ها شروع شد و پا به پای تحولات در این حوزه پیشرفت نمود و هم اکنون پژوهشگران در حال پژوهش بر روی تاثیر گوشی های هوشمند، شبکه اینترنت و شبکه های اجتماعی بر زبان آموزی هستند. با توجه به نتایج متنوع و گاها متناقضی که در این حوزه بدست آمده است، فراتحلیل حاضر قصد بررسی وضعیت پژوهش ها در این حوزه را داشته است. بازه زمانی انتخاب شده برای این فراتحلیل ده سال اخیر یعنی 2008 الی 2018 میلادی بوده است. علاوه بر محاسبه ی میزان اثر کلی این فناوری بر زبان آموزی از طریق پژوهش های صورت گرفته، میزان اثر در جنبه های انگیزشی زبان آموزان نیز محاسبه گردیده است. میزان اثر متغیرهای مهم در این حوزه همچون طول مدت پژوهش، زبان مورد پژوهش، دستگاههای به کار رفته در این پژوهش ها، مهارتهای زبانی، زبان اول یا دوم و رده های سنی زبان آموزان نیز گزارش شده است. در خاتمه به این جمع بندی رسیده ایم که زبان آموزی به کمک فناوری اطلاعات و ارتباطات دارای اندازه ی اثر موثر بوده و حاکی از موفقیت این فناوری در زبان آموزی بوده است.

مهم ترین ابزار نظام آموزش و پرورش برای شکل گیری هویّت ملّی و دینی در ذهن و ضمیر دانش آموزان، کتاب های درسی است. از دیدگاه برنامه ریزان درسی، کتاب های درسی «تاریخ» یکی از ابزارهای مهم رسیدن به این هدف هستند. مسئله اصلی پژوهش پاسخ به این سؤال است: در محتوای کتابهای درسی تاریخ مقطع متوسطه نظام آموزشی ایران در دوران پهلوی دوم مؤلفههای هویّت ملّی و دینی به چه میزان مورد توجه و تکرار قرار گرفته اند ؟ پژوهش حاضر با هدف توصیف و مقایسه میزان توجه و تأکید به مؤلفه ها و نمادهای مرتبط با هویّت ملّی و هویّت دینی در کتاب های درسی مورد نظر انجام شده است. به این منظور با استفاده از روش تحلیل محتوا، 15 عنوان کتاب درسی، انتخاب و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. بر اساس یافته های پژوهش، در کتاب های درسی مؤلفه ها و مفاهیم مرتبط با هویّت ملی از بیشترین درجه توجه برخوردار است؛ همچنین .از میان مؤلفه های هویّت ملی بیشترین تکرار و توجه به مؤلفه های مانند: قهرمانان ملی و اسطوره ای ایران، شخصیت ها و فرزانگان ایرانی و از میان مؤلفه های هویّت دینی بیشترین تکرار و توجه به مؤلفه های مانند: پیامبر اکرم(ص) و امام علی (ع)، در کتاب های مورد نظر مشاهده گردید.

هدف پژوهش حاضر، واکاوی نقش آموزش خلاقیت با استفاده از سنجش حافظه در خودباوری و مهارت حل مسئله کودکان پیش دبستانی شهرستان مرودشت بود. روش پژوهش آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری را تمامی کودکان 6-4 ساله شرکت کننده در مهد کودک های شهرستان مرودشت تشکیل دادند. جمعاً 40 نفر به صورت تصادفی با روش نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب شدند و به تصادف در دو گروه 20 نفره آزمایش و کنترل قرار گرفتند. از مصاحبه نیمه سازمان یافته بالینی در خصوص ارزیابی میزان خودباوری و توانایی حل مسئله کودکان استفاده شد؛ سپس برنامه آموزش خلاقیت با استفاده از سنجش حافظه کاری به عنوان عامل آزمایشی در 9 جلسه 60 دقیقه ای به صورت سه جلسه در هفته برای گروه آزمایش اجرا شد. نتایج حاصل از تحلیل کواریانس چندمتغیره نشان داد که کودکان گروه آزمایش از خودباوری و توانایی حل مسئله بالاتری نسبت به گروه کنترل پس از اتمام دوره آموزشی برخوردار بوده اند؛ بنابراین آموزش خلاقیت با استفاده از سنجش حافظه کاری باعث افزایش خودباوری و مهارت حل مسئله در کودکان پیش دبستانی می شود.

از آنجایی که کیفیت آموزش به عنوان یکی از مهمترین عوامل مؤثر بر نتایج آموزشی دیده می شود، اثربخشی برنامه های درسی در بسیاری از زمینه های سیاست ملی به کانون توجه تبدیل شده است در این راستا پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین نوآوریهای برنامه های درسی و مهارت فراشناختی در معلمان دوره ابتداییانجام شد. روش تحقیق مورد استفاده در این نوع پژوهش از نوع همبستگی و جامعه آماری شامل 1969 نفر از معلمان ناحیه های 1، 3 و 4 اصفهان بود که تعداد 170 به عنوان نمونه مورد مطالعه از طریق فرمول حجم مورگان و به صورت نمونه گیری متناسب با حجم انتخاب شده اند. داده های پژوهش از طریق پرسشنامه گردآوری گردید. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته نوآوری برنامه درسی با 33 گویه و پرسشنامه مهارتهای فراشناختی (1994) و همچنین برای تعیین روایی پرسشنامه از روایی محتوا، و برای برآورد پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرانباخ استفاده شد. یافته های پژوهش بر این امر دلالت داشت که بین نوآوریهای برنامه های درسی با مهارت فراشناختی(دانش و تنظیم شناختی) و ابعاد آن در بین معلمان دوره ابتدایی رابطه معنی دار وجود دارد. میزان مهارت فراشناختی معلمان بالاتر از سطح متوسط بود.

هدف پژوهش تاثیر درس پژوهی بر عملکرد تحصیلی درس مطالعات اجتماعی دانش آموزان سال پنجم ابتدایی شهر ساری بوده است. روش پژوهش، شبه آزمایشی بوده است. جامعه آماری دانش آموزان پایه پنجم تشکیل دادند. نمونه آماری 52 نفر بود که در دو کلاس 26 نفره مشغول به تحصیل بودند که ابزار اجرا شد(گروه آزمایش) و در گروه دیگر ابزار مورد استفاده قرار نگرفت(گروه گواه). پس از آموزش به دو شیوه درس پژوهی و سنتی، عملکرد تحصیلی در هر دو گروه از طریق آزمون کتبی با محتوا و سطوح شناختی مشابه، یک هفته پس از آموزش اندازه گیری شد و نتیجه آزمون در دو گروه مورد مقایسه قرار گرفت. سئوالات در شش سطح یادگیری به یاد سپردن، فهمیدن، کاربرد، تحلیل، نقد و ارزیابی و خلق و آفرینش طراحی شده و بازه نمره آزمون از صفر تا 20 بود. نتایج تحقیق نشان داد که رویکرد درس پژوهی بر عملکرد تحصیلی درس مطالعات اجتماعی در دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی تاثیر معناداری دارد. این تاثیر در شش سطح یادگیری به یاد سپردن، فهمیدن، کاربرد، تحلیل، نقد و ارزیابی و خلق و آفرینش معنادار بوده است. به طور کلی نتایج تحقیق نشان داد استفاده از رویکرد درس پژوهی موجب بهبود عملکرد تحصیلی دانش آموزان در درس مطالعات اجتماعی می شود.