آموزش پژوهی

هدف از این پژوهش بررسی تطبیقی رمان کودک فیلسوف لیلا (ناجی، 1392) و رمان لیزا کودکی در مدرسه (لیپمن، 1983[1392]) است. کودک فیلسوف لیلا نمونه ای است از تلاش های پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی که با هدف بومی سازی محتوای مورد استفاده در جنبش فبک، بر اساس پیش متن آن، یعنی اثر لیپمن. در این پژوهش بر آنیم با بررسی تفاوت محتوایی دو اثر، ضمن شناسایی تفاوت محتوایی آنها، ماهیت رویکردِ بومی سازی اثر را بشناسیم. یافته های پژوهش نشان می دهد تغییرهای اعمال شده برای بومی سازی بیشتر در این موارد انجام شده است: 1. نام ها 2. شعر 3. زمان 4. مکان 5.توصیف ها 6. ترجمه 7. محتوا 8. روابط 9. فراموشی مؤلف 10. تضاد 11. حذف و اضافه. بنابر تحلیل تطبیقی محتوای دو اثر بررسی شده و نیز ت أمل در ماهیت مؤلفه های مورد شناسایی، می توان ادعا کرد رویکرد حاکم بر بومی سازی در این اثر از نوع تهذیبی/پالایشی است و صرفاً تلاش شده منطبق با فرهنگ جامعه ی هدف متن اصلی تغییر یابد. بنابر این تحلیل نمی توان کودک فیلسوف لیلا را اثری تألیفی تلقی کرد و خلق آثار بومی برای برنامه های فبک/ فباک گزینه منطقی تری است تا بومی سازی تهذیبی.

هدف این پژوهش، واکاوی دلالت های دانش ضمنی با تاکید بر مفهوم شناسی تربیت دینی در حوزه تدریس و یادگیری است. با این استدلال که دلالت های دانش ضمنی در تدریس و یادگیری، بر تجربه شخصی و قضاوت های ذهنی استوار بوده، در ارتباط کنشی میان آموزگار و دانش آموز رخ می دهد. برای دستیابی به این هدف با روش تحلیلی-استنباطی؛ مفاهیم تربیت دینی، تدریس و یادگیری ضمنی تحلیل و نسبت تدریس ضمنی با یادگیری آموزه های دینی تشریح گردید. و در نهایت با توجه به مراحل سه گانه تفکرِ «مذهبی شهودی»، «مذهبی عینی» و «مذهبی انتزاعی» در دانش آموزان؛ شیوه های تدریس و یادگیری ضمنی مفاهیم تربیت دینی در دو رده سنی 6 تا 9 سال و 9 تا 11 سال، مقطع ابتدایی(مرحله تفکر مذهبی عینی) استنباط و مطرح شدند. نتیجه اینکه شیوه تربیت دینی رده سنی 6تا9 سال، در چارچوب بیان «ادبیات مذهبی» شکل پیدا می کند تا کنش ارتباطی معلم و دانش آموز از جاذبه و تأثیر لازم برخوردار باشد و در رده سنی 9تا 11 سال، استفاده از شیوه «تصویر-پردازی محبت آمیز از مفاهیم دینی» در قالب «داستان های دینی» با هدف معنا بخشی شخصی نسبت به مفاهیم دینی مطرح گردید.

هدف از پژوهش حاضر بررسی و مقایسه عملکرد حرفه ای معلمان فارغ التحصیل رشته آموزش ابتدایی از دانشگاه فرهنگیان بود. این پژوهش از نظر روش از نوع علی – مقایسه ای بوده است. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی معلمان فارغ التحصیل رشته آموزش ابتدایی از دانشگاه فرهنگیان دارای دیپلم تجربی و ریاضی و علوم انسانی در شهر شیراز بود. برای تعیین حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 200 نفر در دو گروه (100 نفر دارای دیپلم تجربی و ریاضی و 100 نفر دارای دیپلم علوم انسانی) انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه عملکرد حرفه ای پاترسون(1990) بود. داده های گردآوری شده در دو سطح مورد تجزیه وتحلیل (آمار توصیفی و آمار استنباطی) قرار گرفت. در سطح آمار از میانگین و انحراف معیار و در سطح آمار استنباطی از آزمون تی تست ( t-test) گروهای مستقل استفاده شد. نتایج نشان داد که بین عملکرد حرفه ای و ابعاد آن در معلمان فارغ التحصیل رشته آموزش ابتدایی از دانشگاه فرهنگیان دارای دیپلم تجربی و ریاضی با دارندگان دیپلم علوم انسانی تفاوت معناداری وجود دارد. میانگین تمامی ابعاد عملکرد حرفه ای معلمان فارغ التحصیل دارای دیپلم تجربی و ریاضی نسبت به فارغ التحصیل دارای دیپلم انسانی پایین تر است.

هدف از پژوهش حاضر، آسیب شناسی دوره یک ساله مهارت آموزی ماده 28 دانشگاه فرهنگیان و چالش های این دوره اعم از نحوه ی اجرای دوره، دروس دوره، کارآموزی و آزمون اصلح از منظر مهارت آموزان است. این پژوهش در قالب رویکرد کیفی و با استفاده از روش پدیدار شناسی انجام گرفته است. بر اساس نمونه گیری هدفمند، 31 مهارت آموز رشته ی دبیری ریاضی دانشگاه فرهنگیان-پردیس شهید باهنر اصفهان که در سال 98-1397 مشغول گذراندن دوره ی مهارت آموزی تحت عنوان مهارت آموزان ماده 28 بودند در این پژوهش مشارکت داشتند. ﺑﺮای ﮔﺮدآوری اﻃﻼﻋﺎت، از پرسش نامه های باز پاسخ در ابتدای دوره، انتهای نیم سال اول و پایان دوره یک ساله مهارت آموزی استفاده شد و روایی آن ها مورد تایید متخصصین علوم تربیتی قرار گرفت. ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه، مهارت آموزان موافق برگزاری دوره در دو نیم سال تحصیلی نبودند و نقدها و پیشنهاداتی برای اصلاح دروس در نظر گرفته شده برای دوره و همچنین نحوه ی اجرا و ارزشیابی دوره داشتند.

این پژوهش با عنوان بررسی محتوای کتاب زیست شناسی پایه دهم تجربی بر اساس عوامل تعیین کننده محتوای کتب درسی در سال تحصیلی1397-1398 برای آگاهی از نطرات دبیران زیست شناسی در مورد محتوای کتاب زیست شناسی پایه دهم تجربی انجام گرفته است .جامعه آماری تحقیق کلیه دبیران زیست شناسی شهرستان زنجان به تعداد 55 نفر است. جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه و مطالعات کتابخانه ای صورت گرفته است. روش بررسی اطلاعات شامل آمار توصیفی (اعلام فراوانی و درصد) ونیز آمار استنباطی(آزمون کولموگروف-اسمیرنوف، آزمون همبستگی و تحلیل عاملی) می باشد. نتایج این تحقیق نشان می دهد از نظر دبیران در تعیین محتوای کتاب زیست شناسی پایه دهم به مقوله های انتخاب محتوا، سازماندهی محتوا و شکل ارائه محتوا به ترتیب در حد بسیار زیاد، متوسط و زیاد توجه شده است. در مجموع از نظر دبیران در تألیف کتاب زیست شناسی پایه دهم در حد خیلی زیاد به معیار های تعیین محتوا توجه شده است و نتیجه گرفته می شود که برنامه ریزان و مؤلفین کتاب زیست شناسی دهم در تهیه و تنظیم محتوای این کتاب اصول تعیین محتوا را در حد خیلی زیاد رعایت نموده اند.

در چند دهه اخیر پژوهشگران شناختی در رابطه با آموزش ریاضی پژوهش های قابل توجّهی انجام داده و رویکرد شناختی را به عنوان یکی از رویکردهای مهم در آموزش مؤثر ریاضی معرفی نموده اند. به دلیل اهمیّت این رویکرد در این حوزه، پژوهش حاضر به بررسی تاثیر آموزش مبتنی بر رویکرد مغز محوری بر یادگیری ریاضی دانش آموزان پایه چهارم ابتدایی می پردازد. برای این کار، 50 نفر از دانش آموزان پایه چهارم ابتدایی شهر بیرجند به روش تصادفی در گروه های آزمایش و کنترل قرار گرفتند و مفهوم ضرب و تقسیم از کتاب ریاضی پایه چهارم ابتدایی انتخاب گردید. با استفاده از پژوهش های صورت گرفته در نحوه به کارگیری رویکرد مغز محوری برای آموزش ریاضی، روش آموزش مبتنی بر این رویکرد برای مفهوم ضرب و تقسیم طراحی شد. ابتدا از دانش آموزان پیش آزمون محقق ساخته ریاضی به عمل آمد و سپس برای گروه کنترل به روش معمول و برای گروه آزمایش براساس رویکرد مغز محوری، آموزش ارائه گردید. در پایان، پس آزمون ریاضی اجرا شد. یافته های پژوهش نشان داد که آموزش ریاضی با رویکرد مغز محوری نسبت به روش معمول بر سطوح درک و فهم و کاربرد حیطه شناختی یادگیری و توجه و پاسخ دادن حیطه عاطفی یادگیری ریاضی دانش آموزان تأثیر مثبت و معناداری دارد.