تحلیل کتابهای درسی تاریخِ مقطع متوسطه نظام آموزشی ایران دوره پهلوی ِدوم از منظر بررسی و مقایسه مؤلفه های هویت ملّی با هویت دینی

چکیده

مهم ترین ابزار نظام آموزش و پرورش برای شکل گیری هویّت ملّی و دینی در ذهن و ضمیر دانش آموزان، کتاب های درسی است. از دیدگاه برنامه ریزان درسی، کتاب های درسی «تاریخ» یکی از ابزارهای مهم رسیدن به این هدف هستند. مسئله اصلی پژوهش پاسخ به این سؤال است: در محتوای کتابهای درسی تاریخ مقطع متوسطه نظام آموزشی ایران در دوران پهلوی دوم مؤلفههای هویّت ملّی و دینی به چه میزان مورد توجه و تکرار قرار گرفته اند ؟ پژوهش حاضر با هدف توصیف و مقایسه میزان توجه و تأکید به مؤلفه ها و نمادهای مرتبط با هویّت ملّی و هویّت دینی در کتاب های درسی مورد نظر انجام شده است. به این منظور با استفاده از روش تحلیل محتوا، 15 عنوان کتاب درسی، انتخاب و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. بر اساس یافته های پژوهش، در کتاب های درسی مؤلفه ها و مفاهیم مرتبط با هویّت ملی از بیشترین درجه توجه برخوردار است؛ همچنین .از میان مؤلفه های هویّت ملی بیشترین تکرار و توجه به مؤلفه های مانند: قهرمانان ملی و اسطوره ای ایران، شخصیت ها و فرزانگان ایرانی و از میان مؤلفه های هویّت دینی بیشترین تکرار و توجه به مؤلفه های مانند: پیامبر اکرم(ص) و امام علی (ع)، در کتاب های مورد نظر مشاهده گردید.