۱.
کلید واژه ها:
احساس تنهایی عوامل زمینه پدیدارشناسی
هدف این پژوهش دستیابی به عوامل و زمینه های احساس تنهایی زنان به قصد شناخت عمیق این پدیده بود. این مطالعه به شیوه کیفی به روش پدیدارشناسی و با نمونه گیری هدفمند و توسط مصاحبه گر بصورت نیمه ساختار یافته و با 98 نفر از زنان متأهل، مطلقه و مجرد بین سنین 55-30 و در سال 98-1397 در شهر شیراز صورت گرفت. مصاحبه ها ثبت و سپس یادداشت و به روش هفت مرحله ای کلایزی (Colaizzi, 1987) تجزیه و تحلیل، روایی و اعتبار یابی شد. یافته های حاصل از عوامل و زمینه های احساس تنهایی زنان در 11 مضمون اصلی و 38 مضمون فرعی که در آن علت احساس تنهایی زنان شامل 4 مضمون اصلی و عبارتند از: ناهمخوانی با همسر، عدم مهارتهای ارتباطی ، فقدان حمایت، ضعف همدلی و زمینه احساس تنهایی شامل 7 مضمون اصلی که عبارتند از: خانواده نامتعادل، تصور از خدا، اختلالات خُلقی و موقعیتی، مشکلات جسمی، ناکارآمدی شناختی-هیجانی، عزت نفس ضعیف و تنظیم شناختی مثبت، یافت شد. یافته های مطالعه می تواند تصویری روشن از تجربه افرادی که احساس تنهایی دارند ارائه دهد تا در مقابل بتواند جهت راهکارهای مقابله ای مفید واقع شود.
۲.
کلید واژه ها:
حکمرانی خوب سلامت زنان کیفیت زندگی
حکمرانی خوب یکی از عوامل مهم مؤثر بر سلامت و کیفیت زندگی افراد جامعه بوده و از طریق افزایش سرمایه اجتماعی، گسترش حمایت اجتماعی، بسترسازی برای تامین اشتغال افراد و تامین امنیت و رفاه خانوارها به صورت مستقیم بر سلامت روانی و جسمانی افراد مؤثر می باشد. اهمیت این مساله در گروه جنسیتی زنان با توجه به حساسیت سلامت آن ها به عوامل محیطی دو چندان می شود. لذا با توجه به اهمیت موضوع در این پژوهش رابطه شاخص های حکمرانی با سلامت زنان (امید به زندگی، مرگ و میر و سایر شاخص های مربوط به سلامت جسمی و اجتماعی) در کشورهای با درآمد متوسط به بالا با رویکرد گشتاورهای تعمیم یافته برای دوره ی زمانی (2013-2002) بررسی شده است. نتایج حاکی از آن است، در کشورهایی که شاخص های حکمرانی در سطح بالاتری قرار دارد، جمعیت زنان سالم تر بوده و نرخ مرگ و میر در آن ها کمتر و در نتیجه کیفیت زندگی آن ها بالاتر است. همچنین سایر متغیرها شامل درآمد سرانه حقیقی و هزینه های سرانه سلامت رابطه مثبت و معنی دار با امید به زندگی و رابطه منفی و معنی دار با مرگ و میر زنان و نرخ باروری و بیکاری زنان رابطه منفی و معنی دار با امید به زندگی و رابطه مثبت و معنی دار با مرگ و میرشان دارند.
۳.
کلید واژه ها:
مشارکت اقتصادی ساختار قدرت خانواده کلیشه های جنسیتی نقش های مادری و همسری
پژوهش حاضر به تشریح عوامل بازدارنده مشارکت اقتصادی زنان از سوی خانواده در جامعه محلی می پردازد. این پژوهش در میان دو گروه از زنان شاغل و غیر شاغل متأهل سنین بین 25 تا 45 سال ساکن در روستای بهده از توابع شهرستان پارسیان انجام شده است. داده ها به شیوه کیفی و با اتخاذ رویکرد نظریه بنیانی و با استفاده از فنون مصاحبه و بحث گروهی جمع آوری شده است. تحلیل داده ها بر اساس کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام گرفته و تا مرحله اشباع نظری ادامه یافته است. یافته های این تحقیق نشان می دهد که ارزش ها و نگرش ها (تفاسیری که زنان از سنت ها دارند)، باورها و اعتقادات (باور به برتری و سرپرستی مردان)، کلیشه های جنسیتی (تفکیک فضای عمومی و خصوصی، زنانه و مردانه)، نوع مالکیت و اختیارات (تصمیم گیری در خصوص درآمد و هزینه ها و مالکیت بر دارایی ها) و نوع تصمیم گیری و انتخاب (انتخاب شغل، مهاجرت، ازدواج و طلاق)، از مولفه های تاثیرگذار در مشارکت اقتصادی زنان بودند. به طور کلی کلیشه های جنسیتی در همه ابعاد زندگی زنان و مردان باعث می شود آن ها خود را برای پذیرش نقش هایی آماده کنند که در مسیر جامعه پذیری توسط نهادهای خانواده و آموزش پرورش به آن ها تعلیم داده شده است.
۴.
کلید واژه ها:
اعتماد سازمانی مدرسه خودکارآمدی ادراک رهبری توسعه حرفه ای معلمان زن دوره ابتدایی
این پژوهش با هدف بررسی نقش اعتماد سازمانی مدرسه و خودکارآمدی در توسعه حرفه ای معلمان زن دوره ابتدایی، با نقش میانجی ادراک رهبری انجام شد. جامعه آماری شامل تمام معلمان رسمی زن دوره ابتدایی شهرستان ارومیه به تعداد 1420نفر می باشد که با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای302 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردید. روش پژوهش، توصیفی- همبستگی از نوع مدلسازی معادلات ساختاری می باشد. ابزارهای سنجش شامل پرسشنامه های استاندارد بود که روایی و پایایی آن ها تایید شد. پایایی پرسشنامه ها بر اساس آلفای کرونباخ برای خودکارآمدی91/0، اعتمادسازمانی مدرسه92/0، ادراک رهبری89/0، توسعه حرفه ای 86/0به دست آمد. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارSPSS و AMOS نشان داد که خودکارآمدی معلم، اعتماد سازمانی و ادراک رهبری با توسعه حرفه ای معلم ارتباط معناداری دارد، اما خودکارآمدی اثر مستقیم و معنی داری بر توسعه حرفه ای ندارد. اثر غیرمستقیم اعتماد و خودکارآمدی بر توسعه حرفه ای از طریق ادراک رهبری معنی دار می باشد و ادراک رهبری نیز نقش واسطه ای را در ارتباط اعتماد و خودکارآمدی با توسعه حرفه ای ایفا می کند. بنابراین به منظور ارتقاء توسعه حرفه ای معلمان زن ابتدایی می توان به تقویت و ارتقاء اعتمادسازمانی و خودکارآمدی همچنین انتخاب سبک های رهبری مناسب به عنوان یکی از عوامل میانجی گر توسعه حرفه ای اقدام نمود.
۵.
کلید واژه ها:
پوشش اسلامی حجاب چادر ادراک
افزایش خودپنداره و تصور مثبت بانوان نسبت به حجاب از اولویت دارترین و مناسب ترین راهکارهایی هستند که برای درونی شدن ارزش حجاب استفاده می شود. پژوهش حاضر، ضمن واکاوی در تجربه زیسته دختران دانش آموز (در مدارسی که چادر در آنها اجباری است)؛ ادراک آنان از نحوه حجاب را مورد بررسی قرار داده است. این مطالعه مبتنی بر رویکردی کیفی و به روش پدیدارشناسی، با مطالعه 20 نفر مشارکت کننده از میان دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر تبریز می باشد. این تحقیق با روش نمونه گیری هدفمند و با 22 مصاحبه فردی و یک مصاحبه گروهی نیمه ساختار یافته انجام شده است. تحلیل داده ها بر اساس راهبرد هفت مرحله ای کُلایزی صورت پذیرفت. یافته ها نشان می دهد که در تجربه زیسته دانش آموزان از نحوه حجاب فقط در پوشش چادر خلاصه نمی شود، عفاف وحجاب در همه رفتار باید مورد توجه قرار گیرد. همچنین از تجربه دانش آموزان مضامینی بدست آمد که عبارتند از: هرچند تأثیرتجربه گذشته در تعیین نوع حجاب زیاد است؛ با این حال رعایت حجاب در گرو وضوح تعریف آن می باشد، اصلاح نظام شناختی، بهترین شیوه آموزش حجاب می باشد. ایدئولوژیک بودن اندیشه حجاب مهمترین نکته در رعایت آن و گرایش درونی به حجاب، پایدارترین شیوه عمل به حجاب است.
۶.
کلید واژه ها:
طلاق استان های ایران مدل لاجیت داده های شبه تابلویی ریز داده های طرح هزینه درآمد خانوار
طلاق، زنگ خطر جدی است که هزینه به سامان سازی آن بیش از هزینه های مقابله با پیامدهای اجتماعی- اقتصادی و سیاسی آن است. از این رو، بررسی علل و پیامد آن و راه های برون رفت از آن باید در برنامه های سیاست گذاران کلان کشور باشد. در این مقاله صرفا با هدف درک بهتر از ارتباط میان آموزش و اشتغال زنان با طلاق، عوامل اقتصادی اجتماعی موثر بر طلاق در سطح استان های ایران با استفاده از ریزداده های طرح هزینه-درآمد خانوار شهری در سال ۱۳۹۳ و کاربرد روش داده های شبه تابلویی بررسی شده است. داده های اولیه شامل 18885 خانوار شهری بوده است که در مرحله اول زیر بخشی از داده ها شامل سرپرستان خانوار مرد و زنِ مطلقه و متاهل (۱۶۵۰۳ مشاهده) انتخاب و در سطح استان ها دسته بندی شدند. براساس داده های اولیه و دسته بندی شده، توصیف داده ای صورت گرفت. در مرحله بعد با روش داده های شبه تابلویی دیتون(۱۹۸۵) و قزوانی و گواید(2001)، مدل تحقیق با لحاظ سن و سواد سرپرست خانوار با تاکید بر آموزش و اشتغال زنان، اندازه و درآمد خانوار، شاغل بودن سرپرست خانوار، به روش حداکثر درستنمایی برآورد گردید. براساس نتایج حاصل از برآورد، اندازه خانوار، اشتغال سرپرست خانوار و با سوادی او و درآمد خانوار احتمال طلاق را کاهش می دهد در حالی که اثر تحصیلات عالی برای زنان و اشتغال آنان بر احتمال طلاق مثبت بوده است. هم چنن رابطه سن و طلاق U وارونه است. یعنی در سال های اولیه زندگی مشترک و سال های انتهایی آن، احتمال طلاق کمتر از سال های میانی زندگی سرپرست خانوار است.
۷.
کلید واژه ها:
ورزش همگانی عوامل اجتماعی عوامل فرهنگی جوانان شهر تهران
هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی تاثیر عوامل اجتماعی و فرهنگی بر تمایل به ورزش جوانان به ویژه زنان می باشد. پژوهش حاضر از نظر نوع پژوهش از نوع کاربردی و بر اساس مسیر از نوع توصیفی می باشد که بر روی جوانان شهر تهران انجام شد. جامعه آماری پژوهش، کلیه جوانان ساکن در شهر تهران در حدود 3040248نفر بر اساس سرشماری سال 1395 می باشند که بر اساس جدول برگرفته از گلن دی ایزرائیل به میزان 370 نفر به عنوان نمونه تعیین و برای اطمینان از عدم تورش 400 نفر به عنوان نمونه ی نهایی انتخاب گردید و با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای نمونه گیری انجام شده است. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه های استاندارد شده ی حمایت اجتماعی، پذیرش اجتماعی، سرمایه اجتماعی، رفتار مطلوب اجتماعی، سرمایه فرهنگی، هوش فرهنگی و جهت گیری مذهبی و پرسشنامه ی پژوهشگر ساخته ی تمایل به ورزش همگانی با ضریب CVR برابر با 0.860، اعتبار سازه برابر با 0.776 و پایایی برابر با 0.894 بودند. نتایج به دست آمده از رگرسیون خطی حاکی از آن بود که عدم وجود سرمایه ی اجتماعی، رفتار مطلوب اجتماعی و حمایت اجتماعی بر تمایل جوانان به ورزش همگانی تاثیر گذار بودند و عدم وجود پذیرش اجتماعی، هوش فرهنگی، سرمایه ی فرهنگی و باورها و جهت گیری های اعتقادی و ارزشی تاثیری بر تمایل به ورزش همگانی نداشتند
۸.
کلید واژه ها:
فمینیسم داستان نویسی خانواده آسیب شناسی نقد
آثار داستانی یکی از عرصه هایی است که فمینیست ها در بیان مسائل و دغدغه های زنان از آن بهره می گیرند. فمینیسم در هر جا که ردپایی از زنان دیده می شود بسیاری از هنجارها، سنّت ها و باید و نبایدها را به چالش کشیده و مورد تردید قرار داده است. شماری از داستانهای زن محور در کنار بیان مشکلات زنان آثار مخربی نیز داشته است؛ زیرا این آثار با دیدگاهی ضد ارزشی به جایگاه خانواده، ازدواج و روابط زناشویی می نگرد. این در حالی است که از ارزش خانواده به عنوان نهادی کوچک ولی تأثیرگذار در سلامت روانی و تأمین آرامش و نیازهای عاطفی افراد، غفلت شده است. مقاله حاضر درصدد است تا با رویکردی آسیب شناسانه و به روش مطالعه متن و بررسی مقایسه ای، آسیب ها در حوزه مسائل خانواده را با تحلیل شماری از آثار داستانی فمینیستی بررسی و نقد کند. این آثار عبارت است از رمان های سگ و زمستان بلند (از شهرنوش پارسی پور) پرنده من (از فریبا وفی)، داستان های کوتاه لکه ها، آپارتمان (1) و (2) و (3) از مجموعه «طعم گس خرمالو» (از زویا پیرزاد). داستانها برمبنای معیارهایی نظیر زن محور بودن، زن بودن نویسندگان، ارتباط محتوای آثار با مسائل خانوادگی و قرار گرفتن شخصیتهای زن در جایگاه قهرمان اصلی انتخاب شده است. نتایج نشان می دهد که این آثار با برجسته سازی مقوله هایی مانند طلاق عاطفی، تضاد دیدگاه ها در زندگی مشترک، بی هویتی زن و طلاق قانونی و با تکیه بر پدیده هایی نظیر مردسالاری و مردستیزی تأثیرات مخربی را در جایگاه ارزشی خانواده و ازدواج به دنبال داشته است.
۹.
کلید واژه ها:
سلامت عمومی خودکارآمدی شایستگی اجتماعی اشتغال مادر
این پژوهش با هدف مقایسه سلامت عمومی، خودکارآمدی و شایستگی اجتماعی دانشجویان دختر و پسر دارای مادر شاغل و غیرشاغل در دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شد. در این پژوهش از طرح علی- مقایسه ای از نوع پس رویدادی استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانشجویان دارای مادر شاغل و غیرشاغل دانشگاه شهید چمران اهواز مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 97- 1396 بودند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای، نمونه ای با40 دانشجوی دختر و 40 دانشجوی پسر دارای مادر شاغل و به همین تعداد دانشجوی دختر و پسر دارای مادر غیرشاغل به صورت تصادفی انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ و هیلیر، پرسشنامه خودکارآمدی شرر و آدامز و پرسشنامه شایستگی اجتماعی فلنر و فیلیپس استفاده شد. داده ها با روش تحلیل واریانس چند متغیری و تحلیل واریانس یک راهه با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 24 تحلیل شدند. نتایج نشان داد که بین دانشجویان دختر و پسر دارای مادر شاغل و غیرشاغل از لحاظ سلامت عمومی، خودکارآمدی و شایستگی اجتماعی تفاوت معنی داری وجود ندارد. در نتیجه چون اشتغال مادران با سایر متغیرهای اجتماعی- اقتصادی نظیر جنس، سن، طبقه، نوع شغل مادر (خدماتی، فرهنگی و کارمند) و میزان رضایت یا تنش شغلی همراه است، می تواند پیامدهای متفاوتی داشته باشد، بنابراین به تنهایی شاغل و غیرشاغل بودن مادر نمی تواند تفاوت بین دو گروه را توجیه کند.
۱۰.
کلید واژه ها:
تنظیم شناختی هیجان ذهن آگاهی رفتار جامعه پسند زنان
هدف این پژوهش، بررسی نقش واسطه ای راهبردهای شناختی تنظیم هیجان در رابطه بین ذهن آگاهی و رفتار جامعه پسند بود. روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری پژوهش همه دانشجویان زن کارشناسی دانشگاه شیراز بودند که در سال 97-1396 در این دانشگاه مشغول به تحصیل بودند. شرکت کنندگان 237 نفر بودند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و ابزار پژوهش شامل مقیاس چندبعدی رفتار جامعه پسند، مقیاس ذهن آگاهی نوجوانان و بزرگسالان و پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از روش مدل یابی معادلات ساختاری تحلیل شدند. نتایج نشان داد که ذهن آگاهی به طور مستقیم و مثبت پیش بینی کننده معنی دار رفتار جامعه پسند، راهبردهای انطباقی و غیر انطباقی تنظیم شناختی هیجان است. همچنین راهبردهای انطباقی تنظیم شناختی هیجان توانستند در رابطه میان ذهن آگاهی و رفتار جامعه پسند نقش واسطه گری معنی داری داشته باشند اما راهبردهای غیر انطباقی شناختی تنظیم هیجان واسطه معنی دار رابطه بین ذهن آگاهی و رفتار جامعه پسند نبودند. بر اساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که افزایش ذهن آگاهی منجر به استفاده بیشتر از راهبردهای انطباقی تنظیم شناختی هیجان شده و از این طریق موجبات افزایش رفتار جامعه پسند دانشجویان زن را فراهم می آورد.
۱۱.
کلید واژه ها:
زن راهبه رهبانیت بودیسم مسیحیت
هدف مقاله این است که جایگاه اجتماعی مرتبط با زنان راهبه را در ادیان بودایی و مسیحیت، بررسی کند. پژوهش حاضر که از نوع توصیفی و مطالعات تاریخی است، به روش کتابخانه ای انجام شده است؛ در ادیان بودایی و مسیحیت به زنانی که زهد می ورزند (راهبه) و به مردان (راهب) می گویند. در واقع رهبانیت در ادیان، گونه ای زهد ورزی است که به یک نحوه ی زندگی تعبیر می شود. یافته های پژوهش نشان می دهد که ، زنان بودایی در ابتدا جایگاهی نداشتند و بودا از لغزش های اخلاقی زنان واهمه داشته است. اما با پذیرش زنان در سنگهه و ورود آنان در سلک رهبانی با کراهت و با شرایطی که اطاعت مطلق و تابعیت زنان را از راهبان مرد ایجاب می کرد موافقت کرده است؛ اما در مسیحیت در نظام هایِ رهبانی، راهبان، زنان را اغواگر و شیطان دانستنه اند که البته این امر بیشتر به سبب شرایط فرهنگی و اجتماعی آن زمان بوده است. اما به مرور شاهد افزایش راهبه ها و صومعه های خاص زنان می باشیم تا جایی که حتی زنان رهبری صومعه ها را به عهده گرفته اند نتایج پژوهش حاکی از آن است که، نگاه جنسیتی به زن مانع اساسی بر مشارکت های معنوی زنان در حلقه های رهبانیت شده است؛ گرچه در آغاز از ورود راهبه ها به دلایل مختلف مخالفت شده است، اما با تغییر شرایط فرهنگی و اجتماعی زنان به عنوان راهبه ها جایگاه اجتماعی خود را در این دو دین بزرگ یافته اند؛ تا آنجا که شمار آنها با مردان راهب برابری کرده و حتی صومعه های خاص زنان راهب رواج یافته است.
۱۲.
کلید واژه ها:
تجربیات ناگوار کودکی افسردگی اضطراب توجه والدینی تکانشگری
هدف از پژوهش حاضر پیش بینی اعتیاد، اضطراب و تکانش گری بر مبنای تجربیات ناگوار کودکی، افسردگی، ناامیدی و سلامت والدینی در دختران نوجوان بوده است. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه پژوهش حاضر شامل کلیه دانش آموزان دختری می شد که در موسسات آموزش زبان در شهر اردبیل مشغول به گذراندن کلاس های فوق العاده برای یادگیری زبان در سال 1397 بودند که از بین آنها تعداد 165 نفر به صورت در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه محقق ساخته سوءمصرف مواد، الکل، سیگار و داروهای روان گردان، پرسشنامه تجربیات ناگوار کودکی، پرسشنامه سلامت بیمار-2، مقیاس ناامیدی، مقیاس تکانشگری-پرخاشگری، پرسشنامه توجه خانوادگی و پرسشنامه اختلال اضطراب فراگیر بود. یافته ها نشان داد که تجربیات ناگوار کودکی با اعتیاد، اضطراب و تکانشگری رابطه مثبت معنی دار دارد. توجه والدینی نیز با اعتیاد، اضطراب و تکانشگری همبستگی منفی معنی داری داشته است و افسردگی و ناامیدی نیز با تکانشگری و اضطراب همبستگی داشته اند. افسردگی در پیش بینی تکانشگری و اضطراب بیشترین سهم را داشته است، اما در پیش بینی اعتیاد، تجربیات ناگوار کودکی بیشترین سهم را داشته است. از این یافته ها نتیجه گرفته می شود که روابط درون خانواده و سال های اولیه رشدی نقشی کلیدی در پیش بینی اختلالات در زندگی آتی فرد دارند.
