زن و جامعه (جامعه شناسی زنان سابق)

در این پژوهش با اتخاذ رویکرد استقرایی و اکتشافی، ادراکات و معانی اعتماد به همسر در فضای مجازی در بین زنان شهر یزد مطالعه شده است. روش پژوهش کیفی و از نوع نظریه پردازی مبنایی می باشد. تکنیک گردآوری داده ها، روش گروه متمرکز و مصاحبه عمیق نیمه ساخت یافته با 22 نفر از زنان ساکن شهر یزد بود، که براساس نمونه گیری نظری و مطابق با منطق اشباع نظری جزء نمونه تحقیق قرار گرفتند تا معانی ذهنی، تجربیات و دیدگاه های آنان مورد اکتشاف قرار گیرد؛ هم چنین اطلاعات حاصل از اشتراک مطلب در شبکه های اجتماعی نظیر فیس بوک، وایبر و... نیز از دیگر منابع تحقیق بود. پس از کدگذاری داده ها، مقولات در راستای سه سوال ادراک پاسخگو از پدیده (مقولات محوری: آرامش ذهنی و روانی و صداقت گفتاری و عملی)، عوامل موثر بر آن پدیده (مقولات محوری: تطابق گفتار و رفتار؛ روابط عاطفی و اخلاقی و شناخت و شاخصه های همسر) و استراتژی های برخورد با آن (مقولات محوری: اعتراض؛ اختلال در روابط و گرایش به روابط اجتماعی جدید، اضطراب، تردید و نگرانی و برخورد مثبت و منطقی) از دید زنان تنظیم و مدل پارادایمی ترسیم گردید. حاصل تحلیل و واکاوی متون مصاحبه ها 282 مفهوم، 94 مقوله و 9 مقوله محوری بود.

جمعیت سالمندان دنیا در حال افزایش است. کشور ما نیز از این امر مستثنی نیست. سپردن سالمندان به مراکز نگهداری سیر صعودی دارد. مطالعات نشان می دهد که اختلالات خلقی و روانی در میان سالمندان ساکن در مرکز سالمندان نسبت به سالمندان ساکن در منزل شایع تر است. با توجه به این مهم، این تحقیق با هدف بررسی اثربخشی امیددرمانی در افزایش شادکامی و رضایت از زندگی در زنان سالمند مستقر در مرکز سالمندان با انتخاب جامعه آماری مرکز سالمندان امین بروجن انجام شد. در طی پژوهش نیمه آزمایشی پیش آزمون -پس آزمون با گروه کنترل 30 زن به صورت نمونه گیری در دسترس از بین 120 نفر انتخاب شده و در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند، سپس پیش آزمون با استفاده از پرسشنامه شادکامی آکسفورد و رضایت از زندگی داینر در هر دو گروه آزمایش و کنترل اجرا شد. گروه آزمایش در 8 جلسه 5/1 ساعته تحت مداخله امیددرمانی قرار گرفتند. بعد از اتمام جلسات، پس آزمون اجرا شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون لوین، کالموگروف- اسمیرنف و تحلیل کواریانس استفاده شد. تحلیل کواریانس نشان داد تفاوت معناداری بین میانگین نمرات پیش آزمون و پس آزمون در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل وجود دارد و مداخله امیددرمانی شادکامی و رضایت از زندگی را در گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل افزایش داده است و می توان گفت امیددرمانی در افزایش شادکامی و رضایت از زندگی زنان سالمند ساکن در سرای سالمندان مؤثر است.

پرستاری نقش حیاتی در نظام مراقبت درمانی ایفا می کند. واقعیت های امروز جامعه پرستاری ایران، مانند حضور چشم گیر زنان سبب تجربه سطوح بالایی از تعارض کار- خانواده توسط آنان شده است. این تحقیق در پی یافتن عوامل سازمانی و روانشناختی موثر بر تعارض کار- خانواده پرستاران متاهل زن بیمارستان های خصوصی شهر شیراز می باشد. داده های لازم از طریق پرسشنامه ای ترکیبی که توسط یک نمونه 214 نفری تکمیل شده است، جمع آوری گردید. افراد نمونه از میان 481 نفر جامعه آماری از طریق یک روش چند مرحله ای نمونه گیری (خوشه ای، طبقه ای و تصادفی) انتخاب شدند. داده ها به کمک روش آماری تحلیل مسیر (به وسیله نرم افزار لیزرل8.50) و شاخص های نیکویی بر ارزش تحلیل شدند. نتایج تحلیل مسیر نشان می دهد، حمایت سرپرستان سبب کاهش تعارض و ابهام نقش و نیز کاهش تعارض کار- خانواده می گردد. درگیری شغلی نیز اثر مشابهی بر تعارض و ابهام نقش داشته اما با تعارض کار- خانواده دارای ارتباط مستقیم می باشد. تعارض و ابهام نقش نیز، تعارض کار- خانواده را افزایش می دهند. اتخاذ سیاست های حمایتی مناسب توسط سرپرستان می تواند به طور مستقیم و غیر مستقیم (از طریق تعارض و ابهام نقش) سبب کاهش تعارض کار- خانواده شود. (هم اثر مستقیم و هم اثر غیر مستقیم نقش واسطه تایید شده است) از سوی دیگر هر چند تأثیرگذاری غیر مستقیم درگیری شغلی بر تعارض کار- خانواده منفی است، ولی شدت این تأثیرگذاری به حدی نیست که سبب منفی شدن اثر کل گردد.

با توجه به پژوهش های انجام شده در زمینه هوش هیجانی و هوش معنوی و اینکه بین هوش معنوی و هوش هیجانی، یک رابطه تعاملی وجود دارد و هر دو بر یکدیگر تأثیر مستقیم دارند، هدف از این تحقیق، بررسی تأثیر هوش هیجانی و هوش معنوی بر رضایت زناشویی و هم چنین پیش بینی رضایت زناشویی از طریق هوش هیجانی و هوش معنوی بود. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه مورد مطالعه این پژوهش شامل تمامی زوجین شهر یزد در سال 1392 بود که نمونه ای به حجم 400 زوج (800 نفر) به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای از مناطق سه گانه شهر یزد انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس رضایت زناشویی انریچ، آزمون هوش هیجانی برادبری-گریوز و پرسشنامه 29 سوالی هوش معنوی عبدالله زاده استفاده شد. سپس داده های به دست آمده با روش های آماری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه (همزمان) تحلیل شد. یافته ها نشان داد که هوش معنوی و هوش هیجانی با رضایت زناشویی رابطه مثبت دارند و هوش هیجانی بیش تر از هوش معنوی می تواند رضایت زناشویی را پیش بینی کند. با توجه به رابطه مثبت هوش هیجانی و هوش معنوی با رضایت زناشویی، نتیجه گیری می شود که با آموزش هوش هیجانی و هوش معنوی به زوجین، می توان در افزایش رضایت زناشویی آنان کوشید.

از نگاه عارفان همه ی موجودات در عالم هستی مظاهر اسماء الهی اند؛ بنابراین زن نیز ظرف وجودی اسمی از اسماء و صفات خداوند می باشد؛ عرفا نیز زن را مظهر اسم جمال، خالق و اسم ربّ می دانند؛ به ویژه ابن عربی درباره ی زنان، از آن جهت که آینه ی جمال حق هستند نظری خاص دارد؛ وی پس از بیان حدیث نبوی: «حُبَبَّ الیَّ من دُنیاکم ثَلاث: النِساء وَ الطَیّب و جُعلت قُرَّه عینی فی الصلاه»، استدلال می کند که تأویل این سخن به نوعی بیانگر منزلت حقیقی زن بوده وحُبّ زنان را کمال عارفان وحُبّ الهی می شناسد. دراین مقاله سعی بر آن است که منزلت حقیقی زن از دیدگاه عرفان اسلامی و ادبیات عرفانی را تبیین و روشن نماید؛ ابن عربی بیش تر از هرکس به شأن معنوی زن پرداخته است؛ این مقاله مطالبی از ابن عربی و شواهدی از «مثنوی» در باب منزلت زن را تحلیل می کند؛ سعی نگارنده این است که یکی از پیوندهای فکری مولانا با ابن عربی را در این خصوص به صورت توصیفی- تطبیقی روشن نماید.

این مقاله مبتنی بر پژوهشی توصیفی و از نوع پیمایشی است. هدف از این پژوهش بررسی وضعیت عملکرد مربیان تربیتی زن در دبیرستان های شهرستان داراب از جنبه علمی، مذهبی، الگو بودن، تعامل با دانش آموزان، اوقات فراغت و نگرش نسبت به آنان از نظر مدیران، معلمان و مربیان تربیتی بود. جامعه آماری در این پژوهش تمامی اولیاء دبیرستان های زن شهرستان داراب بودند که با استفاده از نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. حجم نمونه مورد بررسی در این پژوهش120 نفر بودند که با استفاده از جدول مورگان محاسبه شد. از این تعداد 101 نفر در این مطالعه شرکت نمودند. داده های این پژوهش متناسب با شاخص های فوق با استفاده از یک پرسشنامه 24 سئوالی گردآوری شدند. برای تأمین اعتبار محتوایی پرسشنامه از منابع علمی موجود و نظر متخصصین موضوعی استفاده شد. پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرنباخ برابر 0.86 برآورد گردید داده های حاصل از این مطالعه با استفاده از شاخص های آماری میانگین، انحراف استاندارد، چولگی و آزمون های تی، تحلیل واریانس، ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیون چندگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان داد که؛ مربیان تربیتی ذیل شاخص های عمل به وظایف، وضعیت علمی، رضایتمندی، دادن اطلاعات مذهبی و نگرش، به ترتیب با 0.245، 0.182، 0.175، 0.093 و 0.013 میزان چولگی، ارزیابی پایینی را به خود اختصاص داده اند. این نتایج در سطح (P<0.000) معنادار می باشند. هم چنین از جنبه علمی بودن، مدیران ارزیابی مثبت تری از عملکرد مربیان در این زمینه نسبت به خود مربیان داشته اند (P<0.025).

این تحقیق با هدف بررسی اثر بخشی آموزش گروهی شناختی رفتاری برمعیارهای ارتباطی غیر واقعی و صمیمیت زناشویی زنان انجام گرفته است. روش این پژوهش نیمه آزمایشی و از طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل و جایگزینی تصادفی استفاده شد. جامعه پژوهش را تمامی زنان مراجعه کننده به مرکز مشاوره خانواده بهزیستی شهرستان هرسین تشکیل دادند که پس از اعلام عمومی برگزاری دوره 30 نفر از افراد واجد شرایط انتخاب شدند که 15 نفر در گروه آزمایش و 15 نفر دیگر درگروه کنترل به شیوه تصادفی ساده جایگزین شدند و از هردو گروه پیش آزمون (مقیاس صمیمیت واکر وتامپسون و پرسشنامه معیارهای ارتباطی ویژه بوکام و همکاران) به عمل آمد و گروه آزمایش در معرض 8 جلسه 90 دقیقه ای آموزش گروهی شناختی رفتاری قرار گرفت و سپس با آزمون های مذکور پس آزمون به عمل آمد. یافته ها حاکی از تفاوت معنادار میانگین دو گروه (آزمایش و کنترل) در پس آزمون و تاثیرآموزش شناختی رفتاری در کاهش معیارهای ارتباطی غیر واقعی و هم چنین افزایش صمیمیت زناشویی زنان بود. نتایج نشان داد که کاهش معیارهای ارتباطی غیر واقعی از طریق آموزش مؤلفه های رویکرد شناختی رفتاری موجب افزایش صمیمیت زناشویی زنان می شود.

از جمله متغیرهای مهم در مطالعات خانواده، سازگاری زناشویی است. هدف از این پژوهش بررسی رابطه سبک زندگی زوجی اسلامی با سازگاری زناشویی زوجین بود. نمونه تحقیق150 نفر از والدین دانشجویان دانشگاه اصفهان بودند که با روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه سبک زندگی زوجین با رویکرد اسلامی و فرم کوتاه پرسشنامه سازگاری زناشویی اسپانیر بود. داده ها با روش های آمار توصیفی و استنباطی (همبستگی، رگرسیون، آزمون تی و معادلات ساختاری) و با استفاده از نرم افزارهای AmosوSPSS تحلیل شد. نتایج مدل معادلات ساختاری نشان داد که سبک زندگی زوجی اسلامی بر سازگاری زناشویی تاثیر معنادار دارد. هم چنین طبق نتایج مدل رگرسیون از بین ابعاد سبک زندگی، بعد ساختاری و بعد رفتاری، سازگاری زناشویی را به طور معناداری پیش بینی کردند. هم چنین بین ابعاد سبک زندگی با رویکرد اسلامی و سازگاری زناشویی همبستگی مثبت و معناداری وجود داشت. بنابراین چنانچه زن و شوهر تلاش کنند سبک زندگی خود را به سوی اسلامی تر شدن سوق دهند سازگاری زوجی آنها ارتقا خواهد یافت.