خانواده پژوهی

هدف این پژوهش تعیین اثربخشی بسته روش آموزش والدین مبتنی بر نظریه دلبستگی بر افزایش کیفیت مراقبت مادران دارای کودکان مضطرب پیش دبستانی بود. برای شناخت اثربخشی این بسته 278 نفر از مادران کودکان 2 تا 6 سال از 6 مهدکودک شهر تهران که به روش نمونه-برداری خوشه ای در دسترس انتخاب شده بودند، مقیاس اضطراب کودکان پیش دبستانی را تکمیل کردند. با توجه به نمره افراد در این مقیاس و در نظر گرفتن دیگر ملاک های خروج و ورود به پژوهش در نهایت 61 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شده و 30 نفر در گروه آزمایش و 31 نفر در گروه مقایسه قرار گرفتند. بسته آموزش والدین مبتنی بر نظریه دلبستگی در طول 8 جلسه گروهی هفتگی (8 تا 12 نفر در هر گروه) در مهدکودک-ها به مادران گروه آزمایش ارایه شد. پس از پایان جلسات آموزشی و 3 ماه پس از آن مقیاس کیفیت مراقبتی مادر به وسیله دو گروه تکمیل شد. نتایج نشان داد که بسته آموزش والدین حساس بودن، پاسخ دهی و هم چنین دسترس-پذیری هیجانی مادران گروه آزمایش را افزایش و تعارض و سردرگمی آن ها را کاهش داده است و هم چنین پیگیری نتایج نشان داد که این تغییرات در طول 3 ماه ثبات داشته است. بر مبنای یافته-ها، بسته آموزش والدین می تواند در موقعیت های بالینی برای افزایش کیفیت مراقبت مادران و ارتقای روابط مادر کودک مورد استفاده قرار گرفته و مفید باشد.

هدف از این پژوهش مقایسه سوگیری ورزشی در سبک های فرزندپروری ادراک شده توسط نوجوانان بود. در مطالعه حاضر 350 دانش آموز به صورت تصادفی خوشه ای از بین دانش آموزان سال اول دبیرستان منطقه 4 تهران انتخاب شدند. ابزارهای گردآوری داده ها شامل پرسش نامه سبک های فرزندپروری و پرسش نامه سوگیری ورزشی بود. داده های به دست آمده با روش آماری تحلیل واریانس چندمتغیری، تحلیل شدند یافته های پژوهش نشان داد، سبک فرزندپروری والدین بر سوگیری ورزشی فرزندان تأثیر می گذارد. مطابق این یافته ها بین پسران و دختران در سوگیری ورزشی تفاوت معنا دار وجود دارد. به طوری که پسران در مقایسه با دختران رقابت جویی، پیروزی گرایی و هدف گرایی بیشتری دارند. به طور کلی یافته های تحقیق حاضر نشان داد که فرزندان والدین مقتدر در مقایسه با والدین مسامحه کار سوگیری ورزشی و پیروزی گرایی بیشتری دارند. در مجموع پژوهش حاضر نشان داد که سبک فرزندپروری فرآیند زیربنایی مهمی است که بر توسعه سوگیری ورزشی فرزندان تاثیر می گذارد.

یکی از عوامل پیش بینی کننده کمال گرایی در فرزندان به شیوه تربیتی خانواده ها و سطح انتظاراتی که آن ها از فرزندان شان دارند برمی گردد. هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش ادراک از سبک های فرزندپروری با ابعاد کمال گرایی است. روش پژوهش از نوع همبستگی بود. 161 دانش-آموز دختر به شیوه خوشه ای چندمرحله ای از مدارس متوسطه شهر بیرجند انتخاب شدند.از مقیاس های ادراک شیوه فرزند پروری والدین (POPS) و ابعاد کمال گرایی (MPS) برای سنجش متغیرهای پژوهش استفاده شد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان دادند که از میان سبک های فرزندپروری تنها درگیری و گرمی مادر رابطه منفیِ معناداری با کمال گرایی جامعه-مدار دارند. در نتیجه گرم تر شدن روابط مادر با فرزند و هم چنین درگیر شدن مادر در فعالیت-های مختلف فرزندان باعث خواهد شد کمال گرایی جامعه مدار در آن ها کاهش یابد. لذا سبک درگیری و گرمی مادر نقش مهمی در پیش بینی کمال گرایی جامعه مدار ایفا می کند.

پژوهش حاضر، به بررسی نقش عامل نظارت بر کاهش مشکلات رفتاری دختران مبتلا به ADHDپرداخته است. از میان عوامل مختلف نظارتی، خودنظارتی (نظارت درونی) و نظارت مادر (نمونه ای از نظارت بیرونی) انتخاب گشته و اثربخشی آن ها مورد مقایسه قرار گرفته است. برای تعیین تأثیر این نظارت ها بر کاهش علایم مرضی ADHD، از طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل استفاده شدپس از انتخاب دانش آموزان مبتلا به اختلال بیش فعالی کم توجهی، این دانش آموزان به صورت تصادفی در سه گروه آموزش مهارت های نظارت بر رفتار به مادران، آموزش راهبرد خودنظارتی و گروه کنترل جایگزین شدند. دو گروه آزمایشی تحت کاربندی متغیرهای مستقل (آموزش مهارت های نظارت بر رفتار به مادران و آموزش راهبرد خودنظارتی به کودکان) قرار گرفتند و گروه کنترل تحت کاربندی خاصی قرار نگرفت. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، از آزمون آماری تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی شفه استفاده شد. یافته ها بیانگر این بود که طبق گزارش مادران، گروه آزمایشی که از آموزش مهارت های نظارت بر رفتار به مادران سود برده بودند، نسبت به گروه کنترل، کاهش در علایم مرضی ADHD را نشان دادند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که آموزش مهارت های نظارت بر رفتار به مادران می تواند به عنوان مداخله سودمندی در جهت کاهش علائم مرضی ADHD در کودکان مطرح باشد.

بین کار و ابعاد خانواده اثرپذیری دوجانبه ای وجود دارد. مطالعه حاضر، درصدد است تا از طریق مقایسه و رابطه راهبرد های مقابله همسران با -استرس، رضایتمندی زناشویی و فرسودگی شغلی، بینش وسیع تر و روشن تری نسبت به این موضوع برای زوجین شاغل و درمان گران در حیطه مشاوره شغلی و مشاوره خانواده فراهم نماید.در فعالیت های مشاوره ای به این موضوع توجه بیشتری شده و با به کارگیری برنامه های پیشگیرانه، از میزان تعارضات زناشویی و فرسودگی شغلی کاسته شود. انتخاب نمونه ها به-صورت خوشه ای چندمرحله ای و حجم نمونه، 406 معلم از بین 38 مدرسه بوده است. در این پژوهش برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه های راهبردهای مقابله همسران با استرس (DCI)، مقیاس فرسودگی شغلی(MBI) و مقیاس رضایتمندی زناشویی (M.A.T) استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح توصیفی و استنباطی انجام شده است. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان دادند که بین خرده مقیاس های راهبرد مقابله همسران و خرده مقیاس های فرسودگی شغلی رابطه وجود دارد، هم چنین بین خرده مقیاس های راهبرد مقابله ای همسران و رضایتمندی زناشویی زوجین شاغل رابطه وجود دارد. نتایج مطالعه حاضر در راستای تدوین و اجرای برنامه های آموزشی و پیشگیرانه برای مقابله بهتر در رویارویی با استرس زوجین فرهنگی قابل بحث است.

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش هوش هیجانی و طرح واره های هیجانی در رضایت مندی زناشویی زنان بود. 200 نفر زن متاهل به صورت داوطلبانه انتخاب شدند و با استفاده از مقیاس های طرح واره های هیجانی، هوش هیجانی و رضایت مندی زناشویی مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده ها با استفاده از تحلیل رگرسیون چند متغیری به شیوه گام به گام تحلیل شد. نتایج نشان داد که مولفه های توجه و تمایز هوش هیجانی، پیش بینی کننده معنادار اکثر ابعاد رضایت مندی زناشویی هستند. هم چنین، طرح واره های هیجانی سرزنش، توافق، دیدگاه ساده انگارنه نسبت به هیجان ها و ارزش های والاتر ابعاد مختلف رضایت مندی زناشویی را پیش بینی کردند. بر اساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که هوش هیجانی و طرح واره های هیجانی کارآمد نقش کلیدی در رضایت مندی زناشویی ایفا می کنند.

نهاد خانواده به عنوان مهم ترین واحد اجتماعی همیشه مورد توجه و حمایت علم حقوق بوده است، با صنعتی شدن جوامع و تغییرات درونی و بیرونی در نهاد خانواده توسط عوامل متعدد از جمله ماهواره ها نیاز به راهکارهای جدید حمایتی در این موضوع به چشم می خورد. از طرفی ماهواره ها با تأثیر بر سبک زندگی و الگوی بومی خانواده ها سبب سوء معاشرت، خشونت، سستی مبانی خانواده، سخت شدن تربیت فرزندان و انحرافات در اخلاق و فرهنگ جنسی نهاد خانواده شده اند. حال می دانیم که طبق قوانین اساسی و مدنی، تحکیم خانواده، تشیید مبانی خانواده، معاضدت در تربیت فرزندان، هرچند به عنوان تکالیف والدین ذکر شده است. اما از حقوق اصلی این نهاد به حساب می آیند. هرجا که تکلیف وجود دارد صاحب حق نیز موجود است. نهاد خانواده به عنوان یک پدیده اجتماعی از همه این حقوق برخوردار است. به نظر می رسد که بررسی حقوق نهاد خانواده در برابر برنامه های ماهواره ای در قوانین فعلی و ارائه راهکار برای حمایت از خانواده یکی از خلأهای موجود در فضای حقوقی و ارتباطاتی را پوشش می دهد که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت.