مطالب مرتبط با کلیدواژه
۱.
۲.
۳.
۴.
۵.
۶.
۷.
۸.
۹.
۱۰.
۱۱.
۱۲.
۱۳.
۱۴.
۱۵.
۱۶.
۱۷.
۱۸.
۱۹.
۲۰.
دسترس پذیری
حوزه های تخصصی:
دسترس پذیری یکی از مهمترین ارکان و پیش نیازهای وب سایت ها در راستای ارایه خدمات بهینه به کاربران و مخاطبان آنهاست. با توجه به مطرح شدن ایده دولت الکترونیک اهمیت دسترس پذیری در وب سایت های دولتی بیش از پیش آشکار شده است. با توجه به اهمیت موضوع، در این مقاله تلاش شده است تا نتایج حاصل از ارزیابی دسترس پذیری وب سایت وزارتخانه های جمهوری اسلامی ایران (21 وزارتخانه) بر اساس شاخص های کنسرسیوم جهانی وب جهان گستر و مقایسه آن با نتایج حاصله از تجارب کاربران ارایه شود. نتایج نشان داد از لحاظ ارزیابی دستی، میزان دسترس پذیری وب سایت وزاتخانه های ایران پایین تر از متوسط می باشد و از لحاظ ارزیابی تجارب کاربر نیز میزان دسترس پذیری وب سایت وزارتخانه های دولت جمهوری اسلامی ایران کمی بالاتر از متوسط است. میانگین ارزیابی دستی بر اساس شاخص های کنسرسیوم وب جهان گستر، 32/46 درصد (پایین تر از متوسط) و میانگین ارزیابی تجارب کاربر، 4/64 درصد (کمی بالاتر از متوسط) ارزیابی شد. نتایج همچنین نشان داد که بین دسترس پذیری وب سایت وزارتخانه های دولت جمهوری اسلامی ایران بر اساس دو شیوه ارزیابی شاخص های استخراجی از کنسرسیوم وب جهان گستر و تجارب کاربران تفاوت معنی داری وجود ندارد.
بررسی میزان استفاده از نشریات غیر فارسی موجود در دانشگاه علوم پزشکی کرمان با توجه به عامل دسترس پذیری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
- حوزههای تخصصی علم اطلاعات و دانششناسی کتابخانه ها مجموعه های کتابخانه ای و منابع کتابخانه ای و اطلاعاتی انواع منابع اطلاعاتی نشریات
- حوزههای تخصصی علم اطلاعات و دانششناسی علوم اطلاع رسانی خدمات اطلاع رسانی مدیریت اطلاعات اشاعه اطلاعات
- حوزههای تخصصی علم اطلاعات و دانششناسی کتابخانه ها(به طور عام) انواع کتابخانه ها دانشگاهی
با توجه به رشد سریع مجله ها و افزایش قیمت آنها، به کارگیری شیوه های عینی مبتنی بر اصول کتاب سنجی، از راه های مؤثر و سودمند در بررسی میزان بهره وری نشریه هاست. از سوی دیگر، لزوم دستیابی متخصصان و محققان به نشریه ها ایجاب مینماید عوامل جانبی از جمله دسترس پذیری نیز مد نظر قرار گیرد تا زمینه را برای غلبه بر محدودیتها و عوامل بازدارنده در تأمین نیازهای آموزشی و پژوهشی، فراهم سازد. این پژوهش در سال 1377 با هدف تعیین میزان استفاده از نشریه ها با توجه به عامل دسترس پذیری و به روش تجربی و پیمایشی انجام گرفت. جامعة پژوهش 399 عنوان و 3871 شماره مجله های لاتین سال 1997 موجود در کتابخانة مرکزی دانشگاه علوم پزشکی کرمان بود که از این تعداد، 1/15% عنوانها و 1/11% شماره ها در دسترس استفادهکنندگان قرار گرفت. تعداد دفعات استفاده با برچسب گذاری روی جلد مجله ها و تأثیر عامل دسترسی در استفاده با انتقال مجله های دندان پزشکی به محل این دانشکده (به عنوان نشریه های در دسترس در مقابل نشریه های سایر رشته ها که به عنوان نشریه های دور از دسترس در کتابخانة مرکزی نگهداری میشد) بررسی شد. اطلاعات بر اساس شاخصهای آمار توصیفی و استفاده از دو نرم افزار Spss و Epi6 تجزیه و تحلیل گردید. برای آزمون فرضیة پژوهش مبنی بر تأثیر داشتن عامل دسترس پذیری بر استفاده، از آزمون معنادار بودن درصد دو نمونه (z در سطح 5/0=α) استفاده شد. یافته ها نشان داد در طول اجرای طرح 5/31% عنوانها و 3/36% شماره ها استفاده شده است. بیشترین درصد استفاده از هر عنوان، به دانشکدة پزشکی (4/33%) و بیشترین درصد استفاده از هر شماره به گروه علوم پایه (8/43%) مربوط بود؛ در حالی که کمترین درصد استفاده از هر عنوان (5/23%) و نیز کمترین درصد استفاده از هر شماره (9/17%) به گروه زنان و مامایی تعلق داشت. به طور کلی، از مجموع مجله های مورد بررسی، 126 عنوان استفاده شد که از این تعداد 19 عنوان به مجله های در دسترس مربوط بود. فرضیة پژوهش در مقایسة دانشکدة دندان پزشکی با دو دانشکدة بهداشت و داروسازی تأیید و در مورد سایر دانشکده ها رد شد. نتایج تحقیق در مورد نشریه های دور از دسترس، مبیّن اهمیت عامل دسترس پذیری است، اما نتایج مربوط به استفاده نکردن از برخی نشریه های در دسترس، مبیّن میزان اهمیت آن نشریه از دید استفادهکننده است. بنابراین، برای غلبه بر محدودیت دسترس پذیری و استفادة بهینه از نشریه ها، به کارگیری دستاوردهای مؤثر فناوری اطلاعات از جمله تسهیلات شبکه و اشتراک منابع و نیز در نظر گرفتن دیدگاه ها و نظرهای متخصصان موضوعی در گزینش نشریه های مهم به منظور تأمین مناسب و منطبق بر نیازهای اطلاعاتی استفادهکنندگان، پیشنهاد شد
دسترس پذیری وب سایت کتابخانه های ملی در کشورهای خاورمیانه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: هدف اصلی از انجام این پژوهش، بررسی تطبیقی وبسایت سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران با وبسایتهای کتابخانههای ملی کشورهای اسلامی در منطقه خاورمیانه، از بُعد دسترسپذیری است.
روش پژوهش : روششناسی پژوهش حاضر پیمایشی از نوع ارزیابانه است که با استفاده از سیاهه وارسیای، مشتمل بر13 مولفه، وبسایت های کتابخانه های ملی جامعه (11 مورد) مورد نظر مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت.
یافتهها : با توجه به امتیاز وبسایت شاخص فرضی، 77 امتیاز (که در آن کلیه مولفهها 100 درصد رعایت گردیده است)، وبسایت کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران و ترکیه با دارا بودن تمامی مولفهها، و کسب77 امتیاز (100 درصد) در رده اول، کویت و عربستان با 76 امتیاز (7/98 درصد) در رده دوم، قطر با 74 امتیاز (1/96 درصد) در رده سوم، سوریه با 72 امتیاز (5/93 درصد) در رده چهارم، یمن و اردن با 70 امتیاز (9/90 درصد) در رده پنجم، لبنان با 65 امتیاز (4/84 درصد) در رده ششم، امارات متحده عربی با 59 امتیاز (7/76 درصد) در رده هفتم، و عراق با 58 امتیاز (3/75 درصد) در رده هشتم قرار گرفتهاند.
نتیجهگیری : بررسی وضعیت وب سایت های کتابخانههای ملی کشورهای اسلامی منطقه خاورمیانه گواه آن است که کمترین میزان رعایت مولفههای دسترسپذیری، مربوط به وبسایت کتابخانه ملی عراق، با 3/75 درصد، و بیشترین آن، معادل با 100/0 درصد مربوط به وبسایتهای کتابخانههای ملی کشور ایران و ترکیه است. این امر گرچه نشان از رعایت بالای مولفههای دسترس پذیری در وبسایتهای جامعه مورد مطالعه دارد، اما به معنای رعایت 100 درصدی مولفههای دسترسپذیرس در تمامی آنها نیست. از این رو، نتایج حاصل از این تحقیق میتواند ارمغانهایی را برای دستاندرکاران و طراحان وبسایتهای کتابخانههای ملی کشورهای اسلامی منطقه خاورمیانه ( به تفکیک مولفههای مطرح شده در سیاهه)، به لحاظ حفظ موقعیت استراتژیک منطقهای دربرداشته باشد.
مدیریت حفاظت رقمی در آرشیوهای ملی:راهبردها و استانداردها(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: این پژوهش ٬ با هدف بررسی وضعیت موجود حفاظت رقمی آرشیوهای ملی،منتخب عضو شورای جهانی آرشیو،از طریق شناسایی راهبردها و شیوه های نگهداری،انباره های رقمی،استانداردها، فرمت ها و ابزارهای ذخیره سازی، سطوح دستیابی ٬ و امنیت انجام گرفته است.
روش/رویکرد پژوهش : در این پژوهش از پیمایش تحلیلی و توصیفی استفاده شده است.در این روش،با استفاده از ابزار پرسشنامه، جامعه مورد مطالعه،از نظر مسائل مربوط به حفاظت رقمی در دو دسته آرشیوسازی رقمی و دستیابی دائمی مورد بررسی قرار گرفته است.پرسشنامه از طریق پست الکترونیکی برای جامعه مورد مطالعه فرستاده شد که شامل11آرشیو ملی منتخب عضو شورای جهانی آرشیو بودند.
یافتهه ا: 91/90درصد آرشیوهای ملی از رسانههای مغناطیستی پیوسته و تیب لایبرری؛ 82/81 درصد از فناوری سن؛91/90 درصد از استاندارد متس و الگوی مرجع اُ.اِی.آی.اس.؛ 91/90 درصد از فرمت پی.دی.اف.، تیف ، ام.پی.3 ،و دبلیو.ای.وی.ای؛ 100درصد از راهبرد تهیه پشتیبان ؛ 45/45 درصد شیوه دستیابی به کل مجموعه بهصورت رایگان، شیوه دستیابی با محدودیت حق مؤلف، و شیوه دستیابی رایگان به بخشی از مجموعه اسناد رقمی؛ و100 درصد از سازوکار اثبات/تأیید و مدیریت کنترل دستیابی استفاده می کنند.
نتیجهگیری: نتایج پژوهش حاکی از آن است که بهدلیل کیفیت و عمر بالای رسانههای مغناطیستی برخط و تیب لایبرری و نیز سن ها- بهواسطه ادغام بهتر و میسر ساختن اشتراک تسهیلات پشتیبان - این ابزارها برای ذخیرهسازی و حفاظت بلندمدت پشتیبان ها و اسناد رقمی در آرشیوهای ملی مناسب هستند.استاندارد متس و الگوی مرجع اْ.ای.ای.اس ، ای.اِی.دی [1] و فرمتهای پی.دی.اف.،تیف، ام.پی.3 ،و دبلیو.ای.وی.ای از استانداردهای مناسب اسناد رقمی در آرشیوهای رقمی هستند.راهبرد تهیه پشتیبان و انتقال اطلاعات و دستیابی به کل مجموعه،بهصورت رایگان و با محدودیت حق مؤلف و بهکارگیری سازوکار تأیید/اثبات و مدیریت کنترل دستیابی برای حفاظت رقمی بلند مدت اسناد رقمی در آرشیوهای ملی مناسب هستند
ارگونومی نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی ایران: پیمایشی با رویکرد دسترس پذیری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف ارزیابی وضعیت ارگونومی ویژگی های دسترس پذیری در نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی ایرانی صورت گرفته است. پژوهش از نوع کاربردی است و به روش پیمایشی از نوع ارزیابی مکاشفه ای انجام شده است. جامعه آماری پژوهش را 5 نرم افزار کتابخانه دیجیتالی آذرخش، نوسا، پاپیروس، پروانپژوه و پیام تشکیل می دهند. ابزار پژوهش سیاهه ارزیابی بر اساس ویژگی های دسترس پذیری ایزو171-9241 است که از روش دلفی برای متناسب ساختن آن استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از فنون آماری توصیفی به همراه آزمون فریدمن و روش تصمیم گیری چند شاخصه-مجموع ساده وزنی (SAW) استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی ایرانی تلاش چندانی برای تأمین ویژگی های دسترس پذیری انجام نداده اند و تنها از طریق قابلیت های تعبیه شده در سیستم عامل و سکویی که نرم افزارها روی آن اجرا می شوند، بخشی از ویژگی های دسترس پذیری برای انواع کاربران ناتوان و تسهیل استفاده کاربران عادی تأمین شده است. به همین دلیل، دسترس پذیری ابزارهای ورودی که از طریق سیستم عامل و سکو تأمین می شود، نسبت به دیگر معیارها، با رعایت 59 درصد از ویژگی های مطلوب، بالاترین میزان رعایت ویژگی های دسترس پذیری را در نرم افزارهای مورد بررسی به خود اختصاص داده است. همچنین یافته ها نشان داد نرم افزارها به لحاظ رعایت ویژگی های دسترس پذیری از لحاظ آماری تفاوت معنا داری با یکدیگر دارند. از میان نرم افزارهای مورد بررسی نرم افزار «آذرخش» با کسب میانگین امتیاز 138.5 بالاترین امتیاز را در رعایت ویژگی های دسترس پذیری کسب کرد. همچنین این پژوهش به لحاظ پرداختن به موضوع دسترس پذیری از اولین پژوهش های انجام شده در ایران به شمار می رود و می تواند نقش مهمی در آشنا ساختن طراحان نرم افزاری و مسئولان مجموعه ها و کتابخانه های دیجیتالی با ویژگی های دسترس پذیری و توجه به کاربران خاص (ناتوان و کم توان حرکتی، حسی و ذهنی) داشته باشد.
ارزیابی عملکرد سیستم و زیر سیستم های تهویه قطار های مترو تهران به کمک مدل تحلیل پوششی داده های ارتباطی فازی سه مرحله ای(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
توسعه شبکه مترو، گستردگی روز افزون و پیچیدگی های ذاتی مدیریت آن، ضرورت نگاه علمی و استفاده از تجربیات و دانش روز دنیا در خصوص نگهداری و تعمیرات را اجتناب ناپذیر ساخته است. بخش عمده ای از تجهیزات شبکه مترو و قطار های آن را تجهیزات تعمیر پذیر تشکیل می دهند که درصد قابل توجهی از منابع مالی و انسانی سازمان را به خود معطوف می سازند . هدف این مقاله، اندازه گیری کارائی و رتبه بندی سیستم تهویه مطبوع قطار های دی سی متروتهران و زیر سیستم های آن به کمک مدل تحلیل پوششی داده های ارتباطی سه مرحله ای می باشد. در خصوص اهمیت سیستم تهویه در مترو همین بس که در حدود 8 ماه از سال، سیستم تهویه پس از ترکشن ها که نیروی محرکه جهت جابه جایی قطار را فراهم می آورد، بیشترین اهمیت را از منظر مدیریت بهره برداری دارا می باشد. در این پژوهش با تعریف سیستم تهویه به عنوان واحد های تصمیم گیری، از آن جهت ارزیابی عملکرد سیستم و در نهایت کمک به تصمیم سازی راهبردی نگهداری و تعمیرات اعم از داشتن تخمینی از ظرفیت کارگاه نگهداری وتعمیرات، تامین قطعات یدکی و نیروی انسانی مورد نیاز استفاده می شود. شایان ذکر است به علت وجود خطاهای گوناگونی از جمله خطای انسانی، خطای دستگاه ها، محدودیت های مربوط به تحلیل داده های میدانی و غیره، در این مقاله از رویکرد فازی جهت چالش با عدم قطعیت در داده ها استفاده شده است. در ضمن از آنالیز قابلیت اطمینان، قابلیت دسترسی و نگهداشت پذیری که از مهمترین شاخص های حوزه نگهداری و تعمیرات هستند، جهت تعیین ورودی ها و خروجی های سیستم تهویه استفاده شده است.
عوامل مؤثر بر اشتراک گذاری داد ه های پژوهشی: مرور پیشینه ها(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: شناسایی عوامل و مؤلفه های مؤثر بر اشتراک گذاری داده های پژوهشی. روش شناسی: با جستجوی نظام مند در پایگاه های معتبر علمی ابسکو، ساینس دایرکت، جی استور، پابمد، اسکوپوس، وب آو ساینس و گوگل اسکالر محتوای کلیه مقالات مرتبط با عوامل مؤثر بر اشتراک گذاری داده های پژوهشی تحلیل شد. یافته ها: اجبار سازمان ها و حامیان مالی پژوهش ها، سیاست ناشران نشریات علمی در اشتراک گذاری داده های پژوهشی، حمایت سازمانی و طرح مدیریت داده ها، وجود واسپارگاه ها و استانداردهای داده ای و فراداده ای و میان کنش پذیری میان آنها، بهره وری علمی، تجربه کاری، سن، نوع دوستی، حریم خصوصی، محرمانگی داده ها، قوانین و مقررات ملی و بین المللی، کسب رضایت آگاهانه از مشارکت کنندگان، مشوق ها و مکانیسم های انگیزشی، کسب اعتبار حرفه ای و دانشگاهی، همکاری و مشارکت علمی و تقدیر و تشکر رسمی از صاحبان داده ها از جمله عوامل مؤثر بر اشتراک گذاری داده های پژوهشی است. نتیجه گیری: با توجه به ارزش افزوده داده ها، ضروری است زیرساخت های لازم برای توسعه و استفاده هرچه مؤثرتر از داده های پژوهشی از سوی ذی نفعان این حوزه فراهم شود. سازماندهی مؤثر داده ها بهترین راه بهینه سازی و سرمایه گذاری بر روی آنهاست.
اثربخشی آموزش والدین مبتنی بر نظریه دلبستگی بر افزایش کیفیت مراقبت مادران کودکان مضطرب پیش دبستانی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
خانواده پژوهی سال نهم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۳۶
407-426
حوزه های تخصصی:
هدف این پژوهش تعیین اثربخشی بسته روش آموزش والدین مبتنی بر نظریه دلبستگی بر افزایش کیفیت مراقبت مادران دارای کودکان مضطرب پیش دبستانی بود. برای شناخت اثربخشی این بسته 278 نفر از مادران کودکان 2 تا 6 سال از 6 مهدکودک شهر تهران که به روش نمونه-برداری خوشه ای در دسترس انتخاب شده بودند، مقیاس اضطراب کودکان پیش دبستانی را تکمیل کردند. با توجه به نمره افراد در این مقیاس و در نظر گرفتن دیگر ملاک های خروج و ورود به پژوهش در نهایت 61 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شده و 30 نفر در گروه آزمایش و 31 نفر در گروه مقایسه قرار گرفتند. بسته آموزش والدین مبتنی بر نظریه دلبستگی در طول 8 جلسه گروهی هفتگی (8 تا 12 نفر در هر گروه) در مهدکودک-ها به مادران گروه آزمایش ارایه شد. پس از پایان جلسات آموزشی و 3 ماه پس از آن مقیاس کیفیت مراقبتی مادر به وسیله دو گروه تکمیل شد. نتایج نشان داد که بسته آموزش والدین حساس بودن، پاسخ دهی و هم چنین دسترس-پذیری هیجانی مادران گروه آزمایش را افزایش و تعارض و سردرگمی آن ها را کاهش داده است و هم چنین پیگیری نتایج نشان داد که این تغییرات در طول 3 ماه ثبات داشته است. بر مبنای یافته-ها، بسته آموزش والدین می تواند در موقعیت های بالینی برای افزایش کیفیت مراقبت مادران و ارتقای روابط مادر کودک مورد استفاده قرار گرفته و مفید باشد.
مطالعه دسترس پذیری خدمات و تسهیلات برای افراد با آسیب بینایی شهر تهران
حوزه های تخصصی:
این پژوهش با هدف بررسی مناسب سازی فضای شهری برای افراد با آسیب بینایی شهر تهران انجام شده است. روش در انجام این تحقیق، پیمایش از طریق پرسشنامه محقق ساخته می باشد که با روش نمونه گیری تصادفی از جامعه آماری 12600 نفر به وسیله فرمول کوکران حجم 671 نفر از افراد آسیب دیده بینایی از بین نابینای مطلق تا نیمه بینا صورت پذیرفت. بنا بریافته های حاصل از تحقیق، مدیریت و برنامه ریزی شهری در شهر تهران فراگیر نبوده و در طراحی معابر، مکانها و ارائه خدمات و تسهیلات شهری، امکان حضور و دسترسی ایمن و مستقل نابینایان لحاظ نشده است. عدم برخورداری از امنیت و وابستگی به دیگران در تردد و نیز در بهره مندی از امکانات و تسهیلات شهری از مهم ترین مسائل نابینایان در این زمینه است. اقدامات مدیریت شهری در این خصوص نیز به دلیل فقدان نیازسنجی، اولویت سنجی، مشاوره با ذی نفعان و کاربست نظر آن ها در اجرا، عدم نظارت دقیق و اطلاع رسانی به نابینایان و سایر شهروندان از اقدامات صورت گرفته و نیز ضعف فرهنگی، فاقد کارایی لازم بوده و تأثیر چندانی بر افزایش دسترسی نابینایان نداشته است. نتایج حاصل شامل دسترسی ناکامل معابر شهری و فضای عمومی و همچنین وجود موانع بسیار ریسک و آسیب پذیری این قشر در جریان حرکت در معابر و فضاهای شهری شده است. فضای سایبری به سبب میزان بالای استفاده افراد نابینا از ابزارهای هوشمند مثل رایانه تلفن همراه هوشمند ظرفیت بسیار بالایی برای مناسبسازی دارا می باشد لذا جای اقدام بسیار دارد تا این افراد از فضای سایبری به امکانات بیشتری دسترسی پیدا کنند.
عوامل مؤثر بر توسعه جذابیت کتاب های الکترونیکی (مورد مطالعه دبیران مدارس دوره اول متوسطه شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر، تعیین عوامل مؤثر بر توسعه جذابیت کتاب های الکترونیکی به منظور ارائه یک مدل مناسب است. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی است و جامعه آماری آن را دبیران مدارس دوره اول متوسطه شهر اصفهان به تعداد 1876 نفر زن و مرد تشکیل دادند. روش نمونه گیری، خوشه ای چند مرحله ای بوده که به طور تصادفی از بین نواحی 2، 3 و 5 آموزش و پرورش شهر اصفهان با استفاده از جدول مورگان تعداد 320 نفر انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسش نامه عوامل چهارگانه جذابیت کتاب های الکترونیک (دسترس پذیری، قابلیت تعامل با کتاب ، انعطاف پذیری کتاب و چند رسانه ای بودن کتاب)، انگیزه یادگیری و توسعه جذابیت کتاب های الکترونیک می باشد. برای تأمین روایی پرسش نامه ها به لحاظ محتوا، از دیدگاه های ده تن از استادان و متخصصان تولید کتاب های الکترونیکی استفاده و پایایی آن توسط آلفای کرونباخ 93/0=α محاسبه شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSSv.20 به صورت آمار توصیفی (شامل جدول توزیع فراوانی، میانگین، درصد، انحراف معیار) و آمار استنباطی (روش همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه گام به گام) استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد، بین ابعاد چهار گانه دسترس پذیری، قابلیت تعامل با کتاب و انعطاف پذیری کتاب و چند رسانه ای بودن کتاب با توسعه جذابیت کتاب های الکترونیکی، در سطح 05/0>P رابطه معناداری وجود دارد. انگیزه یادگیری، رابطه بین ابعاد چهارگانه (دسترس پذیری، قابلیت تعامل با کتاب و انعطاف پذیری کتاب، چند رسانه ای بودن کتاب) با توسعه جذابیت کتاب های الکترونیکی را میانجی گری می کند. همچنین نتایج پژوهش نشان داد، مدل تجربی پژوهش از برازش نسبتاً مطلوبی برخودار بوده است.
تحلیل دسترس پذیری کتابخانه های عمومی در منطقه 20 شهرداری تهران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: در این تحقیق، وضعیت برخورداری منطقۀ 20 تهران از کتابخانه های عمومی و کیفیت دسترسی شهروندان آن به این مراکز مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. روش: روش تحقیق توصیفی-پیمایشی از نوع کاربردی است. بخشی از داده های تحقیق از اسناد و از اطلاعات دریافت شده از کتابخانه های عمومی به دست آمده و بخشی نیز از پیمایش حاصل شده اند. تحلیل های کمی با استفاده از شاخص های «نسبت پوشش» و «سرانۀ کتابخانه» صورت گرفته و ابزارهای Buffering و Euclidean Distance در سیستم اطلاعات جغرافیایی نیز برای ترسیم حوزه های پوشش کتابخانه ها و تحلیل دسترسی ها به کار گرفته شده اند. یافته ها: در محدودۀ مطالعاتی از هر هکتار زمین شهری تنها به طور میانگین حدود 31/4 متر مربع به کاربری کتابخانه عمومی اختصاص یافته و سرانۀ فضای کتابخانه عمومی نیز 027/0 متر مربع است که تقریباً نصف استانداردهای شهری است. 1/86 درصد از مراجعه کنندگان وضعیت دسترسی به کتابخانه ها و 9/74 درصد ظرفیت آن ها را «بسیار خوب» و «خوب» ارزیابی کرده اند. حدود 18 درصد از مساحت منطقه که 32/18 درصد جمعیت در آن به سر می برند، به کتابخانه های عمومی دسترسی ندارد. درحالی که در نیمی از مساحت منطقه که کمی بیش از نصف جمعیت به سر می برند، حوزۀ پوشش خدماتی دو یا سه کتابخانه هم پوشانی داشته است. 20 درصد از جمعیت در فراتر از فاصلۀ 1000متری از نزدیک ترین کتابخانۀ عمومی قرار داشته و از دسترسی مناسبی بهره مند نبوده اند. اصالت/ ارزش: این تحقیق، عدم توازن در پوشش خدمات کتابخانه ای در منطقۀ 20 تهران را آشکار ساخته و نشان داد که ایجاد توازن مستلزم توسعه کمی و کیفی کتابخانه های با درجات 2 و بیشتر و احداث کتابخانه های جدید با رعایت دقیق ملاحظات مکان یابی به کمک ابزار GIS است. ازاین رو، ارزش و اهمیت این تحقیق در این است که نتایج آن می تواند به عنوان رهنمودی در ایجاد توازن و توسعۀ خدمات کتابخانه ای فراروی برنامه ریزان شهری قرار گیرد.
بهبود دسترسی به میزهای خدمت در کتابخانه ملی: گزارش یک بررسی میدانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: ارائه پیشنهاد برای آسان کردن دسترسی مراجعان به میزهای خدمت در کتابخانه ملی ایران. روش شناسی: داده ها از راه مشاهده و هم اندیشی به دست آمده است. ابتدا، راهنماهای محیطی و وضعیت کنونی دسترس پذیری میزهای خدمت به صورت میدانی بررسی شد. سپس با 21 نفر از کتابداران شاغل در میزهای خدمت رسانی کتابخانه و 29 نفر از اعضا (در دو گروه)، نشست هم اندیشی برگزار شد. ایده های مطرح شده با ملاک امکان پذیربودن به لحاظ اجرایی و نیز عملیاتی بودن غربال و ارزیابی شد. یافته ها: تحلیل نشست ها، 241 گزاره را در 11 مقوله به دست داد. مفاهیمی نظیر نشانه های راهنما (با بسامد 38)، بی نیازبودن از کمک کتابدار در استفاده از امکانات (35)، و آموزش کاربران (30) بیشترین توجه را می طلبید. نتیجه گیری: در بسیاری از مواقع، با تغییرات جزئی در محل، نام، و آرایش میزهای خدمت می توان اثربخشی آن را برای کاربران افزایش داد.
تحلیل میزان دسترس پذیری بوستان های شهر تهران برای افراد دارای محدودیت جسمی - حرکتی با تأکید بر مفهوم طراحی فراگیر(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
باغ نظر سال هجدهم فروردین ۱۴۰۰ شماره ۹۴
35 - 46
حوزه های تخصصی:
بیان مسئله: بوستان های شهری نقش مهمی بر سلامت فیزیکی و روانی شهروندان دارند. امروزه علی رغم اهمیت موضوع جهانی طراحی فراگیر و وجود پژوهش های کاربردی و مقررات مرتبط در ایران، افراد دارای محدودیت حرکت در بوستان ها حضور کم و محدودی دارند که این امر ناشی از عدم دسترس پذیری بوستان ها برای همه افراد جامعه است. به نظر می رسد این موضوع به دلیل عدم دانش فنی کافی طراحان، ناظران طراحان شهری و عمرانی، عدم توجه به ضوابط و نیز عدم آگاهی از شرایط فیزیکی افراد دارای محدودیت حرکت است.هدف پژوهش: هدف از انجام این پژوهش، ارزیابی میزان دسترس پذیری بوستان های شهر تهران برای افراد دارای محدودیت جسمی–حرکتی با تأکید بر مفهوم طراحی فراگیر است تا همه افراد فارغ از میزان توانایی های فیزیکی شان بتوانند از امکانات و تجهیزات موجود در بوستان ها بهره مند شوند.روش پژوهش: به منظور رسیدن به اهداف پژوهش، ابتدا از طریق مطالعات نظری به شناخت ویژگی ها و محدودیت های حرکتی طیف های مختلف جامعه و نیز بررسی اصول کالبدی و غیرکالبدی مفهوم طراحی فراگیر پرداخته شده است؛ سپس ضمن شناسایی امکانات و تجهیزات موجود در بوستان ها و با کمک کارشناسان متخصص در زمینه امر مناسب سازی، نسبت به استخراج شاخص های دسترس پذیری اقدام شد. در مرحله سوم چک لیست ارزیابی بوستان های منتخب تهیه و از طریق پیمایش تکمیل شد. تحلیل داده ها از طریق روش دلفی و نتایج حاصله، پس از استخراج امتیاز و وزن دهی گزینه ها با کمک نرم افزار Excel، به صورت نمودار ترسیم و تحلیل شد. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد، عوامل متعددی در عدم دسترس پذیری بوستان ها دخالت دارند که در مراحل طراحی، اجرا و بهره برداری نقش ایفا می کنند. بی توجهی به اصول طراحی فراگیر، عدم آگاهی نسبت به ضوابط طراحی مناسب افراد دارای محدودیت جسمی-حرکتی، عدم آگاهی و دانش فنی کافی پیمانکاران و مجریان در اجرای صحیح طرح ها و ایجاد موانع ثانویه پس از اجرا به دلیل مدیریت نامناسب و عدم توانایی حفظ امنیت بهره برداران، از مهم ترین عوامل به شمار می روند.
بهینه سازی دسترس پذیری نوعی سیستم صنعتی چندوضعیتی با رویکرد زنجیره مارکوف(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مدیریت صنعتی دوره ۱۱ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳
380 - 404
حوزه های تخصصی:
هدف: انتخاب تأمین کنندگان از مسائل مهم در طراحی سیستم های صنعتی است. این مسئله باید با توجه به معیارهایی نظیر هزینه، قابلیت اطمینان، تعمیرپذیری و زمان تحویل قطعه هایی که عرضه شده و نیز اثر آنها بر هزینه های کل سسیستم تولیدی بررسی شود. هدف از این پژوهش، ارائه الگویی برای انتخاب تأمین کنندگان اجزای یک سیستم صنعتی چندوضعیتی با در نظر گرفتن هزینه، قابلیت اطمینان و تعمیرپذیری اجزاست. روش: ابتدا بلوک دیاگرام سیستم در دست بررسی ترسیم و حالت های مختلف سیستم با استفاده از شبکه مارکوف مدل سازی شد. سپس یک مدل برنامه ریزی مختلط عدد صحیح غیرخطی با استفاده از روابط حاصل از شبکه مارکوفی توسعه داده شده است. این مدل برای یک نمونه موردی به دو روش حل دقیق، با استفاده از نرم افزار GAMS و شمارش کامل حل شده و نتایج با یکدیگر مقایسهند اا شده اند . یافته ها: با حل این مدل میزان سفارش قطعه های سیستم به گونه ای انتخاب می شود که مجموع هزینه های ساخت و بهره برداری سیستم شامل هزینه خرید قطعه ها و همچنین هزینه کاهش ظرفیت و توقف کامل سیستم هنگام بهره برداری کمینه شود. نتایج نشان می دهد که در نظر گرفتن اثر تشابه قطعه ها بر قیمت خرید، فاصله زمانی تحویل و سرعت تعمیر قطعه ها می تواند در تصمیم گیری برای انتخاب تأمین کننده مؤثر باشد. نتیجه گیری: بر در نظر گرفتن اثر انتخاب قطعه های مشابه هنگام ارزیابی دسترس پذیری و هزینه کل سیستم تأکید می شود.
تحلیل برخورداری و دسترسی به بوستان های شهری با رویکرد عدالت فضایی (مورد مطالعه: منطقه 20 شهرداری تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جغرافیا و توسعه زمستان ۱۴۰۰ شماره ۶۵
257 - 276
حوزه های تخصصی:
بوستان ها از اجزاء اساسی چشم انداز شهری و واجد عملکردهای فراوان هستند. هرچه جوامع، شهرنشین تر و فشرده تر می شوند در اختیار بودن بوستان برای بهبود کیفیت زندگی شهری، اهمیت حیاتی تری می یابد. در این مقاله به روش ارزیابی- تحلیلی و نیز بر مبنای سنجه های مقاومت سفر و رویکرد حداقل فاصله با استفاده از تکنیک بافری در GIS، میزان برخورداری محلات شهری منطقه 20 شهرداری تهران از بوستان های شهری و دسترسی به این فضاها مورد تحلیل قرار گرفته است. یافته های تحقیق نشان داد که این منطقه با 87/6 درصد زمین تحت این کاربری و سرانه 47/4 مترمربع، در مجموع وضعیت متوسطی به لحاظ برخورداری از این فضاها داشته و در آن، قسمت های حاشیه ای نوساز وضعیت برخورداری و دسترسی بهتری را نسبت به بافت های قدیمی مرکزی منطقه نشان می دهند. در بیش از 90 درصد منطقه، فاصله تا نزدیک ترین بوستان کمتر از 400 متر است و هیچ پهنه مسکونی در آن بیشتر از 800 متر از بوستان فاصله ندارد. نیمی از پهنه های مسکونی حداقل به 4 بوستان، 2/62 درصد حداقل به 3 بوستان و نزدیک به 80 درصد حداقل به دو بوستان دسترسی دارند. با وجود برخورداری منطقه از بوستان های زیاد، توزیع جغرافیایی نامتوازن بوستان ها سبب شده که حوزه های پوششی بسیاری با یکدیگر همپوشانی داشته باشند به طوری که جاهایی حتی در همپوشانی حوزه پوشش 15 بوستان قرار دارد در حالی که 9/5 درصد جمعیت و 14/7 درصد از مساحت منطقه تنها در حوزه پوشش یک بوستان و 61/2 درصد مساحت و 27/0 درصد جمعیت تحت حوزه پوشش بوستان قرار ندارد. تغییر و تبدیل گورستان های متروکه واقع در محلات مرکزی به بوستان از پیشنهادهای پژوهش می باشد.
نقش فناوری در همه شمولی شهرها با تأکید بر حضور افراد دارای معلولیت در فضاهای شهری(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
باغ نظر سال نوزدهم شهریور ۱۴۰۱ شماره ۱۱۱
17 - 26
حوزه های تخصصی:
بیان مسئله: امروزه دسترسی همه شمول به فضاهای شهری به دلیل رشد سریع شهرنشینی و افزایش جمعیت اهمیت پیدا کرده است. طراحی و برنامه ریزی همه شمول، فرصت های برابر را برای همه گروه های شهروندان صرف نظر از محدودیت هایشان ایجاد می کند. براساس قواعد شهرهای همه شمول، همه گروه های شهروندان ازجمله افراد دارای معلولیت باید از حق دسترسی و حضور در فضاهای شهری برخوردار باشند؛ درحالی که وضعیت دسترس پذیری فضاهای شهری برای افراد دارای معلولیت در شهرهای کشور ما ازجمله تهران نشان می دهد حضور این گروه از شهروندان در فضاهای عمومی تا حد زیادی غیرممکن است.
هدف پژوهش: هدف پژوهش پیش رو بررسی نقش فناوری در همه شمولی شهرها با تأکید بر حضور افراد دارای معلولیت در فضاهای شهری است. روش پژوهش: این مقاله با به کارگیری روش پژوهش توصیفی-پیمایشی و در قالب دو گام متواتر شامل فراتحلیل و بررسی اسناد کتابخانه ای خارجی و داخلی پیرامون موضوع پژوهش و سپس تحلیل یافته های پرسش نامه ای که با مشارکت 80 فرد دارای معلولیت در شهر تهران همراه بود، انجام شده است. نتیجه گیری: یافته های پژوهش تأیید می کند که همه افراد شرکت کننده در پژوهش برای حضور در فضاهای شهری با چالش های عدیده ای روبه رو هستند. نتایج پرسشنامه نشان می دهد که 82 درصد از افراد شرکت کننده در پژوهش، بیش از 5 بار در روز از وسایل الکترونیکی هوشمند استفاده می کنند و نمونه های به کارگیری فناوری کمکی برای بالغ بر 90 درصد افراد دارای جذابیت است. در نهایت پیش بینی می شود که به کارگیری چنین فناوری هایی سبب تسهیل وضعیت دسترس پذیری و افزایش حضور افراد دارای معلولیت در سطح شهر می شود. این مقاله سه رویکرد جدید شهر هوشمند همه شمول، کاربست فناوری اطلاعات و ارتباطات و همه شمولی الکترونیک را به عنوان رویکردهایی جدید جهت بهره گیری از فناوری در راستای افزایش همه شمولی شهری معرفی می کند و در انتها با اتکا به این رویکردها پیشنهادهایی جهت افزایش حضورپذیری فضاهای شهرها برای گروه های دارای معلولیت، با بهره گیری از فناوری مطرح می کند.
بررسی وضعیت کتابخانه های عمومی ایران از نظرِ ارائۀ خدمات به معلولان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: این پژوهش با هدف کشف وضعیت کتابخانه های عمومی تحت پوشش نهاد کتابخانه های عمومی کشور از نظرِ ارائه خدمات به معلولان (جسمی-حرکتی، نابینایان و کم بینایان، ناشنوایان و کم شنوایان) انجام گرفت. روش: پژوهش حاضر از نظرِ هدف کاربردی و از نظرِ روش اجرا پیمایشی است که به صورت مقطعی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه کتابخانه های عمومی تحت پوشش نهاد کتابخانه های عمومی تشکیل می دهند که به صورت سرشماری مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه ای محقق ساخته بود. برای تجزیه وتحلیل داده ها و ارائه آمار توصیفی، از نرم افزار SPSS 23 استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که از نظرِ ارائه خدمت به گروه های مختلف معلولان، 50 درصد کتابخانه ها به معلولان جسمی-حرکتی ارائه خدمات می کنند اما تنها 11 درصد کتابخانه ها به ناشنوایان و کم شنوایان و 12 درصد به نابینایان و کم بینایان خدمات ارائه می دهند. وضعیت کتابخانه های موردبررسی در هفت مقوله سیاست گذاری و بودجه، دسترس پذیری ساختمان و فضای فیزیکی، تبلیغات و توسعه خدمات ، خدمات و برنامه های جانبی، مجموعه منابع، نیروی انسانی، و تجهیزات و فناوری های کمکی از نظرِ میانگین پایین تر از حد متوسط بود. در این میان، مقوله دسترس پذیری ساختمان و فضای فیزیکی کتابخانه ها، با میانگین 49/2 بالاترین و مقوله آموزش کارکنان با میانگین 49/1 در میان کتابخانه های عمومی کشور پایین ترین میانگین را داشتند. اصالت/ارزش: توجه کتابخانه ها به نیازها و انتظارات معلولان در زمینه خدمات و امکانات امری ضروری است. تاکنون، بررسی وضعیت کتابخانه های عمومی در زمینه ارائه خدمات به معلولان با این حجم از گستردگی انجام نگرفته است. یافته های این پژوهش می تواند راهگشای مسئولان، مدیران و کتابداران کتابخانه های عمومی به منظور ارائه خدمات بهتر به این گروه از جامعه باشد.
ارزیابی تطبیقی دسترس پذیری وب گاه های کتابخانه های بیمارستانی ایران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
دانش شناسی سال هفتم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲۷
83 - 96
هدف: این پژوهش وب گاه های کتابخانه های بیمارستان های آموزشی (اعم از عمومی و تخصصی) در ایران را از نقطه نظر معیار دسترس پذیری و رعایت مؤلفه ها و ویژگی های مطرح در این امر مورد توجه قرار داده است.
روش پژوهش: روش پژوهش پیمایشی توصیفی از نوع ارزیابانه است. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش سیاهه وارسی است مشتمل بر 13 مؤلفه که در نتیجه مطالعه متون و منابع و پژوهش های مشابه تهیه گردیده است. در سیاهه مزبور از روش روایی صوری و محتوایی، و به منظور سنجش پایایی، از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. مقدار آلفا عدد 97/0 به دست آمد که نشان دهنده پایایی بسیار قوی بود. جامعه ی آماری پژوهش را وب گاه های کتابخانه های بیمارستانی عمومی و تخصصی ایران شامل جمعاً 24 وب گاه تشکیل داده است. به منظور تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش از آمار توصیفی و آزمون استنباطی استفاده شده است.
یافته ها: یافته های این پژوهش نشان داد در کل وب گاه بیمارستان های تخصصی با کسب 87 درصد و وب گاه بیمارستان های عمومی با کسب 83 درصد مولفه های دسترس پذیری را رعایت کرده اند. در مجموع در وب گاه های جامعه مورد نظر بیش از نیمی از استانداردها رعایت شده است.
نتیجه گیری: مطالعه و بررسی وضعیت وب گاه های کتابخانه های بیمارستانی (تخصصی و عمومی) نشان داد که وب گاه های مزبور به لحاظ رعایت مؤلفه های دسترس پذیری با وبگاه شاخص فاصله اندکی داشته و در آن ها بیشاز 80 درصد مؤلفه های مربوط به رعایت معیار دسترس پذیری رعایت شده است. بدیهی است این امر می تواند نتایج مطلوبی را در راستای اطلاع رسانی و مقابله با بحران های اجتماعی، نظیر بلایای طبیعی برای بیمارستان ها به ارمغان آورد، لذا، توصیه می گردد در طراحی این وب سایت ها با بذل دقت و توجه بیشتری تمام مؤلفه های مربوط به این معیار رعایت گردد تا حداکثر نتیجه در این زمینه حاصل گردد.
مطالعه دسترس پذیری فضاها و تسهیلات شهری در تجربه زیسته افراد با آسیب بینایی شهر تهران(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
رفاه اجتماعی سال ۱۵ پاییز ۱۳۹۴ شماره ۵۸
۲۲۰-۱۹۵
حوزه های تخصصی:
مقدمه: با فرض اینکه وجود فرصتهای نابرابر در جامعه و نمود آن در دسترسی نابرابر به امکانات و تسهیلات شهری، عامل اصلی ناتوانی معلولین است، این مقاله به مطالعه تجربه زیسته افراد آسیب دیده بینایی در تعامل با فضای شهری در شهر تهران و مطالعه این فضاها در زمینه ایجاد فرصتها و دسترسی برابر برای این افراد می پردازد. روش: این پژوهش با روش کیفی و ابزار مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته در بین 30 نفر از افراد آسیب دیده بینایی ساکن شهر تهران انجام گرفته است. یافته ها: فضای شهری تهران موانع فیزیکی و فرهنگی بسیاری را برای حضور نابینایان در جامعه ایجاد می کند که این امر ملازم با تهدید سلامت جسمی و روانی و تحمیل موقعیت وابستگی و نیازمندی و نیز مواجهه با نگرشها و برخوردهای ناصحیح اعضای جامعه است. از این رو الگوی غالب زندگی نابینایان در شهر تهران به فعالیتهای ضروری منحصر شده و این امر زمینه ساز تقلیل فعالیتهای انتخابی و تعاملات اجتماعی آنها در جامعه است. بحث: علی رغم برخی اقدامات و تلاشها، هنوز امکان دسترسی آحاد معلولین به ویژه نابینایان به فضاها و تسهیلات شهری به صورت منصفانه و برابر براساس حقوق شهروندی در شهر تهران فراهم نشده است
تحلیل شبکه آموزشی دانش آموز( شاد) از منظر مطابقت با استانداردهای یادگیری الکترونیکی
منبع:
آموزش پژوهی دوره ۹ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۳۴)
22 - 34
حوزه های تخصصی:
سامانه های یادگیری الکترونیکی، در شرایط قرنطینه، وظیفه مدیریت آموزش را بعهده دارند. لازم است سامانه های یادگیری الکترونیکی مطابق استانداردهای آموزش مجازی طراحی شده باشند تا دستیابی به اهداف آموزشی ممکن شود. نرم افزار شاد، سامانه ای است که توسط آموزش و پرورش جهت مدیریت آموزش بکار گرفته شده است. هدف تحقیق حاضر نیز تحلیل برنامه شاد از منظر مطابقت با استانداردهای یادگیری الکترونیکی است. برای انجام این پژوهش از روش توصیفی تحلیلی استفاده شده است. ابزار مورد استفاده چک لیست استاندارد آموزش مجازی عباسی و بادله است که برای تعیین اعتبار آن از روایی متخصصان استفاده شده است. نتایج پژوهش حکایت از آن دارد که برنامه شاد در 35 بند از مجموع 45 بند ابزار مورد استفاده، مطابق با استانداردهای آموزش مجازی طراحی شده است. پیشنهاد شده است برنامه شاد در جهت مطابقت با استانداردهای آموزش الکترونیکی تغییر یابد. نتایج این پژوهش می تواند در بازنگری برنامه شاد مورد استفاده قرار گیرد.