فناوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی

هدف از این پژوهش تبیین ساخت گرایی و ارتباط گرایی در آموزش الکترونیکی می باشد. روش پژوهش از نوع تحقیقات کاربردی و از نوع پیمایشی و غیرآزمایشی می باشد. جامعه آماری پژوهش، دانشجویان و استادان آموزش الکترونیکی در مراکز آموزش الکترونیکی وابسته به وزارت علوم و دانشگاه آزاد اسلامی در سطح کشور در سال تحصیلی 96-1395 بود که به ترتیب 60568 دانشجو و 1050 استاد بودند و در مجموع تعداد استادان و دانشجویان 61618 تن بودند. پژوهش بر روی نمونه ای به حجم 462 نفر مشتمل بر 289 مرد و 173 زن که با استفاده از جدول مورگان و به صورت تصادفی انتخاب شده بود، اجرا گردید. برای انجام این پژوهش از پرسش نامه محقق ساخته ساخت گرایی و ارتباط گرایی استفاده گردید. روایی پرسش نامه از طریق کسب نظرات صاحب نظران مورد تأیید قرار گرفت. برای پایایی پرسش نامه ضریب آلفای کرونباخ محاسبه گردید که برای پرسش نامه ساخت گرایی 0/956 و برای پرسش نامه ارتباط گرایی 0/955 حاصل گردید. با توجه به یافته های این تحقیق عناصر یادگیری مستقل، تشکیل مفاهیم و مهارت های تفکر سطح بالا، یادگیری مبتنی برحل مسأله از مهم ترین عناصر ساخت گرایی و عناصر یادگیری فراتر از کتاب و برنامه درسی، تکمیل و تقویت ساخت شناخت ذهنی از طریق ارتباط، تکمیل عینیت گرایی در یاددهی یادگیری از طریق ارتباط نیز از مهم ترین عناصر ارتباط گرایی در آموزش الکترونیکی می باشند.

پژوهش حاضر، با هدف واکاوی مفهوم هوشمندسازی به منظور ارایه الگوی برنامه درسی مناسب جهت دوره ابتدایی ایران، با روش ترکیبی از نوع اکتشافی در دو بخش کیفی (روش تحلیل محتوای کیفی و روش سنتز پژوهی) و کمی (پرسش نامه) انجام شد. حوزه پژوهش در سطح کیفی در قسمت تحلیل محتوا (مقالات و کتاب های حوزه برنامه درسی مبتنی بر هوشمندسازی) و در قسمت سنتز پژوهی (کشورهای دارای برنامه درسی مبتنی بر هوشمندسازی مالزی، استرالیا، فنلاند، سنگاپور، کره جنوبی و انگلیس) بوده است. نمونه گیری به صورت تدریجی انجام شد و تا سر حد اشباع ادامه یافت. جامعه آماری در بخش کمی شامل متخصصان برنامه درسی، تکنولوژی آموزشی و مدرسان هوشمندسازی در ایران بود. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران 375 نفر برآورد گردند. از طریق نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای نمونه مورد نظر انتخاب و پرسش نامه 41 گویه ای در اختیار افراد قرار گرفت. برای تأیید اعتبار یافته ها در بخش کیفی از معیار باور پذیری (بهره گیری از افراد خارج از محدوده پژوهش) و برای تأمین اطمینان پذیری از روش حسابرسی (کنترل بیشینه ای در مرحله یادداشت برداری) استفاده شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات در بخش کیفی با به کاربری نظام مقوله ای قیاسی و کدگذاری موضوعی و در بخش کمی به روش تحلیل عاملی تأییدی انجام گرفت. نتایج نشان داد هوشمندسازی مفهومی است که در برگیرنده ابعاد پنج گانه سیستم مدیریت، محیط یاددهی و یادگیری، توانمندسازی، سخت افزار و نرم افزار بوده و مدل برنامه درسی مبتنی بر هوشمندسازی دارای ساختاری با عناصر اهداف، محتوا، روش های یاددهی و یادگیری و روش های ارزشیابی می باشد.

هدف اصلی تحقیق حاضر، بررسی رابطه بین ابعاد و شاخص های آموزش ترکیبی و کیفیت بخشی به یادگیری در دانشگاه پیام نور است. این پژوهش، به صورت توصیفی- پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری شامل 4000 نفر از اعضای هیأت علمی دانشگاه پیام نور بود. از میان آنها، 343 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و بر اساس جدول کرجسی و مورگان، به عنوان نمونه انتخاب شدند. شیوه جمع آوری اطلاعات، دو پرسش نامه محقق ساخته بود که یکی پرسش نامه آموزش ترکیبی و دیگری پرسش نامه کیفیت بخشی به یادگیری بود. برای شناسایی مؤلفه های آموزش ترکیبی و کیفیت بخشی به یادگیری از دیدگاه استادان خبره استفاده شد که به ترتیب برای آموزش ترکیبی، چهار بعد پداگوژیکی، روش شناسی، فن آوری و سبک یادگیری با 32 سؤال و ضریب آلفای کرونباخ 0/80 و برای بعد کیفیت بخشی به یادگیری، هفت مؤلفه با 48 سؤال و ضریب آلفای کرونباخ 0/83 به دست آمد. برای تحلیل داده ها از ضریب همبستگی و رگرسیون به کمک نرم افزار PLS استفاده شد. نتیجه اولیه تحقیق، نشان داد که وضعیت ابعاد و شاخص های آموزش ترکیبی و کیفیت بخشی به یادگیری در دانشگاه پیام نور مناسب است. نتایج نهایی تحقیق نیز نشان داد، آموزش ترکیبی به همراه سه بعد پداگوژیکی؛ فن آوری و سبک یادگیری بر یادگیری تأثیر دارد. اما، بعد روش شناسی بر یادگیری تأثیر ندارد. هم چنین، یافته ها نشان از تأثیر آموزش ترکیبی بر یادگیری و مناسب بودن برازش مدل نهایی تحقیق دارد.

هدف از این تحقیق، طراحی الگوی نقش عملکرد شبکه های اجتماعی (تحرک اجتماعی، دانش اجتماعی، ایجاد پیوندهای اجتماعی، آگاهی بخشی اجتماعی، سازمان دهی اعتراضات اجتماعی و پیوستگی اجتماعی) بر تحول اجتماعی جوانان بود. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و به لحاظ روش در زمره مطالعات توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری شامل دانشجویان دانشگاه های آزاد اسلامی استان فارس بود. در این تحقیق برای انتخاب نمونه تحقیقاتی از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای استفاده شد. داده های مورد نیاز از طریق پرسش نامه از 704 نفر از دانشجویان دانشگاه های بزرگ آزاد اسلامی استان فارس جمع آوری شد. در این تحقیق به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزارهای SPSS، لیزرل و تکنیک تحلیل سلسله مراتبی با استفاده از ضرایب همبستگی، آماره t، ضرایب مسیر، بارهای عاملی و تحلیل سلسله مراتبی فازی استفاده شد. نتایج نشان داد که شبکه های اجتماعی باعث تحرک اجتماعی، دانش اجتماعی، پیوند اجتماعی، آگاهی بخشی اجتماعی، سازمان دهی اعتراضات اجتماعی و پیوستگی اجتماعی شده و در نهایت، از این طریق تحول های اجتماعی را ایجاد می کند. بنابراین، کلیه فرضیه های تحقیق مورد تأیید قرار گرفت. نتایج آزمون مدل نیز نشان داد مدل تحقیق از برازش خوبی برخوردار است.

به کمک سیستم مدیریت یادگیری، می توان به ارایه انواع محتوای تحت وب پرداخت که در سال های اخیر استقبال زیادی از آن شده است. این مطالعه، با هدف تعیین تأثیر یادگیری الکترونیکی با روش مودل، بر مهارت های ارتباطی با دو متغیر ابراز وجود و سازگاری اجتماعی دانشجویان است. روش پژوهش، از نوع شبه آزمایشی به همراه گروه کنترل و گواه بوده است. جامعه مورد نظر دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی در سال تحصیلی 96-1395 بودند. از پرسش نامه سازگاری اجتماعی بل (با پایایی 0/89) و پرسش نامه ابراز وجود گمبل و ریجی (با پایایی 0/88) به عنوان ابزار پژوهش استفاده شد. 170 پرسش نامه بین دانشجویان دانشکده روان شناسی توزیع شد و سپس، با توجه به داده های به دست آمده 50 نفر از کسانی که دارای پایین ترین میزان سازگاری اجتماعی و ابراز وجود بودند، انتخاب شدند. کل افراد انتخاب شده، به صورت تصادفی ساده، در دو گروه آزمایش و کنترل قرارگرفتند. گروه آزمایش هشت جلسه شصت دقیقه ای به کمک یادگیری الکترونیکی، آموزش مربوط به مهارت های ابراز وجود و سازگاری اجتماعی را دریافت کردند و گروه کنترل به شیوه مرسوم آموزش دیدند. داده های دو گروه به روش کوواریانس تحلیل شدند. نتایج حاکی از اختلاف معنی دار بین گروه کنترل و آزمایش بود و این اختلاف به نفع گروه آزمایش بود. بر اساس این پژوهش می توان نتیجه گیری کرد که یادگیری الکترونیکی موجب ارتقای مهارت های ارتباطی می شود.

پژوهش حاضر، با هدف بررسی تأثیر یادگیری سیار بر اساس الگوی طراحی آموزشی گانیه بر راهبردهای یادگیری خودتنظیمی دانشجویان انجام گرفت. روش پژوهش شبه تجربی از نوع پیش آزمون- پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان رشته علوم تربیتی- گرایش تکنولوژی آموزشی دانشگاه اراک به تعداد 145 نفر بود. نمونه عبارت از دانشجویانی دختری بود که واحد درس مقدمات کامپیوتر را اخذ نموده اند. در پژوهش حاضر از روش نمونه گیری در دسترس استفاده شد. حجم نمونه مورد مطالعه 34 نفر بود. با استفاده از یک پرسش نامه محقق ساخته، میزان تبحر و آشنایی دانشجویان با فن آوری های رایانه ای مورد سنجش قرار گرفت. پس از تعیین سطح هر یک از افراد و ارایه آموزش های مورد نیاز، همه افراد همتاسازی شدند و به خط پایه رسیدند، سپس به طور تصادفی در دو گروه 17 نفره قرار گرفتند. در این مطالعه، جهت گردآوری داده ها از پرسش نامه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی پنتریچ و دی گروت که دارای خرده مقیاس های راهبردهای شناختی (تکرار و مرور، بسط و گسترش، سازمان دهی و درک مطلب) و راهبردهای فراشناختی و خودنظم دهی (برنامه ریزی، نظارت و کنترل و نظم دهی) بود استفاده شد. به منظور تحلیل استنباطی داده ها از آزمون تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد یادگیری سیار بر اساس الگوی طراحی آموزشی گانیه به طور کلی منجر به افزایش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی دانشجویان شد. ولی، در خرده مؤلفه های درک مطلب، برنامه ریزی و نظم دهی تفاوت معناداری بین گروه ها مشاهده نشد.

هدف تحقیق حاضر، طراحی الگوی آمادگی آموزش الکترونیکی در نظام آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی مهاباد بود. روش تحقیق آمیخته با رویکرد کیفی و کمی بود. جامعه تحقیق اعضای هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی مهاباد بود. نمونه تحقیق در بخش کمی 120 نفر بود که به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. در بخش کیفی 10 نفر با توجه به نمونه گیری هدف مند انتخاب شدند. ابزار تحقیق در بخش کمی شامل دو پرسش نامه آمادگی آموزش الکترونیکی با پایایی 0/91 و موانع آموزش الکترونیکی با پایایی 0/86 بود. روایی صوری با توجه به نظر متخصصان مناسب گزارش شد. و ابزار در بخش کیفی مصاحبه نیمه ساخت مند بوده است. به منظور تحلیل داده ها از آزمون تی و تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل محتوا (کدگذاری باز، محوری و گزینشی) استفاده شد. نتایج در بخش آمادگی آموزش الکترونیکی با توجه به آزمون تی معنی دار بود و در بخش موانع آموزش الکترونیکی با توجه به تحلیل عامل اکتشافی (چرخش واریماکس) 5 عامل پداگوژی- رفتاری، مدیریتی- ساختاری، اقتصادی- فرهنگی، زمینه ای- تکنولوژی و فردی- حرفه ای شناسایی شد. هم چنین، در بخش مصاحبه 59 گزاره مفهومی اولیه و 5 گزاره مقوله اصلی و 14 مقوله فرعی در سه بخش علی، زمینه ای و محیطی شناسایی شده است.

این پژوهش با هدف بررسی رابطه فن آوری اطلاعات با مزیت رقابتی و ظرفیت مدیریت دانش صورت گرفت. پژوهش حاضر، از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش گردآوری داده ها توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل مدیران و متصدیان کامپیوتر اداره کل فرودگاه های استان مازندران به تعداد 130 نفر در سال 1396 بود. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 97 نفر تعیین شد و نمونه گیری به روش تصادفی ساده انجام پذیرفت. جهت گردآوری داده ها از مقیاس های استاندارد هانگی و همکارن استفاده گردید. روایی محتوایی ابزار بررسی و تأیید شد. ضریب پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای متغیر فن آوری اطلاعات 0/83، مزیت رقابتی 0/82 و ظرفیت مدیریت دانش 0/80 به دست آمد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون کولموگروف اسمیرنف، ضریب همبستگی پیرسون و آزمون رگرسیون انجام شد. نتایج نشان داد که فن آوری اطلاعات با مزیت رقابتی و ظرفیت مدیریت دانش رابطه مثبت و معناداری دارد. هم چنین، رابطه بین مزیت رقابتی و ظرفیت مدیریت دانش نیز تأیید گردید. تجزیه و تحلیل رگرسیونی نیز حاکی از وجود رابطه مثبت بین فن آوری اطلاعات با مزیت رقابتی و ظرفیت مدیریت دانش بود.