فناوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی

هدف این پژوهش، بررسی تأثیر به کارگیری نرم افزار آموزشی بر یادگیری فعال درس ریاضی دانش آموزان پایه پنجم (با رویکرد ساختن گرایی) بوده است. روش پژوهش، از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون با دو گروه آزمایش و شاهد بوده است. جامعه آماری، کلیه دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی در سال 1391، به تعداد 1278 نفر و نمونه آماری به تعداد 50 نفر بود که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. برای بررسی پیشرفت تحصیلی، به طراحی سؤالات مداد کاغذی در درس ریاضی پرداخته و ضریب پایایی سؤالات با اجرای آزمایشی، 85/0 محاسبه شد. برای تعیین انگیزش تحصیلی، از پرسش نامه استاندارد هارتر و برای سنجش یادگیری خلاقانه، از پرسش نامه استاندارد خلاقیت تورنس استفاده شد. آموزش توسط نرم افزار ActivInspire انجام شد. مراحل اجرایی برای تعیین تأثیر نرم افزار شامل اجرای پیش آزمون، بررسی همتا بودن دو گروه آزمایش و شاهد، آموزش توسط رسانه با نرم افزار ActivInspire، اجرای پس آزمون، و اجرای پرسش نامه ها بود. داده ها با استفاده از آزمون tدو گروه مستقل و با کمک نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل واقع شد. نتایج نشان داد که به کارگیری نرم افزار آموزشی بر پیشرفت تحصیلی و افزایش انگیزه یادگیری فعال دانش آموزان در درس ریاضی مؤثر بوده، ولی بر یادگیری خلاقانه دانش آموزان در درس ریاضی تأثیری نداشته است.

هدف این تحقیق، تعیین سهم هر یک از متغیرهای سرسختی روان شناختی، خودکارآمدی و انگیزش پیشرفت در پیش بینی نگرش به کامپیوتر در دانشجویان دانشگاه پیام نور مرکز شهرکرد بود. نوع تحقیق، همبستگی از نوع پیش بینی بود. جامعه آماری، شامل تمام دانشجویان دانشگاه پیام نور مرکز شهرکرد در نیمسال اول سال تحصیلی 92-1391 بود. نمونه پژوهش عبارت بود از 100 نفر از جامعه آماری که به شیوه تصادفی طبقه ای (بر حسب رشته تحصیلی)، از 10 رشته این دانشگاه انتخاب شدند. برای اندازه گیری متغیرهای تحقیق از مقیاس نگرش به کامپیوتر (CAS)، پرسش نامه سرسختی اهواز (AHI)، مقیاس خودکارآمدی عمومی (GSE) و پرسش نامه انگیزش پیشرفت هرمنس استفاده شد. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و تحلیل رگرسیون گام به گام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که سرسختی روان شناختی به طور معناداری نگرش به کامپیوتر دانشجویان را پیش بینی می کند (000/0 =P) و افزودن متغیر خودکارآمدی به متغیر سرسختی روان شناختی، قدرت پیش بینی نگرش به کامپیوتر دانشجویان را افزایش می دهد (000/0 = P)، اما، اضافه شدن متغیر انگیزش پیشرفت به معادله باعث افزایش معنادار قدرت پیش بینی نگرش به کامپیوتر در دانشجویان دانشگاه پیام نور مرکز شهرکرد نمی شود. نتیجه این که از جمله راه های بهبود نگرش دانشجویان به کامپیوتر، تقویت سرسختی روان شناختی و خودکارآمدی در آنها است.

پژوهش حاضر، با هدف بررسی و مقایسه میزان سواد اطلاعاتی و مهارت های اجتماعی دانش آموزان دوره متوسطه تحت آموزش سنتی و آموزش از راه دور انجام شده است. پژوهش، به لحاظ هدف تحقیق از نوع کاربردی و به لحاظ جمع آوری داده ها، توصیفی از نوع روش پیمایشی مقطعی است. جامعه آماری، کلیه دانش آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه شهرستان اراک به تعداد 5400 نفر است. حجم نمونه 240 نفر بود که با ترکیب روش های نمونه گیری طبقه ای و خوشه ای انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسش نامه استاندارد شده مهارت اجتماعی و پرسش نامه محقق ساخته سواد اطلاعاتی بود. پس از تعیین روایی سؤال های پرسش نامه، ضریب پایایی پرسش نامه ها محاسبه و به ترتیب، سواد اطلاعاتی 91/0 و مهارت اجتماعی 73/0 به دست آمد. داده ها با استفاده از آمار توصیفی (میانگین، درصد، فراوانی، انحراف معیار) و آمار استنباطی (تی برای دو نمونه مستقل) استفاده شد. نتایج نشان داد، بین سواد اطلاعاتی و مهارت های اجتماعی دانش آموزان تحت آموزش سنتی با دانش آموزان آموزش از راه دور تفاوت معنی داری وجود ندارد.

پژوهش حاضر، با هدف مطالعه ارتباط بین به کارگیری فن آوری اطلاعات و ارتباطات با توانمندسازی کارکنان دانشگاه انجام گرفت. این تحقیق، از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش، از نوع همبستگی است. جامعه آماری، کلیه کارکنان حوزه ستادی در سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران و واحد تهران مرکز می باشند که تعداد آنها در سال تحصیلی 92 -1391 مشتمل بر 225 نفر بود. از بین افراد مذکور، با روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم جامعه و با استفاده از فرمول کوکران، 143 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده ها، پرسش نامه فن آوری اطلاعات و ارتباطات با 15 سؤال و پایایی 925/0 و پرسش نامه توانمند سازی کارکنان با 35 سؤال و پایایی 928/0، در طیف پنج گزینه ای لیکرت مورد استفاده قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها به کمک روش های آمار توصیفی و استنباطی هم چون، ضریب همبستگی اسپیرمن و پیرسون از طریق نرم افزار SPSS انجام شد. نتایج به دست آمده نشان داد که بین به کارگیری فن آوری اطلاعات و ارتباطات با مؤلفه های توانمند سازی کارکنان شامل بهبود عملکرد، استقلال و آزادی کاری، احساس مسؤولیت تصمیم گیری، تنوع شغلی، خود کنترلی، توان و تمایل و رشد حرفه ای کارکنان، همبستگی معناداری وجود دارد و از بین ابعاد توانمندسازی، مؤلفه بهبود عملکرد کارکنان، بیشترین رابطه و مؤلفه خود کنترلی کارکنان ، کمترین رابطه را با متغیر فن آوری اطلاعات و ارتباطات داشت.

هدف از پژوهش حاضر، مشخص کردن میزان استفاده دانشجویان تحصیلات تکمیلی (کارشناسی ارشد و دکتری) دانشگاه تهران از تلفن همراه جهت مقاصد آموزشی و عمومی می باشد. جهت نیل به این هدف، با استفاده از روش تحقیق توصیفی- پیمایشی به بررسی دیدگاه های دانشجویان پرداخته شد. جامعه آماری این پژوهش، شامل 12933 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاه تهران بودند که از این شمار، تعداد 516 دانشجو بر اساس نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته بود که روایی آن توسط استادان و متخصصان آموزش الکترونیکی مورد تأیید قرار گرفت و پایایی آن نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 84/0 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های کلموگروف- اسمیرنف، تحلیل واریانس یک راهه، و کروسکال الیس در نرم افزار SPSS استفاده شد. یافته ها نشان داد، میزان استفاده دانشجویان از قابلیت ها و امکانات تلفن همراه جهت مقاصد عمومی و آموزشی، کم تر از مقدار متوسط بوده است و تنها در بعضی از قابلیت ها نظیر؛ فایل صوتی، اس ام اس (پیام متنی) و مکالمه جهت مقاصد عمومی این مقدار بیش از متوسط بوده است. دیگر یافته ها نشان داد، استفاده عمومی از تلفن همراه بر اساس مقاطع و رشته های تحصیلی دانشجویان دارای تفاوت معناداری است، ولی در هیچ کدام از زیرگروه های تحصیلی در استفاده از قابلیت ها و امکانات تلفن همراه برای مقاصد آموزشی تفاوت معناداری مشاهده نشد. بنابراین، لازم است که استادان، جهت تشویق بیشتر جامعه دانشجویی به استفاده از فن آوری های سیار برای مقاصد آموزشی به تغییر در رویکردهای سنتی خود در فرآیند یاددهی- یادگیری مبادرت ورزند.

هدف از پژوهش حاضر، شناسایی سطوح مختلف هیجان خواهی و بررسی ارتباط آن با کاربری از امکانات جانبی تلفن همراه بود. روش تحقیق به کار گرفته شده از نوع همبستگی است. نمونه پژوهش، شامل400 دانشجوی کارشناسی (228 دختر و 172 پسر) دانشگاه زنجان در سال تحصیلی 93-1392 است که با استفاده از نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. در بین این افراد، پرسش نامه هیجان خواهی و کاربری از تصاویر و کلیپ تلفن همراه به اجرا درآمد. یافته ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و آزمون تی گروه های مستقل تجزیه و تحلیل شد. بررسی های آماری، ارتباط معناداری را بین هیجان خواهی و کاربری از تصویر و کلیپ تلفن همراه آشکار ساخت. به علاوه کاربری از گالری عکس تلفن همراه در افرادی که در گروه کم هیجان قرار داشتند، در مقوله های تصاویر سیاسی و دینی، به شکل معناداری پایین تر از افرادی بود که در گروه پرهیجان قرار داشتند. کاربری افراد کم هیجان از کلیپ تلفن، در مقوله های آسیب های اجتماعی، عاشقانه، طبیعت، شعرا، نویسندگان، ورزشی (در ارتباط با زنان) و توجه به گروه های سیاسی و علمی به شکل معناداری بیشتر از افراد گروه پر هیجان بود، در مقابل، کاربری افراد با هیجان بالا، در زمینه کلیپ های شو و برهنه و نیمه برهنه، به شکل معناداری بیشتر از افرادی بود که در گروه کم هیجان قرار داشتند. کاربری دختران در مقوله های سیاسی، چهره های مذهبی و ادبی بیشتر از پسران و کاربری پسران در مقوله های چهره های سیاسی و ورزشی بیشتر از دختران می باشد.

طراحی الگوی آمادگی پداگوژیک در آموزش عالی مجازی، به منظور ایجاد تمرکز بیشتر، انجام پیش بینی لازم، تدارک و سرمایه گذاری مناسب و تهیه برنامه استراتژیک در سیستم یادگیری، اقدامی لازم و ضروری به نظر می رسد. لیکن هدف پژوهش حاضر، طراحی الگوی آمادگی یاددهی و یادگیری در آموزش عالی الکترونیکی بوده است. این مطالعه در سال تحصیلی 92-1391 به صورت آمیخته (کیفی، کمی) با پرسش نامه محقق ساخته 29 سؤالی، با پایایی 91/0 اجرا شده است. جامعه تحقیق شامل اعضای هیأت علمی دانشگاه اهواز (517 نفر) بود که از بین آنها، 220 نفر، مطابق جدول کرجسی و مورگان، به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. با توجه به تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل توصیفی و محتوایی نتایج حاکی از معنی دار بودن عواملی هم چون، مدیریت برنامه و منابع، یادگیرنده محوری، انعطاف پذیری و ابزارهای برقراری ارتباط، ارزیابی، روش ها و راهبردهای یادگیری، سازمان دهی، شیوه طراحی، تحلیل اهداف، تحلیل رسانه، تحلیل یادگیرنده و تحلیل محتوا، اصول، فن آوری، ابزار ارزش یابی،کیفیت مجازی، مدیریت زمان، مدیریت بازار کار، تفکر و اخلاق مجازی، اولویت آموزش و تجارب مجازی بوده است که در یافته ها به صورت الگوی توصیفی ارایه شده است.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر آموزش مبتنی بر مبانی فن آوری های نوین آموزشی بر مهارت های زندگی دانشجویان دانشگاه های استان مازندران بود. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، نیمه تجربی از نوع پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری آن شامل کلیه دانشجویان دانشگاه های استان مازندران در سال تحصیلی 92-1391 به تعداد 312586 نفر است. از بین آنها با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای، سه واحد دانشگاهی انتخاب و با روش تصادفی طبقه ای با رعایت نسبت ها، تعداد 50 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شده و در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه محقق ساخته ای است که دارای 45 سؤال و چهار بعد مهارتی (تصمیم گیری، حل مسأله، تفکر انتقادی و تفکر خلاق) می باشد. روایی صوری و محتوایی آن به تأیید متخصصان امر رسیده و پایایی آن با استفاده از آزمون ضریب آلفای کرونباخ، 86/0 محاسبه شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های تحلیل کواریانس و تی گروه های مستقل استفاده شده است. نتایج نشان داد که؛ آموزش مبتنی بر مبانی فن آوری های نوین آموزشی (آموزش مبتنی بر وب، رایانه و یادگیری سیار) بر مهارت های زندگی (تصمیم گیری، حل مسأله، تفکر انتقادی و تفکر خلاق) دانشجویان تأثیر معناداری دارد. هم چنین، تأثیر آموزش مبتنی بر مبانی فن آوری های نوین آموزشی بر مهارت های زندگی دانشجویان براساس جنسیت، متفاوت نیست.