مطالعات اجتماعی روان شناختی زنان (مطالعات زنان سابق)
مطالعات زنان 1385 شماره 12 (مقاله علمی وزارت علوم)
مقالات
حوزه های تخصصی:
کارآفرینی در ایران پدیده یی نو و پژوهش های صورت گرفته در این زمینه، خصوصا کارآفرینی زنان، بسیار محدود است، بنابراین، در سالهای اخیر به رغم تمایل بیشتر زنان ایرانی به داشتن مشارکت اقتصادی و اجتماعی و خصوصا تحصیلات عالی، متاسفانه قادر به بهره مندی از مشارکت آنان در امور اقتصادی جامعه نیستیم.
بر اساس پژوهش های کارآفرینی، ایجاد انگیزه، ارایه الگوی نقش، ارایه مشاوره های تخصصی، و همچنین دسترسی آسانتر به فرصت ها، اطلاعات و منابع، چهار اثر مهم شبکه های کارآفرینی اند. پژوهش های کارآفرینی زنان نیز نشان می دهد که زنان کارآفرین، بیشتر از شبکه های شخصی بهره مند می شوند و حمایت عاطفی مهمترین نقشی است که شبکه های شخصی در مرحله راه اندازی کسب و کار بر عهده دارند.
به منظور دریافت شناخت کلی از کسب و کار زنان کارآفرین ایرانی و عوامل موثر بر راه اندازی کسب و کار کارآفرینانه آنان، پژوهشی وسیع و ملی در جامعه زنان کارآفرین دانشگاهی ایران، با استفاده از پرسش نامه ای که بدین منظور طراحی، و یا نظر خبرگان کارآفرینی و انجام پیش آزمون اصلاح شد، صورت گرفت.
بر اساس این نوشتار، که قسمتی از نتایج این پژوهش را ارایه می کند، خانواده نزدیک زنان کارآفرین (همسر، فرزندان، والدین)، مهمترین پشتیبان آنان اند و حمایت عاطفی بیشترین کمکی است که زنان کارآفرین از شبکه خود دریافت می کنند. کمک مالی نیز در آخرین مرتبه قرار دارد.
نمود عشق مادری در ادبیات فرانسه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
به رغم حضور بسیار کمرنگ عشق مادری در جامعه سده های هجده و نوزده فرانسه، بازتاب عشق مادری را می توان در آثار ادبی آن روزگار، به ویژه در آثار دو نویسنده مطرح، بالزاک و فلوبر، دید. موقعیت اجتماعی مادر و فرزند در سده های هجده و نوزده به گونه ای بود که عشق مادری قادر به رشد و نمو نبوده است و علت آن ریشه دواندن تفکرات اشتباه از مقوله کودک بوده است، که این مساله حتی در حوزه ادبیات هم بوسیله نویسندگانی چون لافونتین، که فرزند انسان را موجودی ناانسان طرح می کرد، مطرح می شد.
به تدریج با حضور متفکرانی چون روسو و مونتسکیو مقوله های آزادی زنان، برابری زن و مرد و ارزش کودک در جامعه طرح می شود و ادبیات هم در جلوه شکوهمند در قالب آثار جاودانه اش؛ عشق مادری را چون تندیسی بنا می کند. زن خوشبخت در این گونه آثار نمود زنی است که سرشار از عاطفه مادری است.
پیگیری حضور عشق مادری در تاریخ و روند شکل گیری آن تا به امروز، ما را به این ادراک می رساند که عشق مادری پدیده ای اکتسابی است. اکتسابی نه به این معنا که وام دار آموزش است، بلکه به این معنا که انسان چنین عشقی را در طول زمان به گونه ای احساس کرده که حال آن را متصل به ذات خود می داند.
تحلیل جنسیتی بازنمایش ساخت خانواده در سریال های تلویزیونی ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
برنامه های تلویزیونی خواه آشکار، خواه نهان سرشار از گفتمان های جنسیتی اند. این که زن یا مرد کیست و چگونه باید در فضاهای مختلف رفتار کند، بخشی از فرهنگ جنسیتی است که نهادهایی چون رسانه تولید می کنند، بنابراین در عصر فراواقعیت که تمایز میان امر واقعی و مجازی خدشه دار شده است بازنمایی های جنسیتی در سریال های تلویزیون اهمیت بیشتری می یابد.
هدف از بررسی این مطلب که آیا در تلویزیون ایران، ساختار خانواده و نقش های جنسیتی برگرفته از فرهنگ سنتی ایران است یا خیر و پژوهش هایی از این دست، تولید دانشی جدید است که می تواند در برگیرنده مفاهیمی مهم برای تغییر سیاست های اجتماعی باشد و روش به کار رفته در آن نیز تحلیل محتوای کمی و کیفی در کنار یکدیگر است.
یافته ها نشان داد در ساخت خانواده، نقش های جنسیتی سنتی در حال بازتولید هستند. زنان، «کدبانو» و «اهل اندرونی» اند و مردان «اهل بیرونی»، اما پیوندهای خانوادگی و نوع خانواده به نمایش درآمده در سریال های تلویزیونی ایرانی، با ساخت خانواده سنتی ایرانی متفاوت است. نوع خانواده به گونه هسته ای و بیشتر تک همسر به نمایش در می آید و تنها صورت قابل قبول «سالار» در خانواده، پدر سالار مهربان و عادل است. از طرفی میزان مشورت و همفکری در میان همه اعضای خانواده (نه فقط در میان زن و شوهر) در سطح پایینی قرار دارد و خشونت نیز تنها از طرف پدر بر خانواده اعمال نمی شود، بلکه همه اعضای خانواده در آن سهیم هستند، گرچه در کل، میزان خشونت بالا نیست.
عوامل اجتماعی – اقتصادی موثر بر سازگاری زنان معاود در ایلام(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ایرانیان زیادی در نوبت های گوناگون مجبور به ترک خانه و کاشانه خود در کشور عراق و سکونت در شهرستان ایلام شده اند و با توجه به اینکه در همه پژوهش هایی که درباره سازگاری مهاجران با محیط جدیدشان انجام شده، تنها سرپرست خانوار (مرد) مورد مطالعه قرار گرفته است، هدف این پژوهش بررسی میزان سازگاری و تطبیق پذیری زنان ایرانی برگشته از عراق است. با به کارگیری پرسشنامه و مشاهده، سازگاری زنان معاود، که شامل سازگاری فرهنگی (میزان پذیرش سنت ها و آداب جامعه ایران در مورد غذا، لباس، رسوم اجتماعی و به کارگیری زبان فارسی) و رضایت مندی (میزان رضایت از امکانات اجتماعی، شیوه برخورد ایرانی ها و ایرانی یا عراقی تلقی کردن خود) آنان می شد مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بین سن افراد و سازگاری آنها پیوندی نیست ولی بین تاهل، تحصیلات، درآمد، تعداد فرزندان و نوع شغل افراد با میزان سازگاری آنها پیوندی معنادار وجود دارد. نکته قابل توجه این است که سازگاری بیشتر افراد در حد میانه بود و تعداد کمتری احساس می کردند که توانسته اند با محیط جدید کاملا سازگار شوند.
عوامل اجتماعی موثر بر شکل گیری سینمای زن در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف از این پژوهش بررسی عوامل ساختاری موثر بر شکل گیری سینمای زن، بعد از دوم خرداد 1376 است. این پژوهش درصدد پاسخ دادن به این سوال است که عوامل ساختاری موثر بر شکل گیری این موج فیلم کدام اند و این عوامل چگونه باعث تفاوت در بازنمایی زن در سینمای ایران به ویژه سینمای بعد از دوم خرداد می شود.
در این پژوهش که با روش مطالعه اسنادی صورت می گیرد، سعی شده است با توجه به وضعیت ایران و موج فیلم مورد نظر، به بررسی و تشریح شرایط ساختاری چهارگانه ای که طبق نظریه هواکو در شکل گیری یک موج فیلم موثر اند پرداخته شود.
یافته های این پژوهش نشان می دهد که در سینمای بعد از دوم خرداد، دلایلی چون لغو کمیسیون فیلم نامه، کاهش سانسور، حمایت خاص از موضوعات مربوط به زنان در فیلم نامه ها، افزایش کارگردانان زن، تغییر در وضعیت اجتماعی زنان و شکل گیری سازمان های غیر دولتی زنان، شرایط ساختاری چهارگانه لازم برای شکل گیری سینمای زن فراهم آورد.
جامعه شناسی تاریخی سکولاریسم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در نوشتار حاضر با استفاده از مطالعات جامعه شناسی تاریخی در مورد سکولاریسم و تحلیل روند شکل گیری سنت جمهوری و سکولار شدن کشور فرانسه، به تحلیل علل مطرح شدن قانون ممنوعیت استفاده از علایم مذهبی در مدارس دولتی این کشور می پردازیم. بدین منظور ابتدا با توجه به زمینه های تاریخی و جامعه شناختی موثر بر شکل گیری سنت جمهوری فرانسه، تعریفی از سکولاریسم، شهروندی و ارزش های جمهوری را ارایه و سپس بحث مربوط به قانون منع حجاب و عقاید مخالفان و موافقان آن را شرح می دهیم؛ در انتها نیز، موانع و چالش های قانونی احتمالی، که دولت فرانسه با آنها مواجه است، مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت.
نتایج بحث نشان می دهد که مطرح شدن این قانون و مخالفت آشکار آن با حجاب دختران مسلمان، از ارزش های جمهوری فرانسه و روند سکولار شدن، که به نوبه خود ریشه در انقلاب کبیر فرانسه دارد، نشات می گیرد و دولتمردان فرانسه پای بندی به اصول سکولاریسم، جمهوری و ویژگی های یک شهروند را که بر اساس آنها فرانسوی ها وارد فرآیند جامعه پذیری می شوند، به عنوان عوامل اصلی مطرح شدن این قانون در نظر می گیرند.