مطالعات اجتماعی روان شناختی زنان (مطالعات زنان سابق)

مطالعات اجتماعی روان شناختی زنان (مطالعات زنان سابق)

مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان دوره پانزدهم زمستان 1396 شماره 4 (پیاپی 53) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

تجربه مادرانه از جدایی؛ پژوهشی داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زنان مطلقه فرزندان جدایی ریزش پنداشت از زندگی داده بنیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۵ تعداد دانلود : ۴۷۶
پیوند مادر و فرزند(ان)، ذاتی باشدیابرساخته، آنچنان محکم است که زنان به سختی خود رادرشرایط خطر ازدست دادن آنها قرار میدهند. از جانب دیگر داغ اجتماعی و فشار فرهنگی به میزانی است دشواری جدایی دو چندان میکند.گرانباری نقش "مادر/والد تنها" سومین عامل بازدارنده از جدایی است. اما آمارها حکایت دیگری از رخداد جدایی دارند. بررسی فرایندی که زنان متاهل را به زنان تنها و سرپرست خانوار تبدیل میکند، موضوع این پژوهش به روش داده بنیاد وبا رویکرد سیستماتیک اشتراوس وکوربین است.جامعه آماری این پژوهش کلیه زنان فرزنددار مطلقه شهرتهران،تعداد مشارکت کنندگان تازمان اشباع مقولات بیست نفروابزار مورداستفاده مصاحبه نیمه ساختاریافته بوده است.نتایج حاکی ازآن است که وقوع "ریزش پنداشت اززندگی"به دلایل فردی، اجتماعی و فرهنگی آستانه تحمل زنان را به میزانی پایین می آوردکه ادامه زندگی تاهلی را غیرقابل تحمل میسازد. در طی این مسیر اگرچه فرزندان اهمیتی بسیار برای مادران دارند، اما در لحظه تصمیمگیری در فضای خاموشی موقت قرار میگیرند و زنان برای برهه ای کوتاه تنها به نجات خود فکر میکنند. اتخاذ تصمیم قطعی زنان جهت جدایی به پررنگ شدن دوباره نقش فرزندان انجامیده و مادران جهت اتخاذ بهترین تصمیم برای بهزیستی آنان اقدام میکنند. در نهایت میتوان گفت فرزندان اگرچه نقش مهمی در جدایی مادران دارند، اما عامل اصلی ، فروریختن بنای انسانی/ شخصیتی زنان است که هویتهای همسری و مادری برآن بارشده است.رسیدن به این نقطه زنان را ازادامه زندگی مشترک منصرف میکند.
۲.

امنیت زنان در فضاهای عمومی شهری و بررسی عوامل فیزیکی مؤثر بر آن (نمونه موردی: پارک ائل گلی تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امنیت زنان فضای عمومی شهری عوامل فیزیکی معیار آسایش بصری و محیطی پارک ائل گلی تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۱ تعداد دانلود : ۴۳۹
ارتقاء کیفیت فضاهای عمومی شهری به ویژه از لحاظ امنیت اجتماعی زنان جهت ایجاد سرمایه اجتماعی و تقویت یکپارچگی جامعه امری ضروری تلقی می گردد. هدف پژوهش حاضر، ارزیابی و شناسایی عوامل مؤثر بر احساس امنیت زنان در پارک ائل گلی تبریز است. تحقیق حاضر به روش کیفی با استفاده از تکنیک مصاحبه و نقشه شناختی و به طور قیاسی در چهار مکان اصلی و مختلف پارک ائل گلی انجام گرفته است. برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساخت یافته با 80 نفر از زنان به روش نمونه گیری هدفمند و به روش اشباع داده ها استفاده شده است. نتایج یافته های تحقیق نشان می دهد که احساس امنیت زنان شرکت کننده در نقاط مختلف پارک متفاوت است؛ بیش ترین عوامل مؤثر بر احساس امنیت زنان ناشی از سه معیار کالبدی، فعالیتی و آسایش بصری و محیطی است. از میان چهار مکان مشخص شده در نقشه شماتیکی پارک، مکان پیاده روی اطراف استخر در نظر زنان از بیش-ترین احساس امنیت برخوردار است. در نقاط مختلف پارک عواملی همچون نوع، ارتفاع و نحوه قرارگیری پوشش گیاهی، شیب زیاد، محصوریت و نفوذپذیری نامناسب، عدم فعالیت های متنوع، عدم مقیاس و قابلیت نمایانی فضا و از همه مهم تر نورپردازی نامناسب، سبب کاهش احساس امنیت زنان در پارک شده است و نیز استقرار نیروی پلیس تأثیر چشم گیری در افزایش امنیت آنان نگذاشته است و این نتیجه تأکید بر ایجاد نظارت طبیعی در مکان-های مختلف پارک به ویژه مکان های ناامن و آسیب پذیر را ضروری می نماید که در انتها راه حل های پیشنهادی برای ارتقا امنیت زنان در مکان های آسیب پذیر و ناامن پارک ائل گلی تبریز ارائه می شود.
۳.

مقایسه قلدری، قربانی، نزاع، اضطراب، استرس و افسردگی در دو گروه دختران با و بدون افکار خودکشی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قلدری افسردگی استرس اضطراب افکار خودکشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۴ تعداد دانلود : ۴۶۸
هدف از پژوهش حاضر مقایسه قلدری، قربانی، نزاع، اضطراب، استرس و افسردگی در دو گروه دختران با و بدون افکار خودکشی بود. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع علی- مقایسه ای می باشد. تعداد 300 نفر از دانش آموزان دختر مدارس راهنمایی (پایه هفتم و هشتم) شهرستان پاکدشت به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند و پرسشنامه های افکار خودکشی، اضطراب، استرس، افسردگی و قلدری ایلی نویز را تکمیل کردند. به منظور تحلیل داده ها از روش تحلیل واریانس چند متغیری استفاده شد. نتایج نشان داد که بین نمرات قربانی، قلدری، نزاع، استرس، اضطراب و افسردگی در دو گروه دختران با و بدون افکار خودکشی تفاوت معنی داری در سطح 0005/0p< وجود دارد. به این معنی که دختران با افکار خودکشی نمرات بالاتر در رفتارهای قربانی، قلدری، نزاع، استرس، اضطراب و افسردگی در مقایسه با گروه بدون افکار خودکشی به دست آوردند. در نهایت نتایج این پژوهش به نقش مهم متغیرهای قربانی، قلدری، نزاع، استرس، افسردگی و اضطراب بر افکار خودکشی اشاره کرده است. بنابراین با توجه به آسیب های جسمی- روان شناختی زمینه ساز قلدری پیشنهاد می-شود در جهت پیشگیری، ارتقاء میزان آگاهی معلمان، والدین و دیگر اولیاء مدرسه آموزش های کاربردی انجام شود.
۴.

بررسی نقش پیش بینی کنندگی سبک های دلبستگی و ویژگی های شخصیت در ارزش های فرهنگی ازدواج مردان و زنان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارزش های فرهنگی ازدواج سبکهای دلبستگی شخصیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۶ تعداد دانلود : ۴۲۶
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش سبک های دلبستگی و ویژگی های شخصیتی در ارزش های فرهنگی ازدواج به تفکیک جنسیت انجام شد. تعداد 350 دانشجو (160 مرد و 190 زن) به شیوه نمونه گیری در دسترس از بین دانشجویان دانشگاه خوارزمی انتخاب و با استفاده از پرسشنامه ارزش های ازدواج (دلخموش، 1386)، پرسش نامه شخصیت نئو (مک کرا و کاستا، 1985) و پرسشنامه سبک دلبستگی بزرگ سالان (هزن و شیور، 1987) مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده های پژوهش با استفاده از روش های آماری همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها حاکی از آن بود که زنان و مردان الگوهای نسبتاً متفاوتی از رابطه بین سبک های دلبستگی، عامل های شخصیت و ارزش های فرهنگی ازدواج را نشان می دهند و نقش سبک های دلبستگی و ویژگی های شخصیتی در پیش بینی ارزش های فرهنگی ازدواج بر اساس جنسیت متفاوت است. یافته ها تأثیر سبک های دلبستگی و ویژگی های شخصیتی را بر ارزش های فرهنگی ازدواج برجسته ساخت و در مجموع از تعامل بین ویژگی های درون فردی و تجربیات محیط اجتماعی در شکل دادن به رفتار انسان حکایت دارد.
۵.

مقایسه ابعاد خلق و خوی و نگرانی از تصویر بدنی در زنان مبتلا به افسردگی با و بدون بد کارکردی جنسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ابعاد خلق و خو نگرانی از تصویر بدنی افسردگی بدکارکردی جنسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۴ تعداد دانلود : ۳۳۷
هدف پژوهش حاضر مقایسه ابعاد خلق و خو و نگرانی از تصویر بدنی در زنان مبتلا به افسردگی با و بدون بدکارکردی جنسی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه زنان مبتلا به افسردگی مراجعه کننده به مراکز بالینی و درمانی شهر رشت در 6 ماهه دوم سال 1395 بود. نمونه پژوهش 215 بیمار مبتلا به افسردگی بر اساس تشخیص روان پزشک(117 نفر افسرده بدون بد کارکردی جنسی و 98 نفر افسردگی با بدکارکردی جنسی) بود به صورت هدفمند انتخاب شدند، سپس بر اساس پرسشنامه کارکردهای جنسی، به دو گروه با و بدون بدکارکردی جنسی تقسیم شدند. پرسشنامه عملکرد جنسی زنان روزن و همانج (2002 )، پرسشنامه ابعاد خلق و خوی کلونینجر و همکاران (1994)، پرسشنامه نگرانی تصویر بدنی لیتلتون و ایکس سام (2005) برای جمع آوری داده ها به کار گرفته شدند. نتایج تحلیل واریانس چند متغیری نشان داد که زنان افسرده دارای بدکاری جنسی آسیب پرهیزی و نگرانی از تصویر بدنی بیشتر، و همکاری و خود راهبری کمتری در مقایسه با زنان بدون بدکارکردی جنسی دارند. در صورتی که بین میانگین نمرات دو گروه در پشتکار، نوجویی، پاداش وابستگی و خودفراروی تفاوت معنی داری بدست نیامد. این یافته ها حاکی از اهمیت برخی از متغیرهای ابعاد خلق و خو و نگرانی از تصویربدنی در زنان مبتلا به افسردگی دارای بدکارکردی جنسی بود.
۶.

بررسی نقش صندوق اعتبارات خرد بر توانمندسازی اقتصادی زنان روستایی (مورد پژوهشی: شهرستان چرداول، استان ایلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: صندوق اعتبارات خرد روستایی توانمندسازی اقتصادی زنان روستایی شهرستان چرداول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۷ تعداد دانلود : ۴۱۲
هدف این پژوهش بررسی نقش صندوق اعتبارات خرد بر توانمندسازی اقتصادی زنان روستایی شهرستان چرداول استان ایلام است. این تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر نحوه جمع آوری داده ها از نوع علی- ارتباطی است. جامعه آماری تحقیق کلیه زنان روستایی عضو صندوق اعتبارات خرد روستایی شهرستان چرداول به تعداد 70 نفر بود که همگی آنها به شیوه سرشماری در مطالعه شرکت نمودند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه بود که برای تأمین روایی آن از نظر کارشناسان مربوط استفاده شد. جهت تعیین پایایی ابزار تحقیق ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شد (86/0>α>70/0)که از نظر آماری مقدار قابل قبولی است. یافته های پژوهش نشان دادند که بین متغیرهای مستقل میزان درآمد ماهیانه خانوار، برگزاری کلاس های حرفه آموزی و آموزش های تخصصی، میزان اولویت به مشارکت فعال زنان در طرح های خودکفایی، مشاوره های اجتماعی، شغلی و تنوع سازی درآمد و ایجاد اشتغال و فرصت های کسب درآمد با متغیر وابسته میزان توانمندی اقتصادی زنان روستایی عضو صندوق رابطه معنی داری وجود دارد. همچنین، در مجموع، متغیرهای "ایجاد اشتغال و فرصت های کسب درآمد برای زنان روستایی توسط صندوق"، "برگزاری کلاس های حرفه آموزی و آموزش های تخصصی" و "مشاوره های اجتماعی، شغلی و تنوع سازی درآمد" 3/49 درصد از واریانس متغیر توانمندی اقتصادی را تبیین می کنند.
۷.

فراتحلیل مطالعات و تحقیقات پیرامون عوامل مرتبط با طلاق در ایران برای دوره 1396- 1386(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فراتحلیل طلاق عوامل طلاق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۴ تعداد دانلود : ۴۵۷
طلاق یکی از پدیده های مهم اجتماعی است که افزایش آن در هر جامعه ای موجب اختلال در نظم و تعادل آن جامعه و بروز برخی از آسیب های اجتماعی دیگر می شود. طلاق همانند سایر مسائل اجتماعی، پدیده ی پیچیده ای است و نمی توان تنها یک یا چند عامل مشخص را علت بروز آن دانست. بر این مبنا، در هر جامعه ای به فراخور شرایط و تغییرات اجتماعی آن، برخی از عوامل، مهم تر و اساسی تر است. تاکنون، تحقیقات بسیاری درزمینه ی عوامل مؤثر بر طلاق انجام شده است که لازم است به طبقه بندی و تعیین مهم-ترین این عوامل پرداخته شود. بر این مبنا، فرا تحلیل حاضر به منظور جمع بندی مطالعات داخلی پیرامون عوامل مرتبط با طلاق صورت گرفته است. نتایج حاصل از بیست مقاله مورد تحلیل محتوایی نشان می دهد که عوامل فرهنگی با ضریب تأثیر (31/0) دارای تأثیر متوسط رو به بالا، در افزایش طلاق است. پس ازآن، عوامل اقتصادی با ضریب تأثیر (23/0)، عوامل اجتماعی با ضریب (19/0) و عوامل فردی با ضریب (14/0) به ترتیب، دارای میزان تأثیر متوسط رو به پایین بر میزان طلاق می باشند.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۶۶