درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اجتماعی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آینده پژوهی ارتباطات انسان شناسی جامعه شناسی جمعیت شناسی سیاست اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...) نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۹۲۱ تا ۱٬۹۴۰ مورد از کل ۳۳٬۷۳۰ مورد.
۱۹۲۱.

بررسی موضوعات اجتماعی در ترانه های فولکلور اورامان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش های بومی ایران سال ۹ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱۸ 75 - 103

کلید واژه ها: ترانه های فولکلور اورامان موضوع اجتماعی تحلیل محتوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۵ تعداد دانلود : ۷۴
ایران تنها دربرگیرنده اقوام گوناگون نیست، در درون اقوام هم چندرنگی و چندگونگی حاکم است نه یکرنگی و تک صدایی. بخشی از کردهای ایران را اورامی ها تشکیل می دهند که در منطقه اورامان ساکن هستند. هدف این پژوهش بررسی موضوعات اجتماعی ترانه های فولکلور اورامان(اورامان) است .جامعه آماری شامل کتاب(آوازهایی اهورایی) که دربرگیرنده 4240 بیت شعر فلکلور نواحی اورامان است. روش پژوهش تحلیل محتوی کیفی کل متن است. نتایج پژوهش نشان داد که مسائل اجتماعی موردبررسی مشتمل بر موارد: مضامین رنج، عشق، محیط زیست ، مسائل دینی، سیاسی، آداب رسوم خانوادگی، نزاع، موضوعات اقتصادی، شئون اجتماعی، مفاهیم صنعتی،... ، و فراوانی کمی این مضامین مشخص کرد که مضامین رنج بیشترین درصد (72/29) و کمترین درصد فراوانی مربوط به مفاهیم صنعتی با (23/0) درصد بوده است. تحلیل ترانه های فولکلور نشان می دهد که دیالکتیکی میان ادبیات شفاهی وزندگی اجتماعی در جریان است و در صورت غیاب ادبیات رسمی ، ادبیات شفاهی رسالت بازتاب مشکلات و شادی جامعه را به دوش می کشد.
۱۹۲۲.

A Comparative Study of Political Islam with Modernity in the First Pahlavi Era with a Discourse Approach(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: iranian journal of educational sociology, Vol ۵, Number ۱ (۲۰۲۲) 33-50

کلید واژه ها: modernity Political Islam Jurisprudence Pahlavi Era

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲ تعداد دانلود : ۱۰۵
Purpose: In this study, the sociological model of the conflict between political Islam, jurisprudence and modernity in contemporary Iran (with emphasis on the Pahlavi era) has been studied. Methodology: The present research method is based on discourse methodology. Findings: We find that based on the main hypothesis, which seems to be the incomplete understanding of traditional political jurisprudence of the logic of modernity on the one hand and the concern for the rule of modernity values on the other hand has caused a confrontation between the two currents. Findings indicate that due to the passage of time and the need for more tendency of the traditional world to the world of modernity and society is facing modernization and scientific changes; Technical; Conclusion: The new world requires the adaptation of both traditional and modern tendencies to harmonize and create a new culture, so it is very important to advance the modern or traditional goals of culture and adaptation in society
۱۹۲۳.

رابطه انسان و موجودات فرا طبیعی در شاهنامه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و نهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۶۱) 48 - 27

کلید واژه ها: موجودات فراطبیعی اهورایی اهریمنی شاهنامه انسان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱۸ تعداد دانلود : ۲۷۴
بسیاری از شخصیت های حاضر در اسطوره های جهان، موجوداتی شگفت انگیز و فرا طبیعی اند که با قدرت های خارق العاده و غیرطبیعی خود با انسانِ زمان در ارتباط اند و اصولاً وجود آنان یکی از ویژگی های اصلی اساطیر و سببِ جذابیت شان برای مخاطبان است. این موجودات فرا طبیعی در اسطوره ها و حماسه های ایران نیز دیده می شوند. جهان بینی ثنویت که از باور های ادیان بین النهرینی و برخی از ادیان قوم هند و ایرانی است، باعث شده است تا با تقسیم موجودات فرا طبیعی در اساطیر ایران به دو گروه اهورایی و اهریمنی، هریک در ارتباط با انسان نقش خاصی ایفا کنند و با تغییراتی در جریان گذر از اسطوره به حماسه، در شاهنامه نیز راه یابند. بررسی نقش و خویشکاری این موجودات در ارتباط با انسان در شاهنامه برای روشن شدن زوایایی از باور ها و آیین های ایرانیان پیش از اسلام، امری ضروری و مهم است و ما در این مقاله با روش توصیفی تحلیلی رابطه انسان را با موجودات فراطبیعی در شاهنامه بررسی و تبیین کرده ایم. در شاهنامه، بسیاری از ایزدان گذشته از مقام خود تنزّل کرده و در قالب شاهان یا پهلوانان نیک و بد مجسّم می شوند. در شاهنامه، اهورا مزدا (یزدان) خدای یگانه و آفریننده نیک و بد است و سروش، سیمرغ و اسرافیل از دیگر موجودات اهورایی اند که در خدمت انسان و یاریگر اویند. همچنین اهریمن، دیو، اژدها، پری و یأجوج و مأجوج جزء موجودات اهریمنی هستند که پیوسته در صدد دشمنی، نبرد و آسیب زدن به انسان برمی آیند.
۱۹۲۴.

شناسایی و تعیین ابعاد و معیارهای عملکرد با تأکید بر تاب آوری سازمانی و نقاط مرجع استراتژیک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال نوزدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ 190 - 165

کلید واژه ها: عملکرد سازمانی تاب آوری سازمانی نقاط مرجع استراتژیک تحلیل مضمون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶ تعداد دانلود : ۹۵
توانایی برای بقا در شرایط کنونی ﺗﺤﻮﻻت شدید ﻣﺤﯿﻄﯽ، از طریق گسترش تاب آوری سازمانی که نقش بسزایی در بهبود عملکرد سازمانی ایفا می کند، قابل دستیابی است. این پژوهش با هدف شناسایی ابعاد و معیارهای عملکرد سازمانی برق منطقه ای خراسان با رویکرد تاب آوری سازمانی و بهره گیری از تئوری نقاط مرجع استراتژیک انجام گرفت. در این راستا از استراتژی تحلیل مضمون استفاده شد. نمونه تحقیق، 13 نفر خبره به روش نمونه گیری غیراحتمالی قضاوتی بودند. ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته تا مرحله اشباع نظری بود. برطبق نتایج، ابعاد و معیارهای عملکرد با رویکرد تاب آوری سازمانی در 9 بعد و 30 معیار اعم از بعد ارتباط با ذی نفعان شامل «تعامل با شرکت های توانیر و مدیریت شبکه برق ایران، مدیریت تولید و توزیع نیروی برق، پیمانکاران و تأمین کنندگان، مشترکین، سازمان ها و نهادهای استانی»، بعد قابلیت های منابع انسانی، فنی و مالی شامل «انگیزه کارکنان، توسعه و توانمندسازی کارکنان، پذیرش تغییر، ظرفیت منابع فنی و مالی»، بعد رهبری و مدیریت شامل «شایستگی مدیریت، حمایت و تعهد مدیران ارشد، سبک رهبری و روش های مدیریتی»، بعد قابلیت تطابق پذیری شامل «مدیریت ریسک، بحران، و امنیت»، بعد ظرفیت زیرساختی و تکنولوژیک شامل «زیرساخت، فناوری اطلاعات»، بعد آمادگی سرمایه سازمانی شامل «فرایندهای سازمانی، فرهنگ سازمانی، سلامت اداری، ساختار سازمانی»، بعد نوآوری شامل «ظرفیت خلاقیت و جذب نوآوری، به کارگیری نوآوری»، بعد قابلیت های دانش شامل «خلق و اکتساب دانش، به اشتراک گذاری دانش، نگهداری دانش» و بعد رویکرد استراتژیک شامل «رویکرد سیستمی، برنامه ریزی سناریو، تدوین برنامه بلندمدت، پایش و تحلیل محیطی» شناسایی شد که خبرگان برمبنای دو نقطه مرجع استراتژیک «کانون توجه به داخل-خارج و کنترل بازده-فرایند» طبقه بندی کردند.
۱۹۲۵.

قرائت دیداری نهاد قدرت از داستان هبوط آدم در عصر صفوی با رویکرد نشانه شناسی اجتماعی تصویر مدل کرس و ون لیوون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی هنر و ادبیات دوره ۱۴ بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۷) 230 - 252

کلید واژه ها: نگاره هبوط آدم (ع) عصر صفوی نشانه شناسی اجتماعی تصویر فالنامه تهماسبی نهاد قدرت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳ تعداد دانلود : ۸۹
عصر صفوی در تاریخ ایران یکی از ادوار مهم و تأثیرگذار در شکل گیری حیات فکری و اجتماعی است. سلسله صفویه همواره در تلاش برای کسب حقانیت و مشروعیت بخشی خویش از طرق مختلف بود و به دلیل ماهیت مذهبی حکومت و نسبتی که شاهان آن با طریقت های عرفانی و نحله فکری تشیع داشتند، از هنر دینی به عنوان ابزاری در خدمت برنامه های حکومتی و جریان های اجتماعی سود بردند. در این میان قرآن که همواره به دلیل ارزش و اعتبارش نزد هنرمندان مسلمان از جایگاه ویژه ای برخوردار بود، در حکومت دینی صفویه نیز، در صدر توجه و الهام هنرمندان قرار گرفت و بیان هنری موجود در روایات، قصص و مفاهیم آن منبع الهام آثار مصور متعددی برای نگارگران شد. خوانش بینامتنی نگاره هبوط آدم (ع) که یکی از اجزای داستان آفرینش در قرآن است و پاسخ به این سؤال که معانی ضمنی و شرایط اجتماعی صفویان چگونه در این نگاره تبیین می گردد، مسئله جستار حاضر است. هدف، کشف درونه پنهان و شناخت کارکردهای اجتماعی اثر است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و با رویکرد نشانه شناسی اجتماعی تصویر بوده و نتایج مطالعه نشان داد؛ مصورسازی داستان هبوط آدم (ع) مطابق با رویکرد ایدئولوژیک عصر و متأثر از شرایط اجتماعی و منازعات گفتمانی نیمه اول دوره صفوی است که در لایه های زیرین خود، با تأکید بر اسطوره ای بودن مشروعیت شاه و تثبیت سلطنت و تطهیر شخصیت او، صورت پذیرفته است و عوامل برون متنی چون نظریه ظل اللهی، مهدویت شیعی و نگرش به جریان مرشد کامل در شکل گیری آن دخیل بوده اند.
۱۹۲۶.

تهی دست شهری و فقر تجربه فیلم ساز ایرانی: تحلیلِ تصویر زندگیِ تهی دستان شهری در سینمای ایران دهه 1390(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی هنر و ادبیات دوره ۱۴ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۲۸) 1 - 23

کلید واژه ها: تماشایی کردن تقدیس حاشیه ای بر متن تقبیح - مجرم سازی فقر تجربه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۵ تعداد دانلود : ۱۳۹
پژوهش حاضر با هدف تحلیل سازوکار روایی سینمای موسوم به «اجتماعی» دهه 1390 صورت گرفته است. بدین منظور با تمرکز بر طیفی از آثار پر مخاطب این دهه و مطالعه تحلیلی ساختارهای روایی این آثار تلاش شده است تا یک دسته بندی از این نظامات تصویرپردازی ارائه شود. این دسته بندی از سطح توصیف فراتر رفته و شرایط امکان آن با تأکید بر نظمی مفهومی با محوریت مفهوم «فقر تجربه» از والتر بنیامین مورد بررسی قرار گرفته است. با مروری بر سازوکارهای روایت پردازی 19 فیلم از آثار سینمایی دهه 90، هسته های روایی این آثار از خلال روش نشانه شناسی مورد بررسی قرار گرفت و نشان داده شد که چگونه این نظمِ روایی در خدمت چیزی است که آن را تماشایی کردنِ زندگیِ تهی دستان شهری می نامیم. در امتداد ژورنالیسم متمرکز بر آسیب های اجتماعی که از طریق تحلیل گفتمان مورد بررسی قرار گرفت، فرایند تماشایی کردن با سه استراتژیِ تقدیس، حاشیه ای کردن و تقبیح-مجرم سازی با زیستِ روزمره فرودستان اقتصادی مواجه می شود و در وهله نهایی به صورت چیزی در خدمت میلِ جامعه مصرفی و جامعه تماشا در می آید. به بیان دیگر در تبیین وضعیت موجود یک دگرگونی و اعوجاج رخ می دهد که حاصل تلاش عامدانه فیلم ساز برای ارائه برساختی معیوب از واقعیت یا تصویری تماشایی از زیست تهی دستان است. ازاین رو خصلت های اجتماعی و انتقادیِ ادعاشده در آثار را ازدست می دهد و در وهله نهایی به نوعی کالای مصرفی صرف تبدیل می شود.
۱۹۲۷.

بنیادهای «جهان وطنی» در اندیشه اسلامی از دیدگاه آیت الله مطهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظریه های اجتماعی متفکران مسلمان سال دوازدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ 1 - 14

کلید واژه ها: جامعه ایدئال جهانی شدن جهان وطنی جامعه وحدانی انسانی حکومت جهانی واحد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۳ تعداد دانلود : ۹۰
جهان وطنی از موضوعات مهم در اندیشه سیاسی مغرب زمین در سه دوره کلاسیک، مدرن و معاصر است که امروزه به عنوان یکی از رویکردهای جهانی شدن، طرفداران جدی دارد. برخلاف جهانی شدن، آرمان اندیشه جهان وطنی، پردازش الگوهای اخلاقی جهان شمول یا تأسیس نهادهای سیاسی جهانی برای ایجاد حکومت جهانی است. با وجود این، جهانی شدن از موضوعات جدیدی است که در دهه 1990 و پس از شهادت آیت الله مطهری بسیار بررسی شد. از این رو در آثار ایشان اشاره مستقیم به آن وجود ندارد، اما اندیشه ایشان ظرفیت مناسبی برای پردازش یک نظریه در باب جهان وطنی دارد. در دیدگاه آیت الله مطهری، چون جوامع انسانی ماده ای واحد دارند، می توانند از صورتی واحد نیز برخوردار شوند. از این رو ایجاد «جامعه وحدانی انسانی» امکان پذیر است. این مقاله با استفاده از روش توصیف و تحلیل، بنیادهای جهان وطنی را بر پایه دیدگاه آیت الله مطهری تبیین می کند. جهان وطنی در دیدگاه آیت الله مطهری دارای سه بنیاد انسان شناختی، جامعه شناختی و جهان شناختی است. بنیاد انسان شناختی فطرت و تکامل جوهری انسان، بنیاد جامعه شناختی وجود مستقل جامعه و قانونمندی اجتماع و بنیاد جهان شناختی وحدت و اندام وارگی جهان است. مطالعه جهان وطنی بر پایه دیدگاه متفکران مسلمان از آن رو ضرورت دارد که برخی اندیشمندان غربی، مسلمانان را به مطالعه میراث فکری فیلسوفان غرب به منظور همراهی با روندهای جهانی دعوت کرده اند. این مقاله با تبیین بنیادهای جهان وطنی و همچنین پیشنهاد مطالعه درباره آثار و پیامدهای جهان وطنی، زمینه طرح یک نظریه در باب جهان وطنی را براساس آرای آیت الله مطهری فراهم می کند.
۱۹۲۸.

تابوی نام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های انسان شناسی ایران دوره ۱۲ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲۴ 103 - 119

کلید واژه ها: تابو تابوی منفی جادو نام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۳ تعداد دانلود : ۹۳
دین در جهانِ باستان بر سه اصل استوار بوده است: جادو و ارتباط آن با دین و علم؛ توتمیسم و جنبه ی اجتماعی کیش نخستین؛ آیین های باروری و گیاهی. جادو نیرویی است که از نفوذ کلماتی به وجود می آید که با صدای بلند یا به صورت آواز خوانده می شود و انسان می تواند همان طور که روی موجودات روحانی عمل می کند، به وسیله ی واژگان و حرکات مخصوص در طبیعت تأثیر نماید و این نفوذ اساسی را برقرار سازد که آن را جادو می نامند. در مواقعی جادو دستورات منفی، یعنی ممنوعیت ها را دربردارد؛ جادوی منفی تابو است و هر چیزی که به دلیل و علتی ترس و اضطراب به دل می افکند را تابو گویند. نام ها در بسیاری از جوامع تابو هستند، حمله به نام فرد قابل مقایسه یا حتی بدتر از حمله به بدنِ فرد است. تابوی نام برپایه ی ترس است. همان طور که می توان جادوی بدخواهانه ای را با شخص، اعضای بدن یا سایه ی او انجام داد، اگر نام واقعی یک فرد را در اختیار داشته باشند، آن را با نام وی هم می توانند انجام دهند، تابوی نام هم بسیار گستردگی فرهنگی و جغرافیایی داشته و هم این که، همچنان پابرجا مانده است. حتی اگر به طور کامل مانند گذشته نباشد ولی ردپای آن هنوز در دنیای مدرن به چشم می خورد. ملاحظاتی که همچنان درمیان جوامع امروزی، درمورد نام وجود دارد آیا بازمانده ی همان تابوی نام و ممنوعیت هایی که درمورد نام ها وجود داشته نیست؟
۱۹۲۹.

تحلیل محتوای کتاب های تفکر و سبک زندگی دوره اول متوسطه حرفه ای دانش آموزان با نیازهای ویژه بر اساس مؤلفه های تنظیم هیجان(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه سبک زندگی سال ۸ پاییز و زمستان ۱۴۰۱شماره ۱۵ 81 - 95

کلید واژه ها: تنظیم هیجان دوره اول متوسطه حرفه ای دانش آموزان دارای نیاز ویژه ناتوانی ذهنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹ تعداد دانلود : ۶۰
تنظیم هیجان به مثابه فرآیندی تعریف شده است که افراد می توانند به وسیله آن ماهیت، سیر و بیان هیجان ها را شناسایی، ارزیابی و تحت تأثیر قرار دهند. افراد دارای ناتوانی ذهنی مشکلاتی را در تنظیم هیجان تجربه می کنند. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر، تحلیل محتوای آموزش کتاب های تفکر و سبک زندگی دوره اول متوسطه حرفه ای بر اساس مؤلفه های تنظیم هیجان بود. این پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا بود. جامعه آماری این پژوهش، کتاب های تفکر و سبک زندگی پایه های هفتم، هشتم و نهم دوره اول متوسطه حرفه ای (۳ جلد کتاب) در سال تحصیلی ۱۴۰۱- ۱۴۰۰ بود. ابزار پژوهش شامل چک لیست تهیه شده بر اساس مدل فرآیندی تنظیم هیجان گراس بود. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش آنتروپی شانون استفاده شد. نتایج نشان داد که مؤلفه مربوط به اصلاح موقعیت با ۳۴ مورد بیشترین فراوانی و گسترش توجه با ۷ مورد کمترین فراوانی را دارد. بیشترین ضریب اهمیت در بین مؤلفه های تنظیم هیجان، مربوط به اصلاح موقعیت با مقدار (۳۶/۰) و کمترین ضریب اهمیت به گسترش توجه با مقدار (۰۶/۰) بود. بر این اساس می توان نتیجه گرفت که به طور کلی به تنظیم هیجان در کتاب های تفکر و سبک زندگی دوره اول متوسطه حرفه ای کمتر توجه شده است.
۱۹۳۰.

حق بر محیط زیست و رسانه؛ پژوهشی درباره تعهدات مرتبط با رسانه در کنوانسیون های بین المللی محیط زیستی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه رسانه بین الملل سال ۶ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱۰ 165 - 185

کلید واژه ها: رسانه تعهدات رسانه ای حق بر محیط زیست حق بر اطلاعات محیط زیستی کنوانسیون های بین المللی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰ تعداد دانلود : ۶۰
حق بهره مندی از محیط زیست سالم در گفتمان حقوق بشر در زمره نسل سوم این حقوق قرار دارد. در اسناد بین المللی محیط زیستی متعددی به نقش رسانه بر آگاهی بخشی و مشارکت در فرآیند دسترسی به آموزش، مشارکت و اطلاع رسانی محیط زیستی پرداخته شده است. در این مقاله سعی شده است با روش تحلیلی و توصیفی با ارجاع ویژه به نقش رسانه در تضمین حق بر محیط زیست سالم به تعهدات رسانه ای و اطلاع رسانی محیط زیستی دولت ها در اسناد و کنوانسیون های پایه محیط زیستی پرداخته شود. سؤال اصلی این است چه نسبتی میان رسانه و ایفای تعهدات محیط زیستی بین المللی در تضمین و ارتقاء بعد حق بر اطلاع رسانی و مشارکت در تصمیم گیری های محیط زیستی وجود دارد. فرض اساسی این مقاله در پاسخ به پرسش اصلی این است که با بررسی و تحلیل برخی اسناد بین المللی محیط زیستی می توان تعهداتی را در ارتباط با رسانه و محیط زیست شناسایی کرد. مهمترین یافته جدید این مقاله تبیین ارتباط میان حق بر محیط زیست و رسانه در چارچوب تعهدات بین المللی دولت ها در کنوانسیون های بین المللی محیط زیستی است.
۱۹۳۱.

بازخوانی انتقادی منطق تکوینی علم اجتماعی دورکیم از منظر حکمت متعالیه(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و مطالعات اجتماعی سال دهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۳۷) 68 - 95

کلید واژه ها: منطق تکوینی علم اجتماعی منطق وجودی حکمت متعالیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۹ تعداد دانلود : ۱۱۳
پایه و بنیان شکل گیری علوم مختلف مبتنی بر منطق و روش هایی است که چگونگی تجزیه و تحلیل واقعیت ها را مشخص می سازند؛ از جمله آن ها منطق تکوینی است که دورکیم در علم اجتماعی خویش مدعی استفاده از آن است. به این معنا که در تحقیق واقعیت های اجتماعی لازم است از ساده ترین نمود پدیده های اجتماعی آغاز کرد تا از این طریق بتوان به انکشاف واقعیت های پیچیده در اجزای ساده دست یافت. این امر با نگاه به اصول فلسفی حکمت متعالیه رویکرد متفاوتی را رقم می زند. مقاله پیش رو با استفاده از روش کتابخانه ای و به شیوه اسنادی در صدد بیان این نکته است که هرچند توجه به منطق تکوینی در حکمت متعالیه موضوعیت دارد، اما نادیده گرفتن سایر سطوح معرفتی که نقشی پررنگ در تولید و پیشرفت علم دارند، باعث تقلیل گرایی، نسبی گرایی و ... می شود. در حکمت متعالیه با توجه به همبستگی طولی ادراکات، تنوع روشی، توجه به قصد کنشگران، توجه به اصول عقلی و ارتباط وثیق علم با متافیزیک، ثبات علم و حقیقت محوری آن با بازگشت به باورهای پایه تضمین می گردد.
۱۹۳۲.

تحلیل ممیزی اخلاقی، سیاسی و فرهنگی- اجتماعی آثار سینمایی در حقوق موضوعه و رویه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیست و سوم بهار ۱۴۰۱شماره ۵۷ 197 - 220

کلید واژه ها: ممیزی سانسور سینما ممیزی اخلاقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ممیزی فرهنگی - اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰ تعداد دانلود : ۱۸۲
مواجهه دولت با مقوله سینما باید به صورت پسینی باشد. روشی آزادی محور که تنها پس از عرضه اثر سینمایی و صرفا در صورت وقوع جرم یا تخلف، مجوز برخورد دارد. اما در ایران، از زمان پیروزی انقلاب نیز، ورود پیشینی یا ممیزی(سانسور)آثار سینمایی برقرار است که طی پژوهش حاضر، اقسام آن در حقوق موضوعه نقد شد. در این مقاله، سه قسم عمده ممیزی«اخلاقی، سیاسی و فرهنگی اجتماعی» در قوانین، مصوبات هیات وزیران و شورای عالی انقلاب فرهنگی، مورد شناسایی و تحلیل قرار گرفت. در رویه عملی وزارت فرهنگ نیز، موردکاوی شد و مصادیق این عناوین از فیلم های مبتلا به ممیزی، استخراج گردید. نتیجه پژوهش نشان از تنوع و تعدد موارد ممیزی در ضوابط دارد که سوای محل نقد بودن، در ورطه عمل، فراتر و فربه تر از نص قوانین و مقررات شده و نهایتا منوی ممیزی در ایران را بسیار« باز» نموده است. چنانکه موضوعاتی مثل « خشونت و فرار از اجرای عدالت» در سبد ممیزی اخلاقی؛ «انتقاد از مراجع امنیتی و انتظامی و سیاست های دولت» در فهرست ممیزی سیاسی؛ و« ارائه تصویری نامناسب از فرهنگ و تمدن ایرانی، اجتماعی و تلخ بودن، نگاه منتقدانه به فرهنگ قشر ضعیف و حتی وازکتومی» در سیاهه ممیزی فرهنگی- اجتماعی قرار گرفته است. عناوینی که در فیلم هایی مانند«خانه پدری»،«گناهکاران»،«به رنگ ارغوان»،«عصبانی نیستم»، «حاجی واشنگتن»، «بانو» و «آتشکار» قابل ذکرند.
۱۹۳۳.

شریعتی و بنیان گذاران جامعه شناسی (بررسی نحوه ارتباط اندیشه های شریعتی و تفکرات بنیان گذاران جامعه شناسی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیست و سوم بهار ۱۴۰۱شماره ۵۷ 221 - 248

کلید واژه ها: اندیشه انتقادی دورکیم شریعتی مارکس وبر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۰ تعداد دانلود : ۸۰
مقاله پیش رو تأثیر اندیشه های بنیان گذاران جامعه شناسی (مارکس، دورکیم و وبر) بر اندیشه های علی شریعتی را بررسی می کند و همچنین خواستار وضوح نقدهای صورت گرفته از سوی شریعتی بر اندیشه های متفکران ذکرشده است. در این راه، با استفاده از روش های اسنادی و تحلیل محتوای کیفی، استنادات شریعتی به نظریات مارکس، دورکیم و وبر مقوله بندی شده اند و در هر مقوله تأثیرات و نقدهای صورت گرفته تحلیل شده اند. مقولات اصلی مشخص شده عبارت اند از: دین، عدالت خواهی، ازخودبیگانگی، استعمار، شیوه تولید آسیایی، ویژگی های قرون جدید و پروتستانتیسم. بر اساس نتیجه به دست آمده از پژوهش پیش رو، ارتباط اندیشه های علی شریعتی و بنیان گذاران جامعه شناسی ارتباطی دوسویه و متقابل است. به بیان دیگر، درعین حال که شریعتی در بسیاری موارد تحت تأثیر نظریات بنیان گذاران جامعه شناسی قرار داشته، در موارد بسیاری نیز با دیدگاهی انتقادی به نظریات آن ها پرداخته است.    
۱۹۳۴.

معرفی و نقد کتاب: بازخوانیِ «اسطورهٔ خشونت مذهبی» در حکومت دینی (مروری بر ترجمهٔ کتابِ «اسطورهٔ خشونت مذهبی» نوشتهٔ ویلیام تی. کاوانا)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل اجتماعی ایران سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ 302-293

کلید واژه ها: اسطوره خشونت مذهبی حکومت دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۱ تعداد دانلود : ۹۷
ترجمهٔ کتاب «اسطورهٔ خشونت مذهبی» (2009)، فرصتی مناسب برای آشنایی با آرای «ویلیام تی. کاوانا» متأله سیاسیِ کاتولیکِ آمریکایی است. آثار کاوانا را باید در تقاطع دین و سیاست و اقتصاد خواند. اگر «اسطورهٔ خشونت مذهبی» را مهم ترین اثرِ کاوانا در مواجههٔ انتقادی با تمدنِ غرب بدانیم، «شکنجه و عشای ربانی؛ الاهیات، سیاست و بدنِ مسیح» (1998) دربردارندهٔ مواضعِ ایجابیِ او دربارهٔ جایگاهِ مطلوبِ الاهیات در جهانِ کنونی است. از وی آثار مهم دیگری مانند «دائره المعارف بلک ول در الاهیات سیاسی» (2004) و «مصرف شدن: اقتصاد و میل مسیحی» (2008) نیز منتشر شده است. به باور ما فهم منظومهٔ کلیِ فکریِ کاوانا در پرتو سنجش هم زمان نظرات ایجابیِ الاهیاتیِ او و نظراتِ انتقادیِ وی در مواجهه با تمدنِ غرب امکان پذیر است. متأسفانه در مقدمه ای که بر ترجمهٔ فارسیِ اثر نوشته شده، توضیح چندانی دربارهٔ مواضعِ کاوانا دربارهٔ مسائل مهمی نظیر نسبت دین و دولت و مواجههٔ دین با نظام بازار آزاد در زمانهٔ کنونی داده نشده است.
۱۹۳۵.

چالش های اخلاقی پدیدار شده در ژورنالیسم واقعیت مجازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات رسانه های نوین سال هشتم تابستان ۱۴۰۱شماره ۳۰ 105 - 67

کلید واژه ها: ژورنالیسم واقعیت مجازی غوطه وری اخلاق ژورنالیسم رسانه های تجربی ژورنالیسم دیجیتال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۳ تعداد دانلود : ۱۰۵
دنیای امروز شاهد انقلابی در عرصه روایتگری است. تولید کنندگان محتوا در سراسر جهان به طور فزاینده ای از فناوری های نوپدید همانند واقعیت مجازی، واقعیت افزوده و واقعیت ترکیبی برای روایت داستان های خود استفاده می کنند. ژورنالیسم واقعیت مجازی به عنوان یک مفهوم جدید قابلیت تعامل مخاطب با خبر، تجربه رویداد به عنوان اول شخص و افزایش همدلی را به همراه دارد. با این حال ژورنالیسم واقعیت مجازی با چالش های فراوانی روبرو است، برخی آن را هدف نهایی ژورنالیسم می دانند که مرزهای زمان و مکان را از بین برده و افراد می توانند به صورت عینی رویداد را تجربه کنند ومنتقدین آنرا مغایر با اصول ژورنالیستی قلمداد کرده و اعتقاد دارند ژورنالیسم به عدالت بیشتر نیاز دارد تا افزایش همدلی. این مقاله با بهره گیری از روش کیفی مصاحبه عمیق با کارشناسان ژورنالیسم واقعیت مجازی و با استفاده از تکنیک مقایسه دائمی مهمترین چالش های اخلاقی ژورنالیسم واقعیت مجازی را مورد بررسی قرار می دهد. نتایج پژوهش نشانگر آن است که چالش های اخلاقی باید از دو منظر تولیدکنندگان و مخاطبان مورد بررسی قرار گیرد. تولید کنندگان ژورنالیسم واقعیت مجازی باید پاسخی روشن به تغییرات بنیادین در رویه بنگاه های خبری و اصول روایتگری داده و به دنبال حفظ استقلال خود باشند و از طرفی قوانینی را جهت تامین شفافیت، صداقت، ساخت محتوایی هوشمندانه، مراقبت از کودکان، جمع آوری مسئولانه داده ها و هدف ژورنالیسم، به کارگیرند. همچنین در بخش مخاطبان باید چالش های برداشت شخصی از رویداد، از میان رفتن واقع-گرایی، از دست دادن جریان اصلی رویداد، چگونگی تاثیر محتوا بر مخاطب و جعل عمیق مورد نظر قرار گیرند.
۱۹۳۶.

انعکاس ارزش های انقلاب 57 در رادیو انقلاب: (مطالعه نحوه ارزش گذاری به انقلاب اسلامی ایران در برنامه صبحگاهی طلوع فجر)

نویسنده:
منبع: شاهد اندیشه دوره سوم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۵) 69 - 96

کلید واژه ها: ارزش ها انقلاب اسلامی قانون اساسی رادیو انقلاب برنامه صبحگاهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۲ تعداد دانلود : ۸۱
این تحقیق، ترسیم سیمای واقع بینانه از ارزش های انقلاب اسلامی ایران را در برنامه های رادیو انقلاب تعقیب می کند و بر مطالعه و تحلیل برنامه صبحگاهی طلوع فجر در این ایستگاه مناسبتی صدای جمهوری اسلامی تمرکز دارد و از دیدگاه محققان، مسأله اصلی را آن می داند که برنامه مورد مطالعه در مقطع زمانی 12 تا 22 بهمن 1399- موسوم به دهه فجر 99 - به عنوان نمونه هدفمند تحقیق چه ارزش های مشخص را مبتنی بر آنچه در قانون اساسی آمده، منعکس کرده و نوع و شدت ارزش های منعکس شده چگونه است؟ استفاده از روش تحلیل محتوا و تحلیل یافته های تحقیق نشان می دهد که مجموعه پیام آفرینان در ارزش گذاری های خود، بیشتر به این سؤال که چه چیز تا چه حد خوب و مطلوب است، جواب داده و از «ملّیت آمیخته به اسلام» گفته و ارزش های مثبت انقلاب اسلامی را با استوار ساختن بر محور آن منعکس کرده اند و در چهل و دومین سالگرد پیروزی انقلاب، برداشت خاص خود از اسلام را طوری اشاعه داده و خواسته یا ناخواسته از ارزش های مثبت انقلاب 57 یاد کرده اند که گویی بین اسلام، استقلال و پیشرفت از یک طرف و جمهور، آزادی و عدالت از طرف دیگر، تضاد و خوش بینانه، تفاوت چشمگیر وجود دارد؛ حال آنکه با مطالعه قانون اساسی و حتی مرور برخی موضع گیری های رهبران انقلاب اسلامی درمی یابیم که نه تنها تضاد و حتی تفاوت وجود ندارد که اینها همه از یکدیگر تفکیک ناپذیرند.
۱۹۳۷.

بررسی روش های بهبود و تحول اساسی در اجرای مناسبت های رسمی (مذهبی، اجتماعی، ملی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی فرهنگ‎ سال دوم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۵) 129 - 149

کلید واژه ها: تحول اجرا مناسبت های رسمی مذهبی اجتماعی ملی هویت همبستگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۰ تعداد دانلود : ۱۴۶
تقویت آئین ها و مناسبت های مذهبی، اجتماعی و ملی و انتقال آنها از نسلی به نسل دیگر رسالتی است که بر دوش مسئولان سازمان ها و نهادهای رسمی و غیررسمی (خانواده) جامعه گذاشته شده است. با توجه به گستردگی ابعاد جوامع و تنوع مشاغل، تخصص و در نتیجه گوناگونی نگرش ها، ساماندهی و اجرای مطلوب آئین ها و مراسم که جزء مهم ترین ابزارهای فرهنگی هستند، از رویکردهای گوناگونی متأثر می شود که گاه کارکردها و اثرگذاری های فرهنگی را مخدوش می سازد. لذا سازمان ها و نهادهای متولی همچون شهرداری ها، صداوسیما، مطبوعات، مسئولان انتظامی، وزارتخانه های فرهنگ و ارشاد اسلامی، آموزش و پرورش، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و ... در این زمینه مسئولیت عمده اطلاع رسانی، جلب مشارکت ارادی همراه با مداخله نسبی را به عهده دارند. در این مطالعه کوشش شده است تا یک پژوهش کاربردی جهت اجرای مناسب آئین ها و مراسم ها ارایه گردد. به همین منظور در بررسی پیش رو ضمن مرور ادبیات مرتبط، اقدام به طراحی یک چارچوب نظری و سپس ارائه فرضیات و در نهایت آزمون تجربی آنها گردید. جامعه آماری پژوهش پیش رو شامل جوانان 15 تا 29 ساله مقیم مناطق 22 گانه تهران و حجم نمونه برابر با 400 نفر از این افراد بود که بر اساس شیوه های نمونه گیری انتخاب گردیده اند. نتایج نهایی رگرسیون چند متغیره برای تاثیر مشترک متغیرهای مستقل بر بهبود اجرای آئین ها نشان داده است که مجموع متغیرهای مستقل مورد استفاده این پژوهش تنها توانسته در حدود 19 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین کند و مابقی تغییرات ناشی از متغیرهای دیگری خواهد بود که در این پژوهش مورد بررسی قرار نگرفته اند. همچنین این نتایج نیز نقش پراهمیت جامعه پذیری را در بهبود اجرای آئین ها نسبت به سایر متغیرها برجسته تر نمایان ساخته است.
۱۹۳۸.

تبیین جامعه شناختی نقش نهادهای مدنی بر سرمایه فرهنگی و اجتماعی شهروندان در شهر تهران سال 1395(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: تغییرات اجتماعی - فرهنگی سال نوزدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۷۲ 33 - 54

کلید واژه ها: نهادهای مدنی سرمایه فرهنگی و اجتماعی مشارکت اعتماد شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۶ تعداد دانلود : ۱۱۴
این تحقیق با عنوان تبیین جامعه شناختی نقش نهادهای مدنی بر سرمایه فرهنگی و اجتماعی در شهر تهران سال 1395 به روش پیمایش و با ابزار پرسشنامه انجام شد. امروزه به دلیل گستردگی و پیچیدگی مسائل شهری و همچنین کسب تجارب گوناگون در زمینه شرایط تحقق پروژه ها و برنامه های شهری، جلب مشارکت های مردمی در راستای دستیابی به اهداف مطلوب جوامع محلی، از ملزومات مدیریت شهر می باشد. از سویی، تجربه نشان داده که تحقق امر مشارکت در معنای واقعی آن مستلزم نهادینه شدن و پایداری مشارکت است. امری که با شکل گیری طیف تشکل ها و نهادهای جامعه متقارن است. به بیان دیگر، گسترش و تعمیق مشارکت های مردمی نیازمند سازمان دهی، نهادسازی و ایجاد شرایط ساختاری مناسب است. در فرضیه نهادهای مدنی با سرمایه اجتماعی و سرمایه فرهنگی میزان همبستگی پیرسون به ترتیب برابر 517/0 و 413/0 است که نشان دهنده شدت رابطه بسیار قوی و مستقیم بین متغیرهاست. در آزمون رگرسیون ضریب تعیین تعدیل شده بیش از 40 درصد به پیش بینی تقویت سرمایه فرهنگی و اجتماعی با متغیر مستقل نهادهای مدنی پرداخته است. این تحقیق با عنوان تبیین جامعه شناختی نقش نهادهای مدنی بر سرمایه فرهنگی و اجتماعی در شهر تهران سال 1395 به روش پیمایش و با ابزار پرسشنامه انجام شد. امروزه به دلیل گستردگی و پیچیدگی مسائل شهری و همچنین کسب تجارب گوناگون در زمینه شرایط تحقق پروژه ها و برنامه های شهری، جلب مشارکت های مردمی در راستای دستیابی به اهداف مطلوب جوامع محلی، از ملزومات مدیریت شهر می باشد. از سویی، تجربه نشان داده که تحقق امر مشارکت در معنای واقعی آن مستلزم نهادینه شدن و پایداری مشارکت است. امری که با شکل گیری طیف تشکل ها و نهادهای جامعه متقارن است. به بیان دیگر، گسترش و تعمیق مشارکت های مردمی نیازمند سازمان دهی، نهادسازی و ایجاد شرایط ساختاری مناسب است. در فرضیه نهادهای مدنی با سرمایه اجتماعی و سرمایه فرهنگی میزان همبستگی پیرسون به ترتیب برابر 0/517 و 0/413 است که نشان دهنده شدت رابطه بسیار قوی و مستقیم بین متغیرهاست. در آزمون رگرسیون ضریب تعیین تعدیل شده بیش از 40 درصد به پیش بینی تقویت سرمایه فرهنگی و اجتماعی با متغیر مستقل نهادهای مدنی پرداخته است.
۱۹۳۹.

رهیافت آپاراتوس در بازتاب و شکل دهی جامعه مخاطب سینمای ایران

نویسنده:
منبع: رهپویه ارتباطات و فرهنگ دوره دوم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۴) 81 - 94

کلید واژه ها: بازتاب شکل دهی آپاراتوس تماشاگر سینمای ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۱ تعداد دانلود : ۱۱۶
آپاراتوس سینمایی سالهاست که از سوی نظریه پردازان از جمله بودری، متز، کومولی، ناربونی، مالوی، آلسئسر و غیره مورد توجه قرار گرفته و در تحلیل هایشان به نگارش در آمده، اما هنوز تعریف مشخصی از آن ارائه نشده است. آنچه از آرای صاحبنظران ادراک می شود نشان از آن دارد که آپارتوس سینمایی دستگاهی ایدیولوژیک با فرایندی وابسته به تکنولوژی است که تاثیرات روانی بر تماشاگر می گذارد. آپاراتوس سینمایی همان ماده خام سینماست که در ذهن تماشاگر تکمیل می شود و وابسته به خلاقیت صاحب اثر و نحوه دریافت و سواد رسانه ایی تماشاگر در دوره های سینمایی با پیشرفت تکنولوژی تغییر یافته است. رویکرد آپاراتوس سینمایی در بازتاب یا شکل دهی افکار جامعه پیرامون نقش بارزی داشته است. ایران سینمایی پیشرو و با سابقه ای بیش از یک سده دارد. مقاله حاضر با هدفی کاربردی نقش آپاراتوس سینمایی در بازتاب و شکل دهی جامعه پیرامون را مورد بررسی قرار داده است. مسئله تحقیق رهیافت مخاطب نسبت به بازتاب یا شکل دهی پدیده های اجتماعی متاثر از آپاراتوس در سینمای ایران است. روش تحقیق کیفی بر اساس جمع آوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای، آرشیوهای صوتی تصویری و بر مبنای تحلیل محتوی جهت دار است. از این روی سینمای ایران به 7 دوره تقسیم و مورد تحلیل قرار گرفته است. نتیجه حاصله نشان می دهد سینمای ایران متاثر از آپاراتوس در بازتاب و شکل دهی جامعه در دوره های گوناگون متفاوت و نقشی نسبی و شکننده داشته است.
۱۹۴۰.

ارزیابی عملکرد یاددهی یادگیری مدرسین دروس عملی دانشگاه علوم انتظامی امین (مورد مطالعه مدرسین و دانشجویان دوره 31 مصوب رسته مرزی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی سال بیست و چهارم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۹۵)

کلید واژه ها: ارزیابی عملکرد مدرسین دروس عملی یاددهی یادگیری دانشگاه علوم انتظامی امین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۲ تعداد دانلود : ۱۰۹
ارائه صحیح آموزش های موثر و کاربردی در حوزه ماموریت های مختلف ناجا از طرفی وابسته به فراگیری مهارتهای عملی توسط دانشجویان و از دیگر سو منوط به ارزیابی تدریس و یادگیری مدرسان دانشگاه است؛ از این رو هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی عملکرد یاددهی یادگیری مدرسین دروس عملی دانشگاه علوم انتظامی امین (مورد مطالعه دانشجویان دوره 31 مصوب رسته مرزی) می باشد. تحقیق حاضر از لحاظ هدف کاربردی، از نظر شیوه انجام پژوهش کمی و نحوه گردآوری داده ها در آن توصیفی (پیمایشی) است. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل تمامی مدرسان دروس عملی به استعداد 159 نفر و دانشجویان به تعداد 500 نفر می باشد. روش نمونه گیری در این پژوهش برای مدرسان تمام شمار و برای دانشجویان از طریق فرمول کوکران 217 نفر و بصورت تصادفی ساده بود که برای تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و استنباطی نیز استفاده شد. در بخش توصیفی به ویژگی نمونه آماری و بیان مشخصه های توصیفی متغیرهای پژوهش پرداخته شد و در بخش استنباطی از آزمون کلموگروف-اسمیرنف برای تشخیص نرمال بودن متغیرها، آزمون t تک نمونه ای و t مستقل استفاده شد. یافته ها حاکیست مدرسان دروس عملی به میزان زیادی به تحلیل ویژگی های دانشجویان، بیان اهداف آموزشی و طرح درس، انتخاب و بکارگیری روش ها، رسانه ها و مواد آموزشی، مشارکت دهی دانشجویان و به ارزشیابی و بازنگری آموزشی توجه می نمایند. با توجه به نتایج آزمون های آماری عملکرد مدرسان دروس عملی از نظر خودشان و دانشجویانشان مثبت و قابل قبول ارزیابی شد ولی ارزیابی مدرسان دروس عملی از عملکردشان در یاددهی یادگیری، مطلوب تر از ارزیابی دانشجویان از عملکرد آنان میباشد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان