درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اجتماعی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آینده پژوهی ارتباطات انسان شناسی جامعه شناسی جمعیت شناسی سیاست اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...) نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳٬۷۲۱ تا ۳٬۷۴۰ مورد از کل ۳۳٬۷۳۶ مورد.
۳۷۲۱.

تحلیل فرهنگی مصرف بدن در اسلام و لیبرالیسم(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال ۱۲ پاییز ۱۴۰۰شماره ۴ (پیاپی ۴۸) 37-56

کلید واژه ها: مصرف بدن اسلام لیبرالیسم غربی تحلیل فرهنگی بدن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۲ تعداد دانلود : ۱۲۵
«مصرف بدن»، یکی از حوزه های مطالعاتی و نسبتاً انتقادی در حوزه جامعه شناسی و مطالعات فرهنگی بدن است که رفتار انسان با بدن و معناهایی که در این کنش اجتماعی جُسته می شود، بررسی نموده و آن را به نقد و تحلیل می کشد. این مقاله در پی آن است تا با توجه به روند رو به رشد مصرف بدن در ایران، خوانشی تطبیقی از آنچه در حوزه بدن با نگاه اسلامی «باید باشد» و آنچه را در این حوزه، با نگاه لیبرالیستی برای بدن «اتفاق می افتد»، بررسی نموده و سیر حرکت فرهنگی جامعه در بستر «بدن» را تصریحاً یا تلویحاً به نمایش گذارد. در این راستا، با روش کتابخانه ای و مراجعه به متون و دیدگاه های کانونی و محوری که نمایانگر و دربرگیرنده دیدگاه های اسلام و لیبرالیسم در بحث «بدن» هستند، شواهد معتبری گردآوری و تحلیل و برای تطبیق، در محورهای هستی شناسانه، ارزش شناختی، معناشناختی / غایت شناختی و روش کارگیری بدن دسته بندی شد. یافته محوری در این مطالعه، شیء انگاری و ماشین نگری لیبرالیسم غربی نسبت به بدن و امانت انگاری آن، در تفکر اسلامی است که سیری متفاوت و پایانی مختلف برای بدن در هر دیدگاه رقم می زند.
۳۷۲۲.

تبیین و تحلیل وضعیت سرمایه اجتماعی در ایران دوره صفویه با تکیه بر نظریه اعتماد پیوتر زتومکا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال ۱۲ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۴۰) 55-79

کلید واژه ها: صفویه نظام اقتصادی فرهنگ سرمایه اجتماعی اعتماد عمومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۸ تعداد دانلود : ۱۵۶
ایران در دوره صفویه بویژه درعهد شاه عباس اول ( 1038-978 ق / 1629-1571م ) رشد سیاسی، فرهنگی واقتصادی قابل توجهی را تجربه کرد.لذا با توجه به اهمیت اعتماد و سرمایه اجتماعی درتوسعه پایدار، در این جستار تلاش شده است با تکیه برنظریه اعتماد زتومکا، وضعیت سرمایه اجتماعی ایران اواخر دوره صفوی بررسی شده و به این پرسش پاسخ داده شود که آیا نظام اقتصادی ایران دوره صفویه امکان و ظرفیت های فرهنگی-اجتماعی لازم جهت استمرار رونق اقتصادی و حتی گام نهادن در مسیر نظام سرمایه داری را داشته است ؟ بر این اساس در این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع تاریخی از طریق بررسی و تحلیل شاخصه های اعتماد زتومکا، وضعیت سرمایه اجتماعی در ایران دوره صفویه مورد واکاوی قرارگرفت. یافته های این پژوهش نشان می دهد رواج ترکیبی از عوامل زمینه ای اجتماعی و فرهنگی همچون تقدیرگرایی، فساد مالی، رشوه، نفاق، حال گرایی و عدم خطر پذیری به عنوان کاهنده های اعتماد وسرمایه اجتماعی در این دوره عمل کرده اند. از این رو چنین می توان نتیجه گرفت که سرمایه اجتماعی پایین ظرفیت لازم را برای ورود ایرانیان به مدار توسعه فراهم نمی کرد.
۳۷۲۳.

بررسی اثر رویکرد استقلال طلبی جمهوری اسلامی ایران بر حق بر صلح شهروندان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی سال نهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۰ 205-229

کلید واژه ها: صلح حقوق بشر استقلال طلبی فقه اسلامی امنیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۰ تعداد دانلود : ۹۴
یکی از ضرورت های یک زندگی عادی در جامعه، صلح و ثبات بوده که وظیفه تأمین آن برعهده حکومت قرار دارد. جمهوری اسلامی ایران بر پایه نظام ولایت فقیه، رویکرد خاصی در خصوص استقلال طلبی پیش گرفت که عموماً موردانتقاد بوده است. این پژوهش به روش اسنادی- تحلیلی-توصیفی درصدد پاسخ به این سؤال بوده که اثر اتخاذ رویکرد استقلال طلبی جمهوری اسلامی ایران بر حق بر صلح شهروندان چیست. چنین نتیجه شد که جمهوری اسلامی ایران، بر پایه دکترین ولایت فقیه به پیروی از حقوق بشر اسلامی، حق بر صلح را برای شهروندان فراهم کرده که تنها به امنیت داخلی شهروندان به واسطه جرم زایی چند سال اخیر انتقادهایی وارد است. تقویت قوای نظامی و امنیتی، سیاست های فرهنگی صحیح جهت پیوند اقوام و مذاهب کشور، تمرکز قدرت در حاکمیت، عدم اتکا به بیگانگان و مشارکت سیاسی در چارچوب دکترین ولایت فقیه؛ در نهایت ارکان چهارگانه حق بر صلح را برای شهروندان ایرانی فراهم کرده است. در قیاس با برخی کشورها که رویه نزدیکی به غرب و تنش زدایی با آنها را در پیش گرفته اند؛ مشخص شد که در وضعیتی که بدون لحاظ قاعده فقهی «نفی فی سبیل»، پای بیگانگان به کشور باز گردد، به طرق مختلف که در رأس آن درگیری های مذهبی و فرقه ای هست، امنیت آن کشورها خدشه دار خواهد شد.
۳۷۲۴.

رابطه هوش معنوی و سبک زندگی اسلامی با مشارکت در فعالیت های فرهنگی در اساتید بسیجی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی سال نهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۰ 303-324

کلید واژه ها: هوش معنوی سبک زندگی اسلامی مشارکت در فعالیت های فرهنگی اساتید بسیجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۴ تعداد دانلود : ۶۶
پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه هوش معنوی و سبک زندگی اسلامی با مشارکت در فعالیت های فرهنگی در اساتید بسیجی انجام شد. این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا مقطعی از نوع همبستگی بود. جامعه پژوهش همه اساتید بسیجی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال در سال تحصیلی 1-1400 به تعداد 294 نفر بودند. حجم نمونه طبق فرمول کوکران 167 نفر بدست آمد که با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش مقیاس هوش معنوی کینگ (2008)، پرسشنامه سبک زندگی اسلامی کاویانی (1390) و پرسشنامه مشارکت در فعالیت های فرهنگی گنجی و همکاران (1397) بودند که پایایی آنها با روش آلفای کرونباخ به ترتیب 86/0، 92/0 و 90/0 بدست آمد. یافته ها نشان داد که هوش معنوی (و هر چهار مولفه آن شامل تفکر انتقادی وجودی، تولید معنای شخصی، آگاهی متعالی و توسعه حالت هوشیاری) و سبک زندگی اسلامی (و هر ده مولفه آن شامل زمان شناسی، امنیت، تفکر و علم، سلامت، خانوادگی، مالی، عبادی، باورها، اخلاقی و اجتماعی) با مشارکت در فعالیت های فرهنگی در اساتید بسیجی رابطه مثبت و معنادار داشتند (001/0˂P). همچنین، متغیرهای هوش معنوی و سبک زندگی اسلامی به طورمعناداری توانستند 43 درصد، چهار مولفه هوش معنوی به طورمعناداری توانستند 28 درصد و ده مولفه سبک زندگی اسلامی به طورمعناداری توانستند 54 درصد از تغییرات مشارکت در فعالیت های فرهنگی در اساتید بسیجی را تبیین کنند (001/0˂P). نتایج نشان دهنده رابطه مثبت معنادار هوش معنوی و سبک زندگی اسلامی با مشارکت در فعالیت های فرهنگی در اساتید بسیجی و نقش آنها در تبیین مشارکت در فعالیت های فرهنگی آنان بود.
۳۷۲۵.

حقوق و مسئولیت های شهروندی در برنامه های اول تا ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ج.ا.ا و ارائه سیاست های راهبردی برای برنامه هفتم توسعه(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال پانزدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۵۴) 106 - 83

کلید واژه ها: حقوق شهروندی مسئولیت های شهروندی برنامه های توسعه اقتصادی اجتماعی و فرهنگی ج .ا.ا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۹ تعداد دانلود : ۱۴۰
هدف و زمینه: مطالعه و فهم وضعیت مقوله «شهروندی» در برنامه های اول تا ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ج.ا. ا. و ارائه سیاست های راهبردی برای برنامه هفتم توسعه هدف اصلی این پژوهش است . روش: روش این تحقیق توصیفی- تحلیلی است و از تکنیک تحلیل محتوا به منظور تحلیل متن برنامه های اول تا ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ج.ا.ا استفاده نموده است. یافته ها: نتایج تحقیق نشان می دهد با رجوع به میزان توزیع فراوانی نسبی ابعاد شهروندی در برنامه های اول تا ششم توسعه بعد حقوق شهروندی به مقدار 36/61 درصد نسبت به بعد مسئولیت های شهروندی با مقدار 64/38 درصد از وضعیت بهتر و بالاتری برخوردار است. به عبارت دیگر، بعد حقوق شهروندی به طور نسبی نزدیک به دو برابر بیشتر از مسئولیت های شهروندی مورد تأکید قرار گرفته است. نتیجه گیری: پراکندگی سیاست ها و اهداف برنامه ها نسبت به مقوله شهروندی چنان گسترده است که نمی توان مدعا نمود که در این برنامه ها یعنی از برنامه اول تا ششم توسعه روندی تکاملی و مشخصی از توجه و برنامه ریزی در خصوص همه مولفه ها و شاخص های حقوق و مسئولیت های شهروندی وجود دارد. وضعیت مقوله شهروندی در برنامه های اول تا ششم توسعه، ضمن پراکندگی، همچنین از سطح اندکی از توجه و تاکید برخوردار است که امید است در برنامه های آتی توسعه یعنی برنامه هفتم این موضوع مورد بازبینی و در نهایت برنامه ریزی در راستای شمولیت و توجه مناسب به مقوله شهروندی و ابعاد آن مورد تاکید قرار گیرد.
۳۷۲۶.

سلامت جنسی در چنبره های اجتماعی و فرهنگی: مطالعه ای کیفی در میان زنان متاهل شهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه انجمن جمعیت شناسی ایران سال شانزدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۳۲ 113 - 140

کلید واژه ها: سلامت جنسی چنبره فرهنگ سکوت بی اعتمادی نهادی قشری گرایی در سلامت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۷ تعداد دانلود : ۱۴۶
سلامت جنسی و باروری یکی از ابعاد مهم و اما کمتر مطالعه شده سلامت عمومی به ویژه در حیات زنان در کشورهای در حال توسعه است که در دوره های معاصر به عنوان حقی انسانی و اجتماعی شناخته می شود. تجارب مربوط به سلامت جنسی، شامل؛ باورها، نگرش ها و رفتارهایی است که در ذات خود آموختنی و اجتماعی اند. پژوهش حاضر تلاش کرده تا با به کارگیری روش کیفی و رویکرد نظریه زمینه ای تفسیری، عوامل زمینه ساز سلامت جنسی زنان متاهل را مطالعه نماید. برای این منظور، با 26 زن متاهل 20 تا 50 ساله در شهر تبریز مصاحبه نیمه ساخت یافته انجام گرفته است. داده ها، با استفاده از کدگذاری سه مرحله ای؛ باز، محوری و انتخابی تحلیل شده اند. نتایج، ضمن معرفی سلامت جنسی به عنوان مسئله ای اجتماعی، نشان داد که زمینه های سلامت جنسی را ذیل مقوله هسته "چنبره" به معنی محدویت می توان فهمید. این چنبره ها شامل؛ آگاهی/اجتماعی شدن، کژکارکردی نهادی سلامت، نگرش جنسی جنسیتی، قشری گرایی در سلامت، فرهنگ سکوت، چنیره سنت/تقدیر، عدم حمایت اجتماعی، زیستی/روانشناختی و اقتصادی است. این چنبره هایِ محدویت در ابعاد مختلف ، می توانند موانعی جدی سر راه آگاهی و عملکرد مناسب زنان متاهل در زمینه سلامت جنسی ایجاد نمایند. نبود سلامت جنسی می تواند زمینه ای برای تهدید سلامت فردی، خانوادگی و اجتماعی قلمداد شود.
۳۷۲۷.

تحلیل داده بنیاد رفتار زیست محیطی در مواجهه با پسماندهای کرونایی(مطالعه شهروندان بالای 18 سال شهر بروجرد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال یازدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۳۸ 1 - 26

کلید واژه ها: کرونا رفتار زیست محیطی نگرش زیست محیطی پسماندزایی گرانددتئوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۱ تعداد دانلود : ۴۶۴
شیوع بیماری کرونا اگرچه در ابتدا پیامدهای زیست محیطی مثبتی به همراه داشت، اما پس از مدتی، افزایش چشمگیر پسماندهای کرونایی، به تهدیدی جدی برای محیط زیست تبدیل گشت. بر همین اساس تحقیق حاضر به روش کیفی گرانددتئوری به تحلیل رفتار زیست محیطی در مواجهه با پسماندهای کرونایی در میان شهروندان بالای 18 سال شهر بروجرد پرداخته است. تعداد نمونه، 26 نفر بودند که به صورت هدفمند انتخاب شده اند. روش گردآوری داده ها مصاحبه عمیق و روش تجزیه و تحلیل داده ها، نظریه مبنایی بوده است که در طی سه مرحله کدگذاری متن مصاحبه ها، در نهایت مدل پارادایم گرانددتئوری استخراج شده است. همچنین به منظور اعتباریابی تحقیق از روش «اعتبار اعضا» و برای سنجش پایایی از روش «توافق درون موضوعی» استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که دو عامل «مکانیزم های پیشگیری» و «مکانیزم های درمان» سبب بروز پدیده «پسماندزایی کرونایی» شده و کنشگران در اثر وقوع آن، «رفتار زیست محیطی» را در یکی از انواع: 1)محیط دوستانه (مسئولانه)، 2)محیط نبینانه (لاقیدانه) و 3)محیط ستیزانه (وندالیستی) به عنوان راهبرد اتخاذ نموده اند که تحت تأثیر بستر حاکم و شرایط مداخله گر صورت گرفته است. بستر حاکم عبارت بودند از: 1)ویژگی های جمعیت شناختی فرد، 2)زیرساخت های بهداشتی-مراقبتی-درمانی، 3)زیرساخت های آموزشی، 4)نرخ شیوع بیماری کرونا. شرایط مداخله گر نیز عبارت بودند از: 1)ویژگی های شخصیتی فرد(تعهد و حساسیت زیست محیطی)، 2)ویژگی های اجتماعی فرد(بینش و نگرش زیست محیطی)، 3)جامعه پذیری(دانش و آگاهی زیست محیطی)، 4)فرهنگ سازی (هنجار و ارزش زیست محیطی)، 5)سیاست های دولت(اعتماد و تعلق زیست محیطی). در نهایت رفتار زیست محیطی کنشگران دو گونه پیامد را به دنبال داشته است: 1)مثبت: پالایش محیط زیست و 2)منفی: آلایش محیط زیست.
۳۷۲۸.

تحلیل جامعه شناختی فرایندهای بروز رابطه فرازناشویی (مورد مطالعه: زنان و مردان متقاضی طلاق در شهر مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره دهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۳۷) 1 - 37

کلید واژه ها: رابطه فرازناشویی روابط جنسی روایت پژوهی زندگی زناشویی طلاق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵۹ تعداد دانلود : ۵۴۸
رابطه فرازناشویی با توجه به شرایط فرهنگی ایران، چارچوب روابط زن و مرد و مشخص بودن حد روابط آنان، مسئله ای اجتماعی محسوب می شود؛ بنابراین مطالعه حاضر با رویکرد کیفی و تکنیک مصاحبه های روایی، به بررسی و شناسایی فرایندهای بروز رابطه فرازناشویی در میان زنان و مردان مراجعه کننده متقاضی طلاق به سازمان بهزیستی خراسان رضوی پرداخته است. یافته های این مطالعه پنج مدل فرایندی بوده است که پس از دریافت 17 روایت از زنان و مردان دارای رابطه فرازناشویی و متقاضی طلاق که دلیل تقاضای جدایی آنان برقراری رابط فرازناشویی بوده است، ترسیم مدل های اختصاصی برای هرکدام از آنان و درنهایت بعد از قرارگیری مدل های فرایندی استخراج شده از مصاحبه ها در سطحی انتزاعی تر به دست آمده است. این مدل های فرایندی، حاصل وجود پیرنگ های مشابه میان روایت های مصاحبه شوندگان، ترکیب مدل های ترسیم شده، انتزاع و تحلیل روایت های به دست آمده از مصاحبه شوندگان است. فرایندهای استخراج شده شامل شرایط آنومیک جامعه، کودک همسری، تعارض زوجین در فرهنگ جنسی، تعارضات در روابط زناشویی و شکاف مذهبی فرد با خانواده است.
۳۷۲۹.

تحلیل نسبت مصلحت سنجی تعقیب کیفری با نظم عمومی و امنیت اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره دهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۳۷) 79 - 116

کلید واژه ها: امنیت اجتماعی تعقیب کیفری دادستان مصلحت مقتضی بودن نظم عمومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۹ تعداد دانلود : ۱۲۰۳
براساس اصل الزامی بودن تعقیب کیفری، با وقوع جرم، دادستان به منزله مقام تعقیب مکلف به تعقیب متهم است، اما با گذشت زمان، جامعه و افکار عمومی، حساسیت خود را به برخی جرائم کاهش داده است و تمایلی به تعقیب از سوی دادستان ندارند. این امر می تواند ناشی از طبع برخی جرائم باشد که دراساس، ارتکاب آن ها، نظم و امنیت اجتماعی را مخدوش نمی کند یا درصورت ورود خدشه، تبعات منفی تعقیب جرائم از نگاه اجتماع به مراتب بیشتر از تعقیب آن ها خود را نشان می دهد. این وضعیت دادستان را مجاب می کند در پرتو اصل اقتضا یا متناسب بودن تعقیب کیفری، تعقیب را رها کند و از جایگزین های آن مانند تعلیق تعقیب، بایگانی کردن پرونده و میانجیگری کیفری بهره ببرد؛ زیرا حقوق کیفری ابزاری برای نیل به اهداف سیاست های اجتماعی است و به تبع آن، مقبولیت اجتماعی، مشروعیت بخش تعقیب است. در این صورت، تعقیب دایره مدار مصلحت است. در این مقاله این موضوع بررسی شده است که چگونه دادستان با مصلحت اندیشی، نظم عمومی و امنیت اجتماعی را محقق می کند. یافته های پژوهش حکایت از آن دارد که در پرتو مصلحت سنجی دادستان و با رعایت برخی شرایط، هم منافع افراد و هم منافع جامعه تأمین می شود. با آماده کردن افکار عمومی و نیز ضابطه مند کردن تعقیب مصلحتی می توان به برقراری مؤثر نظم عمومی و امنیت اجتماعی امیدوار بود.
۳۷۳۰.

تحلیل نشانه شناختی فمینیسم رسانه ای در رویکرد بی بی سی فارسی به مسائل زنان ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه رسانه بین الملل سال ششم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۷ 127 - 154

کلید واژه ها: زنان ایرانی فمینیسم بی بی سی فارسی نشانه شناسی لایه ای بازنمایی رسانه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۲ تعداد دانلود : ۲۵۵
مسئله زنان، در رسانه های متنوع و فراگیر امروزی، اهمیت فراوانی دارد و بخش قابل توجهی از مطالب آنها را در بر می گیرد. توجه رسانه های برون مرزی همچون بی بی سی فارسی نیز، به ویژه طی چند سال اخیر، به مسائل گوناگون مطرح در حوزه زنان و به خصوص زنان ایرانی، بیشتر شده است. پرسش اصلی این است که تأثیر گرایش های فمینیستی در متون رسانه ای بی بی سی فارسی درباره زنان ایرانی چگونه است؟ روش پژوهش، تحلیل محتوای کیفی با رویکرد نشانه شناسی لایه ای بوده است. حجم نمونه، شامل متن های منتشر شده در تارنمای اینترنتی بی بی سی فارسی در بازه زمانی 01/01/1397 (21 مارس 2018) تا 31/06/1399 (21 سپتامبر 2020) است که «زنان ایرانی» بحث اصلی و پررنگ در آنها بوده است. تعداد این متون که به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند، 65 مورد است. نتیجه نهایی تحلیل ها نشان می دهد که این متون علی رغم گوناگونی موضوع، مانند لایه هایی به هم پیوسته، هم متنی شامل کلید واژه ها و نشانه های اصلی را شکل داده اند. بی بی سی فارسی با مفصل بندی این موضوع ها به یکدیگر در چارچوب 4 رویکرد اصلی فمینیسم (لیبرال، مارکسیست، سوسیالیست و رادیکال) سعی می کند تصویری غیرواقعی و یکپارچه از فضای مردسالارانه ایران امروزی و شرایط نامساعد زنان ایرانی در آن را بازنمایی و القاء کند.
۳۷۳۱.

بسترها و پیامدهای فرهنگی پیدایشِ «داعشِ خشونت گرا»(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و مطالعات اجتماعی سال نهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۳۴) 97 - 122

کلید واژه ها: فرهنگ خشونت فرهنگی فرهنگ خشونت تغییرات فرهنگی داعش خشونت گرا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۸ تعداد دانلود : ۱۷۹
هدف مقاله بررسی زمینه های فرهنگی برآمدن داعش به شکل خشونت گرای آن و البته مهم تر، پیامدهایی است که رویکردهای خشونت گرای داعش در بسترهای فرهنگی منطقه برجای گذاشته و در آینده می تواند موجبات آسیب های گسترده ی فرهنگی و غیرفرهنگی را فراهم آورد. پرسش ناظر بر هدف عبارت است از اینکه به لحاظ فرهنگی چرا جریانی افراط گرا به نام «داعش خشونت گرا» در منطقه شکل گرفته و پیامدهای فرهنگی اقدامات این جریان در منطقه چه می باشد؟ این تحقیق به لحاظ نوع، کاربردی و به لحاظ رویکرد، کیفی بوده که با استفاده از منابع کتابخانه ای و اسنادی با روش تحلیل «نشانه شناختی» انجام شده است. نشانه های موجود که در قالب دال های مختلف، قابل اشاره و گردآوری است، نشان می دهد زمینه های فرهنگی گوناگونی؛ همچون فرهنگ سیاسی و ارزش های فرهنگی و مانند آن در منطقه وجود دارند که به صورت هم افزا عمل کرده و پیدایش گروهی چون داعش را سبب می شوند که نمی تواند جز خشونت گرایی، رویکرد دیگری در پیش گرفته و مبنای رفتار خود قرار دهد. در این بررسی، پیامدهای اقدامات خشونت بار داعش، مهم تر دانسته شده؛ چراکه آینده ی منطقه و حتی جهان را به مخاطره می اندازد. به نظر می رسد چرخه ی خشونت، به معنی کاربست خشونت برای مقابله با خشونت در آینده ی منطقه ظهور و فعالیت بیشتری داشته، حرکت ها و جریان های دیگری که برآیند و پی آیندِ فعالیت های خشونت بار داعش هستند، فعال شده و خشونت به عنوان خصلتی فرهنگی در منطقه تقویت شود.
۳۷۳۲.

Presenting a Model of Self-handicapping Based on Time Perspective and Intelligence Beliefs mediated by Academic Self-efficacy in Students(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: iranian journal of educational sociology, Vol ۴, Number ۱ (۲۰۲۱) 166-175

کلید واژه ها: Self-handicapping Time Perspective Intelligence beliefs Academic self-efficacy

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۱ تعداد دانلود : ۳۴۷
Purpose: This research was conducted with the aim of presenting a model of self-handicapping based on time perspective and intelligence beliefs mediated by academic self-efficacy in students. Methodology: Present study was cross-sectional from type of correlation. The research population was all secondary high school students of Tehran city in 2019-20 academic years. The sample size was considered 400 people who were selected by multi-stage cluster sampling method. The research tools were the revised self-handicapping scale (Jones & Rhodewalt, 1982), time perspective questionnaire (Zimbardo & Boyd, 1992), intelligence beliefs scale (Abd-El-Fattah & Yates, 2006) and academic self-efficacy scale (Jinks & Morgan, 1999). Data were analyzed by structural equation modeling method in SPSS-25 and Amos-23 software. Findings: The findings showed that the model of self-handicapping based on time perspective and intelligence beliefs mediated by academic self-efficacy in students had a good fit. Also, time perspective and intelligence beliefs had a direct and positive effect on academic self-efficacy and time perspective, intelligence beliefs and academic self-efficacy had a direct and negative effect on self-handicapping. In addition, time perspective and intelligence beliefs with mediated by academic self-efficacy had an indirect and negative effect on self-handicapping (P<0.05). Conclusion: According to the results of this study, planning is necessary to reduce students’ self-disability which for this purpose, school counselors and psychologists can improve their time perspective, intelligence beliefs and academic self-efficacy through workshops
۳۷۳۳.

ارائه الگو از روزنامه نگاری شهروندی به منظور گسترش مشارکت مدنی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیست و دوم بهار ۱۴۰۰شماره ۵۳ 95 - 114

کلید واژه ها: روزنامه نگاری شهروندی مشارکت مدنی نظریه داده بنیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۲ تعداد دانلود : ۳۴۳
هدف این پژوهش، طراحی و ارائه الگو از روزنامه نگاری شهروندی به منظور گسترش مشارکت مدنی در ایران براساس نظریه داده بنیاد است. براین اساس، داده های پژوهش از 25 نفر از صاحبنظران و خبرگان حوزه علوم ارتباطات اجتماعی، با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته و به واسطه روش نمونه گیری نظری انتخاب و گردآوری شده اند. همچنین برای تحلیل داده های حاصل از مصاحبه ها، از فرایند کدگذاری نظری به منظور شمارش مفاهیم(مقولات پایه ای)، مقولات فرعی و مقولات اصلی استفاده شد. پس از اشباع نظری در مباحث کارشناسی مطرح شده، نتایج پژوهش پیش رو به الگویی مطلوب و جدید که شامل 14 مقوله اصلی، 41 مقوله فرعی و 509 مفهوم بود سوق داده شد. بدین منظور، برای اعتبارسنجی مقولات و الگوی برساخته شده، از دو روش ارزیابی به شیوه ارتباطی و تشکیل گروه کانونی یا متمرکز و برای پایایی سنجی در بخش قابلیت تکرارپذیری، از روش ضریب توافق بین دو کدگذار و نیز در بخش قابلیت تعمیم پذیری، از شیوه نمونه گیری نظری جامع و منظم استفاده شده است.
۳۷۳۴.

پدیدارهای وجودی در خیانت زناشویی مردان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال هفدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۶۷ 483 - 513

کلید واژه ها: زندگی زناشویی خیانت پدیدارهای وجودی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۳ تعداد دانلود : ۲۶۱
تبیین چرایی گرایش به خیانت زناشویی به ویژه در افراد دارای بنیه های دینی و مذهبی، صرفاً با تأکید بر<strong> </strong>عواملی نظیر نارضایتی عاطفی _ جنسی و یا تعارض زناشویی<strong>، </strong>نوعی سطحی نگری است<strong>. </strong>هدف این پژوهش واکاوی پدیدارهای وجودی در خیانت زناشویی مردان بود.<strong> </strong>روش پژوهش حاضر کیفی از نوع پدیدارشناسی تفسیری است. پژوهشگر از میان مردان متأهلِ دارای تجربه خیانت زناشویی در شهرستان شاهین دژ 18 نفر را برای مشارکت در پژوهش با استفاده از نمونه گیری هدفمند انتخاب و مورد مصاحبه قرار داد. مصاحبه ها با استفاده از روشِ تحلیلِ پدیدارشناسی تفسیری دیکلمن و همکاران تحلیل شدند. واکاوی تجربیات زیسته این افراد منجر به شناسایی شش زیرمضمون (درنگ گریزی، سرنوشت ناپذیری، کشمکش با تنهایی وجودی، عشق توخالی و میل محور، استحاله ارزشی و پوچی گریزی) و یک مضمون اصلی (از خودبیگانگی وجودی) شد.<strong> </strong>آشکارسازی این عوامل ضمن افزایش اطلاعات و آگاهی درباره چرایی شکل گیری و تشدید خیانت زناشویی از دیدگاه وجودی،<strong> </strong>نشان داد که افزایش بینش فرد نسبت به ماهیت خود و کاهش بیگانگی با ابعاد آن، از جمله لازمه هایی است که تحقق آن می تواند تا حد زیادی از تمایل فرد به تجربه خیانت زناشویی بکاهد.
۳۷۳۵.

فراتحلیل پژوهش های تبیین عوامل جامعه شناختی موثر بر سوءمصرف مواد مخدر (با تاکید بر همنشینی با معتادین)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی سال بیست و سوم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۹۳) 203 - 227

کلید واژه ها: سوءمصرف مواد مخدر همنشینی فراتحلیل اندازه اثر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۵ تعداد دانلود : ۱۸۵
زمینه و هدف: در سال های اخیر، اعتیاد و سوءمصرف مواد مخدر به دلیل پیامدهای سوئی که در حوزه های اجتماعی، اقتصادی، روانی و حتی سیاسی داشته، به یکی از مهم ترین مسائل اجتماعی کشور بدل شده و به تبع آن و با هدف برنامه ریزی و سیاست گذاری در جهت حل بحران، با جمع بندی و ترکیب یافته های پژوهش ها این حوزه با هدف شناسایی و تبیین مهمترین عوامل موثر، همراه با ارایه راهکارهای مرتبط به دنبال رفع مساله است. روش: پژوهش حاضر به روش فراتحلیل کمی صورت گرفته است. جامعه آماری، شامل کلیه پژوهش های انجام شده از سال 1383 تا پایان سال 1399 شمسی در زمینه موضوع مورد مطالعه است. از طریق نمونه گیری هدفمند، 28 پژوهشی که دارای ویژگی های مناسب برای ورود به فراتحلیل بودند، انتخاب شدند.  یافته ها: اندازه اثر برآورد شده در نمونه های مورد پژوهش 44/0 بود که بر اساس نظام تفسیری کوهن در محدوده اطمینان سطح متوسط ارزیابی می شود. در نهایت، می توان گفت فارغ از تفاوت جوامع آماری مورد مطالعه تحقیقات، معاشرت با دوستان معتاد بر سوءمصرف مواد مخدر یا گرایش بر آن، تأثیر مثبت دارد. نتیجه گیری: افراد معتاد به دلیل محیط زندگی خود و نیز افرادی که با آنها در ارتباط (معتادین) هستند، در معرض یادگیری رفتارهای انحرافی (اعتیاد) قرار می گیرند و بر این اساس، نزدیکان و همسالانی که اعتیاد داشته باشند، تشکیل خرده فرهنگی می دهند که در مقابل فرهنگ حاکم ایستادگی کرده و تأثیر زیادی بر تشکیل و تقویت نگرش افراد در اعتیادشان گذاشته و احتمال نجات فرد از اعتیاد را به شدت کاهش می دهد.  
۳۷۳۶.

پدیدارشناسی وضعیت فرهنگ کار در بین جوانان استان ایلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ ایلام دوره ۲۲ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۷۰ و ۷۱ 205 - 237

کلید واژه ها: بستر فرهنگی فرهنگ کار جوانان ایلام توسعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۳ تعداد دانلود : ۱۳۹
فرهنگ کار را می توان مجموعه ارزش ها، باورها و دانش های مشترک و پذیرفته شده افراد درباره فعالیت های معطوف به تولید یا ایجاد ارزش افزوده دانست؛ درواقع یک مسئله بسیار مهم است که در صورت بهبود و درونی شدن می تواند آثار اجتماعی مثبت فراوانی را برای شهروندان و جامعه بیافریند. مطالعه حاضر با هدف پدیدارشناسی وضعیت فرهنگ کار در بین جوانان استان ایلام انجام شده است. جامعه هدف پژوهش شامل تمامی جوانان استان ایلام و تعداد اطلاع رسان ها بر اساس معیار اشباع نظری 50 نفر بوده است. از مصاحبه نیمه ساخت یافته برای گردآوری و از روش 7 مرحله ای کلایزی برای تحلیل داده ها استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که فرهنگ کار جوانان ایلامی از وضعیت نسبتاً مناسبی برخوردار است؛ به طوری که علاوه بر پیشینه قداست و اهمیت و ارزش کار و تلاش در فرهنگ ایلامی، امروزه نیز در ذهن جوانان ایلامی کار امری ضروری و بسیار مهم برای خود، خانواده و جامعه می باشد؛ اما این وضعیت به وسیله عوامل مختلفی تحت الشعاع قرار گرفته است که مهمترین آنها ضعف بنیه اقتصادی جوانان، عدم حمایت یا حمایت مالی نامناسب نهادهای اقتصادی و رفاهی از کار و کارآفرینی، ضعف نهادی و سازمانی و ضعف زیرساخت ها، ضعف فرهنگ عمومی، نگرش خانوادگی نامناسب به کار و هژمونی فرهنگی مرکز - پیرامون است. در نهایت با توجه به نتایج پژوهش، پیشنهادات سیاستی برای بهبود فرهنگ کار جوانان ایلامی ارائه شده است.
۳۷۳۷.

تبیین تأثیر دینداری و سرمایۀ اجتماعی بر رضایتمندی سیاسی شهروندان شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی کاربردی سال سی و دوم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۸۳) 27 - 54

کلید واژه ها: سرمایۀ اجتماعی رضایت سیاسی دینداری اعتماد اجتماعی شهر اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۴ تعداد دانلود : ۲۱۹
رضایتمندی سیاسی برای نظام های سیاسی در سطح ملی و بین المللی، اهمیت بسیار زیادی دارد؛ تا جایی که گسترش نارضایتی سیاسی در یک جامعه پایه های مشروعیت آن نظام را متزلزل می کند. ازجمله عوامل مؤثر بر رضایتمندی شهروندان که در نظریه های مختلف همچون نظریۀ سرمایۀ اجتماعی رابرت پاتنام و نظریه های فرهنگ گرایان سنتی و عقلایی و نظریه های جامعه شناسان دربارۀ دین بر آن تأکید شده است، میزان بهره مندی از سرمایۀ اجتماعی و دینداری شهروندان است. برای بررسی رضایتمندی سیاسی در سه حوزۀ رضایت از کنشگران اجتماعی، نهادهای سیاسی و روش کار و قواعد نظام سیاسی به روش پیمایشی، با نمونۀ 395 نفر پاسخگوی 18 سال به بالا که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده بودند، اطلاعات جمع آوری شد و پس از اجرای پرسش نامه میان نمونۀ آماری و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارspss ، نتایج نشان دادند میزان دینداری پاسخگویان در دو بعد عاطفی و مناسکی تأثیر مثبت و معنی داری بر رضایتمندی سیاسی داشته است. همچنین دو مؤلفۀ اعتماد اجتماعی و مشارکت مدنی بر رضایتمندی سیاسی تأثیر معنی داری داشته اند و سبب افزایش سطح رضایت سیاسی بین شهروندان شده اند. نتایج برازش الگو نشان می دهند میزان F در همۀ الگوهای آزمون شده معنی دار بوده است. میزان ضریب تعیین در الگوی نهایی پژوهش نیز نشان می دهد مجموع متغیرهای آزمون شده 35 درصد از واریانس رضایتمندی سیاسی را تبیین می کند. همچنین تأثیر غیرمستقیم دینداری بر رضایتمندی سیاسی در سطح 05/0، ازطریق دو بعد متغیر اعتماد اجتماعی و مشارکت مدنی تأیید شد.
۳۷۳۸.

فرصت ها و تهدیدهای تلویزیون اینستاگرامی برای صداوسیما(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات رسانه های نوین سال هفتم بهار ۱۴۰۰شماره ۲۵ 327-358

کلید واژه ها: تلویزیون اینستاگرامی IGTV صداوسیما سیاستگذاری رسانه ای همگرایی رسانه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۰ تعداد دانلود : ۱۵۹
ورود و کاربری فناوری های جدید ارتباطی در یک جامعه، بر رسانه های موجود تأثیر می گذارد و نیاز به سیاست گذاری جدید را برای رسانه های جریان اصلی ضروری می سازد. تلویزیون اینستاگرامی (IGTV)، یکی از مصداق های این خدمات ارتباطی جدید است که با وجود فراهم نمودن بستر ارتباطی غنی تر برای کاربران، صداوسیما را با مسائل جدیدی مواجه کرده است. این پژوهش، ضمن تشریح فرصت ها و تهدید های تلویزیون اینستاگرامی برای صداوسیما، به سیاست های موجود و مطلوب مواجهه و راهبردها و موانع پیش روی این سازمان پرداخته است. بدین منظور، ۱۲ مصاحبه نیمه ساخت یافته با متخصصان علم ارتباطات و مدیریت رسانه صورت گرفته، داده های حاصل با نرم افزار Nvivo 10 کدگذاری و تحلیل شده است. بر اساس نظر متخصصان، فرصت های تلویزیون اینستاگرامی برای صداوسیما، شامل دو دسته فرصت های کاربردی (استفاده از محتوای کاربرتولید، استعدادیابی، تعامل با مخاطب و نظرسنجی) و فرصت های غایی (کمک به حکمرانی خوب، ایجاد تعادل میان فرهنگ رسمی و عرفی، متنوع تر شدن سپهر رسانه ای ایران و باکیفیت تر شدن تولیدات صداوسیما) است. تهدیدهای تلویزیون اینستاگرامی برای صداوسیما نیز معطوف به تضعیف جایگاه انحصاری صداوسیما، کاهش مخاطب و کاهش درآمد از محل آگهی عنوان شده است. در پایان، پیشنهاداتی برای کارایی و اثربخشی بهتر رسانه ملی در فضای همگرایی رسانه ها از سوی متخصصان ارائه شده است.
۳۷۳۹.

شناسایی پیشران های کلیدی در توسعه گردشگری استان ایلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ ایلام دوره ۲۲ پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۷۲ و ۷۳ 31 - 53

کلید واژه ها: گردشگری پیشران میک مک آینده نگاری استان ایلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸ تعداد دانلود : ۱۱۴
گردشگری صنعتی نوپاست که جزو سه صنعت برتر دنیا شناخته می شود و در ایران به دلایل مختلفی چندان تأثیرگذار نبوده و جایگاه خود را به دست نیاورده است؛ از این رو برنامه ریزان با نگاهی ویژه به دنبال شکوفایی این صنعت در کشور هستند. در اسناد بالادستی، توانمندی های استان ایلام در بخش گردشگری از پیشران های توسعه در این استان مطرح شده است؛ از این رو در پژوهش حاضر سعی شده است پیشران های کلیدی در توسعه گردشگری در استان ایلام شناسایی شوند که ابتدا با استفاده از تکنیک دلفی، 29 عامل اولیه در پنج بخش مختلفِ اقتصادی، اجتماعی - فرهنگی، طبیعی، زیرساختی - خدماتی و عوامل مدیریتی- برنامه ریزی استخراج گردید. پس از آن با استفاده از روش دلفی، ماتریس تأثیرات متقاطع متغیرها تشکیل شد. در مرحله بعد، تحلیل ماتریس با استفاده از نرم افزار میک مک انجام گردید. نتایج حاضر از پراکندگی زیرشاخص ها در محور اثرگذاری و اثرپذیری عوامل در این نرم افزار، نشان دهنده ناپایداری سیستم گردشگری در استان ایلام است. بر همین اساس، پنج دسته متغیر شناسایی شد که با توجه به امتیاز بالای اثرگذاری مستقیم و غیرمستقیم عوامل 10 زیرشاخص (سیاست گذاری کلان دولت، تبلیغات، بودجه، مدیریت تخصصی، راه و حمل و نقل، سرمایه گذاری بخش خصوصی، قوانین گردشگری، نیروی انسانی متخصص، آگاهی مردم و گردشگران و طرح جامع گردشگری) به عنوان عوامل کلیدی و پیشران های کلیدی انتخاب گردید که از بین آنها سیاست های کلان دولت، تبلیغات، سرمایه گذاری بخش خصوصی و بودجه بیشترین تأثیر را بر توسعه گردشگری استان ایلام دارند.
۳۷۴۰.

وضعیت اقتصادی، اجتماعی و جمعیتی سالمندان استان ایلام در 4 دهه گذشته(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ ایلام دوره ۲۲ پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۷۲ و ۷۳ 96 - 117

کلید واژه ها: سالمندی گذار جمعیت ساختار سنی ایلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۵ تعداد دانلود : ۱۰۷
مقدمه: سالمندی جمعیت پدیده نوینی در کشورهای جهان است؛ البته تجربه این پدیده در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه تفاوت دارد؛ به گونه ای که سریع ترین رشد سالمندی مربوط به کشورهای در حال توسعه است. رشد جمعیت غیرفعال آثار نامطلوبی در ابعاد اقتصادی و اجتماعی جامعه دارد؛ زیرا جمعیت جوان و سالخورده بیش از آنکه تولیدکننده باشد، مصرف کننده و درنتیجه وابسته به جمعیت فعال و شاغل است. در این مقاله، وضعیت اقتصادی، اجتماعی و جمعیتی سالمندان استان ایلام بررسی شده است. روش: از روش تحقیق تحلیل ثانویه داده ها و بهره گیری از اطلاعات سرشماری های عمومی نفوس و مسکن استان ایلام طی سال های 1355-1395 برای پاسخگویی به سؤالات پژوهش استفاده شده است. یافته ها: جمعیت 65 ساله و بیشتر استان ایلام از 03/4 درصد در سال 1355 به 61/5 درصد در سال 1395 افزایش پیدا کرده و میانه سنی جمعیت استان بین 15 تا 29 سال نوسان داشته است. بیشترین مقدار آن نیز مربوط به سرشماری سال 1395 و کمترین آن مربوط به سال 1365 بوده است. نسبت جمعیت سالمند مناطق روستایی از 81 درصد در سال 1355 به 43 درصد در سال 1390 کاهش یافته و نسبت وابستگی سالمندان در سال 1365 به کمترین مقدار رسیده است. درصد باسوادی سالمندان استان در سال 1365 حدود 8 درصد بوده که در سال 1395 به 29 درصد رسیده است. نتیجه گیری: در مجموع شاخص های میانه سنی، ضریب سالمندی و میزان سالخوردگی نشان می دهند که ساختار جمعیتی استان ایلام در سال 1385 وارد مرحله میانسالی (رو به سالخوردگی) شده است و در حال بهره مندی از سود جمعیتی اول است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان