درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اجتماعی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آینده پژوهی ارتباطات انسان شناسی جامعه شناسی جمعیت شناسی سیاست اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...) نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳٬۵۴۱ تا ۳٬۵۶۰ مورد از کل ۳۳٬۷۳۶ مورد.
۳۵۴۱.

بازنمایی چیستی ویروس کووید 19 در برنامه های تلویزیونی کودک (مطالعه موردی برنامه مّل مَل)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال هفدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۶۵ 283 - 307

کلید واژه ها: بازنمایی کووید- 19 تلویزیون کودک نشانه شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۱ تعداد دانلود : ۱۳۶
شیوع ویروس کووید 19 به عنوان مهمترین رویداد قرن بر ساختارهای فردی و اجتماعی تأثیر گذاشته است. این پدیده چند وجهی پیش از همه، جایگاه رسانه ها در پاسخ دهی به نیازهای شناختی مخاطبان از بحران کرونا را برجسته کرده است. از این منظر، مطالعه محتوای رسانه ها از جمله تلویزیون اهمیت دارد تا روشن شود در توصیف مسئله جدید جهان چه نشانه ها و مدلول های به کار رفته است. پژوهش حاضر با استفاده از دیدگاه های چارچوب بندی، بازنمایی و اینکه تلویزیون به عنوان رسانه ای پرنفوذ در شکل گیری افکارعمومی نقش دارد به واکاوی معانی ضمنی برنامه تلویریونی «مَل مَل» با محوریت چگونگی بازنمایی ویروس کووید19 می پردازد. در نهایت به پرسش اصلی پژوهش مبنی بر اینکه «برنامه تلویزیونی «مل مل» چه تصویری از این بیماری جدید برای مخاطب روایت می کند؟» با استفاده از روش نشانه شناسی الگوی سلبی و کادوری پاسخ می دهد. نتایج نشان دهنده ی بازنمایی بیماری کرونا فراتر از یک امر طبیعی به عنوان یک پدیده اجتماعی است. در تحلیل بخش هایی از این برنامه مشخص شد که روایتگری از بیماری کرونا در قسمت های گوناگون تغییر می کند و تصویرهای متفاوتی از تأثیرگذاری ویروس بر زندگی فردی و اجتماعی ارائه می شود.
۳۵۴۲.

تحلیل عملکرد صادقی بیگ افشار در میدان هنر صفوی براساس رابطه دوسویه منش و میدان (نیمه دوم سده دهم هجری)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی تاریخی سال سیزدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 384-347

کلید واژه ها: صفویه هنر صادقی بیگ جامعه شناسی هنر بوردیو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۶ تعداد دانلود : ۱۸۶
در نیمه دوم سده دهم هجری/شانزدهم میلادی، با روی گردانی شاه تهماسب صفوی از میدان هنر، حمایت درباری از هنر و هنرمندان به حداقل خود رسید و حوادث سیاسیِ پس از مرگ شاه تهماسب نیز بر پیچیده گی اوضاع افزود. شرایط پیش آمده صادقی بیگ افشار، نقاش، شاعر و کتابدار کتابخانه سلطنتی صفویان را وادار کرد تا به فراخور روابط جدید حاکم بر میدان فرهنگ، استراتژی مناسبی را درپیش گیرد. این استراتژی روی آوردن به منش شخصی و اتّکا به فردیت خویش بود. پژوهش حاضر ضمن توجه به زمینه تاریخی و تحولات اجتماعی مؤثر در هنر صفوی نیمه دوم سده دهم/شانزدهم، به مناسبات مابین کنشگرانِ عرصه فرهنگ، انگیزه های احتمالیِ شخصیِ هنرمند، و یا تأثیر روابط مذکور در عملکرد نهاییِ وی تأکید داشته است. هدف اصلی، شناخت رابطه میان عملکرد هنرمند (در اینجا صادقی بیگ) و نیروهای مؤثر در صحنه هنر نیمه دوم سده دهم/شانزدهم است. درنتیجه، عملکرد خاص هنرمند در رابطه با گفتمان حاکم بررسی و بازشناسی شده است . برای تقویت مفاهیم مذکور به عملکرد هنرمندانِ هم عصر صادقی چون آقارضا و علی رضا عباسی نیز مختصراً پرداخته شده است. برای یافتن این رابطه و ترسیم مختصات آن، منابع و اسناد تاریخیِ درجه اول تحلیل و تفسیر شده اند . لذا ماهیت این پژوهش کیفی و تاریخی است و با روش توصیفی تبیینی، به تحلیل عملکرد ویژه و نمادین صادقی بیگ در جریان تغییرات اجتماعی و سیاسی آن دوران پرداخته است . رویکرد تحلیلی مورد استفاده در تفسیر متن ها، گزارش ها و عملکردها در این مقاله مبحث جامعه شناسی رابطه گرایانه پی یر بوردیو است . این رویکرد سبب شد تا دریابیم روابط موجود در میدان هنر و فرهنگ صفوی در نیمه دوم سده دهم/ شانزدهم به گونه ای بود که کنشگران حاضر در آن را وادار می کرد تا براساس منش (عادت واره) شخصی شان و میزان سرمایه نمادینی که در اختیار داشتند، دست به انتخاب استراتژی مناسب با مقتضیات میدان بزنند و در این راستا از قوانین حاکم بر میدان سیاست و قدرت نیز تبعیت می کردند.
۳۵۴۳.

از ستاره به سلبریتی؛ نقش رسانه های اجتماعی در تطور شهرت و هواداری تتلو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی هنر و ادبیات دوره ۱۳ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۵) 179 - 205

کلید واژه ها: رسانه های اجتماعی ستاره خرده سلبریتی سلبریتی فرهنگ شهرت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱ تعداد دانلود : ۱۱۱
توسعه ی رسانه های اجتماعی، رویکردها به فرهنگ شهرت را تغییر داده است و چشم اندازهایی نوین را پیش روی ستاره های سنتی و افراد عادی قرار داده است تا بتوانند شهرت را در معنایی جدید تجربه کنند. هدف مقاله پیش رو، واکاوی فرهنگ شهرت در جامعه ایرانی در عصر رسانه های اجتماعی با تمرکز بر نمونه امیر تتلو است. به منظور  دستیابی به هدف پژوهش حاضر از روش تحلیل مضمون برای تحلیل مضامین ترانه های تتلو و همچنین مضامین غالب در فعالیت های مجازی اش در شبکه های اجتماعی استفاده شده است. بازه زمانی مورد تأکید در این پژوهش، دوره بعد از شیوع ویروس کووید-19 و قرنطینه گسترده جهانی است که فعالیت امیر تتلو و هوادارانش در فضای مجازی به اوج رسید. نتایج پژوهش نشان می دهد که وجه تمایزبخش تتلو از دیگر سلبریتی های مجازی در این است که او همزمان واجد ویژگی های ستاره و خرده سلبریتی است و همین مسئله وضعیتی متفاوت را در جذب مخاطب برای او ایجاد کرده است. با استفاده از این ویژگی مرکزی، اصلی ترین محورهایی که از فعالیت های تتلو اقتباس می شوند شامل «رئالیسم»، «تابوشکنی»، «تعامل دوسویه با هواداران» و «تبلیغ یک سبک زندگی» و «خودبرندسازی» هستند.
۳۵۴۴.

خوانشِ پسااستعماری رمان های عربی با موضوع مهاجرت به غرب بر اساس الگوی رشدِ هویتِ نژادی-فرهنگیِ «درالد وینگ سو» و «دیوید سو»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی هنر و ادبیات دوره ۱۳ پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۲۶) 244 - 268

کلید واژه ها: درالد وینگ سو دیوید سو رمان عربی گروه های اقلیت مهاجرت نظریه پسااستعماری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۴ تعداد دانلود : ۸۵
سفر و مهاجرت به غرب را می توان پربسامدترین درون مایه رمان های پسااستعماری عربی برشمارد. ماده داستانی این رمان ها از خط روایتِ یکسان و کارکردهایِ روایت شناختیِ هم گونی تبعیت می کند که تقریباً در همه آن ها تکرار می شود. در این دست رمان ها، شخصیت اصلی همواره سفری پر فرازونشیب را به کشوری غربی (غالباً فرانسه، انگلستان و آمریکا) تجربه می کند. این سفر از شیفتگی به تمدن غربی و تقلید از ارزش های موردِ تأیید اکثریت، آغاز می شود و پس از تقابل با این ارزش ها و مقاومت در برابر آن ها (با دو سازوکارِ فرویدیِ «جابه-جایی» و «واپس روی») در نهایت یا به درون گرایی و خودکوچی می انجامد و یا با درکِ عقلانی جایگاهِ «خود» در میان اکثریت، منجر به خودشکوفایی و بالندگی فرد می شود. پژوهش پیش رو، ضمن تبیین فرآیند رفتاری این شخصیت ها در سفر به غرب، می کوشد این فرآیند را بر مبنای الگوی پنج مرحله ایِ رشد هویت نژادی-فرهنگیِ «درالد وینگ سو» و «دیوید سو» تبیین و واکاوی کند. برآیندِ این پژوهش اثبات مطابقتِ نظریه مزبور با الگوی رفتاری شخصیت های داستانی عربی در سفر به غرب است. با این حال، در طول مراحل پنج گانه، مغایرت ها و تعارضاتی نیز دیده می شود که ناشی از شرایط منحصربه فرد جوامع عربی، تجربه خشونت بار استعمار غربی در جهان عرب، و تاریخ و سنت گران مایه عربی-اسلامی است.
۳۵۴۵.

دانشجوی پزشکی و تجربه ی پرولتاریا؛ مطالعه ا ی انتقادی در آموزش پزشکی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) زمستان ۱۴۰۰ شماره ۹۵ 107 - 139

کلید واژه ها: آموزش پزشکی پرولتاریایی شدن دانشجوی پزشکی حرفه ای زدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷ تعداد دانلود : ۷۷
آموزش پزشکی، میدانی است متشکل از روابط و مناسبات پیچیده ی قدرت که نیروهای تعیین کننده آن در درون و از بیرون میدان، اِعمال قدرت می کنند. عدم توازن بین نیروها، به برساخت های اجتماعی نامتعارف بخصوص در حرفه ای گرایی پزشکی می انجامد. هدف تحقیق حاضر، کشف و واکاوی موضوع در آموزش پزشکی در ایران است. در چارچوب مطالعه ای انتقادی و در سطح ملی، با 29 مشارکت کننده اعم از دانشجویان و مسئولین در جایگاه های مرتبط با آموزش پزشکی، مصاحبه ای نیمه ساختاریافته انجام شد و داده ها با روش تحلیل مضمون انتقادی، کاویده شد. نتایج نشان داد که صورت بندی تعاملات و مناسبات قدرت در آموزش پزشکی، به تغییر نگرش عمیق نسبت به آرمان های پزشکی و شکل گیری نوعی احساس ازخودبیگانگی در دانشجویان انجامیده است. شیوه نامه های آموزشی، روند پرولتاریایی شدن دانشجو را تسهیل کرده و اقتدار حرفه ای او را تنزل می دهد. مضامین احصاء شده عبارت اند از بهره دادگی، ازخودبیگانگی و حرفه ای زدایی . اصلاحات فوری در برنامه ی درسی، ایجاد تنوع رشته ای در دوره ی پزشکی عمومی متناسب با نیازهای جامعه، ایجاد تناسب بین بازار کار و توسعه ی دوره های تخصصی و اصلاح در نظام پرداخت پیشنهاد می شود. در لایه ای عمیق تر، شناسایی سازوکار قدرت در بدنه سیاست گذاری و پهنه تصمیم سازی که با وضعیت پیش گفته مرتبط است، یک امر پژوهشی و یک راهبرد سیاست گذارانه است که پیشنهاد می گردد.
۳۵۴۶.

بررسی تاثیر شبکه های اجتماعی در روابط عمومی (مطالعه موردی: شهرداری بابل)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی ارتباطات سال اول تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 25-43

کلید واژه ها: شبکه اجتماعی روابط عمومی شهرداری بابل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵ تعداد دانلود : ۵۸
امروزه ضرورت بکارگیری تکنولوژی در تمامی سازمانها به امری مهم تبدیل شده است، خصوصاً روابط عمومی ها که در راستای ماموریت خود در امر اطلاع رسانی بیشتر و بهتر اهمیت بکارگیری تکنولوژی های جدید مانند شبکه های اجتماعی مجازی را بیش از پیش درک نموده اند، این امر ضرورت توجه و بکارگیری قابلیتهای کانالهای ارتباطی جدید را نشان می دهد. با توجه به این موارد، هدف از این تحقیق، بررسی تاثیر شبکه های اجتماعی در دنیای روابط عمومی است. روش تحقیق توصیفی پیمایشی و از نوع کاربردی است. داده های تحقیق با استفاده از پرسشنامه بسته محقق ساخته، که از روایی و پایایی مطلوبی برخوردار بوده است، جمع آوری شد. نمونه ای شامل 196 نفر از مراجعه کنندگان به واحد روابط عمومی شهرداری بابل که به صورت تصادفی ساده انتخاب شده بودند، به پرسشنامه ها پاسخ دادند. داده ها بعد از بررسی و کد گذاری با استفاده از نرم افزار اس.پی.اس.اس20 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. در ادامه با استفاده از آزمونهای نرمالیته، همبستگی و رگرسیون خطی نتایج تحقیق نشان داد که؛ به ترتیب، بکارگیری شبکه های اجتماعی مجازی (تلگرام) در روابط عمومی بر توسعه خدمات اطلاع رسانی، توسعه دسترسی به منابع خبری دسته اول، انگاره سازی مثبت و کارایی و راندمان روابط عمومی الکترونیک در شهرداری بابل تاثیر دارد.
۳۵۴۷.

دلالت های سیاستی آموزش و پژوهش جمعیت شناسی با رویکرد فضایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جمعیت پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۱۷ و ۱۱۸ ۱۶۷-۱۴۳

کلید واژه ها: جمعیت شناسی فضایی آموزش و پژوهش جمعیتی رویکرد فضایی سیاست گذاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۹ تعداد دانلود : ۱۲۰
در این مقاله چند هدف دنبال شده است؛ در درجه اول، جمعیت شناسی فضایی در آیینه پژوهش های مرتبط با تحلیل وقایع اصلی جمعیت، یعنی باروری، مرگ ومیر و مهاجرت و سپس مدل های مرتبط با حجم، تغییرات و ترکیب جمعیت مرور گشته است. در وهله دوم، پایگاه های داده ای و نرم افزارهای آماری در دسترس برای تحلیل های فضایی جمعیتی معرفی شده و در خلال بحث، چالش های رو درروی توسعه جمعیت شناسی فضایی به همراه کاربردهای آن مطرح شده و ضمن دلالت های استفاده از مدل سازی آماری در جمعیت شناسی فضایی، موضوع هایی برای تحقیقات آینده پیشنهاد شده است. سرانجام، اهمیت تفکر و بینش فضایی در مطالعات جمعیت شناسی به تفصیل مورد بحث قرار گرفته و به این نتیجه ختم شده است که برخورداری از تفکر فضایی، هم از نظر علمی و هم از نظر استراتژیک مفید است، زیرا هم شناخت دقیق تری از فرایندهای جمعیتی بدست می دهد و هم رصد، ارزیابی و اجرای سیاست های جمعیتی کارآمد در مقیاس منطقه ای را فراهم می آورد. بنابراین، توجه به رویکرد فضایی انکارناپذیر است و می طلبد هم در کانون توجه مراکز آموزشی جمعیت شناسی و هم سیاست گذاری ها قرار گیرد.
۳۵۴۸.

بررسی گفتمان ملی گرایی در جریان نوسازی نظام آموزشی ایران در دوره پهلوی اول(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی ایران سال پانزدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 50 - 71

کلید واژه ها: تحلیل گفتمان انتقادی گفتمان ملی گرایی یکسان سازی نوسازی آموزش و پرورش شورای عالی معارف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۹ تعداد دانلود : ۳۳۳
در دوره پهلوی اول ساختار سیاسی در ایران بهسمت ایجاد دولت مدرن و تسلط گفتمان تمرکزگرایی حرکت کرد و در این زمینه با تأسیس و تقویت نهادهای مختلفی مانند شورای عالی معارف و آموزش و پرورش مدرن، ملی گرایی باستان گرا مبتنی بر زبان فارسی مسلط شد. مقاله حاضر با روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف، مصوبات این شورا را از خلال مراحل توصیف، تفسیر و تبیین متون مور دتحلیل قرار داده و با افشای لایه های پنهان و ایدئولوژیک این مصوبات، به تحلیل گفتمان مل یگرایی در جریان نوسازی نظام آموزش و پرورش پرداخته و مؤلف ههای ملی گرایی فرهنگی مبتنی بر یک نژاد و زبان را بررسی کرده است. براساس نتایج تحقیق م یتوان گفت که نوسازی نظام آموزشی با سیاست ترویج زبان فارسی و درپیش گرفتن استراتژی فرافکنی وحدت به گذشته از طریق تاریخ سازی و با بهره گیری از مفاهیمی مانند باستان گرایی و نژادگرایی از طریق استراتژ یهای طرد و ادغام تلاش کرد تا وحدت ملی مدنظر مل یگرایان را در شکل یکسان سازی محقق سازد و کثرت فرهنگی موجود در ایران را انکار و تنوع قومی و زبانی را تضعیف کند.
۳۵۴۹.

جایگاه سیاسی و اجتماعی مسیحیان در قلمرو حکومت فاطمیان

نویسنده:
منبع: فرهنگ پژوهش بهار ۱۴۰۰ شماره ۴۵ ویژه تاریخ اسلام 163 - 202

کلید واژه ها: مسیحیان اقباط حکومت فاطمیان جایگاه سیاسی - اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳ تعداد دانلود : ۶۶
مسیحیان در حکومت فاطمیان (297 – 567 ه.ق) جایگاه و نقش متفاوتی را تجربه کردند، آنان دارای سابقه زندگی در دوران پیش از اسلام در این مناطق که بعدها تحت سیطره فاطمیان قرار گرفت، بودند. در عصر امویان و عباسیان وضعیت نابسامانی را تجربه کردند؛ اما با استقرار فاطمیان وضعیت زندگی و جایگاه آنان تغییر کرد. آن ها در عصر فاطمیان اگرچه با سخت گیری هایی نیز مواجه شدند اما آسایش بیشتری یافتند و گاه تا مناصب بالای حکومتی هم رسیدند. خلفای فاطمی نیز برخوردهای متفاوتی با آن ها داشتند. گاه مانند المعز لدین الله (362 - 365 ه.ق) به آنان آزادی عمل دادند و حتی به عنوان کارگزار از آنان استفاده می کردند و گاه مانند الحاکم بأمر الله (386 – 411 ه.ق) بر آنان سخت گرفته و ضمن تخریب عبادتگاه های آن ها، آنان را وادار به برخی از کارها مانند پوشیدن لباس متفاوت و یا نصب علائمی بر سر در منازل خود می کردند تا از مسلمانان بازشناسانده شوند. این تفاوت وضعیت و جایگاه، برخاسته از ویژگی های سیاسی و اجتماعی حکومت فاطمیان و رفتار مسیحیان و شخصیت های تأثیرگذار آنان بود که آن هم برخاسته از سیاست و عملکرد خلفا و وزرای فاطمی بوده است. پژوهش حاضر در پی یافتن این پرسش است که جایگاه و وضعیت سیاسی و اجتماعی مسیحیان در حکومت فاطمیان چگونه بود؟ برای پاسخ به این سؤال به روش تاریخی و با شیوه توصیفی - تحلیلی پس از گردآوری اطلاعات به تدوین آن پرداخته و این نتیجه به دست آمد که مسیحیان به دلایلی که گفته شد در عصر فاطمیان، وضعیت مناسب تری نسبت به دوران قبل و بعد از آنان داشتند.
۳۵۵۰.

جستاری بر تجربه های زیسته استادان و دانشجویان در کلاس های مجازی در دوره کرونا؛ مطالعه موردی دانشگاه کردستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات فرهنگی ایران سال چهاردهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۵۵) 119 - 149

کلید واژه ها: تجربه زیسته آموزش مجازی کلاس های مجازی کرونا پدیدارشناسی تحلیل تماتیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۴ تعداد دانلود : ۱۳۸
هدف پژوهش حاضر، بررسی تجربه های زیسته استادان و دانشجویان در کلاس های مجازی در دوره گسترش کرونا است. این پژوهش از نوع کیفی است و به شیوه پدیدارشناسی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش، دربردارنده همه استادان و دانشجویان دانشگاه کردستان بود که یا سابقه شرکت در کلاس های مجازی را هم زمان با شروع بیماری کرونا داشته اند، یا اینکه در طول این دوران، در کلاس های یادشده تدریس کرده اند. پژوهشگر، پس از انجام مصاحبه با 31 دانشجو و استاد دانشگاه کردستان، به اشباع نظری دست پیدا کرد. یافته های این پژوهش، نشان داد که کلاس های مجازی، در مقایسه با شکل پیشین کلاس ها، سبب زوال و از دست رفتن موقعیت ها، کارکردها، و نقش های پرشماری در عرصه نهاد دانشگاه شده اند. به نظر بسیاری از دانشجویان، با محروم شدن دانشجو از فضای فیزیکی، امکان تعاملات و گفت وگوهای رخ داده بین طرفین (دانشجو/ دانشجو، دانشجو/ استاد و استاد/ استاد) به گونه ای غم انگیز از بین خواهد رفت و جای خود را به نوعی فرایند مکانیکی و بانکی انتقال مطالب و مواد آموزشی از یک منبع فرستنده به پیام گیرنده خواهد داد؛ فرایندی که سرانجام، پیامدهای منفی ای برای نحوه یادگیری، خلاقیت، فعالیت، و توانمندی دانشجویان خواهد داشت. به نظر استادان نیز شکل گیری و همه گیر شدن این کلاس ها در ایران، موجب تغییر نقش استادان در کلاس های مجازی می شود و آن ها از مخزن داری اطلاعاتی در حالت خوش بینانه به حامیان دانش تبدیل می شوند. به نظر بسیاری از استادان، یکی دیگر از آسیب های ناخواسته این نوع کلاس ها، از بین رفتن تعاملات و گفت وگوها، بین اعضای جامعه علمی (کنشگران علمی) دانشگاه است.
۳۵۵۱.

کیفیت زندگی و ارتباط آن با عوامل اجتماعی- روانی (مورد مطالعه: زنان سرپرست خانوار شهر شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی فرهنگ و هنر دوره سوم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 109 - 88

کلید واژه ها: زنان سرپرست خانوار کیفیت زندگی عوامل اجتماعی عوامل روانی شیراز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۹ تعداد دانلود : ۱۲۴
مطالعه پیش رو عوامل اجتماعی روانی مرتبط با کیفیت زندگی زنان سرپرست خانوار شهر شیراز را بررسی می کند. داده های تحقیق حاضر حاصل یک مطالعه پیمایشی است. حجم نمونه مورد بررسی 400 نفر است که با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. روش گردآوری داده ها از طریق پرسشنامه بوده است. پرسشنامه مورد استفاده در این پژوهش، ترکیبی از اطلاعات جمعیت شناختی، پرسشنامه سرمایه اجتماعی، مقیاس عزت نفس روزنبرگ و پرسشنامه کیفیت زندگی است. این پرسشنامه توسط زنان سرپرست خانوار ساکن شهر شیراز پر شده است. داده ها با استفاده از نسخه 21 نرم افزار SPSS در دو بخش توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده ها در بخش استنباطی از آزمون های تفاوت میانگین (آزمون T)، تحلیل واریانس (آزمون F) آزمون همبستگی و رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که بین متغیرهای تعداد افراد تحت سرپرستی، درآمد، تعداد سالهای تحت پوشش در موسسه حمایتی خاص، عزت نفس، انسجام اجتماعی، اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی، شبکه اجتماعی و سرمایه اقتصادی با کیفیت زندگی زنان سرپرست خانوار رابطه معنادار وجود دارد. همچنین، نتایج تحلیل رگرسیونی نشان داد که متغیرهای عزت نفس، اعتماد اجتماعی، انسجام اجتماعی و درآمد، متغیرهای تعداد افراد تحت سرپرستی و تعداد سال های تحت پوشش در موسسه خاص تعیین کننده های اصلی کیفیت زندگی زنان سرپرست خانوار هستند. در مجموع، این متغیرها 53 درصد از واریانس متغیر کیفیت زندگی زنان سرپرست خانوار را تبیین کردند.
۳۵۵۲.

تبیین الگوهای نظام حقوقی، اجتماعی و رفاهی دولت و نقش آن در تغییرات سبک زندگی جانبازان جنگ تحمیلی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناختی سال پانزدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۵۴) 139 - 157

کلید واژه ها: نظام حقوقی رفاه دولت سبک زندگی جنگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۰ تعداد دانلود : ۱۲۲
نظام حقوقی عمده ترین عضر حقوقی است که در زندگی روزمره به گونه ای با تعریف مجازات ها، رفتارهای مجاز افراد جامعه را تعیین می کند؛ ولی امروزه در جامعه مدرنیته و سبک زندگی که افراد جامعه انتخاب می کنند، مجازات های سنتی، پیشامدرن مجازات های بدنی مانند گذشته کمتر قابل اعمال است. البته این نظام حقوقی برای جوامع ثابت نیست و از جامعه ای به جامعه دیگر متفاوت است. بنابراین در کشور ما که فلسفه زندگی مبتنی بر شارع مقدس و قرآن کریم می باشد، سبک زندگی افراد جامعه متفاوت تر از انتخاب سبک زندگی جامعه مدرنیته می باشد. لذا نظام حقوقی به افراد جامعه گوش زد می کند که هر رفتاری چگونه هنجار و قابل پذیرش و کدام رفتار نابهنجار و با چه واکنشی روبرو است. بنابراین هر موضوعی در جامعه مطرح می شود، ایجاد قانون برای آن باید به عنوان آخرین راهکار باشد. چونکه با قانونگذاری صحیح می توان به انتظارات مشروع افراد جامعه پاسخ داد. نظام حقوقی هر کشوری خط و مش و مرزبندی جامعه را تعیین می کند و در سطح جهانی قواعد نظام حقوقی بین المللی توسط سازمان های بین المللی (سازمان ملل متحد و ....) برای کشورها مرزبندی رسمی تعیین می کنند. لذا اعمال مجازات ها در همه اشکال زندگی اثر می گذارد و به عبارت دیگر این مجازات ها به جزء تنبیه افراد جامعه بیان کننده طرز تلقی ها و ارزش های هر جامعه است. لذا دولت ها بر حسب منابع موجود در چارچوب قوانین به همه کسانی که به هر دلیل ناتوان از پرداخت هزینه های زندگی باشند کمک می کنند و خدمات رفاهی در کشورهای گوناگون بسیار متغیر و مفهوم آن در یک کشور با کشور دیگر متفاوت است.
۳۵۵۳.

رفتارشناسی تحلیلی از رهبری اخلاق مدارانه امام علی (ع)(مطالعه موردی، دوران غارات)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظریه های اجتماعی متفکران مسلمان دوره یازدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ 191 - 217

کلید واژه ها: اخلاق مداری امام علی (ع) غارات رفتارشناسی قدرت نهج البلاغه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲ تعداد دانلود : ۸۸
شناخت رفتار اخلاق مدارانه زمامدار پیش از به دست گرفتن حکومت و تطبیق آن با پس از رهبری اش می تواند سیاست های اخلاقی و میزان صداقت وی در عملکردهای بعدی اش را تبیین وبرجسته تر بنمایاند. امام علی(ع)در قامت یک زمامدار می کوشد با تأکید بر تقدّم اخلاق بر هر مقوله ای نشان دهد آموزه های اخلاق مدارانه مورد تأکید درخلافت، با آموزه های اخلاق مدارانه در دوران پیش از حکومت تفاوتی نداشته است. برخورد و جنگ با شورشیان دردوره غارات، گرچه پیامدهای ناگواری ایجاد کرد، اما رهبری اخلاق مدار می کوشد ابتدا با اصول اخلاقی مناسب، از بروز جنگ پیش گیرد و پس از جنگ نیز با رفتار اخلاق مدار با دشمنان خویش، نشان دهد که انسانیت برمحور اخلاق بر مدّعی دیندار بی اخلاق ترجیح و برتری دارد. مقاله پیش رو به تبیین این تئوری نوین در حوزه تئوری های رهبری پرداخته است. هدف از این پژوهش نشان دادن نمونه ای آشکار از این اخلاق مداری در دوره «غارات» است که چگونه امام اصول اخلاقی را در قامت زمامداری اش و در گستره حکومت کوتاه و پرفراز ونشیبش حفظ کرد و کلیت قاعده تلازم میان قدرت و انحصارطلبی را به چالش کشید. یافته های این پژوهش که با روش توصیفی و تحلیلی صورت پذیرفته، چنین تبیین می کند که درسیره امام علی(ع) اخلاق مداری در همه کُنش ها و پدیده های اجتماعی و سیاسی اصالت دارد و او برای رسیدن به اهداف مقدس خود کوچک ترین مسائل اخلاقی را فدا نمی کند و این امر نه تنها در زمان نداشتن قدرت، بلکه در زمان داشتن قدرت نیزنمایان است.
۳۵۵۴.

بررسی مدل علّی شیوه های فرزندپروری و آمادگی به اعتیاد مواد با نقش واسطه ای پرخاشگری و ناگویی خلقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال هفدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۶۷ 439 - 453

کلید واژه ها: فرزندپروری آمادگی به اعتیاد مواد پرخاشگری ناگویی خلقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۸ تعداد دانلود : ۱۳۲
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه ای پرخاشگری و ناگویی خلقی در رابطه بین شیوه های فرزندپروری و آمادگی به اعتیاد مواد انجام پذیرفت. روش پژوهش حاضر توصیفی - همبستگی از نوع رگرسیون ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش، تمامی دانشجویان دانشگاه باهنر کرمان و پیام نور رفسنجان بودند که از بین آن ها 250 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. شرکت کنندگان پرسش نامه های شیوه های فرزندپروری بامریند، گرایش به اعتیاد، ناگویی خلقی تورنتو و پرخاشگری را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و رگرسیون ساختاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که رابطه افزایشی (مستقیم) و و ناگویی خلقی (p=0/ معن ادار بین پرخاشگری ( 013 با آمادگی به اعتیاد مواد وجود دارد و (p=0/015) سبک های فرزندپروری علاوه بر تأثیر مستقیم، به طور غیرمستقیم و از طریق پرخاشگری و ناگویی خلقی نیز بر آمادگی به اعتیاد مواد تأثیر می گذارند. بر اساس محاسبات انجام شده فاصله اطمینان معنی داری از روش بوت استرپ برای بررسی نقش میانجی متغیرهای پرخاشگری و ناگویی خلقی در رابطه سبک فرزندپروری (مقیاس آزادگذاری، مقیاس آمرانه و مقیاس اقتدار منطقی) به دست آمد. بر این اساس، اثر میانجی گری پرخاشگری و ناگویی خلقی بر رابطه بین سبک فرزندپروری و آمادگی به اعتیاد مواد تأیید می گردد.
۳۵۵۵.

نقش پلیس اطلاعات محور در جرم یابی کلا هبرداری تلفنی به شیوه کارت به کارت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی سال بیست و سوم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۹۲) 93 - 115

کلید واژه ها: پلیس اطلاعات محور کلاهبرداری جرم یابی تلفن کارت به کارت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۲ تعداد دانلود : ۲۱۰
زمینه و هدف: با توجه به سیاست پلیسی اطلاعات محور، پس از تشخیص مشکلات حوزه ورود دستگاه های خودپرداز و تلفن همراه به کشور، مجرمان کلاهبرداری تلفنی با برآوردهای اطلاعاتی شناسایی می شوند. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش پلیس اطلاعات محور در جرم یابی کلاهبرداری تلفنی به شیوه کارت به کارت نگارش شده است. روش: جامعه پژوهش، افسران آگاهی و قضات دادسرا و وکلا، به تعداد 80 نفر بوده که به صورت تمام شمار انتخاب شده اند. جمع آوری اطلاعات به دو صورت اسناد و کتابخانه ای در بخش نظری و تجزیه و تحلیل داده ها پرسش نامه از آزمون t یک نمونه ای و نرم افزار 22 SPSS استفاده شئه است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش و ماهیت توصیفی-تحلیلی از نوع پیمایشی است. یافته ها: بکارگیری هدفمند بانک های اطلاعاتی،اجرای دقیق آموزش های ارائه شده به مامورین پلیس، تعامل بیشتر با مراجع قضایی و ایجاد بانک های اطلاعاتی جدیدِ موردنیاز توسط پلیس اطلاعات محور، در جرم یابی این جرم نقش دارند. نتیجه گیری: بر طبق یافته های تحقیق، فرضیات مطرح در پژوهش اثبات و در جرم یابی این جرم تأثیرگذار و مفید هستند. ایجاد سامانه ای جامع و متشکل از بانک های اطلاعاتیِ پلیس های تخصصی با امکان دسترسی توسط پلیس آگاهی، فتا و پیشگیری در سراسر کشور جهت به اشتراک گذاشتن و مشاهده اطلاعات پرونده های متشکله کلاهبرداری تلفنی، از جمله پیشنهاداتی در راستای جرم یابی این جرم هستند.    
۳۵۵۶.

الزامات نظم و امنیت در آینده ناجا مبتنی بر شاخص های الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی سال بیست و سوم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۹۲) 166 - 195

کلید واژه ها: نظم امنیت آینده پژوهی آینده ناجا شاخص اسلامی ایرانی پیشرفت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸ تعداد دانلود : ۱۵۰
زمینه و هدف : آینده پژوهی، عبارت است از ترسیم آینده مطلوب یک سازمان که در آن نقش ها به گونه ای تعیین شده باشد که قابلیت لازم را برای تحقق افق موردنظر در آینده را فراهم آورد. نیروی انتظامی به منظور بهینه سازی ساخت سازمانی خود نیازمند هماهنگی بین اجزاء مختلف سازمانی و هم راستا کردن آن ها با استراتژی های سازمانی اش دارد. آینده ناجا نیازمند الزامات نظم و امنیتی است که باید مبتنی بر شاخص های اسلامی - ایرانی پیشرفت باشد، که در سند چشم انداز 1404 جمهوری اسلامی ایران بیان شده است و دراین مقاله مورد تحقیق قرار گرفته است.  روش : تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی-تحلیلی است. نحوه گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و پیمایشی است. جامعه آماری خبرگان دانشگاهی و پژوهشی است که 25 نفر از اساتید دانشگاه علوم انتظامی امین و مرکز مطالعات راهبردی ناجا با حداقل مدرک کارشناسی ارشد انتخاب شدند. در این راستا پرسش نامه ای متشکل از 15 سوال، با طیف 5 تایی لیکرت در رابطه با متغیرهای تحقیق آماری قرار گرفت. ضریب اعتبار محاسبه شده از طریق آلفای کرونباخ (5/94/.)گویای آن است که پرسشنامه از اعتبار بالایی برخوردار است. یافته ها: مهم ترین الزامات درونی و بیرونی آینده ناجا عبارتند از: الزامات درونی که شامل حفظ اصول اخلاقی و ارزش های اسلامی، انقلابی و ملی، برخورداری از دانش پیشرفته، توانایی در تولید علم و فناوری و برخورداری از رفاه و تأمین اجتماعی و الزامات بیرونی که شامل تأمین امنیت ج.ا.ا، تأمین امنیت اجتماعی، کمک به تحقق جامعه اخلاقی و عاری از فساد و حفظ کرامت و حقوق انسان ها. نتایج: مؤلفه های شاخص های اسلامی ایرانی پیشرفت، تأثیرگذار در آینده ناجا در قالب اصول پایه ای شاخص های اسلامی ایرانی پیشرفت مانند دین محوری حاکمیت، کرامت انسانی، امنیت، عدالت، آزادی، رفاه و معنویت و عناصر کلیدی شاخص های اسلامی ایرانی پیشرفت مانند علم محوری، مردم سالاری دینی، سرمایه (مادی، انسانی، اجتماعی و مذهبی)، وحدت، هویت اسلامی ایران، تعامل سازنده بین المللی و اقتدار همه جانبه است.  
۳۵۵۷.

دلایل، زمینه ها و فرایندهای اجتماعي مؤثر بر اعتماد اجتماعي شهروندان با تأکید بر عملکرد پلیس از نظر کارکنان کلانتری های شهر کرمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی سال بیست و سوم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۹۲) 196 - 226

کلید واژه ها: عملکرد پلیس مأموریت های پلیس اعتماد اجتماعی کارکنان کلانتری شهر کرمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۳ تعداد دانلود : ۱۸۷
زمینه و هدف: پلیس جمهوری اسلامی ایران به دلیل حجم و گستره وسیع مأموریت هایش به طور مداوم با بدنه جامعه در ارتباط است. از این رو این ارتباط تنگاتنگ پلیس با جامعه ایجاب کننده شرایطی است تا پلیس و مردم بتوانند تعاملات مطلوبی با هم داشته باشند. بنابراین در تحقیق پیش رو تلاش شده است تا شناخت وسیع تری از دلایل، زمینه ها و فرآیند های اجتماعی مؤثر بر اعتماد اجتماعی شهروندان با تأکید بر عملکرد پلیس  به دست آورد . روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و به لحاظ روش، توصیفی و از نظر نوع مطالعه از نوع تحقیقات کیفی مبتنی بر روش داده بنیاد است. جامعه آماری شامل کلیه پرسنل کلانتری های شهر  کرمان است. مشارکت کنندگان در پژوهش را 31 نفر از پرسنل کلانتری های  شهر کرمان در سال 1399 هستند و از مصاحبه نیمه ساختاریافته به عنوان ابزار گردآوری داده ها استفاده شده است. برای رسیدن به معیار قابلیت اعتماد از سه روش کنترل یا اعتباریابی توسط اعضا، مقایسه های تحلیلی و استفاده از تکنیک ممیزی  بهره گرفته شده است. یافته ها: پس از تحلیل یافته های پژوهش، مقوله های هماهنگی بین نهادی؛ بی طرفی و مدیریت  فضایی به عنوان  مهمترین شرایط زمینه ای، نگاه ابزاری به پلیس؛ روابط و تبعیض؛ محدودیت امکانات؛ توانمندی و آگاهی رسانی پلیس به عنوان شرایط علی، مدیریت غیر مشارکتی؛ احتمال بروز ناامنی ناشی از بحران اقتصادی و فرهنگی و بحران فرهنگی کرونا به عنوان شرایط مداخله گر؛ فرسودگی شغلی؛ رسیدگی به معیشت  نیروی پلیس و عدالت رویه ای به عنوان فرآیندها؛ نابسامانی و افزایش پرونده های قضایی به عنوان پیامدها تعیین شدند. نتیجه گیری: نتایج بررسی نشان می دهد که رضایت عملکردی - رفتاری مردم از پلیس که با توانمندی، آگاهی رسانی، احترام به حقوق شهروندی در ارتباط است، می تواند بر ایجاد اعتماد به پلیس مؤثر باشد.  
۳۵۵۸.

وضعیت اجتماعی-فرهنگی بازنشستگان نیروی انتظامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی پلیس سال هشتم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۳۰) 47 - 55

کلید واژه ها: بازنشستگی منابع انسانی نیروی انتظامی وضعیت اجتماعی فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۹ تعداد دانلود : ۱۷۰
هدف این پژوهش، بررسی وضعیت اجتماعی-فرهنگی موجود بازنشستگان نیروی انتظامی و شناسایی مسائل و مشکلات آن ها بود. این پژوهش از روش ترکیبی (کیفی-کمی)، از نوع طرح اکتشافی سود برده است. در مرحله اول (کیفی)، 25 بازنشسته به روش نمونه گیری هدفمند و براساس اشباع نظری، از طیف های مختلف جهت انجام مصاحبه، انتخاب شدند. در مرحله دوم (کمی)، براساس رمزگذاری و تدوین مضامین اطلاعات حاصل از مصاحبه ها، پرسشنامه ای تدوین شد. سپس، طبق روش نمونه گیری تصادفی ساده و تمام شمار، از بین تمامی بازنشستگان یکی از یگان های نیروی انتظامی در سراسر کشور، با توجه به فرمول کوکران، تعداد 338 نفر از 2149 نفر حجم نمونه، برای شرکت در پژوهش برگزیده شدند. پایایی پرسشنامه، با استفاده از روش آلفای کرونباخ به میزان 87% محاسبه گردید و روایی آن با کسب نظرصاحب نظران، اساتید و همچنین ازطریق بررسی ادبیات موضوع این حوزه تأیید شد. نتایج بخش کمی، درقالب جداول توصیفی و با استفاده از آزمون آماری تی تست مستقل مورد بررسی قرار گرفت. براساس یافته های این پژوهش،  وضعیت اجتماعی-فرهنگی بازنشستگان با میانگین 34/2 درحد نسبتاً مطلوب قرار دارد، اما ایده آل نیست. پاسخگویان، ویژگی بزرگ متمایز اجتماعی-فرهنگی خود را در دوران بازنشستگی، فرد مورد وثوق و اعتماد اهالی محل اعلام نمودند. علاوه بر این، عمده مشکلات اجتماعی-فرهنگی خود را برخوردی نامناسب هنگام مراجعه به سازمان جهت انجام امور اداری و متناسب نبودن نوع مشاغل پیشنهاد شده به یک فرد بازنشسته اعلام کردند
۳۵۵۹.

به سوی «توسعه غوطه ور در اخلاق» (تغییر مسیر آینده برنامه ریزی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد فرهنگ سال چهاردهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۵۴

کلید واژه ها: علم و عمل ارزش ها اخلاقی و زیباشناختی هنر میانجیگری کنشگر توسعه ناموزون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۲ تعداد دانلود : ۱۲۵
این نوشته رویکردهایی در مورد توسعه و نیز امکان رهایی از فقر الگو و منطق سخت افزاری را در چند بخش و لایه مرتبط و متداخل بررسی می کند. روش مورد استفاده، بداهت زدایی از مفاهیم رایج و نگاهی تاریخی به طرح مسئله است. بدین ترتیب، ترکیبی انتقادی از سازه های مرتبط ارائه شده که مبتنی بر خوانشی انتقادی از ساختارها و عاملیتِ کنشگران فرهنگی، سیاسی و اقتصادی است. مطابق یافته های پژوهش، برای رفع انسداد عاملیتِ عام گرایانه و به منظور طراحی توسعه، می توان شیوه تفاهمی، میانجیگرانه و وفاق محور را پیشنهاد نمود. مسیر مورد نظر، یک الگوی هنجاری و تجویزی بدیل و تلفیق عمل و نظر هنرمندانه مورد توافق کنشگران، جهت رهایی از آثار توسعه ناموزون و طی کردن مسیر به سوی «جامعه مهربان» است. کنشگری زنده، هنرمندانه، مبتکرانه و ایجابی، نیاز به شناخت گسست ها و حلقه های مفقوده، کاهش خشونت ساختارها و گسترش امکان تأثیرِ عامل برساختارها از نتایج تحقیق است. این فرایند به تحول نهادی هم راه می گشاید، زیرا امکان درک رابطه سازنده بین دو مؤلفه نظم دموکراتیک و وفاق تفاهمی هم افزا را که شاخص آن امکان اخلاقی تر زیستن است فراهم می آورد. بر این مبنا شاهراه توسعه غوطه ور در اخلاق را با شاخصی به نام وجد (عشق و شور وجودیِ برآمده از شخصی شدن آرمان های بزرگ برای کنشگران) می توان توصیه کرد. آموزه های تاریخیِ سنت تفهمی و تفسیری، سنت اثباتی، رویکرد مابعد ساختارگرا، پسا توسعه و هوش مصنوعی ممکن است الهام بخش و عبرت آموز برای توسعه غوطه ور در اخلاق باشد.
۳۵۶۰.

تعیین کننده های اقتصادی- اجتماعی قصد و رفتار فرزندآوری در مردان شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره دهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۴۰) 1123 - 1147

کلید واژه ها: فرزندان قصد شده فرزندان زنده به دنیا آمده باروری تعیین کننده های اقتصادی اجتماعی توزیع گود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۳ تعداد دانلود : ۱۲۹
فرزندآوری فرایندی زوجی است، اما به نقش مردان در ادبیات و تحقیقات باروری به ندرت توجه شده است. هدف این مقاله بررسی تعداد فرزندان قصدشده و زنده به دنیاآمده و شناسایی تعیین کننده های اقتصادی-اجتماعی آن ها در مردان متأهل شهر تهران بوده است. داده ها برگرفته از پیمایش سبک زندگی متأهلان و ۶۱۹ مرد متأهل که زنان ایشان در سنین باروری بوده، تجزیه و تحلیل شده اند. براساس نتایج میانگین تعداد فرزندان قصدشده ۸۹/۱ و میانگین تعداد فرزندان زنده به دنیاآمده ۳۷/۱ بوده است. ۱/۲۵ درصد فرزندی ندارند و ۳/۴۷ درصد دو فرزند زنده به دنیاآمده و بیشتر دارند؛ درحالی که فقط ۸/۳ درصد قصد دارند بدون فرزند باشند و ۶/۷۰ درصد قصد دارند، دو فرزند و بیشتر داشته باشند. ویژگی های اقتصادی اجتماعی مردان با قصد و رفتار باروری رابطه منفی دارد و این یافته منطبق با الگوی باروری مردان در کشورهای درحال توسعه بوده است. با توجه به رابطه مثبت میان پایگاه اقتصادی اجتماعی مردان با تعداد فرزندان قصدشده و زنده به دنیاآمده در کشورهای توسعه یافته و رابطه منفی در مطالعه حاضر، اجرای بسته های سیاستی با ابعاد مختلف فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی که در آن اقشار مختلف با دیدگاه ها و پایگاه اقتصادی اجتماعی متفاوت و متنوع لحاظ شده باشند، ضروری به نظر می رسد و در راستای افزایش فرزندآوری کارآمد خواهد بود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان