درخت حوزه‌های تخصصی

علوم تربیتی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آموزش کودکان استثنایی برنامه ریزی آموزشی برنامه ریزی درسی تکنولوژی آموزشی روشها و فنون تدریس طراحی فضاهای آموزشی فعالیتهای هنری و بازی ها مدیریت آموزشی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۱۵٬۹۱۷ مورد.
۱.

آموزش مفاهیم سوره فیل با روش آموزش اکتشافی قصه گویی

نویسنده:
منبع: پژوهش در آموزش معارف و تربیت اسلامی دوره ۵ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ 29 - 46

کلید واژه ها: آموزش اکتشافی دانش آموزان قصه گویی سوره فیل قرآن کریم روش های آموزش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 36 تعداد دانلود : 624
یکی از روش های کارآمد و نوین آموزشی، روش آموزش اکتشافی است. قرآن کریم، در نوع بیان خود به این روش توجه داشته و با نوع کاربرد واژگان، در قالب ها و انواع مختلفی از آموزش اکتشافی، اقدام به آموزش مفاهیم و معارف به متعلّم و یا همان دانش آموز کرده است. یکی از این روش ها، روش قصه گویی است. در این راستا، هدف پژوهش حاضر بررسی آموزش مفاهیم سوره فیل با روش آموزش اکتشافی قصه گویی است. در سوره فیل، موضوع تاریخی مهم حمله أبرهه به مکه، در قالب داستانی کوتاه بیان شده، و از دو واژه تکآمد «اصحاب الفیل» و «أبابیل» استفاده شده است که برای دانش آموز، این پرسش را ایجاد می کند، چرا خداوند برای نخستین بار از این واژگان استفاده کرده است؟ جستجو و تلاش در کشف علت این کاربرد، دانش آموز را به مفهوم مهم لزوم اتخاذ استراتژی هوشمندانه در مواجهه با مشکلات، رهنمون می گردد. دستاورد مهمی که شاید در تفاسیر بدان پرداخته نشده، ولی روش آموزش اکتشافی می تواند با طرح پرسش های هدفمند، دانش آموز را به آن برساند.
۲.

بررسی توصیفی کتب قرآن و هدیه های آسمان دوره ابتدایی از منظر آموزش آموزه های دینی

نویسنده:
منبع: پژوهش در آموزش معارف و تربیت اسلامی دوره ۵ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ 47 - 66

کلید واژه ها: کتاب آموزش قرآن کتاب هدیه های آسمانی مقطع دبستان آموزه های دینی تعلیم و تربیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 223 تعداد دانلود : 37
هدف پژوهش حاضر بررسی توصیفی کتب آموزش قرآن و هدیه های آسمانی دوره دبستان، پایه اول تا ششم از منظر میزان توجه به تعلیم آموزه های دینی بود. روش پژوهش، از نوع تحلیل محتوای کمّی- توصیفی بوده و جامعه آماری کلیه کتب آموزش قرآن و هدیه های آسمانی دوره دبستان بود که در سال تحصیلی 1402-1401 در برنامه درسی مدارس تدریس می شدند. در همین راستا، 21 عنوان کتاب، 289 درس، 1869 صفحه و 979 تصویر به صورت سر شماری، مورد تحلیل قرار گرفت. واحد زمینه در این مطالعه تحلیلی، صفحه و واحد ثبت، تصویر و مضمون بود. فرایند کدگذاری به شیوه قیاسی و براساس مولفه های آموزه های دینی (آموزه های اعتقادی، اخلاقی- ارزشی، مناسکی- عملی/ عبادی، عاطفی) انجام گرفت. یافته ها نشان داد، از مجموع 5169 فراوانی مشاهده شده در مضمون و تصویر، مولفه آموزه های اعتقادی با 1720 مضمون و 130 تصویر(1850 مورد، 79/35 درصد) بالاترین فراوانی و پس از آن با اختلاف ناچیز، آموزه های مناسکی- عملی/ عبادی با 1406 مضمون و 394 تصویر(1800 مورد، 82/34 درصد) قرار دارد. مولفه ارزش های اخلاقی- ارزشی با 1324 مضمون و 1599 تصویر (1483مورد، 69/28 درصد) و آموزه های عاطفی با 34 مضمون و 2 تصویر (36 مورد، 69/0 درصد) در رتبه های بعدی قرار دارند. در نتیجه آموزه های اعتقادی و مناسکی- عملی بیشترین فراوانی و مولفه آموزه های عاطفی کمترین فراوانی را دارند و اغلب آموزش ها متن محور هستند. بنابراین پیشنهاد می شود که براساس نیازهای دانش آموزان این دوره، آموزه های عاطفی و استفاده بیشتر از قابلیت های تصویر در کتب قرآن و هدیه های آسمان مورد توجه برنامه ریزان قرار گیرد.
۳.

بررسی تأثیر باورهای مذهبی بر تاب آوری دانش آموزان دختر متوسطه اول ناحیه (1) شیراز

نویسنده:
منبع: پژوهش در آموزش معارف و تربیت اسلامی دوره ۵ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ 85 - 102

کلید واژه ها: باورهای مذهبی تاب آوری دانش آموزان دختران مقطع متوسطه شهر شیراز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 327 تعداد دانلود : 726
هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر باورهای مذهبی بر تاب آوری دانش آموزان دختر متوسطه اول ناحیه (1) شیراز بود. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش، شامل تمامی دانش آموزان دختر دوره متوسطه اول ناحیه (1) شیراز در سال تحصیلی 1403-1402 به تعداد 9200 نفر بود که از بین آن ها و به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای، تعداد 360 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات در این پژوهش، پرسشنامه های باورهای مذهبی گلاک و استارک (2003) و تاب آوری ساموئلز (2004) بود که روایی و پایایی آن ها به ترتیب با استفاده از روش های تحلیل گویه و آلفای کرونباخ محاسبه و تأیید شد. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون) استفاده شد. نتایج حاکی از آن بود که بین باورهای مذهبی و تاب آوری، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین باورهای مذهبی پیش بینی کننده معنی دار تاب آوری دانش آموزان بود. باورهای مذهبی 36 درصد از واریانس تاب آوری دانش آموزان را پیش بینی کرد. همچنین ابعاد اعتقادی، عاطفی، پیامدی و مناسکی مجموعاً 5/36 درصد واریانس تاب آوری دانش آموزان را تبیین می کنند. مقدار بتای ابعاد اعتقادی، عاطفی، پیامدی و مناسکی معنادار است و به صورت مثبت می توانند تاب آوری دانش آموزان را پیش بینی کنند. بنابراین، می توان نتیجه گرفت که دین و آموزه های دینی در افزایش تاب آوری و ایجاد آرامش و امنیت نقش چشم گیری دارد. در این راستا، تقویت جاذبه های دینی با برگزاری برنامه های آموزشی، مذهبی و فرهنگی جهت ارتقاء نگرش دینی دانش آموزان پیشنهاد می گردد.
۴.

واکاوی کارکرد هنری و زیباشناختی تصاویر کتاب های هدیه آسمانی

نویسنده:
منبع: پژوهش در آموزش معارف و تربیت اسلامی دوره ۵ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ 67 - 84

کلید واژه ها: زیبایی شناسی تصاویر هنری کتاب های درسی کتاب هدیه آسمانی مقطع ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 206 تعداد دانلود : 286
هدف پژوهش حاضر واکاوی کارکرد هنری و زیباشناختی تصاویر کتاب های هدیه آسمانی (از پایه دوم تا ششم ابتدایی) است. در این راستا، و با روش توصیفی- تحلیلی، تحلیل های دقیقی از ارتباط تصاویر هنری با قالب های نگرش فرهنگ اسلامی در کتب ابتدایی ارائه شده است. به عبارت دیگر، سوال پژوهش حاضر این است که آیا تصاویر کتاب های درسی هدیه آسمانی توانسته است محتواهای دینی را در قالب زیباشناسی و جنبه های هنری برای دانش آموزان به گونه ای بیان کند که تاثیرگذاری واقعی را در جان و فهم آنها داشته باشد؟ در پاسخ به این سوال، ماهیت تصاویر هنری، کارکرد زیباشناختی انواع تصاویر در بیان محتوای دینی کتب درسی شامل: تصاویر مجازی یا ذهنی، تصاویر زبانی (عینی یا واقعی یا دیداری)، تصاویر بافتی، تصاویر تقابلی، تصاویر تشخیصی، تصاویر ابداعی و تازه، تصاویر متناسب با متون شعری و موسیقی واژگان مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاکی از آن است که تصاویر زنده و ریتمیک متون اسلامی شاهدی بر این واقعیت است که مولفان و نویسندگان متون اسلامی با هنرمندی الهام بخش و هدفمندی، این متون را ساخته و پرداخته اند که در گستره همه زمان ها و مکان ها قابلیت هدایت گری و روشنی بخشی برای انسان ها را دارد. در این متون تصاویر جزئی و مفرد در کنار تصاویر بافتی آن قرار دارند، به طوری که نظام روابط بیانی، تصویری و فکری آنها در تصاویر هنری آن به طور روشن و آشکار خود را می نمایاند. کارکرد استفاده از این تصاویر هنری برای توضیح، تبیین، تأکید و رسایی معانی و اندیشه هایی است که با بافت های جزئی و کلی جملات ارتباط کامل یافته و تصاویر این اندیشه ها و معانی آن را می توان از خلال روابط منسجم جملات مشاهده نمود. در نهایت باید گفت متون اسلامی کتاب های درسی شامل تصاویر هنری نمونه عالی زیباشناختی نظمی، ساختی، ادبی، زبانشناختی و تصویرگری است.
۵.

تحلیل محتوای کتاب پیام های آسمان دوره اول متوسطه بر اساس میزان توجه به عاطفه دینی

نویسنده:
منبع: پژوهش در آموزش معارف و تربیت اسلامی دوره ۵ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ 103 - 120

کلید واژه ها: تحلیل محتوا کتاب پیام های آسمان مقطع متوسطه عاطفه دینی کتاب درسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 66 تعداد دانلود : 139
عواطف دینی نقش تعیین کننده ای در شکل گیری ایمان و تربیت دینی دانش آموزان ایفا می کنند. نظام آموزشی برای تحقق تربیت دینی از کتاب های درسی بهره می برد. در این راستا، هدف پژوهش حاضر بررسی جایگاه مؤلفه های عاطفه دینی در کتاب های پیام های آسمان دوره اول متوسطه است. روش پژوهش تحلیل محتوای کمّی بوده، و جامعه آماری شامل سه جلد کتاب درسی پیام های آسمان در سال تحصیلی 1403-1402 بود. برای انتخاب نمونه از روش سرشماری استفاده شد؛ بنابراین حجم نمونه منطبق بر جامعه آماری انتخاب گردید. جمع آوری داده ها با روش سندپژوهی و با استفاده از سیاهه تحلیل محتوای محقق ساخته انجام شد. برای برآورد روایی ابزار پژوهش از نظر متخصصان علوم تربیتی استفاده شد و اعتبار آن با استفاده از فرمول هولستی محاسبه گردید و مقدار ضریب ۸۳/0 به دست آمد. نتایج نشان داد که دو مؤلفه «محبت به خدا» و «بیزاری از دشمنان اولیای خدا» بیش از سایر مؤلفه ها مورد توجه مؤلفان بوده است. توجه به مؤلفه هایی مانند محبت به انبیاء و ائمه و اولیای الهی» و «محبت به مؤمنان» کمتر از حد مورد انتظار بوده است. در ارائه محتوا، بیشترین استفاده از کلمات و گزاره های متن بوده و کمترین استفاده از تصاویر صورت گرفته است. بیشترین توجه به مؤلفه های عاطفه دینی در کتاب پایه هشتم مشاهده شد. با توجه به یافته های پژوهش مشخص شد که در کتاب هدیه های آسمان عواطف مثبت بیش از عواطف منفی مورد اهتمام مؤلفان بوده است. همچنین توزیع نامتوازن مؤلفه ها و نبود ارتباط عمودی در سازماندهی محتوای کتاب ها از دیگر نتایج پژوهش بود.
۶.

شرایط و موانع پذیرش دعوت مربی، و راهکارهای تحصیل و اجتناب از آن ها در اندیشه شهید مطهری؛ براساس آیات قرآن

نویسنده:
منبع: پژوهش در آموزش معارف و تربیت اسلامی دوره ۵ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ 7 - 28

کلید واژه ها: مربی متربی تربیت مرتضی مطهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 322 تعداد دانلود : 75
هدف پژوهش حاضر بررسی شرایط و موانع پذیرش دعوت مربی توسط متربی، و ارائه راهکارهایی در جهت تحصیل شرایط و اجتناب از موانع دعوت مربی است. روش پژوهش کیفی تحلیلی می باشد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که در اندیشه شهید مطهری شرایط پذیرش دعوت مربی، پاک بودن، زنده بودن به حیات فطری، و احساس مسئولیت داشتن متربی بوده و موانع عدم پذیرش آن شامل اثم قلب، زنگار قلب، مختوم شدن دل، از بین رفتن چشم بصیرت، ناشنوا شدن گوش دل، تحریف کتاب نفس، پیروی از عادات پدران و... است. همچنین برخی از راهکارهایی که به دست متربی، برای تحصیل شرایط و اجتناب از موانع صورت می گیرند، عبارتند از: اکتساب متعادل ایمان و عبادت، و تنطیم محبت و نفرت. آشنایی با این شرایط و موانع در فرایند تربیت و راه های برون رفت از آن ها، کمک شایانی به مربی و متربی در تربیت صحیح و همه جانبه خواهد کرد. درنتیجه، یافته های این پژوهش می تواند در دوره های تربیت مربی مورد استفاده قرار گیرد، تا مربیان با آگاهی هرچه تمام تر از شرایط و موانع فرایند تربیت، به این مهم بپردازند.
۷.

بررسی سیستماتیک مدل 5E در آموزش علوم تجربی: پیشنهاد یک مدل آموزشی مبتنی بر STEM(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پویش در آموزش علوم پایه دوره ۹ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۳۰) 58-74

کلید واژه ها: چگونگی توزیع مطالعات تجربی مدل5E بررسی سیستماتیک STEM مهارت های قرن 21

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 858 تعداد دانلود : 664
اولین هدف از این بررسی سیستماتیک، توصیف چگونگی توزیع مطالعات تجربی در مورد کاربردهای مدل آموزشی 5E با توجه به متغیرهای خاص است. هدف دوم تعیین این است که چگونه مدل 5E روندی را در مطالعات تجربی در انتقال از آموزش مبتنی بر تحقیق به آموزش STEM در طول سال ها در محدوده نتایج یادگیری مدل 5E نشان داده است. در مجموع 74 مقاله تجربی از 201 مقاله به دست آمده از جستجوی اولیه با کلمه کلیدی ' مدل 5E ' در پایگاه WoS و مرکز اطلاعات منابع آموزشی ERIC مورد تجزیه و تحلیل توصیفی و محتوایی قرار گرفتند. نتیجه برجسته از ترکیب این مطالعات تجربی که در آن ها مدل 5E پیاده سازی شد این است که، این مدل برای مدت طولانی تاثیر گسترده ای داشته است. تمرکز بر تاثیرات آن بر سطوح تفکر زیر سطحی طبقه بندی بلوم (دانش، درک) و تاثیرات آن بر سطوح تفکر بالاتر که جایگاه مهمی در آموزش علوم دارند، تحت الشعاع قرار می گیرند. بر اساس این نتایج، یک "مدل آموزشی STEM مبتنی بر مهارت" با مجموعه فعالیتی که توسط مدل تهیه شده است، در این مطالعه در رابطه با مهارت های قرن 21 بر اساس مدل5E پیشنهاد شده است.
۸.

تعلق خاطر به دانشگاه به منزلۀ تعیین گر هویت: تحلیل کیفی نظام معنایی دانشجویان دانشگاه شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزش و یادگیری دوره ۱۵ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۸۴/۲) 46 - 64

کلید واژه ها: تعلق خاطر به دانشگاه نظام معنایی هویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 266 تعداد دانلود : 250
پژوهش حاضر به واکاوی نظام معنایی دانشجویان دوره دکتری دانشگاه شیراز و ادراک آن ها از تعلق به دانشگاه شیراز با رویکرد کیفی پرداخته است. شرکت کنندگان این پژوهش 15 دانشجوی دوره دکتری دانشگاه شیراز در سال تحصیلی 1401-1400 بودند. ابزار جمع آوری داده ها، مصاحبه های عمیق و نیمه ساختار یافته بود. مصاحبه ها تا نیل به اشباع نظری ادامه پیدا کردند. داده های جمع آوری شده با استفاده از روش تحلیل مضامین مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند .فرایند حاصل از کدگذاری و تجزیه وتحلیل داده ها منجر به کشف سه مفهوم اصلی «دانشگاه به مثابه میدانی جهت بازاندیشی کلیشه های ذهنی»، «دانشگاه و اثرگذاری بر ابعاد هیجانی و شناختی فرد» و «دانشگاه شیراز و برجستگی بعد تعلق و هویت مکانی» شد. هر کدام از این مفاهیم از زیرمفهوم های متعددی تشکیل شده اند. درون مایه و تم اصلی پژوهش هم شامل «دانشگاه و تعیین گری هویتی و شناختی» است. با توجه به یافته های پژوهش می توان به این نتیجه رسید که دانشگاه تعیین گری سطح بالایی در شکل گیری نوع هویت، شناخت و تعلق دانشجویان دارد و نقش برجسته آن در جامعه انکارناپذیر است. سه مفهوم این پژوهش حکایت از آن دارند که دانشگاه موجب تغییرات هویتی و شناختی دانشجویان می شود و آن ها با چشم انداز فکری جدیدی آشنا می شوند. این تغییرات هویتی و شناختی در دانشگاه موجب بازاندیشی کلیشه های ذهنی دانشجویان و به چالش کشیدن باورها و اندیشه های ذهنی گذشته می شوند، که بسیاری از آن ها می توانند پیامدهای منفی برای جامعه و دانشگاه داشته باشند.
۹.

تأثیر توانمندسازی روان شناختی بر توسعه فردی معلمان تربیت بدنی شهر تهران با نقش میانجیگری چابکی یادگیری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تعلیم و تربیت دوره ۳۸ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱۵۴ ۶۴-۴۹

کلید واژه ها: چابکی یادگیری توانمندسازی روان شناختی توسعه فردی معلمان تربیت بدنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 398 تعداد دانلود : 942
هدف این پژوهش، تعیین تأثیر توانمندسازی روان شناختی بر توسعه فردی معلمان تربیت بدنی شهر تهران با نقش میانجیگری چابکی یادگیری بود. روش تحقیق توصیفی و همبستگی مبتنی بر مدل سازی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری تحقیق شامل همه معلمان تربیت بدنی شهر تهران به تعداد 1500 نفر بود که بر اساس جدول مورگان از میان آنان 325 نفر به صورت خوشه ای و تصادفی ساده به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات سه پرسشنامه استاندارد چابکی یادگیری گراوت و کالدول(2016)، توسعه فردی معلمان داچنر(2013) و توانمندسازی روان شناختی حاتمی و دستار(1391) بود. از آمار استنباطی کولموگروف- اسمیرنف و مدل معادلات ساختاری برای تحلیل داده ها استفاده شده است. نتایج نشان داد که توانمندسازی روان شناختی به صورت مستقیم بر توسعه فردی معلمان تربیت بدنی تأثیر مثبت 0/36 دارد و همچنین به صورت غیرمستقیم از طریق چابکی یادگیری بر توسعه فردی معلمان تربیت بدنی تأثیر مثبت 0/21 دارد. معلمانی که توانمندسازی روان شناختی و چابکی یادگیری بالایی دارند، تمایل بسیار به یادگیری موضوعات جدید و مواردی دارند که رشد شخصی آنها را ممکن می سازد. این افراد کنجکاوند و در پی توسعه مستمر فردی خود و بهبود نقاط فردی شان بر می آیند. لازم است که مسئولان مربوطه به این موارد توجه کنند و شرایط را برای بالابردن چابکی یادگیری معلمان تربیت بدنی فراهم کنند.
۱۰.

بررسی وضعیت آموزش محیط زیست در دوره ی پیش دبستان از نظر مربیان شهر بوکان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه های نوین تربیتی دوره ۱۹ تابستان ۱۴۰۲شماره ۲ 185 - 208

کلید واژه ها: آموزش محیط زیست پیش دبستانی کودکان پیش دبستانی شهر بوکان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 527 تعداد دانلود : 281
هدف پژوهش پژوهش حاضر، بررسی وضعیت آموزش محیط زیست در دوره پیش دبستانی از نظر مربیان شهرستان بوکان است. نوع پژوهش، کیفی و روش آن، پدیدارشناسی است. جامعه پژوهش تمامی مربیان پیش دبستانی شهر بوکان است که بر اساس روش نمونه گیری هدفمند متوالی، 11 نفر انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، مصاحبه نیمه ساختاریافته است. یافته های پژوهش نشان می دهد با نظر به دیدگاه مربیان پیش دبستانی شهر بوکان، وضع موجود آموزش محیط زیست در دوره پیش دبستان مناسب نیست. همچنین، در اهداف آموزش محیط زیست، حیطه های شناختی، عاطفی و عملی، در محتوا، تناسب با دوره رشد کودکان پیش دبستانی و رعایت اصول حاکم بر انتخاب و سازمان دهی محتوا، در روش های یاددهی_یادگیری، شیوه های تعاملی، فعال، غیر مستقیم و فناورانه، در شیوه های ارزشیابی، روش های مشاهده ای، مستقیم و شناختی، در مورد فضای آموزشی، رعایت اصل هماهنگی با نیازهای عاطفی و طراحی فضای آموزشی طبیعت گرایانه و در زمینه منابع و ابزار یادگیری، توجه به تنوع و تناسب منابع و ابزارهای یادگیری با رشد شناختی کودکان پیش دبستانی مورد تأکید قرارگرفته اند. نتیجه کلی این مطالعه حاکی از آن است که برای بهبود آموزش محیط زیست در دوره پیش دبستانی، باید رویکردی جامع، علمی و نو در تمامی ابعاد آن را به کار گرفت.
۱۱.

ارائه الگوی جاری برنامه درسی با نشاط در دوره ابتدایی: رویکرد داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های برنامه درسی دوره ۱۳ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ 184 - 205

کلید واژه ها: نشاط برنامه درسی دانش آموزان مقطع ابتدایی داده بنیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 271 تعداد دانلود : 69
هدف پژوهش حاضر  بررسی الگوی جاری نشاط در برنامه های درسی مقطع ابتدایی بود. این پژوهش با رویکرد کیفی و با روش داده بنیاد انجام گرفت. مشارکت کنندگان بالقوه پژوهش شامل کلیه کارگزاران دخیل در نشاط در برنامه های درسی دوره آموزش ابتدایی بودند که از طریق نمونه گیری هدفمند از نوع ملاک محور انتخاب شدند. داده ها از طریق مصاحبه  نیمه ساختار یافته چهارده نفر از معلمان، پنج نفر از مدیران مدارس، هشت نفر از اولیا دانش آموزان جمع آوری شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش کدگذاری باز، محوری و گزینشی استفاده شد. برای تأمین روایی و پایایی از معیارهای لینکن و گوبا استفاده شد. نتایج پژوهش نشان دهنده ی بیست و یک مفهوم محوری و هشت مقوله منتخب است که در قالب مدل پارادیمی شامل غفلت از نشاط در برنامه های درسی و تربیتی مدارس به عنوان مقوله ی محوری و شرایط علّی (ضعف مدیریتی مدارس، ضعف در فرهنگ آموزشی مدارس، ضعف در روابط اجتماعی دانش آموزان)، عوامل زمینه ای (عوامل فرهنگی- اجتماعی، عوامل سازمانی و عوامل آموزشی)، شرایط مداخله ای تسهیل گر(عوامل شخصیتی و فردی، جذابیت محتوایی کتب درسی، توجه به تفاوت های فردی و ارزشیابی کیفی)، شرایط مداخله گر محدودکننده (چالش های فردی، چالش های فرهنگی و چالش های مدرسه ای)، راهبردها (تعاملات و ارتباطات دانش آموزان، صمیمی سازی فضای کلاسی توسط معلمان، توجه به روش های فعال تدریس، پویاسازی فضای فیزیکی) و پیامد (افزایش افسردگی و سرخوردگی تحصیلی) سازمان یافت. بنابراین می توان نتیجه گرفت توجه به زمینه های فرهنگی- اجتماعی، سازمانی و آموزشی در تلفیق نشاط در برنامه های درسی مورد نیاز است.
۱۲.

اولویت بندی راهکارهای توسعه مشارکت فرابخشی در ورزش دانش آموزی با استفاده از مدل تفسیری – ساختاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تعلیم و تربیت دوره ۳۸ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱۵۳ ۱۷۲-۱۵۳

کلید واژه ها: روش دلفی مشارکت غربالگری فازی ورزش تربیتی همکاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 618 تعداد دانلود : 455
پژوهش حاضر با هدف اولویت بندی راهکارهای توسعه مشارکتهای فرابخشی در ورزش دانش آموزی با استفاده از روشهای کیفی دلفی و غربالگری فازی و روش کمی مدل سازی تفسیری- ساختاری انجام شده است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر گردآوری داده ها توصیفی از نوع پیمایشی است. برای انجام دادن پژوهش ابتدا با روش کیفی دلفی 23 راهکار توسعه مشارکتهای فرابخشی در ورزش دانش آموزی از طریق تحلیل محتوای ادبیات موجود و 15 مصاحبه انجام شده با خبرگان استخراج شد و با به کارگیری روش غربالگری فازی 22 راهکار مورد تأیید خبرگان استخراج شد. پس از آن با روش کمی مدل سازی تفسیری- ساختاری روابط میان راهکارهای توسعه مشارکت تعیین و به صورت یکپارچه تحلیل شده است. در نهایت به منظور خوشه بندی راهکارها از روش MICMAC استفاده شده و نتایج نشان داده است که سه راهکار «فراهم کردن زیرساختهای قانونی مشارکت در سه سطح کلان، سازمانی و محلی»، «تعریف و تفهیم مشارکت در سطح کلان به منظور ایجاد شرایط تسهیل کننده، تشویقی و حمایتی» و «ایجاد معاونت تربیت بدنی در ساختار ادارات آموزش و پرورش» از تأثیرگذارترین راهکارهای توسعه مشارکتهای فرابخشی در ورزش دانش آموزی به شمار می آیند. بنابراین توسعه مطلوب مشارکت فرابخشی در ورزش دانش آموزی مستلزم فراهم کردن این سه دسته زیرساخت است که با درگیرشدن همه گروهها امکان پذیر است.
۱۳.

تحلیل اثرپذیری آموزش و اخلاق فرهنگ سازمانی اخلاقی بر حمایت از کارکنان با نقش میانجیگری ارتباط شفاف (مطالعه موردی آموزش وپرورش استان البرز)

نویسنده:
منبع: رویکردی نو در علوم تربیتی سال ۵ بهار ۱۴۰۲شماره ۱ 83-90

کلید واژه ها: فرهنگ سازمانی اخلاقی حمایت از کارکنان ارتباط شفاف روش معادلات ساختاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 178 تعداد دانلود : 613
پرداختن به وجدان کاری کارکنان می تواند از مسائل مهمی باشد که سازمان ها به ویژه آموزش وپرورش باید برای آن سازوکارهای مناسبی در جهت توسعه اندیشیده باشند. پژوهش حاضر درباره بررسی تأثیر فرهنگ سازمانی اخلاقی بر حمایت از کارکنان با نقش میانجیگری ارتباط شفاف در آموزش وپرورش استان البرز انجام گرفته است. این تحقیق از نوع کاربردی و پیمایشی می باشد و روش گردآوری اطلاعات به صورت میدانی است. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل 248 نفر از مدیران، معاونان و کارشناسان آموزش پرورش استان البرز در رده های مختلف بوده و برای محاسبه حجم نمونه آماری با توجه به محدود بودن جامعه آماری از فرمول کوکران استفاده شد و 196 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردید. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه می باشد. در این تحقیق ابتدا شاخص ها شناسایی شدند و فرضیات بر اساس این شاخص ها تدوین گردید و در نهایت با استفاده از تکنیک های آماری و با استفاده از نرم افزار Smart Pls تمامی فرضیات مطرح شده به اثبات رسیدند. نتایج نشان داد که بین فرهنگ سازمانی اخلاقی بر حمایت از کارکنان با نقش میانجیگری ارتباط شفاف رابطه معناداری وجود دارد؛ با توجه به ضریب استاندارد و ضریب معناداری به دست آمده نشان می دهد که هرچقدر مقدار روابط مکانیزم متغیرها بیان شده در سازمان برای ضریب استاندارد بالاتر از 4/0 و برای ضریب معناداری بالاتر از 96/1 باشد، کیفیت توسعه در آموزش پرورش استان البرز بهتر می شود.
۱۴.

طراحی الگوی برنامه درسی مبتنی بر هوش هیجانی اجتماعی دانش آموزان با اختلال طیف اُتیسم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تعلیم و تربیت استثنایی سال ۲۴ مهر و آبان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۱۷۷) ۸۲-۷۱

کلید واژه ها: اختلال طیف اتیسم برنامه درسی طراحی الگو هوش اجتماعی هوش هیجانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 499 تعداد دانلود : 148
زمینه: کودکان با اختلال طیف اُتیسم، کودکانی هستند که با کودکان عادی در زمینه تعاملات اجتماعی، ارتباطات، بازی و علایق تفاوت دارند. هدف: هدف این پژوهش، مطالعه نظام مند برنامه درسی مبتنی بر هوش هیجانی اجتماعی دانش آموزان با اختلال طیف اُتیسم است. در این پژوهش، یک برنامه درسی مبتنی بر هوش هیجانی اجتماعی از تمام جوانب مورد بررسی قرار گرفت. روش: رویکرد پژوهش از نوع کیفی با استفاده از راهبرد فرا ترکیب بود. برای یافتن ویژگی ها و مؤلفه های برنامه درسی مبتنی بر هوش هیجانی اجتماعی، پژوهش های اخیر با روشی نظام مند انتخاب شدند. جامعه مورد مطالعه پژوهش های انجام شده در 15 سال اخیر است که طی وا کاوی محتوایی، دسته بندی و غربالگری شدند و 32 پژوهش واجد شرایط با معیارهای مدنظر به صورت هدفمند انتخاب شدند، کدگذاری و طبقه بندی صورت گرفت و الگوها، پایه های نظری و مضامین اصلی استخراج شدند. یافته ها: با استفاده از تحلیل محتوا 4 بُعد شناسایی شد که شامل 12 زیرطبقه به شکل بُعد اهداف برنامه درسی در 3 زیرطبقه، بُعد محتوای برنامه درسی در 3 زیرطبقه، بُعد فرایند یاددهی-یادگیری در 3 زیرطبقه، بُعد ارزشیابی در برنامه درسی در 3 زیرطبقه می باشد. نتیجه گیری: براساس یافته های مطالعه حاضر، می توان چنین نتیجه گرفت که برنامه درسی مبتنی بر هوش هیجانی اجتماعی دانش آموزان در دانش آموزان با اختلال طیف اُتیسم مؤثر است.
۱۵.

Effectiveness of blended learning on students' academic motivation in multi-grade classes

نویسنده:
منبع: Iranian Distance Education, Volume ۵, Issue ۱, Winter & Spring ۲۰۲۳ 100 - 108

کلید واژه ها: Academic Motivation Blended Learning multi-grade classes teaching multi-grade

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 153 تعداد دانلود : 459
Multi-grade classes are one of the realities of our educational system. Academic motivation is known as a challenge for educational systems in developing countries. According to the rapid advances in science and technology, the utilization of blended learning seems to solve this challenge. This study aimed to investigate the effectiveness of blended learning on students' academic motivation in multi-grade classes. The study was quasi-experimental with a pre-test-post-test design with the control group. The statistical population was all students of primary multi-grade classes in Ghaen (n=2200 with 160 classes). The statistical sample was 28 multi-grade students selected using the two-stage cluster sampling method. Also, to collect data, Harter's academic motivation questionnaire was used with Cronbach's alpha of 0.92. The SPSS application and covariance test used to analyze the data. The results showed that academic motivation scores in the experimental group were more than the control group (p≤0.05, f (25.1) = 4.23). According to ETA squares, the blended approach explains 37% of the variance of academic motivation post-test scores (p<0.05, ŋ2=37%). According to the findings and the challenges of teaching in multi-grade classes, this method is not just one option but seems to be the best solution for resolving multi-grade problems.
۱۶.

شناسایی عوامل مؤثر بر توسعه فرهنگ مثبت اندیشی آموزشی معلمان از دیدگاه خبرگان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبردهای نوین تربیت معلمان سال ۸ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۱۶ 280 - 241

کلید واژه ها: فرهنگ مثبت اندیشی مثبت اندیشی آموزشی مدرسه مطالعه کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 898 تعداد دانلود : 224
فرهنگ مثبت اندیشی آموزشی معلمان جوّ همکارانه، سلامت مدرسه، موفقیت تحصیلی دانش آموزان و اثربخشی مدرسه را تسهیل می کند. هدف از این مطالعه شناسایی عوامل توسعه دهنده فرهنگ مثبت اندیشی آموزشی معلمان شهر تهران در سال تحصیلی 1401-1402 بود. این مطالعه با رویکرد کیفی از نوع پدیدارشناختی انجام شد. حجم نمونه شامل سه نظریه پرداز بین المللی و بیست ویک کارشناس داخلی در حوزه تعلیم وتربیت بود که به طور هدف مند انتخاب شدند و با آن ها مصاحبه نیمه ساختاریافته صورت گرفت. داده های لازم بر اساس اشباع نظری جمع آوری گردید. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها، نرم افزار NVivo10 با بهره گیری از کدگذاری (باز، محوری و گزینشی) مورداستفاده قرار گرفت. یافته های این تحقیق حاکی از آن است که هفده عامل بیشترین نقش را در رشد و توسعه فرهنگ مثبت اندیشی آموزشی معلمان در مدارس ایفا می نمایند. این عوامل به ترتیب اولویت عبارت اند از: «کیفیت زندگی معلمان»، «توانمندسازی معلمان»، «ویژگی های انگیزشی»، «ساختار توانمندساز»، «ویژگی های شخصیتی»، «نظارت و راهنمایی»، «تعاملات سازنده»، «آگاهی بخشی»، «ویژگی های اخلاق حرفه ای»، «کیفیت فعالیت های آموزشی و پرورشی»، «بازخورد سازنده»، «کیفیت محیط آموزشی»، «امنیت روانی و شغلی»، «کیفیت برنامه درسی»، «سیاست گذاری های آموزشی»، «شایسته سالاری» و «عدالت سازمانی». در نهایت عوامل شناسایی شده هفده گانه می تواند منشور راهنمای برنامه ریزان و سیاست گذاران آموزشی کشور قرار گیرد. از طرفی، فرهنگ مثبت اندیشی آموزشی معلمان در مدارس زمانی رشد و توسعه پیدا می کند که عوامل مطروحه به طور هماهنگ موردتوجه قرار گیرند.
۱۷.

واکاوی رابطه فرهنگ سازمانی با یادگیری ضمنی دوران کرونا در نظام آموزش و پرورش (مطالعه موردی: معلمان مدارس ابتدایی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فناوری های آموزشی در یادگیری دوره ۶ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱۹ 130 - 146

کلید واژه ها: فرهنگ سازمانی مولفه های فرهنگ سازمانی یادگیری ضمنی معلمان ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 597 تعداد دانلود : 467
این پژوهش با هدف واکاوی رابطه فرهنگ سازمانی با یادگیری ضمنی دوران کرونا در نظام آموزش و پرورش (مطالعه موردی: معلمان مدارس ابتدایی) انجام شده است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه معلمان ابتدایی شاغل در مدارس دولتی استان البرز به تعداد 6657 نفر بودند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای و بر اساس جدول کوکران تعداد 363 نفر از معلمان به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه فرهنگ سازمانی دنیسون و برای سنجش یادگیری ضمنی در سازمان، از پرسشنامه محقق ساخته یادگیری ضمنی استفاده شد. بررسی ارتباط فرهنگ سازمانی با یادگیری ضمنی با همبستگی پیرسون و بررسی توانایی فرهنگ سازمانی در پیش بینی یادگیری ضمنی با تحلیل رگرسیون انجام شده است. نتایج نشان داد که بین فرهنگ سازمانی و یادگیری ضمنی در مدرسه ارتباط معناداری وجود دارد. همچنین فرهنگ سازمانی، می تواند پیش بینی کننده یادگیری ضمنی در مدرسه باشد.
۱۸.

ارزشیابی از میزان موفقیت اجرای «طرح خواندن با خانواده» در استان خوزستان

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزشی و آموزشگاهی دوره ۱۲ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۳۷) 679 - 708

کلید واژه ها: طرح خواندن با خانواده الگوی ارزشیابی سیپ کارشناسان آموزش دهندگان سواد آموزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 216 تعداد دانلود : 931
پژوهش حاضر به منظور ارزشیابی موفقیت "طرح خواندن با خانواده" در استان خوزستان با استفاده از الگوی ارزشیابی سیپ (CIPP) انجام پذیرفت. این پژوهش کاربردی از نوع توصیفی- پیمایشی بود. جامعه آماری این تحقیق شامل سه جامعه کارشناسان،آموزش دهندگان و سوادآموزان استان خوزستان در سال تحصیلی 99- 1398 بود. برای انتخاب نمونه از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای استفاده شد. بدین صورت که استان خوزستان در قالب پنج طبقه تقسیم بندی شد. سپس، با استفاده از جدول کرجسی و مورگان و با داشتن حجم جامعه، تعداد دقیق نمونه ها مشخص شدند. در ادامه، به روش تصادفی سیستماتیک از هر کدام از این طبقات یک شهرستان انتخاب شد.ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته بر اساس چهار ارزشیابی الگوی سیپ یعنی ارزشیابی زمینه، درونداد، فرایند و برونداد بود. نتایج به دست آمده از پژوهش نشان داد که فعالیت های انجام شده در قسمت زمینه، درون داد و فرایند از نظر کارشناسان به طور معنی داری کم تر از سطح متوسط بوده و در قسمت برون داد بالاتر از سطح متوسط بوده است. فعالیت های انجام شده در چهار قسمت زمینه، درون داد، فرایند و برون داد از نظر آموزش دهندگان به طور معنی داری بالا تر از سطح متوسط بوده است. برون داد این طرح از نظر سواد آموزان نیز، به طور معناداری بالاتر از سطح متوسط بوده است. در کل وضعیت طرح "خواندن با خانواده" در استان خوزستان از دید کارشناسان، آموزش دهندگان و سواد آموزان تا حدودی مثبت و مفید واقع شده است و در مواردی نیاز به بازنگری دارد.
۱۹.

سنجش اثربخشی آموزش به روش معکوس بر عملکرد تحصیلی و انگیزش یادگیرندگان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تدریس پژوهی سال ۱۱ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 122 - 100

کلید واژه ها: آموزش معکوس عملکرد تحصیلی انگیزش پارادایم یادگیرنده محور یادگیری در عصر دیجیتال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 168 تعداد دانلود : 816
هدف از پژوهش حاضر سنجش اثربخشی آموزش به روش معکوس بر عملکرد تحصیلی و انگیزش یادگیرندگان بود. برای نیل به این هدف از روش پژوهش از نوع  نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش آموزان پسر پایه چهارم ابتدایی مدارس دولتی منطقه 18 شهر تهران در سال تحصیلی 02 – 1401 بود. با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، تعداد دو کلاس هرکدام با ظرفیت 28 دانش آموز به صورت تصادفی به گروه های آزمایش و کنترل اختصاص یافتند. هر دو گروه به مدت یک نیمسال تحصیلی و در 15 جلسه در معرض آموزش قرار گرفتند. آموزش برای گروه آزمایش با استفاده از روش آموزش معکوس، و برای گروه  کنترل با روش مرسوم و غیر معکوس ارائه شد. عملکرد تحصیلی یادگیرندگان با استفاده از نمرات آن ها در آزمون کتبی عملکردی درس علوم، و انگیزش به دوره با استفاده از پرسشنامه انگیزش دوره کلر مورد سنجش قرار گرفت. یافته ها با استفاده از آزمون های آمار توصیفی، و آمار استنباطی به روش تحلیل کوواریانس، و توسط نرم افزار SPSS نسخه 22 تحلیل شد. نتایج نشان داد که آموزش به روش معکوس تأثیر مثبتی بر عملکرد تحصیلی و انگیزش یادگیرندگان به دوره آموزشی دارد. به طورکلی، آموزش به روش معکوس یک روش نوین برای آموزش و یادگیری در عصر دیجیتال است که می تواند باعث تسهیل و بهبود یادگیری شود.
۲۰.

شناسایی و تبیین عوامل سازمانی مؤثر بر انتقال یادگیری دانشجویان در برنامه کارورزی دانشگاه فرهنگیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تدریس پژوهی سال ۱۱ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ 60 - 35

کلید واژه ها: برنامه درسی کارورزی انتقال یادگیری عوامل سازمانی دانشگاه فرهنگیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 532 تعداد دانلود : 487
هدف: هدف اصلی این پژوهش شناسایی عوامل سازمانی مؤثر بر انتقال آموخته های نظری دانشجویان به محیط کارورزی دانشگاه فرهنگیان بوده است.روش: روش مطالعه از حیث هدف، کاربردی و از نظر نوع پژوهش کیفی مبتنی بر نظریه داده بنیاد است. ابزار مورد استفاده در این پژوهش مصاحبه می باشد که روایی سازه ای، درونی و بیرونی آن تأمین و پایایی آن از روش بررسی اعضاء، بررسی همکار و ناظر بیرونی تأیید شد. برای شناسایی عوامل سازمانی، با بهره گیری دیدگاه ها و تجارب 30 نفر از ذی نفعان در برنامه کارورزی (استاد راهنما-معلم راهنما و دانشجو معلمان) با روش نمونه گیری هدفمند و معیار اشباع نظری از مصاحبه عمیق نیمه ساختار مند استفاده شد. سپس داده های مصاحبه طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تحلیل قرار گرفت. محقق در این مرحله، کدها یا مفاهیم اولیه را شناسایی و در ادامه کدهای مشابه در طبقه هایی خاص قرار گرفتند. سپس، برای هر یک از این طبقات عناوینی که نمایانگر کل کدهای آن طبقه باشند، انتخاب گردید.یافته ها: از تجزیه وتحلیل مصاحبه ها 21 کد در قالب 5 مؤلفه در بعد عوامل سازمانی انتقال یادگیری استخراج شد. بر اساس نتایج به دست آمده، مهم ترین عوامل سازمانی انتقال یادگیری در برنامه درسی کارورزی شامل؛ عوامل مدیریتی و برنامه ریزی، حمایت همکاران، فرصت کاربرد، جو انتقال، راهبردهای نظارت و ارزیابی بودند. بنابراین ضرورت دارد عوامل سازمانی در خدمت پیوند عرصه نظر و عمل قرار گیرند تا دانشجویان بتوانند در جهت تحقق اهداف برنامه درسی کارورزی و انتقال یادگیری خود به محیط واقعی بهتر عمل کنند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان