درخت حوزه‌های تخصصی

مقدمه: کتابخانه های علوم پزشکی به مثابه قلب تپنده نظام سلامت کشور، عهده دار انتقال اطلاعات مناسب و به هنگام به شریان های جامعه هستند. بنابراین در حوزه مدیریت بحران های طبیعی مانند زلزله و سیل و ...، حائز نقش محوری و اساسی هستند؛ لذا بایستی در رویارویی با چنین بحران هایی بتوانند مقتدارانه عمل کنند. در این راستا، مطالعه حاضر، واکنش کتابخانه ها در برابر بحران بلایای طبیعی و میزان آشنایی پرسنل کتابخانه های دانشگاه های علوم پزشکی را با مباحث مدیریت بحران بررسی کرده است. روش بررسی: این پژوهش از نوع کاربردی و با روش پیمایشی- تحلیلی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش گروهی متشکل از 130 نفر از کتابداران کتابخانه های دانشگاه های علوم پزشکی تابعه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مستقر در شهر تهران در نیمه اول سال 91خورشیدی، بود. ابزار گردآوری داده ها در این مطالعه پرسشنامه ای محقق ساخته بود که روایی آن با نظر کارشناسان رشته کتابداری و علوم اطلاع رسانی تایید شد. پایایی آن با استفاده از نرم افزار SPSS، نسخه 19 بررسی شد که مقدار آلفای کرونباخ آن برابر 81/0، که نشانگر پایایی مطلوب است حاصل شد. به منظور تحلیل دادها (درصد، میانگین، واریانس و نمودارها) از آزمون های آماری (به دلیل وجود دومتغیر کیفی) ، آزمون دوطرفه Freidman (چون متغیرها رتبه ای هستند) و آزمون دوجمله ای(برای تشخیص تاثیر یا عدم تاثیر متغیری در پدیده معین) استفاده شد. یافته ها: در میزان آشنایی مدیران با مباحث مدیریت بحران، مورد توجه قرار گرفتن کتابخانه ها در برنامه ریزی راهبردی با میانگین 7/4 در حد زیاد و تلاش برای تهیه منابعی در خصوص مدیریت بحران برای کتابخانه با میانگین 51/2 در حد کم ارزیابی شد. در مرحله اول، مقاوم سازی ساختمان کتابخانه با میانگین 78/15 در حد خیلی زیاد، تهیه و تنظیم نقشه های محل های بحران زا و بحران زدا با میانگین 83/10 در حد کم ارزیابی شده است. در مرحله دوم؛ تنظیم قرارددادهای تفاهم با سایر ارگان ها (مثل، آتش نشانی و نیروی انتظامی)، با میانگین 87/14 در حد زیاد، انتشار اطلاعات عمومی مربوط به شرایط اضطراری با میانگین 07/11 در حدکم برآورد شده است.در مرحله سوم تهیه نسخههای پشتیبان از فایلهای مهم در کتابخانه با میانگین 73/16 در حد خیلی زیاد و ایجاد مرکزی به نام اتاق بحران با میانگین 47/11 در حد کم ارزیابی شده است. در نهایت در مرحله چهارم ارتقا صلاحیتهای حرفهای مورد نیاز کتابداران کتابخانه ها با میانگین 67/14 در حد زیاد و استفاده از نیروهای داوطلب مردمی در بازسازی کتابخانه با میانگین 64/9 در حد خیلی کم توسط پاسخگویان ارزیابی شده است. نتیجه گیری: کتابخانه ها به عنوان مراکز اطلاع رسانی در جامعه در عصر جدید کارکردهای متمایزی می پذیرند. آشنایی مدیران و کارکنان کتابخانه ها با مباحث مدیریت بحران، می تواند کتابخانه را در ارائه خدمات هرچه مفیدتر در زمان وقوع بلایای طبیعی، یاری دهد. در این میان استفاده از ابزارهای فناوری اطلاعات مانند شبکه های اجتماعی، خدمات پست الکترونیکی، پزشکی ازراه دور با همکاری کتابداران پزشکی و انتشار آن لاین تصاویر حوادث طبیعی از طریق کتابخانه؛ کتابخانه را در راستای این مهم توانمندتر خواهد ساخت.

هدف : پژوهش حاضر با هدف شناسایی وضعیت جریان اطلاعات در فعالیت های پژوهشی پژوهشگران سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی و موانع پیش روی آن صورت گرفته است. روش شناسی : روش تحقیق مورد استفاده، پیمایشی و از نوع توصیفی تحلیلی استکه جریان اطلاعات را از استفاده منابع اطلاعاتی تا تولید و انتشار، بررسی می کند. جامعه آماری پژوهش را 25 نفر از پژوهشگران این سازمان تشکیل می دهند که سه سال متوالی حایز رتبه های برتر پژوهشی شده اند. یافته ها : نتایج پژوهش نشان داد در مرحله گردآوری و استفاده از اطلاعات، پژوهشگران به استفاده از منابع چاپی تمایل بیشتری دارند تا منابع الکترونیکی. آنها از میان منابع چاپی، کتاب های چاپی فارسی و از میان منابع الکترونیکی، بیشتر از پایگاه های اطلاعاتی فارسی استفاده می کنند. در مرحله تولید و ذخیره اطلاعات، بیشتر تمایل دارند تولیدات علمی خود را به صورت چاپی منتشر کنند تا الکترونیکی و در این بین سهم تولید مقاله فارسی در هر دو شکل، بیشتر است. در مرحله اشاعه اطلاعات نیز بر انتشار تولیدات علمی در قالب های چاپی تأکید دارند تا الکترونیکی و در این بین نیز سهم مقاله فارسی بیشتر است. افزون بر این، موانع پیش روی جریان اطلاعات از دو بُعد فردی و سازمانی، بررسی شده است.    

هدف: تعیین اینکه کدامیک از پایگاه های استنادی سنتی (وب آوساینس و اسکوپوس) و استنادهای اخذشده از محیط وب (گوگل اسکالار و گوگل) در ردیابی استنادهای حوزه علوم انسانی بهتر عمل می کنند روش/ رویکرد پژوهش: روش علم سنجی است. 211 مقاله پژوهشی از 21 مجله دسترسی آزاد در حوزه علوم انسانی در سال 2008 نمونه را تشکیل می دهد. نمونه گیری به روش طبقه ای نسبی انجام شده است. یافته ها: استنادهای گوگل اسکالار در حوزه مجلات دسترسی آزاد علوم انسانی خیلی بیشتر از وب آوساینس است. تقریباً نیمی از استنادهای وب آوساینس در پایگاه گوگل اسکالار وجود دارد و همچنین یک چهارم منابع وب آوساینس در گوگل موجود است. استنادهای گوگل اسکالار نشان داد این پایگاه علاوه بر زبان انگلیسی سایر زبان ها را هم پوشش می دهد. نتیجه گیری: پیشنهاد می شود برای به دست آوردن تصویر جامع از تأثیر مقالات علوم انسانی، از چندین ابزار به صورت جمعی استفاده شود؛ و گوگل اسکالار می تواند یکی از آنها باشد.

هدف: پژوهش حاضر باهدف تحلیل شبکه هم نویسندگی به بررسی روابط و تعاملات نویسندگان 113 مقاله منتشرشده در دو فصلنامه روانشناسی افراد استثنایی و کودکان استثنایی طی مهروموم های 1390-1391 پرداخته است. روش: پژوهش حاضر از نوع علم سنجی است و با رویکرد تحلیل شبکه هم نویسندگی نویسندگان در دو عنوان فصلنامه روانشناسی افراد استثنائی دانشگاه علامه طباطبائی و فصلنامه کودکان استثنائی انجام شده است. جامعه پژوهش حاضر شامل کلیه نویسندگانی است که در هر دو فصلنامه موردبررسی طی مهروموم های 1390-1391 حداقل با یک نویسنده همکاری علمی داشته اند. برای تحلیل داده ها از نرم افزار یو سی نت و بسته مکمل آن یعنی نت دراو و برای تهیه ماتریس های هم نویسندگی نیز از نرم افزار صفحه گستر اکسل استفاده شده است. همچنین برای بررسی عملکرد هر یک از نویسندگان دارای تألیف در شبکه، از شاخص های تحلیل شبکه مانند سنجه درجه، سنجه بینابینی و سنجه نزدیکی استفاده گردیده است. یافته ها: مطالعه نویسندگان دارای حداقل یک مقاله در فصلنامه روانشناسی افراد استثنایی نشان داد که شریفی درآمدی، افروز، کاکوجویباری و مرادی در خوشه اصلی (هم نویسندگی) و گلشنی منزه در خوشه دوازده تایی و سیف نراقی در خوشه نه تایی مهم ترین جایگاه را در شبکه هم نویسندگی پژوهشگران داشته اند. در فصلنامه کودکان استثنایی نیز می توان به علیزاده، غباری بناب، کریمی و سعادت در خوشه اصلی و علیپور و مهرابی زاده هنرمند در خوشه های ده تایی اشاره نمود. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که ارتباط های نسبتاً کمی بین گره های موجود در شبکه های هم نویسندگی دو فصلنامه وجود دارد و ارتباط منسجمی نیز بین خوشه های بزرگ در هر دو فصلنامه وجود نداشته و تراکم شبکه در فصلنامه روانشناسی افراد استثنایی معادل 04/0 و در فصلنامه کودکان استثنایی نیز 06/0 است که در هر دو فصلنامه پایین است و نشان از انسجام اندک شبکه های این دو فصلنامه دارد.

هدف: شناسایی و ارزیابی عناصر و ویژگی های مهم در طراحی بخش های مجموعه سازی درنرم افزارهای رسا و سافام. روش/ رویکرد پژوهش: ابزار گردآوری داده هاسیاهه تهیه شده براساس نرم افزارهای معرفی شده در خارج و منابع موجود بود. سیاهه وارسی براساس نظر متخصصان و صاحبنظران تهیه و تکمیل شد. معیارها در هشت عنصر اصلی و 203 ویژگی فرعی قرار گرفتند. اعتبار هر معیار با مشورت با متخصصان و صاحبنظران کنترل شد. یافته ها: نرم افزار سافام 76 درصد و نرم افزار رسا 62 درصد با عناصر و ویژگی های پیشنهادشده همخوانی داشتند. در نرم افزار سافام 8 عنصر سیاهه و نرم افزار رسا 6 عنصر آن را شامل می شد و فاقد دو عنصر بودجه و پیگیری منابع بود. هر دو نرم افزار به تمامی این عناصر اهمیت بسیار داده اند. ویژگی ها در عناصر امور مالی و ثبت صورتحساب، بودجه و پیگیری منابع با امتیاز 6 از اهمیت بسیار برخوردار بودند. ویژگی های عناصر جست وجو و کارگزار با امتیاز 7/5 ، ویژگی های عنصر سفارش با امتیاز 1/5 ، و ویژگی های عناصر قابلیت عمومی و ثبت منابع با کسب 9/4 در رتبه های دوم تا چهارم قرار گرفتند. نتیجه گیری: عناصر و ویژگی های مهم برای ارائه الگو در بخش مجموعه سازی نرم افزار کتابخانه ای مشخص شد ویژگی هایی کم اهمیت تر حذف شدند ، الگوی نرم افزار مجموعه سازی با مرکزیت عنصر سفارش منابع طراحی شد.

دامنه فعالیت حوزه های مدیریت اطلاعات و مدیریت دانش و به ویژه سهم علم اطلاعات در این حوزه ها به دلیل تعدد تعاریف و همپوشانی موجود میان این دو حوزه ، همواره مورد بحث بوده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تولیدات علمی در حوزه های مدیریت اطلاعات و مدیریت دانش در پایگاه وب او ساینس و تعیین سهم علم اطلاعات و دانش شناسی در هر یک از این حوزه ها انجام گرفته است. این پژوهش با استفاده از روش علم سنجی انجام شده و جامعه پژوهش دربرگیرنده 1457 مدرک حوزه مدیریت اطلاعات، 5993 مدرک حوزه مدیریت دانش و 183 مدرک است که در هر دو حوزه مدیریت اطلاعات و دانش در پایگاه وب آو ساینس ثبت شده اند. تحلیل داده ها نشان داد با این که از لحاظ تاریخی مدیریت دانش از مدیریت اطلاعات پیشینه کوتاه تری دارد، تعداد تولیدات علمی آن بیش از مدیریت اطلاعات است. بر اساس طبقه بندی پایگاه وب آو ساینس در حوزه مدیریت اطلاعات، علم اطلاعات و دانش شناسی رتبه اول و در حوزه مدیریت دانش، مدیریت رتبه اول و علم اطلاعات و دانش شناسی رتبه دوم را به خود اختصاص داده است. تحلیل موضوعی مدارک ایران و نیز وابستگی سازمانی نویسندگان پرتولید ایران در این حوزه نشان می دهد که این نسبت کمابیش با وضعیت جهانی هم خوانی دارد.

هدف: باورهای معرفتی نشانگر تلقی افراد از دانش و دانستن هستند. هدف این پژوهش بررسی رابطه باورهای معرفتی با رفتار اطلاعاتی دانشجویان بود. روش: در این مطالعه کاربردی- پیمایشی، از بین 19965 دانشجوی شاغل به تحصیل در دانشگاه فردوسی مشهد در سال تحصیلی 90-1389، تعداد 364 نفر با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی انتخاب شده و ""فهرست باورهای معرفتی"" را برای اندازه گیری باورهای معرفتی آنان و ""پرسشنامه رفتار اطلاعاتی"" را برای اندازه گیری رفتار اطلاعاتی آنان تکمیل کردند. یافته ها: باورهای معرفتی آزمودنی ها بر حسب جنسیت و مقطع تحصیلی تفاوتی معنادار داشتند و این باورها با رفتار اطلاعاتی آنان نیز رابطه معناداری داشتند. دارندگان باورهای معرفتی سطح بالا در محیط اطلاعاتی کارآمدتر از دارندگان باورهای معرفتی سطح پایین بودند. نتایج حاصل در پیوند با نتایج بررسی های پیشین، نشانگر لزوم توجه کتابداران آموزشی و مرجع، و طراحان نظام های اطلاعاتی به این باورها برای بهینه سازی رفتار اطلاعاتی است.

هدف: هدف پژوهش حاضر، مقایسه و ارزیابی دانشنامه جهان اسلام «دجا» و دایره المعارف اسلام «دما» در روند دانشنامه نویسی و تحلیل محتوای ارزیابانه آن دو است. روش: این پژوهش به صورت تحلیل محتوا و پیمایش تطبیقی انجام شده است. جامعه آماری 115 نفر اعضای هیئت علمی بنیاد دایره المعارف اسلامی و مدخل های این دو کتاب هستند. ابزار گردآوری اطلاعات در بخش پیمایش تطبیقی پرسشنامه و در بخش تحلیل محتوا، فیش برداری و نرم افزار دریچه است. اطلاعات با استفاده از نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافته ها: در هر دو دانشنامه موضوع جغرافیا، تاریخ و زبان و ادبیات به ترتیب بیشترین میزان مدخل ها را به خود اختصاص داده اند. بر اساس آزمون های T ، در اکثر زمینه ها رعایت شاخص ها در حدّ قابل قبول است. میزان رعایت همه شاخص ها در هر دو اثر در حد زیاد و یا بسیار زیاد است و فقط شاخص «مؤلف» در «دجا» در حد متوسط و یا حتی کم رعایت شده است. درصد تحقّق شاخص های «استناد» و «ویرایش» در «دجا» بالاتر از «دما» است. اما درصد تحقق شاخص های «مدخل»، «مؤلف»، «نشر» و «تألیف و ترجمه» در«دما» بالاتر از «دجا» بوده است. اصالت/ ارزش: جنبه های گوناگون تولید دانشنامه های هم موضوع به ندرت مورد نقد و بررسی قرار گرفته اند. این مسئله سبب شده برخی نقاط افتراق و تشابه آنها از نظر مخاطبان پوشیده بماند. نتایج حاصل از این پژوهش می تواند برخی وجه تمایز و تشابه آنها را برای مراجعان و سازمان های ذیربط عیان کند.

هدف: بررسی میزان اعتبار منابع اطلاعات سلامت موجود در اینترنت و تأثیر ویژگی شخصیتی وجدان گرایی بر نوع ارزیابی این منابع در بین کاربران دانشگاهی حوزه های بهداشتی - پزشکی. روش شناسی: نمونه ای تصادفی متشکل از 148 نفر از دانشجویان و استادان دانشگاه علوم پزشکی تهران در دو دانشکده پزشکی، و پرستاری و مامایی، با روش پیمایشی و کاربرد دو پرسشنامه در حوزه های اعتبار و وجدان گرایی بررسی شد. پس از رواسازی و اعتباریابی، پرسشنامه ها توزیع و داده ها با استفاده از نرم افزار اس.پی.اس.اس تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: جامعه تحت بررسی مشکلاتی در تعیین کیفیت و اعتبار اطلاعات و نیز بازیابی سریع اطلاعات داشتند. بیش از نیمی از نمونه، اطلاعات بهداشتی و پزشکی موجود در اینترنت را همیشه یا بیشتر اوقات معتبر می دانند. مهم ترین معیار ارزیابی کیفی از سوی نمونه مورد بررسی بی طرفی و سپس روزآمدی و اعتبار نویسنده بوده است. بین وجدان گرایی دانشجویان و استادان پزشکی با میزان اعتبار تخصیصی آنان برای منابع اطلاعات اینترنتی، رابطه همبستگی معناداری وجود دارد. بین میزان دقت فراهم آورندگان اطلاعات نیز همبستگی بالایی دیده شد. با تغییر در سطح وجدان گرایی افراد، سطح اعتماد آنها به منابع اینترنتی نیز دچار تغییر می شود. همچنین بین وجدان گرایی افراد با سطح اعتماد آنان به منابع اینترنتی در درمان بیماران، رابطه معنا داری مشاهده نشد. واژه های کلیدی: ارزیابی اطلاعات، اعتبار اطلاعات سلامت، دانشجویان پزشکی، رفتار اطلاعاتی، منابع اطاعاتی وب.

با توجه به توانمندی رو به رشد در عرصه فناوری اطلاعات، تولیدکنندگان اطلاعات نیز بخشی از توان مادی و فکری خود را به ذخیره اطلاعات در محیط الکترونیکی اختصاص داده اند و این روند همچنان رو به رشد است. شیوه های نشر الکترونیکی، که گاه به عنوان انقلاب در حوزه انتشار اطلاعات از آن یاد می شود، نزد ناشران و تولیدکنندگان اطلاعات، به تناسب نوع مطالبی که تولید و منتشر می کنند، متفاوت است. نوع استفاده یک ناشر متون دانشگاهی از نشر الکترونیکی با یک ناشر آثار کمک درسی یا یک ناشر مجلات الکترونیکی کاملاً متفاوت است. امروزه، رسانه های جمعی مانند رادیو، تلویزیون و مطبوعات، مخاطب گسترده ای در جهان و ایران دارند، این در حالی است که رسانه های اجتماعی مانند فیس بوک، توییتر، یوتیوب و گوگل پلاس نیز درصد زیادی مخاطب دارند، اما رشد بیشتری نسبت به رسانه های جمعی دارند. از زمانی که چاپ به عنوان بستر رسانه جمعی ظهور کرد تا موقعی که اینترنت به عنوان پلتفرم ظهور رسانه های آنلاین پا به عرصه گذارد، تصور اینکه تعاملات رسانه ای امروز چنین شود و رسانه هایی با عنوان رسانه های اجتماعی رشد بیشتری از سایر رسانه ها داشته باشند و نیاز و خواسته های مخاطب را برآورده نمایند، وجود نداشت. در این مقاله سعی بر آن داریم، به طور گذرا ویژگی های رسانه های جمعی و نشر الکترونیکی را بررسی نموده تا مسیر فعالیت در این حوزه روشن و هموار شود. سپس با اشاره به مهارت های مورد نیاز جهت توسعه نشر الکترونیک، نقش رسانه های جمعی در افزایش مهارت های نشر الکترونیکی را با هدف گسترش این پدیده تبیین نمائیم.

هدف پژوهش حاضر شناسایی قابلیت های نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی پاپیروس و آذرخش از نظر بازیابی اطلاعات است. این پژوهش از نوع کاربردی بوده و برای انجام آن از روش های تحلیل محتوا و پیمایشی - مقایسه ای استفاده شده است . برای این منظور از سیاهه وارسی 81 گویه ای برای سنجش، بررسی، شناسایی و ارزیابی ابعاد پژوهش استفاده شد و وضعیت نرم افزارهای دیجیتالی در 5 شاخص قابلیت جستجو و مرور، فرمول بندی جستجو، امکان انواع جستجو، ویژگی نمایش و استاندارد های بازیابی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از استفاده شده است . یافته ها SPSS آزمون های تی مستقل و تک نمونه ای در نرم افزار حاکی از آن است که میزان تحقق نرم افزار کتابخانه دیجیتالی آذرخش از نظر بازیابی 60 درصد است . بنابراین، / 83 درصد و نرم افزار دیجیتالی پاپیروس 4 / اطلاعات 37 نرم افزار دیجیتالی آذرخش از این نظر در وضعیت مطلوب تری نسبت به نرم افزار دیجیتالی پاپیروس قرار دارد.

هدف: هدف بررسی میزان رضایت مندی اعضای هیئت علمی از راهنماها و فیلم آموزشی به هنگام ذخیره آثار در ساعد می باشد. درصورتی که سامانه استفاده پذیر شود اعضای هیئت علمی با مشکلات کمتری روبرو می شوند و این امر می تواند در کاهش خطاها در هنگام ذخیره تأثیرگذار باشد. روش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نوع ارزیابانه، و از نظر رویکرد، پژوهش پیمایشی با راهبرد قوم نگاری می باشد. در این پژوهش از روش ""مقایسه جایگزین نمونه اولیه"" بهره گیری شد .جامعه آماری، اعضای هیئت علمی دانشگاه فردوسی هستند که 10 نفر از آن ها به عنوان نمونه انتخاب شد. یافته ها : رضایت مندی اعضای هیئت علمی با دو مفهوم مفید بودن و کارآمدی ارزیابی شد. آزمون آماری t مستقل برای هر دو فرضیه نشان داد که راهنماها و فیلم های آموزشی توانسته اند نظر اعضای هیئت علمی را نسبت به خود جلب کنند. نتایج نشان داد معیارهایی مانند: در دسترس بودن راهنماها، واضح و قابل درک بودن آن ها و قرار دادن آموزش های مورد نیاز در نقاط مختلف کاربرگه ها و معیارهایی چون وضوح بالای صدا، اضافه کردن متن به فیلم ها، حرکت مکان نما در نقاط در مورد فیلم آموزشی می تواند تا حد زیادی میزان رضایت مندی کاربران در استفاده از سامانه ها را افزایش دهد.

هدف: مرور مهم ترین نظریه ها و رهیافت های نظری در حوزه رفتار استنادی برای شناسایی همگونی و تعارض میان آنها. روش/ رویکرد پژوهش: بررسی متون و پژوهش ها و نظریه های حوزه رفتار استنادی. یافته ها: رویکردهای مختلف در تبیین رفتارهای استنادی نویسندگان، به دو نظریه هنجاری و ساختار اجتماعی رفتار استنادی منجر شده است. رویکردهای نوین سه عامل پاداش و تنبیه، تمایل به درستکاری، و تمایل به همذات پنداری با نویسندگان برجسته را عوامل پیش بینی کننده و انگیزه رفتار استنادی شناخته اند. نتیجه گیری: هرچند رویکردهای نوین مفاهیمی متفاوت با انگیزه های خاص را مطرح می سازند، اما به طور ضمنی اعتبار دو نظریه هنجاری و ساختار اجتماعی رفتار استنادی را تأیید می کنند.

نمایه سازی از شیوه های نوین سازماندهی اطلاعات می باشد که با گسترش روزافزون مجراهای تولید اطلاعات و نیز لزوم افزایش سرعت و دقت دسترسی به اطلاعات تولید شده از اهمیت ویژه ای برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان آشنایی و استفاده از نمایه های پایانی کتاب در میان اعضای هیأت علمی دانشگاه های دولتی شهر اصفهان بر اساس نظریه ی اشاعه و نشر نوآوری انجام شد. روش بررسی: روش این پژوهش توصیفی-پیمایشی و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه ی محقق ساخته بود. جامعه ی آماری شامل 1727 نفر از اعضای هیأت علمی دانشگاه های دولتی شهر اصفهان در سال تحصیلی 92-1391 خورشیدی بودند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی- طبقه ای، حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 176 نفر تعیین شد. با توجه به احتمال ریزش به دلیل عدم بازگشت، پرسشنامه برای 300 نفر ارسال شد که در مجموع 191 مورد برگشت داده شد و مورد بررسی قرار گرفتند. روایی پرسشنامه توسط 10 نفر از متخصصان و صاحبنظران علم اطلاعات و دانش شناسی، علوم اطلاعات و ارتباطات، و علوم اجتماعی مورد تأیید قرار گرفت و ضریب پایایی آن با استفاده از فرمول Cronbach's alpha 6/97 به دست آمد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از شاخص های آمار توصیفی (فراوانی، درصد، و میانگین) و استنباطی(ضریب همبستگی اسپیرمن) و با کمک نرم افزار SPSS-20 انجام شد. یافته ها: میزان آشنایی و استفاده ی اعضای هیأت علمی اصفهان از نمایه های پایانی کتاب، پایین تر از حد متوسط بود (37/2). بیشترین آشنایی از طریق دانشگاه و استفاده از نمایه در کتاب های فارسی و لاتین دارای اولویت دوم بود. بین میزان استفاده ی اعضای هیأت علمی مورد بررسی از انواع نمایه در بازیابی اطلاعات درون کتاب با متغیرهای جمعیت شناختی رابطه ای وجود ندارد؛ بین استفاده ی اعضای هیأت علمی مورد بررسی از انواع نمایه در تالیف و ترجمه ی کتاب (شیوه ی چاپ) با سن، رابطه ی معکوس وجود دارد (019/0 P-value=و 308/0- r=)؛ بین استفاده ی اعضای هیأت علمی مورد بررسی از انواع نمایه به طورکلی با سنوات تدریس، رابطه ی معکوس وجود دارد (023/0 P-value= و 296/0- r=). نتیجه گیری: با توجه به اینکه رسالت اصلی اعضای هیأت علمی انجام فعالیت های آموزشی و پ ژوهشی می باشد و انجام این مهم نیازمند شناخت ابزارهای تحقیق است که نمایه از اساسی ترین آنهاست به نظر می رسد، شناخت اندک و استفاده ی محدود اعضای هیأت علمی دانشگاه های دولتی شهر اصفهان از نمایه ممکن است فرصت انجام کارهای علمی عمیق را از آن ها بگیرید. لذا در جامعه ی علمی ما نیاز به متخصصان حرفه ای در این زمینه می باشند و این خلل می تواند توسط کتابداران، جبران شود.

مقدمه: تحلیل جریان علمی، نقش اساسی در شناسایی حوزه های پژوهشی مهم ایفا می نماید که نشانگر تحولات، چالش ها و راهکار ها در یک حوزه علمی می باشد. لذا هدف این پژوهش شناسایی جریان و حوزه های پژوهشی مطرح در مدیریت اطلاعات و انفورماتیک سلامت در پژوهش های جهانی است. روش بررسی: این پژوهش از نوع کاربردی توصیفی بود که به روش تحلیل محتوا و علم سنجی انجام شد. نمونه این پژوهش 1502 مقاله حوزه مدیریت اطلاعات در پایگاه Web Of Science مربوط به سال های 2012-2008 میلادی بود. تحلیل داده ها در نرم افزار Histcite ,SPSS, Bibexcel , VOSviewer انجام شد. گروه بندی 14 گانه حوزه های پژوهشی در فرایند تحلیل محتوا توسط متخصصان مدیریت اطلاعات سلامت انجام شد. یافته ها: در این پژوهش چهار خوشه علمی از 100 پژوهش برتر شکل گرفت. در تحلیل محتوا نیز مقالات در 14 حوزه موضوعی گروه بندی شد. فناوری اطلاعات سلامت، سیستم های اطلاعات سلامت، هم کنش پذیری و امنیت سیستم های اطلاعاتی در حوزه سلامت بیشترین محورهای پژوهش در سال های اخیر را درمقالات نمایه شده در پایگاه Web Of Science به خود اختصاص داده بود. شبکه های اجتماعی، سیستم های مبتنی بر وب و فناوری گوشی همراه از رویکردهای جدید در مقالات مدیریت اطلاعات سلامت بودند. نتیجه گیری: تنوع حوزه های پژوهشی، نوآوری در پژوهش ها، کاربردی بودن پژوهش ها یا مبتنی بر تجربه پیاده سازی بودن از ویژگی های عمده مقالات حوزه مدیریت اطلاعات و انفورماتیک سلامت در جهان است.

هدف: هدف این پژوهش، آگاهی یافتن از دیدگاه کاربران نسبت به تأثیر عمق منو (لایه های منو) بر قابلیت پیش بینی پذیری و گم شدگی آن ها در دسترسی به اطلاعات در وب سایت های کتابخانه ای است. روش: روش مورد نظر ترکیبی (مکاشفه ای و مصاحبه نیمه ساختار یافته) است و جامعه پژوهشی را دو گروه، وب سایت کتابخانه های مرکزی دانشگاه های ایران و دانشجویان غیر کتابداری ارشد و دکتری دانشگاه فردوسی مشهد تشکیل می دهد. برای انتخاب نمونه از گروه اول، وب سایت کتابخانه های مرکزی 10 دانشگاه برتر ایران بر اساس معیارهای رتبه بندی دانشگاه ها و برای انتخاب نمونه از گروه دوم، 30 دانشجوی ارشد و دکتری رشته غیر کتابداری دانشگاه فردوسی مشهد بر اساس اصل دسترس-پذیری انتخاب شدند. اطلاعات مورد نیاز نیز با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته و مصاحبه نیمه ساختار یافته گردآوری شد. یافته ها: نتایج به دست آمده نشان داد، عمق سازمان دهی زمانی بر کاهش پیش بینی پذیری و افزایش گم شدگی یا صرف زمان بیشتر برای پیدا کردن اقلام از منو تأثیرگذار است که افزون بر استفاده از لایه های زیاد، اقلام نیز به درستی دسته بندی نشده باشند و از برچسب های خود توصیف و قابل درک نیز برخوردار نباشند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی دیدگاه کتابداران کتابخانه های عمومی استان همدان وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور درباره مؤلفه های اخلاق حرفه ای کتابداران انجام شد. روش: پژوهش حاضر کاربردی است که با روش پیمایشی تحلیلی انجام شده است. ابزار گردآوری دادهها، پرسشنامه محقق ساخته میباشد. جامعه پژوهش 97 نفر است که کتابداران کتابخانه های عمومی استان همدان میباشند. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی و با کمک نرم افزار SPSS تحلیل شد. یافته ها: اهمیت آشنایی و آگاهی کتابداران کتابخانه های عمومی با مؤلفه های اخلاق حرفه ای در حد بالایی است. مؤلفه-های اخلاق حرفه ای اولویت بندی شده نیز، مسؤولیت در قبال: جامعه، استفاده کنندگان، حرفه، همکاران، سازمان، خود و متخصصان سایر رشته ها می باشد و بین دیدگاه افراد با رشته کتابداری و غیرکتابداری تفاوتی در اولویت بندی مشاهده نشد. همچنین عوامل مؤثر بر رعایت اصول اخلاق حرفه ای کتابداران به ترتیب عبارتند از: اجتماعی، مدیریتی، دینی، سازمانی، حرفه ای، و شخصی. اصالت/ارزش: از آنجا که تدوین نظامنامهای جامع در اصول اخلاق حرفه ای کتابداران نیازمند بررسی و نگرش دیدگاه های کتابداران در کتابخانه های مختلف است، پژوهش حاضر چارچوب پیشنهادی اخلاق کتابداران کتابخانه های عمومی را مشخص کرده است و می تواند مورد استفاده نهاد کتابخانه های عمومی کشور و دیگر دست اندرکاران حرفه قرار گیرد. همچنین، تعیین میزان آشنایی کتابداران از اخلاق حرفه ای و شناسایی عوامل مؤثر بر رعایت اصول اخلاقی، می تواند به مسؤولین و کتابداران جهت برنامه ریزی و بهبود اخلاقیات یاری رساند.

مقدمه: امروزه پیشرفت تکنولوژی در عرصه پزشکی ایجاب می کند که کتابخانه های بیمارستانی با رعایت استانداردهای کتابخانه ای بتوانند در جهت بهبود وضعیت و ارتقای خدماتشان گام بردارند، لذا هدف از این پژوهش ارزیابی وضعیت کتابخانه های مراکز آموزشی درمانی وابسته به دانشگاه های علوم پزشکی مازندران و بابل براساس استاندارد کتابخانه های بیمارستانی بوده است. روش بررسی: روش پژوهش توصیفی و نوع مطالعه کاربردی بوده است. جامعه مورد پژوهش شامل11 کتابخانه مراکز آموزشی درمانی وابسته به دانشگاه های علوم پزشکی مازندران و بابل است که در سال 1391خورشیدی به روش سرشماری انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شد که روایی آن توسط متخصصان کتابداری و اطلاع رسانی تایید و برای سنجش پایایی از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شد (74/0r=). اطلاعات حاصل از پرسش نامه با استفاده از نرم افزار Excel نسخه 2007 و روش آمار توصیفی (توزیع درصد فراوانی) تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: 60 درصد از کتابخانه ها توسط کتابدار مسؤول با تحصیلات کارشناسی ارشد یا کارشناسی کتابداری مدیریت می شد، هیچ یک از کتابخانه ها از نظر تعداد منابع در حد استاندارد (حداقل 40000منبع) نبودند. تنها دو مرکز درمانی بوعلی ساری و کودکان امیرکلا به ارایه خدمت به بیماران و همراهان آنها می پرداختند و همه کتابخانه ها برای دسترس پذیر کردن منابع تنها 6 روز هفته فعال بودند. بیمارستان آیت الله روحانی بابل به مساحت 565 مترمربع بیشترین فضا و با 63/91 درصد از بیشترین امکانات برخوردار بود. نتیجه گیری:وضعیت نامطلوب کتابخانه های مراکز آموزشی درمانی مورد بررسی بیانگر عدم رعایت استاندارد کتابخانه ای و کم توجهی مسؤولین بویژه مدیران ارشد بیمارستان ها به کتابخانه بوده است.

هدف : شناسایی و اولویت بندی عوامل مهم موفقیت مدیریت دانش در سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، هدف این پژوهش است. روش : پژوهش حاضر از نظر تقسیم بندی بر مبنای هدف از نوع کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها روش ترکیبی، پیمایشی و دلفی است. در روش دلفی، ازنظرهای 27 نفر خبرگان دانشگاهی و مدیران و کارشناسان ارشد سازمان استفاده شده است. پس از گردآوری داده ها، به منظور تجزیه و تحلیل آماری، از روشهای آمار توصیفی و استنباطی مانند: جدول فراوانی، آزمون فریدمن با به کاربردن نرم افزار آماری SPSSبهره گرفته شد. یافته ها:نتایج نشان داد عوامل مهم موفقیت مدیریت دانش در سازمان به ترتیب اولویت، عبارتند از: رهبری و حمایت مدیریت ارشد، فرهنگ سازمانی، آموزش و باز آموزی، مستندسازی، استراتژی مدیریت دانش، مخازن دانش، پاداش دهی و ایجاد انگیزه، مدیریت منابع انسانی، فناوری اطلاعات، مدیریت زیرساختهای سازمانی، فرایندها و فعالیتها، اندازه گیری عملکرد، رفع محدودیت منابع، الگوبرداری از بهترین ها. اصالت/ارزش: یافته های این پژوهش به مدیران سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی در شناسایی عوامل مهم موفقیت به منظور پیاده سازی و به کارگیری بهینه مدیریت دانش در سازمان، کمک می کند.