وب آوساینس

مطالعات علم سنجی در سال های اخیر بسیار فزونی یافته است. بیشتر این مطالعات به گزارش های اجرایی شبیه بوده است و متخصصان این حوزه نیز از این مسأله ابراز نگرانی کرده اند. اینکه علم سنجی یک حوزه فرارشته ای، میان-رشته ای، و یا چندرشته ای است در پژوهش های بسیار فراوان پیشین چندان مورد توجه نبوده است. در این پژوهش، با استفاده از یک رویکرد علم سنجی به بررسی مقالات منتشرشده با عنوان علم سنجی پرداخته می شود و نتایج آن در قالب پاسخ پرسش های زیر ارائه می گردد: 1) آیا علم سنجی رویکردی میان رشته ای است؟ 2) سهم حوزه های علمی گوناگون از مقالات علمی با عناوین علم سنجی چقدر است؟ 3) تحولات اخیر علم سنجی به کدام سمت وسو سیر می کند؟ داده های این پژوهش از پایگاه «وب آوساینس» استخراج گردید و براساس آن به ترسیم ارتباطات حوزه های علمی گوناگون در تولید مقالات با عنوان علم سنجی پرداخته شد. نتایج نشان می دهد مطالعات علم سنجی را می توان در زمره مطالعات میان رشته ای قلمداد کرد که بیشتر در سیطره دو رشته علوم کتابداری و اطلاع رسانی و علوم رایانه قرار دارد. همچنین، سهم حوزه های علمی گوناگون از مطالعات علم سنجی یکسان نیست و بیشترین میزان مقالات منتشرشده با این رویکرد، به دو حوزه علمی پیش گفته تعلق دارد. گفتنی است سال های 2006 تا 2010 پررونق ترین دوره زمانی انتشار مقالات با عناوین علم سنجی است. در این سال ها، حوزه های علمی به مطالعات علم سنجی بیشتر روی آورده اند و به احتمال، این مسأله ناشی از توجه کشورهای مختلف جهان به مطالعات سنجش کمّی در حوزه علم و سیاست گذاری و برنامه ریزی برای پیشی گرفتن از یکدیگر است.

هدف: تعیین اینکه کدامیک از پایگاه های استنادی سنتی (وب آوساینس و اسکوپوس) و استنادهای اخذشده از محیط وب (گوگل اسکالار و گوگل) در ردیابی استنادهای حوزه علوم انسانی بهتر عمل می کنند روش/ رویکرد پژوهش: روش علم سنجی است. 211 مقاله پژوهشی از 21 مجله دسترسی آزاد در حوزه علوم انسانی در سال 2008 نمونه را تشکیل می دهد. نمونه گیری به روش طبقه ای نسبی انجام شده است. یافته ها: استنادهای گوگل اسکالار در حوزه مجلات دسترسی آزاد علوم انسانی خیلی بیشتر از وب آوساینس است. تقریباً نیمی از استنادهای وب آوساینس در پایگاه گوگل اسکالار وجود دارد و همچنین یک چهارم منابع وب آوساینس در گوگل موجود است. استنادهای گوگل اسکالار نشان داد این پایگاه علاوه بر زبان انگلیسی سایر زبان ها را هم پوشش می دهد. نتیجه گیری: پیشنهاد می شود برای به دست آوردن تصویر جامع از تأثیر مقالات علوم انسانی، از چندین ابزار به صورت جمعی استفاده شود؛ و گوگل اسکالار می تواند یکی از آنها باشد.

هدف: پژوهش حاضر قصد دارد رابطه بین سنجه هایرؤیت پذیریو ذخیره در شبکه های اجتماعی (سایت یولایک، مندلی و فیگ شر) را با شاخص استناد در پایگاه های اطلاعاتی (اسکوپوس، وب آوساینس، پاب مدسنترال و کراس رف) در خصوص مقالات حوزه پزشکی مورد سنجش قرار دهد. روش پژوهش: پژوهش در زمره تحقیقات توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه مورد مطالعه دراین پژوهش متشکل از 90728 مقاله تحقیقاتی موجود در هفت مجله حوزه زیست پزشکی نمایه شده در نظام پلاس در بازه زمانی 2009 - 2013 می باشد. نمونه گیری به روش تصادفی طبقه ای و نظام مند انجام شد. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران، تعداد 1892 مقاله تعیین شد. یافته ها: نتایج نشان داد که سنجه های رؤیت پذیری وذخیره درشبکه های اجتماعی سایت یولایک و مندلی با شاخص استناد در کلیه نظام های مورد بررسی همبستگی مثبت و معناداری دارد.درحالی که سنجه ذخیره در شبکه اجتماعی فیگ شر با استناد همبستگی منفی و معناداری را نشان داد. همچنین سنجه رؤیت پذیری با سنجه ذخیره در شبکه سایت یولایک و مندلی همبستگی مثبت و معنادار دارد و این در حالی است که با سنجه ذخیره در فیگ شر همبستگی ندارد. نتیجه گیری: با گسترش ارتباطات الکترونیکی ارزیابی های علمی نیز شکل جدیدی به خود گرفتند و سنجه های نوظهوری از جمله سنجه های جایگزین پدید آمدند. این سنجه ها بسته به نظام گردآوری داده در آنها می توانند نتایج ارزیابی های ناشی از سنجه های استناد محور را تحت تأثیر قرار دهند. محققان می توانند با بررسی رابطه میان سنجه-های جایگزین و سنجه های استناد محور به طیف وسیع تری از ارزیابی در جامعه علمی دست یابند.