مدیریت اطلاعات سلامت
مدیریت اطلاعات سلامت دوره یازدهم ویژه نامه 1393 شماره 7 (مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
مقالات
حوزه های تخصصی:
مقدمه: عملکرد مناسب و مطلوب بهد اشت و درمان تأثیر مهمی در ایجاد جامعه ا ی سالم خو ا هد د اشت . از طرف دیگر افز ایش سریع و روز افزون هزینه ها ی بهد اشت و درمان با عث گردیده است تا متخصصین اقتصاد بهد اشت و حتی پزشکان در تمام کشور ها در پی یافتن شیوه ها ی جدید ی به منظور کنترل هزینه ها بر آیند تا بدینوسیله امکان توزیع عادلانه منابع و عرضه خدمات فر ا هم گردد. در این راستا پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اقتصادی خدمات بخش (CCU) Cardiac Care Unit یکی از بیمارستان های درجه یک دولتی ایران طراحی و اجرا گردیده است.
روش بررسی: این پژوهش از نظر ماهیت کاربردی و از نظر شیوه اجرا توصیفی تحلیلی و روش گرد آوری داده ها کتابخانه ای و میدانی می باشد. برای تعیین بهای تمام شده از روش هزینه یابی مرحله ای مبتنی بر اعداد واقعی (با تکنیک ماتریسی) بهره گرفته شده و کلیه اسناد و مدارک مالی سال 1388 بیمارستان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
یافته ها: محاسبات انجام شده نشان داد که بهای تمام شده خدمات بخش CCU بیمارستان مبلغ 3,827,756,000 ریال است،که 7/55 درصد هزینه ها مربوط به هزینه های دستمزد کارکنان و 3/44 درصد هزینه ها مربوط به هزینه های سربار می باشد. و این بخش 9/2 درصد از کل هزینه های بخش های بیمارستان را تشکیل می دهد.
نتیجه گیری: بخش عمده بهای تمام شده بخش CCU هزینه های دستمزد کارکنان می باشد که به دلیل انعقاد قراردادهای کارمندی و هم چنین وجود کارکنان رسمی، این هزینه در سطح بیمارستان تقریبا ثابت تلقی می گردد و به راحتی قابل حذف نیست لذا باید استفاده از کارکنان را بهینه نمود و نسبت به امکان استقرار تخت های جدید بخش CCU یا توسعه این بخش امکان سنجی لازم انجام و در صورت امکان این امر میسر گردد.
الگوهای انتشار مقاله و رفتار استنادی اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی قزوین(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
مقدمه: بررسی تولیدات علمی، ابزار مناسبی برای شناخت وضعیت گذشته و سیاست گذاری و برنامه ریزی صحیح فراهم می آورد. هدف پژوهش حاضر تعیین الگوهای انتشار مقاله و رفتار استنادی اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی قزوین بود.
روش بررسی: در این مطالعه تحلیلی، 179مقاله که در بازه زمانی اول جولای 2008 تا پایان ژوئن 2010 میلادی با همکاری حداقل یکی از اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی قزوین تألیف شده، با روش های کتابسنجی و تحلیل استنادی بررسی شده اند. داده های گردآوری شده در قالب فایل Excel ذخیره شده و با روش های آماری توصیفی شامل محاسبه فراوانی و درصد فراوانی تحلیل شده اند.
یافته ها: 3/66 درصد کسانی که در تألیف مقالات مشارکت داشته اند، استادیار و 3/64 درصد از آنها مرد بودند. 2/66 درصد از آنها در دانشکده پزشکی اشتغال داشتند. 6/15درصد از مقالات درInformation Sciences Institute(ISI) نمایه شده و 86 درصد مقالات پژوهشی و 8/2درصد مروری بودند. 2/86 درصد از استنادها مقالات مجلات و زبان 8/92درصد آنها انگلیسی بود. نیمه عمر استناد 9 سال محاسبه گردید.
نتیجه گیری: 8/56 درصد اعضای هیأت علمی در تألیف هیچ مقاله ای مشارکت نداشته اند؛ نسبت مشارکت زنان، دانشیاران و مربیان و شاغلین دانشکده های پرستاری و مامایی، بهداشت و پیراپزشکی و دندانپزشکی پایین تر از حد انتظار است؛ لذا اقدامات زیر ضروری است: 1) شناسایی عوامل مشارکت پایین گروه های مذکور و ایجاد و تقویت انگیزه های لازم در ایشان؛ 2) آموزش چیستی ISI و چرایی لزوم انتشار مقاله در آن 3) آموزش نحوه نگارش مقالات مروری؛ و 4) اشتراک دوره های حداقل 9 ساله مجلات انگلیسی.
ترسیم نقشه علم نگاری تولیدات علمی حوزه ی جراحی، نمایه شده در نمایه استنادی علوم(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
مقدمه: یکی از روش های مهم کمی در علوم کتابداری و اطلاع رسانی علم سنجی است ، که در چهار دهه اخیر در سنجش و ارزیابی بروندادهای علمی شاهد پیشرفت های زیادی بوده است. در این پژوهش سعی شده است با استفاده از این روش به ترسیم نقشه تاریخ نگاری مقالات حوزه ی جراحی، نمایه شده در نمایه استنادی علوم در بازه ی زمانی 2000 تا 2010 میلادی پرداخته شود.
روش بررسی: این پژوهش از نوع تح لیلی بوده و با استفاده از فنون علم سنجی انجام می شود. جامعه مورد بررسی شامل 83426 رکورد بود که بر مبنای داده های کتابشناختی استخراج شده از پایگاه Web of Science گردآوری شدند. داده ها شامل تمام انواع مدارک منتشر شده در حوزه ی جراحی طی سال های 2000 تا 2010 میلادی بود. مجموعه رکوردها توسط نرم افزار HistCite جهت رسم نقشه ی علم نگاری و تعیین نویسندگان و مقالات دارای بیشترین میزان تأثیرگذاری مورد استفاده واقع شد.
یافته ها: کشور امریکا با 41/29 درصد از تولیدات علمی حوزه ی جراحی در بازه ی زمانی 2000 تا 2010 میلادی دارای رتبه ی نخست در تألیف مقالات این حوزه ی بود، همچنین کشور ایران در حوزه ی جراحی با 34/0 درصد تولید علمی در بین کشورهای جهان رتبه 33 و در بین کشورهای خاورمیانه دارای رتبه ی سوم (در بازه ی زمانی 2000 تا 2010) بوده است. از بین گرایش های مهم جراحی، در حدود 85/34 درصد از مقالات منتشر شده، به گرایش جراحی عمومی و 68/14 درصد از مقالات به گرایش CARDIOVASCULAR SYSTEM CARDIOLOGY اختصاص یافته بود.
نتیجه گیری: قابل ذکر است که افزایش و بهبود انتشارات حوزه ی جراحی در دانشگاه ها و مراکز پژوهشی ایران، سیاست های صحیح و کنترل های دقیق از طرف وزارت بهداشت را می طلبد، همچنین دانشمندان حوزه ی جراحی کشورمان، بایستی توجه بیشتری به گرایش و زمینه ی نوظهور لاپاروسکوپی داشته باشند.
بهبود کیفیت و کاهش هزینه در موسسه درمانی طالقانی با استفاده از شش سیگما(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
مقدمه: در میان تمام برنامه های کیفیتی که جهت افزایش رضایت مشتریان و همچنین کاهش هزینه کیفیت بکار می روند، شش سیگما یکی از قوی ترین ابزارهای حل مساله است. متدولوژی شش سیگما متکی به داده هاست به طوری که یک رویه سیستماتیک را برای بهبود فرآیندهای کاری بر پایه نیاز مشتری و تجزیه و تحلیل واقعی فرآیندهای در حال انجام در هر موسسه ای ارایه می دهد. این موضوع مرز تفاوت شش سیگما با سایر متدها و دلیل اصلی اجرای این رویکرد در مراکز بیمارستانی است. هدف از این تحقیق تعیین تاثیر اجرای شش سیگما بر بهبود کیفیت و کاهش هزینه ها در بیمارستان طالقانی بود.
روش بررسی: پژوهش حاضر به روش کاربردی بوده و به صورت مقطعی – طولی انجام شده است. جمع آوری داده ها در طی مدت 7 ماه (از ابتدای اسفند تا پایان شهریور ماه) صورت پذیرفت و به وسیله نرم افزار MINITAB تحلیل شده است.
یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که پس از اجرای پروژه سطح سیگمای جدید به مقدار 5/2منتقل شده است در حالی که سطح سیگمای قبلی آن 25/1 بود. کاهش 60 درصدی افزایش هزینه ناشی از هدفمندسازی نشان داد که شش سیگما در بیمارستان طالقانی بشکل اثربخش اجرا شده است و پیش بینی می شود به طور متوسط ششصد میلیون ریال از هزینه های کیفیت در هر ماه کاسته شود.
نتیجه گیری: در اجرای شش سیگما در بیمارستان طالقانی با رویکرد پایه ای، در انتخاب راه حل های بهبود به خطاناپذیرسازی و آموزش و فرهنگ سازی دقت ویژه ای شد تا نهادینه سازی و حفظ و پایداری نتایج به دست آمده تضمین گردد.
مکان یابی مراکز بهداشتی-درمانی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و فرایند تحلیل سلسله مراتبی (نمونه موردی: شهر نجف آباد)(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
مقدمه: عدالت فضایی از مباحثی است که در سال های اخیر در میان برنامه ریزان و جغرافی دانان اهمیت ویژه ای یافته است.از آن جا که خدمات عمومی شهری ساختاردهنده ی شکل و ماهیت کالبدی،اجتماعی و فضایی شهر می باشد،بی عدالتی در نحوه توزیع آن،تاثیر جبران ناپذیری بر ساختار،ماهیت شهر و جدایی گزینی طبقاتی محلات شهر گذاشته و مدیریت شهری را با چالش های جدی روبرو می کند.بر همین اساس هدف نوشتار حاضر، ارزیابی نحوه توزیع مراکز درمانی و مشخص کردن نواحی محروم از این خدمات در شهر نجف آباد با توجه به استانداردها و ضوابط مکان یابی این خدمات بوده است.
روش بررسی: این مقاله، توصیفی-تحلیلی و نوع پژوهش کاربردی بوده که در سال1391-1392در شهر نجف آباد صورت گرفته است. اطلاعات مورد نیاز آن از طریق مشاهدات میدانی، منابع کتابخانه ای،سالنامه های آماری، مطالعه طرح های جامع و تفصیلی شهر نجف آباد، نقشه 1:5000 وضع موجود و تفصیلی این شهر بدست آمده است. سپس با استفاده از نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی و نوار ابزار الحاقی فرایند تحلیل سلسله مراتبی به این نرم افزار و پس از طی مراحل ورود اطلاعات، مدیریت داده ها، تجزیه و تحلیل و پردازش داده ها، مکان های مناسب برای ایجاد مراکز بهداشتی-درمانی جدید شهری مشخص و اولویت بندی گردید. ابزار تحلیل Expertchoice بود.
یافته ها: نتایج حاصل نشان می دهدکه باتوجه به شعاع عملکردی 1000، 1500 و 2000 متربرای بیمارستان های موجود،برخی از قسمتهای شهر در محدوده استاندارد خدمت رسانی برای سه بیمارستان می باشد. بنابراین باتوجه وضعیت کنونی ایجاد بیمارستان های جدید در نواحی فوق الذکر ضروری به نظر می رسد. همچنین با توجه به شعاع خدمات رسانی500تا1000متری مراکز بهداشتی-درمانی،مناطق جنوبی شهر خارج ازشعاع عملکردی این نوع مراکز بوده و .بنابراین ایجاد مراکز بهداشتی-درمانی جدید نیز ضروری می باشد.
نتیجه گیری: میزان و چگونگی توزیع خدمات شهری می تواند نقش موثری در جابجایی فضایی جمعیت و تغیرات جمعیتی داشته باشد . از آنجایی که یکی از معیارهای توسعه پایدار شهری و عدالت اجتماعی،توجه به توزیع متوازن امکانات و خدمات شهری است،لذا توزیع خدمات شهری و به خصوص خدمات بهداشتی باید به گونه ای باشد که عدالت فضایی برقرار شود.
تمرکز سازمانی و عوامل موثر بر آن در بیمارستان های دانشگاهی استان کرمان: دیدگاه مدیران اجرایی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
مقدمه: با توجه به شرایط بیمارستان ها، تفویض اختیار و تمرکززدایی جز وظایف ظریف و دقیق مدیران این سازمان ها قلمداد می شود. پژوهش حاضر به تعیین میزان تمرکز سازمانی و عوامل مؤثر بر آن از دیدگاه مدیران اجرایی بیمارستان های آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی کرمان پرداخته است.
روش بررسی: این مطالعه یک پژوهش تحلیلی است که به روش سرشماری در سال 1387 خورشیدی بر روی کلیه 15 بیمارستان وابسته به دانشگاه علوم پزشکی کرمان و 60 نفر مدیران وابسته، به عنوان جامعه پژوهش انجام شده است. جهت جمع آوری داده ها از دو پرسش نامه محقق ساخته که روایی صوری آنها از طریق پانل متخصصین مدیریتی و اعمال نظرات اصلاحی و پایایی آنها با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ 76/0 و 79/0 تأیید گردید استفاده شد و همچنین جهت تحلیل داده ها، از آماره های توصیفی و آزمون های آماری تی، آنالیز واریانس یکطرفه و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است.
یافته ها: میانگین کلی تمرکز سازمانی در بیمارستان های تابعه دانشگاه علوم پزشکی کرمان 3/67 و به ترتیب در مدیران بیمارستان ها 20/71 درصد، در مدیران پرستاری 47/66 درصد، در سوپروایزران آموزشی 87/67 درصد و در سوپروایزران بالینی 47/63 درصد بود. همچنین بین دو متغییر میزان تمرکز سازمانی با پست سازمانی رابطه معناداری مشاهده شد. از بین متغیرهای جمعیت شناختی نیز تنها ارتباط آماری معنی داری بین متغیر جنسیت و درجه تمرکز همه مدیران مشاهده شد.
نتیجه گیری: به استناد یافته ها باید گفت که بیمارستان های تابعه دانشگاه علوم پزشکی کرمان رویهم رفته به صورت نیمه متمرکز اداره می شوند. لذا بازنگری در قوانینی که به عنوان مانع تفویض اختیار در بیمارستان ها تلقی می شوند، جهت ارتقای کیفیت خدمات مدیریتی ضروریست.
اثر تکانه های نفتی بر مخارج سلامت در ایران(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
مقدمه: نفت نقش بسیار مهمی در اقتصاد ایران ایفا می کند. بنابراین مطالعه اثر تغییرات درآمد نفتی بر سایر بخش های اقتصاد از اهمیت خاصی برخوردار است. در این مطالعه به شناسایی اثرات پویای شوک های نفتی بر مخارج بخش سلامت دولت ایران، طی دوره1387– 1358خورشیدی پرداخته شده است.
روش بررسی: در این تحقیق برای بررسی اثرات شوک های نفتی بر مخارج دولت ایران در بخش سلامت از مدل خود رگرسیون برداری (VAR :Vector Auto Regressive) و توابع عکس العمل آنی استفاده می شود. انتخاب متغیرهای مدل براساس تئوری های رایج اقتصادی صورت گرفته و برای تعیین وقفه بهینه از معیار آکائیک استفاده می گردد.
یافته ها: آزمون Engel-Granger فرضیه وجود رابطه تعادلی بلند مدت بین درآمدهای نفتی و مخارج بهداشتی را مورد تأیید قرار داد. همچنین، نتایج توابع واکنش آنی نشان داد که در اثر تکانی مثبت به اندازه یک انحراف معیار در درآمدهای نفتی دولت، مخارج بهداشتی دولت تا 8 دوره افزایش و بعد از آن کاهش می یابد و نهایتا بعد از 16 دوره، منفی می شود.
نتیجه گیری: در ایران افزایش مخارج بهداشتی متأثر از درآمد نفتی کشور است به طوری که تکانه های مثبت نفتی می تواند برای یک دوره نسبتا طولانی به افزایش مخارج بهداشتی منجر شود.
محاسبه قیمت تمام شده خدمات ارائه شده در واحد سنگ شکن بیمارستان آیت الله کاشانی شهرکرد با استفاده از تکنیک هزینه یابی بر مبنای فعالیت(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
مقدمه : یکی از مهمترین معیارهای تخصیص منابع بیمارستانی در بخش بهداشت و درمان، تجزیه و تحلیل هزینه های بیمارستانی است. پژوهش حاضر با هدف محاسبه قیمت تمام شده خدمات ارایه شده در واحد سنگ شکن بیمارستان آیت الله کاشانی شهرکرد با استفاده از تکنیک هزینه یابی بر مبنای فعالیت انجام شد.
روش بررسی: مطالعه ی حاضر از نوع کاربردی و به صورت توصیفی – مقطعی بودکه اطلاعات آن از تاریخ 1/1/1390 تا 1/1/1391 خورشیدی از واحد سنگ شکن، واحد مدارک پزشکی، برنامه نظام نوین مالی واحد حسابداری و درآمد بیمارستان آیت الله کاشانی شهرکرد جمع آوری شد و هزینه تمام شده بر اساس تکنیک هزینه یابی بر مبنای فعالیت با استفاده از نرم افزار Excel محاسبه گردید.
یافته ها: ماهیانه بطور متوسط 95 بیمار برای شکستن سنگ کلیه به واحد سنگ شکن بیمارستان کاشانی مراجعه کرده بودند. میزان هزینه ها 51131288000 ریال در سال 90 و میزان کل درآمد بخش 3200000000 ریال (6/62 درصد هزینه ها) بود و 4/37 درصد زیان سالیانه محاسبه گردید. هزینه پرسنلی با 1/86 درصد بیشترین قسمت از هزینه را به خود اختصاص داده بود کمترین هزینه مربوط به مواد مصرفی و حامل های انرژی به میزان 2/0 درصد بود.
نتیجه گیری: نتایج حاکی از آن است که میزان هزینه واحد سنگ شکن بیمارستان آیت الله کاشانی شهرکرد از در آمد آن بیشتر است به نظر می رسد مدیریت صحیح در بخش نیروی انسانی و بکارگیری نیروهای کارآمدتر بتواند هزینه های این واحد درمانی را کاهش دهد.
منابع انسانی، تجهیزات و استانداردها: شبکه بهداشت و درمان دره شهر(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
مقدمه: نیروی انسانی، امکانات و تجهیزات از عناصر اصلی مراقبت های بهداشتی و درمانی می باشند. هدف پژوهش مقایسه منابع مذکور با استانداردهای وزارت بهداشت، جهت پیدا کردن نواقص و ارایه راه حل های لازم بوده است.
روش بررسی: پژوهش کاربردی -توصیفی بوده است. جامعه پژوهش 31 عدد مراکز بهداشتی درمانی شهری و روستایی و خانه های بهداشت شبکه بهداشت و درمان دره شهر در سال 1391 خورشیدی بوده اند. حجم نمونه پژوهش منطبق با جامعه پژوهش بوده است. از چک لیست برای گردآوری داده ها استفاده شده است. چک لیست با توجه به استانداردهای وزارت بهداشت تدوین و پس از تعیین روایی محتوایی و صوری مورد استفاده قرار گرفته است. یافته های پژوهش با استفاده از شاخص های آمار توصیفی مثل میانگین، میانه و با کمک نرم افزار آماری SPSS نسخه 19 ارایه شده اند.
یافته ها: نیروی انسانی در مقایسه با استانداردها 4/26 درصد کمبود داشت که در این بین بدترین وضعیت را مراکز بهداشتی درمانی روستایی با 55 درصد کمبود و بهترین وضعیت را خانه های بهداشت با 7 درصد کمبود داشته اند. شبکه بهداشت و درمان از نظر تجهیزات 6/31 درصد با استانداردها فاصله داشته که سهم تجهیزات مراکز شهری، روستایی و خانه های بهداشت به ترتیب 2/81 درصد، 7/62 درصد و 2/47 درصد بوده است.
نتیجه گیری: اکثریت مراکز فاصله زیادی با استانداردهای نیروی انسانی- تجهیزاتی داشتند که با آرمان های وزارت بهداشت و درمان مغایرت داشت. بنابراین لازم است مسؤولین دانشگاه در جهت رفع نواقص و بهبود استانداردها کوشا باشند تا رشد و توسعه متوازنی را در شبکه بهداشت و درمان شهرستان برقرار نمایند.
رفتار پرسش جستجوی اطلاعات دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه علوم پزشکی کرمان در محیط وب(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
ﻣﺅثر پرسش کاربران در جستجوی اطلاعات در محیط وب وجود دارد، چراکه جمعیت متنوعی از کاربران با نیازهای اطلاعاتی و اهداف گوناگون و سطوح متفاوتی از تجربه و دانش موضوعی از وب استفاده می کنند. پژوهش حاضر با هدف تعیین رفتار پرسش جستجوی کاربران بر اساس عوامل زمینه ای مختلف توسط دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه علوم پزشکی کرمان در وب، انجام شده است.
روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که با استفاده از روش پیمایشی و از رویکری ترکیبی (کمی و کیفی) صورت گرفته است. تعداد 30 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه علوم پزشکی کرمان داوطلبانه در نیمسال اول سال تحصیلی 92-91 خورشیدی در این پژوهش شرکت کردند. گردآوری داده ها از طریق دو پرسش نامه و فایل گزارش با استفاده از نرم افزار Camtasia Studio انجام شد. روایی پرسش نامه ها با نظر خواهی از استادان و پایایی آن ها با محاسبه ی Cronbach’s alpha، پرسش نامه اول (90/0) و پرسش نامه دوم (87/0) سنجیده شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آنالیز توصیفی و آنالیز استنباطی (ANOVA، آنالیز t و آزمون همبستگی اسپیرمن) با کمک نرم افزار SPSS نسخه 19 استفاده گردید.
یافته ها: در مجموع 399 پرسش با میانگین تکرار 30/13 توسط کاربران در ابزارهای جستجوی وب، جستجو شد. بین تکرار پرسش جستجو با تجربه ی جستجو و سطوح مختلف سهولت استفاده، سودمندی، رضایت و قضاوت ربط اختلاف معناداری مشاهده شد. در پژوهش حاضر، میانگین طول پرسش جستجوی کاربران 31/3 بود و کاربران معمولاً از دو کلیدواژه در پرسش جستجوی خود استفاده می کردند. طول پرسش جستجوی کاربران ارتباط معناداری با متغیرهای کار بازیابی (عملکرد مشاهده، مرور و ذخیره) در موتور جستجوی عمومی و موتورهای جستجوی تخصصی داشت. بین عوامل زمینه ای (تجربه ی جستجو و آشنایی با موضوع جستجو) با کار بازیابی (عملکرد مرور و ذخیره ی نتایج) نیز اختلاف معناداری مشاهده شد.
نتیجه گیری: مطالعه ی حاضر نشان داد، رفتار پرسش جستجوی کاربران در طول فرایند جستجوی اطلاعات در وب، بر اساس عوامل زمینه ای مختلف متفاوت بوده است. از آن جایی که تجربه ی کاربران در جستجوی اطلاعات در وب، می تواند باعث ارتقای فرایند جستجو شود، پیشنهاد می شود، آموزش لازم به دانشجویان ارایه شود و با توجه به ارتباط متغیرهای ارزیابی نتایج جستجو با رفتار پرسش جستجو، سیستم هایی با رابط کاربر بهتر و متناسب با نیاز اطلاعاتی کاربران طراحی گردد. لذا مطالعه ی حاضر، حاوی مفاهیمی برای طراحان سیستم های بازیابی اطلاعات و پایگاه داده ها می باشد.
تعیین کننده های بلندمدت هزینه های فلاکت بار سلامت(مطالعه موردی: منطقه حسین آباد ارومیه)(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
مقدمه: تامین هزینه های بهداشتی در جوامعی که فاقد مکانیزم های پیش پرداخت بوده و اغلب از طریق پرداختی از جیب صورت می گیرد، موجب تحمیل بار مالی به خانوار شده و خانوار را با هزینه های فلاکت بار سلامت مواجه می کند. تحمیل هزینه های فلاکت بار به خصوص در بلندمدت آثار سوئی بر سطح زندگی خانوار دارد و خانوارهای زیادی را به سمت فقر سوق می دهد. هدف این مطالعه شناسایی عوامل موثر بر هزینه های فلاکت بار سلامت بود تا توانسته باشد گامی موثر بر کاهش این هزینه ها و شناسایی اقشار آسیب پذیر بردارد.
روش بررسی: این مطالعه که از نوع تحقیقات کاربردی می باشد و با استفاده از روش میدانی و ابزار پرسش نامه صورت گرفته است به بررسی تعیین کننده های بلندمدت هزینه های فلاکت بار سلامت در نمونه ی 300 خانوار در منطقه حسین آباد ارومیه در سال 1391 خورشیدی پرداخته است. روایی پرسش نامه مورد استفاده در این پژوهش توسط چند تن از اساتید و کارشناسان مربوطه تایید شده است و جهت تایید پایایی آن از روش Cronbach Alpha استفاده شده که مقدار آن 72/. بدست آمده است. هم چنین، جهت تحلیل داده ها از روش اقتصاد سنجی پروبیت و نرم افزار Stata نسخه 11 استفاده شده است.
یافته ها: عوامل تعیین کننده ی بلندمدت هزینه های فلاکت بار در نمونه ی مورد بررسی طبق نتایج به دست آمده عبارتند از: شاخص ثروت، جنسیت سرپرست خانوار، بعد خانوار، وجود عضو کمتر از 12 سال در خانوار، وضعیت شغلی سرپرست خانوار، دفعات استفاده از خدمات بستری و تحت پوشش بیمه اجباری و تکمیلی بودن خانوار. هم چنین نتایج حاکی از این است که وجود عضو کمتر از 12 سال، تعداد دفعات استفاده از خدمات بستری و افزایش بعد خانوار به ترتیب با داشتن اثر نهایی 22/0، 05/0 و 03/0 از عوامل اصلی افزایش احتمال مواجهه با هزینه های فلاکت بار و افزایش شاخص ثروت، مرد بودن سرپرست خانوار، شاغل بودن سرپرست خانوار و تحت پوشش بیمه اجباری و تکمیلی بودن خانوار به ترتیب با داشتن اثر نهایی 03/0-، 043/0-، 1/0-، 55/0- و 38/0- از عوامل اصلی کاهش احتمال مواجهه با هزینه های فلاکت بار می باشد.
نتیجه گیری: نتایج این مطالعه بیانگر اهمیت گسترش مکانیزم های پیش پرداخت و حمایت از اقشار آسیب پذیر می باشد.
وضعیت کتابخانه های مراکز آموزشی درمانی وابسته به دانشگاه های علوم پزشکی مازندران و بابل براساس استاندارد کتابخانه های بیمارستانی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
مقدمه: امروزه پیشرفت تکنولوژی در عرصه پزشکی ایجاب می کند که کتابخانه های بیمارستانی با رعایت استانداردهای کتابخانه ای بتوانند در جهت بهبود وضعیت و ارتقای خدماتشان گام بردارند، لذا هدف از این پژوهش ارزیابی وضعیت کتابخانه های مراکز آموزشی درمانی وابسته به دانشگاه های علوم پزشکی مازندران و بابل براساس استاندارد کتابخانه های بیمارستانی بوده است.
روش بررسی: روش پژوهش توصیفی و نوع مطالعه کاربردی بوده است. جامعه مورد پژوهش شامل11 کتابخانه مراکز آموزشی درمانی وابسته به دانشگاه های علوم پزشکی مازندران و بابل است که در سال 1391خورشیدی به روش سرشماری انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شد که روایی آن توسط متخصصان کتابداری و اطلاع رسانی تایید و برای سنجش پایایی از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شد (74/0r=). اطلاعات حاصل از پرسش نامه با استفاده از نرم افزار Excel نسخه 2007 و روش آمار توصیفی (توزیع درصد فراوانی) تجزیه و تحلیل شد.
یافته ها: 60 درصد از کتابخانه ها توسط کتابدار مسؤول با تحصیلات کارشناسی ارشد یا کارشناسی کتابداری مدیریت می شد، هیچ یک از کتابخانه ها از نظر تعداد منابع در حد استاندارد (حداقل 40000منبع) نبودند. تنها دو مرکز درمانی بوعلی ساری و کودکان امیرکلا به ارایه خدمت به بیماران و همراهان آنها می پرداختند و همه کتابخانه ها برای دسترس پذیر کردن منابع تنها 6 روز هفته فعال بودند. بیمارستان آیت الله روحانی بابل به مساحت 565 مترمربع بیشترین فضا و با 63/91 درصد از بیشترین امکانات برخوردار بود.
نتیجه گیری:وضعیت نامطلوب کتابخانه های مراکز آموزشی درمانی مورد بررسی بیانگر عدم رعایت استاندارد کتابخانه ای و کم توجهی مسؤولین بویژه مدیران ارشد بیمارستان ها به کتابخانه بوده است.
دیدگاه اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران نسبت به جنبش دسترسی آزاد به مقالات علمی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
مقدمه:. دسترسی آزاد، مدل جدیدی از نشر علمی است که خوانندگان یا موسسات آنان برای دسترسی، بارگذاری و تکثیر و توزیع مقاله ها و یافته های تحقیقات خود هزینه ای پرداخت نمی کنند. هدف این پژوهش تعیین دیدگاه اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران نسبت به جنبش دسترسی آزاد به مقالات علمی می باشد.
روش بررسی: روش پژوهش پیمایشی توصیفی و نوع مطالعه کاربردی بوده است. اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران جامعه پژوهش را تشکیل دادند (1200 نفر) که 163 نفر از آن ها با روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی و پایایی آن سنجیده شد(0.9α=). داده ها پس از گردآوری و تحلیل به وسیله روش های آماری توصیفی و نرم افزار SPSS (ویرایش 16) تحلیل شد.
یافته ها: یافته ها نشان داد بیش از 50 درصد اعضای هیات علمی معتقدند دسترسی آزاد به مقالات علمی باعث افزایش خوانندگان، افزایش استناد به مقالات علمی و بهبود کمی و کیفی آن ها می شوند. سایر یافته ها نشان داد اکثریت (بیش از 80 درصد) اعضای هیات علمی معتقدند انتشار مقالات به صورت دسترسی آزاد تاثیری منفی بر اعتبار علمی اثر و رتبه علمی آن ها ندارد.
نتیجه گیری: اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران نسبت به جنبش دسترسی آزاد به مقالات علمی دیدگاه مثبتیدارند. بنابراین می توان گفت دسترسی آزاد به مقالات علمی به عنوان یکی از راهبردهای الحاق جامعه نیازمند اطلاعاتی به مجراهای ارتباطات علمی، از سوی اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران با اقبال روبه رو خواهد بود.
میزان رعایت مؤلفه های شش سیگما درکتابخانه های دانشگاه های علوم پژشکی تهران، شیراز و اصفهان از دیدگاه کتابداران آن ها(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
مقدمه: با استفاده از شش سیگما به عنوان استراتژی مدیریت می توان رضایت کاربران را با ارایه خدمات جدید بهتر و بهبود یافته در کتابخانه به دست آورد. هدف این پژوهش، تعیین میزان رعایت مؤلفه های شش سیگما درکتابخانه های دانشگاه های علوم پژشکی تهران، شیراز و اصفهان از دیدگاه کتابداران آن ها بود.
روش بررسی: روش پژوهش پیمایشی تحلیلی و نوع مطالعه کاربردی و ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه بوده است. جامعه مورد پژوهش 210 نفر از کتابداران کتابخانه های دانشگاه علوم پزشکی تهران، اصفهان و شیراز دارای مدرک کتابداری کارشناسی و بالاتر در سال 92-1391 خورشیدی بود 147 پرسشنامه عودت داده شد روایی، پرسش نامه با اعمال پیشنهادهای استادان مدیریت، علم اطلاعات و دانش شناسی مورد تأیید و پایایی آن با استفاده از ضریب Cronbach's alpha معادل 83 درصد محاسبه و تحلیل داده ها در سطح توصیفی (تعداد و درصد) و استنباطی ) تی تک نمونه ای در آزمون فرضیه ها) با نسخه 20 نرم افزار SPSS صورت گرفت.
یافته ها: در بررسی اصول اجرایی شش سیگما در کتابخانه های مورد مطالعه مقایسه میانگین جامعه با میانگین مقیاس در سطح یک درصد (01/0< p) تفاوت معنی دار وجود دارد. به این معنی که تمامی متغیرهای شش سیگما در کتابخانه های مورد بررسی از نظر جامعه پژوهش بطور معنی داری از حد مطلوب (بالاتر از 3 میانگین مقیاس) بیشتر است.
نتیجه گیری: تأیید تمام فرضیه های پژوهش بیانگر آن است که کتابداران چالش های موجود در کتابخانه های مورد بررسی را به خوبی درک کرده و شش سیگما را به عنوان راهکاری جدید در جهت تأمین اهداف خود، مؤثر می دانند.
میزان استناد به مقالات پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بین سالهای 2003 - 2010 در پایگاه استنادی Scopus(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
مقدمه: اطلاعات علمی یکی از منابع استراﺗﮋیک و اساسی توسعه همه جانبه ذکر شده است اما زمانی این اطلاعات به عنوان تولیدات علمی با ارزش محسوب میشود که در سایر تولیدات علمی اثر گذاری باشد پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان استناد به مقالات تولیدشده اعضاءهیئت علمی و پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بین سالهای 2003 الی 2010نمایه شده در پایگاه اطلاعاتی اسکاپوس انجام شده است.
مواد وروش ها: این مطالعه از نوع توصیفی است، که به روش تحلیل استنادی انجام شده و جامعه آن شامل تمام پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان می باشد. ابزار گرد آوری دادها مشاهده نتایج جستجوی منابع نمایه شده در پایگاه اطلاعاتی Scopusمی باشد.و برای تحلیل داده ها از دو روش تحلیل نتایح در بخش Analyze results پایگاه مذکور و نرم افزار .SPSSاستفاده شده ، و یافته های پژوهش در قالب آمارهای توصیفی شامل: گرایشهای مرکزی و پراکندگی، جداول توزیع فراوانی و نمودار توصیف و ارائه شده است
نتایج: یافته ها نشان داد در بین سالهای 2003 تا 2010 تعداد 1830 مدرک توسط پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در پایگاه اسکاپوس منتشر و نمایه شده است،که این تعداد مدرک 4129 استناد با میانگین 33/2 را دریافت کرده، 10 نفر از افراد به عنوان پر استناد ترین پژوهشگران تعیین شدند که در بین آنها نفر اول با میانگین 47 استناد و نفر دهم با4/8 استناد در گروههای مختلف تک مقاله ای و چند مقاله ای مشخص شدند بیش از 50 درصد مقالات مربوط به زمینه موضوعی Medicine می باشد اما همین زمینه موضوعی با نسبت 1/2 بار استناد دریافتی به ازای هر مدرک پس اززمینه موضوعی Dentistry کمترین میزان و زمینه موضوعی Veterinary با نسبت 2/6 بار بیشترین میانگین استناد را داشته اند و تنها در (49/16درصد) از مدارک نمایه شده پدیده خود استنادی وجود داشت
بحث ونتیجه گیری: میانگین و متوسط استناد به مقالات پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی بیش از دو برابر به ازای هرمدرک است. بیشترین میزان استناد انجام شده از خارج از کشور به ترتیب مربوط به کشور های ایالات متحده آمریکا و انکلستان می باشد، از طرفی حجم تولیدات افراد در افزایش استنادات تاثیر زیاد نداشته بطوری که تعداد اندکی از پژوهشگران حتی با تولیدات اندک موفق شده اند تعداد زیادی استنادت دریافت نمایند حوزه موضوعی Veterinary بیشترین میانگین و Medicine و Dentistry کمترین میانگین استنادات دریافتی را دارند و درصد کمی از منابع دارای پدیده خود استنادی است پس می توان گفت افزایش میزان تولیدات علمی پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از یک طرف و افزایش تعداد استناد به آنها از دیگر سو رشد کمی و کیفی را دنبال می کند
شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر مدیریت دانش بر بهره وری کتابداران با استفاده از تکنیکFUZZY AHP(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
مقدمه: با توجه به این که منابع مادی، فیزیکی، انسانی، و امکانات محدودی در اختیار سازمان است و بسیاری از منابع کمیاب و تجدیدناپذیر بوده، شکل گیری مجدد آن ها سال های زیادی را می طلبد، بنابراین بهره وری این منابع اهمیت زیادی پیدا می کند. هدف این تحقیق شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر مدیریت دانش بر بهره وری کتابداران در دانشگاه های دولتی شهر شیراز است.
روش بررسی: پژوهش حاضر توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری شامل کتابداران کتابخانه های دانشگاه های دولتی شهر شیراز (دانشگاه شیراز، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، و دانشگاه صنعتی شیراز) در سال تحصیلی 1391-1392 بود (153 نفر)، که به علت محدودیت حجم جامعه، نمونه گیری صورت نگرفت. عوامل موثر مدیریت دانش بر بهره وری بوسیله پرسشنامه باز و از طریق اخذ نظرات کارشناسان استخراج شد (14 عامل) که از طریق تحلیل عاملی اکتشافی به 4 عامل (فرهنگ، آموزش، تفکر استراتژیک، تکنولوژی) کاهش یافت. به منظور بررسی روایی پرسشنامه از تکنیک تحلیل عاملی تاییدی، و پایایی سوالات از روش آلفای کرونباخ استفاده گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی به کمک نرم افزار آمار SPSSV.16 استفاده شد و در نهایت با استفاده از تکنیکFUZZY AHP به رتبه بندی عوامل پرداخته شد.
یافته ها: نتایج نشان داد که عوامل فرهنگ، آموزش، تفکر استراتژیک، و تکنولوژی بر بهره وری کتابداران موثر بوده و عامل ""آموزش"" بیشترین و ""تفکر استراتژیک"" کمترین تاثیر را بر بهره وری کتابداران دانشگاه های دولتی شهر شیراز دارد. همچنین اختلاف مشاهده شده بین میانگین آزمودنی ها بر پایه عوامل جمعیت شناختی جنسیت، سابقه اشتغال، نوع کار، و نوع کتابخانه تفاوت معناداری وجود ندارد، ولی در متغیر سطح تحصیلات در چهار عامل مذکور تفاوت معناداری مشاهده شد.
نتیجه گیری: شناسایی عوامل موثر مدیریت دانش و اجرای آن در کتابخانه ها می تواند باعث بهره وری بیشتر کتابداران و کتابخانه ها شده که در نتیجه باعث تقویت خدمت رسانی خواهد شد.
میزان مهارت های اطلاع یابی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بابل در جستجوی اطلاعات از پایگاه های اطلاعاتی پزشکی پیوسته و رابطه متغیرهای زمینه ای با آن(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
مقدمه: به سبب افزایش حجم اطلاعات، کسب مهارت های اطلاع جویی از پایگاه های اطلاعات علمی برای محققان ضروری است. هدف این پژوهش تعیین میزان مهارت دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بابل در جستجوی اطلاعات از پایگاه های اطلاعاتی پیوسته موجود در کتابخانه ملی دیجیتالی پزشکی ایران بود.
روش بررسی: روش پژوهش، پیمایشی توصیفی و نوع مطالعه کاربردی بوده است. نمونه پژوهش 335 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بابل بودند که از میان کل 2600 نفر از دانشجویان این دانشگاه در سال تحصیلی 90-91 خورشیدی به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته ای بود که روایی آن با نظر متخصصان کتابداری و اطلاع رسانی تایید و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ 89/0a= به دست آمد. داده ها در دو سطح آمار توصیفی (جداول توزیع فراوانی) و استنباطی (آزمون های یومان ویتنی و کروسکال والیس) و با استفاده از نرم افزار SPSS 16 تجزیه و تحلیل شد
یافته ها: بین جنسیت دانشجویان و سطح مهارت آنان در جستجو از پایگاه های اطلاعاتی پیوسته رابطه معناداری وجود نداشت. اما بین مقطع و نیز حوزه تحصیلی دانشجویان و میزان مهارت آنان در استفاده از پایگاه های اطلاعاتی رابطه معنادار وجود داشت. همچنین تنها 5/11 درصد دانشجویان در جستجو از پایگاه های اطلاعاتی مهارت متوسط به بالاو 2/69 درصد آنان مهارت کم داشتند و 3/19 درصد هیچ مهارتی در استفاده از این پایگاه ها نداشتند.
نتیجه گیری: با توجه به اثرگذاری رشته و مقطع تحصیلی بر مهارتهای جستجوی اطلاعات، توجه به این تفاوتها در آموزش مهارتهای اطلاع یابی ضروری است. میزان مهارت دانشجویان دانشگاه های علوم پزشکی در جستجو از پایگاه های اطلاعاتی پیوسته وضعیت مطلوبی ندارد؛ لذا برگزاری منظم کلاس های آموزشی و اطلاع رسانی مناسب برای آنان پیشنهاد می شود.
مدلسازی زمانبندی نوبت کاری پرستاران در شیفتهای کاری مختلف بیمارستان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
مقدمه: برای بسیاری از سازمان ها توانایی داشتن شمار کافی کارکنان در زمان مناسب عامل بسیار مهمی در برآوردن نیازمندی های مشتریان است. هدف پژوهش حاضر مدلسازی بیمارستان برای تنظیم نوبت کاری و تعداد بهینه ی کارکنان به منظور افزایش کارایی بیمارستان و حداقل نمودن هزینه ها بود.
روش بررسی: این پژوهش گاربردی و از دسته مطالعات اجرایی مداخله ای بود که که با کمک مدل برنامه ریزی آرمانی صفر و یک و حل آن اقدام به محاسبه تعداد بهینه پرستار در هر شیفت، از شیفت های متوالی هر پرستار جلوگیری کرده و در نهایت به ارائه مدلی مناسب جهت زمانبندی پرستاران با کمترین خطا پرداخته که این امر منتج به افزایش کارائی و بهره وری هر پرستار در شیفت مورد نظر شده است. جامعه آماری در این مطالعه میدانی که در زمستان 1391 خورشیدی انجام شده است، بیمارستان شفا بابلسر بوده که در آن 13 پرستار از بخش آی سی یو بیمارستان به طور تصادفی انتخاب شده است. ، لذا در این مطالعه نیز با کمک برنامه ریزی آرمانی و حل آن از طریق نرم افزار GAMS (Guide to Available Mathematical Software ) با محاسبه تعداد بهینه پرستار در بخش مراقبتهای ویژه بیمارستان شفا بابلسر در هر شیفت، از اضافه کاری های غیر ضروری کاسته و به کارایی هر پرستار اضافه شود که این امر نهایتاً منجر به ایجاد انگیزه در پرستاران جهت انجام وظایف محوله شده است.
یافته ها: ارزیابی عملکرد بیمارستان با استفاده از مدلسازی، شبیه سازی و برنامه ریزی دقیق نوبت کاری می تواند به عنوان ابزار مناسبی برای برنامه ریزی ظرفیت و بهبود کارایی در قلمرو ارائه خدمات درمانی کارا و سریع مطرح می شود. برآوردها حاکی از آن است که در بسیاری از جوامع حدود یک چهارم نیروی کار بصورت نوبت کار بوده و اختصاصاً در حرفه پرستاری بیش از نیم تا دو سوم آنها نوبت کار هستند. در این تحقیق هم به کمک مدلسازی به تعیین تعداد بهینه پرستار پرداخته شده که نهایتاً تمامی پرستاران بین 8 الی 10 روز از 14روز را سر کار بوده و هیچ پرستاری بیش از 6 روز متوالی در بیمارستان حضور نداشته باشد.
نتیجه گیری: بیمارستان ها می توانند با برنامه ریزی منابع انسانی و استفاده بهینه از نیروی کار، زمان، هزینه، ضمن افزایش کارایی، مشکل برنامه ریزی را کاهش دهند. سیستم های خدمات درمانی مسائل پیچیده ی بسیاری را در بر می گیرد که می توان برای حل آنها از تحلیل و کاربردهای تحقیق در عملیات بهره برد. در این تحقیق هم به ارائه مدلی جهت زمانبندی مناسب پرستاران پرداختیم به طوری که هم رضایت پرسنل جلب گردید و هم دستورالعمل ها و قوانین مربوط به بیمارستان مورد نظر رعایت شده است.
اولویت بندی عوامل ماتریس SWOT یک بیمارستان با رویکرد سلسله مراتبی (AHP)(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
مقدمه: تجزیه و تحلیل نقاط قوت- ضعف و فرصت- تهدید (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats: SWOT ) یک روش برنامه ریزی استراتژیک برای ارزیابی نقاط قوت، ضعف (عوامل داخلی) سازمان و فرصت ها و تهدیدات (عوامل خارجی) محیط است. اما این تکنیک به تنهایی نمی تواند اهمیت این عوامل را نسبت به یکدیگر تعیین نماید، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (Analytic Hierarchy Process: AHP) این مشکل را با در نظر گرفتن همبستگی درونی و رتبه بندی عوامل، آن ها را به ترتیب اهمیت شناسایی می کند و سازمان را انتخاب استراتژی مناسب یاری می دهد. هدف این پژوهش شناسایی عوامل محیطی داخلی و خارجی و رتبه بندی آن ها با تکنیک سلسله مراتبی با توجه به مزیت های این تکنیک سازمان را در تعیین بهترین استراتژی برای آینده بود.
روش بررسی: این مطالعه یک پژوهش کاربردی است که در بهار 1392 خورشیدی بر اساس نظرسنجی نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید در چندین مرحله با مصاحبه های مختلف از 25 نفر از کارکنان و پزشکان یکی از بیمارستان های فوق تخصصی استان فارس شناسایی شد. ابزار شامل پنج پرسشنامه که شامل ماتریس مقایسات زوجی نقاط قوت، ضعف و فرصت و تهدید بود، انجام شد، و سپس اولویت بندی و تعیین ضرائب با استفاده از نرم افزار Expert choic11انجام گردید.
یافته ها: یافته های مقاله وزن هر یک گروه های SWOT را مشخص کرد: نقاط قوت: 38 درصد، نقاط ضعف: 8/6درصد، فرصت ها: 4/44درصد و تهدید ها 09/1درصد. و در گروه نقاط قوت وجود تجهیزات مدرن پزشکی با 9/9 درصد، کنسل شدن عمل های جراحی با 4/2درصد در گروه نقاط ضعف، و در فرصت ها شناسایی مرکز به عنوان قطب علمی با 13درصد و در نهایت فقدان استقلال مالی مرکز با 4/4درصد مهم ترین اولویت های تعیین شده هستند.
نتیجه گیری: در نقاط قوت وجود تجهیزات مدرن تشخیصی-درمانی و مهارت پرسنل نسبت به سایر گزینه ها امتیاز بالاتری را کسب کردند. در نقاط ضعف کنسل شدن عمل های جراحی و نارضایتی بیمار دارای اهمیت بیشتری است. شناسایی مرکز به عنوان قطب علمی مهم ترین فرصت برای بیمارستان محسوب شده است و مهم ترین تهدیدی که سازمان با آن روبروست فقدان استقلال مالی است.
ارزیابی و شناخت عناصر و توانمندی های موثرجهت اجرای بهینه مدیریت دانش در بیمارستانهای ایران (مطالعه موردی: بیمارستانهای میلاد، بقیت الله اعظم و ولیعصر شهر تهران)(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
مقدمه: بی شک سازمان های دولتی و خصوصی؛ تولیدی یا خدماتی باید در طراحی و استقرار سیستم مناسب مدیریت دانش، در نقش سازمان های پیشرو ظاهر شوند و این امر مستلزم شناسایی عوامل کلیدی موفقیت و اقدام عملی بر مبنای این عوامل تاثیر گذار در مراحل مختلف طراحی و استقرار سیستم مدیریت دانش است. هدف از این پژوهش، بررسی و ارزیابی شناخت توانمندی های موثر جهت اجرای بهینه مدیریت دانش در بیمارستان ها بود.
روش بررسی: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. سه بیمارستان میلاد، بقیهٌ الله اعظم و ولیعصر شهر تهران به علت نقش حساس و میزان ارایه دهندگی خدماتی که به لحاظ بیمه های تامین اجتماعی (میلاد)؛ تحت پوشش قرار دادن بیمه های نیروهای مسلح (بقیه الله) و به خاطر دارا بودن مرکزیت (ولیعصر) در این پژوهش به عنوان نمونه مورد بررسی قرار گرفتند. در پژوهش حاضر از ابزار پرسش نامه به صورت باز و بسته در دو مرحله استفاده شد. در مرحله اول با استفاده از تکنیک دلفی از 20 نفر از متخصصین با استفاده از پرسش نامه باز نظرخواهی شد و در مرحله دوم پرسش نامه طراحی شده از روی پاسخ های پرسش نامه اول در بین گروه 60 نفر نمونه توزیع شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده های از روش های آمار توصیفی و استباطی و نیز نرم افزار Lizrel و Spss نسخه 19 استفاده شد.
یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که بین اجرای بهینه تر سیستم مدیریت دانش با مولفه های (فناوری اطلاعات، شاخص توانمندی ساختار و فرهنگ سازمانی، عنصر توانمندی مدیریتی و عنصر فرایند مدیریت دانش) در سطح 95 درصد رابطه معناداری وجود دارد و همچنین عنصر توانمندی فرایندی مدیریت دانش با شدت همبستگی 874/0 نسبت به سه فاکتور دیگری در اولویت است.
نتیجه گیری: در کل می توان استنباط نمود که پیاده سازی فرایند تبدیل دانش برای اجرای اثربخش و بهینه تر آن نیازمند تقویت و همراهی متغیرهای مربوط به خود می باشد که در صورت همراهی این متغیرها موفقیت را به دنبال دارد و این عوامل در اثربخشی بیشتر مدیریت دانش نفش بارزی بر عهده دارند.
بررسی عوامل موثر بر زمان انتظار بیماران در فرآیند خدمات ارتوپدی بخش اورژانس بیمارستان با رویکرد مدیریت ناب: مطالعه موردی دربخش اورژانس بیمارستان آیت آلله کاشانی اصفهان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
مقدمه: در عصر جدید سلامت انسان ها بیش از هر زمان دیگری در معرض خطرات و حوادث گوناگون قرار دارد و این بیمارستان ها هستند که نقش بازگرداندن سلامت به افراد جامعه را ایفا می کنند. بخش اورژانس، مراقبت های تشخیصی- درمانی اضطراری و فوری را برای بیمارانی فراهم می کند که یا در اثر بروز سوانح و حوادث آسیب دیده اند و یا به طور ناگهانی بیماری آنها تشدید شده است در بخش اورژانس دقیقه ها و ثانیه ها برای بیمار مهم است. مدیریت صحیح زمان انتظار بیماران، نیازمند شناسایی عوامل موثر بر افزایش این زمان ها می باشد. مدیریت ناب یکی از ابزارهای شناسایی عوامل موثر بر افزایش زمان انتظار بیماران و بهبود فرآیند ارایه خدمات می باشد. این مطالعه با هدف شناسایی عوامل موثر بر زمان انتظار بیماران در فرآیند خدمات ارتوپدی دربخش اورژانس بیمارستان آیت اله کاشانی با رویکرد مدیریت ناب انجام شد.
روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی- پیمایشی و مورد کاوی است. جمعیت مورد مطالعه شامل بیماران مراجعه کننده به بخش اورژانس بیمارستان آیت اله کاشانی جهت دریافت خدمات ارتوپدی در فصل تابستان سال 1390خورشیدی بود. به منظور ایجاد مدل شبیه سازی داده های مورد نیاز در زمینه ورود بیماران و ارایه خدمت ارتوپدی برای 60 نفر (بر طبق فرمول تعیین حجم نمونه) از بیماران درهفته آخر تیر و هفته اول مرداد جمع آوری گردید. ابزار جمع آوری داده ها، فرم هایی بود که توسط پژوهشگر طراحی شد و روایی آن توسط استادان و صاحبنظران مربوط مورد تایید قرار گرفت. محتوی این فرم ها شامل زمان ورود بیمار، زمان شروع و پایان دریافت خدمات ارتوپدی بود. به منظور تحلیل داده ها از نرم افزار easy fit استفاده شد. در ادامه نمودار جریان ارزش مبتنی بر اصول مدیریت ناب از منظر بیماران شناسایی گردید. در گام بعد اتلاف های موجود در فرآیند شناسایی شد و راهکارهایی برای رفع آنها پیشنهاد شد در پایان به کمک نرم افزار simul8 مدل شبیه سازی ایجاد شد و تاثیر برخی از این راهکارها بر متوسط زمان حضور بیمار مورد بررسی قرار گرفت.
یافته ها: در خصوص اتلاف های 7 گانه مرتبط با فرآیند ارائه خدمات ارتوپدی در مجموع تعداد 30 اتلاف شناسایی شد. برای رفع این اتلاف ها در مجموع 16 راهکار پیشنهاد شد. نتایج بررسی تاثیر برخی از این راهکارها بر متوسط زمان حضور بیمار جهت دریافت خدمات ارتوپدی نشان داد که در راهکارهای 4( قراردادن یک بسته اتاق عمل (stock))، 5 (اجرای نظام آراستگی (5s)) و 14 (استفاده از تکنیک تعویض قالب در تک دقیقه در قسمت پاراکلینیک) به ترتیب متوسط زمان حضور بیمار جهت دریافت خدمات ارتوپدی از از 139 دقیقه به 118 ،121 و 131 کاهش یافت.نتایج حاصل از اجرای همزمان اجرای این سه راهکار نشان داد که متوسط زمان حضور بیمار در اورژانس از 139 دقیقه به 95 دقیقه کاهش می یابد.
نتیجه گیری: نتایج نشان داد که می توان بسیاری از اتلاف های موجود در فرآیند ارایه خدمات ارتوپدی را با صرف هزینه های اندک حذف نمود لازمه این امر استفاده از ابزارهای علمی در زمینه بهبود فرایندها از جمله تکنیک های مدیریت ناب می باشد. به منظور نیل به هدف فوق لازم است مدیران و سیاست گذاران حوزه سلامت با این تکنیک ها آشنا شده و زمینه استفاده عملی این روش ها در بخش های بهداشتی و درمانی فراهم شود.
ارزیابی کیفیت خدمات کتابخانه های بیمارستانی وابسته به تامین اجتماعی و دانشگاه علوم پزشکی شهر اصفهان با استفاده از مدل تحلیل شکاف لایب کوال(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
مقدمه: کتابخانه های بیمارستانی سهم مؤثری در اشاعه اطلاعات پزشکی به عهده دارند. لذا ارزیابی کیفیت خدمات این کتابخانه ها به خاطر نقشی که در پیشبرد خدمات بهداشتی درمانی ایفا می کنند ضروری به نظر می رسد. هدف این پژوهش، ارزیابی کیفیت خدمات کتابخانه های بیمارستانی وابسته به تأمین اجتماعی و دانشگاه علوم پزشکی شهر اصفهان براساس مدل تحلیل شکاف (لایب کوال) بود.
روش بررسی: روش پژوهش، پیمایشی تحلیلی و نوع مطالعه کاربردی و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه استاندارد libQual بود. جامعه ی پژوهش، کلیه استفاده کنندگان از کتابخانه های بیمارستانی وابسته به تأمین اجتماعی و دانشگاه علوم پزشکی شهر اصفهان در سال 1390 خورشیدی بودند و حجم نمونه بر اساس جدول مورگان302 نفر به دست آمد. روش نمونه گیری تصادفی ساده بود. روایی ابزار توسط متخصصان کتابداری و اطلاع رسانی تأیید شد و پایایی ابزار با استفاده از alpha Cronbach's مقدار 80 به دست آمد.مقدار80 به دست آمد. روش گردآوری اطلاعات مراجعه حضوری به بیمارستان های مذکور بود. تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده با استفاده از روش های آمار توصیفی و تحلیلی (T زوجی، T مستقل، Mann-
Whitney، Chi-square) و به وسیله نرم افزار SPPSS و Excel انجام گرفت.
یافته ها: یافته ها نشان داد در بعد تأثیر خدمات کتابخانه ها توزیع میانگین حداقل سطح خدمات مورد انتظار، سطح فعلی خدمات و حداکثر سطح خدمات مورد انتظار با یکدیگر تفاوت معناداری داشت و شکاف کفایت دربیمارستان غرضی (2/.) و بیمارستان الزهرا (1/0) مثبت بود؛ در حالی که در مؤلفه کنترل اطلاعات و کتابخانه به عنوان محل توزیع میانگین حداقل سطح خدمات مورد انتظار با یکدیگر تفاوت معناداری نداشت اما توزیع میانگین سطح فعلی خدمات و حداکثر سطح خدمات مورد انتظار در بیمارستان های مذکور با یکدیگر تفاوت معناداری داشت. در همه بیمارستان ها شکاف کفایت و شکاف برتری منفی است. در مجموع در بیمارستان شریعتی نسبت به سایر بیمارستان ها شکاف بیشتر بود.
نتیجه گیری: در کتابخانه های بیمارستانی باید به جنبه کنترل اطلاعات از جمله دسترس پذیر کردن آسان اطلاعات برای استفاده توجه ویژه ای شود و شرایط دسترس پذیری به منابع، به ویژه منابع الکترونیکی را، حتی بر بالین بیمار برای کارکنان تشخیصی و درمانی امکان پذیر نمایند.
رابطه بین حیطه های جامعه پذیری سازمانی و بهره وری کارکنان در بیمارستان های منتخب اصفهان براساس مدل جامعه پذیری Biligard و بهره وری Gold Esmit(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
مقدمه: جامعه پذیری اثربخش می تواند نقش موثری در ایجاد تناسب فرد-شغل، تناسب فرد-گروه، تناسب فرد-سازمان،رضایتمندی شغلی، تعهد سازمانی، تمایل به ماندگاری و بهبود عملکرد و بالتبع بر افزایش کارایی و بهره وری کارکنان در سازمان داشته باشد. در این مقاله به تعیین رابطه ی بین جامعه پذیری سازمانی و بهره وری کارکنان و بررسی ابعاد هر یک در بین کارکنان پرستاری و پشتیبانی بیمارستان های منتخب استان اصفهان پرداخته است.
روش بررسی: این مطالعه توصیفی / همبستگی است. جامعه مورد مطالعه کارکنان(پرستاران و پشتیبانی) بیمارستان دولتی آموزشی کاشانی، دولتی غیر آموزشی عیسی بن مریم، خیریه حجتیه و خصوصی سعدی در استان اصفهان بوده است. برای تعیین میزان جامعه پذیری از پرسشنامه Biligard و برای سنجش بهره وری کارکنان از پرسشنامه بهره وری بر اساس مدل Gold Esmit استفاده شده که روایی و پایایی آن توسط صاحب نظران مورد تائید قرار گرفته است .جامعه پذیری در چهارحیطه آموزش،تفاهم، حمایت همکاران و چشم انداز و بهره وری در 7 حیطه توانایی، وضوح یا شناخت ،کمک ، انگیزش، ارزیابی، اعتبار؛محیط بررسی شده اند. داده ها در نرم افزار Spss وارد گردید و به منظور تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده، از روش های آمار توصیفی- تحلیلی و تحلیل همبستگی استفاده شد .همچنین برای توصیف متغیرهای جمعیت شناختی جداول توزیع فراوانی مطلق، درصد و میانگین و انحراف معیار رسم گردید. در بخش تحلیلی ، ازروش های آزمون همبستگیPearson و آزمون ANOVAs ،T Test وجهت اطمینان بیشتر تحلیل رگرسیون استفاده شد.
یافته ها: . بین تمام حیطه های جامعه پذیری ( آموزش، تفاهم، حمایت همکاران و چشم انداز آینده سازمان) و حیطه های بهره وری(توانایی، وضوح، کمک، انگیزش، ارزیابی، اعتبار و محیط ) ارتباط معناداری(p value< 0.05 ) وجود داشته و همبستگی بین آنها مثبت و در نتیجه مستقیم بوده است. یعنی با افزایش هر یک از حیطه های جامعه پذیری بهره وری نیز افزایش یافته است. ویژگی های فردی اعم از سن، جنس، پست سازمانی، سابقه استخدام و نوع استخدام به استثنای بیمارستان سعدی؛ بر جامعه پذیری و بهره وری کارکنان تاثیر معناداری نداشتند.
نتیجه گیری: جامعه پذیری مناسب کارکنان، دلبستگی و تعهد فرد نسبت به شغل و سازمان و در نهایت بهره وری و کارایی سازمان را افزایش می دهد. از سوی دیگر ، جامعه پذیری نامناسب کارکنان، به جابه جایی های زیاد فرد در سطح سازمان و یا خروج فرد از سازمان به صورت استعفا یا اخراج منجر می گردد، بنابراین بهترا ست سازمان برای جامعه پذیری فرد تازه وارد،برنامه ریزی مناسبی داشته باشند تا از بهروه وری بالای کارکنانشان بهره برند و از مهم ترین سرمایه سازمانی که همان نیروی انسانی است کارآمدانه استفاده کنند.
هزینه های مستقیم درمانی سرطان خون لنفوسیتی حاد در اطفال استان اصفهان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
مقدمه: هزینه یابی و تحلیل هزینه ها در بخش سلامت از جنبه اقتصاد خرد برای مدیریت نظام خدمات بهداشتی درمانی حائز اهمیت است. درمان و کنترل سرطان ها از خدمات بسیار پرهزینه ی بهداشتی درمانی به حساب می آیند. شایع ترین سرطان در کودکان سرطان لوسمی بوده و شایع ترین شکل لوسمی در کودکان زیر 15 سال لوسمی حاد لنفوسیت(acute lymphocytic leukemia) یا به اختصار ALLمی باشد. هدف این مطالعه تعیین هزینه های مستقیم درمانی سرطان ALL در اطفال 15- 1 سال در استان اصفهان بوده است.
روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه توصیفی-مقطعی بوده است. جامعه آماری آن همه کودکان 15-1 ساله ای بودند که با تشخیص سرطان خون لنفوسیتی حاد از ابتدای سال 1386 تا انتهای 1391شمسی به بیمارستان حضرت سیدالشهدای اصفهان مراجعه کرده بودند. این افراد براساس داده های واحد انفورماتیک بیمارستان 252 نفر بودند. طبق معیارهای شم ول و عدم شم ول داده های ناقص حذف گردیده است و در نهایت داده های106 پرونده مورد بررسی قرار گرفت. 35 پرونده بیمار نیز که مرحله درمان تکمیلی ( نگدارنده ) را در این مرکز بطور کامل دریافت نموده بودند وارد مطالعه شدند. هزینه های مراحل درمانی در 2 مرحله درمان اصلی و درمان تکمیلی تفکیک و محاسبه گردید. هزینه های درمان بیماران به هزینه های تشخیصی، دارویی (سرپ ایی) و بستری تقسیم شدند. برای به روز رسانی هزینه های درمانی در طول مدت مطالعه، هزینه ها با در نظر گرفتن شاخص تورم به روز شدند. توزیع فراوانی، میانگین و انحراف معیار این هزینه ها بوسیله نرم افزار SPSS نسخه 20 و Excel تحلیل گردید.
یافته ها: 7/55 درصد بیماران پسران بودند. میانه مراجعه بستری بیماران 12 مرتبه بود. جمع هزینه های دارویی ( سرپایی )شامل هزینه های دارو و تزریق بوده که در مراحل اصلی درمان در سال 91 معادل 13108200 ریال و در مرحله درمان تکمیلی معادل 4272240 ریال بود. پس از سازگار کردن هزینه ها برای سال 1391 شمسی، میانه کل هزینه های مستقیم درمان سرطان لوسمی لنفوئیدی حاد در اطفال 15- 1 ساله، شامل هزینه های تشخیصی، بستری و دارویی (سرپایی)، در مراحل درمان اصلی معادل 136040789 ریال و در مرحله درمان تکمیلی معادل 78835624 ریال است. مجموع کل هزینه درمان در این سرطان با تعرفه های دولتی برابر 214876413ریال محاسبه گردید. ولی با عنایت به اینکه این تعرفه ها بسیار پایین تر از هزینه های واقعی است، تعرفه های خدمات مورد استفاده در بخش خصوصی و با ثابت در نظر گرفتن هزینه های دارویی که در بخش خصوصی و دولتی یکسان است، هزینه مستقیم پزشکی درمان سرطان لوسمی لنفوئیدی حاد برای هر بیمار610000000 ریال ( شصت و یک میلیون تومان ) در سال 1391 شمسی برآورد شد.
نتیجه گیری: هزینه درمان سرطان لوسمی لنفوئیدی حاد در اطفال 15- 1 ساله در بخش دولتی در سال 1391 شمسی با در نظر گرفتن تعرفه های دولتی برابر 214876413 ریال به دست آمد. اما با عنایت به اینکه این هزینه ها کمتر از مقدار واقعی است، هزینه های واقعی درمان این بیماری در سال 1391 شمسی برای هر بیمار ALL تقریبا 610000000ریال محاسبه شد. هزینه های دارویی در درمان بیماری ALLبیشترین درصد هزینه های مستقیم پزشکی را به خود اختصاص داده و از عوامل مهم هزینه ای در درمان این بیماران می باشد.