بازیابی دانش و نظام های معنایی (مطالعات دانش شناسی سابق)

هدف: پژوهش حاضر باهدف تحلیل شبکه هم نویسندگی به بررسی روابط و تعاملات نویسندگان 113 مقاله منتشرشده در دو فصلنامه روانشناسی افراد استثنایی و کودکان استثنایی طی مهروموم های 1390-1391 پرداخته است. روش: پژوهش حاضر از نوع علم سنجی است و با رویکرد تحلیل شبکه هم نویسندگی نویسندگان در دو عنوان فصلنامه روانشناسی افراد استثنائی دانشگاه علامه طباطبائی و فصلنامه کودکان استثنائی انجام شده است. جامعه پژوهش حاضر شامل کلیه نویسندگانی است که در هر دو فصلنامه موردبررسی طی مهروموم های 1390-1391 حداقل با یک نویسنده همکاری علمی داشته اند. برای تحلیل داده ها از نرم افزار یو سی نت و بسته مکمل آن یعنی نت دراو و برای تهیه ماتریس های هم نویسندگی نیز از نرم افزار صفحه گستر اکسل استفاده شده است. همچنین برای بررسی عملکرد هر یک از نویسندگان دارای تألیف در شبکه، از شاخص های تحلیل شبکه مانند سنجه درجه، سنجه بینابینی و سنجه نزدیکی استفاده گردیده است. یافته ها: مطالعه نویسندگان دارای حداقل یک مقاله در فصلنامه روانشناسی افراد استثنایی نشان داد که شریفی درآمدی، افروز، کاکوجویباری و مرادی در خوشه اصلی (هم نویسندگی) و گلشنی منزه در خوشه دوازده تایی و سیف نراقی در خوشه نه تایی مهم ترین جایگاه را در شبکه هم نویسندگی پژوهشگران داشته اند. در فصلنامه کودکان استثنایی نیز می توان به علیزاده، غباری بناب، کریمی و سعادت در خوشه اصلی و علیپور و مهرابی زاده هنرمند در خوشه های ده تایی اشاره نمود. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که ارتباط های نسبتاً کمی بین گره های موجود در شبکه های هم نویسندگی دو فصلنامه وجود دارد و ارتباط منسجمی نیز بین خوشه های بزرگ در هر دو فصلنامه وجود نداشته و تراکم شبکه در فصلنامه روانشناسی افراد استثنایی معادل 04/0 و در فصلنامه کودکان استثنایی نیز 06/0 است که در هر دو فصلنامه پایین است و نشان از انسجام اندک شبکه های این دو فصلنامه دارد.

هدف: هدف این پژوهش، تعیین میزان تسهیم دانش و سطح خلاقیت و تعیین رابطه آن ها در میان کتابداران کتابخانه های دانشگاه تربیت مدرس در سال 1392 است. روش پژوهش: پژوهش از نوع کاربردی و به روش پیمایشی- همبستگی به بررسی نظر 50 نفر از کتابداران و مدیران کتابخانه های دانشکده های علوم انسانی، فنی و مهندسی و کتابخانه مرکزی دانشگاه تربیت مدرس پرداخته است. یافته ها: وضعیت تسهیم دانش در میان کتابداران کتابخانه های دانشگاه تربیت مدرس نامطلوب است اما خلاقیت کتابداران مذکور در وضعیت مطلوبی قرار دارد. ضریب همبستگی رابطه تسهیم دانش و خلاقیت با کسب 8/0 نشان می دهد همبستگی و رابطه معناداری میان آن ها وجود ندارد. نتیجه گیری: کتابخانه ها باید نسبت به بهبود و تقویت تسهیم دانش با انجام فعالیت های آموزشی و پژوهشی در مسیر رشد علم و دانش گام بردارند، از ترویج و اشتراک اطلاعات و دانش در میان کتابداران حمایت کرده و زیرساخت های لازم برای تسهیم دانش در کتابخانه را فراهم کنند.

هدف: این پژوهش باهدف بررسی وضعیت مؤلفه های گردآوری، سازمان دهی و اشاعه اطلاعات نسخ خطی، در بخش های نسخ خطی کتابخانه های ایران بر اساس مؤلفه های مدیریت دانش انجام شده است. روش تحقیق: در این پژوهش از روش ترکیبی (کمی و کیفی) همزمان استفاده شده است. جامعه پژوهش را کلیه بخش های نسخ خطی در کتابخانه های سطح کشور که دارای بخش نسخ خطی و کارمند بوده اند، شامل 44 کتابخانه در سطح ایران، تشکیل داده است که با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته، موردبررسی قرارگرفته و پس از جمع آوری اطلاعات با استفاده از نرم افزار آماری spss تحلیل شده است. یافته ها: نشان می دهد که میانگین به دست آمده از مؤلفه های گردآوری نسخ خطی 92/37 از 45، سازمان دهی نسخ خطی 90/28 از 33، اشاعه اطلاعات نسخ خطی 11/36 از 57، از میانگین مقایسه شده در سطح کم تر و پایین تری قرار دارند. نتایج: نشان دهنده رعایت کم مدیریت دانش در بخش های نسخ خطی در کتابخانه های ایران در مؤلفه های موردبررسی است. پاسخ دهندگان به پرسشنامه و شرکت کنندگان در مصاحبه جملگی بر تهیه دستورالعمل یکسان و وحدت رویه در مؤلفه های گردآوری، سازمان دهی اطلاعات نسخ خطی و اشاعه اطلاعات تأکید داشتند و اجرای مدیریت دانش و استفاده از مدل های آن را ضروری دانستند.

هدف پژوهش: هدف پژوهش حاضر شناسایی روند پژوهش در حوزه ترجمان دانش در پایگاه های اطلاعاتی (ساینس دایرکت، تیلور و فرانسیس، اریک و امرالد) در دو حوزه پزشکی و غیرپزشکی است. روش پژوهش: روش پژوهش تحلیل محتوا است و در آن به بررسی ترجمان دانش و مطالب مرتبط، در مقالات موجود در 4 پایگاه اطلاعاتی منتخب شامل ساینس دایرکت، اریک، تیلور و فرانسیس و امرالد از 1985 تا 2013 پرداخته است. یافته ها: پایگاه اطلاعاتی ساینس دایرکت با 115 مقاله از کل (152)، دارای بیشترین مطالب مرتبط با ترجمان دانش و نیز بیشترین مقاله (92 مقاله) در حوزه پزشکی پیشرو است. باگذشت نزدیک به سه دهه، از آغاز انتشار، مقاله های این حوزه روند صعودی داشته اند. در حوزه پزشکی موضوعات مرتبط با ترجمان دانش شامل بیماری ها، سلامت، آموزش استانداردها و پزشکی مبتنی بر شواهد و در حوزه غیرپزشکی، شامل نظام های رایانه ای، آموزش، هستی شناسی و مدیریت دانش است. نتیجه گیری: توجه به حوزه ترجمان دانش رو به رشد است و باوجود قدمت بیشتری که در حوزه پزشکی دارد، محققان و پژوهشگران سایر علوم نیز به آن علاقه مند شده اند. بنابراین، بحث ترجمان دانش در همه علوم قابل پیگیری است و می توان از قابلیت های آن، برای کاربردی کردن مدیریت دانش در علوم مختلف بهره برد.

هدف پژوهش: هدف پژوهش، ارزیابی میزان تأثیر ابزارهای فناوری اطلاعات در اجرای مدیریت دانش در بانک تجارت است. روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش پیمایشی از نوع همبستگی و ازنظر هدف، کاربردی بوده که بر اساس نظرات 75 کارشناس از بانک تجارت، انجام گرفته است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ی 34 سؤالی بود که با نرم افزار آماری SPSS20 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. برای تجزیه وتحلیل داده ها، از روش آمار توصیفی- استنباطی با آزمون T یک نمونه ای استفاده شد. یافته ها: میان ابزارهای فناوری اطلاعات در تولید و کسب دانش، ذخیره و پردازش، اشتراک و به-کارگیری دانش، رابطه معنی داری وجود دارد. نتیجه گیری: استفاده از ابزارهای فناوری اطلاعات نظیر اتوماسیون اداری، اینترنت، سامانه های نظام پیشنهادها، پست الکترونیکی و ویدئو کنفرانس و جز آن، در اجرای بهتر فرایند مدیریت دانش مؤثر است.

هدف پژوهش: بررسی وضعیت زیرساخت فناوری در سه حوزه مدیریت دانش (گردآوری و ذخیره سازی منابع، سازمان دهی منابع و اشاعه منابع دانش) در کتابخانه های دانشگاه های سراسری شهرستان بابل ازنظر کتابداران است. روش /رویکرد پژوهش: پیمایشی- توصیفی است و با استفاده از پرسشنامه بر روی 30 کتابدار شاغل در کتابخانه های دانشگاه-های سراسری شهرستان بابل صورت گرفته است. یافته ها: میزان استفاده از زیرساخت فناوری در مدیریت دانش کتابخانه های موردبررسی در زمینه های گردآوری و ذخیره-سازی منابع دانش کمتر از متوسط، سازمان دهی منابع دانش در حد مطلوب و اشاعه منابع دانش در حد متوسط ارزیابی شد. درمجموع، ارزیابی مدیریت دانش در این سه حوزه را می توان در حد متوسط ارزیابی کرد. نتیجه گیری: پایین بودن نسبی استفاده از زیرساخت فناوری می تواند به سبب آگاه نبودن کتابداران به ضرورت استفاده از فناوری های اطلاعاتی در شناسایی و گزینش منابع اطلاعاتی و نیز نداشتن مهارت در استفاده از این فناوری ها باشد؛ بنابراین لازم است برای آموزش و آشنایی بیشتر کتابداران با فناوری های روز دنیا تلاش شود.

هدف: هدف پژوهش، تحلیل استنادی مآخذ پایان نامه های سالهای 1389-1390 رشته شهرسازی دانشگاه تربیت مدرس است. روش: روش پژوهش، تحلیل استنادی است. جامعه آماری، 3688 استناد است. استنادها به روش سرشماری بررسی شدند. در گردآوری داده ها، با مراجعه به سایت کتابخانه، مآخذ پایان نامه ها دریافت شد و در تحلیل داده ها از نرم افزار مایکروسافت اکسل 2007، قانون بردفورد و فرمول نیم عمر استفاده شد. یافته ها: به طور میانگین هر پایان نامه به 80 منبع استناد کرده است. 53/56 درصد استنادها به فارسی و 47/43 درصد، لاتین هستند.کتابهای فارسی با 1162 استناد بیشترین و پایان نامه های لاتین با 3 استناد کمترین مقدار استناد را دارند. همچنین پراستنادترین مولفان و منابع، نیم عمر و منابع هسته بر اساس قانون بردفورد شناسایی شدند. همچنین معلوم شد، هر چه تاریخ نشر کتاب به زمان حال نزدیک تر باشد، تعداد دفعات استناد به آن اثر بیشتر نیست. بیشتر از 50 درصد پایان نامه ها به پایان نامه های دانشگاه تربیت مدرس استناد کرده اند. نتیجه گیری: در نگارش پایان نامه ها بیشتر از منابع فارسی استفاده شده است.  منابع و مولفان پراستناد مشخص شده توسط قانون بردفورد می تواند در انتخاب منابع کتابخانه به کارگرفته شود و با توجه به نیم عمر منابع که معیاری برای سنجش تازگی منابع است، می توان نتیجه گرفت از منابع جدید استفاده نشده است.