مدیریت اطلاعات سلامت

نظر به محدود ماندن سیستم های اطلاعات بیمارستانی کشورمان بر روی فعالیت های سیستم اطلاعات بیمارستانی نسل های اولیه ضروری است این سیستم ها با تأکید بر بهبود کیفیت مراقبت وارد موج جدیدی شوند. بنابراین این مطالعه با هدف طراحی الزامات بهبود کیفیت و ایمنی بیمار در سیستم اطلاعات بیمارستانی صورت گرفت. روش بررسی: این مطالعه توصیفی مقطعی و از نوع پژوهش های کاربردی بود که در سال 1391 خورشیدی در 15 بیمارستان تابعه دانشگاه های علوم پزشکی تهران، شهید بهشتی و اصفهان انجام گرفت. ابتدا مطالعات کتابخانه ای و جستجوی اینترنتی انجام گرفت و بر اساس آن راهنما و پرسشنامه نیمه ساخت یافته ای تهیه و در اختیار 5 نفر از خبرگان مرحله اول قرار گرفت. سپس بر اساس جمع بندی نظرات خبرگان مرحله اول، پرسشنامه نهایی در قالب 25 سؤال بسته با امتیازدهی لیکرت تهیه شد، روایی پرسشنامه از طریق روایی محتوی و پایایی آن از طریق آزمون- بازآزمون تأیید شد و با مراجعه حضوری به نظرسنجی صاحب نظران مرحله دوم گذاشته شد.پاسخ ها از 4-0 نمره دهی شد و با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 18 تجزیه و تحلیل شد و الزاماتی که میانگین نمره نهایی آن ها 3 و بالاتر بود مورد تأیید نهایی قرار گرفت. یافته ها: میانگین نمره تمامی الزامات تعیین شده بالاتر از 3 بود. تمام صاحب نظران نیاز به وجود الزام هشدار موارد غیر طبیعی نتایج آزمایش ها، 8/94درصد ارائه دستورالعمل های بالینی و 7/94 درصد ارائه هشدار در موارد عدم همخوانی اقدامات تجویز شده با پارامترهای فیزیولوژیکی و ارائه تشخیص افتراقی بر اساس علائم بالینی بیمار در سیستم اطلاعات بیمارستان را تأیید کردند. نتیجه گیری: کلیه الزامات پیشنهادی مدل اولیه مورد تأیید قرار گرفت و براساس نظرات خبرگان مواردی نیز به آن افزوده شد. لذا استفاده از این مدل جهت ارزیابی و انتخاب سیستم های اطلاعات بیمارستانی توصیه می شود.

شادکامی یکی از مفاهیم مهم در زندگی روزمره افراد است. پژوهش حاضر به منظور تعیین وضعیت شادکامی در دانشجویان رشته های مدارک پزشکی و فناوری اطلاعات سلامت در دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز طراحی و اجرا گردید. روش بررسی: این مطالعه توصیفی مقایسه ای به روش نمونه گیری غیراحتمالی آسان به صورت مقطعی در نیمه دوم سال 1390 خورشیدی انجام شد. جامعه پژوهش را 91 نفر از دانشجویان رشته های مدارک پزشکی و فناوری اطلاعات سلامت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز تشکیل می دهند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه ی استاندارد شادکامی آکسفورد بود که روایی و پایایی آن توسط سایر مطالعات تأیید شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و استنباطی استفاده گردید. یافته ها: بین شادکامی و عواملی مانند رشته ی تحصیلی، جنس، سن، وضعیت تأهل، دوره و ترم تحصیلی رابطه ی معناداری به لحاظ آماری مشاهده نشد (P> 0.05)، اما به لحاظ توصیفی، دانشجویان پسر شادتر از دخترها، دانشجویان متأهل شادتر از مجردها و دانشجویان جوان تر شادتر از دانشجویان با سن بالاتر بودند. همچنین با افزایش ترم تحصیلی، میزان شادکامی در دانشجویان کاهش پیدا می کرد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد، دانشجویان متأهل شادکامی بیشتری نسبت به دانشجویان مجرد دارند. در تبیین این یافته می توان گفت بین احساس تعلق افراد و شادکامی ارتباط وجود دارد. هم چنین میزان شادکامی در دانشجویان ترم های پایین تر، به دلیل قبولی در دانشگاه و ورودشان به محیط جدید،بیشتر است.

ارزیابی برون داد علمی مراکز تحقیقاتی ضمن تعیین مراکز فعال، می تواند در توزیع عادلانه بودجه و نیروی انسانی مؤثر باشد. هدف این پژوهش ارزیابی برون داد علمی مراکز تحقیقات دانشگاه علوم پزشکی شیراز از طریق شاخص های ارزیابی برونداد در پایگاه استنادی اسکوپوس است. روش بررسی: این پژوهش کاربردی و به روش توصیفی مقطعی انجام گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات چک لیست می باشد که از طریق مشاهده اطلاعات موردنظر جمع آوری شده است. در این پژوهش مدارک نمایه شده 34 مرکز در پایگاه استنادی اسکوپوس تا پایان سال 2010 میلادی مورد بررسی قرار گرفته و با استفاده از نرم افزارExcel ، شاخص های ارزیابی برونداد برای آنها محاسبه گردیده است. یافته ها: مرکز تحقیقات «شیمی دارویی و گیاهی» بیشترین تعداد مدرک (169) و نیز بیشترین تعداد کل استناد (589) را داشته است. بیشترین h-index و g-index مربوط به سه مرکز تحقیقات«سرطان شناسی»، «هماتولوژی» و «شیمی دارویی و گیاهی» است ) 11h=و17g= (. بیشترین مقدار R-index با مقدار 16 متعلق به مرکز «هماتولوژی»، بیشترین مقدار A-index برابر با 75/25 مربوط به مرکز « گوارش و کبد» و بیشترین مقدارm-index (57/1) مربوط به مرکز« شیمی دارویی گیاهی» است. نتیجه گیری: محاسبه همزمان چند شاخص علم سنجی می تواند وضعیت تولیدات علمی مراکز تحقیقاتی را بهتر نشان دهد. مقادیر R-index مراکز کاملاً هماهنگ با A-index می باشد و مقادیر این دو شاخص برای همه مراکز به طور هماهنگ با هم افزایش یا کاهش می یابد.

با مطالعه و شناخت ویژگی های روان شناختی کارآفرینی کتابداران می توان به ارائه نوآوری هایی مطابق با نیازهای اطلاعاتی مراجعان و خدمات بهتر به آنان در سایه فعالیت های کارآفرینانه دست یافت. هدف پژوهش سنجش ویژگی های انگیزشی(روان شناختی)کارآفرینی کتابداران کتابخانه واحدهای پزشکی براساس ویژگی های روان شناختی مکتب انسانی و رابطه و تأثیر متغیرهای جمعیت شناختی بر این ویژگی ها است. روش بررسی: نوع مطالعه، پیمایشی- تحلیلی است.کل جامعه آماری 98 نفراز کتابداران واحدهای پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی در سال1391بودند که به صورت سرشماری مورد پژوهش قرارگرفتند. ابزار جمع آوری داده ها، مصاحبه حضوری با صاحب نظران جهت گزینش ویژگی های انگیزشی(روان شناختی)کارآفرینی، و پرسشنامه خود سنجی محقق ساخته جهت سنجش این ویژگی ها درکتابداران بود. یافته ها در2 سطح آمارتوصیفی (فراوانی و ترسیم جداول) و استنباطی (شاخص((KMO Kaiser-Mayer-Olkim ، آزمون کرویت بارتلت (Bartlett`s test of Sphericity)، تحلیل واریانس یکسویه و ضرایب همبستگی تعیین وگردآوری و با نرم افزار SPSS 12مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: ویژگی های انگیزشی(روان شناختی)کارآفرینی کتابداران با میانگین 623/3 به طور معناداری از حد متوسط بیشتر بود و رابطه معناداری بین سطح تحصیلات و مدرک تحصیلی کتابداری با ویژگی های انگیزشی(روان شناختی) آنان وجود داشت. بین برخی از این ویژگی ها با متغیرهای مدرک تحصیلی و سطح تحصیلات دارای ضریب مثبت و مستقیم بود که با افزایش امتیاز این متغیرها، ویژگی های انگیزشی(روان شناختی) کارآفرینی آنان افزایش می یافت. نتیجه گیری: کتابداران باید با ویژگی های کارآفرینی بتوانند به شناسایی بسترهایی برای فعالیت های کارآفرینانه درکتابخانه ها بپردازند زیرا کتابخانه ها با توجه به ماهیت علمی شان، مکان های ایده آلی برای به کارگیری خلاقیت و نوآوری در مسائل اقتصادی بوده و هنوز کالای بسیار با ارزش و قابل فروشی به نام اطلاعات دارند. اطلاعات پول رایج در اقتصاد جدید است و استفاده و بهره گیری از آن مرهون جذب و به کارگیری کتابدارانی با ویژگی های روان شناختی کارآفرینی خواهد بود.

نمایه سازی از شیوه های نوین سازماندهی اطلاعات می باشد که با گسترش روزافزون مجراهای تولید اطلاعات و نیز لزوم افزایش سرعت و دقت دسترسی به اطلاعات تولید شده از اهمیت ویژه ای برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان آشنایی و استفاده از نمایه های پایانی کتاب در میان اعضای هیأت علمی دانشگاه های دولتی شهر اصفهان بر اساس نظریه ی اشاعه و نشر نوآوری انجام شد. روش بررسی: روش این پژوهش توصیفی-پیمایشی و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه ی محقق ساخته بود. جامعه ی آماری شامل 1727 نفر از اعضای هیأت علمی دانشگاه های دولتی شهر اصفهان در سال تحصیلی 92-1391 خورشیدی بودند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی- طبقه ای، حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 176 نفر تعیین شد. با توجه به احتمال ریزش به دلیل عدم بازگشت، پرسشنامه برای 300 نفر ارسال شد که در مجموع 191 مورد برگشت داده شد و مورد بررسی قرار گرفتند. روایی پرسشنامه توسط 10 نفر از متخصصان و صاحبنظران علم اطلاعات و دانش شناسی، علوم اطلاعات و ارتباطات، و علوم اجتماعی مورد تأیید قرار گرفت و ضریب پایایی آن با استفاده از فرمول Cronbach's alpha 6/97 به دست آمد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از شاخص های آمار توصیفی (فراوانی، درصد، و میانگین) و استنباطی(ضریب همبستگی اسپیرمن) و با کمک نرم افزار SPSS-20 انجام شد. یافته ها: میزان آشنایی و استفاده ی اعضای هیأت علمی اصفهان از نمایه های پایانی کتاب، پایین تر از حد متوسط بود (37/2). بیشترین آشنایی از طریق دانشگاه و استفاده از نمایه در کتاب های فارسی و لاتین دارای اولویت دوم بود. بین میزان استفاده ی اعضای هیأت علمی مورد بررسی از انواع نمایه در بازیابی اطلاعات درون کتاب با متغیرهای جمعیت شناختی رابطه ای وجود ندارد؛ بین استفاده ی اعضای هیأت علمی مورد بررسی از انواع نمایه در تالیف و ترجمه ی کتاب (شیوه ی چاپ) با سن، رابطه ی معکوس وجود دارد (019/0 P-value=و 308/0- r=)؛ بین استفاده ی اعضای هیأت علمی مورد بررسی از انواع نمایه به طورکلی با سنوات تدریس، رابطه ی معکوس وجود دارد (023/0 P-value= و 296/0- r=). نتیجه گیری: با توجه به اینکه رسالت اصلی اعضای هیأت علمی انجام فعالیت های آموزشی و پ ژوهشی می باشد و انجام این مهم نیازمند شناخت ابزارهای تحقیق است که نمایه از اساسی ترین آنهاست به نظر می رسد، شناخت اندک و استفاده ی محدود اعضای هیأت علمی دانشگاه های دولتی شهر اصفهان از نمایه ممکن است فرصت انجام کارهای علمی عمیق را از آن ها بگیرید. لذا در جامعه ی علمی ما نیاز به متخصصان حرفه ای در این زمینه می باشند و این خلل می تواند توسط کتابداران، جبران شود.

سنجش عملکرد بیمارستان ها با توجه به جایگاه ویژه بیمارستان ها در ارائه خدمات در بخش بهداشت و درمان هر کشور از اهمیت بالائی برخوردار است. کارا و اثربخش بودن فعالیت های بیمارستانی یا به عبارتی دیگر عملکرد صحیح کارکنان و استفاده مناسب از منابع با استفاده از شاخص های عملکردی، ارزیابی می گردد. در تحقیق حاضر، به تعیین رابطه ی بین شاخص های عملکردی و درجه ارزشیابی بیمارستان ها پرداخته شده است. روش بررسی: مطالعه حاضر، یک مطالعه تحلیلی بوده و به صورت مقطعی در سال 90-1389 خورشیدی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش کلیه بیمارستان های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد شامل 22 بیمارستان به استثنای بیمارستان روانپزشکی ابن سینا حجازی مشهد بود. اطلاعات مورد استفاده در این مطالعه که شامل شاخص های استاندارد فعالیت بیمارستانی است با استفاده از چک لیست از سامانه اتوماسیون آماری دانشگاه علوم پزشکی مشهد استخراج شد. صحت اطلاعات توسط کارشناسان اداره آمار دانشگاه مذکور بررسی و مورد تأیید قرار گرفت. برای بررسی ارتباط بین شاخص های عملکردی و درجه ارزشیابی بیمارستان ها از ضرایب همبستگی Spearman و Kendall و آزمون Student با استفاده از نرم افزار SPSS استفاده شد. سطح معناداری آزمون ها 05/0در نظر گرفته شد. یافته ها: طبق ارزشیابی صورت گرفته توسط معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی مشهد در سال 1390خورشیدی، 7/72 درصد بیمارستان ها درجه یک و 3/27% دارای درجه دو ارزشیابی بودند. در سال 1390، متوسط ضریب اشغال تخت بیمارستان های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد 8/58±80/69، متوسط اقامت بیمار 1/16±2/67، متوسط میزان مرگ و میر 10/39±15/37، متوسط میزان گردش تخت 15/50±68/116 و متوسط فاصله گردش تخت 53/0±14/1 بود. 50 درصد بیمارستان ها به لحاظ ضریب اشغال تخت، 3/77درصد به لحاظ متوسط اقامت بیمار، 7/72درصد به لحاظ میزان مرگ و میر، 100درصد به لحاظ میزان گردش تخت و 9/90درصد به لحاظ فاصله گردش تخت در سال 1390دارای وضعیت مطلوب بودند. ارتباط بین شاخص های عملکردی و درجه ارزشیابی بیمارستان ها به لحاظ آماری معنادار، ولی شدت میزان ارتباط ضعیف ارزیابی گردید. نتیجه گیری: شاخص های عملکردی متوسط اقامت بیمار، میزان مرگ و میر، گردش تخت و فاصله گردش تخت بیمارستان های مورد مطالعه در حد مطلوب و شاخص ضریب اشغال تخت در حد متوسط بود. وجود ارتباط ضعیف بین شاخص های عملکردی و درجه ارزشیابی بیمارستان ها لزوم بازنگری در نظام ارزشیابی بیمارستان را مورد تأکید قرار می دهد. تخصصی شدن ارزشیابی بیمارستان ها با تأکید بر شاخص های عملکردی و انجام ارزشیابی توسط یک ارگان مستقل از جمله راهکارهای واقعی تر شدن نظام ارزشیابی بیمارستان ها است.

ایران چهارمین کشور دنیا بود که سیستم اورژانس پیش بیمارستانی در آن راه اندازی شد اما کیفیت و کمیت ارایه تنها خدمت درمانی رایگان کشور، کمتر مورد توجه سیاستگذاران و مدیران است. این پژوهش با هدف تعیین رابطه بین شاخص های زمانی مهم اورژانس پیش بیمارستانی با میزان مرگ و میر در صحنه مصدومین حوادث ترافیکی شهر تهران انجام شد. روش بررسی: این مطالعه یک بررسی توصیفی- مقطعی بود. جامعه آماری شامل تمام مصدومین حوادث ترافیکی بود که از اول فروردین 1390 تا 1391 خورشیدی در حوزه عملیاتی اورژانس 115 شهر تهران آسیب دیده بودند. حجم پرونده های مورد مطالعه 75303 مورد بود. داده ها به به وسیله فرم ثبت اطلاعات مأموریتی مرکز اورژانس تهران، ازپرونده های الکترونیکی بیماران استخراج و به کمک آزمون آماری ضریب همبستگی اسپیرمن توسط نرم افزارSPSS16 مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: 5/56 درصد مصدومین حوادث ترافیکی شهر تهران به بیمارستان منتقل شدند و حدود 5/38 درصد محل حادثه را قبل از رسیدن آمبولانس اورژانس تهران ترک یا با مأموران اورژانس همکاری نکرده بودند و 5/0 درصد مصدومین هم قبل از رسیدن آمبولانس در محل حادثه فوت کرده بودند. میانگین سنی افراد مورد مطالعه 5/35 سال بود. زمان پاسخگویی اورژانس 115 تهران برای 50 درصد مأموریت های حوادث ترافیکی کمتر از 15 دقیقه و زمان ت خیر 63 درصد از مأموریت ها کمتر از 8 دقیقه بود. نتیجه گیری: در این مطالعه بین میزان مرگ و میر در صحنه مصدومین حوادث ترافیکی و برخی از شاخص های زمانی مهم در اورژانس پیش بیمارستانی رابطه معنی داری یافت شد. برنامه ریزی دقیق سیستم اورژانس پیش بیمارستانی می تواند سبب کاهش مرگ و میر در پیش بیمارستان و بهبود شاخص های آن شود.

دراغلب کشورها به ویژه کشورهای در حال توسعه بیمارستان به عنوان یک سازمان بسیار هزینه بر محسوب می شود. لذا، لزوم بررسی دقیق و ارزیابی عملکرد آن ها امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. رویکردهای مختلفی جهت ارزیابی عملکرد بیمارستان ها وجود دارد که یکی از مفیدترین آن ها، مدل پابن لاسو می باشد. دراین مدل و نمودار مربوط به آن، سه شاخص درصد اشغال تخت، نسبت گردش تخت و میانگین مدت بستری مورد استفاده قرار می گیرد. در این پژوهش، تلاش شده است عملکرد و کارآیی بیمارستان های تحت پوشش دو دانشگاه علوم پزشکی قم و کاشان با استفاده از این مدل مورد ارزیابی قرار گیرد. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع تحلیلی بوده و جامعه ی آماری آن کلیه بیمارستان های تحت نظارت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می باشد. به منظور ارزیابی عملکرد 11 بیمارستان تحت پوشش دو دانشگاه علوم پزشکی قم و کاشان به عنوان جامعه ی آماری پژوهش، مقدار سه شاخص درمانی مذکور طی دوره ی زمانی سه ساله (1390- 1388) به تفکیک هر بیمارستان محاسبه و استخراج گردید. سپس، با توجه به ارتباط میان این شاخص ها، تعیین موقعیت آن ها در نواحی چهارگانه نمودار پابن لاسو و مقایسه آن ها با یکدیگر صورت پذیرفت. یافته ها: با طراحی نمودارها و بررسی موقعیت بیمارستان ها بر روی آن ها، مشاهده گردید که در سال 1388، تنها یک بیمارستان از مجموع بیمارستان های مورد بررسی دارای کارآیی مطلوب (واقع در ناحیه 3) می باشد. در سال های 1389 و 1390، دو بیمارستان از مجموع بیمارستان مورد بررسی دارای کارآیی مطلوب می باشند و سایر بیمارستان ها واقع در سایر نواحی، نیازمند بازنگری در عملکرد و کارآیی و بهبود شاخص ها می باشند. نتیجه گیری: در این پژوهش، به ارزیابی و تجزیه و تحلیل عملکرد بیمارستان ها با عنایت به موقعیت آن ها در نمودار پابن لاسو و ویژگی های ناحیه ی واقع شده پرداخته شد. به طور کلی، تعداد اندکی از بیمارستان های مورد بررسی در وضعیت مطلوب عملکرد و کارآیی قرار داشتند و اغلب آن ها، از وضعیت مطلوب برخوردار نبودند. از این رو، می توان با بررسی و ارزیابی عملکرد مدیریتی و اقتصادی بیمارستان های با موقعینت مطلوب در نمودار، عوامل تأثیرگذار بر این موقعیت را شناسایی نمود و با الگوبرداری از این عوامل باعث پیشرفت هر چه سریعتر در شاخص های مرتبط در سایر بیمارستان ها شد.

تولید پسماندهای پزشکی در دهه های اخیر در نتیجه افزایش رشد جمعیت، افزایش تعداد بیمارستان ها، وسیع شدن تسهیلات مراقبت سلامتی و استفاده از مواد قابل دفع نظیر سرنگ ها، و سوزن ها برای انجام مداخلات پزشکی و پرستاری افزایش چشمگیری یافته است. هدف از این پژوهش شناسایی عملکرد کادر پرستاری شاغل در بیمارستان های شهر اصفهان که خود تولیدکنندگان اصلی پسماندهای پزشکی محسوب می شوند، بود. روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه توصیفی همبستگی کاربردی است که بر روی 320 نفر از کادر پرستاری بخش های جراحی بیمارستان های شهر اصفهان در سال 1391 خورشیدی انجام شده است. ابزار گردآوری داده ها، دو پرسشنامه محقق ساخته مشتمل بر دو بخش بود بخش اول شامل مشخصات دموگرافیک واحدهای مورد پژوهش و بخش دوم شامل سؤالات مدیریت پسماندهای پزشکی بودکه روایی صوری و محتوای آن ها توسط ده نفر از اعضای محترم هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی خوراسگان و دانشگاه علوم پزشکی اصفهان مورد تأیید قرار گرفته و پایایی نیز در مطالعه ای به صورت پایلوت مورد بررسی و با آلفای کرونباخ 7 /0 مورد تأئید قرار گرفت.پس از گردآوری داده ها، با استفاده ازنرم افزارSPSS نسخه 16 و آزمون های آماری t مستقل، همبستگی پیرسون، one-wayANOVA تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: در بخش عملکرد کادر پرستاری براساس نمره وضعیت تفکیک و جمع آوری بر حسب بخش، جنسیت و با توجه به آزمون t مستقل نشان دهنده عدم رابطه معنی دار بود (1/0p=). میانگین و انحراف معیار در بخش های مربوط به وضعیت تفکیک و جمع آوری از مجموع 100 نمره، در بخش تفکیک دارای میانگین 04/74 انحراف معیار 39/20 و در جمع آوری با میانگین 40/80 و انحراف معیار 73/13بود. ضرایب همبستگی نشان دهنده عدم رابطه معنی دار بین سن و سابقه کار و تحصیلات با نمره تفکیک و جمع آوری، اما بین ساعات آموزش با نمره تفکیک رابطه مستقیم و معنی داری وجود داشت، دربخش نظارت سرپرستاران بر مراحل مدیریت پسماند میانگین نمره (از100 نمره) در قسمت های تفکیک (4/74)، بسته بندی(2/73)، جمع آوری (8/78) و حمل و نقل (95) بود که نشان دهنده بالاتر از حد متوسط در تمام مراحل است. نتیجه گیری: عملکرد کادر پرستاری در نمره وضعیت تفکیک و جمع آوری و آزمون مربوطه براساس بخش مردان و زنان بین آن ها تفاوت معنی داری وجود نداشت. براساس یافته های پژوهش، در مورد آموزش های کادر پرستاری در زمینه مدیریت پسماندهای پزشکی نیازمند توجه ویژه ای با تدوین برنامه های آموزشی سالیانه و ایجاد چارچوب هایی جهت این آموزش ها که می تواند به صورت کارگروهی، چهره به چهره، فیلم، اطلاعیه، بروشور، پمفلت و ایجاد گروه های آموزشی در بیمارستان ها باشد.

به رغم تحولاتی که در سال های اخیر در حوزه ی سلامت کشور صورت پذیرفته است، صاحب نظران نظام سلامت بر این باورند که توسعه ی مدیریت، چالش اصلی نظام سلامت است. در خصوص بهبود مدیریت سازمان های سلامت، اصرار بر فرایند پزشک محوری یک چالش است. در کشورهای در حال توسعه علاقه ای به دخیل کردن مدیران تخصصی برای اداره ی سازمان های بهداشتی وجود ندارد؛ از اینرو به نظر می رسد یکی از مهمترین چالش های کنونی نظام سلامت، عدم تناسب مسئولیت و اختیار و فقدان نظام ساختارمند انتخاب مدیران در این عرصه باشد. این مطالعه یک مطالعه مروری نقلی بود که به مرور ساده ی مستندات موجود در پایگاه های اطلاعات علمی و خبری و همچنین نظرات کارشناسان نظام سلامت در زمینه ی اهمیت و مختصات موضوع پزشک محوری پرداخته است. یافته ها حاکی از آن هستند که نظام سلامت کنونی ما مبتلا به نوعی پزشک زدگی مفرط حاکمیتی بوده و جهت رشد و غلبه بر عمده ی مشکلات خود نیاز به ایجاد تغییراتی اساسی در سیستم مدیریتی فعلی خود دارد. بر این اساس به نظر می رسد دستیابی به هدف اصلاح مدیریتی نظام پزشک محوری نیازمند عواملی همچون تدوین، اجرا و ارزیابی پروژه های پایلوت، تدوین سیاست برای نتایج پایلوت شده، ظرفیت سازی، آموزش و توانمندسازی مدیران می باشد.