درخت حوزه‌های تخصصی

جغرافیا

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
جغرافیای انسانی جغرافیای طبیعی رشته های جغرافیای عمومی فنون جغرافیایی گروه های ویژه نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶٬۴۸۱ تا ۶٬۵۰۰ مورد از کل ۳۰٬۱۶۹ مورد.
۶۴۸۱.

واکاوی ساختار عاملی سازه های تأثیرگذار بر پذیرش و توسعه کشت گندم دوروم در مناطق روستایی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و چهارم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 111 - 140

کلید واژه ها: گندم دوروم تمایل پذیرش مدل سازی معادلات ساختاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۹ تعداد دانلود : ۹۴
هدف اصلی پژوهش حاضر تبیین عوامل تأثیرگذار بر پذیرش و توسعه کشت گندم دوروم در مناطق روستایی پنج استان فارس، خوزستان، کرمان، ایلام و تهران با استفاده از مدل معادلات ساختاری بود و برای جمع آوری اطلاعات لازم از پرسشنامه استفاده شد. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه گندم کاران استان های یادشده بود. حجم نمونه آماری با استفاده از جدول تعیین حجم نمونه کرجسی و مورگان 274 نفر تعیین شد و نمونه های آماری با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای چندمرحله ای با انتساب متناسب انتخاب شدند. برای تعیین میزان پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ و شاخص پایایی مرکب (CR) و به منظور تعیین روایی همگرای مؤلفه ها نیز از شاخص میانگین واریانس استخراج شده (AVE) استفاده شد، که نتایج حاکی از مطلوب بودن شاخص های مورد بررسی بود. تحلیل داده ها با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری با بهره گیری از نرم افزار LISREL نسخه 5/8 و SPSS نسخه 22 صورت گرفت. نتایج مطالعه مؤید تأثیر مثبت و معنی دار بین مؤلفه های تبیین کننده تأثیرگذار بر تمایل به پذیرش کشت گندم دوروم بود؛ همچنین، مدل معادلات ساختاری، در مجموع، 47 درصد از تغییرات متغیر تمایل به پذیرش کشت گندم دوروم را پیش بینی می کرد. در نهایت، انتظار می رود که نتایج پژوهش حاضر در تدوین راهکارهای ترویج و توسعه گسترده تر کشت گندم دوروم در مناطق روستایی کشور توسط مروجان مفید واقع شود.
۶۴۸۲.

توسعه جغرافیایی شرکت گاز با تاکید بر اثر معماری سازمانی بر بلوغ قابلیت های کارکنان(مورد مطالعه: شرکت گاز استان بوشهر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال یازدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۴۲) 489 - 498

کلید واژه ها: معماری سازمانی بلوغ قابلیت های منابع انسانی شرکت گاز استان بوشهر تکنیک دیمتل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۹ تعداد دانلود : ۱۵۳
باوجود اهمیت معماری سازمانی و تاثیر آن بر بلوغ قابلیت های کارکنان، همچنان ابعاد و مؤلفه های مختلف معماری سازمانی و بلوغ قابلیت های سازمانی به خوبی روشن نیست.لذا هدف اصلی این مقاله شناسایی ابعاد و مؤلفه های معماری سازمانی و بلوغ قابلیت های کارکنان و مشخص کردن مولفه های تاثیرگذار و تاثیرپذیر در شرکت گاز استان بوشهر است. برای انجام این پژوهش علاوه بر مطالعه اسنادی، از تکنیک تحلیل مضمون با نرم افزار MAXQDA12 ، برای شناسایی عوامل و مؤلفه ها استفاده شده است. در ضمن مصاحبه های نیمه ساختار یافته با خبرگان دانشگاه در سال 139۸ به صورت کد های باز و محوری و گزینشی انجام شده و برای تعیین مولفه ها اثرگذار و اثرپذیر از تکنیک دیمتل(Dematel) استفاده شده است.در این پژوهش ۸۵ کد باز و ۲۳ کد محوری و در نهایت ۱۹ مولفه اصلی برای معماری سازمانی و بلوغ قابلیت های کارکنان مشخص شد. پس از آن با توجه به پرسشنامه ماتریسی تصمیم گیری مقایسات زوجی از ۲۰ خبره در زمینه های معماری سازمانی و بلوغ قابلیت های کارکنان به عنوان نمونه استفاده شد. در نهایت مولفه های اطلاعات، فناوری و کسب و کار از عوامل اثرگذار و تعریف شده، مدیریت شده، بهینه سازی، برنامه های کاربردی و پیش بینی شده از عوامل اثرپذیر شناسایی شدند. از نظر خبرگان مولفه اطلاعات از تاثیرگذارترین عوامل در معماری سازمانی بیان شده است.
۶۴۸۳.

تبیین تاب آوری کالبدی در بافت فرسوده شهری با بهره گیری از معادلات ساختاری PLS (نمونه موردی: محله های منطقه سه شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه پاییز ۱۴۰۰ شماره ۶۴ 115 - 134

کلید واژه ها: تاب آوری کالبدی بافت فرسوده معادلات ساختاری PLS شهر اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۶ تعداد دانلود : ۲۱۵
امروزه خسارت های فراوان مخاطر ات طبیعی و انسانی به محیط و کالبد شهرها موجب شده است که مفهوم تاب آوری برای کاهش آثار سوانح، به حوزه ای مهم در عرصه مدیریت بحران تبدیل شود.همچنین معضلات ومشکلات بافت فرسوده شهری به دلیل نبود زیرساختهای مناسب شهری و افت عملکرد این بافتها از نظر ابعاد کالبدی یکی از مسائلی است که شهروندان را با مشکلات متعددی مواجه ساخته است . این پژوهش کاربردی و از روش توصیفی_تحلیلی، با هدف شناسایی شاخصها و عوامل مؤثر بر تاب آوری کالبدی در بافت فرسوده منطقه سه شهر اصفهان و سنجش و ارزیابی میزان تاب آوری کالبدی انجام پذیرفته است. جامعه آماری این پژوهش، خانوارهای ساکن در محله های بافت فرسوده منطقه سه شهر اصفهان است. حجم نمونه در تحقیق، با استفاده از فرمول کوکران،385 معادل خانوار برآورد شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از آزمونهای t تک نمونه ای، آزمون F و تحلیل مسیرمعادلات ساختاری در محیط نرم افزاریSmartPLS3 و SPSS استفاده گردید ونقشه ها در محیط GIS ترسیم وتحلیل شد. نتایج حاصل از آزمون t یک نمونه ای نشان می دهد. که میانگین شاخص کیفیت و تراکم ابنیه ،دسترسی به نهادهای امدادی ومدیریتی وکیفیت خدمات عمومی و زیرساخت های شهری به ترتیب بامیانگین 35/3، 89/2، 9/2، در سطح نامطلوب (05/۰>p و میانگین ملاکی کمتراز ۶۷/۳) قرار گرفته است.نتایج تحقیق نشان میدهد محله جویباره و احمد آباد به ترتیب، از نظرتاب آوری کالبدی و دسترسی ها دربدترین وبهترین وضعیت و محله های سرتاوه ،امام زاده اسماعیل ،سنبلستان ونقش جهان در رتبه دوم تاب آوری ومحله سرچشمه و شهشهان رتبه سوم تاب آوری قراردارند.. همچنین ضرایب مسیرمعادلات ساختاری ابعادکالبدی کیفیت وابنیه۰٫۷۳،امدادی ومدیریتی ۰٫۹۲۵ ، دسترسی و زیرساخت های شهری ۰٫۸۷۸بدست آمده که فرضیات تحقیق را تایید و شاخص کالبدی وزیرساختی دارای رابطه معنادار و تأثیرگذار برتببین تاب آوری بافت فرسوده محلات منطقه سه شهر اصفهان دارند.
۶۴۸۴.

تحلیل عوامل مؤثر بر بروز تخلفات ساختمانی با تأکید بر جایگاه کمیسیون ماده صد (مورد شناسی: مناطق 22گانه کلان شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و آمایش شهری - منطقه ای سال یازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۹ 65 - 88

کلید واژه ها: تخلفات ساختمانی کمیسیون ماده 100 مناطق 22 گانه شهر تهران مدل یابی معادلات ساختاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۳ تعداد دانلود : ۳۰۳
شهر تهران طی سالیان گذشته به دلایل متعددی همواره شاهد بروز و رشد تخلفات ساختمانی گسترده ای بوده است. با توجه به حجم زیاد تخلفات ساختمانی در این شهر و تأثیر این گونه تخلفات بر کالبد شهر، ضرورت و اهمیت پرداختن به این مسئله امری بدیهی بود؛ این تحقیق با رویکرد منطقی ترکیبی (قیاسی-استقرایی) و مطالعات اسنادی، از نرم افزارهای spss و Excel و smart_pls و GIS استفاده کرد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که بیشترین نوع تخلف مربوط به تخلف تراکم ساختمانی با 22 درصد بود. در بخش مدل ویکور نیز برای رتبه بندی، مناطق 2، 3، 6 و 12 که عمدتاً در شمال و شمال شرقی شهر تهران هستند، دارای بیشترین و مناطق جنوبی شهر نظیر مناطق 16، 17 و 19 دارای کمترین میزان تخلف ساختمانی بودند. همچنین نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون وجود رابطه مثبت و معنادار میان متغیرهای مستقل و وابسته را تأیید کرد و مدل برازش رگرسیون خطی نشان داد که هرچه تعداد پروانه های صادرشده افزایش یابد، به همان اندازه، میزان تخلفات نیز افزایش و هرچه دستور به تعطیلی ساخت بنا و اعاده ملک بیشتر باشد، از میزان تخلفات کاسته می شود. مدل یابی معادلات ساختاری نیز نشان داد که همبستگی متغیرها برای ایجاد یک تحلیل عاملی مناسب است. تحلیل عاملی تأییدی در این پژوهش ارتباط معنادار بین متغیرهای آشکار و پنهان را قابل قبول بیان کرد. در ادامه برای برازش مدل نظری تحقیق از سه سطح برازش استفاده شد و در هرکدام برازش قابل قبول و مدل تحقیق نیز از برازش مناسبی (قوی) برخوردار بود. میزان R2 متغیر پنهان بیرونی شاخص تخلفات ساختمانی برابر با 94/. به دست آمد که از تلفیق چند شاخص مربوط به تخلفات ساختمانی شکل گرفته است. این مقدار نشان می دهد که شاخص های تحقیق میزان 94 درصد از عوامل مؤثر در تخلفات ساختمانی را تبیین می کنند.
۶۴۸۵.

ارزیابی مؤلفه های کیفی-ادراکی فضاهای سبز در ارتقاء حس رضایتمندی و سرزندگی ساکنان محلات اطراف آن (نمونه های مورد مطالعه پارک ائل گلی و پارک ولیعصر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۵ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۷۷ 61 - 79

کلید واژه ها: مؤلفه های کیفی محیط سبز مؤلفه های ادراکی محیط پارک های شهری مدل معادلات ساختاری تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۱ تعداد دانلود : ۲۲۸
محیط های طبیعی- از جمله فضاهای باز و سبز- مزایای گسترده ای برای جمعیت های شهرنشین دارند. تأمین فضای باز و سبز تحت شرایط توسعه ی متراکم، از چالش های مهم شهرها به شمار می رود و طیف گسترده ای از مطالعات مربوط به موضوع فضاهای سبز است. از طرف دیگر فضای سبز کیفی روز به روز به عنوان عاملی مهم برای کیفیت زندگی در نواحی شهری و جزئی کلیدی برای برنامه ریزی و طراحی پایدار شهری شناخته می شود. در این بین، ادراک بازدیدکنندگان فضای سبز شهری و ویژگی های فضای سبز یک عامل اصلی برای درک مکانیزم چگونگی مزایای ملموس و نامشهود اکوسیستم های حاصل از فضای سبز شهری است. با توجه به تبلور کیفیات مثبت فضاهای سبز شهری در دو مشخصه ی ادراک سرزندگی و رضایتمندی استفاده کنندگان از آن؛ در این مقاله مؤلفه های ذهنی رضایتمندی و سرزندگی در رابطه با زیر کیفیت های ذاتی و زیر کیفیت-های مرتبط با استفاده در فضای سبز در محلات مجاور پارک ائل گولی و ولیعصر تبریز به روش کمی، با ابزار پرسشنامه و به صورت پیمایشی مورد ارزیابی واقع گردید. بررسی پیمایشی میان ساکنان مجاور دو پارک (تعداد= 388نفر) انجام شد. در پرسشنامه، از ویژگی های مختلف محیط پارک ازجمله: ویژگی های فیزیکی، طبیعی بودن، گشوده بودن، آرامش، تسهیلات، ارزش تاریخی-فرهنگی و امنیت، قابلیت دسترسی، قابلیت استفاده، تنوع فعالیت، نگهداری و دلبستگی به محیط پارک، پرسش به عمل آمد. پس از جمع آوری داده ها، از مدل معادلات ساختاری در نرم افزار آموس گرافیک برای انجام تحلیل استفاده گردید. نتایج تحلیل مدل معادلات ساختاری نشان می دهد که قابلیت استفاده، قابلیت دسترسی و آرامش محیط پارک، تأثیر مثبت معناداری بر رضایتمندی ساکنان در دو پارک دارند ولی تسهیلات محیط پارک بر عدم رضایتمندی تأثیر معناداری دارد. همچنین متغیر گشوده بودن محیط پارک، تأثیر مثبت معناداری بر سرزندگی ساکنان دارد. تحلیل نتایج این پژوهش به اهمیت ابعاد ادراکی در مقابل ابعاد فیزیکی فضاهای سبز در طراحی و برنامه ریزی شهری تأکید می کند.
۶۴۸۶.

پایش و پهنه بندی خشکسالی در البرز جنوبی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مطالعات محیطی سال دهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳۹ 85 - 98

کلید واژه ها: خشکسالی شاخص های SPI و SPEI شدت و مدت خشکسالی ضریب همبستگی پهنه بندی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۱ تعداد دانلود : ۲۰۵
خشکسالی یکی از مهمترین مخاطرات طبیعی است و اغلب زندگی تعداد زیادی از مردم را تحت تأثیر قرار می دهد و باعث خسارات اقتصادی، آسیب های زیست محیطی و معضلات اجتماعی می شود. این مطالعه برای ارزیابی روند خشکسالی، شدت و مدت آن در طی سال های 1988–2019 نسبت به اقلیم های موجود در منطقه البرز جنوبی انجام شده است. برای توصیف خشکسالی ها در مقیاس های زمانی 3، 6، 12 و 24 ماهه، از دو شاخص خشکسالی، یعنی شاخص بارش استاندارد شده (SPI) و شاخص بارش- تبخیر و تعرق استاندارد شده (SPEI) استفاده شد. در مورد محاسبه (SPEI)، تبخیر و تعرق عامل مهمی برای پایش و نظارت بر خشکسالی بود. بنابراین برای محاسبه تبخیر و تعرق از روش هارگریوز-سامانی (HS) استفاده شد. نقشه های شدت و مدت خشکسالی برای SPI و SPEI ارائه شدند. همبستگی SPI و  SPEIنیز مورد بررسی قرار گرفت. که در نتایج حاضر بر خلاف اقلیم های مرطوب، SPI با SPEI در اقلیم های بیش از حد خشک و خشک همبستگی خوبی نداشته و نشان دهنده اهمیت تبخیر و تعرق مرجع (ET0) برای شناسایی خشکسالی در این مناطق می باشد و شاخص (SPEI) دارای نتایج پایش دقیق تری نسبت به شاخص (SPI) می باشد. علاوه بر این، نقشه های شدت خشکسالی برای (SPI) و (SPEI) نشان داده است که منطقه با شرایط بسیار خشک مواجه بوده است و منابع آب هم در کوتاه مدت و هم در میان مدت تحت تاثیر شدت خشکسالی قرار دارند. که خشکسالی کوتاه مدت در شرق منطقه (زنجان) و خشکسالی بلند مدت در مرکز و غرب منطقه (گرمسار، سمنان، کرج، تهران) بیشتر بوده است.
۶۴۸۷.

نقش طراحی کالبدی در امنیت روستایی (نمونه موردی شهرستان رشت)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جغرافیایی نواحی ساحلی سال دوم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۵) 105 - 132

کلید واژه ها: امنیت طراحی کالبدی ناموسی جانی مالی اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۹ تعداد دانلود : ۱۶۳
وجود امنیت عمومی برای احساس رفاه و امنیت در هر محله ای حیاتی است. امنیت محله معضل پیچیده ای است که به شکل قوی وضعیت کلی محلات را به واسطه کیفیت خدمات رسانی تحت تأثیر قرار می دهد. هدف از پژوهش حاضر نقش طراحی کالبدی و بررسی عوامل مؤثر بر امنیت روستاییان در سطح روستاهای شهرستان رشت می باشد. تحقیق حاضر از نظر روش تحقیق کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی است. به منظور  بررسی بهتر در این پژوهش ابتدا ابعاد احساس امنیت به چهار بعد ناموسی، جانی، مالی و اجتماعی تقسیم شد و معرف های مرتبط در قالب گویه های طیف لیکرت طراحی و استخراج گردید. سپس از  20 معرف برای سنجش اثرات کالبدی بر امنیت روستاییان و تجزیه و تحلیل استفاده شد. روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای (فیش برداری از کتاب، مقاله و منابع اینترنتی) و میدانی (پرسشنامه و مشاهده مستقیم و مصاحبه با سرپرست خانوارها) بود و برحسب ضرورت در هریک از مراحل تحقیق، یکی از این دو روش به کار گرفته شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از آمارهای توصیفی (میانگین، فراوانی) و استنباطی (ضریب همبستگی، آزمون T تک نمونه ای و تحلیل واریانس) صورت گرفت. جامعه آماری تحقیق، خانوارهای روستایی ساکن روستاهای شهرستان رشت(321703) می باشد. در منطقه مطالعه شده، که بر اساس جدول مورگان تعداد 384 پرسشنامه در منطقه تکمیل گردید. نتایج تحقیق حاکی از اثر گذار بودن شاخص های کالبدی در امنیت روستاییان است. نتایج تحقیق بیانگر این موضوع است که شاخص های جنسیت، سن، میزان تحصیلات، مسائل و مشکلات کالبدی، نوع حادثه وقوع یافته در محیط و نوع جرم به ترتیب  تأثیر قابل توجهی بر احساس امنیت خانوارهای موردمطالعه داشته است. بطوریکه بررسی ها نشان می دهد، جنسیت با 550/0 بیشترین میزان تأثیر را بر متغیر وابسته یعنی همان امنیت را دارد و اینکه بیشترین احساس ناامنی در روستاها توسط زنان بوده است .
۶۴۸۸.

حس مکان و رفتار محیط زیست گرایانه (مورد مطالعه: جامعه میزبان و گردشگران در تفرجگاه چشمه بلقیس شهرستان چرام)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روستایی دوره دوازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۴۶) 352 - 369

کلید واژه ها: بوم گردی روستایی حس مکان رفتار محیط زیست گرایانه چشمه بلقیس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۶ تعداد دانلود : ۱۸۸
حس مکان عامل تبدیل یک فضا به مکانی با خصوصیات حسی و رفتاری ویژه برای فرد است. احساس تعلق به مکان می تواند موجبات حفاظت از مکان را فراهم سازد. از این رو، هدف این پژوهش ارزیابی حس مکان افراد نسبت به تفرجگاه چشمه بلقیس در شهرستان چرام و ارتباط آن با رفتار محیط زیست گرایانه آنان بود. این تحقیق از نظر ماهیت کمّی و از لحاظ گردآوری داده ها در زمره تحقیقات توصیفی است که به شیوه پیمایش انجام شد. جامعه آماری تحقیق شامل افراد محلی (میزبان) در منطقه تفرجگاهی باغ چشمه بلقیس و گردشگران (میهمان) بودند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی صوری آن توسط پانلی از متخصصان مربوطه تأیید و پایایی آن نیز با انجام مطالعه ای پیش آهنگ و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برای سطوح هفت گانه حس مکان (در بازه 80/0 تا 90/0) به دست آمد. داده های گردآوری شده با استفاده از نرم افزار آماری SPSS مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد هر دو گروه میزبان و گردشگر از نظر متغیرهای حس مکان و رفتار محیط زیست گرایانه در وضعیت متوسط و بالاتر قرار داشتند. نتایج آزمون مقایسه میانگین های دو گروه گردشگر و میزبان نیز نشان داد، تفاوت معناداری در بین آن ها از لحاظ متغیر حس مکان وجود دارد. این در حالی است که تفاوت معناداری از نظر رفتار محیط زیست گرایانه در بین دو گروه مشاهده نگردید. همچنین یافته ها حاکی از عدم وجود همبستگی بین رفتار محیط زیست گرایانه و حس مکان در هر دو گروه گردشگر و میزبان بود. در پایان با توجه به نتایج مطالعه، پیشنهادهایی برای بهبود وضع موجود تفرجگاه چشمه بلقیس در شهرستان چرام ارائه گردیده است.
۶۴۸۹.

امکان سنجی تحقق پروژه های انتقال حق توسعه براساس شناسایی و پهنه بندی حوزه های مستعد توسعه (مطالعه موردی: شهر شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیایی برنامه ریزی شهری دوره ۹ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 529 - 553

کلید واژه ها: انتقال حق توسعه پهنه مستعد توسعه شهر شیراز نواحی ارسال نواحی دریافت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳ تعداد دانلود : ۱۸۳
یکی از روش های حل مشکل رشد بی رویه شهرها، برنامه انتقال حق توسعه TDR [1] است. در این پژوهش، مناطق مختلف شهر شیراز که با چالش گسترش ناموزون و تخریب گسترده باغ ها و فضاهای سبز مواجه است، در چارچوب مفهوم انتقال حق توسعه مطالعه شده است. روش پژوهش در این مطالعه، توصیفی-تحلیلی است که در آن عوامل مؤثر بر تحقق رویکرد انتقال حق توسعه به منظور حفظ اراضی باارزش کشاورزی و تاریخی شهر شیراز شناسایی و همچنین نواحی مناسب برای اجرای این پروژه در شهر با توجه به شاخصه های رویکرد انتقال حق توسعه تعیین شدند. حجم نمونه برای اولویت بندی و ارزیابی معیارها با روش گلوله برفی تعیین و تعداد 15 پرسشنامه به وسیله کارشناسان برنامه ریزی شهری آشنا با بافت شهر شیراز تکمیل شد. در تحلیل داده ها، از روش های توصیفی و مقایسه ای و برای مکان یابی نواحی مناسب این رویکرد نیز از مدل تحلیل سلسله مراتبی فازی استفاده شد. نتایج این تحقیق، پهنه بندی نواحی مستعد توسعه در شهر شیراز است. این مهم از برهم نهادن نقشه های شاخص های تعداد طبقات، متوسط اندازه قطعات و دانه بندی، میزان نزدیکی پهنه ها به شبکه شریانی درجه 1 و درجه 2 شهری، میزان نزدیکی به نواحی خدمات شهری و مراکز تجاری، روند گرایش ساخت وسازها به وسیله توسعه دهندگان در پهنه های مختلف شهری، روند گرایش سکونت مردم در پهنه های مختلف شهری، بررسی طرح های بالادست و سیاست های کلان توسعه انجام شده است. همچنین ضوابط مرتبط با شاخص های پیش گفته به منظور تحقق پروژه های انتقال حق توسعه در شهر شیراز نیز ارائه شده است. از جمله این ضوابط می توان به ارائه تراکم تشویقی در صورت تجمیع قطعات ریزدانه بافت فرسوده، بازنگری منطقه بندی محدودیت طبقات در نواحی میانی، گسترش ارائه خدمات به صورت محلی و ناحیه ای در پهنه های جنوبی و شرقی و ایجاد نواحی خدماتی و مراکز جاذب جمعیت در پهنه شرقی شهر اشاره کرد.
۶۴۹۰.

Environmental Requirements of Intergenerational Justice for Sustainable Development(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش محیط زیست و توسعه پایدار سال نهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 73 - 84

کلید واژه ها: Environment Intergenerational equity Sustainable Futures Studies

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۶ تعداد دانلود : ۲۱۱
Despite nearly two decades from Agenda 21 adoption, emphasizing the design and implementation of sustainable development indicators, there is no consensus on Sustainability indicators for designing and evaluating it to be acceptable to all elites and experts around the world. Recently, the issue of Intergenerational justice in sustainable development has been of great importance. This paper addresses the identification of environmental indicators related to intergenerational justice for sustainable development. The method of this research is qualitative and with respect to the target, it is an exploratory study. The participants in this study were 18 academic and executive experts selected by purposeful and non-probable methods. Interviews were analyzed through the thematic analysis method, and later the MAXQDA software was used to display the grid. The result of this research was the identification of 43 sub-themes in the form of nine themes. The themes were natural resources, social capital, laws and regulations, spatial planning, renewable energy, environmental vulnerability, environmental health and sustainability, environmental performance, and ecological footprint.
۶۴۹۱.

ارزیابی میزان تحقق طرح های توسعه شهری کلانشهر تهران (مورد: طرح جامع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مهندسی جغرافیایی سرزمین دوره پنجم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۰) 363 - 281

کلید واژه ها: ارزیابی و نظارت تحقق طرح های توسعه شهری طرح جامع تهران سرانه های خدماتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱ تعداد دانلود : ۱۱۱
مقدمه: امروزه توجه به ارزیابی طرح ها به عنوان جزئی ذاتی از فرآیند تصمیم سازی درروند برنامه ریزی شهری بوده و به عنوان یکی از مهم ترین گام ها برای بازنگری طرح های شهرسازی مدنظر قرارگرفته است. هدف : هدف این مقاله، نحوه ارزیابی و میزان تحقق طرح جامع شهر تهران است. روش شناسی: روش تحقیق در این پژوهش اسنادی می باشد که با توجه به مرور سوابق و منابع موجود و با فیش برداری نظری، داده ها و اطلاعات جمع آوری و مورد تحلیل قرار گرفت. همچنین با استفاده از ابزار نظرسنجی نیمه ساخت یافته از نظرات متخصصان و مسئولان در خصوص روایی شاخص ها و نیز اوزان و ضرایب اهمیت آن ها استفاده شده است. قلمرو جغرافیایی: شهر تهران مرکز استان تهران و پایتخت و پرجمعیت ترین شهر کشور ایران است. و در محدوده قانونی خود دارای 22 منطقه شهرداری است. یافته ها: تحلیل یافته ها نشان داد، توجه به عدم ارائه شاخص های تحقق پذیری در سند طرح جامع، سه عامل سرانه های خدماتی طرح تفصیلی، میزان تهیه و اجرای طرح های موضوعی و موضعی و همچنین میزان پیاده سازی شروط تحقق پذیری در سند طرح جامع تهران به عنوان عوامل اصلی اثرگذار بر تحقق، مدنظر قرار گرفت. نتیجه گیری: درنهایت، نتایج بررسی تحقق سرانه های خدماتی طرح با استفاده از آزمون ویلکاکسون نشان دهنده عدم تحقق معنادار سرانه های خدماتی بوده است.  همچنین میزان موفقیت طرح های موضوعی و موضعی  و شروط تحقق طرح جامع نیز شرایط مشابهی را نشان می دهد. یافته های این پژوهش نشان دهنده آن است که طرح جامع جدید تهران باگذشت از نیمه عمر خود در دستیابی به اهداف، موفق نبوده و لزوم بازنگری این طرح بر اساس عوامل اثرگذار مشهود است.
۶۴۹۲.

تحلیل و ارزیابی کیفیت زندگی در سکونتگاه بافت فرسوده شهری (مطالعه موردی: منطقه15 تهران)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۳ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱۲ 93 - 108

کلید واژه ها: کیفیت زندگی سکونتگاه بافت فرسوده شهری منطقه15 تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۱ تعداد دانلود : ۲۷۳
مفهوم کیفیت مکان در بافت فرسوده، نزدیکی زیادی با مفاهیمی مانند زیست پذیری و پایداری دارد. این مفهوم از جمله اهداف عملیاتی شناخته شده در حوزه برنامه ریزی شهری محسوب می شود که در آن ابعاد توسعه اقتصادی، حفاظت زیست محیطی و برابری اجتماعی ترکیب می شوند. پیامد فرسودگی بافت که در نهایت منجر به از بین رفتن منزلت آن در میان شهروندان می شود، در اشکال گوناگون از جمله کاهش و یا فقدان شرایط زیست پذیری و ایمنی و نابسامانی کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و تأسیساتی و کم کردن ارتقاء کیفیت زندگی شهری در بافت شناسائی می گردد. پس بررسی ذهنیت و نگاه ساکنان این مناطق به کیفیت زندگی خودشان راهی موثر برای شناخت مسائل و برنامه ریزی برای حل مشکلات این مناطق است بر این اساس هدف اصلی پژوهش حاضر تحلیل و ارزیابی کیفیت زندگی در سکونتگاه بافت فرسوده شهری در منطقه15 تهران با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی می باشد. برای رسیدن به این هدف با استفاده از روش پیمایشی از طریق پرسشنامه و رسم نمودارها اقدام به گردآوری اطلاعات در مورد کیفیت زندگی از دیدگاه و منظر مردم صورت گرفته و در انتها نتیجه گیری و پیشنهادات ارائه شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد کیفیت زندگی در جهان امروز به عنوان معیاری شناخته شده برای سنجش وضعیت و رتبه بندی شهرها و شناخت شهرهای برتر جهان، چه از نظر تبلیغاتی و چه از نظر عملی(برای سرمایه گذاران، مهاجران، صاحبان کسب و کار و. ..) تبدیل شده است. در این راستا بالا بردن کیفیت زندگی و وضعیت رضایت از ویژگی های کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی می تواند تا حدودی در این محلات مشکل گشا باشد.
۶۴۹۳.

تحلیلی راهبردی از وضعیت توسعه پایدار شهر جدید پرند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال سیزدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۵۰) 664 - 681

کلید واژه ها: شهر جدید برنامه ریزی شهرهای جدید توسعه پایدار پرند SWOT

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۳ تعداد دانلود : ۴۱۰
بررسی و شناخت وضعیت مناطق شهری و احداث آنها به لحاظ پایداری و توسعه پایدار، از مسائلی است که اخیرا در فرهنگ برنامه ریزی شهری مطرح شده است. استفاده از شاخص های خدمات شهری، اجتماعی و کالبدی می تواند معیار مناسبی برای تعیین جایگاه شهرهای جدید و هم عاملی در جهت رفع مشکلات برای رسیدن به توسعه پایدار شهری باشد. نظر به اینکه شهر تهران از نظر مساحت و جمعیت اولین شهر کشور است و مهمترین کانون جذب جمعیت در ایران است، لذا محدودیت هایی از نظر امکانات، گسترش شهر و همچنین عدم توان جذب جمعیت بیشتر را پیش رو دارد. هدف پژوهش: تحلیلی راهبردی از وضعیت توسعه پایدار شهر جدید پرند می باشد. پژوهش حاضراز لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت توصیفی-تحلیلی است و با اتکا بر یافته های اسنادی و میدانی، به بررسی موضوع پرداخته شده است. ابزارجمع آوری داده ها پرسشنامه و مصاحبه است.سپس با استفاده از روشهای تحلیل کمی نظیر و AHP و SWOT مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها نشان داد شهر جدید پرند در ایفای نقش خود که همانا جمعیت پذیری بخشی از مازاد جمعیت و تمرکززدایی از مادر شهر تهران بوده چندان موفق نبوده است. بخش زیادی از این عدم توفیق ناشی از عدم احداث متناسب زیرساختها و نبود زمینه های اشتغال و فعالیت در این شهر بوده که آن هم متأثر از ناکارآمدی مدیریت و برنامه ریزی متناسب با نیازهای توسعه شهری بوده است. نتیجه تحقیق حاضراستخراج22راهبرد توسعه ای ((SO، محافظه کارانه (ST)، تنوع ( (WOو تدافعی (WT) از طریق تحلیل ( (SWOTاست.
۶۴۹۴.

تحلیلی بر مولفه های موثر بر ادراک سازمان دهندگان از رویدادهای فرهنگی گردشگری نمونه موردی: رویداد بزرگداشت فردوسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی و آمایش فضا دوره ۲۵ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۱۱) 69-95

کلید واژه ها: گردشگری رویداد رویدادهای فرهنگی ادراک سازمان دهندگان بزرگداشت فردوسی تحلیل و اولویت بندی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۶ تعداد دانلود : ۳۵۷
گردشگری رویداد به عنوان یکی از انواع گردشگری که به گفته گتز، چندین دهه است که در صنعت گردشگری و جامعه تحقیقاتی مطرح می شود، از عوامل انگیزشی مهم در گردشگری است که در برنامه های توسعه و بازاریابی اکثر مناطق، عاملی مهم به شمار می رود. درصورتی که مدیران و برنامه ریزان در تمامی سطوح و اشکال گردشگری، توسعه ای تک بعدی را درنظر بگیرند و بدون توجه به ذی نفعان برای توسعه اقدام کنند، نخواهند توانست جاذبه ای پایدار ایجاد کنند و دستیابی به اهداف متنوع توسعه رویداد امکان پذیر نخواهد بود. پژوهش حاضر درراستای دستیابی به توسعه چندبعدی گردشگری مقصد با هدف تحلیل مؤلفه های مؤثر بر ادراک سازمان دهندگان رویدادهای گردشگری فرهنگی و مدیریت بهینه رویداد تنظیم و با استفاده از روش شناسی ترکیبی و روش توصیفی-تحلیلی پیمایشی، ابعاد و مؤلفه های مختلف مؤثر بر ادراک سازمان دهندگان به عنوان بخشی از ذی نفعان رویداد شناسایی، تحلیل و اولویت بندی شد. بدین منظور، ابعاد مختلف ارائه شده ازسوی پژوهشگران واکاوی و به وسیله پنل خبرگان دسته بندی و هم مفهوم سازی شد و مؤلفه های مؤثر بر ادراک سازمان دهندگان رویداد ارائه گردید. پس از آن، با توزیع پرسشنامه درمیان 50 نفر از سازمان دهندگان رویداد بزرگداشت فردوسی در منطقه توسِ شهر مشهد که با تکنیک تمام شماری و به روش دلفی منتخب شدند، مؤلفه های مؤثر بر رویداد سنجیده شد و سپس مؤلفه های شناسایی شده با روش تاپسیس فازی تجزیه و تحلیل، دسته بندی و اولویت بندی گردید. نتایج تحلیل ها نشان می دهد که ادراک فیزیکی با کسب رتبه نخست بیشترین تأثیر را بر درک سازمان دهندگان از رویداد دارد؛ مقوله ای که بیانگر این مهم است که فضاسازی های فیزیکی، دسترسی پذیری، توسعه زیرساخت ها، کیفیت های محتوایی متنوع و زیبایی شناسانه و تصویرِ موردنظر به اندازه زیادی بر ایجاد درک بهتر و مؤثرتر از رویدادها و برنامه ریزی متناسب با منطقه تأثیر می گذارد.
۶۴۹۵.

تبیین اثرات فناوری اطلاعات و ارتباطات بر بهبود کیفی مساکن شهری و کیفیت زندگی شهروندان (مطالعه موردی: محله کوچه بیوک شهر یزد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه کالبدی سال ششم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۱) 135 - 148

کلید واژه ها: فناوری شاخص های کیفی کیفیت زندگی لیزرل کوچه بیوک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۴ تعداد دانلود : ۳۵۵
فناوری اطلاعات و ارتباطات، تکنولوژی هزاره جدید است که در زمان حاضر بر تمامی ابعاد زندگی شهروندی تأثیر گذاشته است. به گونه ای که امروزه بحث در مورد بهبود کیفی زندگی شهروندان و ابعاد آن همچون مسکن شهری بدون در نظر گرفتن این تکنولوژی امری بیهوده است. هدف از این پژوهش بررسی اثرات این تکنولوژی بر بهبود کیفی مسکن شهری و کیفیت زندگی شهروندان در محله کوچه بیوک یزد است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده که آمار و اطلاعات آن از طریق روش های میدانی گردآوری شده است. جامعه آماری، شهروندان محله کوچه بیوک یزد است که با استفاده از فرمول کوکران، 358 نفر به عنوان جامعه نمونه با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شده است. برای تحلیل داده ها از آمار استنباطی شامل (آزمون تی تک نمونه ای، مدل لیزرل، ضریب همبستگی پیرسون و آزمون همگنی کای دو) استفاده شد. نتایج تحلیل ها نشان می دهد که جامعه آماری مورد مطالعه، نه تنها از سطح مناسبی از فناوری اطلاعات و ارتباطات برخوردارند، بلکه 1/78 درصد از جامعه آماری، میزان استفاده از خدمات ICT را در انجام امور رایج شهروندی، متوسط به بالا ارزیابی کرده اند. نتایج استنباطی نیز نشان می دهد میزان اثرپذیری شاخص های کیفی مسکن شهری و کیفیت زندگی شهروندان محله کوچه بیوک از ICT در سطح قوی بوده که در سطح 99 درصد اطمینان، این متغیرها با یکدیگر رابطه ای معنی دار و مستقیمی دارند.
۶۴۹۶.

سنجش شاخص های عینی و ذهنی به منظور ارزیابی کیفیت زندگی در محله های درون شهری (مطالعه موردی: شهر سمنان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه کالبدی سال ششم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۲۲) 29 - 44

کلید واژه ها: کیفیت زندگی شاخص های عینی شاخص های ذهنی مقایسه تطبیقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۶ تعداد دانلود : ۲۸۴
مقوله کیفیت زندگی شهری ازجمله نخستین محورهای مطالعاتی بود که همراه با رشد شهری و مشکلات ناشی از آن، به تدریج از دهه 1930 مورد توجه متخصصان مسائل شهری قرار گرفت. بر این مبنا هدف پژوهش حاضر، بررسی کیفیت زندگی در محله های درون شهری و اولویت بندی آن هاست که مبتنی بر آن، دو دسته از شاخص های عینی و ذهنی برای سنجش کیفیت زندگی در شهر سمنان مورد ارزیابی قرار گرفتند. شاخص های عینی شامل مواردی چون قیمت زمین، دسترسی به مراکز شهری، درآمد و بعد خانوار، میانگین مساحت واحد مسکونی، دسترسی به فضای سبز و حمل ونقل عمومی و کیفیت ساخت وساز و شاخص های ذهنی معیارهایی نظیر امنیت، احساس تعلق به محله، کیفیت آب، روابط اجتماعی و جذابیت محله را شامل می شوند. برای تعیین وزن و اهمیت هر یک از شاخص ها از روش آنتروپی استفاده و درنهایت برای اولویت بندی محله ها، روش تاپسیس به کار برده شد. نظر به آنکه ارزیابی های به دست آمده از سنجش ابعاد ذهنی و عینی کیفیت زندگی ممکن است با وضعیت کنونی محله های شهر سمنان منطبق نباشد، از نظرات کارشناسان شهرسازی شهرداری سمنان و همچنین صاحبان بنگاه های املاک در قالب پرسشنامه ای استفاده و نتایج به دست آمده از دو روش، مقایسه تطبیقی شد. مقادیر به دست آمده از این مقایسه نشان می دهد که در 17 محله از 28 محله درونی شهر، نظرات کارشناسی با یافته های روش تاپسیس تطابق دارند و در سایر محله ها نیز اختلاف زیادی میان یافته ها مشاهده نمی شود. 
۶۴۹۷.

شناسایی موانع تحقق اهداف بازآفرینی در برنامه ریزی قوانین بافت فرسوده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال بیست و یکم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۶۱ ۴۶۴-۴۴۷

کلید واژه ها: قانون بافت فرسوده بازآفرینی شهرسازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۳ تعداد دانلود : ۱۴۵
هدف از تحقیق حاضر شناسایی چالش های قانونی جهت اجرای اهداف بازآفرینی در محدوده های دارای ویژگی بافت فرسوده است محله سیروس از جمله محدوده هایی که پس از تصویب قوانین متاخر در حوزه بازآفرینی بعنوان پایلوت اجرای اهداف بازآفرینی انتخاب شد. به منظور بررسی چالش های اجرای اهداف بازآفرینی، ابتدا براساس مبانی نظری پژوهش به تدوین فرآیند لازم در قانونگذاری بافت فرسوده پرداخته شده، سپس براساس شاخص های لازم در هر بعد، پرسشنامه ای تهیه و براساس نظرات 50 نفر از کارشناسان سازمان نوسازی و شرکت بازآفرینی و به روشt تک نمونه ای و آزمون فریدمن به تحلیل میزان تاثیرگذاری ابعاد مختلف در تحقق پذیری اهداف بازآفرینی در قوانین پرداخته و با تدوین معیارهای مطلوب تحقق پذیری اهداف قانونی براساس نظرات اساتید و تحلیل به روش دلفی، سنجش محتوایی قوانین متاخر با معیارهای مطلوب بررسی شده است. نتایج بدست آمده گویای این امر است که اقداماتی که به واسطه قوانین بازآفرینی در محله سیروس انجام شده است، به صورت غیرمستقیم، گروه هایی از ساکنین را به حاشیه شهر رانده اند. این چالش از عدم تعادل میان حق مالکیت و حقوق شهروندی و منافع عمومی نشات می گیرد. تاکید بر تملک و آزادسازی اراضی و اجرای طرحهای بازآفرینی، سبب غفلت از تامین منافع عمومی و جمعی و ایجاد چالش هایی در سایر ابعاد اجتماعی، اقتصادی و مدیریتی و عدم تحقق اهداف بازآفرینی شده است. لذا پژوهش با ارایه راهکارهایی سعی در تقویت بعد نظری و بنیادی موضوع حقوق شهری ، ایجاد بستر لازم جهت اصلاح فرآیند قانونگذاری و فراهم ساختن بستر اجرای اهداف بازآفرینی دارد.
۶۴۹۸.

تبیین رابطه ویژگی های جغرافیایی ساخت قدرت سیاسی با توسعه اقتصادی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش سیاسی فضا دوره چهارم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۳) ۵۶-۴۶

کلید واژه ها: ساخت قدرت سیاسی توسعه اقتصادی جغرافیا ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۲ تعداد دانلود : ۱۰۹
توسعه را می توان یکی از دغدغه های اصلی جامعه ایرانی در تاریخ معاصر دانست. توسعه همه جانبه کشورها به ویژه توسعه اقتصادی آن ها تابع عوامل متعدد و درهم تنیده ای است و هدف این پژوهش، تبیین رابطه ویژگی های جغرافیاییِ ساخت قدرت سیاسی با توسعه اقتصادی در ایران است. این تحقیق با رویکرد کمی و روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. داده ها به دو روش کتابخانه ای و پیمایش خبرگی گردآوری شده و در تحلیل از روش همبستگی استفاده شده است. جامعه آماری شامل اساتید دانشگاه های تهران در تخصص های مربوط به موضوع مقاله می شود. روش نمونه گیری هدفمند با روش گلوله برفی انجام شده است. حجم نمونه خبره 30 نفر می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار Minitab استفاده شده است. هرچند ابعاد و مولفه های مختلف ساختِ قدرت سیاسی در ایران پیچیده و درهم تنیده هستند؛ لیکن در این تحقیق، مولفه ها و شاخص های بُعد جغرافیایی ساخت قدرت سیاسی احصا شده و شاخص های آن در رابطه با توسعه اقتصادی مورد تحلیل و سنجش قرار گرفته است. براساس نتایج تحقیق، شاخص های توسعه اقتصادی در ایران، در ارتباط با پنج مولفه جغرافیایی ساخت قدرت سیاسی قرار دارند. از بین پنج مولفه مورد ارزیابی، به ترتیب مولفه های: جغرافیای اقتصادی، ژئوپلیتیک، جغرافیای سیاسی، ویژگی های زیست محیطی و در نهایت جغرافیای انسانی (اجتماع و فرهنگ) بیشترین اولویت را در ارتباط با وجه جغرافیایی ساخت قدرت سیاسی و توسعه اقتصادی در ایران دارا هستند.
۶۴۹۹.

تهیه نقشه های جمعیتی و تحلیل های مکانی - آماری بیماری سرطان معده در استان همدان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اطلاعات جغرافیایی سپهر دوره ۳۰ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱۱۷ 181 - 202

کلید واژه ها: سرطان معده تحلیل های مکانی - آماری سیستم اطلاعات جغرافیایی مناطق حساس کمترین مربعات معمولی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۲ تعداد دانلود : ۳۹۰
هدف از این پژوهش، بررسی فراوانی، بروز و توزیع فضایی سرطان معده در استان همدان و شناخت مناطق پرخطر برای این سرطان با توجه به تحلیل های مکانی - آماری مبتنی بر سیستم اطلاعات جغرافیایی و همچنین بررسی عوامل آلودگی آب دخیل در بروز سرطان معده براساس داده های موجود بین سال های 1390 تا 1394 می باشد. برای این منظور اولاً فرآیند کدگذاری جغرافیایی و تبدیل آدرس 1157 بیمار شناخته شده به موقعیت به کمک نقشه ها و سرویس های آنلاین نقشه گوگل انجام گرفت و آمار بیماران به لایه اطلاعات مکانی شهرهای استان منتسب گردید. ثانیاً نقشه های توزیع بیماری به تفکیک جنسیت براساس طبقه بندی شکست های طبیعی تهیه شدند و نقشه های پیوسته توزیع سنی بیماری نیز با تحلیل درونیابی به روش وزن دهی معکوس فاصله به دست آمدند. همچنین خوشه بندی نواحی حساس مکانی بیماری سرطان معده براساس شاخص گتیس انجام شد. طبق نتایج، شهرهای قهاوند و همدان به عنوان کانون اصلی و بحرانی سرطان معده بین سال های 1394-1390 شناسایی گردیدند و شهر لالجین نیز در رتبه ی بعدی نواحی بحرانی طی این دوره شناسایی گردید. تحلیل آماری بیماران نیز به تفکیک سن و جنس در طول دوره آماری 5 ساله، به تفکیک سال و مجموع 5 سال به دست آمد که نتایج آن شیوع بیشتر سرطان معده را در مردان و در افراد بالای70 سال نشان می دهد. نهایتاً براساس تحلیل اکولوژیکی با مدل رگرسیون، رابطه بین میزان آلودگی های آب منطقه با بیماری انجام گرفت و رابطه مثبتی میان شدت نیترات و سرب با وقوع بیماری حاصل شد.
۶۵۰۰.

عوامل اثرگذار بر شکل گیری خزش روستایی در ناحیه چمستان مطالعه موردی: شهرستان نور، استان مازندران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا سال نوزدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۶۹ 19 - 37

کلید واژه ها: خزش روستایی عوامل درونی عوامل بیرونی سکونتگاه های روستایی ناحیه چمستان شهرستان نور استان مازندران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۸ تعداد دانلود : ۱۵۸
خزش، یکی از ویژگی های شناخته شده در بیشتر سکونتگاه های روستایی است که موجب تخریب اراضی طبیعی و کشاورزی و در نتیجه تغییر کاربری اراضی می شود. با توجه به اهمیت موضوع، نوشتار حاضر در پاسخ به این پرسش اساسی تحقیق که چه عواملی در شکل گیری پدیده خزش در اراضی سکونتگاه های ناحیه چمستان شهرستان نور مؤثرند، تدوین شده است. این مطالعه از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش جمع آوری داده ها، پژوهشی توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش، تمامی 87 سکونتگاه ها روستایی ناحیه چمستان بوده که بر اساس تخصیص متناسب، تعداد 17 روستا انتخاب شد. سپس با استفاده از جدول مورگان و کرجسی، برحسب جمعیت و خانوار هر روستا، 250 سرپرست خانوار، به عنوان نمونه انتخاب شده و پرسشنامه ها با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده میان آن ها توزیع شد. همچنین، از مدیران محلی (شوراها و دهیاران) نیز به دلیل داشتن مسئولیت نظارت و کنترل تغییر کاربری اراضی در مناطق روستایی به صورت تمام شماری پرسشگری صورت گرفت. یافته ها نشان داد که شکل گیری خزش در سکونتگاه های روستایی چمستان تحت تأثیر شرایط توپوگرافی و اقلیمی متنوع،  کاهش درآمد خانوارهای روستایی از محل کشاورزی و افزایش قیمت و بورس بازی زمین پس از تغییر کاربری، پایین بودن قیمت محصولات کشاورزی، پایین بودن بهره وری سرمایه در بخش کشاورزی، افزایش و رشد جمعیت روستایی، مهاجرت معکوس از شهرها به روستاها، گسترش خانه های دوم، بهبود حمل و نقل و ارتباطات، ضعف در تدوین دستورالعمل آیین نامه مربوط به قانون کاربری اراضی، ضعف در کنترل و نظارت بر ساخت و ساز و سیاست های حمایتی ضعیف از کشاورزان، بوده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان