الهام علیشاه

مقوله کیفیت زندگی شهری ازجمله نخستین محورهای مطالعاتی بود که همراه با رشد شهری و مشکلات ناشی از آن، به تدریج از دهه 1930 مورد توجه متخصصان مسائل شهری قرار گرفت. بر این مبنا هدف پژوهش حاضر، بررسی کیفیت زندگی در محله های درون شهری و اولویت بندی آن هاست که مبتنی بر آن، دو دسته از شاخص های عینی و ذهنی برای سنجش کیفیت زندگی در شهر سمنان مورد ارزیابی قرار گرفتند. شاخص های عینی شامل مواردی چون قیمت زمین، دسترسی به مراکز شهری، درآمد و بعد خانوار، میانگین مساحت واحد مسکونی، دسترسی به فضای سبز و حمل ونقل عمومی و کیفیت ساخت وساز و شاخص های ذهنی معیارهایی نظیر امنیت، احساس تعلق به محله، کیفیت آب، روابط اجتماعی و جذابیت محله را شامل می شوند. برای تعیین وزن و اهمیت هر یک از شاخص ها از روش آنتروپی استفاده و درنهایت برای اولویت بندی محله ها، روش تاپسیس به کار برده شد. نظر به آنکه ارزیابی های به دست آمده از سنجش ابعاد ذهنی و عینی کیفیت زندگی ممکن است با وضعیت کنونی محله های شهر سمنان منطبق نباشد، از نظرات کارشناسان شهرسازی شهرداری سمنان و همچنین صاحبان بنگاه های املاک در قالب پرسشنامه ای استفاده و نتایج به دست آمده از دو روش، مقایسه تطبیقی شد. مقادیر به دست آمده از این مقایسه نشان می دهد که در 17 محله از 28 محله درونی شهر، نظرات کارشناسی با یافته های روش تاپسیس تطابق دارند و در سایر محله ها نیز اختلاف زیادی میان یافته ها مشاهده نمی شود.