مقصود امیری

صنعت بالگردی کشور با سابقه ای چندین ده ساله به دلیل وجود بازار مناسب داخلی و تأثیر بر اشتغال و توسعه سایر بخش های صنعتی، از جذاب ترین بخش های صنعتی جهت سرمایه گذاری محسوب می شود. هدف اصلی این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر بر شکل گیری و توسعه خوشه صنعتی بالگرد کشور است. در این مطالعه، با مرور ادبیات مربوط به خوشه های صنعتی و نظام بخشی نوآوری، عوامل مؤثر در قالب مدل اولیه ای دسته بندی و سپس از طریق مصاحبه با 20 نفر از خبرگان حوزه سیاست گذاری علم و فناوری و صنعت بالگردی کشور، بومی سازی و اصلاح شده است. این مدل نیز به روش تحلیل عاملی تأییدی و تحلیل مسیر و با جمع آوری پرسشنامه از نمونه 404 نفری جامعه آماری پژوهش مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج تحلیل مسیر نشان می دهد که عوامل اقتصادی و مرتبط با بازار، عوامل علمی و فناورانه، عوامل صنعتی، عوامل سیاسی و عوامل انسانی در شکل گیری و توسعه خوشه صنعتی بالگردی کشور تأثیر داشته اند.

یکی از روش های کاربردی برای مدلسازی و حل مسائل بهینه سازی، روش شناسایی سطح پاسخ است. روش سطح رویه پاسخ مجموعه ای از ابزارها برای برازاندن یک سطح برای مجموعه ای از داده ها و تعیین سطوح بهینه می باشد، این روش از یک مدل رگرسیونی برای بهینه سازی مسائل استفاده می کند. گروهی از مسائل دنیای واقعی شامل تعیین مقادیر بهینه برای دسته ای از متغیرهای ورودی جهت دستیابی به سطوح دلخواه از متغیر خروجی (متغیرها یا متغیر سطح پاسخ) می باشند. در این مقاله با توجه به اهمیت به سزای چهار عامل زمان خنک شدن، فشار تزریق، سرعت تزریق و دمای هیتر به عنوان متغیرهای ورودی مستقل قابل کنترل بر سطوح پاسخ کیفی و کمی مورد نظر (به صورت توأم و همزمان)، بر رابطه بین متغیرهای ورودی و متغیرهای سطح پاسخ با استفاده از مدل رگرسیون غیرخطی تعیین شدند. متغیرهای پاسخ به صورت قطعی و فازی بودن و به همین دلیل برای ایجاد مدل رگرسیون از مدل های ریاضی چند سطحی و روش شناسی رویه پاسخ دوگان فازی استفاده شده است. سپس مقدار بهینه هر یک از عوامل با استفاده از الگوریتم متاهیورستیک تغییر یافته به منظور حل این نوع مدل ها به دست آمده است.

هزینه مواد خام حدود 60درصد از بهای تمام شده (در برخی صنایع تا 80درصد) را دربرمی گیرد. در چنین شرایطی، منبع یابی مناسب، می تواند نقش مهمی در کارایی و اثربخشی سازمان ایفا کند و تأثیر مستقیمی در کاهش هزینه ها، افزایش سودآوری و انعطاف پذیری شرکت داشته باشد. در این مقاله، تعیین کمیت مطلوب سفارش با وجود چند تأمین کننده، چند محصول، طی چند دوره، در حالت مجازبودن مازاد و کمبود، با لحاظ ماهیت چندمعیاره و چندهدفی مسئله، و وجود تخفیف افزایشی، با لحاظ عدم اطمینان در متغیرهای طراحی، مد نظر قرار گرفته است. به منظور لحاظ معیارهای مؤثر بر انتخاب تأمین کننده از فرایند تحلیل شبکه و به منظور لحاظ وابستگی داخلی میان معیارها از دیمتل استفاده شده است. به منظور لحاظ عدم اطمینان در فرایند ارزیابی و انتخاب تأمین کننده، عدم اطمینان در متغیر طراحی، بدون مدنظر قراردادن عدم اطمینان در پارامترها، لحاظ و مدل با استفاده از الگوریتم ژنتیک حل شد. در مدل مذکور، مسئله نسبت به تغییر در متغیرهای طراحی مقاوم شده، به نحوی که با تغییر در فضای مسئله، تغییر در تابع هدف اندک است که به کاهش نوسانات منجر خواهد شد.

در این مقاله، یک مسئله تخصیص اجزای مازاد (RAP) با هدف بیشینه سازی قابلیت اطمینان  و کمینه سازی هزینه های سیستم برای یک سیستم K از N بررسی می شود. در هر زیرسیستم ازبین استراتژی های جزتکی، اجزای موازی و اجزای آماده به کار سرد باید یک استراتژی انتخاب شود. همچنین، محدودیت های وزن و حجم قطعات نیز در طراحی این سیستم باید رعایت شوند. هر زیرسیستم باید حداقل K قطعه برای فعال شدن داشته باشد. برای حل مدل ارائه شده، پس از تشکیل کروموزوم اولیه، چهار الگوریتم متاهیوریستیک چندهدفه (MODE، NSGA-II، MOICA وPESA-II) بررسی شدند. الگوریتم های مذکور، به دو روش C (L,B) و تاپسیس با یکدیگر مقایسه شدند و پس از انجام بررسی ها، الگوریتم  NSGA IIبه عنوان الگوریتم برتر انتخاب و استفاده شد. درپایان، با بررسی جواب نهایی ارائه شده توسط الگوریتم ها در وزن های مختلف داده شده به توابع هدف توسط تاپسیس مشخص شد که بهترین جواب ها با بیشترین قابلیت اطمینان و کمترین هزینه، به استفاده بیشتر از استراتژی اجزای آماده به کار سرد مربوط است. درنتیجه، پیکربندی قطعات بیشتر به صورت اجزای آماده به کار سرد و ترکیب با استراتژی موازی یا تکی می تواند شرایط بهتری را برای سیستم فراهم کند.

تحلیل پوششی داده ها یک تکنیک مدیریتی برای ارزیابی عملکرد واحدهای تصمیم گیرنده است. در راستای اهمیت پیش بینی عملکرد واحدها، این مقاله به ارائه یک رویکرد هیبریدی براساس تحلیل پوششی داده های تصادفی فازی (FSDEA) و تکنیک تجزیه و تحلیل مؤلفه های اصلی (PCA) می پردازد. از آنجا که از تئوری اعتبار در محدودیت های مدل پیشنهادی و از مقدار مورد انتظار در تابع هدف آن در راستای پیش بینی کارایی مورد انتظار واحدها استفاده می شود، فرآیند حل آن پیچیده است؛ لذا تحت این فرض که ورودی ها و خروجی های واحدها به صورت متغیرهای فازی مثلثی مستقل هستند، مدل  FSDEAبه مدل برنامه ریزی قطعی معادل آن تبدیل می شود. پس از محاسبه کارایی های پیش بینی شده اولیه توسط مدل برنامه ریزی قطعی تحت سطوح مختلف اطمینان، تکنیک PCA روی نتایج به دست آمده به منظور حذف نتایج نامطلوب به کار می روند و مؤلفه های اصلی انتخاب می شوند که به عنوان خروجی های واحدهای تصمیم گیرنده در مدلPCA-FSDEA  به منظور پیش بینی کارایی دوره مالی آتی واحدها به کار می روند. درپایان، رویکرد هیبریدی پیشنهادی روی یک مثال کاربردی به کار می رود و نتایج به دست آمده از آن با نتایج مدل Fuzzy-SBM که توسط چن و همکارانش (2013) ارائه شده مقایسه می شود

این مقاله در پی شناسایی و بررسی عوامل مؤثر بر فرایند مدیریت ریسک عرضه در زنجیره تأمین صنعت خودرو و چگونگی اثرگذاری این عوامل بر فرایند مذکور است. با اتکا به رویکرد نظریه برخاسته از داده ها و نتایج سیزده مصاحبه کیفی عمیق با ده تن از مدیران و کارشناسان زنجیره تأمین صنعت خودرو، چارچوبی نظری برای بررسی این عوامل، صورت بندی شد. بر مبنای این چارچوب، عوامل بسیاری موجب تحریک خودروساز برای ورود به فرایند مدیریت ریسک عرضه می شوند. این عوامل، با عنوان مقوله عوامل فرایند ادراکی- اسنادی دسته بندی شدند. همچنین عوامل زمینه ای و اقتضایی متنوعی بر تصمیم های خودروساز در این فرایند اثر می گذارند و موجب هدایت تعامل های وی با تأمین کنندگان می شوند. این عوامل نیز با عنوان مقوله عوامل بسترساز و عوامل اقتضایی نامگذاری شدند.

این مقاله با هدف طراحی الگوی رهبری اثربخش پیامبر اسلام(ص) و با روش تحقیق کیفی تحلیل تم و با استفاده از متون منتخب در سیره نبوی(ص) انجام شده است. در این بررسی، تعداد 351 روایت به عنوان گزاره انتخاب و مطالعه شده که در نتیجه، تعداد 195 پیام، 33 مفهوم، 7مقوله و 3 بعد کلی شناسایی گردید. نتایج نشان می دهد، سبک رهبری پیامبر اسلام(ص) بیشتر بر سه محور رابطه خود با خدا (تحول اعتقادی)، رابطه خود با افراد (تحول فردی) و رابطه خود با جامعه (تحول سازمانی اجتماعی) استوار بوده است. یافته ها نشان می دهد که اقوال و افعال حضرت در حوزه عمل تابعی از مبانی اعتقادی بوده و این مهم از جمله عوامل تأثیرگذار بر پیروان و کسب محبوبیت از سوی آنان بوده است. تحول اجتماعی و فردی رهبری می تواند تابعی از تحول اعتقادی اخلاقی وی باشد. همچنین می توان گفت، دو متغیر تألیف قلوب (مدیریت بر قلب ها) و عقلانیت، دارای بیشترین فراوانی و تکرار در میان شاخص های مشاهده شده در سیره رهبری ایشان بوده و بر همین اساس می توان سبک رهبری آن حضرت را به رهبری رحمانی تعبیر نمود. بر اساس نتایج این تحقیق، با توجه به ضریب تأثیرگذاری تحول درونی و اعتقادی بر سایر جنبه های فعالیتی فرد رهبر، می توان پیشنهاد نمود که مدیران سازمان های کشورمان برای افزایش اثربخشی، باید هر نوع تحول را ابتدا در خود ایجاد و آنگاه نسبت به تحول در دیگران و سازمان اقدام کنند.

ماهیت پویای تجارت جهانی ضروری می سازد که زنجیره های تامین قابلیت انطباق با تغییر را داشته باشند. همچنین پیچیدگی محیط کسب و کار وافزایش رقابت در صنایع مختلف، سبب ناپایداری وبی ثباتی عوامل رقابت پذیری شده است.ایجاد و تداوم رقابت پذیری ،مستلزم برخورداری از شایستگی هایی است که با تکیه بر توانمندی های سازمان برای مشتریان ارزش ایجاد کند.در این تحقیق مدلی برای قابلیت ارتجاعی زنجیره تامین جهت رقابت پذیری درشرکتهای خودروسازی ایران ارائه می شود که انتظار میرود با بکارگیری آن، شرکتهای خودروساز علاوه بردستیابی به روشی موثربرای مدیریت حوادث ،امکان رقابت پذیری هم کسب نمایند.برای این منظورابتدابامطالعه گسترده درادبیات موجود،چارچوب مفهومی اولیه برای قابلیت ارتجاعی زنجیره تامین جهت رقابت پذیری استخراج گردید.درادامه، بابهره گیری ازنظر خبرگان (روش دلفی)، مصاحبه وانجام پیمایش، مدل تحقیق مطابق با شرایط صنعت خودروکشورشکل گرفت ونهایی شد. نتایج تحقیق گویای آن است که شرکتهای خودروسازی کشور باایجادیا تقویت توانمندی هایی نظیرانعطاف پذیری درمنبع یابی،اثربخشی،امنیت،انعطاف پذیری در اجرای سفارش،قابلیت انطباق وهمکاری می توانند قابلیت ارتجاعی لازم جهت مقابله با مهمترین نقاط آسیب پذیر صنعت خودرومانند: نوسانات نرخ ارزوقیمت ها، تحریم های بین المللی، ضعف دردانش فنی،پایین بودن سطح کیفی محصولات و خدمات پس ازفروش ضعیف رادرخودایجاد وعلاوه برآن با بهره گیری ازفرصت های پیش آمده،امکان رقابت پذیری نیزکسب نمایند

کنترل موجودی یکی از مسائل حائز اهمیت در مدیریت زنجیره های تامین است. در این مقاله یک سیستم تولید، توزیع، موجودی سه سطحی شامل یک تولید کننده مرکزی، دو عمده فروش و تعدادی خرده فروش در نظر گرفته شده است. تقاضای مشتریان در خرده فروشان از یک فرآیند پواسون مرکب پیروی کرده و سیاست کنترل موجودی سطوح از نوع سیاست مرور مستمر ( Q R, ) است. در این تحقیق، با در نظر گرفتن ساختار استاندارد هزینه در یک مدل موجودی، نسبت به برآورد تابع هزینه این سیستم با استفاده از روش شناسی سطح پاسخ، به صورت ترکیبی از آزمایش های طراحی شده، شبیه سازی، تحلیل رگرسیون و بهینه سازی اقدام شده است. روش به کار رفته در این مقاله می تواند به عنوان روشی نوین در بهینه سازی سیاست موجودی زنجیره های تامین استفاده شود؛ ضمن آنکه بهینه سازی همزمان پارامترهای موجودی، شامل نقطه سفارش مجدد و اندازه دسته سفارش، یکی دیگر از مزایایی مدل پیشنهادی به شمار می رود.

در فرآیندهای صنعتی عوامل متعددی با سطوح مختلف وجود دارند که هر کدام ممکن است بر روی مشخصات محصول نهایی تأثیر گذار باشند. در این مقاله به موضوع بهینه سازی پارامترهای فرایند تولید پیوسته و محدودیت های موجود در انتخاب تعداد این پارامترها و عوامل اثرگذار پرداخته و مدلی مفهومی به همراه گام های مختلف آن با استفاده از رویکرد تلفیقی روش سطح پاسخ، شبکه عصبی مصنوعی و الگوریتم های فراابتکاری ارائه شده است. به عنوان مطالعه موردی، فرایند تولید پلی اتیلن ترفتالات با 5 مشخصه کیفی به عنوان متغیرهای پاسخ و 9 متغیر اثرگذار مورد مدلسازی قرار گرفته است. روش پیشنهادی این امکان را فراهم می نماید که در شرایطی که تغییراتی در برنامه تولید بوجود می آید که منجر به کاهش یا افزایش میزان تولید محصول گردد، بتوان در ضمن رعایت حدود استاندارد متغیرهای پاسخ (مشخصه های کیفی محصول)، نسبت به مشخص نمودن مقادیر متغیرهای اثرگذار (که همان تنظیمات فرایند تولید می باشند) اقدام نمود.

با توجه به اهمیت شرکت های فناوری بنیان در توسعه قابلیت های فناوری و هم چنین فرصت های شغلی امروز توجه زیادی به ایجاد توسعه و حفظ این شرکت ها شده است. شناسایی شایستگی ها و قابلیت های مدیران شرکت ها مساله ای اساسی برای سیاستمداران، مشاوران آموزشی و متولیان تربیت نیروی انسانی است. هدف اصلی پژوهش حاضر، ارائه چارچوب مفهومی الگو ی شایستگی مدیران عامل شرکت های فناوری بنیان است. برای نیل به این هدف، پژوهش در دو مرحله 1) طراحی چارچوب مفهومی پژوهش و 2) اعتبارسنجی چارچوب مفهومی دنبال شد. به این منظور با مطالعه ادبیات و مبانی نظری تحقیق، ابعاد و مولفه و شاخص های الگو مشخص شد. برای استخراج شایستگی ها الگوی شایستگی جان بریکمن مدنظر قرار گرفت. نیمرخ سازمانی و نیمرخ شخصی مدیر نیز به عنوان متغیرهای تعدیل گر و توانمندی فناورانه مدیر نیز به عنوان متغیر وابسته درنظر گرفته شد. سپس اعتبار چارچوب با استفاده از نظر خبرگان بررسی و تایید شد. جامعه آماری، خبرگان حوزه مدیریت و فناوری هستند. برای بررسی اعتبار، پرسشنامه دلفی طراحی شد. پایایی آن با استفاده از روش آلفای کرونباخ 997/0 به دست آمد و برای روایی پرسشنامه از نظرات اساتید صاحب نظر دانشگاهی استفاده شد و نیز با توزیع تعدادی پرسشنامه در جامعه آماری ابهامات آن رفع شد. پرسشنامه براساس طیف 7 درجه ای لیکرت تنظیم گردید و در یک گروه نمونه 46 نفره از خبرگان مدیریت و فناوری که به روش قضاوتی انتخاب شدند طی دو مرحله شاخص یابی شد، شاخص هایی که برحسب محاسبات آماری دارای میانگین وزنی بالاتر از 5 بودند پذیرفته شدند. با توجه به اهمیت یافتن مبحث شرکت های دانش ( فناوری) بنیان و هم چنین اهمیت شایستگی های مدیران برای موفقیت این شرکت ها، این چارچوب می تواند مورد استفاده مشاوران شغلی جهت هدایت و مشاوره مدیران این شرکت ها قرار گیرد.

استراتژی فناوری، خصوصا در صنایعی که فناوری محور به شمار می روند و فناوری نقش مهمی در رقابت پذیری آنها دارد، عموما، یکی از مهم ترین اجزای جهت گیری استراتژیک شرکت ها به شمار می رود. لذا پژوهشگران به ارتباط میان استراتژی فناوری و استراتژی کسب وکار شرکت ها و اثری که این ارتباط بر عملکرد شرکت ها می گذارد توجه نموده اند. در این تحقیق بر اساس داده های یک پیمایش و در چارچوب نظریه پیکربندی به بررسی ارتباط میان این دو استراتژی و عملکرد کسب وکار در صنایع الکترونیک ایران پرداخته شده است. نتایج حاصل نشان داده است که خصوصا در مورد استراتژی های کسب وکار تمایز و تمرکز، استراتژی فناوری نقش پشتیبان استراتژی کسب وکار و فراهم آورنده قابلیت های رقابتی لازم را بر عهده دارد و در صورتی که استراتژی فناوری از سازگاری و قوت لازم برای ایفای این نقش برخوردار نباشد، عملکرد شرکت ها ضعیف خواهد بود.

صنعت بیمه در تجارت داخلی و خارجی، اعتبار و اهمیت خاصی دارد و ارزیابی شرکت های بیمه علاوه بر آگاهی دادن به ذی نفعان، باعث افزایش رقابت، پویایی صنعت و توسعه پایدار و متوازن جامعه می گردد. این پژوهش بااستفاده از مدل کارت امتیازی متوازن (برای دست یابی به شاخص ها) و روش VIKOR، شرکت های بیمه را رتبه بندی و ارزیابی می کند. از موارد قابل توجه در استفاده از مدل های جبرانی روش های MADM، استقلال شاخص هاست، بدین جهت از تحلیل عاملی برای دست یابی به شاخص های ناهم بسته استفاده گردید. شناسایی شاخص ها بااستفاده از ادبیات پژوهش و نظرات خبرگان و کارشناسان صورت گرفته است که 27 معیار در چهار منظر کارت ارزیابی متوازن شناسایی گردید. پس از انجام تحلیل عاملی، مقادیر نمره های 10 عامل (با واریانس تبیین شده 95٪) و وزن شاخص ها متناسب با مقدار ویژه عامل ها، به عنوان ورودی های VIKOR درنظرگرفته شد. باتوجه به نتایج به دست آمده از روش VIKOR، رتبه 1 به شرکت بیمة ب1 اختصاص یافت. شرکت های بیمة ب18 و ب2 نیز در رده های دوم و سوم قرار گرفتند

تجاری سازی فناوری های توسعه یافته در موسسات تحقیقاتی دولتی، نقش بی بدیلی در توسعه نظام ملی نوآوری کشورها و افزایش سطح رفاه در جوامع مختلف بازی می کند چراکه در صورت تجاری نشدن فناوری های توسعه یافته در مراکز تحقیقاتی مختلف جهان، شاید بسیاری از فناوری هایی که امروزه از آنها به راحتی در زندگی روزمره استفاده می شود، در دسترس نبودند و حتی تصور استفاده از آنها در ذهن ها نمی گنجید. با نگاهی گذرا به عملکرد موسسات تحقیقاتی دولتی می توان دریافت که علی رغم توانمندی های فراوان در توسعه فناوری، بسیاری از آنها در امر تجاری سازی فناوری ناموفق عمل می نمایند. از این رو، در این مقاله تلاش شده تا پس از مروری گذرا بر پیشینه تحقیق و طبقه بندی برخی از الگوهای تجاری سازی ارایه شده در حوزه مدیریت فناوری، با انجام شش مطالعه موردی در دو پژوهشگاه دولتی کشور، الگویی برای تجاری سازی فناوری در موسسات تحقیقاتی دولتی ارایه شود. نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد که فرآیند تجاری سازی فناوری در پژوهشگاه های دولتی دارای شش مرحله اصلی و چهارده مرحله فرعی یا گام تجاری سازی می باشد که این گام ها در درون مراحل اصلی قرار داشته و به ترتیب طی می شوند. علاوه براین، در طی هر گام تجاری سازی، امکان انجام هشت فعالیت وجود دارد که در این بین، فعالیت های توسعه و مستندسازی فناوری، مذاکره و لابی گری با ذی نفعان و نیز هماهنگی و اتخاذ تصمیم از اهمیت بسیار بیشتری نسبت به سایر فعالیت ها برخوردار هستند.