الهام مومنی

الهام مومنی

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۵ مورد از کل ۵ مورد.
۱.

مفهوم تابو در فرهنگ عامه مردم سرکویر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فرهنگ عامه سرکویر تحلیل محتوا تابو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 141 تعداد دانلود : 239
فرهنگ شفاهی اقوام ایرانی دنیایی رمزآلود و دست ناسوده است که بررسی محتوایی ظرایف آن می تواند چشم اندازهای تازه ای به دنیای مردم شناسی و جامعه شناسی انسانی بگشاید. پژوهش پیش رو می کوشد با بیان و بهره گیری از عناصر فرهنگی و اعتقادات عامه مرسوم در میان مردمان منطقه سرکویر جنوب استان سمنان و در مجاورت دشت کویر، به تبیین و تحلیل جایگاه مفهوم تابو در میان مردم این دیار بپردازد. این جستار با بهره گیری از شیوه مشاهده مستقیم و مبتنی بر مصاحبه، مشاهده و تحلیل داده ها به معرفی و شناسایی بخشی از فرهنگ عامه اقوام ایرانی و تحلیل ریشه های کهن افکار تابوآفرین پرداخته است. در این راستا، مضامین تابو در ادب شفاهی مردم منطقه مورد پژوهش در دو دسته کلی تحلیل شده است: پاره نخست در حوزه واژه های تابو و مفردات زبانی و پاره دوم شامل تابوهای ممنوعیت آداب و سنن رفتاری و مادی است. در نوشتار حاضر، تابوهای رفتاری درپیوسته با ازدواج، مردگان و آداب سوگواری، تابوهای نام افراد، پیشه ها و دیگر تابوهای اجتماعی بر بنیاد روایت راویان بومی و محلی تحلیل محتوایی شده است.
۲.

تبیین محتوا در اشعار مجالس تعزیه مجموعه این رستخیز عام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تعزیه محتوا اشعار رستخیز عام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 606 تعداد دانلود : 359
اشعار تعزیه نامه ها باتوجه به تنیدگی شخص و حقیقت تاریخی و نمادها و نیز قوانین و قالب های شعری قابلیت بازتاب وسیع محتوای فکری و فرهنگی جغرافیای منطقه ای را دارد. توجه به محتوا و نیز مضامین رایج در این اشعار ما را با فرهنگ، زبان و اصطلاحات رایج عامه در این حوزه آشنا می کند. باتوجه به زیبایی اشعار تعزیه و روایت داستان گونه آن که در ذکر مصائب شهدای کربلاست و نیز ابعاد چندوجهی تعزیه ها و خصوصیات نمایش گونه آن کم تر به متن اثر تعزیه نامه ها باتوجه به محتوای دریافتی، پرداخته شده است. اینکه چه چیز در متن به اثربخشی این اشعار بر مخاطب عام مؤثرتر بوده، پرسش اصلی پژوهش حاضر است. بر این اساس، در این پژوهش اشعار مجالس تعزیه در سه بخش بررسی شده است. بخش اول، توجه به محتوا، بخش دوم مطلع های توصیفی اشعار و بخش سوم تنوع قالب های شعری متن است. بر این اساس، با تکیه بر عناصر محتوایی متن، کارکردهای اشعار در جلب مخاطب، تحلیل شده است. تاکنون در زمینه تحلیل محتوای اشعار در مجالس تعزیه پژوهشی انجام نشده است. این پژوهش برمبنای نسخه های مجالس تعزیه با عنوان مجموعه جنگ تعزیه این رستخیز عام در هشت مجلد که در حال حاضر نیزمورد خوانش و در ماه محرم در مجالس تعزیه در شهرستان دامغان اجرا می شود به روش توصیفی تحلیلی انجام شده است.
۳.

چاییشی، عشوری و آیین «ای دوستان خوانی» در شهرستان دامغان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: چاووشی عشوری ای دو ستان خوانی دامغان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 514 تعداد دانلود : 354
اشعار و آیین های عاشورایی شفاهی موجود در حوزه های مختلف جغرافیایی، بیانگر نحوه اندیشیدن و درپی آن خلق ادبیات غالب و روشنای چگونگی توجه مردمان آن حوزه بر گستره آیین و مذهب است. بررسی این اشعار سیر حیات تاریخی ادبیات شفاهی عاشورایی را بین مردم یک حوزه نشان می دهد. بر این مبنا، در پژوهش حاضر سعی در مطرح کردن و معرفی اشعار آیینی «چاییشی»، «عشوری» و آیین «ای دوستان خوانی» در ادبیات آیینی عامیانه دامغان، با کارکرد مردم شناسی هستیم. تبیین اشعار آیینی عاشورایی، آن ها را در حوزه های فراگیر ادبیات آیینی شفاهی قرار می دهد که کارکردی مستقیم بر آداب و رسوم مذهبی عامه دارند. تحلیل ها در دو بخش ساختاری و محتوایی بر روی اشعار انجام پذیرفته اند: در بخش محتوایی با معرفی و توجه به کارکردهای اشعار در مراسم نمادینی به مضمون آن ها پرداخته شده و در بخش ساختاری، قالب مسلط بر این اشعار و توجه به موسیقی بیرونی وزن، قافیه، ردیف و موسیقی درونی مدنظر بوده است. ماهیت کار، کیفی و ابزار جمع آوری اطلاعات، مصاحبه و مشاهده عمیق و میدانی است که با متخصصان درخصوص اشعار مرتبط صورت پذیرفته است.
۴.

تحلیل محتوایی وساختاری روایی ها: رباعی های محلی دامغانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: روایی رباعی های عامیانه دامغان محتوا ساختار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 998 تعداد دانلود : 998
«روایی »ها شعرهای عامیانه ای هستند که با لهجه مردم دامغان کاربرد محلی یافته اند. این اشعار بیشتر در مراسم سرور و عروسی از سوی خویشاوندان زن که از منسوبان عروس و داماد هستند در خوشامد گویی ورود به مجلس سرور و شادباش عروس و داماد خوانده می شود. روایی ها بیشتر در قالب رباعی و در مضامین غنایی است. هدف پژوهش حاضر، معرفی و تحلیل ساختاری و محتوایی روایی ها، با بررسی مناسبتی این اشعار به منظور معرفی و ثبت آن ها به عنوان مصادیقی از اشعار عامیانه است. برجسته سازی این اشعار به سبب اینکه دربردارنده افکار و آداب و رسوم یک منطقه است، می تواند ما را در شناخت و بررسی سیر تحولات اجتماعی و فرهنگی شهر دامغان یاری رساند. به این منظور از اشعاری با جمع آوری میدانی و کتاب فولکلور دامغان تألیف محمدعلی طاهریا استفاده شده است. به طور کلی بررسی های انجام شده، روایی ها را در دو بخش محتوایی و ساختاری دسته بندی کرده است. در بخش محتوایی، اشعار در دو بخش محتوای مناسبتی و واژه های آغازین و در بخش ساختاری، از سه منظر زبان، صور خیال، موسیقی و وزن تحلیل می شوند.
۵.

بازتاب عناصر فرهنگ و ادب عامه در گاهشماری سنگسری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ادبیات عامیانه گاهشماری جشن ها سنگسر ترانه ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 443 تعداد دانلود : 849
گاهشماری و آداب مربوط به آن بخشی از فرهنگ عامیانه است که بررسی دقیق آنها ،در مطالعه ارزش های اجتماعی و تحقیقات جامعه شناختی راهنمای خوبی برای ما خواهد بود.گاهشماری در ایران سابقه ای بسیار طولانی دارد و ایرانیان تقویم های متفاوتی را تجربه کرده اند که برخی نشانه های آن هنوز در میان اقوام و طوایف باقی است. یکی از گاهشماری هایی که همچنان مورد استفاده است و نشانه های فرهنگ باستان را درخود دارد،گاهشماری سنگسری است.این گاهشماری بخشی از فرهنگ اقوام به حساب می آید که در میان سنگسری ها با آئین و رسومی بازمانده از آئین مهری و زردشتی و فرهنگ ملّی تلفیق شده است. در این مقاله ضمن پرداختن به این رسوم و جشن ها،به ترانه های عامیانه ی معروف سنگسر می پردازیم که ارتباط مستقیمی با گاهنما و نظام معیشتی مردم دارد.بررسی این ترانه ها به ما کمک می کند تا علاوه بر به دست آوردن شناخت کلی نسبت به روحیه ی مردم این دیار با برخی مناسبات اجتماعی آنان نیز آشنا شویم.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان