واکاوی روایت خانواده ها از زندگی با فرد معتاد: مطالعه ای کیفی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

اعتیاد هریک از اعضای خانواده اعم از والدین یا فرزندان، پیامدهای جبران ناپذیری بر نهاد خانواده وارد می کند. اعتیاد سپر حفاظتی خانواده را تخریب می کند و والدین معتاد، کارکرد حمایتی، حفاظتی و تربیتی خود را در خانواده از دست داده و به عنوان عاملی تهدیدکننده برای سایر اعضا بشمار می آیند.در این مطالعه تلاش گردید تجربه زیسته سوژه ها یا همان خانواده های معتادان از اعتیاد یکی از اعضای خانواده یا بیشتر که درگیر اعتیاد به مواد مخدر و روان گردان می باشد با اتخاذ رویکردی کیفی و تحلیل تماتیک مورد واکاوی و تبیین قرار بگیرد. یافته های مطالعه حاکی از شناسایی دو مضمون اصلی شامل پیامدهای معطوف به کارکرد خانواده و پیامدهای معطوف به نقش می باشد.در مقوله تبعات معطوف به کارکرد نهاد خانواده معتادان با چالش کژکارکردی اقتصادی، کژکارکردی عاطفی- امنیتی، کژکارکردی اجتماعی- تربیتی و کژکارکردی جنسی مواجه و در مقوله تبعات معطوف به نقش خانواده با چالش های نقش والدینی و چالش های نقش سایر اعضا درگیر است. یافته های پژوهش نشان می دهد، اعتیاد هر عضوی از خانواده، بقیه اعضای خانواده را در معرض هم نشینی با یک معتاد (کج رو) قرار می دهد. در چنین خانواده هایی سایر اعضا یا فرد معتاد را طرد و به عنوان عضوی بی کفایت و مایه شرمساری برساخت می کنند و یا در مواجهه با این پدیده سایر اعضا نیز درگیر مسئله اعتیاد خواهند شد .