تبیین عوامل جدایی گزینی فضایی در عرصه های روستاشهری (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
جدایی گزینی فضایی از مهم ترین چالش های مناطق شهری است. این پدیده در روستاهای ادغام شده در شهر بروز محسوس تری دارد. اغلب این روستاها طی فرآیند ادغام، تحت تأثیر عوامل متعدد به یکپارچگی و انسجام نرسیده و به صورت محله ای مسئله دار و ایزوله در شهر درآمده اند. درک صحیح جدایی گزینی فضایی جهت کنترل پیامدهای آن در این عرصه ها از مسائل جامعه است. این تحقیق با هدف تبیین عوامل جدایی گزینی فضایی در عرصه های روستاشهری با روش توصیفی مبتنی بر مطالعات اسنادی و روش تحلیلی با بهره گیری از تکنیک MAXQDA در دو مرحله کدگذاری باز و کدگذاری محوری انجام شده است. طبق یافته های پژوهش، عوامل جدایی گزینی فضایی در مقیاس های گوناگون و از مکانی به مکان دیگر متفاوت است، این پدیده متأثر از دو دسته عوامل بیرونی (عوامل سیاسی- مدیریتی (26 تکرار)، مکان و زمان) و درونی (اجتماعی- فرهنگی (67)، اقتصادی (58) و کالبدی (74)) است (کدگذاری باز). جهت دسته بندی بهتر عوامل و قابلیت تحلیل آن ها در تحقیقات آتی، پس از کدگذاری باز با کدگذاری محوری، عوامل درونی در دو سطح تعریف شده و مواردی که در تحقیقات از نوع متغیر، شاخص و سنجه بودند، شناسایی و تکمیل شدند. نتایج نشان می دهد که عوامل می توانند هم پوشان، متناقض و یا تقویت کننده یکدیگر باشند. دوگانگی سیستم شهر و روستا، ضعف برنامه ریزی، فقر ساکنان، بیکاری، کمبود خدمات و کیفیت پایین حمل ونقل عمومی و زیرساخت های ناقص در عرصه های روستاشهری همراه با عدم وجود سیستم مدیریت شهری به عنوان مهم ترین عوامل، بیشترین تکرار را داشته اند. این عوامل بایستی جهت رفع جدایی گزینی فضایی در عرصه های روستاشهری در اولویت برنامه ها قرار گیرند.An Explanation of the Effective Factors on Spatial Segregation in Rural-Urban Areas
Spatial segregation is one of the most important challenges in urban area, which is more noticeable in merged villages into cities. During merging, these villages mostly become a problematic and isolated neighbor of the cities. True understanding of spatial segregation is essential to control the consequences of merging in these areas. The aim of this paper is to explain the factors of spatial segregation in rural-urban areas. According to the findings, elements of spatial segregation varied at different scales and from place to place. This phenomenon was affected by two factors, including: external factors (political, management, location and time) and internal factors (sociocultural, economic and physical factors) (open coding). For better factor classification and to facilitate their analysis in future researches, after open coding, internal factors were defined at the two levels using axial coding and variable, index and metrics type items were identified and completed. The results showed, that factors could overlap, contradict or reinforce each other. The dichotomy of urban and rural systems, poor planning, poverty of residents, unemployment, lack of services, low quality of public transport and incomplete infrastructures of rural-urban areas as well as lack of urban management system are the most important factors with the most repetition. These factors should be mentioned as the prior programs to eliminate spatial segregation in different rural-urban areas.