عوامل مؤثر بر رونق اقتصاد فرهنگ در ایران (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

اقتصاد فرهنگ، تخصیص بهینه منابع به تولید و توزیع کالا ها و خدمات فرهنگی، از طریق تحلیل های اقتصادی، متناسب با اهداف فرهنگی است. رونق اقتصاد فرهنگ درگرو شناخت جایگاه آن است. این پژوهش کیفی، از نوع نظریه برخاسته از داده هاست. افراد، با نمونه گیری هدفمند با تنوع حداکثری، از بین صاحب نظران و افرادی که حوزه های گوناگون اقتصاد فرهنگ را علمی یا عملی تجربه کرده بودند، از اصفهان، تهران و قم انتخاب شدند. اطلاعات با مصاحبه عمیق، جمع آوری و همزمان با رویه های تفضیلی در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی، به روش استروس و کوربن، تجزیه و تحلیل شد. مهم ترین یافته ها عبارت اند از:عوامل علّی: تقویت دانش و ارائه نظام جامع فرهنگی، نگاه اقتصادی و فرهنگی به اقتصاد فرهنگ، هزینه پایین راه اندازی، مصرفِ ابداعی فرهنگ و قطع وابستگی دولت ها از اقتصادِ نفتی. راهبرها: تدوین سیاست های کارآمد، گفتمان سازی، بهبود فضای کسب وکار فرهنگی، اصلاح قوانین حق مالکیت و تعهدات اجرایی، مداخله قاعده مند دولت و واگذاری به بخش خصوصی، قاعده مندشدن حمایت های کارشناسی شده، ایجاد پایگاه داده های دقیق، شریان سازی سالم اقتصادی و شکل گیری بازار، برندسازی شبکه ای، شبکه سازی سالم غیردولتیِ تولید و توزیع، راه اندازی کسب وکار های کوچک و ایجاد شهر های خلاق. شرایط مداخله گر: آشنایی عوامل فرهنگی با روابط اقتصادی و مهارت های فرهنگی، تبلیغات و آموزش. شرایط زمینه ای: نابسامانی واردات و صادرات، تضییع حقوق مادی و معنوی بخش خصوصی و نقش تعیین کننده سرمایه داران و واسطه ها. و پیامدها: تأثیرات اقتصادی، حفظ، پیشبرد و انتقال فرهنگ، تقویت اقتدار و امنیت و حفظ محیط زیست.