زمینه: یکی از چالش های اساسی گذر از آزمون های مداد – کاغذی به انطباقی کامپیوتری عادلانه بودن است که ارزیابی آن در چارچوب کارکرد افتراقی ضرورتی اجتناب ناپذیر می باشد. هدف: هدف مطالعه حاضر بررسی کارکرد افتراقی، ارزیابی عوامل مداخله گر در میزان آشکارسازی و معرفی روش بهینه مطالعه کارکرد افتراقی در سنجش انطباقی کامپیوتری بود. روش: با توجه به مسئله پژوهش از روش تجربی استفاده شد. گردآوری داده ها و دستکاری متغیرها با استفاده از روش شبیه سازی صورت گرفت. پاسخ های گروه نمونه 1000 نفری (گروه مرجع و کانونی با حجم یکسان 500 نفری) به بانک 55 سؤالی دوارزشی براساس مدل لجستیک سه پارامتری در 20 تکرار شبیه سازی شد. 15 سؤال بانک از نظر نوع و اندازه کارکرد افتراقی دستکاری شدند و اثر آزمون براساس تفاوت میانگین توانایی گروه های مقایسه تعیین گردید. آزمون انطباقی کامپیوتری 30 سؤالی با نرم افزار Firestar اجرا شد. تحلیل کارکرد افتراقی با روش رگرسیون لجستیک و آزمون نسبت درستنمایی صورت گرفت و روش ها براساس توان و خطای نوع اول مقایسه شدند. یافته ها: میزان خطای نوع اول روش آزمون نسبت درستنمایی کم تر از رگرسیون لجستیک بود. توان هر دو روش متاثر از نوع، مقدار کارکرد افتراقی و اثر آزمون بود. روش آزمون نسبت درستنمایی در شناسایی کارکرد افتراقی یکنواخت در هر دو موقعیت اثر و بدون اثر نسبت به روش رگرسیون لجستیک توان بیشتری داشته است و با افزایش شدت کارکرد افتراقی توان نیز افزایش یافته است. در ارزیابی کارکرد افتراقی غیریکنواخت تفاوتی بین روش ها مشاهده نشد و هر دو روش توان کمی داشتند. نتیجه گیری: با توجه به توان و میزان خطای نوع اول، روش آزمون نسبت درستنمایی رویکرد مطلوب در بررسی کارکرد افتراقی یکنواخت است، در حالی که ارزیابی کارکرد افتراقی غیریکنواخت مستلزم مطالعات تکمیلی می باشد.
