نوروتیسم، برونگرایی و مشارکت در فعالیت های بدنی: ارزیابی مدل گرانشی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

از دهه 1970 کوشش های زیادی در جهت فهم نقش تعیین کننده های عمده مشارکت افراد در فعالیت های فیزیکی و ورزشی انجام شده است. یکی از این تلاش ها، فهم این مسأله بود که آیا مشارکت افراد در ورزش نتیجه تفاوت های از پیش موجود شخصیتی آنها است یا آنکه تفاوت های شخصیتی در فرایند مشارکت افراد در فعالیت های بدنی شکل می گیرد. این پژوهش با هدف تعیین تفاوت و مقایسه میان ورزشکاران و غیرورزشکاران از نظر دو ویژگی شخصیتی نوروتیسم و برونگرایی و در پرتو مدل گرانشی و در قالب طرح پس رویدادی انجام شد. نمونه آماری 124 ورزشکار (69 مرد و 55 زن) که به تازگی وارد باشگاه های بدن سازی شده بودند و 116 غیرورزشکار (51 مرد و 65 زن) بودند. این پاسخگویان سپس به پرسشنامه پنج عامل بزرگ (BFI) پاسخ دادند. یافته ها نشان داد میان ورزشکاران و غیرورزشکاران از نظر نوروتیسم (01/0>P) و برونگرایی (01/0>P) تفاوتی معنادار وجود داشت. تحلیل رگرسیون لوجستیک نشان داد که متغیرهای اجتماعی- جمعیت شناختی (مدل اول) 9/18 درصد از واریانس مشارکت در ورزش را تبیین کردند. در مدل دوم، متغیرهای نوروتیسم و برونگرایی، 9/7 درصد از تبیین واریانس مشارکت در ورزش را بهبود بخشیدند. نتایج پژوهش حاضر، اعتبار مدل گرانشی را تأیید کرده است که بر وجود تفاوت های ازپیش موجود شخصیتی، مانند نوروتیسم و برونگرایی در مشارکت در فعالیت های بدنی و ورزشی تأکید می کرد. افزون براین، با توجه به اهمیت متغیرهای نوروتیسم و برونگرایی، از نتایج این مطالعه می توان در مداخله های رفتاری به شکل تقویت برونگرایی و تضعیف نوروتیسم به منظور تقویت گرایش افراد به مشارکت در فعالیت های مختلف ورزشی استفاده کرد.