مطالب مرتبط با کلیدواژه

اجتماع


۱۰۱.

بررسی ادب اعتراض در شعر سنایی و مولوی با تأکید بر اعتراض های اجتماعی

نویسنده:
منبع: شفای دل سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ 1 - 24

کلیدواژه‌ها: سنایی مولوی اعتراض اجتماع ادبیات

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۸ تعداد دانلود : ۷۹۳
ادب اعتراضی به عنوان یک نوع ادبی مشخص در ادبیات ما مطرح نبوده است، اما در مضامین تمامی انواع ادبی، قابل دریافت است. یکی از نمودهای آن در ادبیات عرفانی است. ادبیات عرفانی بستر مناسبی برای بازگویی انواع اعتراض هاست. عارف با توجه به رسالت اخلاقی خود در برابر ناهنجاری های مختلف جامعه اعتراض می کند و در صدد این است که انسان را به وارستگی برساند. یکی از پربسامدترین اعتراض ها در عرفان، اعتراض به اوضاع جامعه است که در نظر ما، شاعران عارف با هدف اعتراض به اوضاع اجتماعی و اخلاقی جامعه به عرفان گراییده اند. در این مقاله اشعار سنایی و مولوی به عنوان دو شاعر برجسته عرفان در زمینه اعتراض های اجتماعی بررسی شده است. بررسی نشان می دهد زمانه زندگی دو شاعر با ناهنجاری های سیاسی- اجتماعی و دینی وسیعی روبه روست که در شعر آنها منعکس شده است. سنایی با صراحت بیشتر و مولوی در لایه های پنهان تمثیل ها به جامعه نابسامان اعتراض کرده اند. مهم ترین اعتراض مشترک آنها به جامعه مستبد و بی دین است و از اقشار مردم به حکومت داران ظالم و جاهل، صوفیان ریاکار و شهوت پرست و مردمی که از اخلاق انسانی دور شدند، اعتراض کرده اند. هر دو نیز در اعتراض به اوضاع و وضعیت اقشار مردم، سعی می کنند با آشنا ساختن انسان به اصل الهی خویش از ناهنجاری های اجتماع بکاهند. 
۱۰۲.

نقش معنویت و روحیه جهادی در حوزه سیاست و اجتماع

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ سیاست و رسانه سال سوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۰) 37-64

کلیدواژه‌ها: معنویت روحیه جهادی سیاست اجتماع

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴۳ تعداد دانلود : ۳۳۷
ایمان به خدا واعتقاد راسخ وپایداری درراه حق که ازآن به عنوان معنویت نام می بریم ،عامل اصلی درتقویت روحیه جهادی وپیروزی انبیاء واولیای الهی درطول تاریخ بشربوده وبراین اساس،عمق بخشی به ایمان وتحکیم پایه های اعتقادی بربنیانهای دانش وبینش صحیح ویقینی وایجادبسترهای لازم به منظور ایستادگی وپایداری وتقویت روحیه جهادی درمسیرحق ،رهیافت اصلی برای موفقیت درکارهای سخت خواهدبود؛رهیافتی که صحت وروایی آن درآزمونهای بزرگی درطول تاریخ تقابل همیشگی حق وباطل به اثبات رسیده است . انسان درسایه تقویت معنویت قادربه فتح قلل رفیع ودشوارسعادت وکمال نهایی خواهدبود قطعا" نقش معنویت در جهاد انبیاء واولیای الهی با گروه کافران ومشرکان ومنافقان بویژه درغزوات وسرایای تحت فرماندهی رسول گرامی اسلام (ص)،پیروزی اعجازگونه انقلاب اسلامی ویا ایستادگی ملت مسلمان ایران درهشت سال دفاع مقدس برکسی پوشیده نیست واین موفقیت ها فقط با افزایش معنویت وتقویت روحیه جهادی در ملت صورت گرفته است. بنابراین میان معنویت وروحیهجهادی ، ارتباط مستقیم وجود دارد وهر چه ایمان ومعنویت افزون گردند، چنین روحیه ای قوی تر خواهد شد تا جایی که همه انگیزه های مادی را تحت تأثیر قرار خواهد داد بنابراین معنویت وروحیه جهادی مانند دوبال پیشرفت وحرکت تکاملی جامعه اسلامی عمل می کند.
۱۰۳.

امیر مؤمنان(ع) و مؤلفه های فرهنگ «جاهلیت»، با تکیه بر ترسیم نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سراج منیر سال نهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳۲ 7 - 35

کلیدواژه‌ها: امیرالمؤمنین (ع) نهج البلاغه فرهنگ جاهلیت اجتماع قرآن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۰ تعداد دانلود : ۴۰۹
فرهنگ، مجموعه پیچیده ای شامل معارف، معتقدات، هنرها، صنایع، فنون، اخلاق، قوانین، سنن وخلاصه، همه عادات، رفتار و ضوابطی است که فرد به عنوان عضو جامعه، از اجتماع خود فرامی گیرد. در مفهوم شناسی جاهلیت در قرآن و نهج البلاغه، به تقابل جهل با عقل و حلم رهنمون می شویم. عقل مفهوم جامعی است که شامل علم و دانش، فهم و تعقل امور و عمل به اوامر الهی، حسنات و نیکی ها می شود. در مقابل، جهل صفت فضیلت سوزی است که علم و دانش، فهم و عمل به دستورهای الهی را یکسره نابود می کند. جاهلیت محدود به برهه ای از زمان نیست و به همین دلیل، قرآن آن را به «اولی» و «اُخری» تقسیم نموده است. امیر مؤمنان(ع) نکات متعددی را درباره ویژگی های عصر جاهلی فرموده اند که می توان آن ها را به دو محور کلی تقسیم نمود: نکاتی درباره فرهنگ دینیِ آن عصر، و نکاتی درباره فرهنگ اجتماعی آن. مقاله حاضر با روش تحلیلی توصیفی هر یک از دو قِسم فوق را با شش مؤلفه به بحث می نشیند.
۱۰۴.

چارچوبی برای سنجش عوامل و زمینه های گرایش به گروه های تروریستی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی سال بیست و سوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۸۸) 7 - 32

کلیدواژه‌ها: تروریسم افراط گرایی اقتصاد روان شناسی فرهنگ اجتماع

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۱ تعداد دانلود : ۴۸۸
با وجود اینکه دیدگاه ها و نظریات در مورد عوامل و زمینه های گرایش به گروه های تروریستی بسیار متنوع و متفاوت است، اما در پاسخ به این پرسش که چه عوامل و زمینه هایی باعث گرایش افراد به گروه های تروریستی می شوند، پنج رویکرد روان شناختی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی در ادبیات موجود قابل تشخیص است که هر کدام بخشی از پاسخ را ارائه می کنند؛ در حالی که هیچ کدام جامع و مانع نیستند و به تنهایی توان پاسخ گویی به چگونگی و چرایی گرایش افراد به گروه های تروریستی را ندارند. در این مقاله، ابتدا دیدگاه ها و نظریه های مختلف در قالب پنج رویکرد فوق مورد بررسی و نقد قرار گرفته و سپس چارچوبی برای درک و تحلیل جامع و دقیق تر عوامل و زمینه های گرایش به گروه های تروریستی ارائه می شود. نویسندگان معتقدند که برای شناخت جامع و دقیق عوامل و زمینه های گرایش افراد به گروه های تروریستی باید از رهیافت تلفیقی-تطبیقی استفاده شود و چارچوبی مبتنی بر نگاه بین رشته ای و تلفیق همه رویکردها را مدنظر قرار داد. بر همین اساس، چارچوب تحلیلی بدیلی مبتنی بر پیوند این رویکردها در سه سطح فردی، ملی و فراملی ارائه شده است.  
۱۰۹.

مفهوم فرهنگی اجتماعی کودکی از دیدگاه قرآن

نویسنده:
منبع: اسلام و مطالعات اجتماعی سال هشتم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۳۰) 124 - 154

کلیدواژه‌ها: کودکی قرآن اسلام مدرنیته فرهنگ اجتماع

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۳ تعداد دانلود : ۳۹۹
بازخوانی پدیده های سنتی از سوی مدرنیته منجر به شکل گیری سویه های تازه ای از پدیده ها گردیده است. پدیده کودکی نیز به عنوان یکی از دوره های مهم زندگی انسان در معرض این بازخوانی قرار گرفت. در قرائت مدرن از مفهوم کودکی، این پدیده مبتنی بر بنیان های نظری مدرنیته از چهار بعد مورد توجه قرار گرفت: «ماهیت طبیعی یا اجتماعی کودکی»، «هویت دوران کودکی در نسبت آن با بزرگ سالی»، «کودکی در ربط میان عاملیت و ساختار» و «بعد ارزشی کودکی: معصومیت یا شرارت». این بازخوانی منجر به بازنگری در مواجهه با مفهوم کودکی در عرصه عمل گردیده است. قدرت یافتن مفهوم مدرن کودکی و عملِ مبتنی بر این بازخوانی در جوامع مختلف و از جمله جامعه ایران نیز مشاهده می شود. در چنین وضعیتی، غیبت پدیده کودکی مبتنی بر بنیان های نظری اسلام به عنوان فرهنگ آرمانی جامعه ایرانی، بازخوانی این مفهوم بر اساس آموزه های اسلام را ضروری ساخته است. پژوهش پیش رو بر اساس روش «معناشناسی ایزوتسو» و مبتنی بر پرسش«کودکی از نظر فرهنگی و اجتماعی در آموزه های قرآن به چه معنا است؟» با بررسی آیات مرتبط با مفهوم کودکی، همراه با تحلیل روایات و نقل دیدگاه های مفسران در پی یافتن پاسخ این پرسش است.
۱۱۰.

فعالیت های اجتماعی زنان از دیدگاه فقه و حقوق

نویسنده:
منبع: فقه و حقوق نوین سال اول پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: زنان معاشرت خانواده اجتماع فقه حقوق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۱۳ تعداد دانلود : ۴۷۰
هر جامعه ای براساس جهان بینی خود تعریفی از روابط بین فردی دارد و بنیان خود را برمبنای همین تعریف پی می ریزد. این تعریف در جامعه ی اسلامی برگرفته از نگاه بلند معصومین علیهم السلام و مطابق با قرآن کریم است. در نگاه اسلام همه ی افراد جامعه دارای کرامت هستند به ویژه زنان که از جایگاه والایی برخوردار بوده و از ارکان نظام اجتماعی محسوب می شوند. اخلاق معاشرت زنان در حوزه ی اجتماع و خانواده به سبب تاثیرگذاری عمیق وگسترده ی آن برای همه ی جامعه اهمیت ویژه ای دارد. به این موضوع دست کم می توان از دو سو نگریست؛ نخست نسبت به خود زن و منافع یا زیان هایی که در پی این اخلاق معاشرت متوجه او می شود، دوم نسبت به منافع و زیان هایی که از پی این اخلاق معاشرت به جامعه و سایر افراد آن می رسد. در مقاله پیش رو با نگاهی کلی به دو بعد یاد شده در صدد پاسخگویی به این پرسش بودیم که از دیدگاه فقه و حقوق، معاشرت زنان در حوزه ی فعالیت های اجتماعی و خانواده بر چه اصولی استوار است و راهکارهای اجرای این اصول در دو حوزه یاد شده چیست؟ یافته های تحقیق حاکی از آن بود که در فقه به ابعاد گوناگون زندگی زنان به گونه ای گسترده پرداخته اند و می توان با جمع توصیه ها، فرامین و تعمیم مصادیق روایات، به اصول اخلاقی ارائه شده اسلام در این زمینه دست یافت و الگویی را براساس آن تعریف نمود.
۱۱۱.

ارائه مدل عوامل موثر بر بهبود رفتار مطلوب اجتماعی زنان با تاکید بر ورزش همگانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات روان شناسی ورزشی بهار ۱۳۹۹ شماره ۳۱ 189 - 200

کلیدواژه‌ها: رفتار مطلوب ورزش زنان اجتماع

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۲ تعداد دانلود : ۲۸۶
پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل موثر بر بهبود رفتار مطلوب اجتماعی زنان با تاکید بر ورزش همگانی طراحی گردید. جامعه آماری پژوهش کلیه کارکنان فدراسیون ورزش همگانی، کارشناسان آگاه به حوزه ورزش هگانی در وزارت ورزش و جوانان، کارکنان هیئت ورزش همگانی استان تهران، کارشناسان ورزش همگانی سازمان شهرداری تهران را تشکیل داد که تعداد آنان حدود 140 نفر  بود. به دلیل پایین بودن حجم جامعه آماری، بر اساس روش نمونه گیری تمام شمار، تمامی جامعه آماری به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. در نهایت پس از پخش پرسش نامه های پژوهش، تعداد 123 پرسش نامه مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد جهت بهبود رفتار مطلوب اجتماعی زنان با تاکید بر ورزش همگانی، عوامل انگیزشی، احساسی، اجتماعی، فردی، دانشی و فرهنگی به صورت معناداری تأثیرگذار می باشند. در این بین عوامل دانشی بیشترین تأثیر را دارا می باشد.
۱۱۲.

عدالت اجتماعی و دولت از منظر فلسفه سیاسی علامه طباطبایی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: تحقیقات بنیادین علوم انسانی سال پنجم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۵) 7-34
تعداد بازدید : ۳۷۶ تعداد دانلود : ۳۳۴
این مقاله، با استفاده از تحلیل متون مربوط، بر آن است که نسبت عدالت اجتماعی و دولت را از منظر فلسفه سیاسی علامه طباطبایی توضیح دهد. نگارنده در این مقاله نشان می دهد که دیدگاه علامه طباطبایی درباره عدالت اجتماعی مستقل است و با دیدگاه های موجود در این باره تفاوت دارد. فلسفه سیاسی علامه طباطبایی درباره عدالت اجتماعی، بر پایه جایگاهی که برای اجتماع و هویت مستقل آن و نسبت فرد و اجتماع قائل است، به فرد و حقوق فردی اهمیت می دهد و به نقش اجتماع در فراهم آمدن ثروت فردی هم توجه دارد؛ ازین رو، از افراط و تفریط در دولت گرایی یا بازار آزاد برحذر می دارد و بر هویت مستقل اجتماع و تقدم آن بر دولت و وظایف دولت در قبال عدالت اجتماعی تأکید دارد. نتایج این مقاله برای برنامه ریزی های اجتماعی و سیاسی و اقتصادی قابل استفاده است.
۱۱۳.

واکاوی شاخص های بارز سلامت رفتاری در تمدن اسلامی با رویکردی بر قرآن و حدیث

نویسنده:
منبع: تمدن اسلامی و دین پژوهی سال اول زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 84 – 105

کلیدواژه‌ها: تمدن اسلامی سلامت رفتاری شاخص های تمدنی اجتماع ارزش های دینی و هنجارهای قرآنی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۴ تعداد دانلود : ۲۸۸
هر تمدنی با توجه به نوع جهان بینی و مبانی که دارد؛ تیپ رفتاری خاصی را در بین افراد مدنی خویش اشاعه می دهد، تمدن اسلامی نیز، از این قاعده مستثنی نیست. تیپ رفتارهای حاکم بر این تمدن آسمانی در عین حالی که معطوف به رفتارهای عقلانی است به هدف های عالی و ارزشمند مادی و معنوی نیز، آراسته است. خصیصه و ویژگی های که عامل تمایز رفتار افراد این تمدن عظیم از دیگر تمدن ها گشته در صورتی که به درستی نهادینه گردند، پرتو افکنی شان زمان و مکان را درنوردیده و طلیعه دار می گردند.این پژوهش در عین حال که از روش کتابخانه ای- اسنادی استفاده شده با تکیه بر روش کیفی از نوع تحلیل محتوای استنباطی در پی آن است که با پردازش دقیق از واژه رفتار در زبان عربی و اصطلاح تمدن، به بازشناسی شاخص های بارز رفتاری افراد در تمدن اسلامی با استناد به آموزه های روح بخش ثقلین بپردازد شاخص های که در بین تمامی اقشار تمدن اسلامی ثابت و بدون تغییر هستند.
۱۱۴.

واکاوی خاستگاه فلسفی آموزش به اجتماع در فرآیند مشارکت پذیری شهروندان از منظر روش رئالیسم اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۸) 183-194

کلیدواژه‌ها: آموزش اجتماع رئالیسم اسلامی مش ارکت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۵ تعداد دانلود : ۲۶۶
مشارکت امری مهم در برنامه ریزی شهری است؛ یکی از عوامل ناموفق بودن اجرای پروژه های توسعه محلات شهری در ایران عدم توجه به نقش ساکنان است. این مهم، حاصل فقدان برنامه ریزی لازم برای جلب مشارکت حداکثری ساکنان و آموزش آن ها است. هدف این پژوهش، تدوین چارچوب مفهومی متناسب با فرهنگ جامعه ایرانی اسلامی برای ارائه الگوی بومی آموزش ساکنان مبتنی بر فلسفه رئالیسم اسلامی است. برای نیل به این هدف، جایگاه آموزش در فرایند جلب مشارکت مردمی مبتنی بر مبانی فلسفی اندیشه اسلامی درباب آموزش، با توجه به نقش اجتماع و به تبع آن مشارکت، تحلیل شده است تا ماهیت اندیشه اسلامی در باب آموزش اجتماعی و رفتار اجتماعی در جامعه، اهداف، اصول، روش و محتوای آموزش متأثر از اندیشه اسلامی، ارائه شود. این پژوهش از منظر هدف، تحقیق بنیادی و براساس ماهیت موضوع و حیطه مورد پژوهش در علوم اجتماعی، توصیفی–تحلیلی محسوب می شود. تبیین ویژگی های آموزش به اجتماع براساس فلسفه رئالیسم اسلامی در مقایسه با آن دسته از نظریه های مشارکت در شهرسازی و برنامه ریزی شهری که بر پایه آموزش به اجتماع تدوین شده اند، به عنوان نتیجه تحقیق نشان می دهند، آموزش از جامعه و آموزش برای جامعه اصل است، و نه آموزش به جامعه. در این جامعه، ارزش ها براساس انسان شناسی تبیین می شوند. به این معنی که در جامعه اسلامی، اهداف و نیازهای آموزشی طی فرایندی دوطرفه و با اهمیت بخشی به نقش اجتماع در این فرایند، براساس خواست های جامعه تدوین و در قالب برنامه ریزی شده به جامعه ارائه می شوند.
۱۱۵.

فلسفه اجتماعی در قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد فرهنگ سال سیزدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۵۰ 85 - 118

کلیدواژه‌ها: جامعه اجتماع فلسفه اجتماعی ترکیب جامعه منشأ اجتماع

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲۴ تعداد دانلود : ۵۱۱
فلسفه اجتماعی، بینش هستی شناسانه و چیستی شناسانه و نظریه پردازی های فلسفی درباره جوامع و چگونگی نظام بخشی به زندگی اجتماعی است؛ به گونه ای که فیلسوف اجتماعی، با پی ریزی شالوده های حقیقی و تأملات فلسفی پیرامون جامعه و اجتماع، به نوعی تعقل و فهم اجتماعی دقیق برسد. در این مقاله کوشش شده تا چشم اندازی از یک فلسفه اجتماعی بازتولید شده از قرآن، که مسائلی از قبیل نوع ترکیب جامعه، بررسی و اصالت هویت جامعه، منشأ پدیداری آن و فلسفه تقسیم بندی جوامع را در بر می گیرد، بازنمایی شود. چرا که اینها از مباحث جدی در فلسفه اجتماعی است و تعیین کننده بسیاری از مباحث دیگر اجتماعی و تبیین کننده کل نظام هستی است؛ نظامی که در آن، هم کنشیِ میان تمام ابعاد زندگی به ویژه ساحت های فردی و ساختاری، در فرایندی غایت گرایانه وجود دارد و هسته اصلی آن را منطق توحیدی، معنویت، فطرت و عقلانیت وحیانی شکل می دهد.
۱۱۶.

تاثیر دلبستگی به مکان بر سرمایه اجتماعی در محیط های مشترک همسایگی؛ مطالعه موردی: مجتمع مسکونی نور در تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات شهری دوره ششم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲۳ 39 - 52

کلیدواژه‌ها: دلبستگی مکانی مشارکت اجتماع سرمایه اجتماعی تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۴ تعداد دانلود : ۳۸۵
فضای باز در بافت های مسکونی فراتر از دیگر فضاهای مشترک مورد توجه کاربران آن قرار دارد که باعث شده در حوزه روان شناسی و جامعه شناسی محیط جایگاه ویژه ای پیدا کند. همگام با ابداع روش ها و نیز ارتقای دانش در حوزه های علوم انسانی و محیطی این دو حوزه نیز با ظهور رویکردهای مختلف، گاه متضاد و گاه مکمل رشد یافته اند. نقاط و مفاهیم مشترک در این دو حوزه می توانند راه را برای ارتباط دانش در میان این دو برای افزایش کیفیت محیط تسهیل کنند. در این مقاله سعی شده تا یکی از مهمترین مفاهیم نهفته در حوزه روان شناسی محیط یعنی دلبستگی مکانی برای افزایش سرمایه اجتماعی در محیط مورد بررسی قرار گیرد. معمولاً مطالعات در حوزه های فردی مانند دلبستگی مکانی و نیز معنای محیط به صورت فردی و یا تجربه و احساس فردی انجام شده و مطالعات در حوزه های جمعی نیز در روش ها و صورت های اجتماعی مورد بحث قرار گرفته است. در این مقاله با محوریت بهبود سرمایه اجتماعی و دلبستگی مکانی سعی شده تا بر چندبعدی بودن این موضوع توجه شود و نیز مدلی با کمک روش مدل یابی و موضوعات اثرگذار بر دلبستگی به مکان، برای تعریف ارتباط میان سه مفهوم دلبستگی مکانی، مشارکت اجتماعی و سرمایه اجتماعی ارائه شود. برای آزمون این مدل از پیمایش و روش تحلیل "مدل یابی معادلات ساختاریافته" استفاده شده که تکنیک تحلیل نیرومندی از خانواده رگرسیون چندمتغیری است. در نهایت مشخص شد که دلبستگی مکانی و مشارکت هر دو تأثیر قابل ملاحظه ای بر سرمایه اجتماعی دارند و همچنین مشارکت تأثیر زیادی بر تعلق دارد.
۱۱۷.

نقش مشارکت زنان در توسعه توانایی های سازمان های مردم نهاد (سمن ها)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زن و خانواده دوره هشتم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۷) 115 - 136

کلیدواژه‌ها: زنان سمن ها آسیب اجتماع پیشگیری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۸ تعداد دانلود : ۲۹۶
این پژوهش به بررسی نقش زنان در توسعه توانایی های سازمان های مردم نهاد (سمن) در پیشگیری از آسیب های اجتماعی می پردازد. مهمترین هدف این تحقیق شناسایی عوامل تاثیرگذاری است که نقش زنان را در توسعه ی توانایی های سمن ها افزون می کند. که طی بررسی های صورت گرفته پس از غربالگری فاکتورهای اولیه توسط تکنیک دلفی، 5 فاکتور؛ کمک های مادی، نشست های مستمر و هدفمند زنان، خدمات مشاوره اى، کاربرد آموزش در تشکل های زنان و ارتقا فرهنگ و انجام حرکات نمادین به عنوان عوامل مهمتری که پاسخ دهندگان زن می توانند درباره ی آنها اظهار نظر نمایند، شناسایی شدند. جامعه آماری این پژوهش 180 نفر از بانوان فعال عضو سازمان های مردم نهاد شهر تهران بود که بیشتر در زمینه آسیب های اجتماعی فعالیت داشتند. از این بین تعداد 123 نفر نمونه توسط فرمول کوکران تعیین شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بوده که برای پایایی آن از روش کرونباخ، و برای روایی از CVR استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها نیز توسط آزمون t تک نمونه صورت پذیرفت. نتایج پژوهش نشان داد که هر 5 فاکتور اشاره شده نقش بسزایی در توسعه توانایی های سمن ها دارند.
۱۱۸.

واکاوی فقهی حجاب در مذاهب اسلامی و تأثیر و کارکرد آن در خانواده و اجتماع

نویسنده:
منبع: فقه و حقوق نوین سال اول زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ 143 - 162

کلیدواژه‌ها: حجاب خانواده اجتماع فقهی مذاهب اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۳ تعداد دانلود : ۳۷۰
وجود حجاب بانوان در برابر مردان غیر محرم مورد توافق همه مذاهب اسلامی است. اما حدود و اندازه آن موردبحث و گفت وگوی فقهاست اکثر فقها متفق القولند که استفاده از زینت های پنهان برای زن در حضور نامحرم (چه در انظار عمومی و چه در محیط های خصوصی) حرام است و همچنین از نظر آنها نه تنها استفاده از وسایلی مانند گردنبند، انگشتر و دستبند که عرفاً به آنها زینت آلات می گویند در زیر نگاه نامحرم حرام است بلکه پوشیدن لباس هایی با رنگ چشمگیر را نیز نوعی زینت به حساب آورده اند اگرچه تمام بدن را بپوشاند.اهل سنت اتفاق دارند که جمیع بدن زن غیر از وجه و کفین باید از نامحرم پوشیده شودطبق ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی: هرکس علناً در انظار و اماکن عمومی و معابر، تظاهر به عمل حرامی نماید، علاوه بر کیفر عمل، به حبس از ده روز تا دو ماه یا تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم می گردد و درصورتی که مرتکب عملی شود که نفس آن عمل دارای کیفر نیست ولی عفت عمومی را جریحه دار نماید، فقط به حبس از ده روز تا دو ماه یا تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد.در تبصره این ماده که همان ماده ۱۰۲ قانون تعزیرات مصوب سال ۱۳۶۲ است، آمده: «زنانی که بدون حجاب شرعی در معابر و انظار عمومی ظاهر شوند، به حبس از ده روز تا دو ماه و یا از پنجاه هزار تا پانصد هزار ریال جزای نقدی محکوم خواهند شد».البته بنا بر ماده ۲۲ قانون مجازات اسلامی، چنانچه قاضی تشخیص بدهد، می تواند حبس و شلاق متهم را به جزای نقدی تبدیل کند.
۱۱۹.

تعین فرهنگی اجتماعی معرفت در قرآن(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: تحقیقات بنیادین علوم انسانی سال ششم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۹) ۵۵-۸۲
تعداد بازدید : ۳۲۹ تعداد دانلود : ۵۱۲
موضوع این مقاله درحقیقت، «تعین فرهنگی اجتماعی معرفت از منظر قرآن» است. محتوای اصلی این عبارت پرسش از تأثر و تشخصی است که معرفت های مختلف از عوامل فرهنگی اجتماعی می پذیرد و در آیات قرآن بدان اشاره شده است. به کمک برخی روش ها، ازجمله روش های تحلیل محتوای کیفی و تفسیری، از دلالت ها و التزامات آیات قرآن در زمینه معرفت شناسی و جامعه شناسی در راستای ساخت یک چهارچوب معرفتی اجتماعی بهره گرفته شده است. بر این اساس، عوامل اثرگذار بر معرفت متعدد و به ترتیب اولویت طولی عبارت است از: خداوند، انسان، عوامل غیبی، طبیعت و اجتماع. اثرگذاری خداوند متعال بر معرفت حتمی است. اراده تکوینی الهی درخصوص اعمال اختیاری، از مسیر اراده انسان می گذرد؛ بنابراین، مسئولیتش نیز با انسان است. در درجه دوم، انسان و فطرت انسانی قرار دارد و اراده انسانی در این میان شاخص است. در درجه سوم، باید از اثرگذاری موجودات غیبی، نظیر فرشتگان و شیطان یاد کرد؛ فرشتگان در راستای هدایت (معرفت صادق) و شیطان، در راستای ضلالت (معرفت کاذب) انسان می کوشند. در درجه چهارم اثرگذاری، عوامل طبیعی و فرهنگی اجتماعی قرار دارند؛ محیط طبیعی تأثیر بسزایی در وضع روانی مردم دارد. همچنین، عوامل «اجتماعی» اثرگذار بر معرفت را می توان بر محور کنش های انسانی و ساختارهای اجتماعی تنظیم کرد؛ زبان، گفتار و دیگر کنش های انسانی ازجمله عوامل اجتماعی است که تعامل غیرقابل انکاری با شناخت ها و روحیات وی دارد؛ به علاوه، ضرورت زندگی اجتماعیْ انسان ها را کنار هم قرار می دهد و هویت های جدیدی ( فرهنگی اجتماعی) به وجود می آورد. شاید اولین قدم عملی برای ایجاد چنین هویت هایی خانواده باشد. غیر از خانواده، در سطح متوسط، از پیوندهای مبتنی بر دوستی و هم نشینی می توان سخن به میان آورد. همچنین، از پیوندهای در سطح کلان، دو عامل ثروت و قدرت بسیار اهمیت دارند. این هویت های جمعی در ایجاد معرفت های جمعی نقش بسزایی دارند. تأثیر این عوامل به شکل علیت ناقص است، حتمی نیست و در چهارچوب اختیار و فطرت انسان شکل می گیرد. البته همه این اثرگذاری ها در پرتو احاطه و حضور باری تعالی است: « وَ اللَّهُ مِنْ وَرائِهِمْ مُحیط» (بروج: ۲۰): «و خدا از هر سو برایشان محیط است ».
۱۲۰.

راهبردهای مناسبِ افزایش پیوند خانه، مدرسه و جامعه؛ تأملی در تجربیات جهانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت مدرسه دوره هشتم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ 370 - 336

کلیدواژه‌ها: راهبردهای مناسب مشارکت مدارس والدین اجتماع

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۷ تعداد دانلود : ۶۰۷
شکاف حیطه ی مشارکت والدین / مدارس نظام آموزش وپرورش را به کژ کارکردی مبتلا کرده است. از این رو در پژوهش حاضر سعی شده است که با رویکرد کیفی و روش سنتزپژوهی به راه های جلب مشارکت والدین در مدارس بر اساس تجربیات جهان پرداخته شود. در بخش چارچوب نظری پژوهش ابعاد شش گانه پیشنهادی اپستین مورد استفاده قرار گرفته است. درنهایت راهبردهای مناسب بر اساس هر یک از ابعاد شش گانه تشریح شد به طوری که در بعد فرزند پروری؛ ایجاد مرکز کتابخانه ای برای والدین، برنامه های حمایت خانواده، مدیریت فضای مجازی با تشکیل school networking و برگزاری کارگاه های آموزش والدین، بعد ارتباط یابی؛ ایجاد کانال های ارتباطی شفاهی و رودررو، ارتباط یابی کتبی و اینترنتی، کارت های گزارش عملکرد دانش آموزان، به کارگیری یک رابط مدرسه/خانه، ایجاد اطلاع رسان power school، بعد مشارکت داوطلبانه؛ ارزیابی استعدادهای والدین، تقویت باورپذیری در والدین داوطلب، دعوت از داوطلبان در رویداد های مدرسه، نظرسنجی سالانه، نظارت بر نحوه اخذ کمک های مالی و طرح ریزی یک برنامه منعطف، بعد یادگیری در خانه؛ شامل مجموعه ای از راهبردها از جمله آموزش تخصصی معلمان با محوریت یادگیری در خانه، آموزش تخصصی والدین با محوریت ارائه راهنمای تکالیف خانگی و تقویت رفتار تعاملی دانش آموز با محوریت ارائه تکالیف خانگی تعاملی، بعد تصمیم گیری؛ تشکیل سازمان والدین، تهیه چک لیست انتظارات والدین، تشویق والدین به مشارکت در فرصت های غیررسمی، گزینش افراد انتخاب شده به عنوان نماینده اولیاء در اقوام و گروه های مختلف اجتماع، بعد همکاری با سازمان های اجتماعی؛ شناسایی سازمان های مرتبط با امور مدارس، دعوت از سازمان های اجتماعی، شبکه سازی مدارس، دسترسی به نقشه منابع اجتماعی از مهم ترین راهبردهای مشارکت والدین/ مدرسه به شمار می رود.