مطالب مرتبط با کلیدواژه

سرمایه فرهنگی


۳۲۱.

فراتحلیل عوامل مؤثر بر مصرف فرهنگی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مصرف فرهنگی پایگاه اقتصادی-اجتماعی سرمایه فرهنگی فراتحلیل ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷ تعداد دانلود : ۴۶
مصرف فرهنگی فعالیتی اجتماعی و کرداری روزمره است و فرهنگ به واسطه همین کردارهایی که مصرف فرهنگی می نامیم تولید یا بارور می شود. مصرف فرهنگی سبک زندگی ما و شکل نیازها و تمایلاتمان را سامان می دهد و مواد لازم را برای تولید تخیلات و رؤیاهایمان فراهم می کند. علاوه بر این، نشان دهنده تفاوت ها و تمایزات اجتماعی و نمایانگر تولیدات ثانویه ما در به کارگیری ابزارهای موجود است. در سال های اخیر، با توجه به اهمیت مصرف فرهنگی در ایران، تحقیقات متعددی در این حوزه انجام شده است. با در نظر گرفتن فراوانی و تنوع تحقیقات انجام شده در زمینه مصرف فرهنگی، نیاز به انجام تحقیقات ترکیبی مثل فراتحلیل در این حوزه احساس می شود. اصلی ترین سؤال پژوهش حاضر این است که مهم ترین عوامل مؤثر بر مصرف فرهنگی در تحقیقات انجام شده در ایران کدا م اند؟ روش تحقیق پژوهش حاضر، فراتحلیل است. جامعه آماری تحقیق همه مقالات معتبر علمی هستند که در سال های 1380 تا 1400 با موضوع مصرف فرهنگی منتشر شدند. درنهایت 44 تحقیق انتخاب شده و با نرم افزار جامع فراتحلیل (CMA2) تحلیل شدند. یافته های تحقیق نشان داد که متغیرهای پایگاه اقتصادی-اجتماعی، سرمایه فرهنگی و سن در مقایسه با سایر متغیرها تاثیر زیادی بر مصرف فرهنگی در ایران دارند. نتایج اندازه اثرات نشان می دهد که رابطه پایگاه اقتصادی-اجتماعی و مصرف فرهنگی، معادل 37/0 و در حد متوسط است. رابطه سرمایه فرهنگی و مصرف فرهنگی در تحقیقات مرور شده حدود 32/0 و در حد متوسط است. نتایج اثرات ترکیبی تصادفی نشان می دهد که رابطه سن و مصرف فرهنگی معادل 26/0- و در حد کم است.
۳۲۲.

رابطه سرمایه اجتماعی و فرهنگی با مسؤولیت پذیری زیست محیطی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مسؤولیت پذیری زیست محیطی سرمایه اجتماعی سرمایه فرهنگی بوردیو یاسوج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸ تعداد دانلود : ۵۶
اهداف: امروزه از مهم ترین مسائل زیست انسانی، توجه به محیطی است که در آن زندگی می کند. هدف از این مطالعه بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و فرهنگی با مسؤولیت پذیری زیست محیطی بر مبنای مفهوم سرمایه در اندیشه بوردیو است. روش مطالعه: این پژوهش به روش پیمایشی با جامعه آماری شهروندان 15 ساله و بیشتر شهر یاسوج اجرا شده است. حجم نمونه مبتنی بر فرمول کوکران و بر اساس واریانس محاسبه شده از پیش آزمون و با 95 درصد اطمینان، 323 نفر تعیین شد. اعتبار پرسش نامه نیز از نوع صوری و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ اندازه گیری شد. یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که بین سرمایه اجتماعی و سرمایه فرهنگی تجسم یافته با مسؤولیت پذیری زیست محیطی رابطه معناداری وجود دارد. بین متغیرهای زمینه ای (جنسیت، تحصیلات، وضعیت اشتغال، وضعیت تأهل) با مسؤولیت پذیری زیست محیطی رابطه معناداری وجود ندارد. مدل یابی معادله ساختاری نشان داد که 44 درصد از واریانس متغیر مسؤولیت پذیری زیست محیطی توسط متغیرهای سرمایه اجتماعی (با تأثیر بیشتر) و سرمایه فرهنگی تبیین می شود. نتیجه گیری: بر اساس یافته های این پژوهش و نظریه بوردیو، هرچه سرمایه اجتماعی و فرهنگی شهروندان بیشتر باشد مسؤولیت پذیری زیست محیطی مطلوب تری دارند. در شهر یاسوج به دلیل التزام به روابط و پیوندهای قومی و طایفه ای، برخورداری از سرمایه اجتماعی در قالب حمایت اجتماعی در شبکه های ارتباطی نقش بسیار مؤثری در ترغیب مردم به رفتارهای مسؤولانه زیست محیطی دارد. بنابراین، در راستای آموزش های نظری و عملی افراد در رفتارهای مسؤولانه زیست محیطی با استفاده از خود شهروندان، صدور مجوز فعالیت به سازمان های مردم نهاد در حیطه محیط زیست با حداقل دخالت دولت، برگزاری کارگاه ها و همایش ها و اجتماعات عمومی، تقویت پل های ارتباطی بین مردم و سازمان های مسؤول در حوزه محیط زیست به ویژه از طریق فضای مجازی، تقویت ارتباطات و اعتمادسازی بین مردم و سازمان های غیردولتی از جمله نهادهای مذهبی و آموزش خانواده ها از طریق مدارس پیشنهاد می شود.
۳۲۳.

نقش سرمایه فرهنگی و روان شناختی در عمل کرد شغلی مربیان ورزشی فراجا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سرمایه فرهنگی سرمایه روان شناختی عمل کرد شغلی کارکنان فراجا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶ تعداد دانلود : ۴۶
هدف این مقاله، بررسی نقش سرمایه فرهنگی و روان شناختی در عمل کرد شغلی در بین مربیان ورزشی فراجا بود. روش پژوهش حاضر، توصیفی–همبستگی بوده و براساس هدف، از نوع کاربردی است. نمونه گیری به صورت غیر احتمالی، داوطلبانه و دردسترس و متشکل از 165 مربی ورزشی در سطح تهران بود. آن ها به پرسشنامه های سرمایه فرهنگی، سرمایه روان شناختی و عمل کرد شغلی پاسخ دادند. به منظور تحلیل داده ها از الگوی معادله ساختاری با ترفند حداقل مربعات جزئی استفاده شد. ارزیابی الگوی بیرونی نیز براساس شاخص های اندازه گیری شده، ازجمله میانگین واریانس استخراج شده، پایایی ترکیبی و معیار فورنل و لارکر مورد تأیید قرار گرفت. یافته ها نشان داد که سرمایه فرهنگی بر عمل کرد شغلی و سرمایه روان شناختی اثرگذار است و اثر سرمایه فرهنگی نیز بر عمل کرد شغلی مربیان ورزشی فراجا معنی دار بود. همچنین، سرمایه روان شناختی رابطه بین سرمایه فرهنگی و عمل کرد شغلی را به صورت جزئی میانجی گری کرد. به طورکلی می توان اظهار داشت که سرمایه فرهنگی و سرمایه روان شناختی مربیان ورزشی فراجا می توانند بر عمل کرد شغلی آن ها تأثیر به سزایی داشته باشد.
۳۲۴.

تبیین رابطه سرمایه های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی با سلایق سینمایی مخاطبان (مورد مطالعه: سینماروهای شهر زاهدان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مصرف سینما سرمایه اجتماعی سرمایه فرهنگی سینمارو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰ تعداد دانلود : ۸۰
هدف تحقیق حاضر آن بوده است تا ضمن شناخت برخی ویژگی های سینماروها در شهر زاهدان، ارتباط انواع سرمایه با گرایش های سینمایی آن ها را بررسی نماید. از آن جا که دست یابی به هدف فوق الذکر منوط به شناخت گرایش و سلیقه افراد، و نیز بررسی ذائقه فرهنگی آنان بر حسب دارایی ها یا سرمایه های شان می باشد، لذا در پژوهش حاضر از رویکرد پیر بوردیو به عنوان راهنمای نظری کار استفاده شده است. روش تحقیق نیز از نوع کمی و با هدف توصیف و تبیین پدیده مورد بررسی و با استفاده از ابزار پرسشنامه محقق ساخته بوده است. جامعه آماری تحقیق کلیه مشتریان سینماهای شهر زاهدان در زمان جمع آوری داده ها و حجم نمونه 232 نفر بوده است که به صورت تمام شماری از افراد حاضر به همکاری انتخاب شده اند. یافته های تحقیق نشان می دهد که سرمایه های فرهنگی و اجتماعی با بسیاری از گرایش های سینمایی سینماروهای زاهدانی رابطه معناداری دارند. در حالی که سرمایه اقتصادی چنین ارتباط معناداری را نشان نمی دهد. همچنین تمامی ویژگی های زمینه ای مورد بررسی سینماروهای زاهدانی شامل جنسیت، سن، وضعیت تأهل، قومیت، مذهب، میزان تحصیلات، وضع فعالیت و طبقه اقتصادی خانواده، حداقل با برخی با گرایش های سینمایی آن ها از رابطه معناداری برخوردارند.
۳۲۵.

تحلیل ساختاری نقش عوامل سرمایه ای در امید به آینده جوانان (مورد مطالعه: جوانان استان آذربایجان شرقی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: امید به آینده سرمایه اجتماعی سرمایه فرهنگی سرمایه اقتصادی جوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹ تعداد دانلود : ۵۱
امروزه، امیدواری به مثابه بنیادی ترین انگاره جوانان در عرصه پیشرفت اجتماعی محسوب می شود. از طرفی اشکال سه گانه سرمایه می تواند مهترین عامل در تقویت امید به آینده جوانان مورد توجه قرار گیرد. در پژوهش حاضر امید به آینده در ارتباط با عوامل سرمایه ای شامل سرمایه اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر گردآوری داده ها توصیفی – تحلیلی و پیمایشی است. جامعه آماری جوانان 15 تا 29 ساله استان آذربایجان شرقی هستند که 613 نفر از آنها با فرمول کوکران و به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای در سال 1398 انتخاب شده اند. برای گردآوری داده ها، از پرسشنامه استاندارد امید به آینده اسنایدر و برای تحلیل داده ها از SPSS و LISREL استفاده شده است. یافته های توصیفی پژوهش نشان می دهد که، میانگین درصدی امید به آینده جوانان مورد مطالعه 23/62 درصد می باشد که نشان می دهد امید به آینده از وضعیت متوسط به بالایی در میان جوانان برخوردار است. یافته های حاصل از آزمون فرضیه ها نیز نشان می دهد که وضعیت تاهل و سن رابطه ای با امید به آینده جوانان نداشته ولی میانگین امید به آینده به تفکیک شهرستان محل سکونت و وضعیت اشتغال تفاوت معنی داری داشته است. همچنین امید به آینده با سرمایه اجتماعی و فرهنگی رابطه مثبت و معنی داری داشته ولی با سرمایه اقتصادی رابطه معنی داری ندارد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان می دهد که اشکال سه گانه سرمایه (اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی) حدود 26 درصد واریانس امید به آینده را تبیین می کنند.
۳۲۶.

تحلیلی بر نقش کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بر ارتقاء گرافیک و انیمیشن طی دو دهه 1350-1340 ه.ش. (مطالعه افزایش سرمایه های کنشگران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: گرافیک انیمیشن کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان دهه 1350-1340 ه.ش سرمایه فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶ تعداد دانلود : ۲۷
نهادهای اجتماعی با سازوکارهای منظم و هدفمند، سعی در ساخت و تقویت قواعد حاکم بر مناسبات کنشگران دارند. «کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان» از نهادهای جریان ساز حوزه فرهنگ و هنر محسوب می شود. این نهاد در کنار اهداف اصلی که منوط به ارتقاء پرورش فکری کودکان با گسترش فرهنگ کتابخوانی شکل گرفت، به رشد هنرهای تجسمی و نمایشی حوزه کودکان و نوجوانان کمک شایانی نمود. کانون با ایجاد محفلی متعالی، به بهره وری حوزه گرافیک و انیمیشن نیز یاری رساند و با ایجاد محیطی پویا، باعث افزایش سرمایه های طراحان آن دو عرصه شد. در این مقاله، به مطالعه نقش کانون در ارتقاء گرافیک و انیمیشن طی دو دهه 1340 و 1350 ه.ش. پرداخته می شود. هدف اصلی، نمایش اهمیت یک نهاد قدرتمند با بهره وری حقیقی و درست در توسعه حوزه فرهنگ و هنر است و هدف فرعی، نمایش دستاوردهای کانون در حوزه گرافیک و انیمیشن در دو دهه 1340 و 1350 ه.ش. است. پرسش اصلی پژوهش این است که عملکرد کانون در رشد گرافیک و انیمیشن ایران به چه صورت بوده است؟ نحوه پاسخ گویی با مطالعه افزایش سرمایه های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی کنشگران صورت می گیرد. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی و با گردآوری اطلاعات بر مبنای شیوه اسنادی تبیین شده است. نتیجه پژوهش نشان می دهد که گرچه کانون به صورت مستقیم، برنامه ای برای رشد حوزه گرافیک در دستورکار خویش نداشت، اما با وجود مدیریت راهبردی، این فرصت را برای کنشگران حوزه گرافیک فراهم کرد تا آنان بتوانند سرمایه های خویش را در کانون افزایش داده و بخشی از تاریخ گرافیک ایران را شکل دهند. در حوزه انیمیشن، کانون با سرمایه گذاری مستقیم باعث شکل گیری «دوره طلایی انیمیشن» ایران شد.
۳۲۷.

تحلیل جامعه شناختی شاخص های سرمایه فرهنگی و عوامل مؤثر بر آن مطالعه موردی: دانشجویان دختر دانشگاه های پیام نور و آزاد اسلامی قاین(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۲۶ تعداد دانلود : ۲۷
سرمایه فرهنگی، قدرت شناخت و قابلیت استفاده از کالاهای فرهنگی در هر فرد و در برگیرنده ی تمایلات پایدار فرد است که در خلال اجتماعی شدن در افراد، بر اساس سه بعد (ذهنی، عینی و نهادی) انباشته می گردد. هدف مقاله حاضر، سنجش میزان بهره مندی دانشجویان دانشگاه های پیام نور و آزاد اسلامی قاین از سرمایه فرهنگی و هر یک از مؤلفه های آن و تحلیل جامعه شناختی تأثیر عواملی مانند اوقات فراغت، استفاده از موبایل، مصرف گرایی، گرایش به سلیقه، سبک بدن و موسیقی بر میزان سرمایه فرهنگی در میان دانشجویان است. چارچوب نظری این پژوهش، رهیافت ترکیبی در حوزه سرمایه فرهنگی و هم چنین هر یک از عوامل مورد بررسی از نظریات بوردیو، بنت و وبلن ... است. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دختر دانشگاه های پیام نور و آزاد اسلامی قاین هستند که حجم نمونه طبق فرمول کوکران 322 نفر و به روش نمونه گیری خوشه ای طبقاتی، افراد انتخاب شده اند. ابزار گردآوری پرسش نامه محقق ساخته است که پس از برآورد، پایایی سؤالات میزان آلفای کرونباخ برابر با 75/0 درصد به دست آمده است. با استفاده از نرم افزار  Spss22 و استفاده از آمارهای توصیفی و استنباطی (تحلیل عاملی، رگرسیون و تحلیل مسیر) نتایج به دست آمده از این پژوهش بیانگر وجود ارتباط بین متغیرهای مستقل (فراغت، موبایل، مصرف گرایی، گرایش به سلیقه، سبک بدن و موسیقی) با متغیر وابسته (میزان سرمایه فرهنگی) است. میزان بهره مندی دانشجویان از سرمایه فرهنگی طبق نتایج به دست آمده در حد زیاد (24/51) ارزیابی شده است. بر اساس نتایج رگرسیون گام به گام، مهم ترین عامل تأثیرگذار بر میزان سرمایه فرهنگی دانشجویان، متغیر موبایل است که ضریب بتای 309/0 را داشته است. معادله پیش بینی میزان سرمایه فرهنگی می تواند 6/75 درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین کند.
۳۲۸.

مطالعه تأثیر سرمایه فرهنگی و مؤلفه های آن بر سبک تغذیه ای شهروندان شهر مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۳۲ تعداد دانلود : ۱۷
سبک تغذیه یکی از ابعاد سبک زندگی است که شیوه و روش تغذیه ی افراد در زندگی روزمره را شامل می شود که این سبک از زندگی، متأثر از سرمایه فرهنگی است. هدف اصلی این نوشتار، رابطه بین سبک تغذیه با سرمایه ی فرهنگی شهروندان شهر مشهد است به عبارت دیگر، در این پژوهش ابعاد مصرف مواد غذایی، تدارکات غذا، نوع خوردنی ها، زمان صرف غذا، مکان غذا خوردن، نحوه ی صرف غذا و صرف غذا در مهمانی، برای سبک تغذیه ای در نظر گرفته شده است و رابطه این ابعاد با مؤلفه های سرمایه فرهنگی (سرمایه متجسد، سرمایه عینی و سرمایه ضابطه ای و نهادی) مورد سنجش قرار می گیرد. روش تحقیق حاضر، پیمایش و ابزار مورد استفاده پرسش نامه خودمحقق ساخته است و جامعه آماری شهروندان شهر مشهد به تعداد 2766258 نفر است که بر اساس فرمول کوکران، حجم نمونه ای برابر با 510 نفر از شهروندان، با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب  شده اند. پایایی میزان آلفای کرونباخ پرسش نامه 95/0 به دست  آمده است. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه  و تحلیل قرار گرفت و نتایج نشان داد که بین سرمایه فرهنگی و سبک تغذیه ای رابطه ی معناداری وجود دارد (000 P≥0/). براساس تحلیل رگرسیون چندگانه، یافته ها نشان داد که 88% از واریانس متغیر وابسته (سبک تغذیه)، به وسیله متغیر مستقل سرمایه فرهنگی تبیین و پیش بینی شده است و میزان همبستگی هر کدام از ابعاد سرمایه متجسد 89/0، سرمایه عینی 87/0 و سرمایه نهادی 89/0 با سبک تغذیه ای شهروندان، بیانگر این نکته است که سرمایه فرهنگی و مؤلفه های آن می تواند پیش بینی کننده قدرتمندی برای سبک تغذیه ای باشد.
۳۲۹.

مطالعه سنجش شاخص های سرمایه فرهنگی بر سواد رسانه ای دانشجویان؛ نمونه موردی: دانشجویان دانشگاه پیام نور مرکز قاینات(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۲۹ تعداد دانلود : ۲۰
سواد رسانه ای مجموعه ای از رویکردهایی است که در برابر برنامه های رسانه ای مخاطبان، حضور فعال دارند و پیام های آن را منتقدانه و مفسرانه پیگیری می کنند. هدف مقاله حاضر، سنجش میزان بهره مندی دانشجویان از سواد رسانه ای است و مطالعه نقش سرمایه فرهنگی و شاخص های آن در افزایش سواد رسانه ای مورد نظر بوده است. چارچوب نظری این پژوهش، ترکیبی از نظریات بوردیو، هابز و تامن است. روش این تحقیق، پیمایش از نوع کاربردی است و جامعه آماری، دانشجویان دانشگاه پیام نور قاینات هستند که حجم نمونه طبق فرمول کوکران 374 نفر و به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب  شده اند. ابزار گردآوری، پرسشنامه خود محقق ساخته است که پس از برآورد، پایایی سؤال ها و میزان آلفای کرونباخ برابر با 93/0% به دست  آمده است و اعتبار صوری پرسشنامه توسط متخصصان جامعه شناس صورت گرفته است. با استفاده از ویرایش 22 نرم افزارspss  و آماره های توصیفی و استنباطی (پیرسون و رگرسیون)، نتایج به دست آمده از این پژوهش بیانگر وجود ارتباط بین متغیر مستقل با متغیر وابسته (میزان سواد رسانه ای) است. میزان بهره مندی دانشجویان از سواد رسانه ای طبق نتایج به دست آمده، در حد کم (5/57%) ارزیابی شده است. بر اساس نتایج رگرسیون، سرمایه فرهنگی با میزان بتای 163/0 توانسته است متغیر وابسته سواد رسانه ای را تبیین کند. هم چنین نتایج نشان می دهد که معادله پیش بینی میزان سرمایه فرهنگی می تواند 5/68% از واریانس متغیر وابسته را تبیین کند. در نتیجه، رابطه مؤثر بین سرمایه فرهنگی بر سواد رسانه ای برابر با 241/0 بوده و بر اساس جمع اثر کل شاخص های تحلیل مسیر، سرمایه فرهنگی برابر با 749/0 به صورت مستقیم و غیرمستقیم، سواد رسانه ای را تبیین و تحلیل می کند.
۳۳۰.

رابطه سرمایه اجتماعی، فرهنگی و رسانه ها با میزان گرایش مردم به مصرف مواد غذایی محلی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۲۷ تعداد دانلود : ۲۱
مصرف محلی یا گرایش به مصرف محصولات تولیدی خارج از روال متعارف تولید انبوه، باوجود وفوری و دسترسی راحت به کالاهای صنعتی، یک پدیده جدید درحوزه ی مطالعات مصرف می باشد. این پدیده می تواند دلایل متعدد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، جمعیتی، مدیریتی و غیره داشته باشد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه ی این پدیده با سرمایه های اجتماعی و فرهنگی است. این پژوهش از نوع کاربردی است. روش گردآوری اطلاعات به صورت پیمایشی و ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه ای است. جامعه ی آماری این تحقیق خانواده های شهر سبزوار در سال 1397 و نمونه ی آماری از طریق فرمول کوکران، 383 نفر برآورد گردید. شیوه ی نمونه گیری به صورت خوشه ای چندمرحله ای بوده است. یافته ها نشان داد که بین متغیر رسانه های گروهی و متغیر وابسته پژوهش، رابطه معنی داری وجود ندارد، اما بین متغیرهای سرمایه فرهنگی و سطح سواد با گرایش مردم به مصرف مواد غذایی محلی، رابطه مستقیم و معنی داری وجود دارد. سرمایه ی اجتماعی نیز رابطه ی معکوس و معنی داری با گرایش مردم به مصرف مواد غذایی محلی دارد. آزمون های چند متغیره نشان داد که با کنترل و حضور تمام متغیرهای تبیین کننده، اعتماد شخصی، تعمیم یافته و اعتماد سازمانی، بیشترین رابطه را با متغیر وابسته دارند. در میان این سه بُعد نیز به ترتیب اعتماد تعمیم یافته و اعتماد سازمانی به صورت معکوس، بیشترین تأثیر را بر متغیر وابسته داشته اند.
۳۳۱.

بررسی تأثیر متغیرهای جمعیت شناختی بر سرمایه فرهنگی در بین شهروندان خراسان شمالی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۲۵ تعداد دانلود : ۲۹
هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی تأثیر متغیرهای جمعیت شناختی بر سرمایه فرهنگی است. روش این پژوهش، پیمایش و ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه استاندارد بوردیو می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه شهروندان 18 سال به بالای ساکن شهرهای بجنورد، اسفراین و شیروان است. در این پژوهش برای تعیین حجم نمونه، از جدول مورگان استفاده شده است که با توجه به محاسبات انجام شده طبق این جدول، حجم نمونه به دست آمده، برابر 412 می باشد. روش نمونه گیری در پژوهش فوق، روش نمونه گیری هدفمند و تلفیقی است که شامل شیوه نمونه گیری طبقه ای برحسب معیارهای جمعیت شناختی، تصادفی ساده و خوشه ای چندمرحله ای است. برای سنجش متغیر سرمایه فرهنگی از پرسشنامه استاندارد بوردیو استفاده شد. در این تحقیق از اعتبار صوری و محتوایی برای تعیین روایی تحقیق استفاده شده است. همچنین ضریب آلفای کرونباخ گویه های مربوط به ابعاد سرمایه فرهنگی93/0 می باشد که نشان دهنده همبستگی درونی بالای گویه ها در این پرسشنامه است.داده ها به کمک نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. با توجه به میانگین به دست آمده (41/3) می توان بدین نتیجه رسید که ابعاد سرمایه فرهنگی در بین شهروندان سه شهرستان بجنورد، اسفراین و شیروان در سطح بالایی قرار دارد. نتایج آزمون پیرسون برای سنجش رابطه گروه سنی و سرمایه فرهنگی و ابعاد آن نشان داد که بین سن و دو بُعد سرمایه فرهنگی تجسم یافته و عینیت یافته، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. می توان گفت بین متغیر پایگاه اقتصادی- اجتماعی با سرمایه فرهنگی و دو بُعد سرمایه فرهنگی عینیت یافته و نهادینه شده ساکنان حاشیه شهرهای بجنورد، اسفراین و شیروان رابطه معنا داری وجود دارد؛ بدین معنا که میزان سرمایه فرهنگی عینیت یافته و نهادینه شده در بین افراد موردمطالعه، متأثر از پایگاه اقتصادی- اجتماعی آن ها است. با استناد به یافته های موجود می توان گفت بین جنسیت و قومیت با سرمایه فرهنگی از لحاظ آماری رابطه معناداری وجود ندارد.
۳۳۲.

بررسی تأثیر سرمایه فرهنگی بر احساس امنیت ساکنان حاشیه شهرهای بجنورد، شیروان و اسفراین(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۲۸ تعداد دانلود : ۲۷
احساس امنیت، یکی از ابعاد اساسی مفهوم امنیت در معنای کلی آن است. درواقع زمانی که فرد احساس کند در جامعه و تعاملات اجتماعی خطری جان، مال یا سلامتی وی را مورد تهدید و تعرض قرار نمی دهد، می توان گفت فرد دارای احساس امنیت است. احساس امنیت یکی از نیازهای مبرم بشر است؛ بنابراین هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی نقش سرمایه فرهنگی و ابعاد آن بر احساس امنیت در بین ساکنان حاشیه نشین شهرهای بجنورد، شیروان و اسفراین است. روش انجام پژوهش حاضر پیمایشی است که برای نیل به اهداف پژوهش، با استفاده از فرمول کوکران412 نفر از ساکنان شهرهای مذکور به روش تلفیقی خوشه ای چند مرحله ای و تصادفی ساده، به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه استاندارد سرمایه فرهنگی بوردیو و محقق ساخته احساس امنیت بود که روایی آن از طریق اعتبار محتوایی و صوری و پایایی آن نیز از طریق محاسبه آلفای کرونباخ تعیین شد؛ درنهایت تجزیه و تحلیل یافته ها با استفاده از نرم افزار spss انجام پذیرفت. با توجه به میانگین به دست آمده (29/2)، احساس امنیت در بین پاسخگویان در حد پایینی قرار داشت. نتایج حاصل از آزمون پیرسون حاکی از وجود رابطه معنادار بین سرمایه فرهنگی تجسم یافته با امنیت جانی، مالی و شغلی بود. همچنین آمارهای استنباطی مبین رابطه معنادار بین متغیر سرمایه فرهنگی عینیت یافته و بُعد امنیت مالی و شغلی بود؛ اما براساس یافته های پژوهش، رابطه ای بین سرمایه فرهنگی عینیت یافته با امنیت جانی و عاطفی وجود ندارد. علاوه بر این، نتایج نشان داد سرمایه فرهنگی نهادینه شده اثری بر میزان احساس امنیت شهروندان ندارد؛ درنتیجه تحولات اخیر در مسیر اهمیت یافتن فرهنگ و فرهنگی شدن؛ سرمایه و دانش فرهنگی می تواند حیاتی ترین بخش زندگی که همان احساس امنیت است را تحت الشعاع قرار دهد.
۳۳۳.

مطالعه جامعه شناختی موفقیت در کنکور(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کنکور سراسری موفقیت سرمایه فرهنگی سرمایه اجتماعی سرمایه اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳ تعداد دانلود : ۱۳
یکی از ارکان اساسی توسعه در هر جامعه ای، موفقیت در تحصیل علم و آموزش در زمینه های تخصصی گوناگون و ایجاد فرصت های یکسان برای دستیابی همه افراد جامعه به این منابع می باشد. لذا کوشش شده است تا تأثیر سه عامل: سرمایه «فرهنگی»، سرمایه «اجتماعی» و سرمایه «اقتصادی» خانواده داوطلب، بر موفقیت در کنکور سراسری، مورد بررسی قرارگیرد. هدف تحقیق، تعیین میزان نقش سرمایه های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی موجود در خانواده های پذیرفته شدگان بر موفقیت فرزندانشان در کنکور سراسری است. روش تحقیق بصورت پیمایشی و با تکنیک پرسشنامه ای انجام شده است که از نتایج بدست آمده می توان ادعا نمود که افزایش سرمایه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی در داوطلبان متقاضی ورود به دانشگاه ها، موجب افزایش میزان موفقیت آنان می باشد. جامعه آماری از بین پذیرفته شدگان رشته برق دانشکده فنی دانشگاه تهران و آموزشکده کامپیوتر سازمان سنجش آموزش کشور در سال 1388 می باشد. در این پژوهش سه فرضیه و یک سوال مطرح است فرضیه اصلی پژوهش این است که آیا بین سرمایه های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی خانواده با موفقیت در کنکور همبستگی معنی داری وجود دارد؟ نتیجه به دست آمده این است که همبستگی در سرمایه های فرهنگی و اجتماعی نسبتاً ضعیف و در سرمایه های اقتصادی متوسط می باشد.  نتایج پژوهش نشان می دهد داوطلبانی که از خانواده های دارای سرمایه های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی بالاتری برخوردارند در کنکور موفق تر می باشند. به دیگر سخن هرچه سرمایه فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی بیشتر باشد موفقیت در کنکور بیشتر می باشد. 
۳۳۴.

تبیین نقش مؤلفه های برنامه درسی پنهان آموزش عالی در بازتولید سرمایه های فرهنگی- اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آموزش عالی بازتولید فرهنگی برنامه درسی پنهان سرمایه فرهنگی نابرابری آموزشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲ تعداد دانلود : ۲۲
مقاله حاضر، نقش مؤلفه های برنامه درسی پنهان آموزش عالی بر بازتولید فرهنگی- اجتماعی را تبیین نموده است. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی است و از استنتاج مبتنی بر تحلیل مفاهیم و مفهوم پردازی مجدد نتایج پژوهش های پیشین، استفاده شده است. یافته ها نشان داد که نظریه بازتولید فرهنگی- اجتماعی، با مفهوم سرمایه فرهنگی و اجتماعی پیوند بسیار نزدیکی دارد. در این راستا، مؤلفه های برنامه درسی پنهان نظام آموزش عالی (استاد، دانشجو، برنامه درسی، روش تدریس، ارزشیابی، قوانین و مقررات و محیط فیزیکی دانشگاه) بازتولید طبقات اجتماعی بالا و پایین را در قالب برخورداری و محرومیت از فرصت ها و امکانات آموزشی دانشگاهی به نحو مثبت و منفی در پی دارند. تبلور عینی این رخداد، متأثر از مؤلفه های برنامه درسی پنهان آموزش عالی، در تعدادی از استنادهای پژوهشی و نیز بحث فرصت های آموزشی در نظام آموزش عالی، محسوس است. 
۳۳۵.

فراتحلیل مطالعات رابطه سرمایه فرهنگی و مدارای اجتماعی در ایران (با تأکید بر متغیر تعدیل گر گروه سنی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سرمایه فرهنگی مدارای اجتماعی اندازه اثر فراتحلیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱ تعداد دانلود : ۲۶
سرمایه فرهنگی دربرگیرنده تمایلات پایدار فرد، گرایشات و عاداتی است که طی فرآیند جامعه پذیری حاصل می شود و مدارای اجتماعی نیز ناظر بر وضعیتی است که در آن افراد و گروه ها، نسبت به وضعیت، رویداد و پدیده ای که آن را به شدت ناپسندیده می شمارند و یا نسبت به آن بی تفاوت هستند، با خویشتن داری و مدارا برخورد می کنند.روش پژوهش این تحقیق فراتحلیل است.در گام نخست ارزیابی پژوهش های منتخب، مفروضات همگنی و خطای انتشار، مورد بررسی قرار گرفتند که یافته ها حکایت از ناهمگنی اندازه اثر و عدم سوگیری انتشار مطالعات مورد بررسی داشت .در مرحله دوم، ضریب اندازه اثر و نقش تعدیل کنندگی متغیر سن با به کارگیری نسخه دوم نرم افزار CMA مورد ارزیابی قرار گرفت. محاسبات آماری بیانگر این مطلب هستند که میانگین اندازه اثر سرمایه فرهنگی (اثرات ترکیبی تصادفی (بر مدارای اجتماعی در مطالعات مورد پژوهش معادل 195/0 و از آنجا که اندازه برآورد شده در محدوده اطمینان است، می توان اذعان داشت که سرمایه فرهنگی بر مدارای اجتماعی اثرگذار است. بنابر نظام تفسیر اندازه اثر ناشی از فراتحلیل معروف به مدل کوهن، اندازه اثر به دست آمده از پژوهش حاضر در سطح کم متمایل به متوسط می باشد. از دیگر یافته های شایان توجه تحقیق حاضر، اندازه اثر جوانان در مدل تصادفی نسبت به سایر گروه های سنی بیشتر است، به عبارتی سرمایه فرهنگی جوانان بر مدارای اجتماعی اثرگذارتر است.
۳۳۶.

تحلیل جامعه شناختی سرمایه فرهنگی و سبک زندگی: مطالعه ای پیرامون مصرف موسیقی (مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه مازندران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: موسیقی سبک زندگی سرمایه فرهنگی جامعه شناسی مصرف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳ تعداد دانلود : ۴۶
پژوهش حاضر نتیجه یک تحقیق پیمایشی کمّی می باشد که در رابطه با مصرف موسیقی و سبک زندگی صورت گرفته است. جامعه آماری تحقیق؛ دانشجویان دانشگاه مازندران بوده اند. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران برابر با 372 نفر بوده که برای اطمینان بیشتر به 385 نفر افزایش یافت. براساس نتایج پژوهش انجام شده، مصرف موسیقی پاپ بیشترین درصد را از بین انواع سبک موسیقی به خود اختصاص داده است. نتیجه آزمون تفاوت معناداری نشان می دهد که بین ساکنین شهر و روستا از حیث میزان مصرف موسیقی تفاوت معناداری وجود دارد امّا تفاوت معناداری بین زن و مرد از این حیث وجود ندارد. نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون گویای آن است که متغیرهای مصرف موسیقی و درآمد خانواده با یکدیگر رابطه معنادار دارند و ضریب همبستگی آنان مثبت است. همچنین متغیرهای مصرف موسیقی و تحصیلات با یکدیگر رابطه معنادار دارند و ضریب همبستگی منفی آنها نشان میدهد که با افزایش هریک از متغیرها، متغیر دیگر کاهش پیدا می کند و بالعکس. مصرف موسیقی با متغیرهای الگوی پوشش و مدیریت بدن که از اجزای سبک زندگی هستند رابطه معنادار دارند امّا این رابطه با متغیر اوقات فراغت معنادار نمی باشد.در نهایت نتایج نشان می دهد که با افزایش میزان تحصیلات والدین، میزان مصرف موسیقی در بین افراد نیز افزایش پیدا می کند و همچنین با کاهش تحصیلات والدین، میزان مصرف موسیقی در بین افراد نیز سیر نزولی دارد. همچنین نتایج نشان می دهد که36 درصد از واریانس سبک زندگی(متغیر وابسته) توسط متغیرهای مستقل این تحقیق تبیین می شوند.
۳۳۷.

فهم فرآیند گذار استانداران جمهوری اسلامی ایران با رویکرد داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: استاندار گذار رهبری داده بنیاد میدان نهادی سرمایه فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷ تعداد دانلود : ۳۳
فرآیند گذار مجموعه پدیده هایی است که استاندار از لحظه ای که حکم خود را دریافت می کند تا زمانی که به اندازه کافی بر وظایف جدید در استانداری تسلط پیدا کند و منابع و محدودیت های را بشناسد، تجربه می کند، این پدیده ها شامل وقایع بیرونی، اقدامات و یادگیری ها است و مدت زمان دوره گذار شش ماه تا یک سال است، هدف پژوهش فهم فرآیند گذار استانداران جمهوری اسلامی است.این پژوهش به روش نظریه پردازی داده بنیاد انجام شده است، به این منظور مصاحبه عمیق با نه نفر از استانداران انجام شد و سه زندگی نامه بررسی شد.داده های به دست آمده از مصاحبه ها، طی فرآیند کدگذاری باز، محوری، انتخابی به کمک نرم افزار Maxqda تحلیل شد و مدل فرآیند گذار استانداران پدیدار شد، پدیده محوری این مدل داده بنیاد «سرگشتگی استاندار بین میدان های نهادی» است.نتیجه گیری: استاندار برای مقابله تعارض های موجود، راهبردهای شناسایی میدان های نهادی، ایجاد کانال هایی برای دریافت اطلاعات از این میدان ها، ایجاد رابطه با افراد درون میدان ها و در نهایت تأثیرگذاری بر این میدان ها را به کار می گیرد. عوامل زمینه ای و عوامل مداخله گر نیز، بر راهبردهای به کار گرفته شده استاندار مؤثرند. عوامل زمینه ای، موارد مربوط به شخص حقیقی استاندار و شامل سرمایه فرهنگی و سرمایه اجتماعی استاندار است. عوامل مداخله گر، عوامل خارج از اختیار استاندار است و شامل نگاه مردم نسبت به حکومت، جایگاه قانونی و اختیارات استاندار، سطح توانمندی وزیر کشور و وضعیت توسعه یافتگی استان است و در نهایت پیامد به کارگیری راهبردها، اعتمادزایی استاندار در میدان های نهادی، ایجاد امکان نقش آفرینی و بهره برداری از سرمایه موجود در میدان هاست.
۳۳۸.

تحلیل جامعه شناختی نابرابری آموزشی و فرصت های دسترسی به آموزش عالی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نابرابری آموزشی عدالت آموزشی آموزش عالی سرمایه اجتماعی سرمایه فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷ تعداد دانلود : ۱۶
در این پژوهش تلاش می شود تا ضمن تحلیلی بر نقش عوامل مختلف در ایجاد و بازتولید نابرابری آموزشی و فرصت-های دسترسی به آموزش عالی و شناخت از ویژگی ها و فرایندهای اثرگذار، زمینه بازنگری در سیاست ها و برنامه ریزیهای نظام آموزش فراهم شود.روش پژوهش: این پژوهش با توجه به هدف کاربردی و با توجه به سوالات به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. جهت شناسایی زمینه ها و عوامل اثرگذار در ایجاد و بازتولید نابرابری آموزشی از مطالعات کتابخانه ای و اسنادی استفاده شده و برای افزودن به غنای یافته های تحلیلی، از داده های سازمان سنجش آموزش کشور و تحلیل آنها با آزمون های آماری همچون مقایسه میانگین و یو من ویتنی استفاده شده است. یافته ها: یافته ها نشان میدهد بطور کلی تقاضا برای آموزش عالی در جهان رو به افزایش است، اما این افزایش تقاضا در کشورهای توسعه یافته تابعی از تقاضا برای نیروی کار تحصیل کرده و نشان از توسعه متوازن آموزش عالی دارد و در ایران، گسترش آموزش عالی تقاضا محور بوده و بر مبنای نیازهای اقتصادی و اجتماعی شکل نگرفته است. نتیجه گیری: تدوین سیاست ها برای رفع نابرابری باید مبتنی بر رفع موانع در اجتماع محلی باشد. اطمنیان از شمول اجتماعی همه گروه ها، کاهش شکاف بین موسسات و نهادهای آموزشی و رشته های تحصیلی، ارتقای سطح کیفی همه نهادهای آموزشی در حد قابل قبول و دسترسی یکسان برای همه به لحاظ مادی از جمله این موارد است. در عین حال، بسیار اهمیت دارد که در اصلاح سیاستهای تدوین شده و بازتوزیع امکانات از نقش متغیرهای فردی نیز چه در مناطق برخوردار و چه غیربرخوردار غافل نشد.
۳۳۹.

رابطه سرمایه فرهنگی با سبک زندگی سلامت محور (مورد مطالعه: زنان بالای 20 تا 48سال شهر دامغان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: زنان سرمایه فرهنگی سبک زندگی سلامت محور دامغان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷ تعداد دانلود : ۱۳
هدف نوشتار حاضر رابطه بین سرمایه فرهنگی با سبک زندگی سلامت محور است. ازنظر روش شناسی ،رویکرد کمی محور مبتنی بر شیوه پیمایش با تکیه بر ابزار پرسشنامه استاندارددر بین زنان 20 تا 48 ساله شهر دامغان به تعداد 400 نفر در قالب نمونه گیری خوشه ای تصادفی ساده یافته ها جمع آوری شد.میزان آلفای کرونباخ سبک زندگی سلامت محور برابر (933/0) و سرمایه فرهنگی (800/0) و میزان روایی همگرایی متغیر وابسته (409/0) و متغیر مستقل برابر با (474/0) به دست آمده است و از روش های آمار توصیفی و استنباطی با تکیه بر نرم افزار SPSS یافته ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاکی از آن است که وضعیت میانگین متغیر ها در حد متوسطبه بالا بوده است.در بین ابعاد سبک زندگی سلامت محور(روابط بین فردی)و در بین ابعاد متغیر سرمایه فرهنگی (سرمایه ضابطه ای) اهمیت بیشتری داشته اند.بر اساس نتایج همبستگی پیرسون(571/0) رابطه بین متغیرهای اصلی متوسط، مثبت و معنادار بوده است و رابطه مفروض بین مولفه های سرمایه های عینیت یافته (452/0)و تجسم یافته(427/0) با متغیر وابسته معنی دار با شدت متوسط و رابطه مفروض مولفه سرمایه ضابطه مند (225/0) بامتغیر یادشده معنی دار با شدت ضعیف بوده است. بر اساس نتایج بتای رگرسیون بیشترین بتاها (سرمایه فرهنگی، سرمایه عینیت یافته، سرمایه تجسم یافته، سرمایه ضابطه مند و…) با مقدار ضریب همبستگی (527/0) توانسته اند در حدود 32 درصد از تغییرات متغیر سبک زندگی سلامت محور را تبیین کنند.
۳۴۰.

بررسی رابطه سرمایه فرهنگی با خرده فرهنگ های جوانان در شهر یزد

کلیدواژه‌ها: سرمایه فرهنگی خرده فرهنگ سبک پوشش اوقات فراغت سخن گفتن ارزش و هنجار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶ تعداد دانلود : ۱۵
امروزه سرمایه فرهنگی به عنوان یکی از مهمترین سرمایه های هر کشورشناخته می شود و جوانان به عنوان اصلی ترین گروه جامعه نقش قابل توجهی در دریافت این سرمایه دارند چرا که میتواند گامهای موثری در جهت ایجاد و البته اصلاح سلایق و گرایش آنان نسبت به خرده فرهنگهای جامعه داشته باشد. اصلی ترین هدف پژوهش بررسی رابطه سرمایه فرهنگی با گرایش به خرده فرهنگهای جوانان میباشد. مبانی نظری پژوهش با استفاده از نظریات بوردیو، کوهن تدوین شده است. این پژوهش در دو بخش اکتشافی و توصیفی انجام شده که ابتدا در بخش اکتشافی به منظور ساختن ابزار مناسب و شناخت خرده فرهنگهای مختلف جوانان شهر یزد به انجام مصاحبه کیفی با 20 نفر از جوانان پرداخته شده و پس از شناسایی گونه های خرده فرهنگ و ساختن ابزار مناسب پژوهش به شکل پیمایشی اجرا گردید. در بخش پیمایشی حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 385 نفرتعیین گردید که به شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحلهای انتخاب شدند. یافته های پژوهش نشان داد که سرمایه فرهنگی جوانان یزدی در سطح پایینی قرار دارد و سرمایه فرهنگی با خرده فرهنگهای سخن گفتن، پوشاک و آرایش، ارزش و هنجار، فیلم و موسیقی رابطه معناداری دارد.