مطالب مرتبط با کلیدواژه

معنویت


۱۸۱.

پارادایم اسلامی توسعه انسانی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و مطالعات اجتماعی سال اول پاییز ۱۳۹۲ شماره ۲ 136 - 161

کلیدواژه‌ها: توسعه انسانی اسلامی پارادایم اسلامی تمدن بشری معنویت حیات طیبه جامعه اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۸ تعداد دانلود : ۲۸۸
توسعه انسانی اسلامی نیاز امروز تمامی جوامع بشری است. آن چه توسعه انسانی یک جامعه را از دیگر جوامع رنگ و بوی دیگر می بخشد و سرعت نفوذ و انتشار تمدنی اش را متمایز می کند پارادایم یا دیدمان حاکم بر آن جوامع می باشد که در این مقاله به معنای چارچوب و اصول فکری که بر بینش انسان نسبت به رویدادهای جهان و آدمی تأثیر می گذارد، در نظر گرفته شده است. پارادایم اسلامی نسبت به توسعه انسانی با پارادایم متعارف توسعه انسانی تفاوت دارد. در این مقاله، با استفاده از آیات قرآن کریم ماهیت توسعه اسلامی، اهداف نهایی این توسعه، و مبانی عقیدتی و ارزشی توسعه اسلامی که کرامت، عزت، و رفاه انسان را محقق می سازد؛ تبیین می شود. بنابراین، مقاله در صدد پاسخ گوی به این پرسش است که این اهداف، مبانی عقیدتی و ارزشی از منظر اسلام کدامند؟ و روش اکتشاف آن ها چگونه  است؟ روش تحقیق در مرحله گردآوری اطلاعات، اسنادی یا کتابخانه ای است. در استنتاجات قرآنی، حدیثی و فقهی مطابق روش تحلیل متون عمل می شود. در مباحث اقتصادی به روش تحلیلی عمل خواهد شد.
۱۸۲.

بررسی برخی مؤلفه های برنامه درسی تربیت معنوی در چارچوب سنت گرایی سید حسین نصر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های برنامه درسی دوره نهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ 320 - 355

کلیدواژه‌ها: مؤلفه های برنامه درسی معنویت تربیت معنوی سنت گرایی سید حسین نصر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۸ تعداد دانلود : ۴۳۷
هدف اصلی این مقاله بررسی برخی مؤلفه های برنامه ی درسی تربیت معنوی بر مبنای سنت گرایی سید حسین نصر است. مؤلفه های مورد بررسی اصول، روش ها و محتواهای تربیت معنوی هستند. این پژوهش از نوع فلسفی است و با روش استنتاجی فرانکنا انجام گرفت. یافته ها نشان می دهد برخی از اصول تربیت معنوی در منظومه ی فلسفی-عرفانی نصر عبارتند از: اصل پیروی از سنت که متضمن عمل به آداب شریعت و طریقت نیز می باشد، تبعیت از استاد، شکوفاسازی داشته های فطری، حجاب و غفلت زدایی، حضور اجتماعی فعال و کثرت طریقت ها که متضمن تساهل و تسامح در امر تربیت است. روش های تفکر، تأمل معنوی، مراقبه، هرمنوتیک معنوی، مطالعه ی سه کتاب وحی، انسان و طبیعت؛ مطالعه ی علوم سنتی، مشق نظری و عملی هنرهای سنتی، عمل به آداب روحانی، عمل های صالح مبتنی بر نیکی، تقوا، توبه و مجاهده ی درونی از روش های تربیتی استنتاج شده اند. محتوای تربیت معنوی نیز شامل سنت و مؤلفه های آن یعنی وحی های الهی، میراث تصوف، علوم سنتی، ادبیات سنتی، هنرهای سنتی، اسطوره و نماد است. رویکرد نصر به تربیت معنوی توجه بیش تری به زیبایی شناسی، اخلاق، حیطه ی عاطفی، عشق و جوهره ی دین دارد و متضمن تعلیم وتربیت کثرت گراست.
۱۸۳.

بررسی نشانه های فقر معنوی در قرآن و روایات

نویسنده:
منبع: پژوهش های نوین در آموزه های قرآن و سنت سال اول پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: معنویت فقر فقرمعنوی قرآن حدیث

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۷۴ تعداد دانلود : ۴۹۲
انسان دو مرحله وجود و دو خود حقیقی و مادی دارد، که خودِ انسانی او نفخه الهی است که از عالم ملکوت نازل گشته تا در زمین خلیفه الله باشد. اگر آدمی از بُعد معنوی و روحانی وجود خویش غفلت کند و حقیقت وجودی خویش و اصالت خود را فراموش کند دچار فقر معنوی می شود. فقر معنوی نشانه ها و مصادیقی دارد در کسانی که به آن مبتلا می شوند نمود پیدا می کند و از وجود نشانه ها به فقر معنوی افراد پی برده می شود. بروز این نشانه ها انسان را به این امر آگاه می کند که فرد فقر زده را با نگاه قرآن و اهل بیت به درمان آن بپردازد و می تواند روحیه تفکر و تعقل را در نهاد آدمی زنده کند. پژوهشگران با هدف تبیین و شناخت اصلی ترین نشانه های فقر معنوی که عبارتند از احساس بی هویتی، بی تقوایی، هوی پرستی و طغیان گری با دلایل قرآن و سنّت به واکاوی آن ها پرداخته اند. روش تحقیق و جمع آوری اطلاعات به صورت توصیفی- تحلیلی و فیش برداری از کتب جوامع روایی و تفسیری و کتب مرجع و موضوعی می باشد.
۱۸۴.

ضرورت نگاه تمدنی به مفهوم معنویت(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: نقد و نظر سال نوزدهم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳ (پیاپی ۷۵) 123 - 153

کلیدواژه‌ها: معنویت رویکردهای دین پژوهی تبارشناسی مطالعات تمدنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۴ تعداد دانلود : ۴۵۳
مفهوم «معنویت» از مفاهیمی است که تعریف آن در آثاری که بدان پرداخته اند ابهام دارد و مسئله اصلی این مقاله آن است که چرا تعریف های ارائه شده از معنویت دارای ابهام است، چرا از هر رویکردی که به آن نگریسته شده معنای واژه نیز تفاوت یافته است؟ بنابر ادعای این مقاله دلیل ابهام مفهوم معنویت آن است که رویکردهای موجود در تعریف معنویت از داشتن نگاه تمدنی به معنویت غفلت کرده اند. در مقاله حاضر پس از تقسیم تعریف های معنویت به لغوی و رویکردی، تعریف های رویکردی معرفی می شوند و در ادامه نشان داده می شود که معنویت از منظر پارادایم های مختلف علوم اجتماعی و سنت های دانشگاهی چگونه نگریسته می شود. در نهایت پس از معرفی و نقد رویکردهای موجود، رویکرد تبارشناختی به معنویت معرفی می شود که بیش از دیگر رویکردها به وجوه تمدنی این پدیده توجه کرده است. ازین رو، معرفی ظرفیت های آن برای داشتن نگاه تمدنی به مفهوم معنویت سودمند است. در پایان برخی از ضعف ها و کژتابی های این رویکرد نیز به اجمال مطرح می شوند.
۱۸۵.

تولید و عرضه معنویت در بازار مصرف سرمایه داری(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: نقد و نظر سال بیبست و یکم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۸۳) 30 - 57

کلیدواژه‌ها: عصر جدید اضطراب معنویت دنیوی شدن فرامادی گرایی شخصی شدن و انفسی سازی دین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۷ تعداد دانلود : ۳۴۷
موضوع این نوشتار شخصی شدنِ پدیده دین داری و کالاشدگی مقوله معنویت است که یکی از مسئله های عصر فرانوگرایی و انسان مضطرب دنیای فناوری شده است. سال ها جست وجو در پی نیاز فطری انسان - پیوند با فراماده - که با گریز فراوان از دین مداری همراه بود، گزیری از پذیرش نسخه های بدلی ادیان جانشین و صورتکی از عرفان های خودبنیاد به بار نیاورد. نظام سرمایه داری سایه ای فراخ بر سر بازار اقتصاد مغرب و مشرق گستراند و «مصرف» را سراسرِ هستی و چیستی انسانیت جلوه بخشید. در نتیجه «مرجعیت معنوی» که تا دیرگاهی برخاسته از نهادهای سنتی بود از میان رفت. «فرهنگ و دین» تن پوشی اقتصادی به تن کردند و با نشان های تجاریِ گونه گون در بازار تجارت دینی، چونان کالایی پُرخریدار به فروش رسیدند. روش این پژوهش توصیفی_ تحلیلی به همراه نقد رویکرد جدید غرب به دین و معنویت است؛ ساحتی که انسانِ عصر جدید دست خویش را در گزینشِ آنچه او را به فراماده پیوند می دهد آزاد دیده و معنویت های نوپدید نیز در بستر شعار «دین طبق سفارش شما»، فعالیتی پُرسود برای خود آفریدند. هدف این مقاله نیز اثبات این مسئله است که غرب پس از دوره شکوفایی، دوره زوالی را تجربه کرده است که با نادیده انگاری پیوند دین و معنویت و گرایش به معنویت خودساخته، ساحت قُدسی عالم را از زمین جدا کرد و اگرچه به فرامادی گرایی روی آورد، با این حال مرتبه فرامادیِ هستی را این جهانی نگریست.
۱۸۶.

نقد و بررسی مسئله «رنج» در نظریه معنویت و عقلانیت(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: نقد و نظر سال بیبست و یکم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۸۳) 77 - 97

کلیدواژه‌ها: رنج آرامش معنویت دین عقلانیت ابزاری سکولاریسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۷ تعداد دانلود : ۵۴۷
نظریه پیوند میان عقلانیت و معنویت  با هدف کاهش رنج و آلام بشری ارائه شده است با این اعتقاد که دین سنتی دیگر توان برآوردن این هدف را ندارد و معنویت در عصر جدید، جانشین دین می شود؛ چون با عقلانیت همراه است و تنها معنویت عقلانی می تواند از رنج انسان ها بکاهد، ولی به نظر می رسد نظریه عقلانیت و معنویت در برآوردن این هدف با اشکال های متعددی مواجه است. در این نظریه، ماهیت «رنج» به خوبی تبیین نمی شود و ناتمام است؛ همچنین نظریه پرداز برای کاهش آلام بشری، پنج مرحله و گام را ضروری دانسته است، اما نظریه معنویت نتوانسته به درستی آن گام ها را طی کند و جامعیتی نسبت به همه انواع رنج های بشری ندارد. این نظریه در معناداری و توجیه رنج های مورد هدف نیز اشکال های جدی دارد؛ همچنین اینکه این نظریه چگونه و از چه راهی می تواند این هدف را برآورده سازد، نا مشخص رها شده است و مهم تر اینکه مبنای ناواقع گرایانه این نظریه، قابلیت برآوردن هدف (کاهش آلام بشری) را نداشته، امکان آن را فراهم نمی کند.
۱۸۷.

نقد درونی تباین دین و معنویت در نظریه پیوند معنویت و عقلانیت(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: نقد و نظر سال بیبست و یکم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۸۴) 59-81

کلیدواژه‌ها: معنویت دین عقلانیت آخرت گرایی تقلید سکولاریسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۱ تعداد دانلود : ۲۶۲
تباین میان دین و معنویت، یکی از نتایج نظریه پیوند عقلانیت و معنویت است. نظریه پرداز در این رویکرد، معنویت را در سه ویژگی اصلی با آموزه های اساسی دین ناسازگار دانسته است. وی آخرت گرایی، مابعد الطبیعه سنگین و تقلید را سه ویژگی اصلی دین می داند که با سه مؤلفه اصلی و اجتناب ناپذیر معنویت، یعنی دنیاگرایی، مابعدالطبیعه سبک و زندگی اصیل انسان معنوی، متباین می داند. به باور ایشان تباین در مؤلفه های اصلی دین و معنویت، به تباین در خود آنها می انجامد. وی معنویت را باورهایی می داند که موجب آرامش و کاهش آلام انسان می شود و منظور او از عقلانیت نیز که با معنویت پیوند دارد، عقلانیت ابزاری است. موارد ادعایی ناسازگاری دین و معنویت، افزون بر اینکه با اشکال هایی در مبانی و مفاهیم به کار رفته در نظریه مواجه است، اشکال هایی در ساختار درونی نظریه و نیز با دیگر مدعیات نظریه پرداز دارد؛ معنویت در این نظریه می تواند به آخرت گرایی و به مابعدالطبیعه سنگین بینجامد و باورهای دینی نیز می تواند بر اساس مبانی نظریه پرداز از عقلانیت برخوردار باشد. بنابراین، تباین ادعایی دین و معنویت قابل رفع است.
۱۸۸.

رابطه معنویت و نظم جویی شناختی هیجان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تحولی روانشناسان ایران سال دوازدهم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۴۸ 385-377

کلیدواژه‌ها: نظم جویی شناختی هیجان راهبردهای سازش یافته راهبردهای سازش نایافته معنویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۷ تعداد دانلود : ۴۸۵
هدفاین پژوهش تعیین رابطه معنویت و ابعاد نظم جویی شناختی هیجان بود. شرکت کنندگان پژوهش 387 دانشجو، 228 دختر و 160 پسر مقطع کارشناسی دانشگاه شیراز بودند که به شیوه چندمرحله ای انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه نظم جویی شناختی هیجان (گارنفسکی، کرایج و اسپین هاون، 2001) و شاخص معنویت فراگیر (میوز- بورک، 2004) استفاده و با استفاده از رگرسیون چندگانه به روش همزمان قدرت پیش بینی زیرمقیاس های معنویت در هر یک از ابعاد نظم جویی هیجانی تحلیل شد. یافته های این پژوهش مبین آن بود که ابعاد تعالی و احساس معنا و هدفمندی معنویت، راهبردهای سازش یافته را به صورت مثبت و بعد تعالی معنویت را به صورت مثبت معنادار و بعد آرامش درونی به صورت منفی معنادار، راهبردهای سازش نایافته را پیش بینی کرده اند. نتایج حاکی از آن بود که در کل معنویت راهبردهای سازش یافته نظم جویی شناختی هیجان را به صورت مثبت و راهبردهای سازش نایافته را به صورت منفی پیش بینی می کند.
۱۸۹.

اثربخشی آموزش معنویت بر کاهش تعارضات زناشویی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی پاییز ۱۳۹۶ شماره ۱۳ 95 - 120

کلیدواژه‌ها: آموزش معنویت تعارضات زناشویی رویکرد حل مسئله معنویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۸ تعداد دانلود : ۳۱۲
این تحقیق با موضوع اثربخشی آموزش معنویت بر کاهش تعارضات زناشویی انجام شد. پس از بررسی و مطالعه مباحث و دیدگاه های گوناگون انجام شده، در خصوص روابط میان متغیرها، تعداد 2 فرضیه مطرح شد. ابزار مورد استفاده پرسشنامه استاندارد تعارضات زناشویی دکتر ثنایی بود. جامعه آماری شامل کلیه زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره دادگستری شهرستان شاهرود در سال 1395 بود که با روش نمونه گیری تصادفی، تعداد 30 زوج به دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. طرح پژوهشی طرح نیمه تجربی با پیش آزمون- پس آزمون و گروه کنترل بود. ابتدا برای هر گروه پیش آزمون اجرا گردیده، سپس مداخله آزمایشی (مهارت های معنویت) در طی 10 جلسه به اجرا درآمد. پس از اتمام برنامه آموزشی، پس آزمون اجرا گردید. زوجین پس از گذشت 5/1 ماه تحت آزمون پیگیری قرار گرفتند. نتایج فرضیات با استفاده از روش آماری تحلیل کوواریانس تک متغیری و چند متغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند؛ داده ها نشان داد که بین گروه آزمایش و گروه کنترل تفاوت معناداری وجود دارد. به عبارتی آموزش معنویت موجب کاهش تعارضات زوجین گردید.    
۱۹۰.

زایشی ناخواسته؛ نقدی بر انسان شناسی نظریه معنویت و عقلانیت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت فلسفی سال شانزدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۶۴)

کلیدواژه‌ها: انسان شناسی پست مدرنیته دین معنویت ناسازگاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۴ تعداد دانلود : ۲۹۷
نظریه معنویت و عقلانیت بر آن است که دین نهادینه در جهان معاصر نمی تواند نقش سنتی خود را در آرامش بخشی و رها ساختن انسان از رنج ایفا کند و تنها معنویت می تواند از عهده آن برآید. ازآنجاکه این نظریه، رسالت خود را برای انسان جدید تعریف کرده، خود را ناگزیر و متعهد به مؤلفه های پست مدرنیته می بیند. براساس این نظریه، انسان معنوی عبارت است از انسان معنویِ پست مدرن با شاخصه ها و ویژگی های سازگار با آن. ملکیان در بیان ویژگی های انسان معنوی به برخی ویژگی های پست مدرنیته وفادار است، اما ویژگی های اساسی تری نیز برای انسان معنوی برمی شمارد که او را از وفاداری و تعهد به مبانی و الگوهای پست مدرن خارج می سازد. انسان معنوی با ویژگی های اخیر تنها در نظام و ساختار دین سنتی امکان تحقق دارد و امکان زایش آن بر اساس مبانی انسان شناختی ایشان و الگوهای معنویت سکولار فراهم نیست، یا انسان دوگانه ای است که ویژگی های ناسازگاری (دینی و پست مدرن) را با هم جمع کرده است.
۱۹۱.

نقش معنویت و بخشش در علائم روان شناختی بیماران مبتلا به بیماری عروق کرونر قلب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه روانشناسی مثبت سال پنجم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۷) 17 - 28

کلیدواژه‌ها: معنویت بخشش علایم روانشناختی اختلال کرونری قلب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۳ تعداد دانلود : ۴۰۷
طی سالهای اخیر پژوهش های علت شناسی نقش ابعاد زیستی- روانی- اجتماعی و معنوی را در بروز و تشدید بیماری های قلبی عروقی بیش از پیش مورد تاکید قرار داده اند. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش معنویت و بخشش در علائم روان شناختی بیماران مبتلا به بیماری عروق کرونر قلب انجام شد. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود که در آن 96 بیمار مراجعه کننده به بیمارستان های اصفهان و کلینیک های پزشکی با تشخیص عروق کرونر قلب درسال1396، به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه گرایش های معنوی (شریفی و مهرابی)، پرسشنامه بخشش (ورثینگتون، هوک و ویتولیت) وفرم کوتاه پرسشنامه علایم روانشناختی (دورا) استفاده گردید. تحلیل داده ها با روش های آماری پیرسون و تحلیل رگرسیون چند متغیره به شیوه گام به گام انجام شد. نتایج نشان داد بین ابعاد معنویت و علائم روان شناختی همبستگی منفی وجود دارد. در زیر مقیاس های علائم روان شناختی با ابعاد باورهای معنوی، احساس کسب معنویت، خودشکوفایی معنوی و فعالیت های اجتماعی و مذهبی رابطه منفی مشاهده شد. همچنین در زیر مقیاس های علائم روان شناختی با ابعاد گذشت هیجانی و تصمیمی نیز رابطه منفی مشاهده شد. نتایج نشان داد متغیرهای معنویت و بخشش پیش بینی کنندهای معناداری برای کاهش علائم روان شناختی بودند. با الهام از یافته ها می توان ازبرنامه های آموزشی مبتنی بر معنویت و بخشش برای ارتقای سلامت روان در بیماران کرونری قلب بهره برد.
۱۹۲.

نقش معنا، صلح و ایمان در ابعاد کیفیت زندگی زنان مبتلا به سرطان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی سال پانزدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۵۹ 237 - 248

کلیدواژه‌ها: سرطان پستان کیفیت زندگی معنویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۸ تعداد دانلود : ۵۶۱
این پژوهش با هدف تعیین سهم معنا، صلح و ایمان به عنوان مؤلفه های سلامت معنوی در تبیین کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سرطان پستان انجام شد. نمونه برداری به روش غیرتصادفی هدفمند از میان بیماران در دسترس صورت گرفت و تعداد 125 بیمار از 3 بیمارستان شهر تهران در این پژوهش شرکت کردند. پس از حذف داده های ناقص، در نهایت تعداد 117 آزمودنی در تحلیل نهایی وارد شدند و به پرسشنامه اختصاصی کیفیت زندگی وابسته به سرطان پستان (بردی و دیگران، 1997) و مقیاس بهزیستی معنوی ارزیابی عملکرد در درمان بیماری های مزمن (پترمن و دیگران، 2002) پاسخ دادند. داده ها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی چندگانه تحلیل شد. نتایج نشان داد که تمامی جنبه های معنویت با ابعاد کیفیت زندگی رابطه مثبت معنادار دارند، به جز ایمان که با ابعاد اجتماعی، زیرمقیاس بازو و کیفیت زندگی اختصاصی سرطان پستان رابطه معنا دار نشان نداد. از میان این سه جنبه، صلح بالاترین میزان همبستگی را با پیامدها داشت، اگرچه معنا رابطه بیشتری را فقط با کیفیت زندگی اجتماعی نشان داد. در نهایت، صلح به تنهایی در پیش بینی کیفیت زندگی کلی نقش داشت و دو بعد دیگر قادر به پیش بینی معنادار کیفیت زندگی کلی نبودند. بر اساس یافته های این پژوهش، معنویت می تواند بر کیفیت زندگی زنان مبتلا به سرطان پستان اثر بگذارد. بنابراین، توجه به معنویت در مراقبت از این افراد، اهمیت بسیاری دارد؛ به ویژه توجه به بعد هیجانی آن یعنی صلح که می تواند هسته مداخله های روان شناختی با جهت گیری معنوی باشد.
۱۹۳.

بررسی تأثیر معنویت بر رفتار اخلاقی در خانواده: واکاوای دیدگاه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد نقده و واحد سولدوز(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت اخلاقی سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۲۳)

کلیدواژه‌ها: معنویت رفتار اخلاقی خانواده معادلات ساختاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۴ تعداد دانلود : ۵۰۵
قرآن کریم یک الگوی کامل برای رفتار های سالم و اخلاقی در روابط اجتماعی و فردی است و آگاهی اخلاقی منجر به رفتار اخلاقی خواهد شد. هدف این پژوهش، تبیین تأثیر معنویت بر رفتار اخلاقی در خانواده، در میان دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد بین الملل سولدوز و واحد نقده می باشد. روش پژوهش، به لحاظ هدف کاربردی، و از حیث جمع آوری داده ها، توصیفی – همبستگی با استفاده از الگوی معادلات ساختاری است. از جامعه آماری تحقیق با استفاده از فرمول کوکران و نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده، تعداد 302 نفر برای نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده های پژوهش، شامل پرسش نامه معنویت پارسیان و دونینگ، و پرسش نامه رفتار اخلاقی لوزیر می باشد. به منظور آزمون نیکویی برازش از مدل سازی معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی تجزیه وتحلیل صورت گرفت. نتایج تحلیل نشان داد، معنویت بر رفتار اخلاقی در خانواده تأثیر مثبت و معناداری دارد. معنویت 39/0 از تغییرات رفتار اخلاقی در خانواده را تبیین می کند. از میان ابعاد معنویت، فعالیت معنوی 29/0، اهمیت اعتقادات معنوی 29/0، خودآگاهی 20/0 و نیازهای معنوی معادل 16/0 از تغییرات رفتار اخلاقی را تبیین می کند. ضریب معناداری مسیر معنویت بر رفتار اخلاقی در خانواده معادل 36/6 می باشد که از مقدار معیار 96/1 بیشتر است.
۱۹۴.

تحلیل و بررسی چیستی و جایگاه عقلانیت در معنویت مدرن(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: حکمت عرفانی سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۵)

کلیدواژه‌ها: عقل عقلانیت عقلانیت مدرن معنویت معنویت مدرن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۱ تعداد دانلود : ۳۲۳
امروزه مقوله معنویت برای بشر اهمیت فراوانی پیدا کرده است. بر همین اساس، دیدگاه های معنوی متعدد و گاه متضادی در میان مکاتب فکری و فلسفی طرح شده است که یکی از آنها معنویت مدرن نام دارد. از این منظر، امروزه بر اساس عقلانیت مدرن و همسو با تجددگرایی، باید فهمی نوین از دین ارائه داد تا در پرتو آن، درد و رنج انسان کاهش یابد، و انسان به آرامش و رضایت باطن دست پیدا کند. از سوی دیگر، این رویکرد معتقد است که معنویت دینی در تأمین غرض یاد شده ناکارآمد است. در پژوهش پیش رو تلاش شده است تا حد ممکن بررسی جامعی از ماهیت و ویژگی های عقلانیت در نظریه معنویت مدرن صورت گیرد. از رهگذار این بررسی و پژوهش روشن می شود که عقلانیت با مشخصه استدلال طلبی نه تنها مقتضی معنویت مدرن نیست، بلکه در تمایز و تباین با آن است.
۱۹۵.

تبیین نقش معنویت و درک از رهبری اخلاقی در تحلیل نقشه اهمیت - عملکرد نگرش کارآفرینانه کارکنان در صنعت نفت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: چشم انداز مدیریت دولتی سال دهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳۹ 179-208

کلیدواژه‌ها: رهبری اخلاقی معنویت نگرش کارآفرینانه پرسشنامه (پیمایش)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۳ تعداد دانلود : ۴۱۴
هدف پژوهش حاضر که از نظر هدف کاربردی، از حیث روش جمع آوری داده ها از نوع توصیفی-همبستگی و از نظر رویکرد کمی می باشد، بررسی تأثیر درک کارکنان از رهبری اخلاقی، بر نگرش کارآفرینانه آنها با در نظر گرفتن نقش میانجی معنویت کارکنان است. جامعه آماری پژوهش شامل 175 نفر از کارکنان ادارات تابعه مدیریت تدارکات و امور کالای شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب بود که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی و فرمول کوکران، تعداد 125 نفر به عنوان حجم نمونه در نظر گرفته شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) و نرم افزار Smart PLS صورت پذیرفت. نتایج پژوهش از یک سو حاکی از تأثیر مستقیمِ مثبت و معنادار رهبری اخلاقی بر معنویت و نگرش کارآفرینانه کارکنان و از سویی دیگر، تأثیر غیر مستقیم رهبری اخلاقی بر نگرش کارآفرینانه از طریق متغیر میانجی معنویت می باشد. یافته های این پژوهش بیانگر آن است که درک کارکنان از رهبری اخلاقی بر سطح معنویت و در نتیجه نگرش کارآفرینانه آنان تأثیر گذار است. این نتایج بینش های ارزشمندی در رابطه با منشاء نگرش های کارآفرینانه کارکنان در سازمان ها برای افزایش نرخ وقوع رفتارهای کارآفرینانه سازمانی ارائه می نماید.
۱۹۶.

تأثیر تناسب ضعیف فرد با سازمان بر تمایل به ترک خدمت کارکنان حوزه ستادی وزارت آموزش و پرورش با توجه به نقش میانجی فرسودگی شغلی و تعدیل کننده معنویت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های مدیریت عمومی سال دوازدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۴۵ 311 - 330

کلیدواژه‌ها: تناسب ضعیف فرد با سازمان تمایل به ترک خدمت فرسودگی شغلی معنویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۸ تعداد دانلود : ۶۲۳
این پژوهش به بررسی تأثیر تناسب ضعیف فرد با سازمان بر تمایل به ترک خدمت با توجه به نقش میانجی فرسودگی شغلی و تعدیل کننده معنویت در 6 ماه اول سال 2017 می پردازد. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و برحسب روش گردآوری داده ها، توصیفی - پیمایشی و از نوع پژوهش های همبستگی است. جامعه آماری پژوهش حاضر 1450 نفر، شامل کارکنان حوزه ستادی وزارت آموزش و پرورش در استان تهران می باشد. برای محاسبه حجم نمونه از جدول کرجسی و مورگان استفاده شده و با توجه به این که در هر پژوهش امکان دارد تعدادی از پرسشنامه ها برگشت داده نشود، 335 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند و پرسشنامه ای با طیف لیکرت 5 گزینه ای بین آن ها توزیع و310 پرسشنامه قابل استفاده جمع آوری گردید. تحلیل های آماری به کمک نرم افزارهای SPSS و Smart PLS  انجام می شود. نتایج پژوهش حاکی از آن است که تناسب ضعیف فرد با سازمان بر تمایل به ترک خدمت و فرسودگی شغلی، و فرسودگی شغلی بر تمایل به ترک، اثر مثبت و معناداری دارد، اما معنویت تأثیر تناسب ضعیف فرد با سازمان بر فرسودگی شغلی و فرسودگی شغلی بر تمایل به ترک خدمت را تعدیل نمی کند.
۱۹۷.

قرائتی عرفی از دین؛ تحلیل و نقد رهیافت دین شناختیِ العشماوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه نوین دینی سال پانزدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۵۷ 7-16

کلیدواژه‌ها: تاریخمندی عرفی گرایی دین معنویت شریعت العشماوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۰ تعداد دانلود : ۴۴۶
امروزه جریانی نواندیش در جهان عرب، در پی فروکاهیِ دین به معنویت است. این جریان به صورت نرم از سنّت و شریعت دینی گذر کرده و دینِ منهای احکام اجتماعی سیاسی را بر دینِ برخوردار از این احکام ترجیح داده است. محمد سعید العشماوی (1932 2013م) از جمله نمایندگان این رهیافت است. او با اتخاذ رهیافت تاریخمندانه به قرآن، بشری دانستن الفاظ قرآن، و محدود کردنِ اعتبار سنّت نبوی و قوانین فقهی به زمان حضور پیامبر(ص)، تقریری دنیوی از دین در جهان اسلام ارائه داده است. این مقاله با روشی تحلیلی و استنادی، در پی سنجش و نقد مداخل ورود وی به این رهیافت عرفی است. یافته های تحقیق نشان می دهد ناسازواری هایی درونی در اندیشه های وی وجود دارد که نقض غرض از سوی خدای حکیم، نفی جاودانگی دین، بی نیازیِ کامل انسان از دین، نفی نزول دفعی قرآن، و انکار عصمت پیامبر در دریافت و ابلاغ وحی، از جمله آن هاست. این موارد، رهیافت العشماوی در حوزه دین شناسی را با چالش مواجه ساخته است.
۱۹۸.

راه کارهای نظری و عملی برای سلوک معنوی هنرمند در منشور فتوت نامه ها

نویسنده:
منبع: مطالعات هنر و رسانه سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ 11 - 36

کلیدواژه‌ها: پیشه وری سلوک عمل هنری فتوت نامه معنویت هنرمند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۳ تعداد دانلود : ۴۹۴
بررسی فتوت نامه ها با نگاهی به مباحث معنوی و حکمت هنر نشان می دهد که یکی از بسترهای رشد باطنی و معنوی انسان، پیشه وری و هنرورزی است. در این مقاله که به روش توصیفی و تحلیلی تدوین شده است، تلاش می کنیم که نشان دهیم راه کارهای نظری و عملی برای این سلوک معنوی چیست. در نوع اول فتوت نامه های صنفی، آموزه ها و معانی مربوط به هر پیشه را بیان کرده و بر دانستن آن ها تأکید می کند. اهمیت این نوع آموزه ها تا جایی است که در برخی فتوت نامه ها دانستن آن ها شرط آغاز کار بوده است. در گام بعد، راه کارهایی عملی ارائه می شود که این هنرمند را به سلوکی در حوزه رفتار هدایت کند. این راه کارها برخی قبل از انجام کار و برخی همراه با هر مرحله از صناعت، توصیه شده و در بسیاری موارد، ارتباط تنگاتنگی با خود عمل دارد.
۱۹۹.

شناسائی مؤلفه های هوش معنوی بر اساس مثنوی معنوی مولوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات رفتار سازمانی سال نهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۳۳) 1 - 28

کلیدواژه‌ها: معنویت هوش معنوی مثنوی معنوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۳ تعداد دانلود : ۵۰۶
برای داشتن مدیریتی اثربخش باید توجه ویژه ای به شناخت معنای زندگی داشت. شناسائی معنای زندگی و حل مسائل ارزشی به وسیله هوش منطقی و عاطفی حاصل نمی شود، بلکه باید از هوشی ورای هوش های متعارف استفاده نمود که این موضوع درقالب مفهوم هوش معنوی بیان می شود. باتوجه به همپوشانی مباحث معنویت و عرفان با یکدیگر، هدف از انجام این تحقیق، شناسائی مؤلفه های هوش معنوی براساس نظریات عارفِ عالی قدر مولانا می باشد. این تحقیق یک تحقیق بنیادی است که در آن به روش کیفیِ تحلیل مضمون، به شناسائی مؤلفه های هوش معنوی براساس مثنوی معنوی مولانا پرداخته شده است. پس از انجام مراحل مختلف تحقیق، نُه مضمون اصلیِ: تسلیم، صبر، فروتنی، شُکرگذاری، پذیرش تفاوت ها، کُل نگری، نگرش سیستمی، همّت عالی و خودشناسی، شناسائی شد که نشان دهنده اهمیّت اخلاق در شکوفائی هوش معنوی بوده و بیانگر این نکته اساسی است که معیارِ سنجش هوش معنوی انسان، رفتار و کردار وی می باشد.
۲۰۰.

تاثیر معنویت در محیط کار بر افزایش انگیزه شغلی کارکنان منطقه جنوب غرب پدافند هوایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم و فنون نظامی سال پانزدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۴۸ 99 - 119

کلیدواژه‌ها: معنویت انگیزه شغلی منطقه جنوب غرب پدافند هوایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۴ تعداد دانلود : ۳۶۳
پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر معنویت در محیط کار بر افزایش انگیزه شغلی کارکنان انجام  شد. این تحقیق به لحاظ هدف، کاربردی بوده و به لحاظ روش انجام آن، توصیفی از نوع همبستگی است که با به کارگیری ابزار پرسشنامه داده های مورد نیاز جمع آوری شده است. جامعه آماری آن کارکنان منطقه جنوب غرب پدافند هوایی است که از میان آنان 196 نفر به عنوان نمونه به صورت تصادفی ساده انتخاب شده اند. ابزارهای مورد استفاده در پژوهش، دو پرسشنامه معنویت در محیط کار میلیمن و همکاران و پرسشنامه اشتیاق شغلی اوترخت  هستند. به منظور تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از پرسشنامه های جمع آوری شده از آزمون همبستگی و تحلیل رگرسیون خطی ساده برای آزمون فرضیه ها استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که معنویت و ابعاد آن بر انگیزه شغلی کارکنان منطقه جنوب غرب پدافند هوایی تاثیر دارد.