مطالب مرتبط با کلیدواژه

استان خوزستان


۲۱.

پهنه بندی عوامل مؤثر بر توزیع جغرافیایی مرگ و میر در استان خوزستان با استفاده از مدل ترکیبیFAHP- GIS(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای (دانشگاه آزاد مرودشت) سال ششم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲۲

کلیدواژه‌ها: منطق فازی استان خوزستان مرگ و میر تحلیل سلسله مراتبی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی سنجش از راه دور GIS
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
  3. حوزه‌های تخصصی جغرافیا رشته های جغرافیای عمومی جغرافیای پزشکی
تعداد بازدید : ۹۱۴ تعداد دانلود : ۶۶۷
یکی از مؤلفه های مهم در برنامه ریزی های مربوط به سلامت هر جامعه، آمار و علل مرگ و میر در آن جامعه است. در این مطالعه به پهنه بندی عوامل مؤثر بر توزیع جغرافیایی مرگ و میر در سطح 24 شهرستان استان خوزستان، در سال 1391 با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی و نرم افزار کاربردی ArcGIS پرداخته شده است. در این روش برای مقایسه زوجی گزینه ها از اعداد فازی و برای به دست آوردن وزن ها و ارجحیت ها از روش میانگین گیری هندسی استفاده می گردد. پس از محاسبه وزن ها با استفاده از اعداد فازی مثلثی، اوزان نهایی آماده به کارگیری در محیط GIS گردید. بر اساس آمار سازمان ثبت احوال استان خوزستان در سال 1391 بیشترین عومل مؤثر در مرگ و میر ناشی از بیماری های قبلی و عروقی (6687)، علائم و حالات بد تعریف شده و مبهم (1778) و حوادث غیر عمد (1667) است. در نتیجه در بیماری قلبی و عروقی با وزن 06/0 شهرستان اهواز با قرارگیری در طبقه ی دارای رتبه ی اول و شهرستان های رامهرمز، بهبهان، بندر ماهشهر، دزفول و آبادان با قرارگیری در طبقه ی (زیاد) رتبه ی دوم را به خود اختصاص داده اند. شهرستان های ایذه، مسجد سلیمان، شوشتر، شوش، شادگان و خرمشهر در طبقه ی (متوسط)، رتبه ی سوم و در نهایت سایر شهرستان ها دارای کم ترین تراکم این بیماری می باشند. بنابراین پراکندگی بیماری ها در سطح شهرستان های استان خوزستان به دلیل مرکزیت اداری و سیاسی و تراکم بالای جمعیت به صورت نامتعادل صورت گرفته است.
۲۲.

تحلیل مکانی توسعه کشاورزی در شهرستان های استان خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد فضا و توسعه روستایی سال سوم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۸)

کلیدواژه‌ها: توسعه استان خوزستان توسعه کشاورزی توزیع فضایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹۸ تعداد دانلود : ۳۸۸
بخش کشاورزی به دلیل توانمندی در ایجاد ارزش افزوده و اشتغال زایی از یک سو و تامین امنیت غذایی و حیات اقتصادی- اجتماعی کشور از سوی دیگر، از اهمیت بسیار بالایی در رشد و شکوفایی اقتصاد ملی برخوردار است. شناخت و بررسی امکانات و توانایی ها و در پی آن تعیین سطوح توسعه یافتگی کشاورزی، نخستین گام در فرایند برنامه ریزی و توسعه کشاورزی می باشد. این پژوهش با بهره گیری از مدل موریس و شاخص مرکزیت به تعیین درجه توسعه یافتگی شهرستان های استان خوزستان به لحاظ شاخص های عمده بخش کشاورزی پرداخته و هدف اصلی آن یافتن میزان شکاف موجود بین شهرستان ها و نوع محرومیت آن ها است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده است. جامعه آماری کل شهرستان های استان خوزستان را شامل می شود. به منظور پیشبرد تحقیق، شاخص های 29 گانه توسعه کشاورزی و اطلاعات مربوط به آن از سالنامه کشاورزی سال 1388 استان خوزستان استخراج گردید. نتایج تحقیق حاکی از آن است که شکاف و نابرابری بین شهرستان ها در زمینه فعالیت های کشاورزی عمیق بوده، به طوری که ضریب نهایی در برخوردارترین شهرستان (باغ ملک) به ترتیب در مدل موریس و شاخص مرکزیت 53.54 و 286، و درمحروم ترین شهرستان (آبادان) به ترتیب 14.87 و 65.69 به دست آمده است. با توجه به ضریب نهایی محاسبه شده، اختلاف بین برخوردارترین شهرستان و محروم ترین شهرستان تقریبا چهار برابر بوده است. در پایان نیز با مشخص شدن تفاوت و اختلاف در سطوح برخورداری این شهرستان ها، پیشنهادهایی برای برنامه ریزان جهت از بین بردن نابرابری های موجود، ارائه شده است.
۲۳.

کاربرد الگو های رگرسیون ضربی در شناسایی عوامل موثر بر بکارگیری از عملیات مدیریت تلفیقی آفات در استان خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد کشاورزی دوره ۱۰ پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۳۹)

کلیدواژه‌ها: استان خوزستان عملیاتمدیریت تلفیقی آفات متغیر وابسته شمارشی الگو های رگرسیون ضربی نسبت خطر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸۳ تعداد دانلود : ۵۱۰
استفاده بی رویه ازسموم شیمیایی همواره آثار جبران ناپذیری بر محیط زیست وارد کرده است. چنین چالش هایی، اهمیت توسعه و اجرای برنامه های مدیریت تلفیقی آفات (IPM) را بیشترمی کند.در این راستا، بررسی عوامل مؤثر بر تعداد عملیات IPM به کارگرفته شده توسط زارعین، می تواند گام مؤثری در جهت کاربرد وسیع مدیریت تلفیقی آفات باشد. از طرفی، چنین مطالعاتی راهنمای مناسبی برای تصمیم گیران و برنامه ریزان در انتخاب سیاست های صحیح در زمینه عملیاتی کردن کشاورزی پایدار می باشد. برای این منظور، در مطالعه حاضر سعی شده است، عوامل مؤثر بر تعداد عملیات مدیریت تلفیقی آفات به کارگرفته شده توسط زارعین استان خوزستان برای کاهش اثرات زیست محیطی مصرف سموم شیمیایی بررسی گردیدند. اطلاعات مورد نیاز با تکمیل پرسشنامه از 180 زارع در استان خوزستان در سال 1393 جمع آوری شد. با توجه به ماهیت شمارشی و گسسته متغیر وابسته از الگو های رگرسیون ضربی استفاده گردید. پارامتر پراکندگی الگو های توزیع دو جمله ای منفی نوع اول، دوم و حالت تعمیم یافته آن تقریبا برابر صفر و در الگوی پوآسن تعمیم یافته برابر با 45/0- بود. آماره در آزمون LRنیز به ترتیب در انواع الگو دوجمله ای منفی برابر صفر و در الگو پوآسن تعمیم یافته برابر 02/42 بود که نشان می دهدالگوی مورد بررسی پراکندگی کمتر از حد داشته و الگوی پوآسن تعمیم یافته برای بررسی عوامل مؤثر بر متغیر وابسته الگوی ارجحتری است. براساس نتایج ضرایب برآوردی میزان تجربه، تحصیلات، سطح آگاهی و میزان مواجه با خطرات سموم شیمیایی تاثیر مثبت معنی داری و شدت تراکم آفات تاثیر منفی معنی دار بر متغیر تعداد عملیات IPM دارد.براساس نتایج نسبت خطر، بیشترین اثر مربوط به سطح آگاهی با 115/1 و کمترین مربوط به شدت تراکم آفات 875/0 است.لذا تهیه پوستر و بازدید از مزارعی که اثرات سموم شمیمیایی را نشان می دهند، همچنین اتخاذ سیاست هایی برای تشویق زارعین در استفاده از مبارزه بیولوژیک و دیگر عملیات مدیریت تلفیقی آفات برای کشاورزان ضروری است.
۲۴.

بررسی رابطه ی بین هوش فرهنگی و عملکرد شغلی کتابداران کتابخانه های عمومی استان خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۲ بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۸۴)

کلیدواژه‌ها: استان خوزستان عملکرد شغلی هوش فرهنگی کتابداران کتابخانه های عمومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲۹ تعداد دانلود : ۵۲۵
هدف: پژوهش حاضر در نظر دارد تا به بررسی رابطه بین اَبعاد مختلف هوش فرهنگی با عملکرد شغلی کتابداران شاغل در کتابخانه های عمومی استان خوزستان بپردازد. روش: پژوهش حاضر با روش پیمایشی انجام شده است و از روش همبستگی آماری برای تحلیل نتایج استفاده گردیده است. جامعه آماری شامل کلیه کتابداران کتابخانه های عمومی استان خوزستان (جمعاً 230 نفر) بود که از این تعداد، بر اساس جدول کرجسی- مورگان یک نمونه 145 نفری به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شد. برای سنجش هوش فرهنگی و عملکرد شغلی به ترتیب پرسشنامه های ون داین و اَنگ (2004) و فرج پهلو و همکاران (1391) مورد استفاده قرار گرفت. به منظور آزمون فرضیه های پژوهش از روش رگرسیون چندگانه و همچنین ضرایب همبستگی پیرسون استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که بین هوش فرهنگی و عملکرد شغلی کتابداران کتابخانه های عمومی استان خوزستان رابطه ای مثبت و معنی دار برقرار است. همچنین از بین اَبعاد هوش فرهنگی (شناختی، فراشناختی، انگیزشی و رفتاری)، اَبعاد شناختی، فراشناختی و انگیزشی آن با عملکرد شغلی کتابداران رابطه مثبت و معنی داری داشت. اصالت/ارزش: نتایج پژوهش حاضر بر اهمیت توجه بیشتر به هوش فرهنگی و بهبود آن در کتابداران تأکید می نماید. هوش فرهنگی تأثیر مستقیمی بر کیفیت عملکرد کتابداران دارد و عملکرد ارتباطی، جمعی، و برون سازمانی آنان را برای جذب بیشتر مخاطبان به کتابخانه و خدمات دهی بهتر تقویت می کند.
۲۵.

تحلیل پویای کارایی فنی مصرف آب در محصول نیشکر (رهیافت تحلیل پوششی داده ها)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد کشاورزی دوره ۱۰ زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۴۰)

کلیدواژه‌ها: استان خوزستان نیشکر سیاست و توسعه کشاورزی کارایی مصرف آب آبیاری کارایی کل نهاده ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲۹ تعداد دانلود : ۵۰۲
در سال های اخیر، همزمان با افزایش محدودیت منابع آب، به مفهوم کارایی مصرف آب نیز توجه بیشتری شده است. آب یکی از نهاده های مهم و محدود در تولید محصولات کشاورزی به شمار می رود. هدف از مدیریت منابع آب در کشاورزی، افزایش بهره وری تولید و بالا بردن کارایی مصرف آب است. برای رسیدن به این منظور، در این پژوهش با استفاده از تحلیل پوششی داده ها، کارایی آب مصر فی محصول نیشکر در استان خوزستان طی سالهای 1383 تا 1394 بررسی شد. آمار و اطلاعات مصرف نهاده مربوط به شش شرکت کشت و صنعت نیشکر استان خوزستان که تولیدکننده انحصاری این محصول هستند، جمع آوری شدو با استفاده از نرم افزار گمزبررسی شد و نتایج نشان داد میانگین کارایی مصرف آب آبیاری در دوره مورد بررسی برای کشت نیشکر حدود 70 درصد و میانگین کارایی کل نهاده ها برای تولید این محصول در دوره مورد بررسی حدود 80 درصد است.
۲۶.

تأثیر بخش خدمات بر شکل گیری پدیده نخست شهری در استان خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد و مدیریت شهری سال چهارم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۱۶

کلیدواژه‌ها: استان خوزستان اقتصاد شهری نخست شهری تمرکز شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۸ تعداد دانلود : ۵۱۸
در ادبیات اقتصاد شهری، نخست شهری، پدیده ای است که در نظام شهری یک منطقه یک شهر بسیار بزرگ در میان شهرهای کوچک شکل می گیرد که بخش عمده ای از جمعیت و فعالیت های اقتصادی آن منطقه، در آن متمرکز می شوند. بر اساس تئوری های اقتصاد شهری، تولید ناخالص داخلی، یکی از عواملی است که می تواند در شکل گیری پدیده نخست شهری مؤثر باشد. با توجه به بخش خدمات در اقتصاد استان خوزستان و این که با وجود صنعتی بودن استان، بیش از نیمی از شاغلان آن در بخش خدمات مشغول فعالیت هستند، در این تحقیق با تفکیک تولید ناخالص داخلی بر حسب ارزش افزوده بخش ها، به بررسی تأثیرگذاری بخش خدمات بر شکل گیری پدیده نخست شهری در این استان پرداخته شده است. برای انجام تحقیق، از داده های سری زمانی 1390-1370 و روش خود توضیح برداری با وقفه های گسترده (ARDL) با کمک نرم افزار مایکروفیت، استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان دادند که بخش خدمات هم در کوتاه مدت و هم در بلندمدت، تأثیر مثبت معنی داری بر نخست شهری استان خوزستان دارد. با توجه به یافته های تحقیق، برای رشد متوازن نظام شهری استان توصیه می شود سیاست های حمایتی از بخش خدمات به سمت سایر بخش های اقتصادی استان (به ویژه بخش کشاورزی)، جابه جا شوند.
۲۷.

شناسایی موانع ارتقای ورزشی زنان ورزشکار لیگ برتر استان خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت ورزشی خرداد و تیر ۱۳۹۶ شماره ۴۲

کلیدواژه‌ها: استان خوزستان اعتباریابی موانع ارتقای ورزشکاران زن

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تربیت بدنی مدیریت ورزشی
  2. حوزه‌های تخصصی تربیت بدنی مدیریت ورزشی مدیریت بازاریابی در ورزش
  3. حوزه‌های تخصصی تربیت بدنی مدیریت ورزشی سبک های رهبری و مدیریت
تعداد بازدید : ۱۰۲۲ تعداد دانلود : ۱۰۵۶
هدف از پژوهش حاضر، شناسایی موانع ارتقای ورزشی زنان ورزشکار لیگ برتر استان خوزستان بود. با توجه به فقدان ابزار مناسب جهت بررسی موانع، ابتدا اقدام به طراحی و اعتباریابی پرسش نامه در سه بخش گردید. در بخش اول پس از مطالعه پیشینه پژوهش، مصاحبه های نیمه ساختاریافته با زنان ورزشکار صورت گرفت که بدین ترتیب پرسش نامه ای مقدماتی با 62 گویه به دست آمد و پس از بازبینی تیم پژوهش، گویه هایی که هم پوشانی داشتند، حذف شدند و درنهایت، 54 گویه شناسایی گشت. در بخش دوم، به منظور کاهش تعداد گویه ها و شناسایی گویه های با ارتباط بیشتر از تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد که با حذف هشت گویه ، 46 گویه باقی ماند و در نه عامل اصلی قرار گرفت. در بخش سوم نیز روایی سازه و آزمون مدل پژوهش به روش حداقل مربعات جزئی جهت بررسی روایی سازه تحلیل عاملی تأییدی بررسی گردید و مشخص شد که مدل هشت عاملی نسبت به سایر مدل ها برازش بهتری دارد و هشت عامل اصلی با 43 سؤال به عنوان موانع ارتقای ورزشی زنان ورزشکار استان خوزستان به رده های بالای ورزشی شناسایی شدند که با توجه به رتبه بندی موانع با آزمون فریدمن، عامل برخورد جامعه با میانگین رتبه ای (37/5) در جایگاه اول و عوامل مدیریتی (25/5)، نابرابری جنسیتی در سازمان های ورزشی (23/5)، عوامل فنی (5)، حاکمیت روابط بر ضوابط در سازمان های ورزشی (87/4)، هزینه ها و آینده شغلی (24/4)، تصور از جنسیت (25/3) و جنسیت و فرهنگ (80/2) در رتبه های دوم تا هشتم موانع جای گرفتند.
۲۸.

شناسایی پیوندهای بین بخشی و زنجیره های تولید بخش کشاورزی در استان خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد کشاورزی و توسعه سال بیست و پنجم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۹۸

کلیدواژه‌ها: بخش کشاورزی جدول داده - ستانده استان خوزستان الگوی CHARM روش APL

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹۱ تعداد دانلود : ۵۰۱
هدف از این پژوهش، شناسایی پیوندهای بین بخشی و زنجیره های تولید بخش کشاورزی در استان خوزستان است. به این منظور، ابتدا با استفاده از روشCHARM ، جدول داده- ستانده استان تهیه شد. سپس با استفاده از الگوی APL و پیوندهای پیشین و پسین، زنجیره های تولید میان بخش های اقتصادی استان با تأکید بر بخش کشاورزی شناسایی شد. نتایج نشان داد که ارتباط مستقیم بین بخش های تولیدی در استان خوزستان ضعیف است. بخش کشاورزی به صورت مستقیم تنها با بخش محصولات غذایی و آشامیدنی ارتباط دارد.ضمن اینکه این بخش به همراه معدن در ابتدای زنجیره تولید استان قرار گرفته و با تمامی زیر بخش های صنعت استان، زنجیره تولید تشکیل داده است. بنابراین، سرمایه گذاری در بخش کشاورزی می تواند به صورت غیرمستقیم، به رشد بخش صنعت استان بینجامد.طبقه بندیJEL: D57، C6، R12
۲۹.

تحلیل تطبیقی شاخص های سلامت در استان خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی محیطی دوره ۲۷ زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۶۴)

کلیدواژه‌ها: استان خوزستان مدل موریس شاخص های سلامت تحلیل خاکستری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸۸ تعداد دانلود : ۴۲۴
سلامتی، موضوعی است که در توسعه مناطق تأثیر می گذارد و از آن تأثیر می پذیرد، به همین دلیل است که اصل 29 قانون اساسی نیز به سلامتی توجه کاملی نشان داده است. امروزه کیفیت و سلامت شرایط زندگی ساکنان شهرها و روستاها هدف اصلی سیاستی برنامه ریزی شهری و منطقه ای محسوب می شود. همچنین، وضعیت بهداشتی و درمانی جامعه، مسأله ضروری و مهم در نظر برنامه ریزان است. به منظور حل مسایل ناشی از نبود تعادل های منطقه ای گام نخست، شناخت و سطح بندی مناطق از برخورداری در زمینه های مختلف، به ویژه خدمات بهداشتی و درمانی است. هدف از پژوهش حاضر، تحلیل فضایی شهرستان های استان خوزستان به لحاظ برخورداری از شاخص های سلامت است. در این پژوهش که از نوع توصیفی - تحلیلی است، از داده های سالنامه آماری 1391 استان خوزستان بهره گرفته شده است. ابتدا مهم ترین شاخص های سلامت، تعیین و سپس وضعیت 24 شهرستان استان خوزستان به لحاظ برخورداری از شاخص های سلامت با استفاده از روش تحلیل رابطه خاکستری ارزیابی شده است. نتایج، گویای آن است که شهرستان اهواز نسبت به سایر شهرستان های استان خوزستان از وضعیت مطلوب تری برخوردار است. سپس سطح توسعه یافتگی شهرستان های استان خوزستان به لحاظ شاخص های سلامت با استفاده از ضریب ناموزون موریس به چهار گروه توسعه یافته، در حال توسعه، کمتر توسعه یافته و محروم تقسیم شده است و با بهره گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی (ARC/GIS) توزیع آن ها نمایش داده شده است. با توجه به نتایج به دست آمده از مدل موریس از کل شهرستان های استان، 6 شهرستان توسعه یافته، 8 شهرستان در حال توسعه، 8 شهرستان کمتر توسعه یافته و دو شهرستان محروم هستند.
۳۰.

مکانیابی صنایع با استفاده از AHP در محیط ساج مطالعه موردی: استان خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سپهر دوره ۲۶ پاییز ۱۳۹۶ شماره ۱۰۳

کلیدواژه‌ها: استان خوزستان صنایع AHP GIS مکان یابی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری فضا و محیط شهری
تعداد بازدید : ۷۱۸ تعداد دانلود : ۳۸۲
مکان یابی مناطق صنعتی با در نظر گرفتن پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی، یک فاکتور کلیدی در برنامه ریزی های منطقه ای می باشد. مکان مناسب برای استقرار صنایع به دامنه وسیعی از معیارها توجه داشته و فواید اقتصادی و اجتماعی را با پایداری زیست محیطی هماهنگ و همراه می نماید. این تحقیق از نوع کاربردی است که با روش تصمیم گیری چندمعیاره در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام می شود. لایه های اطلاعاتی مورد استفاده در این تحقیق مشتمل بر لایه های بارش، سرعت باد، خاک، کاربری اراضی، ارتفاع، شبکه آبراهه، مناطق حفاظت شده،مراکز صنعتی، شبکه راه ها و شهرها می باشد. در این تحقیق برای مکان یابی مناطق مناسب جهت احداث صنایع از معیارهای اقلیم، عوامل طبیعی، عوامل زیست محیطی و عوامل اقتصادی- اجتماعی استفاده و پس از تعیین فاکتورهای مؤثر در مکان یابی صنایع؛ با انجام مدل سازی و تجزیه و تحلیل داده های فضایی به کمک نرم افزار GIS به تهیه نقشه های فاکتورهای مؤثر در مکان یابی صنایع پرداخته شد. پس از وزن دهی لایه ها بر اساس مدل AHP ، و بهره گیری از نرم افزار EC2000 ، از قابلیت های نرم افزار GIS به منظور تلفیق و هم پوشانی نقشه ها استفاده شد، و در نهایت نقشه مکان یابی صنایع تهیه گردید. نتایج پژوهش نشان می دهد که مناطق مجاز جهت مکان یابی صنایع در طبقه عالی، با مساحتی بالغ بر 5/1566973هکتار از اراضی منطقه مطالعاتی را به خود اختصاص داده، این مناطق اکثراً در قسمت جنوبی، جنوب غربی، شمالی، غرب و شرق و مرکز استان خوزستان قرار دارند.
۳۱.

کانی شناسی و ژئوشیمی رسوبی گرد و غبارهای وارده به استان خوزستان (مطالعه موردی خرداد 1391)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مخاطرات محیط طبیعی سال ششم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱۴

کلیدواژه‌ها: استان خوزستان گرد و غبار کانی شناسی ژئوشیمی رسوبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳۴ تعداد دانلود : ۵۱۶
پدیده گرد و غبار بدلیل خشکسالی های اخیر سبب بروز اثرات نامطلوب زیستی و خسارات فراوان در زمینه کشاورزی، صنعتی و حمل و نقل در استان خوزستان گردیده است. مطالعه ژئوشیمیایی ذرات گرد و غبار به منظور تعیین منشاء احتمالی، خصوصیات زمین زیست محیطی عناصر و نقش آنها در آلودگی محیط زیست حائز اهمیت است. با بررسی مطالعات انجام شده قبلی و استخراج کانون های معرفی شده، دو منطقه منشاء برای گرد و غبارهای وارده به کشور در خرداد ماه سال 91 شناسایی شد. تعداد 12 نمونه ی گرد و غبار در شهرهای آبادان و اهواز برداشت و مورد آنالیز عنصری و کانی شناسی قرار گرفت. نتایج کانی شناسی نشان دهنده وجود کربنات ها (کلسیت و دولومیت) و سیلیکات ها (کوارتز) و فلدسپار با منشاء قاره ای و رسوبی، کانی های رسی(ایلیت و کلریت) و تبخیری ها(ژیپس و هالیت) با منشاء تالاب ها و دریاچه های خشک شده و کائولینیت احتمالا با منشاء تبدلی از رس های گروه اسمکتیت و فلدسپار می باشد. با توجه به نتایج مطالعات ژئوشیمی برخی از فلزات سنگین و رادیواکتیو مانند اروانیوم، کادمیوم و گوگرد غنی شدگی بالا و برخی دیگر مانند سرب، نیکل، لیتیم و مولیبدن غنی شدگی متوسطی در گرد و غبارهای وارده به خوزستان نشان می دهند که غالبا منشاء انسان زاد دارند. آلودگی به مواد هیدروکربنی و فرایند های بالادستی صنعت نفت، عناصر مورد استفاده در سلاح های میکروبی و شیمیایی و همچنین خشکی تالاب ها و زمین های شور در ایجاد میزان غیر معمول در عناصر موثر بوده است.
۳۲.

بررسی تطبیقی نقش بهره برداران در مدیریت حریم و بستر رودخانه های فصلی و دایمی استان خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی فضایی سال پنجم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۱۹)

کلیدواژه‌ها: استان خوزستان بهره برداران حریم و بستر رودخانه دایمی رودخانه فصلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۹ تعداد دانلود : ۲۶۵
رودخانه ها سرمایه ای ملی و از منابع آبی مهم کشور در زمینه های کشاورزی، اقتصادی، صنعتی، ترابری، بهداشتی، آشامیدنی و تفریحی هستند و حفاظت از آن ها ضروری است؛ با وجود این، تاکنون پژوهش های اقتصادی و اجتماعی چندانی در این زمینه انجام نشده است. هر نوع دخل و تصرف کمی و کیفی در رودخانه، واکنش های مختلفی را در پی دارد و چنانچه تغییرات ایجادشده در راستای قانونمندی آب و بستر رودخانه نباشند، در گذر زمان مقابله پرخسارت و پرهزینه ای را طلب می کنند. بنابراین، لازم است تمام طرح های شهرسازی و منطقه ای مبتنی بر پایه ای علمی و صحیح مطرح شوند. پژوهش حاضر با روش پیمایشی انجام شد و بهره برداران حاشیه رودخانه های دایمی و فصلی در استان خوزستان، جامعه آماری این طرح را تشکیل دادند. حجم نمونه با فرمول کوکران، 270 نمونه محاسبه و برای بهره برداران حاشیه شش رودخانه در استان خوزستان پرسش نامه تکمیل شد. یافته های پژوهش نشان می دهند که میزان انسجام اجتماعی، مشارکت اجتماعی، اعتماد اجتماعی، گرایش به کشاورزی، دلبستگی به زمین کشاورزی حاشیه رودخانه و عوامل اقتصادی ازجمله عوامل مؤثر بر بهره برداران در مدیریت حریم و بستر رودخانه های فصلی و دایمی هستند؛ این عوامل در بهره بردارانی که زمین کشاورزی آن ها در حاشیه رودخانه های دایمی قرار داشت بیشتر از بهره بردارانی بود که زمین کشاورزی آن ها در حاشیه رودخانه های فصلی قرار داشت. گرایش های اجتماعی، اختلاف اساسی بین بهره برداران حاشیه رودخانه های فصلی و دایمی بود که حالت جمعی (شامل انسجام اجتماعی، مشارکت اجتماعی و اعتماد اجتماعی) داشت و در گرایش های فردی (شامل سطح تحصیلات) اختلاف چندانی بین دو نوع بهره برداری وجود نداشت.
۳۳.

ارزیابی پدیده گرد و غبار و رتبه بندی روش های پیشگیری از آثار آن در استان خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سپهر دوره ۲۷ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۰۸ 197 - 210

کلیدواژه‌ها: گرد وغبار رتبه بندی مدل AHP پیشگیری استان خوزستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۸ تعداد دانلود : ۲۹۸
پدیده گرد و غبار یکی از مخاطرات طبیعی است که وقوع آن باعث وارد شدن خسارت هایی در زمینه زیست محیطی و بروز یا تشدید بیماری های تنفسی و قلبی، ترافیک هوایی و زمینی، گردشگری، کشاورزی و... می شود. با توجه به خسارت زیاد این پدیده و احتمال افزایش وقوع آن در سال های آتی، لزوم توجه به آن از سوی دولت و اجرای راهکارهای مناسب در این زمینه ضروری است. استان خوزستان به دلیل همجوار بودن با پهنه های وسیع بیابانی به طور مکرر در معرض گرد و غبارهای شدید قرار گرفته و این پدیده یکی از مهمترین مخاطرات طبیعی چند سال اخیر می باشد، که محیط زیست منطقه را بشدت دچار مشکل نموده است. در این پژوهش روش های پیشگیری از آثار پدیده گرد و غبار با استفاده از مدل AHP در استان خوزستان وزن دهی شدند. نتایج این پژوهش نشان داد که معیار عوامل کشوری با وزن 540/0 و عوامل برون کشوری با وزن 163/0 بالاترین و پایین ترین رتبه را به خود اختصاص داده است. همچنین زیر معیار روش اطلاع رسانی و آگاهی مردم از خطرات گرد و غبار از معیار عوامل کشوری با وزن 263/0 بیشترین رتبه و پاشیدن ریگ با وزن 034/0 در این معیار کمترین رتبه را به خود اختصاص داده اند.
۳۴.

تحلیل فضایی و سطح بندی توسعه روستایی در استان خوزستان با استفاده از فنون تصمیم گیری چندشاخصه جبرانی و مجموعه ادغامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۰ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۱۰۵) 679 - 701

کلیدواژه‌ها: استان خوزستان تحلیل فضایی شاخص های توسعه روستایی فنون تصمیم گیری چندشاخصه جبرانی مجموعه ادغامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۶ تعداد دانلود : ۳۹۲
درک بهتر پدیده های جغرافیایی و شناخت علمی مکان های جغرافیایی مستلزم داشتن اطلاعاتی جامع از مناطق مورد نظر است. همچنین، آگاهی از وضعیت توزیع فضایی سطوح توسعه، پیش نیاز طرح ها و برنامه های توسعه روستایی محسوب می شود؛ از این رو، مسئله اصلی پژوهش حاضر، «تحلیل فضایی سطوح توسعه روستایی در گستره استان خوزستان» است. اطلاعات مورد نیاز پژوهش از نوع داده های ثانویه است که با طراحی چک لیستی با عنوان شناسنامه روستا با مراجعه به سالنامه آماری استان خوزستان در سال 1390 تکمیل شد. در پژوهش حاضر، برای سنجش وضعیت توسعه روستایی در استان، از روش وزن دهی آنتروپی شانون و فنون تصمیم گیری چندشاخصه جبرانی مانند تاپسیس، الکتر، ویکور و پرومته استفاده شد. همچنین، با به کارگیری چهار روش میانگین رتبه ها، بُردا، کاپلند و پُست در قالب مجموعه ادغامی، نتیجه ای واحدی از سطح بندی توسعه روستایی در استان به دست آمد. درنهایت، نتایج سطح بندی شهرستان ها به تفکیک تمامی شاخص ها، با استفاده از نرم افزار ArcGIS10.4.1، به صورت نقشه ارائه شد. کلی ترین نتیجه پژوهش، ناهماهنگی و گسست فضایی میان مناطق استان در توزیع جغرافیایی سطوح توسعه روستایی است. این مسئله در سطح استان، از نظر نماگرهای مورد بررسی در موضوعات مختلف قابل ملاحظه است. بیشتر شاخص های توسعه در نیمه های شمالی، مرکزی و غربی استان خوزستان متمرکز شده است؛ به گونه ای که سه ناحیه در مرتبه اول، شش شهرستان در مرتبه دوم، هفت ناحیه در مرتبه سوم، شش ناحیه در مرتبه چهارم و پنج ناحیه در مرتبه پنجم توسعه قرار گرفته اند.
۳۵.

طرح ریزی توسعه گردشگری طبیعی در منطقه نمونه گردشگری انشان در استان خوزستان

نویسنده:
منبع: پژوهش های گردشگری و توسعه پایدار سال اول زمستان ۱۳۹۷ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: طرح ریزی تفرجی رویکرد پتانسیل محور فرصت های تفرجی منطقه نمونه انشان استان خوزستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۶ تعداد دانلود : ۴۴۶
یکی از مهم ترین موضوعات در مدیریت و برنامه ریزی گردشگری در عرصه های طبیعی، چگونگی انتخاب فعالیت های مناسب قابل استقرار و چگونگی جانمایی آن ها است. در این مطالعه طرح ریزی و انتخاب فعالیت های گردشگری در منطقه نمونه گردشگری انشان در استان خوزستان به انجام رسید و با بهره گیری از رویکرد پتانسیل محور در برنامه ریزی گردشگری طبیعی، با شناسایی و طبقه بندی انواع جاذبه های تفرجی، پهنه بندی انواع گردشگری خرد و کلان انجام و با توجه به ماهیت گردشگری های پهنه بندی شده، فعالیت های تفرجی متناسب با هر نوع گردشگری انتخاب و جانمایی شده است. بر اساس 22 منبع تفرجی شناسایی شده در دو بخش طبیعی و انسانی، 9 گردشگری خرد و 2 گردشگری کلان طبیعت و گردشگری روستایی در منطقه پهنه بندی شد. مطابق این بررسی 40 فرصت گردشگری در کلان گردشگری طبیعت و 14 فرصت برای جانمایی در کلان گردشگری روستایی در نظر گرفته شده است. نتایج ارزیابی توان اکولوژیک در منطقه نشان داد 62 درصد وسعت منطقه دارای توان متوسطی برای طرح ریزی تفرجی در منطقه است. انتخاب و برنامه ریزی انواع گردشگری متکی به جاذبه های تفرجی در بخش های طبیعی و انسانی، الگویی مناسب برای بهره گیری از همه پتانسیل های تفرجی یک منطقه است که در این مطالعه به آن توجه شده است.
۳۶.

واکاوی راهبردی توسعه پایدار کشاورزی با رویکرد کارآفرینانه(مطالعه موردی: استان خوزستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای سال هشتم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳۰ 31 - 50

کلیدواژه‌ها: توسعه کشاورزی کارآفرینی پایدار راهبرد استان خوزستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۱ تعداد دانلود : ۳۱۶
اتخاذ سیاست های رشد محور در بخش کشاورزی، شکست این سیاست ها و شکست بازار، موجب بروز ناپایداری های اجتماعی، اقتصادی و محیط زیستی در این بخش و در نتیجه تأکید بر توسعه پایدار کشاورزی گردید. مبتنی بر ادبیات کارآفرینی، این شکست، منبع ایجاد فرصت های سودآوری و خلق ارزش های محیط زیستی و اجتماعی برای کارآفرینان پایدار  است. در این چارچوب توسعه پایدار کارآفرینی در بخش کشاورزی دستیابی به اهداف توسعه پایدار کشاورزی به ویژه ثروت و رفاه انسان و اکوسیستم را تسهیل می نماید. دستیابی به این هدف، مستلزم شناخت راهبردهای اثر بخش بر اساس قوت ها، ضعف ها، فرصت ها و تهدیدهای هر منطقه است. هدف مقاله حاضر بر پایه تحلیل راهبردی توسعه پایدار کشاورزی با رویکرد کارآفرینانه در استان خوزستان استوار است. پژوهش حاضر پیمایشی و کاربردی است. ابزار گردآوری داده ها شامل واکاوی اسنادی، مشاهده و پرسشنامه بودند. اعتبار پرسشنامه ها توسط خبرگان دانشگاهی و کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی استان خوزستان و ادارات آن در سطح شهرستان تأیید شد. پایایی آنها با آزمون آلفای کرونباخ تأیید (بالاتر از 0.7) شد. جامعه آماری پژوهش حاضر خبرگان و بهره برداران زراعی استان (116656نفر) بودند. نمونه گیری خبرگان هدفمند و با روش گلوله برفی (39 نفر) انجام شد. تعداد نمونه کشاورزان با فرمول کوکران تعیین (495 نفر) و انتخاب نمونه ها در سطح روستاها به روش طبقه ای تصادفی با انتساب متناسب انجام شد. طبق نتایج تحلیل سوات، راهبرد تدافعی (عوامل درونی 2.25 ؛ عوامل بیرونی 2.22) برای گذار از شرایط کنونی و رفتن به سمت شرایط مطلوب تعیین شد. در این راستا 9 راهبرد معرفی و اولویت بندی شدند. در این میان سه راهبرد اول شامل ارتقا حمایت ها و تسهیلات مالی، ارتقا ثبات اقتصادی و کاهش نااطمینانی و توسعه زیرساخت ها، بر بهبود وضعیت اقتصادی تأکید داشتند. لذا پیشنهاد می شود برای تسریع توسعه پایدار کشاورزی با رویکرد کارآفرینانه در استان خوزستان، تمرکز بر بهبود وضعیت اقتصاد کشور در اولویت قرار گیرند.
۳۷.

بازتاب فرهنگ و ادبیات دفاع مقدّس در شعر زنان استان خوزستان (با تکیه بر اشعار: پروانه نجاتی، افسانه نجومی و رقیه مفاخری)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ادبیات پایداری سال دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۹ 27 - 49

کلیدواژه‌ها: دفاع مقدس استان خوزستان پروانه نجاتی افسانه نجومی رقیه مفاخری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸۰ تعداد دانلود : ۲۸۹
دفاع مقدّس و ادبیات آن، در نگاه شعرا تصویری روشن و گویا از رنج ها، آسیب ها و  رشادت های مردم این مرز و بوم داشته است. خوزستان از دیرباز مهد تولّد شاعران بزرگی بوده است که جمعی از آنان به تبع پیشامد ها و تأثیرات جنگ درباره رشادت های رزمندگان، تحریک مردم برای حضور در جبهه ها، انعکاس احوال مردم آن دوران و درون مایه های دیگر مرتبط با جنگ اشعاری سروده اند. در این پژوهش، شعر سه نفر از شاعران زن خوزستان (پروانه نجاتی، افسانه نجومی و رقیه مفاخری) در سه حوزه زبان، شکل و محتوا با محوریت دفاع مقدّس بررسی می شود. هدف اصلی این پژوهش، معرّفی شعرای شاخص زن استان خوزستان، بررسی و تحلیل شکلی و محتوایی آثار شعرای مورد بحث و بازتاب عاطفی و احساسی دفاع مقدّس در شعر آنان است. بر اساس نتایج این پژوهش، شعر پروانه نجاتی جولانگاه ایدئولوژی اوست. پایبندی سرسختانه او به ایدئولوژی و نزدیکی زبان شاعر به رخدادهای هشت سال دفاع مقدّس، تفسیر شعر او را بر مبنای واقعیتی که باز می نماید، پذیرفتنی می کند. انتخاب زبان ویژه، بیان کوبنده و تصویرپردازی موفق نجومی به شعر او در حوزه دفاع مقدّس هویت می بخشد. می توان گفت که مفاخری به لحاظ درون مایه شعری، ایستادگی در برابر هجوم دشمنان و حفظ استقلال کشور را از دستاوردهای ارزشمند دفاع مقدّس می داند.
۳۸.

برنامه ریزی استراتژیک توسعه گردشگری در منطقه نمونه گردشگری انشان در استان خوزستان

نویسنده:
منبع: پژوهش های گردشگری و توسعه پایدار سال دوم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیای ۴)

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی استراتژیک راهبردهای گردشگری انشان استان خوزستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۱ تعداد دانلود : ۴۴۳
مناطق نمونه گردشگری یکی از ارکان توسعه گردشگری در کشور است که می تواند زمینه ساز رونق اقتصادی پویا در این بخش باشد. تدوین الگوهای برنامه ریزی استراتژیک در مناطق نمونه گردشگری، زمینه و بستر پیشرفت علمی و هدفمند گردشگری در کشور را مهیا خواهد ساخت. در همین راستا در این مطالعه با استفاده از رویکرد برنامه ریزی استراتژیک، مدل تدوین راهبردها و راهکارهای توسعه گردشگری در منطقه نمونه گردشگری انشان در استان خوزستان تدوین گردید. برای شناخت راهبردهای برنامه ریزی گردشگری در منطقه نمونه گردشگری انشان از مدل کمی تحلیل SWOT استفاده شده است. شناخت نقاط ضعف، قوت، فرصت و تهدیدها از منظر 6 معیار جغرافیایی- طبیعی، زیست محیطی، اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، کالبدی- زیرساختی و گردشگری مورد تحلیل قرارگرفته است. نتایج ارزیابی کمی عوامل داخلی و خارجی نشان داد اولویت اول برنامه ریزی استراتژیک در منطقه اجرای راهبردهای توسعه ای (SO) است. بعد از آن راهبردهای مدیریت کنترلی (ST)، در مرحله بعد راهبردهای مدیریت کلان نگر (WT) و درنهایت راهبردهای مدیریت زیرساختی (WO) در منطقه موردتوجه باید قرار گیرد. مطابق اولویت تعیین شده برای استراتژی ها، مهم ترین راهکارهای اجرایی در منطقه، پتانسیل یابی و توسعه گردشگری جنگل و کوهستان، گردشگری ساحلی- آبی و روستایی است و در اولویت دوم صیانت پویا از منابع طبیعی و کنترل و مدیریت گردشگران است.
۳۹.

تحلیل تأثیرات شرکت های کشت وصنعت بر دارایی های خانوارهای کارگران شاغل با رویکرد معیشت پایدار (مورد مطالعه: کشت وصنعت میان آب خوزستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روستایی دوره هشتم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۳۲) 591 - 606

کلیدواژه‌ها: توسعه روستایی دارایی های معیشت کشت وصنعت میان آب معیشت پایدار استان خوزستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۱ تعداد دانلود : ۳۸۷
این تحقیق با هدف تحلیل تأثیرات کشت وصنعت بر بهبود دارایی های معیشتی کارگران کشت وصنعت میان آب در استان خوزستان و به روش توصیفی تحلیلی به انجام رسیده است. علاوه بر مطالعات کتابخانه ای و مشاهدات منظم، از پرسش نامه به مثابه ابزار اصلی گردآوری داده های میدانی استفاده شد. روایی صوری پرسش نامه به تأیید استادان و متخصصان مرتبط موضوع رسید و به منظور پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که نتیجه آن برای سرمایه طبیعی (84/0)، انسانی (77/0)، اجتماعی (84/0)، فیزیکی (85/0) و اقتصادی (75/0) حاصل شد. جامعه آماری شامل همه کارگران کشت وصنعت میان آب است که مشتمل بر 500 خانوار هستند و از این میان، با استفاده از فرمول کوکران 140 نفر از کارگران، مثابه نمونه تحت بررسی انتخاب شدند. برای انجام آزمون های آماری از نرم افزارهای LISREL8.8 و SPSS18 استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که سازه های سرمایه طبیعی، سرمایه انسانی، سرمایه اجتماعی، سرمایه فیزیکی و سرمایه اقتصادی برای سنجش تأثیرات کشت وصنعت میان آب با توجه به مقدار گزارش شده شاخص های برازندگی (نیکویی برازش مطلق (90/0AGFI= و 94/0GFI=)، تطبیقی (97/0NNFI=، 98/0CFI=) و برازندگی فزایند (98/0=IFI)، مقتصد (066/0=RMSEA و 51/1=x2/df)، مشاهده می شود که مدل اندازه گیری برازش مناسب و مقبولی دارد. سرمایه طبیعی (90/0λ=) قوی ترین شاخص برای سنجش معیشت پایدار خانوارهای کارگران کشت وصنعت میان آب است.
۴۰.

بررسی آماری - همدیدی توفان های تندری استان خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی و آمایش فضا دوره ۲۲ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۱۰۱) 1-25

کلیدواژه‌ها: سینوپتیک آزمون من-کندال شاخص سن توفان تندری استان خوزستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۰ تعداد دانلود : ۴۳۶
توفان های تندری از مهم ترین مخاطرات جوی هستند که همه ساله باعث وارد آمدن خسارت های مالی و جانی فراوان در اقصی نقاط جهان می شوند. به منظور سنجش و ارزیابی توفان های تندری در استان خوزستان ابتدا آمار مربوط به 12 ایستگاه سینوپتیک طی دوره ی آماری 1392-1382 از سازمان هواشناسی استخراج و پس از آن برای کلیه ایستگاه های هواشناسی در سری های سالانه و فصلی، آماره های دو آزمون ناپارامتری من- کندال و شاخص سن محاسبه گردید. بررسی مقادیرمحاسبه شده نشان از آن دارد که در بین سری داده های سالانه به جز برای ایستگاه آبادان، بندر ماهشهر و هندیجان در سطوح اطمینان 95 و 99 درصد، بیشتر ایستگاه های مورد مطالعه روندی افزایشی و معنی دار را داشته اند. یافته ها نشان داد که از نظر شدت و فراوانی بیشترین رویداد توفان های تندری در مناطق شمال و شمال شرق استان و کمترین آن در مناطق جنوب غربی می باشد. همچنین بررسی ها نشان می دهد که به دلیل نفوذ سامانه های باران زا به منطقه رخداد توفان های تندری در فصول زمستان و پاییز بیشترین مقدار را دارا می باشد. بررسی الگوهای سینوپتیک جوی نیز نشان داد که عامل ایجاد این پدیده در منطقه، نتیجه ی تقویت و گسترش سامانه های کم فشار واقع در شرق دریای سرخ و عربستان است.