نامه آموزش عالی

هدف: هدف این پژوهش ارزیابی درونی گروه آموزشی علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان و راهکارهای ارتقای کیفیت آموزش آن در سال تحصیلی 02- 1401 بود. روش پژوهش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از لحاظ نوع داده مورد جستجو کمی است که با روش پیمایشی از نوع مقطعی انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه اعضای هیأت علمی، دانشجومعلمان و فارغ التحصیلان گروه آموزشی علوم تربیتی بود. روش نمونه گیری در بخش اعضای هیأت علمی از نوع سرشماری کامل بود. در بخش دانشجویان با استفاده از نمونه گیری طبقه ای و بر اساس جدول تعیین حجم نمونه کرجسی و مورگان با آلفای (05/.)، 145 دانشجو به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه و چک لیست استاندارد استفاده شد. داده های گردآوری شده با کمک روش های آمار توصیفی تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: از مجموع شش عامل مورد بررسی، عامل راهبردهای یاددهی- یادگیری در سطح مطلوب، سه عامل اهداف و تشکیلات، دانشجومعلمان و رشته های تحصیلی در وضعیت نسبتاً مطلوب و دو عامل اعضاء هیأت علمی و امکانات و تجهیزات در سطح نامطلوب ارزیابی شد. در مجموع گروه علوم تربیتی در وضعیت نسبتاً مطلوب قرار داشت. نتیجه گیری: بالاترین امتیاز ارزیابی درونی به عامل راهبردهای یاددهی- یادگیری و پایین امتیاز به عامل امکانات و تجهیزات آموزشی تعلق گرفت.

هدف:هدف این پژوهش شناسایی و اولویت بندی زمینه ها و موانع کارآفرینی آموزشی از نظر متخصصان کارآفرینی آموزشی در شهر تبریز است. روش پژوهش:این پژوهش به صورت ترکیبی صورت گرفته است. مرحله کیفی این پژوهش، تحلیل محتوای عرفی به روش اکتشافی بوده است و برای تحلیل داده ها از کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شده است.در این مرحله 14 نفر مصاحبه شونده از اساتید دانشگاه تبریز و شهید مدنی آذربایجان به زمینه ها و موانع کارآفرینی آموزشی اشاره کردند. در مرحله ی کمی که روش آن توصیفی-پیمایشی بود از بین 530 نفر از شامل اساتید، دانشجویان  و فارغ التحصیلان تحصیلات تکمیلی رشته ی علوم تربیتی در دانشگاه های تبریز و شهید مدنی آذربایجان 217 نفر با استفاده از جدول مورگان انتخاب گردیده و با استفاده از پرسشنامه ی نتیجه ی مرحله ی کیفی تنظیم گردیده بود مورد آزمون قرار گرفتند.تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های آماری توصیفی-استنباطی(کالموگروف اسمیرنوف، آزمونهای برازش مدل پژوهش، و آزمون فریدمن)انجام گرفت. یافته ها:در این پژوهش در بخش کیفی بعد از کدگذاری باز و محوری در قسمت زمینه های کارآفرینی آموزشی 4 مقوله کلی و در قسمت موانع به 7 مقوله کلی به دست آمد. مقوله های مربوط به زمینه ها شامل 1)روش تدریس 2)تاسیس مراکز آموزشی 3)تجهیزات و محصولات کمک آموزشی 4)نرم افزارهای آموزشی و مقوله های مربوط به موانع شامل 1)کیفیت ضعیف ساختار نظام آموزشی 2)موانع انگیزشی 3)موانع اقتصادی 4)موانع مهارتی 5)موانع ارتباطی 6)موانع شناختی 7)موانع اجتماعی می باشد. در پایان پژوهش براساس داده های به دست آمده پرسشنامه ای ساخته شد. در بخش کمی نتایج آزمون تحلیل عاملی تاییدی، 4 عامل مربوط به زمینه ها و 7 عامل مربوط به موانع را مورد تایید قرار داد. برای اولویت بندی زمینه ها و موانع ازآزمون فریدمن استفاده شد. نتیجه گیری:یک کارآفرین آموزشی موفق نیازمند شناسایی زمینه ها و موانع آموزشی است لذا در این پژوهش مهم ترین زمینه کارآفرینی آموزشی مربوط به ارائه روش تدریس است و اساسی ترین مانع مربوط به موانع شناختی می باشد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف رسیدن به درک جامعی از روند و ساختار موضوعی مقالات حوزه فلسفه در علوم انسانی و اجتماعی انجام شده است. روش پژوهش: پژوهش حاضر توصیفی با رویکرد علم سنجی که به تحلیل محتوای متون با استفاده از هم رخدادی واژگان و تحلیل شبکه های اجتماعی پرداخته است. جامعه پژوهش حاضر شامل مقالات حوزه فلسفه در زیر موضوع علوم انسانی و اجتماعی در بازه زمانی 1884 تا 2022 میلادی پایگاه اسکوپوس که تا تاریخ 31/12/2022 منتشر شده بودند. نهایتا 18138 مقاله به منظور ترسیم جامعی از ساختار فکری دانش در حوزه فلسفه علوم انسانی و اجتماعی انتخاب شد. برای تحلیل داده ها و ترسیم نقشه علمی از بستهR bibliometrix بهره گرفته شد. یافته ها: پژوهش های حوزه فلسفه در علوم انسانی و اجتماعی منجر به شکل گیری 4 خوشه «دین و علم» و « عمل گرایی و طبیعت گرایی»، «فلسفه و نظریه تعلیم و تربیت» و «پدیدار شناسی و هرمونوتیک» شد. نتیجه گیری: تحلیل موضوعات مربوط به مدارک حوزه فلسفه علوم انسانی و اجتماعی، پیشرفت های علمی و روندهای همکاری علمی این حوزه برجسته می شود و این می تواند به سیاست گذاران و محققان کمک کند تا علاوه بر درک وضعیت فعلی تحقیقات فلسفی نسبت به پیش بینی و شناخت آینده نیز گام هایی بردارند.

هدف: هدف پژوهش حاضر شناسایی چالش های آموزش در سیستم مدیریت یادگیری الکترونیکی در شرایط ویروس کووید-19 از دیدگاه اساتید دانشگاه تبریز بود. روش پژوهش: روش پژوهش توصیفی- پیمایشی می باشد. جامعه ی آماری پژوهش، کلیه ی اساتید دانشگاه تبریز در نیمسال دوم سال تحصیلی ۱۳۹۹- ۱۴۰۰ بودند که از این جامعه ی آماری، 211 نفر به عنوان حجم نمونه، براساس جدول کرجسی و مورگان و با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای از چهار گروه فنی- مهندسی، علوم انسانی، علوم پایه، و کشاورزی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه ی محقق ساخته می باشد که دیدگاه اساتید را نسبت به چالش های آموزش در سیستم مدیریت یادگیری الکترونیکی می سنجد. روایی صوری پرسشنامه مورد تأیید اساتید و متخصصان حوزه ی علوم تربیتی قرار گرفت. روایی سازه ی آن نیز از طریق تحلیل عاملی تأییدی تعیین شد. برای تعیین پایایی ابزار پژوهش، از آلفای کرونباخ بهره گرفته شد که ضریب آن معادل 907/0 محاسبه شد. داده ها با استفاده از آزمون T تک نمونه ای و آزمون فریدمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که از دیدگاه اساتید؛ مولفه های زیرساخت، پشتیبانی، نگرش، و دسترسی به عنوان مهم ترین چالش های آموزش در سیستم مدیریت یادگیری الکترونیکی دانشگاه تبریز هستند. نتیجه گیری: پیشنهاد می شود دانشگاه تبریز با فراهم کردن زیرساخت های لازم، امکان استفاده ی مطلوب اساتید از سیستم مدیریت یادگیری الکترونیکی را به حداکثر برساند. همچنین ضرورت دارد دانشگاه تبریز با تدابیری مانند تشکیل گروه های پشتیبان فنی، آموزشی و انسانی جهت ارائه ی کمک های لازم به اساتید در مواقع ضروری، تدارک برنامه هایی برای تغییر نگرش اساتید نسبت به آموزش الکترونیکی و تسهیل امکانات دسترسی اساتید به سیستم مدیریت یادگیری الکترونیکی در صدد اصلاح این موانع و چالش ها برآید.

هدف: امروزه ارزشمندترین سرمایه سازمان ها، سرمایه انسانی است و تعالی سازمان در گرو سرمایه انسانی است. در این راستا تعلق شغلی و سازمانی کارکنان، به موضوع مورد بحث جدی سازمان ها و نهادهای تصمیم گیرنده تبدیل شده است. هدف این مطالعه ارزیابی تعلق شغلی و سازمانی کارکنان و اعضای هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز و تبیین پیامدهای آن می باشد. روش پژوهش: این پژوهش از نظر استراتژی؛ یک مطالعه پیمایشی- توصیفی و از نظر هدف؛ یک پژوهش کاربردی توسعه ای، از نظر محیط و ابزار جمع آوری داده ها پژوهش میدانی و پرسش نامه ای محسوب می شود. جامعه آماری پژوهش کارکنان و  اعضای هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز (1905 نفر) می باشد که 320 نفر از آنها به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. گردآوری داده ها با استفاده از پرسشنامه های استاندارد و معتبر و دارای روایی و پایایی؛ و تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل مسیر  و با نرم افزار Smart PLS  انجام شد. یافته ها: در این مطالعه کاربردی، برای ارزیابی وضعیت موجود دانشگاه، میزان تعلق شغلی و سازمانی کارکنان و  اعضای هیات علمی دانشگاه، مورد سنجش قرار گرفت که نتایج نشان داد سطح تعلق شغلی کارکنان و  اعضای هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز، بالاتر از میانگین (6/3)، و تعلق سازمانی آنها اندکی کمتر از میانگین (9/2) است. تفکیک دو گروه نشان داد، تعلق شغلی اعضای هیات علمی به طور معناداری بالاتر از کارکنان بوده است. همچنین با تحلیل مبانی نظری و ادبیات موضوع و نیز با مشارکت  اعضای هیات علمی و کارکنان دانشگاه در پاسخ به پرسشنامه های استاندارد، مهمترین پیامدهای تعلق شغلی و سازمانی در چهار دسته؛ پیامدهای فردی، شغلی، مدیریتی و سازمانی شناسایی و دسته بندی گردید. شدت تاثیرگذاری تعلق شغلی و سازمانی بر این چهار دسته از پیامدها، بطور مفصل تبیین و تشریح شده و در پایان نیز پیشنهادهای کاربردی جهت بهبود و ارتقاء تعلق شغلی و سازمانی کارکنان و  اعضای هیات علمی دانشگاه ارائه شده است. نتیجه گیری: این مطالعه با تمرکز بر تعلق شغلی و سازمانی و پیامدهای آن، می تواند به مدیران و متخصصین در توسعه منابع انسانی و ارتقاء شایستگی ها و توانمندی های آنها کمک نماید. شناخت پیآمدها و میزان تاثیرگذاری آنها می تواند برای مدیران درک درستی از  بهبود بهره وری و افزایش عملکرد کارکنان و اعضای هیات علمی ایجاد کند.  

هدف: هدف مطالعه حاضر، بررسی عوامل موثر در پذیرش و به کارگیری هوش مصنوعی توسط اعضای هیأت علمی و میزان سواد هوش مصنوعی آنان است. روش پژوهش: پژوهش کاربردی حاضر مبتنی بر فلسفه پراگماتیسم از نوع آمیخته (متوالی تشریحی) است. جامعه آماری بخش کمی اعضای هیأت علمی پردیس های دانشگاه فرهنگیان در سال تحصیلی 1403-1402، به تعداد 1220 نفر بود که بر اساس فرمول کوکران 315 نفر به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. در بخش کیفی نیز با استفاده از نمونه گیری هدفمند از نوع گلوله برفی 15 نفر از متخصصان انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها مقیاس پذیرش هوش مصنوعی و سواد هوش مصنوعی و مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. داده های کمی با استفاده از نرم افزار SPSS، و داده های کیفی به روش تحلیل مضمون تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: نیت رفتاری، سهولت ادراک شده، سودمندی ادراک شده، ارتباط شغلی، هنجار ذهنی، شرایط تسهیل کننده و نگرش نسبت به استفاده بر پذیرش هوش مصنوعی موثر است. بنابر نتایج سواد هوش مصنوعی اعضای هیأت علمی در سطح مطلوبی قرار ندارد. نتیجه گیری: هدف قرار دادن سواد هوش مصنوعی اساتید دانشگاه ها مؤلفه کلیدی در غلبه بر مقاومت در برابر پذیرش هوش مصنوعی می باشد. از این رو حمایت بیشتر توسط مراجع ذی ربط و رؤسای سازمان های آموزشی برای کمک به اساتید جهت توسعه شایستگی و سواد هوش مصنوعی ضروری است.

هدف: هدف از اجرای پژوهش بررسی مدل علّی در روابط بین کیفیت تدریس آنلاین با رضایت الکترونیکی و پذیرش یادگیری دانشجویان دانشگاه آزاد بجنورد در دوران کوید 19 بود. روش پژوهش: در این پژوهش رابطه ساختاری کیفیت تدریس آنلاین با رضایت الکترونیکی و پذیرش یادگیری در قالب یک مدل علّی مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری در این پژوهش کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد در سال تحصیلی 1400-1399 که تعداد آنها برابر با 5400 نفر گزارش شد که با روش نمونه گیری در دسترس372 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه کیفیت تدریس آنلاین سراج (2002)، رضایت الکترونیکی خراسانی و دوستی (1390) و پذیرش یادگیری بر اساس مدل پذیرش فناوری دیویس (1986) بود. پایایی و روایی ابزار از طریق آلفای کرونباخ و تحلیل عاملی تأییدی محاسبه گردید. داده های حاصل از این پرسشنامه ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS-v24 و 50/8 LISREL از روش مدل سازی معادلات ساختاری و آزمون های ضریب همبستگی و رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد که کیفیت تدریس آنلاین به میزان 66/0 با رضایت الکترونیکی و به میزان 78/0 نیز با پذیرش یادگیری رابطه دارد. میزان رابطه بین کیفیت تدریس آنلاین با متغیرهای نوع فناوری مورد استفاده به میزان 47/0، بین کیفیت تدریس آنلاین با مدرس دوره های الکترونیکی به میزان 348/0 و بین کیفیت تدریس آنلاین با کیفیت و شیوه های یادگیری به میزان 982/0 رابطه مستقیم و معنی داری مشاهده شد. ولی بین کیفیت تدریس آنلاین با محتوای دوره های الکترونیکی رابطه معنی داری مشاهده نشد (188/0=P). همچنین میزان رابطه بین کیفیت تدریس آنلاین با عوامل فردی به میزان 678/0، با عوامل اجتماعی به میزان 235/0، با عوامل سازمانی به میزان 559/0، درک مفید بودن کاربرد به میزان 235/0، درک آسانی کاربرد به میزان 479/0، با نگرش نسبت به فناوری به میزان 615/0، با تمایل به کاربرد به میزان 233/0 و با استفاده از فناوری به میزان 729/0 ارتباط مستقیم دارد. نتیجه گیری: بنابراین می توان نتیجه گرفت که افزایش کیفیت تدریس آنلاین منجر به افزایش میزان رضایت و یادگیری بیشتر دانشجویان می شود.

هدف: مقاله حاضر با هدف شناسایی راهکارهای تحقق حکمرانی موثر در نظام سنجش و پذیرش دانشجو با تمرکز بر آزمون سراسری در ایران تدوین شده است. روش پژوهش: این پژوهش به روش کیفی انجام شده است. داده های اولیه از طریق مصاحبه با 27 نفر از خبرگان علمی و اجرایی سنجش و پذیرش گردآوری شده اند. پس از کدگذاری مصاحبه ها، 175 مضمون پایه استخراج گردید که در 23 مضمون سازمان دهنده دسته بندی شد. تحلیل اطلاعات با استفاده از تحلیل مضمون انجام و صحت انجام پژوهش توسط گروه کانونی تأیید شد. یافته ها: راهکارهای دستیابی به حکمرانی خوب و موثر در نظام سنجش و پذیرش در هفت بخش دسته بندی می شوند: 1) یکپارچگی حکمرانی، 2) بهینه سازی فرآیند سنجش، 3) بازنگری در فرآیند پذیرش، 4) تقویت هدایت تحصیلی و شغلی، 5) بازنمایی مدیریت نهادی، 6) الزامات اقتصادی و اجتماعی و 7) اصلاحات رویکردی. نتیجه گیری: یافته های پژوهش نشان می دهد حکمرانی موثر و ارتقای نظام سنجش و پذیرش دانشجو مستلزم سیاست گذاری و برنامه ریزی کلان و یکپارچه، مصوبات به روز، تقسیم کار ملّی واضح و هماهنگی بین دستگاه هاست. اقدامات تکمیلی شامل تفکیک سنجش از پذیرش، افزایش نقش دانشگا ه ها در پذیرش و انتخاب رشته، تحول جدی در هدایت تحصیلی، اصلاحات در معیارهای سنجش و اجرای آزمون، ساماندهی بازار کنکور و آغاز اصلاحات گفتمانی می باشد.