کتاب های فارسی

هدف: این مقاله در نظر دارد تا وقوع انواع ابزارهای انسجام واژگانی را در کلیه کتاب های فارسی مقطع دبستان ویژه دانش آموزان کم توان ذهنی در سال تحصیلی 1392-1391 را بررسی کند. روش: روشی که برای تحلیل متون به کار رفته است، بر اساس مدلی است که توسط هلیدی و حسن (1976) پیشنهاد شده است. داده های این تحقیق یعنی متون، از کتاب های فارسی دبستان ویژه دانش آموزان کم توان ذهنی گرفته شده اند. مقطع دبستان برای دانش آموزان کم توان ذهنی در کل 6 پایه دارد که برای هر پایه، یک کتاب فارسی تدوین شده است. در پژوهش حاضر جهت تجزیه و تحلیل داده ها و پاسخ گویی به سؤال های تحقیق از نرم افزار SPSS و آزمون همبستگی تاوکندال استفاده شده است. یافته ها: با افزایش سطح پایه تحصیلی، تغییری در کتاب های فارسی دبستان ویژه دانش آموزان کم توان ذهنی از نظر انواع انسجام واژگانی دیده می شود که از لحاظ معناداری با هم فرق دارند. نتیجه گیری: تغییری که همگام با افزایش سطح پایه تحصیلی در کتاب های فارسی دبستان ویژه دانش آموزان کم توان ذهنی صورت می گیرد، در مورد مقوله های کلمه مکرر، فراشمول و همنشینی معنادار نیست، اما در مورد مقوله های دیگر از جمله اسم عام و ترادف معنادار است، بدین صورت که با افزایش سطح پایه تحصیلی، بسامد وقوع ابزارهای ترادف و اسم عام در متون افزایش می یابد، اما بسامد وقوع کلمه مکرر، همنشینی و فراشمول، تغییر معناداری پیدا نمی کند.

هدف پژوهش حاضر تحلیل محتوای کتاب های فارسی دوره متوسطه اول، برحسب میزان توجه به مولفه های سرمایه فرهنگی بود. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و با توجه به ماهیت آن از روش تحقیق توصیفی از نوع تحلیل محتوا استفاده گردید. جامعه آماری این پژوهش شامل محتوای تمامی کتاب های فارسی دوره اول متوسطه در سال تحصیلی 95-94 بوده و نمونه آماری نیز با جامعه آماری یکسان در نظر گرفته شد. ابزار پژوهش شامل سیاهه تحلیل محتوای محقق ساخته سرمایه فرهنگی برحسب نظریه بوردیو بود که برای برآورد روایی سیاهه تحلیل از روایی محتوایی استفاده شد. پایایی سیاهه تحلیل نیز از طریق روش اسکات برابر 54/89 درصد محاسبه شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از سنجش فراوانی وروش آنتروپی شانون استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که مولفه نهادینه از کمترین میزان توجه برخوردار بوده و مولفه عینیت یافته از بالاترین میزان اهمیت برخوردار است در حالی که مولفه تجسمیافته که بیشترین ارتباط را با درس فارسی دارد جایگاهی درخور ندارد.

خواندن، مهارتی است که دانش آموزان ایرانی آن را در دوره ابتدایی توسط کتاب های فارسی از پایه اول تا ششم کسب می نمایند. یکی از خصوصیاتی که باید در تدوین متون کتاب های درسی توجه گردد، خوانایی است، زیرا خوانابودن متون به یادگیرنده کمک می کند محتوای آموزشی را به درستی بخواند و بفهمد. اگرچه تحقیقات متفاوتی درباره خوانایی متون درسی صورت گرفته است، اما این در مقاله خوانایی همه متون در هر شش پایه تحصیلی دوره ابتدایی گزارش می شود. بررسی متن ها بر اساس سه شاخص فلش، فوگ و فرای دو نتیجه در برداشت: 1. اگرچه بر اساس شاخص فلش متن ها آسان هستند، اما بر اساس شاخص های فوگ و فرای مناسب یک تا دو پایه تحصیلی بالاتر می باشند و 2. معیار مشخصی برای ترتیب متون از آسان به دشوار دیده نشد، به گونه ای که در بعضی از پایه ها متن های دشوارتر زودتر از متن های آسان قرار گرفتند.

در پژوهش حاضر کتاب های درسی فارسی خوانداری پنجم و ششم دوره ابتدایی با هدف بررسی میزان توجه به مولفه های هوش اخلاقی بوربا ( همدلی، هوشیاری، خودکنترلی، احترام، مهربانی، تحمل و انصاف)، در سه سطح مفهوم متن، تصویر و فعالیت مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها نشان داد که در مجموع در هر دو کتاب مورد بررسی فراوانی مشاهده شده برای مو لفه های همدلی، هوشیاری، خودکنترلی، احترام، مهربانی، تحمل و انصاف ( شکل3) به ترتیب 24، 101، 41، 32، 36، 17، 23 بوده است. در نتیجه در دو کتاب مذکور بیشترین توجه به مولفه هوشیاری( شناسایی راه درست و عمل کردن در همان راه) و کمترین توجه به مولفه تحمل( توجه به شان تمام افراد حتی کسانی که عقاید و اعمالشان با ما متفاوت است) شده است. با توجه به اهمیت آموزش تحمل و مدارا به عنوان عامل تحکیم کننده در روابط اجتماعی انتظار می رود که این مولفه در محتوای کتاب های یاد شده بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

      بحث هویت ملی از پدیده های مهم و چالش برانگیز معاصر است که اندیشمندان زیادی را بر آن داشته تا راهکارهایی ارائه دهند و از استحاله فرهنگی جوانان ایران در فرهنگ های بیگانه جلوگیری کنند. یکی از ابزارهای مهم برای رسیدن به این مهم، بازبینی کتاب های درسی است. هدف پژوهش پیش روبررسی و تحلیل مؤلفه های هویت ملی در کتاب های فارسی دوره دوم متوسطهبرایتحقق این امراست. نگارندگان در این مطالعه، در پی پاسخ به این پرسش هستند که کتاب های مذکور تا چه حد در انتقال، تقویت و تثبیت مؤلفه های هویت ملی موفق بوده اند؟ روش پژوهش از نوع کیفی و تحلیل محتواست که به شیوه اسنادی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق، کتاب های فارسی ۱، ۲ و ۳ دوره دوم متوسطه(چاپ ۱۳۹۸) است. با نگاهی به یافته های پژوهش می توان دریافت که توزیع متعادلی نسبت به مؤلفه های هویت ملی صورت نگرفته و نقش دروس، صفحات و تصاویر کتاب های فارسی در شکل دهی و تقویت هویت ملی نوجوانان کم رنگ است. بیشترین میزان تأکید بر مؤلفه های «مشاهیر و نخبگان» و «زبان و ادبیات فارسی» و کمترین میزان تأکید بر دو مؤلفه «خرده فرهنگ ها» و «بناهای تاریخی و اماکن جغرافیایی» است. لازم به ذکر است که مباحث «نمادهای ملی»، «دین» و «فرهنگ و ارزش های فرهنگی» نیز از توجه شایسته برخوردار نیستند؛بر این اساس برای شکل دهی، توسعه و تثبیت هویت ملی در جوانان،لازم است کتاب های درسی به عنوان ابزار کلیدی و مهمِ مقوله هویت ملی،بازنگری شود.

هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش تعارض والد- نوجوان و حمایت اجتماعی در پیش بینی سازگاری دانش آموزان است. این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش تمام دانش آموزان پسر مقطع دوم و سوم دبیرستان شهر تهران است که 300 نفر از آنها به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای برای نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده های پژوهش از مقیاس سنجش تعارض والد- نوجوان، پرسشنامه حمایت اجتماعی و مقیاس سازگاری استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه استفاده شده است. نتایج نشان می دهد بین تعارض والد- نوجوان با سازگاری دانش آموزان ارتباط منفی معناداری وجود دارد (001/>P)؛ همچنین بین حمایت اجتماعی با سازگاری دانش آموزان ارتباط مثبت معنادارای به دست آمد (001/>P). نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان می دهد 45 درصد از واریانس سازگاری دانش آموزان به طور معناداری از طریق متغیرهای تعارض والد- نوجوان و حمایت اجتماعی تبیین می شود. با توجه به این نتایج می توان گفت تعارضات خانوادگی و انتظارات متفاوت بین نوجوان و والدین آنها و همچنین طرز حمایت از جانب دیگران می تواند سازگاری یا ناسازگاری این دانش آموزان را پیش بینی کند؛ بنابراین توجه به این موضوع در جامعه امروزی از سوی مسئولان و متخصصان حوزه روان شناسی و جامعه شناسی از اهمیت بسیاری برخوردار است.

هدف پژوهش حاضر «بررسی مؤلفه های هویت ملی در کتاب های فارسی ابتدایی (تألیف های جدید 1398)» است. به منظور وصول به هدف فوق از روش تحلیل محتوا استفاده کرده ایم. ابزار پژوهش سیاهه ی تحلیل محتوا بود. واحد تحلیل جمله و تصویر و واحد شمارش فراوانی بود. یافته های پژوهش حاکی است که میزان توجه به مؤلفه های ملی در کتاب های فارسی ابتدایی ۸۷/۲۹ درصد است. مؤلفه ی مشاهیر ملی با ۵۰۵ واحد از فراوانی بیشتری نسبت به مؤلفه های دیگر قرار دارد. پس از آن مؤلفه های ادبیات ملی با ۳۶۹ واحد و سیاست (در مقوله های جنگ، دفاع و استقامت) با ۳۶۴ واحد، خصوصیات ملی (میهن دوستی) و فرهنگ در جایگاه مناسبی قرار دارند. مؤلفه های دیگر که از توجه کمتری برخوردارند به ترتیب عبارتند از: زبان فارسی، اساطیر ملی، پرچم، هنر ایرانی، تاریخ و تمدن ایرانی، سرود ملی، آثار باستانی، دین، جغرافیا، اقوام و مکان های طبیعی ملی. هم چنین کتاب فارسی سال پنجم با ۶۱۸ واحد فراوانی و کتاب سال ششم با ۵۹۲ واحد فراوانی بیش از بقیه ی کتاب های فارسی در افزایش روحیه ی ملی فراگیران می کوشند. در نهایت محرز شد کتاب های فارسی ابتدایی به خصوص در توجه به چهار مؤلفه ی مشاهیر ملی، ادبیات ملی، سیاست و میهن دوستی به خوبی عمل کرده اند اما در توجه به مؤلفه های دیگر همچنان کاستی هایی وجود دارد.

هدف پژوهش حاضر بررسی میزان تأکید کتاب های فارسی، تاریخ و تعلیمات اجتماعی دوره راهنمایی بر هویت اسلامی ایرانی است سؤال اصلی این پژوهش عبارت است از اینکه «کتاب های تعلیمات اجتماعی، تاریخ و فارسی دوره راهنمایی تا چه میزان بر مؤلفه های هویت اسلامی ایرانی تأکید دارند؟» روش پژوهش در این تحقیق، تحلیل محتوای کمی و تحلیل کیفی بخشی بوده است. جامعه آماری در پژوهش حاضر عبارتند از کتاب های فارسی، تاریخ و تعلیمات اجتماعی پایه های اول، دوم و سوم دوره راهنمایی که در مجموع مشتمل بر نه جلد و 1048 صفحه می باشد. روش نمونه گیری در این پژوهش نمونه گیری تصادفی ساده بوده که در کل حجم نمونه مشتمل بر 198 صفحه می باشد. ابزار اندازه گیری در این پژوهش لیست محقق ساخته سنجش هویت اسلامی ایرانی است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص آمار توصیفی شامل درصد، میانگین و جدول استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد به لحاظ تأکید بر مؤلفه های هویت ایرانی اسلامی سه کتاب تاریخ با میانگین 73/47% در رتبه اول، سه کتاب فارسی با میانگین 56/22% در رتبه دوم و سه کتاب تعلیمات اجتماعی با میانگین 33/10% در رتبه سوم قرار دارند.

هدف ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺮرﺳی و ﺗﺤﻠیﻞ ﻣیﺰان توجه ﺑ ﻪ مؤلفه های تربیت اخلاقی در کتب فارسی مقطع ابتدایی است. روش پژوهش، تحلیل محتوای مقوله ای و واحد تحلیل، متن، اشعار و تصویر می باشد. جامعه آماری پژوهش نیز کتاب های فارسی مدارس پایه اول تا ششم ابتدایی سال1399-1400 بوده و رویکرد پژوهش، کاربردی است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی فراوانی و درصد استفاده شده است. مؤلفه های انتخاب شده عبارتند از سخن نیکو گفتن، وطن دوستی، پرهیزگاری و تقوا، قناعت، نکوهش هوی و هوس های نفسانی، کرامت انسانی و عزّت نفس، محبت و مهرورزی، صبر و بردباری، دوری از تکبّر و خودپسندی و طبیعت شناسی. ﻧﺘﺎیﺞ نشان داد که در کﺘﺎب های فارسی دوره ابتدایی به مؤلفه های طبیعت شناسی و محبت و مهرورزی بیشترین توجه و به مؤلفه نکوهش هوا و هوس نفسانی توجه نشده و نمود عینی ندارد. در پایه ششم نیز مؤلفه های وطن دوستی و طبیعت شناسی بیشترین نمود، و صبر و بردباری کم ترین نمود را دارند. در مجموع باید گفت که تأکید کتاب های فارسی دوره ابتدایی در وهله اول متناسب با شرایط سنّی دانش آموزان، بر پرورش روحیه عاطفی و آشنایی با طبیعت بوده و پرورش مهارت های کنترل هوا و هوس نفسانی از اولویت دوم و کم تری برخوردار است.

هدف از پژوهش حاضر واکاوی رویکرد مواجهه با رنج در کتاب های فارسی مقطع متوسطه اول (تألیف 1400-1399) بود که با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی به این موضوع پرداخته شد. بدین منظور در ابتدا مفهوم رنج در این کتاب ها تحلیل شد که یافته ها نشان داد می توان مفهوم درد و رنج در این کتاب ها را در پنج مقوله بررسی شد، که این مقوله ها عبارت اند از ماهیت (گذرابودن، هدف داربودن و درآمیخته بودن رنج و شادی)، هدف (رشد و سازندگی)، انواع رنج (گریزپذیر و گریزناپذیر)، عوامل رنج (فردی و اجتماعی) و راه های رهایی از رنج. که با واکاوی هر یک از این مقوله یا شاخصه ها مشخص شد که ماهیتی از رنج که در این کتاب ها به تصویر کشیده شده است، ماهیتی واقع بینانه و مثبت است بدان صورت که فرد باید در مواجهه با بعضی از رنج ها مانند بی عدالتی های اجتماعی و دفاع از وطن به مبارزه بپردازد و تلاش کند که رنج حاصل از چنین مواردی را از بین ببرد ولی همواره باید این را در نظر داشته باشد که از بخشی از رنج ها نمی تواند فرار کند یا در برابر آن ها بایستد؛ بلکه ذات رنج برای رشد و اعتلای انسان است و در چنین شرایطی با صبرکردن، خودآگاهی و تسلیم شدن در برابر رضای خدا، سعه وجودی خود را گسترش دهد که چنین رویکرد مواجهه با رنج؛ رویکرد تکاملی است.

هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه فهرستنویسی توصیفی کتاب های فارسی کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران در سال های 1384 – 1388 و تعیین میزان انطباق آن با قوانین فهرستنویسی انگلوآمریکن انجام شده است. روش پژوهش: این پژوهش با استفاده از روش پیمایشی مقایسه ای و تحلیل محتوا انجام گرفته است. محتوای اطلاعات کتابشناختی لوح فشرده کتابشناسی ملی با اصل کتاب ها مقایسه و اطلاعات به دست آمده  به وسیله سیاهه وارسی محقق ساخته گردآوری شد. جامعه پژوهش مرکب از 201144  پیشینه کتابشناختی بود که نمونه ای شامل 1902 عنوان پیشینه کتابشناختی از لوح فشرده کتابشناسی ملی با روش نمونه گیری تصادفی منظم استخراج شد تا میزان تطابق و کیفیت فهرستنویسی این پیشینه ها با قواعد فهرستنویسی انگلوآمریکن، مورد بررسی قرار گیرد. یافته ها: به طور کل فهرستنویسی توصیفی کتاب های فارسی جمعاً در 82 درصد موارد صحیح عمل شده و در 18 درصد موارد صحیح عمل نشده است. در این میان ناحیه وضعیت نشر دارای بیشترین درصد صحت (3/96 درصد) و کم ترین درصد خطا (7/3 درصد) و  ناحیه یادداشت ها دارای کم ترین درصد صحت (85/59 درصد) و بیشترین درصد خطا (15/40 درصد) بوده است. از طرفی آزمون خی دو -  با احتساب 90 درصد صحت و 10 درصد خطا -  بیانگر این نکته است که میان میزان صحت فهرستنویسی در نواحی مورد مطالعه تفاوت معنیداری وجود دارد. به طوری که در ناحیه یادداشت به طور معنیداری کمتر از حد استاندارد و در وضعیت نشر بیشتر از حد استاندارد است. در سایر نواحی کیفیت صحت برابر با قواعد آنگلوآمریکن است. نتیجه گیری: با توجه به محاسبات آماری میان میزان خطا در سالهای مورد مطالعه تفاوت معنیداری وجود ندارد. بر این اساس، می توان نتیجه گرفت که کتابخانه ملی در انجام فهرستنویسی توصیفی کتاب های فارسی به طور نسبی دارای عملکرد مطلوبی بوده است.

خواندنْ مهارت زبانی مهمی است؛ زیرا بخش عظیمی از یادگیری از این طریق است. برای بهبود مهارت خواندن باید نوع و سطح متنی که آموزش داده می شود با دانش آموزان متناسب باشد. به همین دلیل، محققان از دیرباز به تعیین سطح دشواری متن (خوانش پذیری متن) توجه داشته اند. یکی از شاخص های خوانش پذیری متن، انسجام در سطح خُرد است. هدف پژوهش حاضر، بررسی معناداریِ فراوانی انواع شاخص های انسجام خرد در سطوح مختلف بازنمایی متن (روساختی و متن پایه و الگوی موقعیتی) کتاب های فارسی دوره های ابتدایی (پایه ششم) و متوسطه اول (پایه نهم) و متوسطه دوم (پایه دوازدهم) در چارچوب الگوی ساخت تلفیق کینچ (1998-1988) است. این مطالعه پژوهشی ترکیبی است. در بخش کیفی، انواع شاخص های انسجام خرد در سطوح گوناگون بازنمایی متن این کتاب ها مشخص شدند. سپس، در بخش کمی، فراوانی این شاخص ها در متن این کتاب ها تعیین شده و معناداری فراوانی آن ها با مجذور کا محاسبه شد. نتایجْ حاکی از تفاوتِ معنادار میان فراوانی شاخص های انسجام خرد در سطوح مختلف بازنمایی متن کتاب های فارسی در هر سه دوره تحصیلی است. با طولانی ترشدن متن کتاب ها از پایه ششم به پایه های نهم و دوازدهم، فراوانی بیشتر شاخص ها افزایش یافت؛ اما این افزایش قاعده مند نبود. ظاهراً رویکرد آموزشی این کتاب ها، رویکردی مهارتی است؛ به این معنا که بر آموزش و تقویت مهارت های زبانی (خواندن) تأکید دارد؛ ولی با توجه به نتایج این مطالعه شاید بتوان گفت در عمل و به ویژه در تدوین متن کتاب های فارسی به این مهارت چندان توجه نشده است.

بررسی و مقایسه محتوای کتاب های درسی نزد ملل و فرهنگ های گوناگون، از موضوعاتی است که در قلمرو ادبیات تطبیقی قرار می گیرد. وطن و هویت ملّی از مضامینی است که همواره مورد توجّه نهاد آموزش و پرورش بوده و در کتاب های درسی کشور های مختلف به شکل های گوناگون بدان پرداخته شده است. پژوهش حاضر بر آن است تا بر اساس مکتب آمریکایی، به بررسی تطبیقی مفهوم وطن و هویت ملّی در کتاب های فارسی ایران و کتاب های العربیّه سوریه در مقطع ابتدایی بپردازد. آثار مورد بررسی، شش کتاب فارسی و شش کتاب عربی، بر اساس آخرین تغییرات کتب آموزشی در ایران و سوریه است. یافته ها در این بررسی تطبیقی نشان می دهد که در کتاب های فارسی دوره ابتدایی، هویت دینی و مذهبی و مؤلّفه های وطن اسلامی بسامد بالایی دارد. در حالی که در کتاب های العربیّه، ستایش زبان و خطّ عربی از سویی و نپرداختن به مؤلّفه های دینی و مذهبی از سوی دیگر، جلب توجّه می کند. در کتاب های هر دو کشور، ستایش رزمندگان و شهدای راه وطن و معرّفی جاذبه های طبیعی، جغرافیایی، تاریخی و فرهنگی دیده می شود. کم توجّهی نسبت به هویت قومی از موارد مشترک در کتاب های دو کشور است.

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و تحلیل محتوای کتب فارسی دوره ابتدایی انجام شد تا میزان پرداخته شدن به شرایط تسهیل کننده رشد خرد بر اساس مدل براون در آنها مشخص گردد. این پژوهش ازنظر هدف، بنیادی و ازنظر ماهیت، توصیفی از نوع تحلیل محتوا بود. جامعه آماری شامل محتوای کتب فارسی دوره ابتدایی بود. به منظورگردآوری داده ها از روش تمام شماری استفاده شد. واحد تحلیل، صفحات(متن، تصاویر، پرسشها یا فعالیت ها) بود. یافته های پژوهش حاکی از آن بود که در بین مؤلفه های رشدی خرد بیشترین فراوانی مربوط به مؤلفه ی تحلیل و قضاوت و کمترین فراوانی مربوط به مؤلفه دانش زندگی بود. به صورت کلی تنها کتاب های فارسی پایه اول و دوم بیشترین میزان توجه را به شرایط و مؤلفه های تسهیل کننده رشد خرد دارا بودند. نتایج نیز نشان داد، در کتاب های درسی فارسی توجه متناسب و مناسبی نسبت به مؤلفه های خردمندی صورت نگرفته است و ضرورت تغییر در محتوای کتب درسی وجود دارد.

هدف: پژوهش حاضر باهدف بررسی میزان توجه به مؤلفه های هویت ملی و دینی در کتاب های فارسی دوره ابتدایی صورت گرفته است. روش: به همین منظور از روش تحلیل محتوای کمی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل محتوای تمامی کتاب های فارسی خوانداری دوره ابتدایی در سال تحصیلی 1402−1403 از پایه اول تا ششم بوده که تمامی حجم جامعه مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار پژوهش، سیاهه تحلیل محتوای مؤلفه های هویت ملی و دینی است که پیش ازاین پژوهش توسط صانعی مهر و رزم آزما تنظیم شده است و روایی آن از طریق روایی محتوایی و پایایی آن از طریق روش اسکات با 30/81 درصد مجدد محاسبه شد. تجزیه وتحلیل داده با آمار توصیفی و روش آنتروپی شانون انجام شد. یافته ها: نتایج این پژوهش نشان می دهد، مؤلفه های هویت ملی بیشتر از هویت دینی دیده شده اند؛ از میان مؤلفه های فرعی هویت ملی، هویت اجتماعی و هویت فرهنگی بیشترین میزان توجه و هویت سیاسی کمترین میزان توجه را به خود اختصاص داده اند. از میان مؤلفه های فرعی هویت دینی نیز بیشترین میزان توجه به ارزش ها و هنجارهای مذهبی و کمترین میزان توجه به سیره زندگی مبتنی بر دین است. همچنین بیشترین کاربرد مؤلفه هویت ملی، در متن کتاب های فارسی و کمترین میزان استفاده در پرسش ها؛ و بیشترین کاربرد مؤلفه هویت دینی در متن و کمترین میزان استفاده در تصاویر بوده است. هویت دینی بنا بر دلایلی متعدد تاریخی و عناصری مانند مذهب، تدین، معنویت جز پایدار هویت ایرانیان محسوب می شود و نباید پرورش هویت ملی و دینی در دانش آموزان از یکدیگر جدا باشد. نتایج نشان می دهد هویت ملی بیشتر مورد توجه بوده است و در کتاب های درسی از پرداختن به هویت دینی دانش آموزان غفلت شده است.