مهارت خواندن

" مقدمه: نظریه ی هوش چندگانه ی هاوارد گاردنر در دهه ی80 میلادی بسیاری از پژوهشگران در حوزه ی یادگیری و آموزش زبان دوم را بر آن داشت تا به بررسی رابطه ی بین میزان موفقیت فراگیران زبان دوم یا زبان خارجی و هوش های مختلف آن ها بپردازند. هدف از تحقیق حاضر بررسی رابطه ی بین هوش چندگانه و مهارت خواندن و درک مطلب آزمون آی التس است. روش کار: از کل 290 داوطلب شرکت کننده در آزمون اصلی آی التس در سال 2007 در شهر مشهد به۱۳٠ نفر پرسش نامه ی هوش چندگانه داده شد که از این تعداد، ۹٨ نفر (۵۳ مرد و ۴۵ زن) پرسش نامه ی مذکور را با رضایت تکمیل و تحویل نمودند. ۶۲ نفر از این تعداد در آزمون آکادمیک و ۳6 نفر در آزمون عمومی آی التس شرکت کردند. عملکرد بخش خواندن و درک مطلب شرکت کنندگان با پاسخ های آنان به پرسش نامه ی هوش چندگانه مقایسه شد. در این بررسی از روش های تحلیل آمار توصیفی و ضریب همبستگی پیرسون استفاده گردید. یافته ها: تحلیل یافته ها نشان داد که تنها هوش منطقی ریاضی رابطه ی معنی داری با مهارت خواندن و درک مطلب آزمون آی التس دارد (05/0>P) و هیچ یک از انواع دیگر هوش با آن رابطه ی معنی داری ندارند.نتیجه گیری: در فراگیران ایرانی از مجموعه ی هوش های چندگانه،تنها هوش منطقی ریاضی با مهارت خواندن و درک مطلب آزمون آی التس ارتباط معنی داری دارد که به نظر می رسد به علت طبیعت مشترک این نوع هوش و فعالیت های مورد نیاز به هنگام خواندن در زبان دوم باشد. مقدمه: نظریه ی هوش چندگانه ی هاوارد گاردنر در دهه ی80 میلادی بسیاری از پژوهشگران در حوزه ی یادگیری و آموزش زبان دوم را بر آن داشت تا به بررسی رابطه ی بین میزان موفقیت فراگیران زبان دوم یا زبان خارجی و هوش های مختلف آن ها بپردازند. هدف از تحقیق حاضر بررسی رابطه ی بین هوش چندگانه و مهارت خواندن و درک مطلب آزمون آی التس است. روش کار: از کل 290 داوطلب شرکت کننده در آزمون اصلی آی التس در سال 2007 در شهر مشهد به۱۳٠ نفر پرسش نامه ی هوش چندگانه داده شد که از این تعداد، ۹٨ نفر (۵۳ مرد و ۴۵ زن) پرسش نامه ی مذکور را با رضایت تکمیل و تحویل نمودند. ۶۲ نفر از این تعداد در آزمون آکادمیک و ۳6 نفر در آزمون عمومی آی التس شرکت کردند. عملکرد بخش خواندن و درک مطلب شرکت کنندگان با پاسخ های آنان به پرسش نامه ی هوش چندگانه مقایسه شد. در این بررسی از روش های تحلیل آمار توصیفی و ضریب همبستگی پیرسون استفاده گردید. یافته ها: تحلیل یافته ها نشان داد که تنها هوش منطقی ریاضی رابطه ی معنی داری با مهارت خواندن و درک مطلب آزمون آی التس دارد (05/0>P) و هیچ یک از انواع دیگر هوش با آن رابطه ی معنی داری ندارند.نتیجه گیری: در فراگیران ایرانی از مجموعه ی هوش های چندگانه،تنها هوش منطقی ریاضی با مهارت خواندن و درک مطلب آزمون آی التس ارتباط معنی داری دارد که به نظر می رسد به علت طبیعت مشترک این نوع هوش و فعالیت های مورد نیاز به هنگام خواندن در زبان دوم باشد. "

پژوهش حاضر، با هدف بررسی راهبردهای جست وجوی اطلاعات در اینترنت توسط دانش آموزان و رابطه این راهبردها با سطح مهارت خواندن زبان انگلیسی و جنسیت انجام شد. جامعه آماری این پژوهش، کلیه دانش آموزان دختر و پسر دوره متوسطه هستند که در سال تحصیلی 91-1390 در مدارس روزانه شهر گرگان مشغول به تحصیل بوده اند. از بین جامعه مورد نظر، 190 دانش آموز به روش نمونه در دسترس (فقط دانش آموزانی که با اینترنت کار می کردند) انتخاب شدند. نمونه مورد نظر، پرسش نامه راهبردهای جست وجوی اطلاعات در اینترنت را که سه راهبرد فرآیندی، فراشناختی و رفتاری را می سنجد، تکمیل نمودند (پایایی ابزار = 75/0). هم چنین، آنها در آزمون خواندن مهارت زبان انگلیسی کِت (آزمون پایه دانشگاه کمبریج) شرکت نمودند (پایایی ابزار = 71/0). برای تحلیل داده ها از تحلیل واریانس چندگانه (مانوا) و ضریب همبستگی استفاده شد. یافته ها نشان داد که جنسیت بر راهبردهای رفتاری تأثیر دارد. بدین معنی که، پسران از این راهبردها بیشتر از دختران استفاده می کنند. اما در استفاده از دو راهبرد فرآیندی و فراشناختی اختلافی بین دو گروه مشاهده نشد. بررسی رابطه میان مهارت خواندن زبان انگلیسی و به کارگیری راهبردهای جست وجوی اطلاعات نشان داد که دو متغیر، ارتباط مثبت و معناداری با یکدیگر دارند. علاوه بر این، با در نظر گرفتن زیرمقیاس های پرسش نامه راهبردهای جست وجوی اطلاعات مشخص شد که مهارت خواندن با راهبردهای شناختی و رفتاری رابطه مثبت و معناداری دارد؛ اما این رابطه با راهبردهای فرآیندی معنادار نبود.

بازخورد هر گونه اطلاعاتی است که در مورد صحت و تناسب یک پاسخ ارائه می شود. جهت تعیین تأثیر بازخورد به زبان مادری و فارسی بر پیشرفت خواندن و نوشتن دانش آموزان دوزبانه (کردی- فارسی)، از دانش آموزان پسر پایه چهارم ابتدایی یک مجتمع آموزشی در شهرستان اشنویه، 45 نفر به عنوان نمونه با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. دانش آموزان در سه گروه مجزا قرار گرفتند: گروه آزمایشی اول که بازخورد به زبان مادری دریافت کردند، گروه آزمایشی دوم که بازخورد به زبان فارسی دریافت کردند و گروه کنترل که هیچگونه بازخوردی دریافت نکردند. به منظور جمع آوری داده ها، از یک آزمون پیشرفت تحصیلی که توسط محقق طراحی شده بود، استفاده شد. یافته های حاصل از تحلیل کواریانس نشان دادکه ارائه بازخورد به زبان مادری تأثیر معنی داریی بر پیشبرد خواندن و نوشتن دانش آموزان دوزبانه دارد و بین گروه آزمایشی اول (که بازخورد به زبان مادری دریافت کردند) و گروه کنترل (که بازخورد دریافت نکردند)، تفاوت معنی داریی مشاهده شد. اما بین گروه آزمایشی دوم (که بازخورد به زبان فارسی دریافت کردند) و گروه کنترل تفاوت معنی داریی وجود نداشت. این یافته ها نشان داد که ارائه بازخورد به زبان فارسی تأثیر چندانی بر پیشرفت خواندن و نوشتن دانش آموزان دوزبانه نداشته است. براساس یافته های پژوهش حاضر می توان گفت که ارائه بازخورد به زبان بومی به دانش آموزان دوزبانه می تواند در بهبود عملکرد آنان مؤثر باشد

در پژوهش حاضر، اثربخشی آموزش حافظه ی فعال بر بهبود مهارت خواندن دانش آموزان نارساخوان پایه دوم دبستان مورد بررسی قرار گرفت. طرح پژوهش، آزمایشی از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بوده است. بدین منظور از بین 195دانش آموز نارساخوان 60 دانش آموز به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند و با جایگزینی تصادفی در دو گروه 30 نفری آزمایش و کنترل قرار گرفتند. برای سنجش عملکرد خواندن، از آزمون خواندن و نارساخوانی (نما) استفاده شد. پس از اجرای پیش آزمون، آموزش حافظه ی فعال در طی 26 جلسه به صورت انفرادی بر روی گروه آزمایش اعمال شد. داده ها با روش آمار توصیفی، آزمون t برای مقایسه میانگین های مستقل و آزمون غیر پارامتریک من ویتنی یو مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد آموزش حافظه ی فعال سبب بهبود مهارت خواندن دانش آموزان نارساخوان گردید

به دلیل اهمیت خواندن، رویکردهای عمده ای در طی چند دهه گذشته برای آموزش آن پدید آمده که می توان با بررسی فرایندهای مربوط بینش بهتری نسبت به آنها کسب نمود. همزمان با مطالعات نظری، منابع درسی ویژه خواندن و یا مجموعه هایی برای آموزش هر چهار مهارت شنیدن، گفتن، خواندن و نوشتن فارسی به غیرفارسی زبانان تدوین گردیده که در بالا بردن کیفیت آموزش و یادگیری زبان فارسی در سطح جهان از اهمیت خاصی برخوردارند. بررسی و ارزیابی این منابع می تواند در شناخت بیشتر مبانی نظری و ارتقاء شیوه های آموزش زبان فارسی تأثیرگذار باشد. در بررسی حاضر که به شیوه توصیفی- تحلیلی و با هدف ارتقاء آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان انجام گرفته، ابتدا به یافته های مهم در حوزه خواندن، از جمله فرایندهای دخیل در این حوزه پرداخته شده و سپس رویکرد های عمده خواندن، یعنی سه رویکرد پایین به بالا، بالا به پایین و تعاملی مورد بحث قرار گرفته است. در پایان، «آموزش نوین زبان فارسی» (قبول، ۱۳۹۰)، که جدیدترین مجموعة آموزشی به شمار می آید، براساس انگاره خواندن نیل اندرسون (۱۹۹۴) بررسی و تحلیل گردیده است. نتیجه بررسی بر همخوانی پنج جلد مجموعه با اصول اندرسون به نسبت های متفاوت دلالت دارد.

هدف این تحقیق1 تعیین تأثیر برنامه دوره تحکیم سواد در تثبیت آموخته های سوادآموزان تحت پوشش نهضت سوادآموزی بود. روش تحقیق از نوع آزمایشی بر اساس اندازه گیریهای مکرر بود و طرح تحقیق به این صورت بود که سه آزمون از نمونه آماری گرفته شد. جامعه آماری همه افراد تحت پوشش دوره تحکیم سواد در کل کشور بودند که از آن میان، 891 نفر بر اساس فرمول کوکران به منزله نمونه انتخاب شدند. به این صورت که بر اساس سطح میانگین سواد، استانهای کشور به سه سطح برخوردار، نیمه برخوردار و کم برخوردار تقسیم شدند. سپس از همه استانهای کشور، شش استان بر اساس میانگین سطح سواد و شاخص برخوردار، نیمه برخوردار و کم برخوردار انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها آزمونهای محقق ساخته پیشرفت تحصیلی خواندن، نوشتن، حساب کردن و روخوانی قرآن کریم بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس اندازه گیریهای مکرر استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که دوره تحکیم به تثبیت آموخته های مهارتهای اصلی نوشتن، خواندن، حساب کردن و روان خوانی قرآن کریم سوادآموزان تحت پوشش می انجامد، اما تنها در مهارت نوشتن بود که میان میانگین نمرات پیش آزمون با آزمون پیگیری ازلحاظ آماری تفاوت معنادار وجود نداشت.

مهارت خواندن یکی از مهم ترین مهارت های زبانی است و از شروط موفقیت در یادگیری زبان دوم، تسلط بر این مهارت است؛ اما دانشجویان ترم آخر مقطع کارشناسی رشته زبان و ادبیات عربی که در شرف دانش آموختگی هستند و حتی بسیاری از دانش آموختگان این رشته نمی توانند متون عربی را صحیح و روان بخوانند. ازاین رو، می خواهیم با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و روش پیمایشی، مهارت خواندن دانشجویان مقطع کارشناسی رشته زبان و ادبیات عربی را ارزیابی، نقاط ضعف آنان در این مهارت را شناسایی و راهکارهایی را به منظور بهبود آموزش مهارت خواندن ارائه کنیم. نمونه آماری پژوهش حاضر را 124 دانشجوی ترم هشتم مقطع کارشناسی رشته زبان و ادبیات عربی در 12 دانشگاه دولتی ایران تشکیل داده اند که 41 نفر از آن ها مرد و 83 نفر زن هستند. ابزار به کاررفته در این پژوهش، آزمون محقق ساخته است که برای اولین بار در رشته زبان و ادبیات عربی برای مهارت خواندن طراحی شده و برای طراحی آن، از الگوهای موجود در کشورهای عربی استفاده کردیم. یافته ها نشان می دهند که دانشجویان مهارت خواندن را به خوبی کسب نکرده اند و با اینکه در ترم آخر هستند و اغلب دروس کارشناسی را گذرانده اند، در همه سطوحی که متخصصان زبان عربی برای مهارت خواندن ذکر کرده اند، با ضعف مواجه هستند. اصلی ترین دلیل این مشکل، وجود نداشتن درسی خاص برای مهارت خواندن در سرفصل درسی است.

زمینه و هدف : نارساخوانی، از شایع ترین انواع اختلال یادگیری است. کودکان نارساخوان با وجود داشتن بهره هوشی بهنجار، دریافت آموزش کافی، نداشتن مشکلات بینایی و شنوایی قادر به یادگیری خواندن حروف و کلمات از طریق آموزش در مدارس آموزش عمومی نیستند. این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی روش آموزش دیویس بر میزان مهارت خواندن و افزایش خلاقیت در دانش آموزان نارساخوان پسر پایه دوم و سوم دبستان انجام شد. روش : این پژوهش از نوع آزمایشی، طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان نارساخوان دوره ابتدایی شهر کرمان در سال تحصیلی 95-94 بود که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، تعداد 30 دانش آموز انتخاب، سپس به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (هر کدام 15 نفر) جایدهی شدند. به منظور گردآوری داده ها از آزمون هوش ریون کودکان (رحمانی و عابدی،1383)، آزمون خواندن نما (کرمی نوری و مرادی،1387) و آزمون خلاقیت تورنس (1387) فرم تصویری A و B استفاده شد. ابتدا این آزمون ها در هر دو گروه آزمایش و گواه اجرا شد، سپس روش آموزش دیویس بر روی دانش آموزان گروه آزمایش در 15 جلسه 45 دقیقه ای به کار گرفته شد. در پایان مجدداً آزمون خواندن نما وخلاقیت تورنس فرم B بر روی هر دو گروه اجرا شد. داده های به دست آمده با ساتفاده از آزمون تحلیل کواریانس تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها : نتایج نشان داد که بین میزان مهارت خواندن دانش آموزان در دو گروه آزمایش و گواه تفاوت معناداری وجود دارد. (0/01 .(P < همچنین بین خلاقیت دو گروه نیز تفاوت معناداراست (0/05 P < ). نتیجه گیری: بر اساس این یافته روش آموزش دیویس موجب بهبود مهارت های خواندن و خلاقیت در دانش آموزان نارساخوان می شود.

مهارتِ خواندن و درک مطلب و محیط دانشگاه پیوندی ناگسستنی با یکدیگر دارند و ضعف و ناتوانی در این مهارت می تواند به زندگی دانشگاهی دانشجویان لطمه ای جدّی بزند. از همین رو سنجش این توانمندی بخش بسیار مهمّی از آزمون های بسندگی زبان فارسی برای غیر فارسی زبانان را به خود اختصاص می دهد؛ ازجمله آزمون زبان فارسی دانشگاه فردوسی مشهد که بیش از چهار سال است به عنوان معیاری برای سنجش دانشجویان غیرفارسی زبان برای ورود به دانشگاه های ایران، در برخی شهرهای ایران و عراق برگزار می شود. در این پژوهش با کمک مدل آماری رش، به بررسی داده های گردآوری شده بخشِ خواندن یکی از آزمون های برگزارشده در مرکز بین المللی آموزش زبان فارسی دانشگاه فردوسی مشهد پرداختیم. بررسی ها حاکی از این بود که پایایی بخشِ خواندن آزمون ۷۶/0 است که برای یک آزمون سرنوشت ساز رقم بالایی به شمار نمی آید. همچنین نقشه آزمودنی- پرسش، بیانگر این نکته بود که سؤالات آزمون عمدتاً در سطح داوطلبانِ متوسّط هستند. اما نقطه قوت این آزمون را می توان تعداد نسبتاً زیاد پرسش ها و نیز تنوع آنها از نظر نوع اطلاعات خواسته شده دانست. مقایسه آزمون با مبانی نظری ارائه شده توسّط طرّاحان تافل این امکان را فراهم کرد تا راهکارهایی برای بهبود پایایی آزمون ارائه بدهیم. سؤالات آزمون بسندگی فارسی دانشگاه فردوسی مشهد از نظر نوع مطابقت، عمدتاً از نوع محل یابی و یا سلسله ای هستند و پرسش هایی از نوع ترکیبی و تولیدی می تواند به سخت تر شدن سؤالات بینجامد. اگر از منظر اهداف خواندن به آزمون نگاهی بیندازیم، مشاهده می کنیم که سؤالات عمدتاً متناسب با اهداف خواندن برای پیداکردن اطّلاعات و نیز خواندن برای رسیدن به درک مقدّماتی هستند. به نظر می رسد که این آزمون به سؤالاتی متناسب با اهداف خواندن برای یادگیری و نیز هدف خواندن برای ادغام اطّلاعات در بین چند متن مختلف نیاز دارد که از سطح دشواری بالاتری برخوردار هستند.

هدف پژوهش حاضر، بررسی مشکلات خواندن دانش آموختگان نظام متوسطه شهر تهران بر اساس داده های آزمون امزا با توجه به متغیرهای جنسیت و رشته تحصیلی است. آزمون امزا به عنوان اولین آزمون ارزیابی مهارت های زبانی و ادبی دانش آموختگان نظام متوسطه کشور شناخته می شود که در سال تحصیلی ۱۳۹۲ – 1393 از سوی فرهنگستان زبان و ادب فارسی برگزار شد. بدین منظور داده های آزمون با حجم نمونه 377 نفر (197 دختر و 180 پسر)، در سه رشته تحصیلی علوم انسانی (106 نفر)، علوم تجربی (90 نفر) و ریاضی (181 نفر) تحلیل و بررسی شد. پس از دسته بندی پرسش های آزمون با توجه به نوع خرده مهارت و نوع متن، با استفاده از شاخص های آماری توصیفی و استنباطی داده ها بر اساس دو متغیر جنسیت و رشته تحصیلی تحلیل شد که نتایج، حکایت از ضعف کلی دانش آموزان در مهارت خواندن داشت. نتایج نشان داد: میانگین نمره مهارت خواندن معادل 25/10 از 20 است که در مقایسه با استاندارد آموزش و پرورش (نمره 12) از ناتوانی دانش آموختگان در دریافت حداقل آموزش حکایت دارد. بین میانگین نمرات کلی و خرده مهارت های خواندن با توجه به متغیر جنسیت تفاوت معنی داری وجود ندارد، هر چند بنا بر آمار توصیفی میانگین کلی نمره دخترها بالاتر از پسرهاست. همچنین، بین میانگین نمرات کلی دانش آموزان با توجه به متغیر رشته تحصیلی تفاوت معنی داری وجود ندارد؛ اما بین میانگین نمرات خرده مهارت های خواندن در نمره خرده مهارت «درک مستقیم متن» میان دانش آموزان رشته علوم انسانی و علوم تجربی تفاوت معنی داری وجود دارد که نشان از عملکرد بهتر رشته علوم انسانی دارد و نیز بین میانگین نتایج کلی دانش آموزان در چهار نوع متن به کار رفته در پرسش های آزمون، تفاوت معنی داری وجود دارد، به نحوی که میانگین نمره دانش آموزان در پاسخ به پرسش های متون زبانی نسبت به متون ادبی کهن بالاتر بوده؛ اما با توجه به متغیر رشته تحصیلی، این تفاوت میانگین معنی دار نشده است. این نتایج نشان می دهد که راهکارهایی از قبیلِ اصلاح برنامه درسی دوره دبیرستان، انتخاب برنامه آموزشی مناسب، تغییر شیوه تدریس معلمان و نیز برگزاری دوره های منظم و استاندارد ارزشیابی مهارت خواندن، می تواند در تقویت مهارت خواندن دانش آموزان مفید واقع شود.

نمایش فیلم با زیرنویس نا/کم شنوایان یکی از اقداماتی است که اخیرا در برخی از سینماهای ایران به منظور دسترسی همگان به رسانه صورت گرفته است. به دلیل اهمیت روزافزون دسترسی به رسانه، پژوهشگران حوزه ترجمه دیداری شنیداری در دو دهه اخیر به بررسی کیفیت زیرنویس نا/کم شنوایان پرداخته اند تا این نوع زیرنویس ها را به نیازها و انتظارات مخاطبان نزدیک تر نمایند. این پژوهش هدف دارد راهکارهای متنی را در یکی از زیرنویس های فارسی نا/کم شنوایان شناسایی کند و آن ها را بر مبنای استانداردهای بدست آمده از مطالعات این حوزه مورد ارزیابی قرار دهد. به این منظور، ابتدا مهارت خواندن نا/ کم شنوایان را توصیف می کند تا ضرورت اعمال راهکارهای متنی روشن گردد. سپس، راهکارهای متنی پیشنهاد شده از سوی صاحب نظران حوزه زیرنویس نا/کم شنوایان را توضیح می دهد. در پایان، یکی از زیرنویس های فارسی نا/کم شنوایان را با گفت وگوهای اصلی فیلم مقایسه می کند تا راهکارهای متنی به کاررفته در زیرنویس شناسایی شوند. مقایسه راهکارهای به کاررفته در زیرنویس فارسی با آنچه در مطالعات زیرنویس نا/ کم شنوایان آمده نشان می دهد راهکارهای متنی به کاررفته در این زیرنویس از اصول و قواعد زیرنویس درون زبانی نا/کم شنوایان چندان پیروی نمی کنند و احتمال می رود زیرنویس پاسخ گوی انتظارات مخاطبان نباشد.

خواندن، مهارتی است که دانش آموزان ایرانی آن را در دوره ابتدایی توسط کتاب های فارسی از پایه اول تا ششم کسب می نمایند. یکی از خصوصیاتی که باید در تدوین متون کتاب های درسی توجه گردد، خوانایی است، زیرا خوانابودن متون به یادگیرنده کمک می کند محتوای آموزشی را به درستی بخواند و بفهمد. اگرچه تحقیقات متفاوتی درباره خوانایی متون درسی صورت گرفته است، اما این در مقاله خوانایی همه متون در هر شش پایه تحصیلی دوره ابتدایی گزارش می شود. بررسی متن ها بر اساس سه شاخص فلش، فوگ و فرای دو نتیجه در برداشت: 1. اگرچه بر اساس شاخص فلش متن ها آسان هستند، اما بر اساس شاخص های فوگ و فرای مناسب یک تا دو پایه تحصیلی بالاتر می باشند و 2. معیار مشخصی برای ترتیب متون از آسان به دشوار دیده نشد، به گونه ای که در بعضی از پایه ها متن های دشوارتر زودتر از متن های آسان قرار گرفتند.

این پژوهش به بررسی نقش مهارتهای تفکر انتقادی بر مهارت خواندن زبان انگلیسی زبان آموزان می پردازد. جهت سنجش فرضیه پژوهش دو گروه 29 نفره از زبان آموزان پایه اول دبیرستان، در یکی از دبیرستانهای دخترانه منطقه 12 تهران انتخاب شدند. برای گروه اول، طرح درس آموزش زبان انگلیسی با رویکرد تفکر انتقادی و کاربردشناسی، بر پایه گفتگو، به صورت کندوکاومحور و طی 20 جلسه، اجرا شد و گروه دوم تنها دوره آموزش زبان انگلیسی را گذراند. در این پژوهش، از روش پیمایش خرد با رویکرد کمی و تکنیک پرسشنامه بسته پاسخ و پرسشنامه باز پاسخ و نیز جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون اختلاف میانگین ها و تحلیل محتوا استفاده شد. میانگین پیش آزمون و پس آزمون تفکر انتقادی و خواندن سطح بالای گروهی که دوره خواندن سطح بالا را گذراندند، در مقایسه با گروهی که تنها دوره آموزش زبان را گذراندند، با نسبت بیشتری ارتقاء یافته است. همچنین این گروه نسبت به گروه دوم توانستند در نوشته هایشان از اقلام کاربردشناسی مدنظر این پژوهش، بیشتر استفاده کنند.

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی اندازه اثر متغیرهای مرتبط با عملکرد دانش آموزان دوره ابتدایی در مهارت خواندن در ایران بود. روش پژوهش حاضر از نوع فراتحلیل بود. از این رو با استفاده از پایگاه های اطلاعاتی داخلی و خارجی نسبت به یافتن و جمع آوری تمام گزارش های پژوهشی اقدام شد. نمونه مطالعات مورد استفاده شامل 18 مطالعه انجام شده از سال 1382 تا 1395 در سراسر ایران بود. داده های حاصل از این 18 مطالعه با روش اندازه اثر ضریب همبستگی پیرسون برای مدل اثرهای ثابت مورد فراتحلیل قرار گرفتند. کلیه تحلیل های آماری با استفاده از ویرایش دوم نرم افزار جامع فراتحلیل انجام شد. یافته ها نشان داد که میانگین اندازه اثر کلی برای مدل اثرات ثابت برابر 493/0 و برای اثرات تصادفی برابر 476/0 است که هر دو در سطح 001/0 معنی دار هستند. بنابراین میانگین اندازه اثر پژوهش حاضر (493/0) را می توان اندازه اثر متوسط عملکرد دانش آموزان در مهارت خواندن تفسیر کرد. نتایج فراتحلیل نشان داد، بین تواناییهای عمومی و فرازبانی، جنسیت، تفکر انتقادی، نگرش دانش آموزان، حافظه کاری، عوامل انگیزشی-اجتماعی، عوامل خانوادگی، روش های آموزش دوجانبه و مشترک راهبردی، آموزش راهبردهای شناختی، روش های فعال تدریس، آموزش چندحسی، برنامه ریزی درسی، آموزش راهبردهای فراشناختی، فعالیت های معلمان و مدیران در مدرسه و ارزشیابی توصیفی با عملکرد دانش آموزان در مهارت خواندن اندازه اثر معنی داری وجود دارد.

در این پژوهش، اثر بخشی نقشه مفهومی را بر تقویت مهارت خواندن و انگیزه فارسی آموزان خارجی سطح میانی بررسی کردیم. به این منظور، 84 نفر زبان آموزان سطح میانیِ مرکز آموزشِ زبان فارسی دانشگاه امام خمینی قزوین و کالج بین الملل دانشگاه علوم پزشکی تهران، پس از اجرای پیش آزمون انتخاب شدند و در دو گروه (انفرادی و کنترل) به مدت ده جلسه مورد آموزش قرار گرفتند. گروه آزمایش موردِ آموزشِ روش مبتنی بر نقشه مفهومی قرار گرفتند و گروه کنترل در همان مدت به روش سنتی (آموزش مهارت خواندن بدون ارائه نقشه مفهومی)، مطالب آموزشی یکسان را آموزش دیدند. البته گروه آزمایش پیش و پس از آموزش پرسش نامه انگیزه دورنیه (Dorneyi, 2005) را تکمیل نموده تا اثربخشی نقشه مفهومی بر انگیزه بررسی شود. پس از آموزش مهارت خواندن، زبان آموزان در قالب یک پس آزمون ارزیابی شدند. این پس آزمون با هدف سنجش تأثیر نقشه مفهومی بر تقویت مهارت خواندن برگزار شد. یافته ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و آزمون های آماری مناسب (لوین، تحلیل واریانس یک راهه و آزمون تعقیبی شفه) مورد مقایسه قرار گرفت. یافته های به دست آمده از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که بین میانگین عملکرد گروه آزمایش با گروه کنترل تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین مابین انگیزه خواندن زبان آموزان در آموزش پیش و  پس از نقشه مفهومی، تفاوت معناداری وجود دارد. می توان نتیجه گرفت که آموزش مبتنی بر راهبرد نقشه مفهومی نقش پررنگ و تأثیر بسزایی در تقویت مهارت خواندن و انگیزه دارد.

افزایش روزافزون روابط بین جوامع در سراسر جهان موجب گسترش تعاملات تجاری شده است که کشورما نیز از این روابط مستثنی نیست. باتوجه به جایگاه مهم ایران در جهان امروز و روابط تجاری با سایر کشورها، نیاز به تدوین مجموعه ای به منظور آموزش زبان فارسی تجاری به غیر فارسی زبانان قابل طرح است. از سویی دیگر از بین چهار مهارت اصلی زبانی (شنیدن، صحبت کردن، خواندن و نوشتن)، خواندن، یکی از مهم ترین مهارت های زبانی است که موجب افزایش توانش ارتباطی فراگیران می شود. از این جهت، ما در پژوهش حاضر به دنبال تدوین محتوای خواندن متون بازرگانی برای فارسی آموزان سطح متوسط در چارچوب اندرسون (1994) هستیم. از این روی ابتدا با بررسی مجموعه های موفق آموزشی در زبان های مختلف و مشاوره با افراد متخصص حوزه بازرگانی یکی از رایج ترین موضوعات مطرح در بافت بازرگانی را برگزیدیم. سپس مجموعه ای از متون مرتبط با این موضوع را جمع آوری کردیم، با استفاده از چارچوب مرجع آموزش زبان فارسی دو مورد از آن  متون را ساده سازی و با استفاده از فرمول خوانایی گانیگ (1951) و نظرخواهی از تعدادی از مدرسان زبان فارسی از تناسب آن متون با سطح متوسط اطمینان حاصل کردیم. سپس با بهره مندی از اصول شش گانه اندرسون (1994) که به اختصار ACTIVE نامیده می شود، فعالیت هایی در قالب پیش از خواندن، خواندن و پس از خواندن تدوین کردیم. در این مسیر از مجموعه کتاب های ACTIVE (2014) که اندرسون براساس الگوی خواندن خود (1994) تدوین کرده نیز جهت طراحی فعالیت ها بهره بردیم و در قالب یک درس ارائه نموده ایم.

اخیرا تحقیقات متعددی بر روی هوش صورت گرفته است. یکی از حوزه های جدید که توجه محققان را به خود جلب کرده، هوش هیجانی است. هوش هیجانی تأثیرات بسیاری بر روی کار، تحصیل، آموزش، یادگیری و زندگی افراد دارد. با توجه به اهمیت این موضوع، در این مقاله، رابطه هوش هیجانی افراد فارسی آموز دانشگاه مجازی جامعه المصطفی قم و دانشگاه علوم پزشکی تهران که به صورت حضوری فارسی را آموخته اند، بررسی و مقایسه شده است. بدین منظور، از 52 دانشجوی فارسی آموز سطح پیشرفته از ملیت های مختلف و از دانشگاه های مجازی و حضوری خواسته شد به پرسشنامه هوش هیجانی شرینگ پاسخ دهند. همچنین، از آنها آزمون مهارت نوشتن و خواندن گرفته شد. سپس، t مستقل نمرات هوش هیجانی آنها با هر دو مهارت مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که هیچ تفاوتی در یادگیری زبان فارسی در بین دانشگاه های مجازی و حضوری وجود ندارد و هر دو به یک میزان یاد می گیرند. در پایان نتایج مورد بحث و بررسی قرارگرفته است.

درک مطلب در مهارت خواندن همواره جزء مهم ترین ارکان اصلی آموزش و یادگیری شمرده می شود. این مهارت برای زبان آموزانی که زبان را با اهداف خاص می آموزند و طرح درس آنها به شیوه محتوا محور است، بیشتر اهمیت دارد. زبان آموزانی که برای مدتی در مراکز آموزشی هستند، پس از بازگشت به کشور خود، مهارتی که می توانند همواره از آن بهره مند شوند، مهارت خواندن است. به همین جهت می توان با آموزش راهبردهای یادگیری خواندن آنها را در درک متون، خودتنظیم و مستقل تربیت نمود تا در زمانی که معلمان زبان در دسترس آنها نیستند به راحتی، به یادگیری و درک و فهم متون بپردازند. از آنجایی که در شیوه آموزشی نوین، استفاده از روش سنتی استادمحور به زبان آموزمحور تبدیل شده است و استاد نقش تسهیل گر را در کلاس ایفا می نماید، آموزش راهبردهای یادگیری به زبان آموزان اهمیت بسیاری دارد. ای ن پژوهش پس از معرفی و دسته بندی راهبردهای خواندن (بویژه در متون آموزش زبان فارسی دانشگاه مجازی) برخی از نتایج پژوهش های انجام گرفته در راهبردهای خواندن را به صورت مختصر بیان می شود. ضرورت یادگیری راهبردها از طرف استادان زبان و آموزش آن به زبان آموزان، پیشرفت زبان آموزانی که آشنایی با راهبردها داشته اند از جمله نتایج تحقیقات در زمینه راهبردها بویژه در مهارت خواندن محسوب می شود.