دوره ابتدائی

در این مقاله نخست به بازشناسی مفهوم تخیل پرداخته شده و معانی گوناگون آن به اجمال مورد بررسی قرار می گیرد. این بحث مقدماتی روشن می سازد که شناخت مفهوم تخیل به عنوان یک ظرفیت انسانی کار ساده ای نبوده و باید به عنوان یک پروژه ناتمام برای دست اندرکاران تعلیم و تربیت و خصوصاً سیاست گذارانی که به نوآوری و تحول در این عرصه خطیر می اندیشند مطرح شود. خصوصا این که باید میان معنای تخیل در کودکی و بزرگسالی و تخیل به عنوان یک ظرفیت فکری – ذهنی ممتاز و یک بیماری و عارضه خطرناک تمایز قائل شد. به دنبال این مبحث مقدماتی، از منظر ثبوتی درباره کاربرد تخیل و تجربیات تخیلی کودکان در برنامه های درسی و آموزش بحث می شود. این موضوع متضمن پذیرش اصل تازه ای در طراحی آموزشی است و چگونگی پاسخگو نمودن آموزش به قدرت و ظرفیت تخیل به عنوان یک ابزار ذهنی یا یک منبع مغتنم در فرایند یاددهی - یادگیری را در کانون توجه قرار می دهد. در بخش بعدی، ظرفیت تخیل در انسان از منظر اثباتی مورد توجه قرار می گیرد و ضرورت پرورش آن در نظام های تعلیم و تربیت از ابعاد گوناگون مورد بحث واقع می شود. از جمله این ابعاد می توان به انسان شناسی و هستی شناسی اسلامی، نقش برنامه درسی در فعلیت بخشیدن به ظرفیت های بالقوه ذهنی یا ""ساختن ذهن""، نقش تخیل در تفکر مفهومی، نسبت گسست ناپذیر تخیل با خلاقیت و بالاخره نسبت تخیل با حل مسأله یا فرایند علمی اشاره کرد. در آخرین بخش مقاله ودر مقام جمع بندی، علاوه بر تأکید بر مواضع اساسی نویسنده در این زمینه، ضرورت پرداختن به پروژه دیگری جهت شناسائی ""قفل های ذهنی"" در نظام آموزش و پرورش که مهم ترین موانع بر سر راه استفاده از تخیل یا پرورش آن می باشد مورد بحث قرار می گیرد.

خواندن، مهارتی است که دانش آموزان ایرانی آن را در دوره ابتدایی توسط کتاب های فارسی از پایه اول تا ششم کسب می نمایند. یکی از خصوصیاتی که باید در تدوین متون کتاب های درسی توجه گردد، خوانایی است، زیرا خوانابودن متون به یادگیرنده کمک می کند محتوای آموزشی را به درستی بخواند و بفهمد. اگرچه تحقیقات متفاوتی درباره خوانایی متون درسی صورت گرفته است، اما این در مقاله خوانایی همه متون در هر شش پایه تحصیلی دوره ابتدایی گزارش می شود. بررسی متن ها بر اساس سه شاخص فلش، فوگ و فرای دو نتیجه در برداشت: 1. اگرچه بر اساس شاخص فلش متن ها آسان هستند، اما بر اساس شاخص های فوگ و فرای مناسب یک تا دو پایه تحصیلی بالاتر می باشند و 2. معیار مشخصی برای ترتیب متون از آسان به دشوار دیده نشد، به گونه ای که در بعضی از پایه ها متن های دشوارتر زودتر از متن های آسان قرار گرفتند.

تبیین چالش های اجرای ارزشیابی توصیفی برای درس ریاضی در دوره ابتدائی، بخشی از یک طرح پژوهشی بود که در این مقاله به آن پرداخته شده است. این پژوهش به رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی انجام شد و در آن، 24 معلم داوطلب دوره ابتدائی شرکت کردند. داده های پژوهش از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته، یک جلسه هم اندیشی و یادداشت های میدانی و تعامل بین پژوهشگران جمع آوری شد. این کار، به قصد مثلثی سازی (همسوسازی) جهت اعتبار داده ها و اعتماد یافته ها انجام شد. پس از چند مرحله کاهش نظام وار داده ها، چالش های شناسایی شده در چهار مقوله اصلی «چالش های سیاست گذاری»، «چالش های اجرایی - آموزشی»، «چالش های مفهومی» و «چالش های فرهنگی - اجتماعی» برچسب گذاری شدند. نتیجه گیری این پژوهش، ارائه تصویر روشن تری از چگونگی اجرای طرح ارزشیابی توصیفی از دید معلمان دوره ابتدایی است که مجریان اصلی آن هستند و ضرورت دارد سیاست گذاران، برای رویارویی اصولی با این چالش ها، چاره اندیشی نمایند.

خواندن از مهم ترین مهارت های زبانی است که دانش آموزان آموختن آن را در دوره ابتدایی و با استفاده از کتاب های فارسی آغاز می کنند. کسب مهارت خواندن مستلزم کسب توانایی در روان خوانی و درک مطلب است. نظام های نویسه ای در مهارت خواندن هر زبانی نقش مؤثری دارد. محققان، خواندن نظام های نویسه ای عمیق را دشوارتر از نظام های کم عمق می دانند. فارسی زبانی با نظام نویسه ای عمیق محسوب می شود، زیرا تناظر بین نوشتار و گفتار آن کم است. با توجه به عمیق بودن نظام نویسه ای زبان فارسی، هدف پژوهش پاسخ به این سؤالات بوده است که عمق نویسه ای زبان در کتاب های فارسی دوره ابتدایی به چه میزان است و چه تأثیری بر مهارت روان خوانی دانش آموزان این دوره دارد ؟ برای پاسخ به سؤالات تحقیق ابتدا عمق نویسه ای در کتاب های فارسی شش پایه ابتدایی بررسی شد. سپس آزمون روان خوانی از دانش آموزان پایه های اول تا ششم ابتدایی گرفته شد. آزمون روان خوانی براساس سه معیار صحت، سرعت و آهنگ خواندن، از متون منتخب کتاب های فارسی در دوره ابتدایی اخذ شد. نمونه آماری تحقیق 402 نفر از دانش آموزان ابتدایی اول تا ششم ابتدایی در شهر سمنان در سال تحصیلی 1397 1398 بودند. نتایج بررسی ها فاصله 1.42 واجی بین صورت نوشتاری و گفتاری کتاب های فارسی را نشان داد. همچنین مشخص شد که عمق نویسه ای کتاب های فارسی تأثیر معناداری بر مهارت روان خوانی دانش آموزان دوره ابتدایی ندارد.

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین هوش اخلاقی و عدالت سازمانی با عملکرد شغلی معلمان دوره ابتدایی شهر تهران بوده است. روش تحقیق مورد استفاده از نوع توصیفی، همبستگی بود. در تحقیق حاضر جامعه آماری مورد بررسی عبارت است از معلمان دوره ابتدایی شهر تهران که به تعداد 120 نفر می باشند. حجم نمونه متناسب با تعداد افراد جامعه تعداد 92 نفر می باشد و روش نمونه گیری به روش تصادفی ساده انتخاب شده است.جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامههای استاندارد استفاده شده است. در این پژوهش برای سنجش متغیر های پژوهش از پرسشنامه های استاندارد استفاده شد. برای سنجش هوش اخلاقی از پرسشنامه استاندارد هوش اخلاقی(لنینک و کیل، 1998 )و برای سنجش عدالت سازمانی از پرسشنامه استاندارد (مورمن، 1998) و برای سنجش عملکرد شغلی از پرسشنامه استاندارد عملکرد شغلی اچیو (2000) استفاده شد. هم چنین جهت تجزیه و تحلیل دادهها از روش همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره با استفاده از نرمافزار 21SPSS استفاده شده است. نتایج فرضیه اصلی نشان داد که بین هوش اخلاقی و عدالت سازمانی با عملکرد شغلی معلمان دوره ابتدایی شهر تهران رابطه وجود دارد. نتایج فرضیات فرعی نشان داد که بین هوش اخلاقی با عملکرد شغلی معلمان دوره ابتدایی شهر تهران رابطه وجود دارد و بین عدالت سازمانی با عملکرد شغلی معلمان دوره ابتدایی شهر تهران رابطه وجود دارد.

هدف از پژوهش حاضر بررسی معیارهای صلاحیت حرفه ای معلمان دوره ابتدایی بود. روش پژوهش توصیفی- همبستگی با تاکید بر معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش را معلمان مدارس ابتدایی شهرستان پرند (160 نفر) تشکیل می دادند. برای تعیین حجم نمونه از جدول کرجسی مورگان استفاده شد و تعداد 113 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند که گزینش آنها به شکل تصادفی – طبقه ای متناسب صورت گرفت .جمع آوری داده ها بر اساس پرسشنامه استاندارد سنجش صلاحیت معلمان با ضریب الفای کرانباخ 87% و روایی صوری و محتوایی آن با نظرات اساتید متخصص و خبره تایید و انجام شد . تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل عاملی و نرم افزار SPSS 21 صورت پذیرفت .نتایج پژوهش نشان داد که میانگین کلی 11 معیار مطرح شده (4.38) از میانگین متوسط بالاتر بوده و معلمان از صلاحیت حرفه ای نسبتاً خوبی برخوردار بوده اند و همه معیارهای ارائه شده با کسب نمرات بالاتر از میانگین کلی 3 از معیارهای صلاحیت حرفه ای ایشان به شمار می روند و دو عامل فعالیت در جهت توسعه حرفه ای( با میانگین 7.73) و طرح ریزی و برنامه ریزی آموزشی(با میانگین 7.26) از مهم ترین و موثرترین عوامل و 2 عامل سنجش و برقراری ارتباط با نتایج یادگیری(با میانگین 4.39) و مشارکت در امور اجرایی و مدیریتی(با میانگین 4.35) از کم اهمیت ترین عوامل در صلاحیت حرفه ای معلمان بوده است. واژه های کلیدی: معیارهای صلاحیت حرفه ای، معلمان دوره ابتدائی