۱.
دوره کارشناسی ناپیوسته دانشگاه فرهنگیان با هدف ارتقای دانش، مهارت و نگرش معلمانی که با مدرک کاردانی تدریس می کنند، برگزار می شود. با توجه به اهمیتی که انجام موفق این دوره دارد، این پژوهش به ارزشیابی این دوره ها در ابعاد مختلف بر اساس الگوی ارزشیابی سیپ می پردازد. بدین منظور با 6 نفر از کارشناسان و مسئولان، 6 نفر از استادان و 6 نفر از دانشجویان این دوره درباره بافت، درون داد، فرایند و برون داد این دوره مصاحبه شد و اسناد مربوط به این دوره ها تجزیه و تحلیل شد. بر اساس یافته های مصاحبه و مطالعات مشابه در ارزشیابی برنامه های درسی، پرسشنامه ای تدوین و پس از بررسی پایایی و اعتبار آن در اختیار 187 نفر از دانشجویان این دوره در استان خراسان رضوی قرار گرفت. پرسشنامه دیگری نیز به منظور ارزشیابی برون داد در اختیار 77 نفر دانشجویان سال آخر و دانش آموختگان این دوره ها قرار گرفت. نتایج دادهای کمی که با آزمون تی تک نمونه ای تحلیل شده حاکی از مطلوبیت ابعاد مختلف برنامه است. اما نتایج داده های کیفی نشان می دهد در ابعاد، درون داد، فرایند و برون داد این دوره ها نیازمند توجه و بازنگری هستند. در پایان، با توجه به توصیه های بیست نفر از استادان و کارشناسان الگویی برای بهترشدن ابعاد مختلف برنامه دوره کارشناسی ناپیوسته دانشگاه فرهنگیان ارائه شده است.
۲.
هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش سبک رهبری بر سلامت سازمانی با توجه به نقش میانجی اعتماد سازمانی بود. جامعه آماری در این تحقیق کلیه مدارس متوسطه شهرستان فریدون شهر بود. 90 مدرسه به شکل تصادفی به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند و 90 مدیر و 195 معلم به سؤالات پرسشنامه پاسخ دادند. داده های این پژوهش از طریق پرسشنامه های استاندارد و به روش تصادفی ساده جمع آوری شده و با روش مدل معادلات ساختاری تجزیه و تحلیل شد. روایی پرسشنامه با استفاده از روایی همگرا و واگرا و پایایی سؤالات به وسیله بارهای عاملی، آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی تأیید شد. نتایج و یافته های پژوهش حاکی از آن است که سبک رهبری تحول آفرین تأثیر بیشتری بر سلامت سازمانی مدارس نسبت به سبک رهبری تبادلی دارد. همچنین، اعتماد سازمانی به عنوان متغیر میانجی نقش معناداری در رابطه بین سبک رهبری تحول آفرین و تبادلی و سلامت سازمانی ایفا می کند.
۳.
هدف پژوهش حاضر آسیب شناسی دوره های کارورزی معلمان پذیرفته شده از طریق آزمون استخدامی است. مطالعه حاضر در قالب روش کیفی انجام پذیرفت. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل معلمان پذیرفته شده در آزمون استخدامی سال 1397 بود که از بین آن ها به شیوه در دسترس و با رعایت قاعده اشباع نظری نمونه گیری انجام شد. در همین راستا، با 12 نفر از افراد شرکت کننده در دوره کارورزی مصاحبه به عمل آمد و نتایج مصاحبه از طریق تحلیل محتوا بررسی شد. براساس نتایج، مصاحبه شوندگان عدم استفاده از کارورز در نقش تعیین شده، عدم پذیرش کارورز در مدرسه، عدم تعیین معلمان راهنمای ماهر و توانمند، محدودبودن آموزش کارورزی به شیوه تدریس در مدارس شهری و تک پایه، عدم برنامه ریزی مناسب و ضعف نظارت از سوی اساتید راهنما و معلمان راهنما، کمبود امکانات اجرایی و فعالیت بدون کارمزد را به عنوان نقاط ضعف و افزایش اعتماد به نفس و کاهش استرس در اداره کلاس و آشنایی با محیط مدرسه و کلاس را به عنوان نقاط قوت دوره ها بیان کردند. در مجموع، یافته های پژوهش بر ضعف در اجرای دوره های کارورزی و از سوی دیگر آشناسازی افراد با شغل معلمی تأکید کرد.
۴.
پژوهش حاضر با هدف مطالعه نقش رهبری معنوی و خودکارآمدی مدیران در چابکی سازمانی مدارس متوسطه شهر اندیمشک انجام گرفته است. روش انجام پژوهش، توصیفی – پیمایشی از نوع همبستگی و جامعه آماری شامل مدیران مدارس متوسطه اول و دوم به تعداد 218 نفر که با روش نمونه گیری تصادفی نسبی چندمرحله ای 136 نفر انتخاب شد. ابزار اندازه گیری، پرسشنامه های رهبری معنوی فرای، خودکارآمدی شرر و چابکی سازمانی شریفی و ژانگ بود. از روش های آماری آزمون تی، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره همزمان استفاده شد. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تی تک گروهی نشان داد میانگین رهبری معنوی، خودکارآمدی و چابکی سازمانی بالاتر از حد متوسط (3) و در وضعیت مطلوبی است. آزمون تی گروه های مستقل نشان داد تفاوت معناداری بین مدیران زن و مرد در رهبری معنوی، خودکارآمدی و چابکی سازمانی وجود ندارد. آزمون ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین این سه متغیر رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین، نتایج رگرسیون چندمتغیری همزمان نشان داد 89/34 درصد از تغییرات چابکی سازمانی از طریق رهبری معنوی و خودکارآمدی قابل پیش بینی است. علاوه بر این، مدل رگرسیون نشان داد ابتدا متغیر خودکارآمدی، سپس، رهبری معنوی توان پیش بینی چابکی سازمانی را دارند. نتایج بیان کننده این است که رهبری توأم با معنویت همراه با خودکارآمدی مدیران در باور به توانایی ها، مهارت ها و دانش خود زمینه بهبود و ارتقای چابکی سازمانی مدرسه را فراهم خواهد کرد.
۵.
تحقیق حاضر با هدف طراحی مدل جانشین پروری مدیران آموزش و پرورش نواحی 7گانه مشهد انجام شده است. این تحقیق از نظر هدف از نوع تحقیقات کاربردی و از نظر روش، کیفی است و از تکنیک دلفی برای طراحی مدل استفاده شده است. جامعه آماری شامل کلیه اساتید گرو ه های علوم تربیتی و مدیریت و مدیران ارشد ستادی مؤسسات آموزش عالی و همچنین، مدیران و معاونین آموزش و پرورش نواحی 7گانه مشهد در سال تحصیلی 97-1396 بوده که 81 نفر است. بعد از طراحی مدل مفهومی اولیه براساس مبانی نظری و پیشینه تحقیق حاضر و تحلیل کیفی؛ ابعاد و مؤلفه های مدل برای 20 نفر از خبرگان ارسال شد و روایی هر یک از سؤالات در سه مرحله مختلف دلفی سنجش و پایش شد. همچنین، بعد از اعمال برخی پیشنهادها و اصلاحات مورد نیاز در پرسشنامه تحقیق براساس یافته های حاصله، پرسشنامه نهایی تهیه و تنظیم شد. روایی ابزار تحقیق به صورت روایی صوری و تحلیل عاملی سنجش و ارزیابی شد. ضریب پایایی آلفای کرونباخ بزرگتر از 8 / 0 بوده که نشان از قابلیت اعتماد (پایایی) بالای ابزار تحقیق دارد. بر اساس یافته های این تحقیق، مدل جانشین پروری در چهار بعد تعیین خط مشی، ارزیابی داوطلب، پرورش داوطلب و ارزیابی اثربخشی شناسایی شده است. الگوی مربوطه شامل نُه مؤلفه بوده که بیشترین تأثیر را بر جانشین پروری دارد.
۶.
هدف پژوهش حاضر، تبیین خردمندی به واسطه نگرش به زمان و زیباشناسی در دانشجویان دختر دانشگاه فرهنگیان خرم آباد است. به این منظور، نمونه ای متشکل از 200 دانشجوی دختر بر اساس جدول کرجسی و مورگان به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و مقیاس خودارزیابی خرد وبستر، پرسشنامه نگرش به زمان میللو و وورل و آزمون حساسیت زیباشناسی عبدالملکی و همکاران روی آن ها اجرا شده است. داده ها به روش تحلیل معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار لیزرل تحلیل شد. هر سه فرضیه، خردمندی در دانشجویان دختر رابطه معنادار مثبت با نگرش به زمان مثبت و زیباشناسی و رابطه معنادار منفی با نگرش به زمان منفی دارد، تأیید می شود. از یافته های پژوهش، نتیجه گیری می شود که هدف نهایی در دانشگاه باید رشد مهارت خردمندی باشد. چرا که این امر، می تواند آثار بسیار مهمی بر روی انتخاب های بعدی دانشجویان بگذارد و از طریق رشد مهارت زیباشناسی و توانایی نگرش به زمانِ مثبت می توان خردمندی را رشد داد.
۷.
هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی بر مؤلفه های سبک زندگی دانش آموزان متوسطه اول و دوم شهر یاسوج بود. روش این پژوهش پیمایشی بود و 372 نفر از دانش آموزان به عنوان نمونه، با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و در نهایت، ابزار گردآوری داده ها (پرسشنامه) بین آن ها توزیع شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای Spss21 و Amos23 استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد بین میزان استفاده دانش آموزان از شبکه های اجتماعی مجازی و تمامی مؤلفه های سبک زندگی رابطه معناداری مثبت و مستقیمی وجود دارد (01 / 0 >P ). با توجه به ضرایب تعیین، میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی، مؤلفه های پیشگیری از بیماری ها و سلامت جسمانی را بیشتر از دیگر مؤلفه ها و مؤلفه اجتناب از داروها و مواد مخدر را کمتر از دیگر مؤلفه ها پیش بینی کرده است. همچنین، نتایج نشان داد میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی در بین دانش آموزان دختر و متوسطه دوم بیشتر از دانش آموزان پسر و متوسطه اول است و در تمامی مؤلفه های سبک زندگی، میانگین دانش آموزان دختر و متوسطه دوم بیشتر از دانش آموزان پسر و متوسطه اول است.
۸.
پژوهش حاضر به بررسی تأثیر پدیده تنوع فرهنگی بر فرایند آموزش در مدارس دوم متوسطه علوم انسانی قزوین پرداخته است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و با رویکرد کیفی و از نوع پدیدارشناسی انجام شده است. گروه هدف پژوهش حاضر، معلمان مقطع متوسطه علوم انسانی شهر قزوین بود. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی 16 نفر از معلمان علوم انسانی شهر قزوین به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها نیز از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد و تحلیل داده ها به روش تحلیل مضمون هفت مرحله ای کلایزی انجام شد. پس از تحلیل مصاحبه ها 13 مضمون فرعی شامل روش تدریس، نحوه برخورد با دانش آموزان، یادگیری، نوع درس، مدیریت کلاس، تنوع قومیتی، مهاجرت پذیری و شهرنشینی، تقویت تنوع فرهنگی، دوری از تعصبات فرهنگی، توانمندسازی و آموزش معلمان، توجه به تجربیات و توان مدیریتی، توجه به مستندگویی و تحمل عقاید مخالف، مهارت در نحوه برخورد معلمان شناسایی و استخراج شد و در نهایت، در پنج مضمون اصلی شامل تأثیرات چندفرهنگی بر فرایند آموزش، ادراک معلمان از تنوع فرهنگی، فرصت ها، راهکار (رفع موانع و تقویت فرصت ها)، چالش ها و مشکلات (رفع موانع) دسته بندی شدند.
۹.
هدف تحقیق حاضر، شناسایی چالش های تدریس در آموزش و پرورش ایران بود. روش تحقیق از نوع کیفی اکتشافی است، در این راستا، نخست با مرور ادبیات موضوع چ ارچوب اولیه تحقیق شناسایی شد، سپس، بومی سازی و تأیید آن با استفاده از به کارگیری روش دلفی از طریق پرسشنامه نیمه باز انجام پذیرفت. بدین منظور با 20 نفر از خبرگان و کارشناسان آموزش و پرورش شامل 10 خبره دانشگاهی مسلط به موضوع و 10 خبره فعال در آموزش و پرورش مصاحبه شد، که در ادامه به اصلاح و بومی سازی مدل پرداخته شد، تا از این طریق ابعاد و شاخص های چالش های تدریس در آموزش و پرورش ایران استخراج و ماهیت مفهوم کشف شد. نتایج نشان داد، ابعاد تشکیل دهنده چالش های تدریس در آموزش و پرورش ایران شامل پنج بعد تأمین و تخصیص منابع، برنامه های درسی و آموزشی، مدیریت و ساختار تشکیلات عوامل غیر قابل پیش بینی مانند بیماری همه گیر کرونا و معلمان و مدرسین همراه با 27 شاخص است.
۱۰.
هدف این پژوهش بررسی تطبیقی رویکرد توسعه محور در اسناد فرادستی آموزش و پرورش ایران و ژاپن با تأکید بر مؤلفه های توسعه اجتماعی است. روش این پژوهش تحلیل محتوا با رویکرد تطبیقی و بررسی اسنادی است. به بیان دیگر، در این تحقیق به بررسی شاخص ها و مؤلفه های توسعه اجتماعی به عنوان یکی از مهم ترین عناصر توسعه پایدار در مفاد اسناد سیاستگذاری آموزش و پرورش ایران و ژاپن پرداخته شده است. جامعه مورد مطالعه اسناد فرادستی آموزش و پرورش دو کشور از سیاست های ملی تحولی و اصلاحات آموزش و پرورش کشورهای مزبور به صورت نمونه هدفمند برای مطالعه و تحقیق انتخاب شده است. نحوه و ابزار جمع آوری اطلاع ات و داده های مورد نیاز پژوهش، فیش، چک لیست و فرم های محقق ساخته بوده است. در طول تحقیق ابتدا سیاست های کلان توسعه محور، سپس، سیاست های محوری توسعه اجتماعی در هریک از اسناد، بررسی شد. یافته های تحقیق نشان می دهد؛ در اسناد فرادستی این دو کشور، سیاس ت های تربیتی و آموزشی با محوریت توسعه اجتماعی مورد توجه خاص بوده و به مؤلفه های کلیدی و استاندارد سازمان های بین المللی علمی آموزشی فرهنگی در بعد توسعه اجتماعی نیز توجه شده، و در هر دو سند این میزان از اعتبار بالایی برخوردار بوده؛ لکن اسناد ژاپن شفافیت بیشتری در استفاده از مفاهیم و مؤلفه ها و عناصر واژگان مرتبط با توسعه اجتماعی و مصادیق آن داشته و راهکارهای عملیاتی ملموس تری برای دستیابی به توسعه اجتماعی را مد نظر قرار داده است.
۱۱.
هدف از پژوهش حاضر تدوین مدل کیفی تدریس واحد تربیت بدنی در دوران شیوع کرونا در دانشگاه فرهنگیان بود. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی، با رویکرد کیفی و استراتژی نظریه داده بنیاد با رویکرد گلیزر اجرا شد. جامعه آماری شامل دو بخش جامعه انسانی و جامعه اطلاعاتی بود. نمونه آماری به تعداد قابل کفایت بر مبنای اشباع نظری به صورت نمونه گیری غیر احتمالی هدفمند و در دسترس نظرخواهی شد (15 نفر و مقالات پژوهشی داخلی و خارجی). داده ها با مصاحبه نیمه ساختاریافته و مطالعه اسنادی گردآوری شد؛ سپس، با بهره گیری از کدگذاری باز، محوری و نظری، تجزیه و تحلیل شد. براساس یافته ها پس از انجام کدگذاری، در مجموع، 79 مفهوم، 20 مقوله و 7 بعد شناسایی شد و در قالب مدل پژوهشی شامل سه بعد اصلی عوامل زمینه ای (امکانات و طرح درس)، عوامل فرایندی (خلاقیت، تخصص، آموزش و نظارت و ارزشیابی) و پیامدهای نگرشی (شناخت، فرهنگ سازی و ایجاد ظرفیت) ارائه شد.
۱۲.
هدف پژوهش حاضر بررسی موانع اجرایی المپیادهای ورزشی درون مدارس بود. روش پژوهش به لحاظ هدف کاربردی، و از نظر نحوه گردآوری داده ها پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دست اندرکاران حوزه تربیت بدنی آموزش و پرورش استان کرمان در سال تحصیلی 98-97 بودند که 302 نفر با استفاده از جدول مورگان و با روش خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته 43 سؤالی براساس دستورالعمل اجرایی چهارمین دوره المپیاد ورزشی درون مدرسه ای و مطالعه کیفی با مقیاس پنج ارزشی لیکرت بود که چهار دسته مانع شامل منابع انسانی، منابع تجهیزاتی و امکاناتی، منابع مالی و منابع مدیریتی را بررسی می کرد. روایی صوری و محتوایی با استفاده از نظر خبرگان دانشگاهی و تربیت بدنی آموزش و پرورش (10 نفر) بررسی و تأیید شد. همچنین، از روش تحلیل عاملی برای ارزیابی روایی سازه استفاده شد. برای بررسی پایایی درونی از آلفای کرونباخ استفاده شد که قابل قبول بود (87 ./ 0=α). برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های آماری تی تک نمونه ای، آنالیز واریانس مکرر، آزمون تعقیبی بونفرونی، آزمون تی مستقل، آزمون آنالیز واریانس یک طرفه برای مقایسه عوامل بین گروه های فرعی تحقیق و آزمون رتبه بندی فریدمن برای رتبه بندی عوامل استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد هر چهار مانع اجرایی پیش روی المپیاد ورزشی درون مدارس است که از این بین، موانع مدیریتی بیشترین و موانع تجهیزاتی و امکاناتی کمترین اولویت را داشتند. بنابراین، با تدوین جامع تر دستورالعمل و برنامه ریزی دقیق تر عملیاتی می توان با تعدیل موانع امید داشت که میزان اثربخشی المپیاد ورزشی درون مدرسه ای در سال های آینده بهبود یابد.
۱۳.
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی خودکارآمدی تحصیلی و عزت نفس در رابطه بین سبک های تفکر و اضطراب امتحان دانش آموزان انجام گرفت. روش پژوهش همبستگی بود. تمامی دانش آموزان دختر پایه یازدهم دوره متوسطه دوم تبریز که در سال تحصیلی 99-1398 به تحصیل مشغول بودند، جامعه آماری پژوهش حاضر را تشکیل دادند. نمونه مورد مطالعه 430 دانش آموز بود که به روش خوشه ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه های اضطراب امتحان ابولقاسمی و همکاران (1388)، خودکارآمدی تحصیلی میجلی و همکاران (2000)، سبک تفکر استرنبرگ و واگنر (1992) و مقیاس عزت نفس روزنبرگ (1965) بودند. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش مدل ساختاری استفاده شد. نتایج نشان داد روابط مستقیم روابط مستقیم خودکارآمدی، عزت نفس و سبک تفکر آزاداندیش، اجرایی، برون نگر و جزئی نگر بر اضطراب امتحان دانش آموزان معنادار است (05 / 0>P). سبک های تفکر تفکر اجرایی، آزاداندیش، برون نگر و کلی نگر با میانجی گری خودکارآمدی تحصیلی، بر اضطراب امتحان دانش آموزان اثر غیر مستقیم دارند (05 / 0>P). سبک تفکر اجرایی، جزئی نگر، قانون گذار و کلی نگر با میانجی گری عزت نفس، بر اضطراب امتحان دانش آموزان اثر غیر مستقیم دارند (05 / 0>P). مدل پژوهش دارای برازش بوده و تأیید شد. نتایج پژوهش روابط مستقیم و غیر مستقیم خودکارآمدی تحصیلی، عزت نفس و سبک های تفکر را با اضطراب امتحان دانش آموزان تأیید کرد. بر اساس نتایج پژوهش حاضر معلمان و مشاوران مدارس می توانند با ارتقای خودکارآمدی تحصیلی و تقویت سبک های تفکر انتزاعی، عینی اضطراب امتحان دانش آموزان را کاهش دهند.
۱۴.
در تحقیق حاضر، رابطه نوع انگیزش والدین با مشارکت آن ها در آموزش فرزندان پیش بینی شد. جامعه آماری تحقیق، والدین دانش آموزان مدرسه نمونه دولتی دخترانه دوره متوسطه دوم در ارومیه بوده که به تعداد ۳۰۶ نفر است. حجم نمونه آماری طبق فرمول کوکران ۱۷۰ نفر محاسبه شد. ابزار مورد استفاده در تحقیق، نسخه تکمیل شده پرسشنامه ECLS- Kبود که در سال ۲۰۰۵ توسط هور- دمسی و ساندلر و همکاران توسعه یافته است. روایی ابزار توسط صاحبنظران و محقّقان این حوزه تأیید شد. پایایی ابزار نیز به روش آلفای کرونباخ (۷۸ / ۰= α) محاسبه شد که در حد قابل قبول بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل رگرسیون چندگانه استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد از بین مؤلفه های انگیزشی والدین همچون باورهای انگیزشی (خودکارآمدی و ساخت و ساز نقش) ادراک والدین از دعوت نامه های دریافتی (دعوت نامه مدرسه، دعوت نامه معلم و دعوت نامه (درخواست کمک) دانش آموزان) و ادراک درباره زمینه زندگی (مهارت- دانش و انرژی- وقت) عامل دعوت و درخواست دانش آموزان قوی ترین متغیّر در پیش بینی و تبیین مشارکت والدین است. بنابراین، به نظر می رسد استفاده از دعوت نامه مختص دانش آموزان که از مهم ترین پیش بین های مشارکت والدین است باید بیش از پیش مد نظر برنامه ریزان قرار گیرد.
۱۵.
هدف پژوهش حاضر مقایسه تأثیر آموزش به روش کلاس معکوس و روش متداول بر انگیزه پیشرفت و استرس تحصیلی دانشجویان در درس زبان انگلیسی بود. در این مطالعه نیمه آزمایشی به شیوه قبل و بعد، 30 نفر از دانشجویان ترم دوم کارشناسی دانشگاه بیرجند با روش نمونه گیری در دسترس وارد مطالعه شدند و به روش تصادفی ساده به دوگروه آزمون و کنترل (هر گروه 15نفر) تخصیص یافتند. مداخله برای گروه آزمون به شیوه کلاس معکوس و برای گروه کنترل به شیوه متداول برگزار گردید. جهت سنجش متغیرهای پژوهش از فرم اطلاعات جمعیت شناختی، پرسشنامه انگیزه پیشرفت باهارگاوا (1994) و پرسشنامه استرس تحصیلی گادزالا (1991) استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون های توصیفی مانند میانگین و انحراف معیار و آزمون های استنباطی مانند تحلیل کوواریانس در سطح معناداری 05/0P< تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که شیوه یادگیری معکوس نسبت به شیوه متداول به طرز معناداری بر انگیزه پیشرفت و استرس تحصیلی دانشجویان در درس زبان انگلیسی تأثیر دارد.
۱۶.
هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر نشاط اجتماعی و سلامت روانی دانش آموزان مقطع متوسطه استان سمنان بود. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری دانش آموزان مقطع متوسطه استان سمنان در سال تحصیلی 1399-1398 بودند (45834 نفر). از میان این افراد، با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای و بر مبنای جدول کرجسی و مورگان (1970) 48 کلاس (784 دانش آموز) به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. ابزار تحقیق، پرسشنامه بود. برای تحلیل داده ها آزمون های کلموگروف- اسمیرنوف، کروسکال-والیس، ضریب همبستگی و آزمون رتبه بندی فریدمن اجرا شد. یافته ها نشان داد که نشاط اجتماعی با تمامی عوامل اجتماعی (به جز دینداری 040 / 0=r) رابطه معنا دار دارد. بین تمامی عوامل اجتماعی (به جز احساس ناامنی 051 / 0=r) با سلامت روانی نیز رابطه معنا دار وجود دارد. با توجه به یافته ها می توان اظهار کرد که ایجاد نشاط اجتماعی و سلامت روانی در بین دانش آموزان به صورت تک علتی نمی باشد و عوامل مختلفی در ایجاد و تقویت این متغیرها نقش دارند. بنابراین، به نظر می رسد باید تمامی ظرفیت ها برای ایجاد نشاط اجتماعی و سلامت روانی دانش آموزان به کار گرفته شوند که این موضوع نیاز به سیاست گذاری ها و برنامه ریزی های کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت زیادی دارد.
۱۷.
پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی برنامه آموزش نیرومندی های منشی بر بهزیستی روان شناختی و تاب آوری در گروهی از دانش آموزان پسر انجام شد. در این پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل غیر معادل، 30 دانش آموز پسر 12ساله در مدارس غیر دولتی منطقه 3 شهر تهران در سال تحصیلی (1400-1399) با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. شرکت کنندگان قبل و بعد از آموزش به نسخه کوتاه مقیاس بهزیستی روان شناختی (ریف،1980) و نسخه ۲۸ سؤالی تاب آوری کودک و نوجوان انگار و لیبنبرگ (2009) پاسخ دادند. برنامه آموزش نیرومندی های منشی در 10 جلسه یک ساعته به شیوه گروهی برای گروه آزمایش اجرا شد. نتایج تحلیل کواریانس چندمتغیری نشان داد برنامه آموزش نیرومندی های منشی در افزایش پذیرش خود، روابط مثبت با دیگران، زندگی هدفمند و رشد فردی و تاب آوری در دانش آموزان گروه آزمایش به طور معنا داری مؤثر بود. در مجموع، یافته های این بررسی نشان داد برنامه آموزش نیرومندی های منشی از طریق تقویت فضایلی مانند خرد، دلیری، انسانیت، عدالت، میانه روی و تعالی و توانمندی های شناختی و رفتاری مانند خلاقیت، کنجکاوی، وسعت دید، شجاعت، صداقت، شور و شوق، مهربانی، هوش اجتماعی، کار گروهی، عدالت، خودنظم دهی، ستایش زیبایی، قدرشناسی، امید، معنویت و... در تحقق ایده بهزیستی و ایمن سازی روانی دانش آموزان به طور تجربی مؤثر است.. بر این اساس، برگزاری دوره های آموزشی و کارگاهی در زمینه بهبود و تقویت نیرومندی های منشی به منظور افزایش بهزیستی روان شناختی و تاب آوری در نوجوانان توصیه می شود.
۱۸.
پژوهش حاضر به منظور ارزیابی محتوای کتاب های ریاضی دوره دوم ابتدایی براساس انطباق آن با آموزش پایداری، انجام گرفت. پژوهش از نظر روش از نوع توصیفی - تحلیلی است و با روش تحلیل محتوای کمّی انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش، کتاب های ریاضی دوره دوم ابتدایی بود که کل محتوای کتاب های یادشده تحلیل شد. بنابر این، سرشماری انجام گرفت. ابزار پژوهش، فرم های تحلیل محتوای محقق ساخته بود. به منظور تعیین روایی و صحت یافته های از روایی صوری و محتوایی با نظرها و دیدگاه های صاحب نظران و متخصصان به کار گرفته شد. همچنین، پایایی آن 92 / 0 از روش هولستی به دست آمد و برای پردازش داده های گردآوری شده از روش آنتروپی شانون استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد، تعادل و انسجام لازم بین سه مؤلفه آموزش پایداری برقرار نمی باشد. همچنین، از بین مؤلفه های آموزش پایداری، مؤلفه اقتصادی دارای کمترین توجه در کلیه کتاب های ریاضی پایه های دوره دوم ابتدایی برخوردار است.
۱۹.
هدف پژوهش حاضر طراحی برنامه درسی آموزش شیمی برای توسعه پایدار در دوره دوم متوسطه است. پژوهش حاضر از نظر ماهیت از نوع پژوهش های ترکیبی، از نظر میزان کنترل متغیرها از نوع غیر آزمایشی، از نظر هدف در زمره پژوهش های توسعه ای است. جامعه آماری در این تحقیق عبارت بودنداز: کتاب های شیمی درسی دوره متوسطه، برنامه های درسی، اسناد مربوط به آموزش شیمی برای توسعه پایدار و اسناد جهانی. در بخش کیفی با روش تطبیقی و به کمک الگوی بردی برنامه درسی کشورهای مختلف (آمریکا، استرالیا، انگلستان، نیجریه، چین، کانادا، فنلاند، برزیل و ایران) را بررسی کرده است. تحقیق حاضر سعی می کند، عناصر اصلی برنامه درسی از جمله منطق، هدف، محتوا، روش های یاددهی- یادگیری و شیوه های ارزشیابی آموزش شیمی برای پایداری را در کشورهای مورد مطالعه بررسی کند. از نتایج بدست آمده برنامه درسی جهت آموزش شیمی برای توسعه پایدار پیشنهاد شد. در بخش کمی به منظور اطلاع از اعتبار الگوی طراحی شده از نظر متخصصان از آزمون تی تک نمونه ای استفاده شد.
۲۰.
هدف پژوهش حاضر واکاوی تجارب دانش آموزان پایه نهم دوره متوسطه اول از فرایند انتخاب رشته با استفاده از روش داده بنیاد بود. پژوهش حاضر به روش کیفی و داده بنیاد انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل همه دانش آموزان پایه نهم دوره متوسطه اول (شامل 12898 نفر) در شهر زنجان در سال تحصیلی 97-1396 بود. مشارکت کنندگان پژوهش نیز شامل 20 دانش آموز پایه نهم بود که به روش نمونه گیری هدفمند از نوع در دسترس انتخاب شدند. از روش مصاحبه عمیق برای جمع آوری اطلاعات استفاده شد و تجزیه و تحلیل داده ها با بهره گیری از روش اشتراوس و کوربین (1990) انجام شد. از تجزیه و تحلیل داده های پژوهش حاضر، 29 خرده مقوله و شش مقوله اصلی شناسایی شد. مقوله های اصلی شامل «همانندسازی»، «تناسب رشته»، «مسیر رشد»، «شأن ادراکی رشته»، «عوامل فردی»، «عوامل محیطی یا واسطه ای» بود. همچنین، با یکپارچه سازی و مقایسه پیرامون مقوله های اصلی، یک پدیده اصلی به نام «انتخاب رشته توصیه ای یا اجباری» حاصل شد. نتایج این مطالعه مؤلفه های مربوط به انتخاب رشته دانش آموزان را در چارچوب روش داده بنیاد مشخص کرد. بر اساس این الگو، انتخاب رشته از دیدگاه دانش آموزان بیشتر بر اساس توصیه خانواده، همسالان، مشاوران مدرسه و گروه های هدایت تحصیلی صورت می گیرد یا تحت تأثیر جبر محیطی، و فضا یا جو حاکم بر جامعه انجام می شود و علاقه تا حدودی در آن نقش دارد. می توان نتیجه گرفت آموزش شیوه صحیح برنامه ریزی و توجه به علاقمندی و توانمندی های شخصی دانش آموزان از سوی مشاوران و روان شناسان مدارس می تواند نقش تسهیل کننده ای در فرایند انتخاب رشته داشته باشد.
۲۱.
هدف از پژوهش حاضر واکاوی رویکرد مواجهه با رنج در کتاب های فارسی مقطع متوسطه اول (تألیف 1400-1399) بود که با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی به این موضوع پرداخته شد. بدین منظور در ابتدا مفهوم رنج در این کتاب ها تحلیل شد که یافته ها نشان داد می توان مفهوم درد و رنج در این کتاب ها را در پنج مقوله بررسی شد، که این مقوله ها عبارت اند از ماهیت (گذرابودن، هدف داربودن و درآمیخته بودن رنج و شادی)، هدف (رشد و سازندگی)، انواع رنج (گریزپذیر و گریزناپذیر)، عوامل رنج (فردی و اجتماعی) و راه های رهایی از رنج. که با واکاوی هر یک از این مقوله یا شاخصه ها مشخص شد که ماهیتی از رنج که در این کتاب ها به تصویر کشیده شده است، ماهیتی واقع بینانه و مثبت است بدان صورت که فرد باید در مواجهه با بعضی از رنج ها مانند بی عدالتی های اجتماعی و دفاع از وطن به مبارزه بپردازد و تلاش کند که رنج حاصل از چنین مواردی را از بین ببرد ولی همواره باید این را در نظر داشته باشد که از بخشی از رنج ها نمی تواند فرار کند یا در برابر آن ها بایستد؛ بلکه ذات رنج برای رشد و اعتلای انسان است و در چنین شرایطی با صبرکردن، خودآگاهی و تسلیم شدن در برابر رضای خدا، سعه وجودی خود را گسترش دهد که چنین رویکرد مواجهه با رنج؛ رویکرد تکاملی است.
۲۲.
پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان توجه به مؤلفه های معرفت شناسی شخصی در برنامه درسی علوم تجربی دوره دوم ابتدایی انجام شد. روش پژوهش توصیفی و از نوع پیمایشی و تحلیل محتوا بود. جامعه آماری پژوهش، شامل کتب درسی علوم تجربی پایه های چهارم، پنجم و ششم در سال تحصیلی 98-1397 بود و از آنجا که ضرورت بررسی تمامی محتواها وجود داشته است، نمونه گیری وجود نداشته و کل جامعه مورد مطالعه قرار گرفت. همچنین، در مرحله پیمایش 22 نفر از اساتید و متخصصان رشته های علوم تجربی، ادبیات فارسی و روان شناسی به صورت هدفمند به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه معرفت شناسی شخصی کودکان و سیاهه ثبت داده استفاده شد. برای تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی مانند فراوانی و درصد و نیز ضریب بار عاملی استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که در پایه چهارم، بیشترین تأکید بر سادگی دانش (107 مورد) و کمترین تأکید بر قطعیت دانش (3 مورد) بوده است. در پایه پنجم، بیشترین تأکید بر توجیه پذیری دانستن (65 مورد)، نتیجه دانستن (60 مورد) و قطعیت دانش (30 مورد) و کمترین تأکید بر سادگی دانش (30 مورد) بوده است و در پایه ششم، توجیه پذیری دانستن (50 مورد) و نتیجه دانستن (40 مورد) بیشترین تأکید را داشته و سادگی دانش (5 مورد) کمتر مورد تأکید بوده است. به طور کلی، 6 / 63 درصد از محتوای کتاب های درسی علوم تجربی پایه های چهارم تا ششم به مؤلفه های معرفت شناسی شخصی اختصاص یافته است.
۲۳.
تفکر مراقبتی توانایی برقراری ارتباط میان اندیشه و عاطفه است و انسان را به ساختن یک نظام ارزشی تأملی ترغیب می کند تا امور را توأم با محبت مورد داوری قرار دهد. از این رو پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان توجه محتوای برنامه درسی قصدشده دوره ابتدایی به مؤلفه های تفکر مراقبتی با تأکید بر دیدگاه لیپمن انجام شد. روش این پژوهش توصیفی، تحلیل محتوا است، به این صورت که پس از مشخص کردن مؤلفه های مورد نظر به عنوان ملاک های تحلیل و تعیین هر پاراگراف به عنوان واحد تحلیل، از روش ویلیام رومی، آزمون خی دو و آنتروپی شانون جهت تحلیل استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش، کتاب های درسی دوره ابتدایی و نمونه مورد بررسی کتاب تفکر و پژوهش پایه ششم است که به صورت هدفمند انتخاب شده است. با توجه به ضریب درگیری به دست آمده می توان اظهار داشت که میزان توجه کتاب تفکر و پژوهش پایه ششم به مؤلفه های تفکر مراقبتی در حد نسبتاً مطلوب است. همچنین، نتایج نشان داد بیشترین ضریب اهمیت مربوط به مؤلفه تفکر فعال و کمترین ضریب اهمیت مربوط به مؤلفه تفکر عاطفی است. با عنایت به یافته های پژوهش، بازنگری در محتوای کتاب تفکر و پژوهش پایه ششم به منظور توجه بیشتر به مؤلفه های تفکر مراقبتی و شاخص های کمتر مورد توجه ضرورت دارد.
۲۴.
مقاله حاضر در پی مطالعه اثربخشی آموزش های مهارتی کارآموزان زن مرکز فنی و حرفه ای نایین بر اساس نظریه داده بنیاد بود. داده های مطالعه از طریق مصاحبه هدفمند نظری با 14 نفر از کارآموزان، مدیران و مربیان مرکز فنی و حرفه ای نایین تا رسیدن به اشباع نظری گردآوری شد. داده ها به شیوه «کدگذاری» و «مقوله بندی» در سه سطح کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شدند. برای تعیین اعتبار داده ها، از روش «سه سوسازی» در قالب راهبردهای تطبیق توسط شرکت کنندگان و بررسی متخصصان پژوهش کیفی استفاده شد. نتایج نشان داد «پدیده محوری» شامل «جایگاه، اهمیت و کیفیت مهارت آموزی زنان» بود. همچنین، «شرایط علّی» شامل چالش آمایش و برنامه ریزی، توجه به سهم و نقش زنان در جامعه، توجه به علاقه، انگیزه و روحیات زنان و حرفه مندی مربیان؛ «ویژگی های زمینه ای» شامل امکانات و تجهیزات و تکنولوژی، ساختار و مدیریت آموزش های فنی، مالیه آموزش های مهارتی، محیط و اقتصاد خانواده، و قوانین و مقررات؛ «شرایط مداخله گر محیطی» شامل عوامل محیط فرهنگی -اجتماعی، سیاسی، سیاست گذاری، و اقتصادی؛ «راهبردها» شامل تبلیغات و آگاه سازی، ارتباطات و به ره گیری از تجارب داخلی و بین المللی، مشاوره و راهنمایی و استعداد یابی، حمایت خانواده و دولت؛ و پیامد ها بیان کننده توسعه فردی و سازمانی، اشتغال و کارآفرینی زنان، رفاه خانواده و جامعه، و ارتقای جایگاه اجتماعی زنان بود.
۲۵.
کلیدواژه‌ها:
تیمز خودپنداره ریاضی مدل پیشرفت ریاضی مطالعات تطبیقی
در پژوهش حاضر، مدل پیشرفت ریاضی دانش آموزان پایه هشتم مربوط به 5 کشور (شامل ایران، ترکیه، مالزی، عربستان سعودی و اندونزی) با استفاده از داده های پنجمین مطالعه روند بین المللی ریاضی و علوم تیمز ارائه شده است. برای ساخت این مدل از تکنیک آماری مدلسازی خطی سلسله مراتبی استفاده شد که در آن دو سطح مختلف (دانش آموزان و مدرسه) از متغیرها وجود داشتند. به این ترتیب که متغیرهای خودپنداره ریاضی، ادراک دانش آموز از محیط مدرسه، منابع خانه، تحصیلات والدین و جنسیت در سطح دانش آموز و متغیرهای میزان سابقه ، میزان تحصیلات، ادراک از محیط مدرسه و تعامل معلم با سایر همکاران، در سطح مدرسه به عنوان متغیرهای ورودی برای مدلسازی خطی سلسله مراتبی در نظر گرفته شدند. در مدل نهایی، متغیر خودپنداره ریاضی در همه کشورها به جز کشور اندونزی قوی ترین پیش بین کننده پیشرفت ریاضی شناسایی شد. همچنین، نتایج پژوهش حاکی از وجود برخی شباهت ها و تفاوت ها در تبیین مدل پیشرفت ریاضی بر اساس سایر متغیرها بود.
