روانشناسی تحولی روانشناسان ایرانی

در این پژوهش فرایند تحول مفاهیم اخلاقی و دیگردوستی در دانش‏آموزان دوره راهنمایی تحصیلی بررسی شد. 1020 دانش‏آموز(510 دختر و 510 پسر) از پایه‏های تحصیلی اول تا سوم راهنمایی و در پنج منطقه اقتصادی- اجتماعی شهر تهران به طور تصادفی با روش نمونه‏گیری خوشه‏ای انتخاب و سطوح تحول اخلاقی و دیگردوستی آنان به وسیله پرسشنامه ”ما“ (MDT، 1989) تعیین شد. تحلیل داده‏ها نشان داد (1) دیگردوستی با افزایش سن متحول نمی‏شود اما رفتارهای دیگردوستانه با تغییر نوع روابط از نزدیکان به بیگانگان تغییر می‏کند. (2) تفاوت شاخص کلی تحول اخلاقی بین پایه اول با پایه‏های دوم و سوم معنادار بود اما عدم افزایش معنادار نمرات بین پایه‏های دوم و سوم، توقف روند تحول این شاخص را نشان داد. (3) نمرات دانش‏آموزان دختر و پسر در متغیرهای کلی دیگردوستی(RAT، RBT، RCT) و در شاخص کلی تحول اخلاقی(TJ) تفاوت معناداری را به دست نداد. (4) وجود رابطه معنادار بین وضعیت اقتصادی- اجتماعی با تحول اخلاقی و دیگردوستی برجسته شد و پایینترین میانگینها در مناطق غیرمرفه و بالاترین میانگینها در مناطق مرفه به دست آمد. یافته‏ها ضرورت ایجاد یک جـّو تعاون و تقابل در روابط اجتماعی، لزوم ارائه الگوهای دیگردوستانه و جامعه‏گرایانه توسط بزرگسالان و اتخاذ راهبردهایی به منظور تضمین شرایط بهینه تحول شناختی را مطرح کردند.

" تأثیر موسیقی ارف در بهبود ساختهای ضرب‏آهنگی در دختران 11-6 سال شهر تهران در این پژوهش بررسی شده است. از بین دانش آموزانی که در کلاسهای آموزش موسیقی نام نویسی کرده بودند، 42 نفر برای گروه آزمایش انتخاب و بر اساس سن تحول یافتگی عقلی با استفاده از آزمون آدمک رنگی با همان تعداد از آزمودنی در گروه کنترل همتا شدند. آزمون ضرب‏آهنگی استامباک در سه بخش سرعت ارتجالی ضربه ها، بازپدیدآوری ساختهای ضرب‏آهنگی شنیداری، رمزگرایی وبازپدیدآوری دیداری پیش از آموزش موسیقی و سه ماه پس از آن به هر دو گروه ارائه شد. تحلیل داده‏ها نشان داد: (1) درحالی که تفاوت معنا‏داری در کاهش سرعت ارتجالی وجود نداشت اما بهبود نظم‏دهی به ضربه‏ها در آزمودنیهای گروه آزمایش مشاهده شد. (2) مقایسه نتایج دو گروه در بازپدیدآوری شنیداری به نتایج معنادار منجر نشد. (3) رمزگرایی دانش آموزانی که آموزش موسیقی دریافت کرده بودند بهبود بیشتری را نشان داد و بازپدیدآوری ساختهای ضرب‏آهنگی فقط در گروه سنی 11-10 گروه آزمایشی پیشرفت داشت. نتیجه آنکه، تأثیر موسیقی ارف فقط در نظم ضربه‏های نواخته شده و بازپدیدآوری ساختهای ضرب‏آهنگی دیداری گروه سنی 11-10 سال قابل مشاهده است.) "

" پایداری هیجانی عامل کلیدی موفقیت در زندگی و حفظ سلامت است. هدف این پژوهش تعیین میزان تأثیر آموزش تنش‌زدایی تدریجی و مهارتهای آرامسازی سبک زندگی بر پایداری هیجانی بود. بدین منظور، ابتدا 32 نفر از مراجعان مرکز مشاوره که براساس مصاحبه بالینی مبتنی بر ضوابط تشخیصی DSM-IV و آزمون 16 عاملی کتل(ویرایش چهارم) مضطرب بودند، انتخاب شدند. 17 نفر از آزمودنیها در گروه آزمایشی و 15 نفر در گروه گواه قرار گرفتند. به آزمودنیهای گروه آزمایشی 12 جلسه به طور هفتگی آموزش گروهی تنش‌زدایی به همراه مهارتهای آرامسازی سبک زندگی ارائه شد. در پایان جلسات آموزش، همه آزمودنیها براساس ابزارهای پیشین مجدداً ارزیابی شدند. سپس میانگین تغییرات دو گروه، با روش t برای گروههای مستقل مقایسه شد. نتایج نشان دادند که برخی از عوامل کتل که پایداری هیجانی را ارزشیابی می‏کردند در گروه آزمایشی تغییر کردند. افزایش معناداری نمرة آزمودنیهای گروه آزمایشی در عامل C (پایداری هیجانی در برابر ناپایداری هیجانی) و عامل H (تهور در برابر کناره‌گیری) و کاهش نمرة آنها در عامل O (نگرانی و بی‌اعتمادی اضطراب‌آمیز نسبت به خود در برابر اعتماد به خود و آرامش) و Q4 (تنش عصبی در برابر آسودگی خاطر)، تأثیر شیوه‌ مداخله‌ای بر پایداری هیجانی و دستیابی به یک سبک سالم زندگی را برجسته کرد. "

" پژوهش حاضر به بررسی عواملی می‌پردازد که بر میزان رضایت از ازدواج تأثیر می‌گذارند. هدف اصلی پژوهش برجسته کردن عواملی است که با افزایش احساس رضایت از ازدواج، پایداری زندگی زناشویی را تضمین می‌کنند. نمونه انتخابی را 300 دانشجوی زن و مرد متأهل که به صورت نمونه در دسترس از دانشگاه آزاد اسلامی‌واحد تهران جنوب انتخاب شدند، تشکیل دادند. تمامی‌آزمودنیها به دو پرسشنامه رضایت از ازدواج و پرسشنامه مشخصات فردی پاسخ دادند و بدین ترتیب، متغیرهای جنس، سالهای زندگی مشترک، سن همسر، اختلاف سنی با همسر، درآمد خانواده و شیوه آشنایی بررسی شدند. نتایج حاصل از تحلیل واریانس یک طرفه نشان دادند که جنس، سالهای زندگی مشترک، سن همسر و اختلاف سنی با همسر بر میزان رضایت از زندگی زناشویی مؤثرند اما عواملی مانند درآمد خانواده و شیوه آشنایی بر میزان رضایت افراد از ازدواج تأثیر نمی‌گذارند. نتایج به دست آمده، ضرورت مداخله‏های روانشناختی پیش از ازدواج و در طول زندگی زناشویی را مورد تأیید قرار دادند. "

" در پژوهش حاضر، به تحلیل محتوای کتابهای کودکان و نوجوانان در سالهای 76-1374، در چهار گروه سنی، به منظور بررسی مراحل تحول انواع خودمیان بینی‏ غیرمستقیم بر اساس نظریة پیاژه پرداخته شد. سی عنوان کتاب، از کتابهای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، نمونة پژوهش را تشکیل داد. برای دسته‏بندی داده‏ها و تنظیم جدولها، از آمار توصیفی استفاده شد. یافته‏ها نشان دادند: 1) در اکثر کتابها، به ویژه در آثار نویسندگان ایرانی، از انواع خودمیان‏بینی غیرمستقیم استفاده شده است. 2) نویسندگان خارجی بیش از نویسندگان ایرانی، کودکان و نوجوانان را در راه خروج از خودمیان‏بینی یاری کرده‏اند. 3) میزان همخوانی نتایج این پژوهش با نظرات شورای عالی پژوهشنامة ادبیات کودک و نوجوان، پایین است و این امر به تفاوت دیدگاه داوران، نسبت دادنی است. "