رشد روان‏شناختی

این نبشتار نخست به تبیین اجمالی دیدگاه کالبرگ درباره نحوه تحوّل و رشد اخلاقی می‏پردازد و سپس نکاتی نقدآمیز را در بررسی دیدگاه او بیان می‏کند. هدف از پژوهش بررسی و نقد دیدگاه کالبرگ درباره رشد اخلاقی با توجه به دیدگاه اندیشمندان دیگر می‏باشد. کالبرگ در تبیین رشد اخلاقی همه افراد، دنباله‏رو پیاژه است. دیدگاه پیاژه در زمره دیدگاه‏های شناختی قرار دارد و از این منظر، دیدگاه کالبرگ همانند دیدگاه اوست؛ اما تفاوت‏های مهمی نیز با دیدگاه وی دارد. کالبرگ رشد اخلاقی را به سنین بالاتر از دوازده سالگی نیز سریان می دهد. وی رشد اخلاقی انسان‏ها را در شش مرحله طبقه‏بندی می‏کند و رشد اخلاق را مترتب و موازی با رشد روان‏شناختی آنها می‏داند. این تبیین کالبرگ واکنش‏ها و پیامدهای مختلفی در محافل علمی به دنبال داشته است. از جمله یافته‏های پژوهش، نقدهایی است که در دیدگاه کالبرگ وجود دارد و به آنها کمتر توجه شده است.

مقدمه: بازی یکی از روش هایی برای آموزش مهارت های مورد نیاز حرکتی، عاطفی، اجتماعی است، و بازی ساختارمند فرآیندهای یادگیری، ارتباط طبیعی و بهنجار کودکان را پایه ریزی می کند. هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی یک دوره برنامه حرکتی منتخب با ساختار، بی ساختار و ترکیبی بر رشد اجتماعی و روانشناختی کودکان ۶-۴ سال بود. روش: روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون بود. جامعه آماری پژوهش شامل کودکان ۶-۴ سال مهدهای کودک منطقه ۵ شهر تهران در سال ۱۴۰۰ بود. نمونه آماری شامل ۶۰ کودک بود که به طور هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه ۲۰ نفری با ساختار، بی ساختار و ترکیبی قرار گرفتند. گروه های مورد مطالعه براساس پروتکل اجرایی خود طی ۱۲ هفته، هفته ای دو جلسه و هر جلسه یک ساعت تمرین نمودند. گروه های تحقیق قبل و بعد از مداخله پرسشنامه رشد اجتماعی واینلند (۱۹۸۹) و پرسشنامه رشد روانشناختی کودکان (۱۳۹۱) را تکمیل نمودند. جهت تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس مرکب و آزمون تعقیبی بونفرونی استفاده شد. تحلیل های آماری توسط نرم افزار SPSS نسخه ۲۶ در سطح معناداری ۰/۰۵>P انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد اثر اصلی مراحل آزمون و اثر تعاملی گروه- مراحل معنادار (۰/۰۵>P)؛ اما اثر اصلی گروه معنادار نبود (۰/۰۵<P). نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی نیز نشان داد بین گروه ترکیبی و با ساختار تفاوت معنادار (۰/۰۵>P)؛ اما بین دو گروه بی ساختار و با ساختار و همچنین ترکیبی و بی ساختار تفاوت معناداری مشاهده نشد (۰/۰۵<P). نتیجه گیری: نتایج تحقیق حاکی از مؤثر بودن تمرینات ترکیبی بر رشد مهارت های روانشناختی و اجتماعی کودکان بود؛ لذا پیشنهاد می شود متخصصان و معلمان تربیت بدنی از این پروتکل ها جهت بهبود و ارتقای این مهارت ها استفاده نمایند.