مدیریت راهبردی

پژوهش حاضر با هدف تدوین و اعتباریابی الگوی مدیریت کیفیت به منظور اجرای اهداف تربیتی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش با رویکرد ترکیبی اجرا گردید. پژوهش حاضر ازلحاظ هدف کاربردی، روش پژوهش، آمیخته از نوع اکتشافی متوالی و شیوه گردآوری اطلاعات در بخش کیفی، میدانی با استفاده از مصاحبه و در بخش کمی میدانی با استفاده از پرسشنامه بود. جامعۀ آماری در بخش کیفی را اساتید مدیریت آموزشی آشنا به سند تحول آموزش و پرورش و همچنین آشنا به مدیریت کیفیت، شامل می شوند که این افراد، به صورت هدفمند از نوع معیاری برای مصاحبه های کیفی در موضوع پژوهش انتخاب گردیدند (19 مصاحبه با 19 نفر و تا حد اشباع نظری ادامه یافت) و در بخش دوم (کمی) بعد از گردآوری اطلاعات حاصل از پژوهش کیفی، اقدام به ساخت پرسشنامه گردید. بنابراین به صورت کلی مشخص گردید که مقوله های مدل راهبردی مدیریت کیفیت به منظور اجرای اهداف تربیتی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، به ترتیب اهمیت شامل زیرساختی، ارزیابی، مالی، منابع انسانی، آموزش مشارکتی، ارتباطی، انسانی، ساختار سازمانی، برنامه ریزی و آموزش می باشد. به مدیران آموزش و پرورش کشور توصیه می شود، از نتایج پژوهش حاضر برای دستیابی به اهداف تربیتی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش استفاده نمایند.

تحقیق حاضر به منظور ارائه الگوی بومی مدیریت راهبردی تحوّل انجام شده و ضمن درنظرداشتن توأمان نگاه راهبردی و تحوّلی، برای شناخت مسأله، وضع مطلوب را ترسیم کرده و سپس با تعیین سنجه های وضع مطلوب، به تحلیل وضع موجود می پردازد. در ادامه نیز با تحلیل شکاف، برای پاسخ به نظام مسائل سازمان، راهبردها و برنامه های عملیاتی را با نگاهی بومی و مبتنی بر آرمان گرایی واقع بینانه مطرح می کند. روش پژوهش حاضر تحلیل مضمون بوده است. در این تحقیق از رویکرد «شبکه مضامین» بهره گرفته شده است. در این رویکرد، نقشه ای شبیه به شبکه (تارنما) به عنوان اصل سازمان دهنده و روش نمایش تحلیل مضمون ارائه می شود. شبکه مضامین، براساس روندی مشخص، مضامین پایه، سازمان دهنده و فراگیر را نظام مند می کند؛ سپس این مضامین به صورت نقشه های شبکه تارنما، رسم شده و مضامین برجسته هر یک از این سه سطح همراه با روابط میان آن ها نشان داده می شود. منبع اصلی جمع آوری اطّلاعات جهت کُدگذاری، مجموعه بیانات و مستندات مکتوب مقام معظّم رهبری در موضوعات مدیریت، برنامه ریزی و تحوّل بوده که ازطریق جست وجوی کلیدواژگان و متن خوانی انجام شده است. درنهایت، شبکه مضامین به دست آمده ترسیم گردیده و مضامین سازمان دهنده مدل مشتمل بر موارد ذیل بوده است: نیازشناسی و نیازسنجی، شناخت وظایف و مقاصد، هدف گذاری و هدف شناسی، شناخت وضعیت و موقعیت، مسیرشناسی و برنامه ریزی و اجرای آن. الگوی بومی تحقیق حاضر، ضمن سادگی و شفافیت، جامعیت لازم در حوزه تخصّصی مدیریت راهبردی تحول را نیز دارد و می تواند برای سازمان ها و نهادهای دولتی و حاکمیتی مورداستفاده قرار گیرد.

هدف از این پژوهش، تبیین و شناسایی مؤلفه های مؤثر بر پایداری منابع انسانی در کسب و کارهای خانوادگی است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف توسعه ای- کاربردی، از نظر ماهیت اکتشافی و از نظر گردآوری داده ها، آمیخته و از نوع اکتشافی است. نمونه آماری مرحله کیفی شامل 18 نفر از مدیران و مؤسسان کسب وکارهای خانوادگی با سابقه بیش از 30 سال در استان های کرمانشاه، کردستان و آذربایجان غربی می باشد. جامعه آماری بخش کمی را 864 نفر از کارشناسان حوزه کارآفرینی و مدیران کسب وکارهای کوچک و متوسط مستقر در شهرک های صنعتی استان های آذربایجان غربی، کردستان و کرمانشاه تشکیل می دهند که از میان آنها 200 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها در مرحله کیفی مصاحبه نیمه ساختاریافته و در مرحله کمی پرسشنامه مستخرج از مدل کیفی است. برای تجزیه و تحلیل داده های کیفی از روش تحلیل مضمون شش مرحله ای براون و کلارک (2006) و نرم افزار MAXQDA10 و برای تحلیل داده های کمی از روش مدل یابی معادلات ساختاری و از نرم افزار SmartPLS استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان دادند که، از میان مؤلفه های شناسایی شده مؤثر بر پایداری منابع انسانی در کسب و کارهای خانوادگی، مؤلفه های حفظ یکپارچگی خانواده، فرهنگ سازمانی خانوادگی و سیستم های متعادل بین کار و زندگی، بیشترین تأثیر را داشتند.

یکی از مسائل پیش روی مسلمانان پس از هجرت به مدینه، چگونگی تنظیم روابط اقتصادی با یهودیانی بود که به سبب تسلط بر اقتصاد مدینه، مسلمانان را به شیوه های مختلف در تنگنا قرار می دادند. هجرت پیامبر(ص) به مدینه همراه با امضای پیمان نامه صلح آمیز با یهودیان مدینه بود. این پیمان نامه، زندگی مسالمت آمیز مسلمانان و یهودیان را به دنبال داشت. اما یهودیان پس از چندی پیمان شکنی کرده، گفته های پیشین خود را انکار کردند و به حمایت از مشرکان پرداختند. این امر درنهایت منجر به مواجهه پیامبر(ص) با یهودیان و اتخاذ راهبرد اقتصادی در تقابل با آنان شد. این پژوهش با رویکردی تاریخی تحلیلی و با استفاده از مدل سوات (SWOT) به دنبال شناسایی راهبرد مدیریت اقتصادی پیامبر(ص) در مواجهه با یهودیان است. یافته های پژوهش نشان می دهد که «پایه ریزی نظام اقتصادی مستقل و ساماندهی مناسبات مالی مسلمانان» راهبرد اساسی پیامبر(ص) بوده است. این راهبرد نیز دارای تاکتیک ها و تکنیک های خاصی می باشد.

امروزه گردشگری روستایی به یکی از مهم ترین بخش های اقتصادی در بسیاری از کشورهای جهان تبدیل شده است و دولت ها سیاست های مختلفی را به منظور توسعه ی گردشگری روستایی در مقیاس های گوناگون، از سطوح محلی تا سطح ملی به کار گرفته اند. در دهه های گذشته به ویژه از دهه ی 1990، به دلیل رکود بخش کشاورزی و مشکلات فراروی جوامع روستایی، همواره متخصصان و برنامه ریزان بر اهمیت توسعه ی گردشگری روستایی تأکید کرده اند. در این راستا شهرستان سیریک با برخورداری از جاذبه های فراوان در مناطق روستایی می تواند از این پتانسیل عظیم در راستای بهبود وضع اقتصادی خود بهره برد. به همین منظور در مقاله حاضر با استفاده از انجام مراحل کیفی با تکنیکSWOT  به تعیین نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای موجود برای توسعه گردشگری این شهرستان پرداخته شد و با استفاده از نرم افزار SPSS و با محاسبه ضریب همبستگی به بررسی رابطه مدیریت راهبردی و توسعه گردشگری پرداخته شد. نتایج حاکی از آن بود که نقاط قوت و فرصت ها ی این منطقه بیش از نقاط ضعف و تهدیدهای آن بوده که با به کارگیری راهبرد تهاجمی، می توان به توسعه گردشگری منطقه امیدوار بود . همچنین نتایج ضریب همبستگی نشان داد بین مدیریت راهبردی و توسعه گردشگری با ضریب همبستگی 67/0 رابطه معنادار وجود دارد.

در همۀ سازمان ها، مدیریت، همچنانکه اساسی ترین عنصر پیشران درجهت نیل به اهداف سازمانی است، در جهت اخلاقی نیز، مهم ترین عنصر تأثیرگذار بوده و مدیران راهبردی، مؤثرترین بازیگران عرصۀ اخلاق در همۀ کشورها از جمله، جمهوری اسلامی ایران می باشند. بنابراین، نیاز است که مدیران راهبردی کشور، از همۀ بیماری های اخلاقی از جمله از بیماری نفاق مبرّا باشند؛ چراکه آلودگی مدیران به نفاق، بدلیل تأثیرگذاری مستقیم آنان بر رفتار و نگرش مردم، موجب انحطاط اخلاقی جامعه، آلوده شدن مردم به نفاق در تعاملات اجتماعی و اداری و سلب اعتماد عمومی مردم از نظام اسلامی و اسلام می گردد. هدف این تحقیق که کاربردی بوده و گردآوری اطلاعات آن به دو روش کتابخانه ای و میدانی می باشد، تبیین نفاق مدیران راهبردی با رویکرد کیفی، در سه بعد چیستی، چرایی و چگونگی نفاق مدیران و ارائۀ راه کارهای تنزّه آنها از این پدیده می باشد. با رویکرد کمّی نیز، شاخص های نفاق مدیران راهبردی با دیدگاه خبرگی آسیب سنجی شده است. نتایج تحقیق در بُعد چیستی نشانگر آن است که مدیران راهبردی در سه حوزۀ اعتقادی، عبادی و اخلاقی، احتمال آلودگی به نفاق دارند. در بُعد چرایی؛ ضعف ایمان، حقارت نفس، غرور و تکبر، دنیاپرستی، نفوذ شیطان و ناتوانی از رویارویی مستقیم، دلایل آلودگی برخی مدیران به نفاق است و در بُعد چگونگی،20گونه نفاق محتمَلِ مدیران راهبردی عبارتنداز: رشوه دادن(درشکل هدیه)، ظاهرسازی، عالِم نمایی، زبان بازی، بی تأمّل سخن گفتن، تضاد در کلام و عمل، ایجاد یأس و تردید در مردم، رخوت، کثرت موافقت، غیبت، خیانت، حق کشی، حسادت و زیان رساندن پنهانی به دیگران، تظاهر به ایمان، کینه ورزی با صالحان ، آراستگی دروغین، عمل نکردن مطابق دانش خود، دنیاطلبی، چاپلوسی و چندرنگی. همچنین، 6 راه کارِ هدایت یافتن در پرتو تعالیم اسلام و قرآن، مداومت در آموزش های دینی حین خدمت، توجه سلسله مراتب به نظارت های درون سازمانی، رعایت عدالت سازمانی و توجه به اصل شایسته گزینی، شناخت واقعی از ماهیت دنیا و آخرت و میدان ندادن به افراد منافق، برای درمان نفاق ارائه شده است.

روند رو به رشد شهری در جهان بویژه در کشورهای در حال توسعه در بعد از انقلاب صنعتی، شهرها را با چالش های عمده و ناپایداری محیط شهری روبرو ساخته است. یکی از این مشکلات، رشد پراکنده و از هم گسیخته شهری و توسعه افقی و بدون برنامه شهری است که ترافیک، مصرف انرژی بیشتر، آلودگی محیطی بالاتر، بی هویتی و انزوای اجتماعی را به دنبال دارد. مدیریت شهری اگر برای شهرنشینی و الگوهای توسعه شهری، مدل مناسبی داشته باشد می تواند پاسخگوی این مشکلات رو به تزاید باشد بنابراین در چارچوب پارادایم پست مدرنیسم و توسعه پایدار شهری، راهبرد توسعه درونزا به عنوان یکی از راهبردها در کانون توجه شهرسازان و برنامه ریزان شهری قرار گرفته است. این پژوهش با هدف تبیین الگوهای توسعه برون زا و درون زا به دنبال راهکارهای پیوند مباحث احتماعی با ساختارهای کالبدی می باشد و در این راستا با انجام مطالعات کتابخانه ای و روش تحقیق توصیفی-تحلیلی در پی پاسخ به این سوال است که مدل مفهومی مناسب برای توسعه درون زای شهری کدام است؟ نتایج تحقیق نشان می دهد مشارکت مردمی می تواند حلقه مهمی برای بسترسازی، جریان سازی و فرآیندساز توسعه درون زا در شهر باشد و پیوند این سه مولفه نیز تسهیلگری سه عنصر شورایاری، تشکل ها و کارگزاری می تواند باشد تا مدیریت یکپارچه شهری شکل گرفته و کارسازی کند. هرچند حرکت بسمت توسعه درون زا برای دستیابی به توسعه پایدار الزامیست اما معضلاتی همچون عدم ظرفیتهای مناسب کالبدی در بافت های سه گانه قدیمی، میانی و جدید شهری، عدم استقبال بخش خصوصی در سرمایه گذاری و کمبود اراضی دولتی موانع عمده در این مسیر محسوب می شوند و گام نخست برای تحقق آن، اجرای پروژه های محرک توسعه توسط دولت می باشد.

مقدمه: هدف پژوهش حاضر ارائه الگوی آسیب شناسی مدیریت راهبردی ورزش ژیمناستیک ایران بود. روش پژوهش: روش این پژوهش کیفی و از نوع نظریه داده بنیاد رهیافت نظام مند بود. جامعه آماری تحقیق را خبرگان ورزش ژیمناستیک تشکیل می دادند که براساس اشباع نظری و نمونه گیری هدفمند 28 نفر از آنها انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. برای بررسی روایی صوری و محتوایی، یافته ها به مصاحبه کنندگان ارائه و پس از مطالعه نظریه، نظرهای آنها اعمال شد. روش بررسی پایایی، روش بازآزمون بود. میانگین میزان توافق درون موضوعی 83/0 گزارش شد. برای تحلیل داده ها از رویکرد سیستماتیک؛ سه مرحله اصلی کدگذاری باز، محوری و گزینشی استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد مقوله های شرایط علّی (ضعف مدیریت و برنامه ریزی، اطلاع رسانی، تعدد سلایق و...)، عوامل زمینه ای (نبود نظام جانشین پروری، مسائل ساختاری و فرهنگی، ضعف مالی و امکانات)، عوامل مداخله گر (مسائل رفتاری، سیاست ورزی منفی، تعارضات سیاسی و...)، اقدامات و راهبردها (کاربست مدیریت مشارکتی، مدیریت استعداد، پایش برنامه ها، دانش افزایی، جبران خدمات و...) و پیامدها (تحقق اهداف، توسعه ژیمناستیک، افزایش همدلی سازمانی و...) بود. نتیجه گیری: براساس نتایج تحقیق استنباط می شود که رشد، توسعه و بالندگی ژیمناستیک تابع مدیریت راهبردی است که نوعی فرایند محسوب می شود، ازاین رو توجه به پیشران ها و ورودی های این فراگرد در تبیین کارایی برنامه های راهبردی ورزش ژیمناستیک می تواند مؤثر باشد.   

هدف: میزان کاربست عناصر پنج گانه مدیریت راهبردی کالدول و اسپینکز در کتابخانه های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شهر تهران است. روش پژوهش: پژوهش از نوع کاربردی است و به روش پیمایشی - تحلیلی است. برای این منظور پرسش نامه ای محقق ساخته بر اساس مؤلفه های پنج گانه مدل، طراحی و بین کلیه کارکنان لیسانس به بالا که تعداد آنها 167 نفر بود توزیع شد. روایی و پایایی پرسش نامه از طریق ارائه نظرهای متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی و آلفای کرونباخ 95/0 به دست آمد که پایایی بالا و خوبی را نتیجه می دهد. در تحلیل داده ها از آمارهای توصیفی، تحلیلی و آزمون t تک نمونه ای مستقل، و آزمون همبستگی استفاده گردید. یافته ها: از پنج عنصر مدیریت راهبردی کالدول و اسپینکز، توجه به تبادل اطلاعات در مرتبه نخست و توجه به فرایندهای توانمندساز کتابخانه های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در مرتبه آخر قرار دارد. گرچه به نظر می رسید که ممکن است بین رشته تحصیلی مدیران و نظرشان در مورد به کارگیری عناصر مدیریت راهبردی تفاوتی وجود داشته باشد، اما یافته ها نشان داد که بین نظر مدیرانی که در رشته های کتابداری و غیرکتابداری و حتی مدیریت تحصیل کرده اند در رویکرد آنها نسبت به عناصر مدیریت راهبردی تفاوت معنی داری وجود ندارد. نتیجه گیری: کتابخانه های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شهر تهران عناصر پنج گانه مدیریت راهبردی را در حد زیاد رعایت می کنند و این عناصر بین 5/68 تا 7/75 درصد تحقق داشته است. با این حال، برای رسیدن به وضعیت مطلوب و تحقق صددرصد هر یک از عناصر به ویژه، توجه به فرایندهای توانمندساز کتابخانه ها توجه بیشتری را می طلبد.

امروزه موضوع حمل ونقل و ترافیک به عنوان یک پدیده اقتصادی، سیاسی و اجتماعی نقش بسیار مهمی در کیفیت و ساختار اقتصادی- اجتماعی جامعه دارد. هدف از پژوهش حاضر، سنجش اثر گذاری برنامه ریزی های حمل ونقلی در بهبود مولفه های جهانی اقتصاد سبز و مدیریت راهبردی در راستای حمل ونقل پایدار شهری است. لذا در این پژوهش با روش توصیفی– تحلیلی و بهره گیری از مطالعات کتابخانه ای، میدانی (مصاحبه و پرسشنامه) و استفاده از مدل تصمیم گیری چند معیاره (دیماتل فازی) جهت تجزیه و تحلیل یافته ها، مولفه های جهانی اقتصاد سبز در بخش حمل ونقل شهر ساری مورد ارزیابی قرار گرفته اند. یافته ها حاکی از آن است که بر اساس مدل تصمیم گیری چند معیاره (دیماتل فازی)، زیر معیارهای توسعه حمل96 ( در جایگاه اول، هزینه تصادفات / و نقل غیر موتوری با دارا بودن بیشترین ضریب وزنی و اثرگذاری مستقیم با کسب امتیاز ) 9196 ( در جایگاه سوم قرار دارند و / 96 ( در جایگاه دوم و در نهایت مدیریت تقاضای سفر با کسب امتیاز ) 91 / با کسب امتیاز ) 93مهمترین عوامل تأثیرگذار توسعه حمل و نقل سبز )پایدار( در شهر ساری هستند. برای شناسایی نقاط قوت، ضعف، تهدید و فرصت های پیش روی حمل ونقل پایدار از مدل سوات ) SWOT (، بهره گرفته که راهبرد نهایی توسعه حمل ونقل پایدارشهر ساری، راهبرد تهاجمی بر پایه تقویت نقاط قوت و استفاده از فرصت های موجود است. در نهایت با ماتریس برنامه ریزی استراتژیک کمی  (Qspm) اولویت بندی استراتژی ها برای برنامه ریزی حمل و نقل پایدار تعیین شد.

نبود مدیریت یکپارچه توسعه گردشگری، عدم آموزش و کمبود دانش تخصصی و نگاه سنتی به مقوله گردشگری، کمبود امکانات گردشگری و ... از مسائل گردشگری شهری است. توسعه گردشگری شهری نیاز به داشتن آگاهی از توان ها و قابلیت های موجود در فضای شهری و استفاده منطقی از آن دارد. بنابراین ارزیابی راهبردی پتانسیل ها و محدودیت های گردشگری شهر و ارائه راهبرد در بهینه سازی وضع موجود و توسعه گردشگری شهر ضروری است. این امر باید با توان های اقتصادی، محیطی، تاریخی، فرهنگی و هویتی فضاهای جغرافیایی متناسب باشد و بر اساس شناسایی علمی توان ها و خواسته های منطقی گردشگران انجام گیرد. شهر چابکسر به دلیل برخورداری از مواهب طبیعی (دریا و جنگل) و زیبایی منحصر به فرد، قرارگیری در مسیر اصلی جاده ای کشور، در موقعیت راهبردی قرار گرفته است به طوری که نیازمند نگاه راهبردی برای برنامه ریزی راهبردی توسعه شهری است. هدف تحقیق شناسایی نقاط قوت و ضعف شهر در امر گردشگری و بررسی فرصت ها و محدودیت های پیش رو، رفع موانع و ارائه راهبرد محوری برای رسیدن به توسعه گردشگری شهر می باشد. روش تحقیق توصیفی و تحلیلی، نوع تحقیق کاربردی و شیوه اجرای آن پیمایشی است. در این راستا پرسش نامه ای با جامعه آماری 365 نفر از شهروندان و20 نفر از کارشناسان انتخاب و تکمیل شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که عوامل درونی و بیرونی گردشگری شهر چابکسر علی رغم دارا بودن ظرفیت های بالفعل و بالقوه گردشگری، به علت تعدد و عمق میزان ضعف ها و تهدیدها و عدم بهره گیری درخور از فرصت های ایجاد شده، فاصله ی زیادی با شرایط مطلوب یک منطقه ی گردشگری دارد. از این رو پیاده سازی راهبرد تدافعی در مقطع کنونی مناسب ترین راهبرد برای حرکت به سوی توسعه راهبردی گردشگری چابکسر است.

امروزه یکی از راه های نجات روستاها از فقر ، مهاجرت ، مشکلات اجتماعی واقتصادی ، توسعه گردشگری در مناطق مستعد گردشگری روستایی می باشد. با توجه به این مهم پژوهش حاضر در پی شناخت توانمندیهای روستای نمونه گردشگری دلفارد و تدوین برنامه استراتژیک گردشگری با استفاده از مجموعه عوامل درونی (قوت ،ضعف) ومجموعه عوامل بیرونی ( فرصت ، تهدید) می باشد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی-تحلیلی می باشد. گردآوری اطلاعات و داده های مورد نیاز به روش بررسی های اسنادی و کتابخانه ای و مطالعات میدانی صورت گرفته و برای تحلیل اطلاعات با بهره گیری از تکنیک SWOT نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدیدهای گردشگری تجزیه و تحلیل شده و استراتژی های ممکن جهت توسعه گردشگری منطقه تدوین شده است.یافته های حاصل از این تحقیق بیانگر آن است که در این روستا 8 قوت ، 9 ضعف داخلی ، در عین حال 8 فرصت و 8 تهدید بیرونی دارای تاثیر عمده بر کارکردهای گردشگری روستا می-باشد. نتایج ارزیابی های حاصل از مدل راهبردی SWOT نشان می دهد که در بین عوامل داخلی و خارجی مؤثر بر توسعه گردشگری دلفارد، T4, O8, W5, S8, به ترتیب دارای امتیاز وزنی،0.228 ،0.221 ،0.22 ، 0.205بوده و امتیاز نهایی ماتریس ارزیابی عوامل درونی (3.058) و بیرونی (3) نشان دهنده تاثیر گذاری بیشتر عوامل داخلی بر عوامل خارجی در روستای دلفارد می باشد. استراتژی های منتج از راهبرد SWOT نشان داد که راهبرد بازنگری (WO) با امتیاز 3.4 به عنوان اولین الویت و راهبردهای (WT) با امتیاز 3.1 ،(SO) با امتیاز 3 ،(ST) با امتیاز 2.7 به ترتیب در اولویتهای بعدی برنامه ریزی گردشگری دلفارد می باشند.

توسعه روزافزون فناوری اطلاعات و ارتباطات، موجب تحولات چشمگیری در زندگی بشر شده و پیوند فضای فیزیکی و فضای مجازی، "جهان دو فضایی" را خلق کرده است. روابط خارجی کشورها نیز به تبع آن متأثر شده و "دیپلماسی مجازی" به مفهوم اِعمالِ سیاست خارجی در فضای مجازی، در دستور کار قرارگرفته است. کنشگریِ فعال به منظور تأمین منافع ملی در این عرصه جدید، نیازمند شناخت ماهیت، کارکرد، فرصت ها، تهدیدها و قواعد حاکم بر فضای مجازی و کسب آمادگی لازم است. این مقاله درصدد تبیین فرصت ها و تهدیدهای دیپلماسی مجازی ایران می باشد و از نظر هدف، کاربردی بوده و روش پژوهشِ آن آمیخته است. یافته های تحقیق نشان می دهد که عمده فرصت ها شامل تسهیل تعامل با طیف وسیع مخاطبین، تسریع در انجام امور دیپلماتیک، تسهیل و تسریع در ارائه خدمات کنسولی و ارتباط با ایرانیان خارج از کشور، افزایش قدرت نرم، کاهش هزینه ها، تسهیل رصد و گزارش دهی تحولات بین المللی، مقابله با ایران هراسی و شیعه هراسی، طرح ایده ها و آرمان ها در گستره ای جهانی و نقش آفرینی در شکل دهی به هنجارها و نهادهای ذیربط بین المللی است. متناظر با فرصت ها، عمده چالش ها و تهدیدهای دیپلماسی عصر دو فضایی مشتمل بر اقدامات مخرب گروه های افراطی، تروریست و مجرمان بین المللی؛ کاهش هزینه های رقبا؛ تهدید زیرساخت ها، تأسیسات و اطلاعات حیاتی کشور؛ هجمه به مشروعیت و کارآمدی نظام؛ تفوق نظام سلطه بر مدیریت زیرساخت، فناوری و محتوای فضای مجازی در سطح بین المللی است.

پیامدهای اجتماعی و سیاسی برخاسته از فروسایی محیطی، محیط زیست را در کانون مباحث سده بیست و یکم قرار داده است، به گونه ای که نا امنی بوم شناسی و نابودی بن مایه های زیست کره به عنوان بخشی از تهدیدهای غیرسنتی با جستار امنیت انسانی پیوند استواری یافته است. شهرستان تربت جام طی چند دهه گذشته درگیر یک رشته مسائل زیست محیطی بوده است. مقاله حاضر به تبیین سناریوهای محتمل فراروی محیط زیست این شهرستان می پردازد. روش شناسی حاکم بر پژوهش، توصیفی تحلیلی است. درون داده های مورد نیاز با روش کتابخانه ای و میدانی گرد آوری و با بهره گیری از نرم افزار های Micmac وScenario Wizard و مدل FARAS مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان داد که از شانزده وضعیت احتمالی مربوط به چهار سناریو با سازگاری قوی، وضعیت هایی که مناسبات فراروی آینده محیط زیستِ شهرستان تربت جام را نامطلوب (در آستانه بحران و بحرانی) بیان می کنند، بیشترین وضعیت های احتمالی ممکن را دربر می گیرند. بر این پایه، راهبرد مدیریت پایدار تخصیص منابع کنونی و آینده زیست محیطی در وضعیت در آستانه بحران و راهبرد تعدیل قوانین و دیدگاه های کنونی نسبت به محیط زیست و بنیادهای زیست محیطی در سطح کشور و متناسب با آن در سطح شهرستان تربت جام در وضعیت بحرانی، مناسب ترین راهبردها شناخته شد.

فناوری ارتباطات خودرویی (CVT ) گام بزرگی در عرصه سامانه های حمل ونقل هوشمند(ITS ) به حساب می آید. در این فناوری تجهیزاتی بر روی خودروها و محل هایی خاص در کنار جاده نصب می شود که امکان برقراری ارتباط بی سیم خودروها با یکدیگر و نیز بین خودروها و تجهیزات کنار جاده را فراهم می سازند. با استفاده از فناوری هایی مانند ارتباطات اختصاصی برد کوتاه (DSRC ) و با مبادله اطلاعات حساسی مانند موقعیت، سرعت و جهت حرکت خودروهاتا بردی معین، رانندگان خودروهای مجهز به این فناوری از سطح آگاهی بالاتری در رابطه با حضور سایر خودروها در نزدیکی خود برخوردار می شوند و می توانند با دریافت اطلاعات به موقع،برای مقابله با شرایط خطرناک و پرهیز از ورود به موقعیت های حادثه آفرین، تصمیماتی آگاهانه اتخاذ کنند.علاوه بر کاربردهای حیاتی ایمنی، این فناوری می تواند تحول مهمی در تحرک پذیری و روان سازی ترافیک نیز به وجود آورد. هم چنین رانندگان با داشتن اطلاعات کافی خواهند توانست نسبت به انتخاب بهتر مسیرها واصلاح الگوی رانندگی خود اقدام نمایند، که نتیجه ی آن کاهش مصرف سوخت و رانندگی سازگارتر با محیط زیست خواهد بود. در این مقاله مفاهیم فناوری ارتباطات خودرویی و کاربردهای ایمنی،تحرک پذیری ،زیست محیطی و سایر خدمات آن بررسی خواهد شد.

نتایج مطالعات و بررسی ها نشان می دهد اجرای حسابرسی عملکرد در کشور از مطلوبیت برخوردار نبوده و اهداف آن محقق نشده است. هدف پژوهش، شناسایی و تدوین راهبردهای بهینه حسابرسی عملکرد با استفاده از تکنیک های دلفی، سوات و ساختاری – تفسیری به منظور ارائه یک نقشه راه مناسب و تحقق اهداف آن می باشد. روش پژوهش، توصیفی - پیمایشی از نوع کابردی و ابزار سنجش پرسشنامه زوجی بر اساس استاندارد ساختاری - تفسیری است. حجم نمونه پژوهش 14 نفر از متخصصین دیوان محاسبات کشور می باشد که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و زمان انجام پژوهش سال 1401 می باشد. روابط میان بیست و شش عامل راهبردی برای اجرای حسابرسی عملکرد در دیوان محاسبات کشور شامل هفت نقطه قوت، شش نقطه ضعف، شش تهدید و هفت فرصت بررسی شد و راهبردهای حسابرسی عملکرد ارائه گردید. یافته های پژوهش نشان می دهد که دیوان محاسبات کشور باید بر اساس جهت گیری مبتنی بر راهبردهای استخراج شده عمل نماید و در نتیجه جهت گیری تهاجمی برای دیوان محاسبات کشور رویکرد مناسبی می باشد. اصلاح ساختار سازمانی و نظام پاداش، حفاظت از استقلال حسابرسی، خنثی سازی فشارهای سیاسی، اصلاح قوانین ناکارآمد و متناقض، ایجاد یا تقویت زیرساخت های لازم، تدوین استانداردهای حسابرسی عملکرد، استفاده بهینه از ظرفیت های علمی و پژوهشی، محافظت از صلاحیت حرفه ای حسابرسان، خنثی سازی آثار تحریم های بین المللی از مهم ترین راهبردهای حسابرسی عملکرد مبتنی بر تحلیل ساختاری – تفسیری می باشد.

دنیای سرشار از تغییر و چالش امروز، سازمان ها را با چالش های متعددی روبه رو کرده است و مدل های رایج برنامه ریزی راهبردی در چنین شرایطی تا حدی، اعتبار خود را از دست داده اند. به منظور مقابله با این چالش ها، یکی از پارادایم های توصیه شده، تفکر راهبردی است. تفکر راهبردی مدیران را به انعطاف پذیری مناسب در تصمیم گیری ها مجهز کرده و می تواند به عنوان یک پارادایم غالب در عصر حاضر به کار گرفته شود. اگرچه تفکر راهبردی مفهومی ناشناخته در حوزه مدیریت راهبردی نیست، اما مسئله ای که وجود دارد، عدم تناسب مدل های غربی با فرهنگ و بافت اسلامی جامعه ایران است. علاوه بر این، در اغلب مدل های تفکر راهبردی، جنبه نظری از جنبه عملی پیشی می گیرد و این مسئله باعث می شود مخاطبان این مدل ها را انتزاعی و غیرعملیاتی بدانند. این پژوهش به منظور حل این مسئله، از اندیشه های راهبردی سردار قاسم سلیمانی برای طراحی الگوی تفکر راهبردی مطلوب خود استفاده کرده است. در این راستا، از روش تحلیل مضمون استقرایی - قیاسی به منظور تجزیه وتحلیل داده ها و پاسخ به سؤالات استفاده شد و بخش قیاسی پژوهش به کمک مدل پنج بخشی تفکر راهبردی لیدکا (1998) انجام شد. در تجزیه وتحلیل داده ها به کمک نرم افزار Maxqda2020، تعداد 458 مضمون پایه، 79 مضمون سازمان دهنده و 20 مضمون فراگیر شناسایی شد. در نهایت 20 مضمون فراگیر شناسایی شده ذیل ابعاد چهارگانه تفکر عملیاتی، تفکر ارزشی، تفکر ایدئولوژیک و تفکر انسانی طبقه بندی شد که ابعاد اصلی تفکر راهبردی سردار قاسم سلیمانی را نشان می دهد.

هدف: هدف این پژوهش اعتبارسنجی الگوی مؤلفه های شناسایی شده مدیریت راهبردی کتابخانه های عمومی ایران است. روش: رویکرد پژوهش حاضر کمّی بوده و با استفاده از روش دلفی در سال 1399 انجام شده است. جامعه آماری پژوهش را 20 نفر از خبرگان گروه مدیریت راهبردی و علم اطلاعات و دانش شناسی که از اعضای هیئت علمی دانشگاه ها هستند تشکیل می دهند. نمونه پژوهش به روشِ هدفمند انتخاب شد. مؤلفه های پژوهش حاضر براساس مقاله کهزادی طهنه و همکاران (1400) بوده است. داده ها با استفاده از روش معادلات ساختاری و مدل سازی حداقل مربعات جزئی (PLS-SEM) تحلیل شده اند. یافته ها: نتایج حاصل از اعتباریابی الگوی راهبردی حاصل از معادلات ساختاری نشان داد که در تدوین راهبردها، «مشخص شدن نوع خدمات و منابع» با بار عاملی 847/0، «توجه به عوامل سیاسی، قانونی و دولتی» با بار عاملی801/0، «هم سو بودن فرهنگ سازمانی با راهبردهای تدوین شده» با بار عاملی870/0 و برای متغیر انتخاب راهبردها، گویه «حمایت راهبردها از محصولات فرهنگی خاص جامعه» با بار عاملی 875/0 بالاترین بار عاملی را داشته و از اهمیت بالایی برخوردارند. برای شاخص اجرای راهبرد، گویه «اجرای راهبرد های ویژه برای تبلیغات محصولات/خدمات کتابخانه برای جذب کاربران جدید» با بار عاملی 878/0، برای متغیر مسائل مدیریت، گویه « پاداش ها و افزایش حقوق با توجه به عملکرد کارکنان کتابخانه» با بار عاملی 794/0 بالاترین بار عاملی را دارد. در مؤلفه های کنترل و ارزیابی برنامه های راهبردی نیز گویه «هماهنگی برنامه های راهبردی تعیین و اجراشده با محیط عملیاتی کتابخانه» با بارعاملی 754/0، بالاترین بار عاملی را داشته و در بالاترین سطح تأثیر از سایر مؤلفه هاست. این موارد در مدیریت راهبردی کتابخانه ها در مرحله تدوین، اجرا و ارزیابی راهبرد، اهمیت بالایی دارند. با توجه به مقدار به دست آمده از برازش مدل که برابر با 514/0 است، برازش کلی مدل بسیار قوی است. اصالت/ارزش: نتایج حاصل از این پژوهش می تواند مدیران را در شناسایی شکاف راهبردی در فرایند مدیریت راهبردی (تدوین، اجرا، ارزیابی) و اولویت بندی مسائل برای دستیابی به اهداف، بهبود کیفیت خدمات، رضایت کاربران و کارکنان و ماندگاری کتابخانه های عمومی یاری دهد. لازم است مدیران ارشد با توجه بیشتر به نیازهای جامعه، تدابیر متفاوت تری در حوزه مدیریت راهبردی به ویژه در فرایند تدوین و اجرای راهبردها داشته باشند.

امروزه در سازمان های دولتی و غیردولتی، وجود برنامه راهبردی فناوری اطلاعات (برفا) می تواند به تحقق اسناد کلان بالادستی همچون چشم انداز، مأموریت، اهداف و راهبردهای کلان کمک کند. مشکل اساسی چه در بعد نظری و چه در بعد عملیاتی این است که تحلیل مؤلفه های برفا برای تحقق اسناد کلان بالادستی کمتر مورد توجه قرار گرفته است؛ مسئله اصلی این پژوهش، عدم شناسایی این مؤلفه ها برای هر یک از اسناد کلان بالادستی است. بنابراین، هدف از این پژوهش در مرحله اول، شناسایی مؤلفه های هر یک از این اسناد بالادستی و سپس شناسایی مؤلفه های برنامه راهبردی فناوری اطلاعات برای تحقق آن اسناد است. این مهم با مورد مطالعه دانشگاه امام صادق علیه السلام انجام شده است. روش شناسی این پژوهش براساس مطالعه موردی آمیخته است که در دو مرحله کیفی-کیفی و براساس نوع شناسی مورس انجام شده است؛ در مرحله اول کیفی، با تحلیل مستندات، مؤلفه های اسناد کلان بالادستی شناسایی شده، و در مرحله دوم با استفاده از ابزار چندروشی همچون مصاحبه، مشاهده مشارکتی، گروه کانونی و مطالعه اسناد به شناسایی مؤلفه های راهبردی فناوری اطلاعات در تحقق اسناد کلان دانشگاه پرداخته شده است. این پژوهش با شناسایی 111 اقدام از برفا به منظور تحقق اسناد کلان بالادستی دانشگاه امام صادق علیه السلام نشان دهنده این موضوع است که برفا می تواند در مقابله با تهدیدات روزافزون همچون ویروس کرونا به خوبی نقش خود را ایفا نموده و موضوعات گوناگون همچون جذب و نگهداری نیروی انسانی، رشد فزاینده علمی، ارتقای برنامه های آموزشی و پژوهشی و غیره در دانشگاه را بهبود دهد.

هدف: هدف اصلی این پژوهش، شناسایی ابعاد مدیریت راهبردی مصرف رسانه ای در بین شبکه های اجتماعی پرکاربرد در ایران شامل آپارات است. روش شناسی: روش این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و براساس چگونگی به دست آوردن داده های مورد نیاز، تحقیق حاضر از نوع توصیفی و از شاخه پیمایشی (تحلیلی) محسوب می شود. جامعه آماری در این تحقیق، مدیران و کارشناسان شبکه اجتماعی آپارات و خبرگان و کارشناسان مدیریت رسانه هستند که نمونه آماری براساس روش نمونه در دسترس (گلوله برفی) انتخاب شدند به همین منظور، در مرحله اول با استفاده از مطالعه ای که در زمینه کیفی و مصاحبه انجام شد، مصاحبه ها با شش نفر از خبرگان رسانه آپارات صورت گرفت و در نهایت مؤلفه های تأثیرگذار بر مصرف رسانه ای شبکه های داخلی پرکاربرد در ایران استخراج گردید و با روش کدگذاری این عوامل فهرست شدند. سپس، با استفاده از روش ماتریس SWOT عوامل داخلی و خارجی و نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید شناسایی و دسته بندی شدند. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که در بخش نقاط قوت مهمترین مؤلفه ها شامل 1. افزایش تعداد مخاطبان جدید داخلی و خارجی، 2. دسته بندی مطلوب و چینش مؤثر مطالب، 3. ایمن سازی و افزایش امنیت اطلاعات؛ مهمترین مؤلفه های نقاط ضعف شامل 1. ضعف در برقراری ارتباط با کاربران از طریق سایر ابزارها، 2. پایین بودن میزان مشارکت در لایک، اشتراک گذاری، دایرکت، ذخیره کردن، کامنت و … در هر اشتراک پست های آپارت، 3. ضعف در تولید محتوای مناسب، مهمترین مؤلفه های فرصت ها شامل 1. توجه بیشتر افکار عمومی به شبکه.های اجتماعی، 2. در دسترس بودن شبکه های اجتماعی در بین آحاد جامعه، 3. اپیدمی کرونا و گرایش جامعه به استفاده از فضای مجازی برای امورات روزمره و مهمترین مؤلفه های تهدیدات شامل 1. افزایش رقابت پذیری در بین پلتفرم های چندرسانه ای، 2. ضعف در روزآمدسازی قوانین و مقررات دولتی در زمینه شبکه های اجتماعی، 3. عدم واردات فناوری های به روز در زمینه شبکه های اجتماعی می شود. نتیجه گیری: نتایج کلی پژوهش نشان داد که رسانه های اجتماعی نقش برجسته ای در هدایت، راهبری، تهییج، ترغیب و... آحاد جامعه و کاربران به سمت موضوعات و رویدادهای مختلف اجتماعی دارند.