مطالب مرتبط با کلیدواژه

فرزند


۲۱.

مسئولیت اخلاقی اخلاق فرزندان در برابر والدین در قرآن و عهدین(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق دوره جدید سال سوم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱۲ (پیاپی ۳۴) 121 - 164

کلیدواژه‌ها: پدر مادر والدین فرزند قرآن عهدین مسئولیت اخلاقی تکلیف وظیفه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷۹ تعداد دانلود : ۴۸۳
مطالعات تطبیقی در حوزه ادیان، افزون بر ارتقای سطح معرفت پیروان ادیان نسبت به یکدیگر، بسیاری از ادراکات ناصحیح را مرتفع می سازد. از دیگر سو، برای اثبات بهره مندی اسلام از حقیقت تام و کامل نیز روشی عالمانه و به دور از تعصب ورزی است. در این میان، خانواده به عنوان اصلی ترین نهاد اجتماعی در ارتقا و تعالی جامعه، همواره مورد توجه ادیان، پیامبران الاهی و کتب مقدس بوده است؛ چراکه ایجاد هر نوع تغییر اجتماعی در جامعه، مستلزم نظرداشت این نهاد به ظاهر کوچک ولی به جهت کارکرد عظیم و اثربخش است. پژوهش پیش رو با عنایت به اهمیت این مسئله با روشی علمی تطبیقی درصدد است با تکیه بر قرآن مجید و کتاب مقدس (عهدعتیق و عهدجدید)، تکالیف و مسئولیت های اخلاقی فرزندان در مقابل والدین را بررسی و واکاوی کند. مسئولیت های اخلاقی فرزندان در برابر والدین در عهدین در شش مقوله احترام، اطاعت، مراقبت، تکریم، پشتیبانی و احترام در پیری و در قرآن در هفت مقوله احترام، احسان، اطاعت، ادب ورزی، مراقبت در کهنسالی، پشتیبانی و دعا برای آنان طبقه بندی و بررسی شده است. روش پژوهش کتابخانه ای و مبتنی بر کتب مقدس است، ولی برای تبیین موضوع از برخی از شروح و تفاسیر آنها نیز بهره گرفته شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد تشابهات بسیاری میان قرآن و عهدین در این باره وجود دارد که می توان به مکلّف بودن فرزند در برابر والدین، اطاعت از آنها در همه حال غیر از معصیت خدا، توجه به حقوق آنها حتی پس از مرگ و... اشاره کرد؛ ولی در عین حال، تفاوت هایی هم وجود دارد که از آن جمله می توان به محوریت جامع و تام خداوند در تمام آیات قرآن، توجه ویژه به مادر در قرآن و توجه بیشتر به پدر در عهدین و بیان مجازات های سخت برای فرزندان در عهدین برای مخالفت با فرمان والدین به خلاف قرآن و ... اشاره کرد.
۲۲.

تحلیل کیفی جایگاه و اخلاق مادری در تفسیر نمونه.(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق دوره جدید سال ششم بهار ۱۳۹۵ شماره ۲۱ (پیاپی ۴۳) 182 - 215

کلیدواژه‌ها: مادر فرزند تفسیر نمونه تحلیل مضمون آیت الله مکارم شیرازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۲ تعداد دانلود : ۴۲۸
نهاد خانواده به عنوان اساس بی بدیل جامعهٔ بشری حفظ، تداوم، پویایی و سلامت خود را مرهون مفهومی به نام «مادری» است. مادری از اندک مفاهیمی است که در همهٔ فرهنگ ها مقدس بوده و همین عامل، لزوم شناخت این مفهوم را در دین مبین اسلام دوچندان ساخته است. در این مقاله با روش تحلیل مضمون (تماتیک) و نرم افزار مکس کیو ای دی تن، مفهوم مادری با استناد به 45 آیه و براساس دیدگاه های آیت الله مکارم شیرازی در تفسیر نمونه بررسی شده است. مضمون های به دست آمده در پنج بخش حاکی از این است که جایگاه مادر و فرزندآوری و تربیت فرزند، بیشترین معانی را به خود اختصاص داده اند و بیشترین تأکید بر نیکی به مادر و شیردهی بوده است و دعای فرزند و ناباروری و معنویت مادر، فراوانی نسبتاً کمتری داشته اند؟؟؟؟جایگاه مادر و فرزندآوری و تربیت فرزند، بیشترین معانی را به خود اختصاص داده اند و بیشترین تأکید بر نیکی به مادر و شیردهی بوده است و دعای فرزند و ناباروری و معنویت مادر، فراوانی نسبتاً کمتری داشته اند
۲۳.

تجربه زیسته نوجوانان تک فرزند از تعامل با والدین " مطالعه پدیدارشناسی"(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال پانزدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۵۸ 251-266

کلیدواژه‌ها: تجربه زیسته تک فرزندی تعامل والد فرزند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳۰ تعداد دانلود : ۶۳۴
تک فرزندی، یکی از اشکال رو به رشد خانواده های ایرانی ست و بررسی ابعاد و مسائل ویژه مربوط به آن حائز اهمیت می باشد. هدف از مطالعه حاضر، درک عمیق تجربه تک فرزندان از تعامل با والدین بوده است. روش این تحقیق کیفی از نوع پدیدارشناختی است که بدین منظور، با استفاده از نمونه گیری داوطلب- هدفمند، 18 تک فرزند انتخاب و با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته مورد بررسی قرار گرفتند. مصاحبه ها ضبط و کلمه به کلمه پیاده شد، در نهایت، داده ها به شیوه تحلیل مضمون (تماتیک) تجزیه و تحلیل گردید. در این مطالعه 6 مضمون اصلی استخراج شد که شامل توجه و مراقبت، وابستگی، نگرانی، تنهایی، مسئولیت و مثلث ارتباطی بود. بر اساس یافته های این مطالعه، تک فرزندان فشار زیادی را در ابعاد گونانگون در تعامل با والدین متحمل می شوند، لذا اصلاح الگو های تعاملی و آگاه سازی والدین می تواند در پیشگیری از پیامد های منفی مؤثر باشد. با توجه به اینکه یافته ها از یک تحقیق بومی حاصل شد؛ می تواند در ساخت بسته های آموزشی ویژه این خانواده ها راهگشا باشد.
۲۴.

تحلیل کیفی مقایسه ای روابط بین زوجین از نگاه مادران دارای فرزند معلول و مادران دارای فرزند سالم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های مشاوره جلد ۱۴ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۵۶ 109-143

کلیدواژه‌ها: روابط بین زوجین مادر فرزند معلولیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۴ تعداد دانلود : ۴۱۲
هدف: این مطالعه با هدف مقایسه کیفی روابط بین زوجین از نگاه مادران دارای فرزند معلول و مادران دارای فرزند سالم انجام شد. روش: به منظور انجام این مطالعه کیفی 12 نفر از مادران دارای فرزند عقب مانده ذهنی مرکز توانبخشی روزانه آهنگ و 12 نفر از مادران دارای فرزند سالم مراجعه کننده به سراهای محله نبی اکرم (ص) و چهارصد دستگاه به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. سؤالات کلی و باز در محور کیفیت ارتباط زوجین از طریق مصاحبه عمیق مطرح شد. اطلاعات حاصل از مصاحبه ها پس از پیاده سازی ، به روش تحلیل محتوا و با بهره گیری ازمدل استراوس و کوربین تجزیه و تحلیل و کدگذاری شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که زوجین دارای فرزند سالم نسبت به زوجین دارای فرزند عقب مانده ذهنی از کیفیت ارتباط بهتری برخوردار بودند. به لحاظ نحوه توجه کردن به خود و بهره گیری از مهارتهای حرف زدن ، نحوه توجه به شریک زندگی و استفاده از سبک های ارتباطی سالم و صریح ، زوجهای دارای فرزند سالم وضعیت مطلوب تری کسب کردند اما به لحاظ روش های برخورد با مشکل بین دو گروه مورد مطالعه ، تفاوت بارزی مشاهده نشد. نتیجه گیری: روابط بین زوجین یکی از ابعاد بسیار مهم نظام خانواده است که در خانواده های دارای فرزند معلول ، نقش به سزایی در سازگاری یافتن اعضای خانواده با عضو مبتلا دارد. از این رو لازم است که در زمینه ارتباط زوجین در اینگونه خانواده ها پژوهش های بیشتری به عمل آید و از سوی دیگر از آنجا که مادران رابطه تنگاتنگ تری با فرزند معلول دارند و آسیب های بیشتری را به لحاظ روحی و روانی متحمل می شوند ، لذا لازم است از آموزشها و حمایت های عاطفی و روحی و روانی لازم برخوردار شوند
۲۵.

تجربه زیسته دختران از سرطان مادر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال نهم آذر ۱۳۹۹ شماره ۹ (پیاپی ۵۴) 147-156

کلیدواژه‌ها: مادر دختر سرطان فرزند خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۴ تعداد دانلود : ۴۹۶
رشد روزافزون سرطان در چند دهه اخیر و اثرات زیان بار آن بر تمام ابعاد زندگی بیمار سبب توجه گسترده متخصصان به این بیماری شده است. تحقیقات نشان می دهد بروز بیماری های تهدیدکننده زندگی در یک عضو خانواده بالاخص ابتلای والدین باعث بروز مشکلاتی در افراد خانواده به خصوص فرزندان خواهد شد. با توجه به اهمیت مادر در زندگی فرزندان و به خصوص فرزندان دختر، هدف از پژوهش حاضر شناسایی تجارب زیسته فرزندان دختر دارای مادر مبتلا به سرطان بود. روش پژوهش حاضر کیفی از نوع پدیدارشناختی بود. نمونه مورد مطالعه شامل 9 نفر از دخترانی با میانگین سنی 37 سال بودند که مادر مبتلا به سرطان داشتند و به روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی انتخب شدند. از افراد مصاحبه نیمه ساختاریافته به عمل آمد، سپس کلمه به کلمه پیاده سازی شده و به روش پدیدارشناسی تفسیری اسمیت و اوسبورن (2007) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در این مطالعه 5 مضمون اصلی شناسایی شد: 1) نحوه واکنش به بیماری مادر؛ مانند عدم آمادگی برای مقابله با بیماری و سرطان را شبیه مرگ دانستن؛ 2) کمبود حمایت اجتماعی؛ افراد به دلایلی همچون دوری از قضاوت های شخصی در خصوص سرطان و شخص مبتلا و یا اصرار شخص بیمار، خود را از حمایت های اجتماعی محروم کرده بودند؛ 3) تجربه هیجاناتی همچون غم، ناامیدی و احساس گناه؛ 4) راهبردهای مقابله ای همچون ارتباط با سایر افراد با وضعیت مشابه، کسب اطلاعات و آگاهی، انجام امور معنوی؛ 5) تحمیل هزینه های روانی همچون ترس از دست دادن مادر، بروز مشکلات خواب، افسردگی و تغییر سریع نقش از دختر به مراقبت کننده . با توجه به یافته ها می توان گفت زندگی دختران به شدت تحت تأثیر سرطان مادرشان قرار گرفته است و لازم است برای خانواده هایی که با سرطان روبرو می شوند، یک سیستم حمایتی فراهم شود.
۲۶.

بررسی ابعاد فقهی و حقوقی حدیث أَنْتَ وَ مَالُکَ لِأَبِیک (ولایت پدر بر فرزند)

نویسنده:
منبع: تحقیقات حقوق قضایی دوره اول پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 153-170

کلیدواژه‌ها: ولایت پدر فرزند ولی والدین حقوق کودک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۴۳ تعداد دانلود : ۹۷۵
یکی از نهادها و تأسیساتی که با آنکه کاربرد فراوان در فقه و حقوق دارد، به نحو تحلیلی کمتر به ابعاد این نهاد پرداختاه شده، مسئله ولایت پدر بر فرزند است. ولایت پدر موضوعی است که قرن های متمادی ذهن فقیهان را به خود مشغول داشته است. این مسأله با آنکه کاربرد فراوان دارد اما در فقه شیعه و اهل سنت مورد بحث قرار نگرفته و حدّ و مرز آن به وضوح بیان نشده است لکن در اصل مسأله این اتفاق وجود دارد که ولایت بر کودک از آن پدر و جدّ پدری است. هدف اصلی این تحقیق بررسی ابعاد فقهی و حقوقی حدیث أَنْتَ وَ مَالُکَ لِأَبِیک (ولایت پدر بر فرزند) است . در این مقاله مقدمه و بیان مساله، حقوق و تکالیف والدین، مضمون حدیث أَنْتَ وَ مَالُکَ لِأَبِیک ، روایات در این خصوص، پیشینه تحقیق و جمع بندی و نتیجه گیری ارائه می شود.
۲۷.

بررسی فقهی قاعده ی ارشاد جاهل و نقش آن در تربیت فرزند

نویسنده:
منبع: فقه و حقوق نوین سال دوم بهار ۱۴۰۰ شماره ۵ 10-22

کلیدواژه‌ها: قاعده ارشاد تربیت فرزند جاهل فقه و حقوق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۴ تعداد دانلود : ۲۴۵
قاعده ارشاد جاهل یکی از قواعد عامّ فقهی است که در فقه کاربرد دارد. براساس این قاعده، ارشاد کسانی که در اصول دین و احکام شریعت جاهل هستند، بر عالمان واجب است. برای اثبات وجوب ارشاد جاهل، ادلّه دینی و عقلی متعددی وجود دارد که فقهاء به آن استناد کرده اند. ارشاد جاهل به دو قسم تقسیم می شود: ارشاد در احکام و ارشاد در موضوعات. سوال اصلی این پژوهش آن است که قلمرو قاعده ارشاد کجاست و این قاعده در حوزه احکام و موضوعات، چه تکلیفی برای عالمان، نسبت به جاهلان ایجاد می کند و چه نقشی در حکم تربیت فرزندان دارد؟ روش تحقیق این پژوهش براساس نحوه اجرا، توصیفی- تحلیلی می باشد و براساس روش گردآوری اطلاعات، از طریق مراجعه به کتب فقهاء و بررسی آیات و روایات صورت گرفته است. ارشاد جاهل در احکام واجب است امّا در وجوب ارشاد در موضوعات نمی توان حکم کلی به وجوب کرد مگر موضوعاتی که در خطابات شرعی توجه ویژه ای به آن ها شده است. امور مهمی مانند جان، آبرو و اموال خطیر که خداوند نسبت به آن ها اهتمام ورزیده است. یکی از کاربرد های مهمّ قاعده ارشاد جاهل، در موضوع خانواده و تربیت فرزندان می باشد که براساس آن ارشاد فرزندان پس از بلوغ برعهده والدین واجب می باشد. امّا استفاده از این قاعده قبل از بلوغ، محل تردید است و صرفاً نسبت به احکام و موضوعاتی که برای تادیب و هدایت فرزندان لازم است، می توان حکم وجوب را محقق دانست. همچنین شمولیت قاعده فقط ناظر به والدین نیست بلکه بقیه نهادهای جامعه نسبت به تعلیم کودکان وظیفه دارند.تعلیم بعضی احکام و موضوعاتی که برای تأدیب و هدایت فرزندان در سنّ قبل از بلوغ لازم است، مورد توجه خداوند قرار گرفته است و با توجه به ادلّه ی فقهی، وجوب ارشاد آن ها فهمیده می گردد.
۲۸.

مجازات پدر در قتل فرزند(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مبانی فقهی حقوق اسلامی (پژوهشنامه فقه و حقوق اسلامی) سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۰ شماره ۱ (پیاپی ۷) 113 - 127

کلیدواژه‌ها: پدر فرزند قتل مجازات قصاص محاربه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۱ تعداد دانلود : ۲۲۱
مجازات اصلی جرم قتل عمدی، قصاص است. اما براساس همان مقررات فقه اسلامی، اگر پدری فرزند خود را به قتل برساند به مقتضای ادله، قصاص نمیشود. سؤال اساسی این است که آیا ادلهی عدم قتل پدر، اختصاص به باب قصاص دارد یا به طور مطلق مجازات قتل از او سلب میگردد؟ اگر قتل فرزند در قالب محاربه و افساد فیالارض باشد آیا میتوان پدر را محکوم به مجازات عناوین مذکور نمود؟ این مسأله کمتر در آرا فقهی بازتاب یافته است و فقیهان به قلت متعرض آن شدهاند، « عموم ابتلا » درنتیجه قانون گذار نیز به سکوت از کنار آن گذشته است. با این همه نمیتوان منکر این پدیده در جامعه شد. با عنایت به موارد فوق و از آنجا که مطابق اصل 167 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران هرگاه قاضی حکم مسألهای را در قوانین مدون نیابد، باید به استناد منابع معتبر اسلامی یا فتاوای معتبر، حکم قضیه را صادر نماید، بررسی همه جانبهی موضوع امری لازم و ضروری به نظر میرسد. آنچه مختار نویسندگان این مقاله قرار گرفته است، وجود وجاهت فقهی چنین مجازاتی می باشد ایشان جهت تثبیت نظر برگزیده خویش به دلائل و مویداتی استناد جسته- اند. همت این مقاله بازتاب جهد و جهد نویسندگان آن در تبیین نظریه مختار است.
۲۹.

ویژگی های فرزند صالح در سبک زندگی اسلامی از منظر قرآن و حدیث

نویسنده:
منبع: مطالعات حدیث پژوهی سال ششم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۱ 39 - 63

کلیدواژه‌ها: سبک سبک زندگی فرزند صالح فرزند صالح قرآن حدیث

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۵۲ تعداد دانلود : ۴۱۹
سبک زندگی در اصطلاح عبارت است از طیف رفتاریای که اصلی انسجامبخش بر آن حاکم است و عرصهای از زندگی را تحت پوشش دارد و در میان گروهی از افراد جامعه قابل مشاهده میباشددر سبک زندگی اسلامی آنچه به عنوان یکی از مسؤولیتهای بزرگ والدین برای ایجاد ویژگی ایمان در فرزندان مطرح گردیده مساله آشنا کردن فرزند با خدا و آفریدگار جهان هستی ،پرورش استعداد دینی، ایمان، نماز گزار بودن، محبت اهل بیت(ع)، آشنایی با دین و احکام و انس با قرآنویژگیهای اخلاقی فرزند در سبک زندگی اسلامی را می توان عبارت دانست از: صداقت، احترام و خدمت گذاری به والدین،تقوی، امانت داری و پرهیز از دنیا پرستی و انجام کارهای خیر. ویژگیهای اجتماعی فرزند صالح در سبک زندگی سلامی باعث میشود تا وی با شادابی و نشاط و اعتماد به نفس به تلاش و سعی بپردازد و در برخورد با افراد جامعه از روش صحیح اسلامی تبعیت نماید. پدر و مادر باید مقدّمات ایجاد اعتماد به نفس از قبیل آگاه کردن کودک نسبت به تواناییهای خود، و بر ملا نکردن عیبهایش و ایجاد برنامه در زندگی و نظم در امور را برای کودک فراهم کنند. ویژگی های علمی درست و متناسب با نیازهای کودکان و نوجوان نقش مهمی در سرنوشت آینده آنان ایفا میکند، زیرا اساس انسان را فکر و فرهنگ او می سازد و اگر این فکر و فرهنگ مبتنی بر آگاهیهای مستند و مستدل دینی باشد زندگی جهت دینی و الهی پیدا می کند. از این رو تعلیم مسائل دینی و احکام مذهبی به کودکان در روشنگری ذهن آنان و ایجاد علاقه به امور دینی و استواری در دینداری بسیار حائز اهمیّت است.آموزش دینی را از زمان کودکی آغاز نمود تا مذهب و تعالیم دینی بطور جدّی با زندگی فرد آمیخته شود و این ویژگی در او پدید آید و کودک هم در سایه آن ، اعتماد به نفس ، آرامش روان ، نظم و انضباط، صلاح و خوبیها، روحیه ایثار و فداکاری به دست آورد و از جرم و جنایت و بزهکاری دوری جوید از ویژگیهای علمی فرزند صالح در سبک زندگی اسلامی می توان به موارد ذیل اشاره نمود: برخورداری از علوم و فنون ومهارتهای اجتماعی، برخورداری از علوم دینی، ارتباط باعلما و دانشمندان.
۳۰.

انگاره انتساب «فرزند» و «ولادت» به خدا، و نقد لوازم آن بر اساس آیات قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف قرآنی (آفاق دین) سال دوازدهم زمستان ۱۴۰۰شماره ۴۷ 255 - 286

کلیدواژه‌ها: ولادت فرزند خداوند ابداع خلق لا من شئ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۶ تعداد دانلود : ۱۶۰
انتساب «فرزند» و «ولادت» به خدا انگاره ای تاریخی است به طوری که قرآن با شیوه های گوناگونی آن را مورد نقد و نکوش قرار داده است. از طرفی باور به این آموزه، لوازمی را دربردارد که در تقابل با آموزه های ناب توحیدی است. مقاله ی حاضر با رویکرد توصیفی و تحلیلی، سیر تاریخی و لوازم باور به «ولادت» را بر مبنای آیات قرآن و همچنین مؤیدات روایی مورد بررسی قرار داده است. نتایج حکایت از آن دارد که قرآن با ذکر صفاتی نظیر مالک حقیقی، قادر مطلق، منزه بودن از نواقص برای خداوند به نفی این آموزه پرداخته است. «ولادت» براساس مکانیسم «خروج شئ من شئ» لوازمی از قبیل؛ حضور پیشین مولود در ذات والد و ازلیت آن به ازلیت والد، مثلیت، تعدد و تکثر خدایان در طول هم بر اساس تعدد و تکثر موالید، وجود شفعاء، محدودیت قدرت خداوند، پایستگی وجود، عدم تحقق بداء، یأس از والد و نفی دعا، ثنویت و نفی معجزه را در پی دارد. در مقابل، آموزه قرآنی «ابداع» و «خلق لا من شئ» لوازمی از قبیل؛ عدم وجود مخلوق در ذات خالق و حدوث آن، عدم مثلیت، توحید و احدیت، نفی شفعاء و وسائط، قدرت بی نهایت، نفی قانون پایستگی، تحقق بدا، دعا، نفی ثنویت و اثبات توحید و اثبات معجزه را به همراه دارد.
۳۱.

تجربه زیسته زنان از زندگی خود و فرزندانشان پس از طلاق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ مشاوره و روان درمانی سال سیزدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۵۰ 253 - 274

کلیدواژه‌ها: فرزند همسر طلاق زندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۷ تعداد دانلود : ۱۶۱
طلاق آسیب های فراوانی را با خود به همراه دارد. جدایی زوجین و فروپاشی ازدواج همراه با احساس ناکامی، پریشانی، غم و غصه، ابهام و سردرگمی در زندگی، تغییر سبک زندگی و به احتمال زیاد ابتلا به اختلالات روانشناختی می باشد. زنان نقش محوری و پررنگی در جامعه ایفا می کنند. زمانی که زنی از همسر خود جدا می شود آسیب های روانی و اجتماعی فراوانی معطوف او و فرزندانشان می باشد. در پژوهش حاضر نگرش زنان مطلقه نسبت به فرآیند جدایی، زندگی خود و فرزندانشان و آینده ایشان به طور کیفی و به شیوه پدیدار شناسی مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه مورد مطالعه شامل 15 نفر از زنانی بود که فرزند داشته و از همسر خود جدا شده بودند. ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختار یافته بوده و از روش تحلیل تماتیک( مضمون) برای تحلیل اطلاعات به دست آمده از پژوهش استفاده شد. پس از کدگذاری و تحلیل اطلاعات حاصل از مصاحبه با شرکت کنندگان چهار مضمون اصلی،12 مضمون فرعی به همراه 97 مفهوم از تحلیل اطلاعات به دست آمد. نتایج پژوهش نشان داد که مشکلات قبل و حین ازدواج مهم ترین عوامل زمینه ساز جدایی بوده و مشکلات مالی و مسأله دیدار با پدر از دیگر مشکلات پس از جدایی مادر از همسر می باشد. از جمله اطلاعات دیگر به دست آمده از پژوهش حاضر این است که استفاده از توصیه های مشاوران برای کاهش آسیب های پس از طلاق برای مادر و فرزند نیز مفید می باشد.
۳۲.

درآمد خانواده و تقاضا برای فرزند: الگوی نظری بدیل و برخی شواهد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اقتصادی دوره ۴۹ بهار ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۱۰۶) 115 - 135

کلیدواژه‌ها: آموزش باروری تقاضا خانواده درآمد فرزند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸ تعداد دانلود : ۱۰۱
تعیین تعداد فرزند در میان انسان ها بر خلاف سایر موجودات حاصل فرایند تصمیم سازی است. از این رو مجموعه ای از عوامل وجود دارند که در این تصمیم اثرگذارند که در میان آن ها درآمد خانواده بیش ترین اهمیت و ابهام را دارد. در این مقاله با ارائه الگوی بهینه یابی که در آن مطلوبیت والدین تابعی از مصرف کالاها و تعداد فرزندان است نشان داده می شود که افزایش درآمد خانواده بدون تغییر قیمت به افزایش تقاضا برای فرزند منجر می شود، اما اثر کل افزایش درآمد می تواند منفی باشد. به منظور بررسی میزان تطبیق نظریه با واقعیت، شواهدی از تهران ارائه می شود که حکایت از آن دارد که اثر درآمدی (خالص) در تقاضا برای فرزند از لحاظ آماری بی معناست هرچند اثر کل (اثر درآمدی ناخالص) افزایش درآمد خانواده منفی و معنادار است. همچنین، درآمد مردان و زنان تا حدودی رفتار متفاوت را نشان می دهد.
۳۳.

بررسی فقهی حقوقی قصاص پدر در جنایت علیه کودکان متولّد از اسپرم اهدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فقه و حقوق اسلامی سال ۱۴ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲۷ 255 - 274

کلیدواژه‌ها: فرزند پدر اسپرم اهدایی قصاص

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۲ تعداد دانلود : ۱۸۰
انسان، موجودی اجتماعی است و با توجه به پذیرش زندگی اجتماعی، ملزم به رعایت حقوق دیگران در جامعه است. یکی از حقوق اساسی انسان ها، حقّ حیات است. قانون مجازات اسلامی، به تبع فقه امامیّه، با تأکید بر حقّ حیات، مجازات قصاص را برای جنایات عمدی تعیین کرده است؛ اما چنان که این جنایات از سوی پدر بر فرزند اعمال شود، قصاص ثابت نمی شود. گاه به دلیل استفاده از روش های نوین درمان ناباروری، کودکانی با اسپرم اهدایی متولّد می شوند که دارای پدری غیر از پدر ظاهری و اجتماعی خود هستند و این مسأله، مشکلاتی را در اجرای این حکم استثنائی به وجود می آورد. هدف اصلی این پژوهش بررسی مبنا و علّت حکم عدم ثبوت قصاص و بررسی شمول آن نسبت به صاحب اسپرم و گیرنده اسپرم می باشد. روش پژوهش، کتابخانه ای و اسنادی، با بهره گیری از کتب، مقالات، منابع حقوقی، دینی و مقرّرات داخلی، به روش استدلالی و تحلیلی بوده و پژوهشی کاربردی به شمار می رود که می تواند راهگشای قانونگذار در تدوین قوانین مناسب تر در تبیین و تعیین دقیق وضعیّت این کودکان باشد. یافته ها بیانگر این است که گرچه حقّ استفاده از گامت اهدایی در قوانین ایران به رسمیّت شناخته شده، اما قوانین ایران، در قالب چند ماده معدود، بدون توجه به بسیاری از معضلات ناشی از این موضوع مطرح شده که به دلیل نواقص موجود، در بلند مدّت می تواند آثار نامطلوبی بر وضعیّت حقوقی و اجتماعی اشخاص برجا گذارد.
۳۴.

تجربه زیسته مادران از آموزش مجازی فرزندان در دوران قرنطینه کرونایی (مطالعه ای پدیدارشناسانه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فناوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی سال سیزدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۴۹) 47 - 69

کلیدواژه‌ها: آموزش مجازی کرونا پدیدارشناسی مادر فرزند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۴ تعداد دانلود : ۱۹۶
با شیوع کرونا و تبدیل آموزش حضوری به آموزش مجازی، آموزش دانش آموزان به ویژه در سن نوجوانی، با چالش هایی برای والدین همراه بود. هدف پژوهش حاضر، فهم تجربه زیسته مادران و ابعاد و معانی پیوسته به آن درباره آموزش مجازی در دوران قرنطینه کرونا است. روش تحقیق، پدیدارشناسی توصیفی است. بدین منظور، از بین مادران تهرانی با روش نمونه گیری هدفمند ۱۵ نفر که حداقل یک فرزند مدرسه ای ۱۱ تا ۱۵ سال داشتند، انتخاب و داده ها با روش مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته جمع آوری شد و این کار تا زمان دستیابی محقق به اشباع نظری ادامه پیدا کرد. تحلیل داده ها ازطریق کدگذاری و مشخص شدن مقوله های اصلی و فرعی با استفاده از روش کلایزی انجام شد. یافته های پژوهش درباره نگرانی ها و دغدغه های مادران شامل ۴ مضمون اصلی و ۹ مقوله فرعی به ترتیب: آسیب های فرهنگی و اجتماعی دانش آموزان (آسیب پذیری دانش آموزان در فضای مجازی، رشد فرهنگ مصرف گرایی در دانش آموزان و اختلال در جامعه پذیری دانش آموزان)، مخاطرات سلامت جسمی و روانی دانش آموزان (اختلالات جسمی و آسیب های روانی)، ناکارآمدی آموزش مجازی (محقق نشدن کامل امر آموزش و نبود زیرساخت جهت آموزش مجازی) و مزایای ادراک شده ی آموزش مجازی (فرصت های آموزش مجازی و افزایش توانمندی دانش آموزان در فضای مجازی) است.
۳۵.

ترس والدین از بزه دیدگی فرزندان(مورد مطالعه: ناحیه ششم شهر کابل)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه حقوق کیفری سال سیزدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۲۶) 297 - 326

کلیدواژه‌ها: ترس والدین بزه دیدگی فرزند ناحیه شش شهر کابل عوامل مؤثر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۱ تعداد دانلود : ۲۳۵
ترس والدین از بزه دیدگی فرزندان از گذشته های دور در میان جوامع بشری مطرح بوده است؛  ولی در افغانستان پژوهشگران کمتر به آن توجه کرده اند. پژوهش حاضر با روش پیمایشی در سال ۱۴۰۰ با استفاده از روش نمونه گیری چندمرحله ای ساده انتخاب شدند. یافته ها نشان می دهد که ۱۶.۷درصد والدین از بزه دیدگی فرزندان به میزان خیلی کم، ۱۴.۱درصد در حد متوسط و ۶۸.۹ درصد در حد خیلی زیاد از بزه دیدگی فرزندانشان می ترسند. اگر میزان ترس والدین از بزه دیدگی فرزندان را از متوسط به بالا در نظر بگیریم، این میزان، ۸۳درصد است که خیلی زیاد به نظر می رسد. یافته های استنباطی نشان می دهد که بین ترس والدین از بزه دیدگی فرزندانشان و متغیرهای «قومیت، وضعیت مالکیت مسکن و تنوع خرده فرهنگی» رابطه ای معنادار وجود ندارد؛ ولی بین سایر متغیرها رابطه ای معنادار به دست آمده است. نتایج  رگرسیونی نشان می دهد که متغیرهای «میزان تحصیلات، بی سازمانی اجتماعی و پیوند محلی» درصدی ترس والدین از بزه دیدگی را شرح می دهد.
۳۶.

راه کارهای تربیت جنسی فرزندان در خانواده

نویسنده:
منبع: پژوهش های اسلامی جنسیت و خانواده سال پنجم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۹ 59 - 72
تعداد بازدید : ۱۷۶ تعداد دانلود : ۱۴۱
تربیت جنسی فرزندان، یکی از مهمترین دغدغه های فکری والدین است. ناتوانی پدر و مادر در انتخاب رفتار مناسب با فرزندان، اثرات جبران ناپذیری بر رفتار آنها دارد که گاهی تا پایان عمر باقی خواهد ماند. اگر والدین اطلاعات و راه کارهای صحیح را با به کار گیری از اصول تربیت اسلامی همراه کنند، قادر خواهند بود فرزندان خود را در دورانی کودکی و نوجوانی که خطر آلوده شدن به انواع انحرافات به ویژه انحرافات جنسی برای آنها وجود دارد، کمک کرده تا این دوران را به سلامت و با بهداشت جسمی و روحی پشت سر بگذرانند. مقاله حاضر، راه کارهای تربیت جنسی فرزندان از سن نوجوانی و جوانی در خانواده را بررسی کرده و توصیه می کند که والدین باید نسبت به این مرحله از زندگی فرزندان شناخت کامل داشته باشند و برای پرورش فکری و اخلاقی فرزندانشان تلاش کنند. پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی، راهکارهای تربیت جنسی فرزندان در خانواده را بررسی می کند. براساس نتایج پژوهش حاضر، آموزش صحیح مسائل جنسی، پرورش حیا، پرورش غیرت، نماز و روزه، نظارت بر گروه همسالان، آموزش احکام زن و مرد، پرورش هویت جنسی، پرکردن اوقات فراغت و ازدواج از اموری است که می تواند راهکاری برای تربیت صحیح جنسی فرزندان در خانواده لحاظ شود.
۳۷.

ساخت پرسشنامه رفتارهای معنوی مادر براساس منابع اسلامی بررسی ویژگی های روان سنجی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روانشناسی اسلامی سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۵) 107 - 119
تعداد بازدید : ۱۵۸ تعداد دانلود : ۱۲۵
پژوهش حاضر با هدف ساخت پرسشنامه سنجش رفتارهای معنوی مادر براساس منابع اسلامی سامان گرفت. برای تحقق اهداف پژوهش از روش توصیفی پیمایشی استفاده شد. جامعه آماری این تحقیق را متخصصان و کارشناسان روان شناسی اسلامی و دانش آموزان متوسطه شهر قم ساکن پردیسان تشکیل داده اند. از جامعه اول یک نمونه ۲۳ نفری و از جامعه آماری دوم نمونه ای ۳۸۸ نفری به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش حاضر را پرسشنامه «نگرش فرزند نسبت به مادر» و «پرسشنامه رفتارهای معنوی مادر» (محقق ساخته) تشکیل می دهد. پرسشنامه نهائی با 75 سوال مورد تائید قرار گرفت. روایی محتوایی سوالات با استفاده از شاخص های روائی محتوائی و ضریب نسبی روائی محتوائی مورد تائید قرار گرفت. روایی همگرا از طریق همبستگی با پرسشنامه «نگرش فرزند نسبت به مادر» ۳۳/۰ به دست آمد و روایی سازه از طریق تحلیل عامل تاییدی بر روی ۶ مؤلفه تائید شد. پایایی پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ برابر با ۹۳/۰ به دست آمد. نتایج سنجش نشان داد این پرسشنامه با ویژگی های روان سنجی مناسب می تواند به منظور سنجش رفتارهای معنوی مادر مورد استفاده قرار گیرد.
۳۸.

راه های افزایش آرامش در قرآن و سبک زندگی اسلامی و تأثیر آن بر تربیت فرزندان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی سال دوازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴۶ 429 - 448

کلیدواژه‌ها: ایمان آرامش تربیت زندگی فرزند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱ تعداد دانلود : ۱۰۸
آرامش و طمأنینه از اساسی ترین نیازهای انسان است و تأکید ویژه ای در دین اسلام بر آن شده، و عوامل استرس زا و اضط راب از مسائل و مشکلات اساسی و جدا نشدنی جوامع بشری است و تبعات ناشی از آن باعث از بین رفتن آرامش بوده و از عوامل اصلی بیماری های جسم ی می باشد. امروز بشر از پدیده های مختلف خانوادگی، و ناکامی ها در عذاب است و این در صورتی است که آسایش بدست آمده از پیشرفت تکنولوژی و فناوری، موجب کاهش ظرفیت و از بین رفتن عوامل آرامش انسان شده است. در چنین حالتی، بهره مندی از خصوصیاتی که سبب افزایش آرامش می شود از التزامات افزایش آرامش، دارا بودن و عامل بودن به چنین خصوصیاتی می باشد که دارندگان آن از آرامش بیش تری برخوردارند. در قرآن هم به داشتن چنین صفاتی، جهت رسیدن به آرامش سفارش شده است، پس پرداختن به چنین موضوعی در جهت رسیدن به آرامش اهمیت بسزایی دارد. این مقاله، با رویکرد قرآنی- روایی با مطالعه کتب و متون دینی، به بررسی و تحلیل نقش افزایش آرامش در تربیت فرزندان پرداخته است.
۳۹.

تأثیر فرهنگ انتظار در تربیت دینی فرزندان با تأکید بر نقش نهاد خانواده(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مشرق موعود سال شانزدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۶۴ 167 - 183

کلیدواژه‌ها: انتظار تربیت مهدویت خانواده فرزند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۱ تعداد دانلود : ۲۱۶
خانواده نهادی است فطری و الهی؛ زیرا که با فطرت و سرشت آدمی از نظر اشتیاق و احتیاج مطابقت دارد دارای منزلت و شأن حساسی است که در تاریخ و فرهنگ و تمدن انسانی و در پرورش و شکوفایی استعدادهای مادی و معنوی فرزندان نقش مهمی دارد؛ از آن جا که پایه های تربیتی فرد در خانه نهاده شده است؛ و اساس صحت اخلاقی فرد را درخانواده بنیان گذاری می شود و ارزش های اخلاقی فرزند را نهادینه می سازد، باور به مهدویت و به تبع آن فرهنگ انتظار از امتیازاتی برخوردار است که می تواند در تحکیم بنیان های خانواده تأثیرگذار و آرامش آن مؤثر باشد. برخی از مهم ترین این ویژگی ها عبارتند از: تربیت فرزندان بر محور امید به آینده درخشان و انتظار ظهور امام زمان؟ع؟، باور و یقین به وجود حجت خدا در زمین و عرضه اعمال مردم بر وی و... این آموزه ها قادر است در تحکیم و تعالی روحی و معنوی فرزندان دارای نقش و در لایه های مختلف باوری و ارزشی و هنجاری رفتاری، تأثیرگذار باشد. نوشتار پیش رو به شیوه کتابخانه ای و با روش توصیفی _ تحلیلی، به تبیین «کارکردهای فرهنگ انتظار درتربیت دینی فرزندان» می پردازد از مهم ترین یافته ها و نوآوری های این تحقیق تبیین کارکردهای فرهنگ انتظار در سه ساحت باورها و ارزش ها و هنجارهای رفتاری است. در بعد باورها با تأکید بر تقویت ایمان و تحکیم شناخت امامت، و در بعد ارزش ها تأکید بر ویژگی های اخلاقی منتظران و در نهایت می توان گفت اتصال قلب و دل فرزند به حضرت مهدی؟عج؟ می تواند او را از بداخلاقی و ناهنجاری رفتاری دور نماید.
۴۰.

جدال بی امان روح با شش فرزند خویش در الهی نامه عطار نیشابوری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عرفان اسلامی سال ۱۱ پاییز ۱۳۹۳ شماره ۴۱

کلیدواژه‌ها: عطار نیشابوری الهی نامه پدر فرزند روح نفس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷ تعداد دانلود : ۹۹
شیخ فرید الدین عطار، پیر نیشابور، شاعری عارف و عارفی شاعر و شوریده ایی معنی آفرین است؛ البته مهارت او تنها به فن گویندگی خلاصه نمی شود؛ چرا که وی در میدان نویسندگی نیز گامی بس استوار دارد. عظمت اندیشه عطار تا بدان جاست که پرده هایی از حقیقت وجود آدمی بر می دارد و خواننده را از خویشتنِ خویش رها می کند و به افق بی کران اندیشه های الهی می کشاند. عطار صاحب آثاری است که اغلب آنها نتیجه ژرف نگری های عرفانی و ادبی اوست که از آن جمله است: مثنوی «الهی نامه». این سروده که عطار خود آن را «گنج الهی» معرفی می نماید و سخنانش را درآن «توحید پاک» می داند، منظومه ای است روحانی و عرفانی و در عین حال رمزی، که در برگیرنده حکایات و قصه های فراوانی است و از آن جایی که در سخنان عطار همواره احوال روح را باید جست، این اثر نیز نمایان گر جدال  بی امان روح است، روحی که طایر عالم ملکوت است و تعلق بدین جهان خاکی ندارد و عطار درصدد آن است که با همت والای خویش این ودیعه افلاکی را پاک و بی آلایش به موطن حقیقی خود برساند؛ پس روح که در این منظومه نقش خلیفه و صاحب شش فرزند است با هر عامل بازدارنده ای به مبارزه می پردازد.