بینشی

پژوهش حاضر با هدف بررسی فرایند تأثیر زیارت مشاهد اهل بیت علیهم السلام بر رشد اخلاقی، در صدد پاسخ گویی به پرسش هایی است که چیستی رشد اخلاقی، چرایی زیارت مشاهد اهل بیت علیهم السلام از منظر اخلاق و اثرات زیارت مشاهد اهل بیت علیهم السلام بر نفس و ساحت های آن و چگونگی این اثرگذاری را دنبال می کنند. رشد اخلاقی همان کمال روحی و آراستگی به فضایل اخلاقی است، که در فرایند «تربیت اخلاقی» با پاک سازی و تضعیف موانع و همچنین با ایجاد و تقویت عوامل در هریک از ساحت های بینشی، گرایشی و توانشی حاصل می شود. در تربیت اخلاقی، متربی نیازمند روش هایی است تا رشد اخلاقی را در ساحت های سه گانه تحقق بخشد، زیارت یکی از روش های تربیت اخلاقی است که با رفع و یا تضعیف موانعی مانند شک و تردید، دنیاگرایی و آثار ذنوب، و همچنین با ایجاد و تقویت عواملی مانند معرفت، امید، یاد خدا و ایمان موجب بالندگی در هریک از ساحت های بینشی، گرایشی و توانشی و سرانجام رشدِ اخلاقی متربی می شود. گفتنی است که این پژوهش به روش تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای انجام شده است.

روش های تربیتی یکی از بخش های مهم نظام تربیتی اسلامی هستندکه مربی با به کارگیری آن ها متربی را از وضع موجود، به وضع مطلوب می رساند.در این پژوهش تلاش شده با استفاده از روش تحلیل محتوا به استخراج مضامین روش های تربیت فرزند در سوره یوسف بپردازد که با توجه به ماهیت موضوع و محدودیت جامعه پژوهشی از نمونه گیری صرف نظر شد و کل جامعه تحلیلی مورد بررسی قرار گرفت.نتایج حاصل از پژوهش نشان داد روش های کنشی با 51% بیشترین فراوانی و روش های بینشی با 28% و روش های گرایشی با 21% کمترین فراوانی شده است. براساس یافته ها روش های تغافل و همانندسازی سهم بزرگی درکنش و پرورش فضایل و اصلاح رذایل متربی دارد و روش های محبت و تکریم روش مؤثرتری در ایجادگرایش برای رشد تربیتی فراهم می کند و روش های موعظه و تذکر نقش به سزایی در زمینه ی بینش سازی متربی دارد.مقوله ی تربیت از ابتدایی ترین و اساسی ترین نیازهای زندگی بشری است. در حوزه تعلیم و تربیت، به فعلیت درآوردن و پروردن استعدادهای درونی بالقوه موجود در یک شیء، تربیت نامیده می شود.انسان در پرتو تربیت صحیح است که به عنوان موجودی هدفمند به آرمان های خود می رسد. اتخاذ مؤثرترین روش های متناسب با رشد فرزند برای تأمین نیازها و شکوفایی استعدادها لازم و ضروری است.فراهم می کند و روش های موعظه و تذکر نقش به سزایی در زمینه ی بینش سازی متربی دارد.

پژوهش حاضر با هدف ساخت پرسشنامه سنجش رفتارهای معنوی مادر براساس منابع اسلامی سامان گرفت. برای تحقق اهداف پژوهش از روش توصیفی پیمایشی استفاده شد. جامعه آماری این تحقیق را متخصصان و کارشناسان روان شناسی اسلامی و دانش آموزان متوسطه شهر قم ساکن پردیسان تشکیل داده اند. از جامعه اول یک نمونه ۲۳ نفری و از جامعه آماری دوم نمونه ای ۳۸۸ نفری به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش حاضر را پرسشنامه «نگرش فرزند نسبت به مادر» و «پرسشنامه رفتارهای معنوی مادر» (محقق ساخته) تشکیل می دهد. پرسشنامه نهائی با 75 سوال مورد تائید قرار گرفت. روایی محتوایی سوالات با استفاده از شاخص های روائی محتوائی و ضریب نسبی روائی محتوائی مورد تائید قرار گرفت. روایی همگرا از طریق همبستگی با پرسشنامه «نگرش فرزند نسبت به مادر» ۳۳/۰ به دست آمد و روایی سازه از طریق تحلیل عامل تاییدی بر روی ۶ مؤلفه تائید شد. پایایی پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ برابر با ۹۳/۰ به دست آمد. نتایج سنجش نشان داد این پرسشنامه با ویژگی های روان سنجی مناسب می تواند به منظور سنجش رفتارهای معنوی مادر مورد استفاده قرار گیرد.