کسب وکار

هدف از انجام این مطالعه تحلیل تأثیرات مراکز اقامتی فاقد مجوز (مافام) در کسب وکار هتل داری شهر اصفهان براساس رویکرد تئوری زمینه ای بود. روش پژوهش این مطالعه، از منظر هدف، کاربردی و، از نظر ماهیت، اکتشافی – تحلیلی است. همچنین، این پژوهش، از منظر روش شناسی گردآوری اطلاعات، میدانی به روش کیفی با استفاده از رویکرد نظریهٔ زمینه ای و استراتژی داده بنیاد با بهره گیری از فن مصاحبهٔ عمیق بین ۸ نفر از خبرگان (مدیران و فعالان صنعت گردشگری و هتل داری بدون طرح سؤال های تعقیبی و البته با حداکثر تنوع حرفه) با رضایت آگاهانه و تا رسیدن به مرز اشباع داده های نظری در قالب روش نمونه گیری، قضاوتی - هدفمند است که با توجه به مصاحبهٔ عمیق، ۲۱۳ کد باز استخراج و، با استفاده از تکنیک داده بنیاد، ۲۷ کد محوری و ۶ کد انتخابی به دست آمد و مدل پارادایمی بدین گونه تشکیل شد که مؤلفه های فرهنگی به منزلهٔ شرایط علّی، سیاسی و حقوقی در قالب مقولهٔ محوری، عوامل استراتژیک به منزلهٔ شرایط مداخله گر، محیطی و اجتماعی در قالب بستر حاکم و مؤلفه های اقتصادی به منزلهٔ کنش ها و تعاملاتْ عوامل مؤثر در کسب وکار هتل ها را تشکیل می دهند.

مقدمه: پژوهش حاضر بیانگر این نکته است که موفقیت در پیاده سازی معماری مدیریت دانش در حوزه خدمات الکترونیک برای کسب وکار در کتابخانه های دیجیتالی مستلزم ارزیابی مدیریت دانش در کتابخانه دیجیتال است. این راهکار شامل ارزیابی مدیریت دانش در کتابخانه دیجیتال و راه اندازی لینک کسب وکار الکترونیکی در کتابخانه های عمومی شهر تهران است.روش شناسی: این پژوهش بر اساس هدف مطالعه کاربردی و توسعه ای است و بر اساس روش گردآوری داده ها مطالعه توصیفی از نوع پیمایش مقطعی است. همچنین در این مطالعه از روش پژوهش آمیخته (کیفی و کمی) استفاده شد. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی، مصاحبه نیم ساختاریافته و در بخش کمی پرسش نامه نیز با اعتبار صوری و طیف لیکرت بود. جامعه آماری در بخش کیفی شامل 33 نفر از کارشناسان مدیران کتابخانه دیجیتال است که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند که با 12 مصاحبه به توافق نظری رسیده است.یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد مدیریت دانش در کتابخانه دیجیتال در سطح آغازین قرار دارد. شکاف بین سطح عملکرد و سطح مورد انتظار زیاد است. متغیرهایی از قبیل نیازمندی های خدمات الکترونیک کسب وکار کتابخانه های دیجیتالی و زنجیره ارتباطی معماری مدیریت دانش در کتابخانه های دیجیتالی مورد نیاز است. در اصل یافته های پژوهش شامل موارد زیر است: سطح مدیریت دانش در کتابخانه دیجیتال: آغازین؛ شکاف بین عملکرد و انتظارات: زیاد؛ نیاز به بررسی بیشتر در سامانه کتابخانه دیجیتال: متغیرهای نیازمندی های خدمات الکترونیک کسب وکار کتابخانه های دیجیتالی و زنجیره ارتباطی معماری مدیریت دانش.نتیجه گیری: در این پژوهش نیازمندی های کتابخانه های دیجیتال در قالب معماری مدیریت دانش برای کسب وکار الکترونیکی مطرح  و در این زمینه مدل کتابخانه های دیجیتالی را برای بهبود عملکرد این خدمات بیان شده است؛ که می توان به عنوان راه گشایی برای پیشبرد اهداف این کتابخانه و کسب وکار الکترونیکی و کارآفرینی در دنیا مطرح کرد.

کارآفرینی در جهان نوین از حوزه صرف کسب و کار فراتر رفته و در عرصه های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، اخلاقی و... نیز معنایافته است. کارآفرینی اجتماعی متضمن خلق ارزش اقتصادی و اجتماعی در قالبی نوآورانه است. پژوهش حاضر در تلاش است تا با استفاده از پارادایم تفسیری و روش فراترکیب، یافته های مطالعات صورت گرفته در حوزه مدل های کارآفرینی اجتماعی را به صورت نظامند بررسی کرده و به تحلیل آن ها بپردازد. با اتخاذ رویکرد تفسیری نقش کارآفرینی اجتماعی در تحول اجتماعی و عملکرد آن به عنوان نوعی گسست از شیوه های مرسوم و رسیدن به شیوه و مدل های جدید کاهش یا رفع نیاز ها و مسائل با استفاده از خلاقیت و نوآوری، در قالب مدل های کارآفرینی اجتماعی ارزیابی می شود؛ بدین معنا که مطالعه الگوهای مشترک معنایی در پژوهش حاضر ازطریق بررسی مدل های موجود کارآفرینی اجتماعی صورت پذیرفته است؛ بدین ترتیب با مراجعه به سایت های الکترونیکی «گوگل اسکولار» و «اسکوپوس» در بازه زمانی 2000 تا 2022م. ازمیان انبوه مقالات اولیه، تعداد 35مقاله مناسب شناسایی شدند؛ هم چنین اعتبار مفاهیم ارائه شده، خروجی های فراترکیب و مفاهیم پدیدار شده به روش پانل دلفی، توسط گروهی از نخبگان دسته بندی شده و مورد تأیید قرار گرفته است. در راستای تحلیل مقالات منتخب، مفاهیم تشکیل دهنده ابعاد و مؤلفه های تأثیرگذار، از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. یافته های حاصل از فراترکیب نشانگر تکوین ابعاد کارآفرینی اجتماعی در قال ب پنج دسته کلی «نوآوری چند سطحی»، «ارزش آفرینی اجتماعی»، «بوم شناسی و طراحی مدل کسب و کاراجتماعی»، «تعریف نقش کارآفرین اجتماعی» و «اشتغال و درآمدزایی» می باشد.

مقدمه: هدف از پژوهش حاضر شناسایی عوامل ارزش پیشنهادی سالمندان مجموعه های تفریحی ورزشی شهر تهران بود.روش پژوهش: روش تحقیق کیفی (نظریه داده بنیاد) است. جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل مربیان، کارکنان و سالمندان (مشتریان) مجموعه های تفریحی ورزشی شهر تهران و همچنین خبرگان دانشگاهی در حوزه بازاریابی و کسب وکارهای ورزشی بود. روش نمونه گیری هدفمند و به تکنیک گلوله برفی بود. ابزار تحقیق مصاحبه بود که از 59 نفر به عمل آمد. روایی ابزار پژوهش (مصاحبه)، توسط مصاحبه شوندگان و سپس استادان متخصص، بررسی و تأیید شد و برای سنجش پایایی از روش توافق درون موضوعی استفاده شد که مطابق این روش مقدار پایایی برابر با 87/0 بود.یافته ها: در راستای تجزیه وتحلیل داده ها از روش نظریه داده بنیاد استفاده شد. یافته ها نشان داد که عوامل ارزش پیشنهادی مشتریان مجموعه های تفریحی، ورزشی شهر تهران در قالب پنج مقوله اصلی دسته بندی شدند. مقوله ها شامل ارزش پیشنهادی کارکردی، ارزش پیشنهادی موقعیتی، ارزش پیشنهادی احساسی، ارزش پیشنهادی اجتماعی، ارزش پیشنهادی شناختی اند که این پنج مورد خود شامل 25 مفهوم و 121 عامل یا کد باز هستند.نتیجه گیری: بر اساس یافته های این پژوهش نتیجه می گیریم برای توسعه مجموعه های تفریحی و ورزشی شهر تهران باید بر مقوله های استخراجی از این پژوهش متمرکز شد که از طریق شناسایی ارزش های پیشنهادی موردنظر مشتریان بتوان در جهت رفع نیازهای آنها گام های اساسی برداشت.

پژوهش حاضر باهدف واکاوی پدیدارشناختی عوامل مؤثر بر موفقیت صادرات کالاهای ورزشی ایرانی طراحی و اجرا گردید. پژوهش حاضر ازجمله مطالعات کیفی بود که به صورت میدانی اجرایی گردید. روش کیفی مورداستفاده در پژوهش حاضر از نوع پدیدارشناسی بود. مشارکت کنندگان در پژوهش حاضر شامل افرادی بودند که به در حوزه صادرات کالاهای ورزشی فعال بودند. مشارکت کنندگان در این پژوهش با استفاده از نمونه گیری هدفمند و با رویکرد انتخاب نمونه گیری همگون و درعین حال با رعایت حداکثر تنوع نمونه گیری شدند. این مسئله تا رسیدن به اشباع نظری شکل گرفت. درنهایت تعداد 13 مصاحبه در این خصوص انجام گردید. ابزار گردآوری اطلاعات در پژوهش حاضر مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها، از تحلیل موضوعی استفاده گردید. نتایج نشان داد که 6 مضمون اصلی و 32 مضمون فرعی وجود دارد. با توجه به نتایج تحقیق حاضر عوامل مؤثر بر موفقیت صادرات کالاهای ورزشی ایرانی در 6 بخش شامل جنبه های انسانی، اقتصادی، تجاری، فنی، حقوقی و مالی مشخص گردید. به عبارتی توجه به عوامل شناسایی شده می تواند زمینه جهت موفقیت صادرات کالاهای ورزشی ایرانی را فراهم نماید.

پژوهش حاضر به بررسی تأثیر دین داری بر اخلاق کسب وکار با نقش میانجی نگرش پولی در شهر یزد می پردازد. این پژوهش به لحاظ هدف از نوع کاربردی، به لحاظ روش از نوع توصیفی−همبستگی و به لحاظ شیوه گردآوری اطلاعات از نوع پیمایشی−مقطعی محسوب می شود. جامعه آماری، صاحبان کسب وکارها در شهر یزد بوده، که تعداد 188 نمونه آماری با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شده اند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه های استاندارد و محققساخته استفاده شده است که پایایی آن به وسیله آزمون های آلفای کرونباخ و ضریب مک دونالد و روایی آن به وسیله ماتریس فورنل− لارکر مورد تأیید قرار گرفته و سرانجام، داده ها با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری در نرم افزار PLS تحلیل شده است. همچنین، برازش مدل با استفاده از شاخص های گوناگون بررسی و تأیید شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد دین داری تأثیر مثبت و معناداری بر اخلاق کسب و کار و نگرش پولی دارد. نگرش پولی تأثیر مثبت و معناداری بر اخلاق کسب و کار داشته و نگرش پولی در رابطه بین دین داری و اخلاق کسب و کار نقش میانجی دارد. با توجه به نتایج، ارتقای اخلاق کسب و کار در بین صاحبان کسب و کارهای شهر یزد مستلزم تقویت دین داری است. توجه به عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر نگرش پولی ضروری است.

در دنیای امروز هوش مصنوعی به دلیل توانایی در حل بسیاری از مشکلات دنیای واقعی، به طور فزاینده ای مورد توجه قرار گرفته است. این فناوری در حوزه های مختلفی مانند پزشکی، بانکداری و تولید نفوذ کرده است. با وجود گسترش زیاد هوش مصنوعی در این زمینه ها، جایگاه آن در حوزه حقوق هنوز چندان پررنگ نیست. هوش مصنوعی به طور فزاینده ای باعث پیشرفت در فناوری و تجارت می شود و به طور گسترده در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. تأثیرات هوش مصنوعی را می توان تقریباً در هر جنبه ای از خلاقیت یافت. توسعه هوش مصنوعی با حجم زیاد داده و افزایش قدرت محاسباتی در دسترس تسهیل می شود. قانون گذاران باید همت لازم را در شناسایی آن به کار گیرند؛ به خصوص که هوش مصنوعی جنبه های مختلفی از عالم حقوق مانند حقوق رقابت و کسب وکار را تحت شعاع خود قرار داده است. در حقوق رقابت ما درصددیم که تعادل و توازن عادلانه ای در کسب سود و منفعت اقتصادی میان حرفه های مختلف وجود داشته باشد، اما این فناوری جدید در عمل اصول حقوق رقابت را دچار چالش کرده است. ما نباید این موضوع را به عنوان مشکل و معضل حقوقی تعبیر کنیم، بلکه باید در مقام آن باشیم که حداکثر بهره برداری را از طریق ایجاد همزیستی مسالمت آمیز حقوقی میان این دو نهاد به دست آوریم. در این پژوهش در مقام آن هستیم که با بررسی تطبیقی، خلأهای موجود را مورد بررسی قرار دهیم.

هدف: هدف اصلی این تحقیق ارایه مدل تدوین راهبرد مدیریت دانش بر مبنای راهبرد کسب وکار می باشد.روش شناسی پژوهش: در این تحقیق از ترکیبی از روش های کمی و کیفی برای استخراج مولفه های کلیدی تدوین راهبرد دانش سازمان ها از روش های مصاحبه خبرگی و توصیفی تحلیل (کیفی) استفاده می شود و نیز جهت اعتبارسنجی مدل، روش های کمی و آماری بکار گرفته خواهد شد.یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد به منظور تدوین مدل استراتژی دانشی، ازآنجاکه فرآیندهای مدیریت دانش در بستر سازمان انجام می شوند تحت تاثیر زمینه سازمان قرار دارند. زمینه سازمان شامل 1- توانمندسازهای مدیریت دانش نظیر عوامل سازمانی (مثل ساختار و فرهنگ) و تکنولوژی و 2- پیشران های مدیریت دانش نظیر راهبرد کسب وکار و منابع فکری سازمان است. هم چنین دانش و یادگیری می بایست از راهبرد کسب وکار سازمان حمایت کند.اصالت/ارزش افزوده علمی: مرکز مدیریت دانش تاکنون بیشتر بر توانمندسازهای دانشی مانند ایجاد یک ساختار فرهنگی مناسب جهت خلق و اشتراک دانش و یا توسعه تکنولوژی هایی جهت تسهیل این امور بوده است و تاکید بسیار کمتری بر پیشران های مدیریت دانش مانند ماموریت و راهبرد سازمان واقع شده است، که این امر باعث می شود مدیریت دانش علی رغم آنکه در حوزه تعریف شده خود بسیار عالی عمل کند؛ اما نهایتا تاثیر مطلوب بر عملکرد سازمان نداشته باشد. ازاین رو هدف اصلی این تحقیق ارایه مدل تدوین راهبرد مدیریت دانش بر مبنای راهبرد کسب وکار می باشد.

هدف: سینما به عنوان یک صنعت رسانه ای جا افتاده، مدل های کسب وکار متنوعی را تجربه کرده است؛ هرچند وضعیت آن در شرایط ایدئالی قرار ندارد. با پیش آمدن شرایط پاندمی در جهان، سینما یکی از تجارت های پُرسودی بود که آسیب شدیدی دید. هدف پژوهش حاضر، ارائه مدل کسب وکار سینمای ایران، در وضعیت بحران، به ویژه در وضعیت پاندمی است.روش: این پژوهش کاربردی، اکتشافی و کیفی است. جامعه آماری آن، فعالان حوزه سینما و مالکان و مدیران کسب وکارهای سینمایی بود و نمونه گیری با روش گلوله برفی و تا رسیدن به حد اشباع نظری انجام گرفت. تحلیل داده های حاصل از مصاحبه با ۱۵ نفر از فعالان حوزه سینما و مالکان و مدیران کسب وکارهای سینمایی، با استفاده از تحلیل مضمون انجام و کدگذاری شد.یافته ها: بر اساس نتایج مشتریان (مخاطبان) کسب وکار سینما، در هر دو وضعیت عادی و پاندمیک، طبقه متوسط شهری هستند. فیلم سازان در وضعیت پاندمیک، به ساخت سریال روی آورده اند. هزینه ها در وضعیت پاندمیک تغییری نکرده است؛ اما دستمزد بازیگر افزایش یافته است. اکران آنلاین در پلتفرم ها و تولیدات VODها، اصلیترین جریان درآمدی در زمان پاندمی و مقوله کمدی و سرگرمی، مهم ترین ارزش پیشنهادی سینمای ایران بوده است.نتیجه گیری: نشناختن مخاطب، اصلی ترین چالش سینمای ایران در حوزه مدیریت کسب وکار است. تأثیرات شرایط پاندمی بر کسب وکار سینمای ایران، اگرچه کاهش تولید و ضربه های مالی و ریزش مخاطب بود؛ از طرفی فرصت های زیادی را همچون بهبود بسترهای توزیع، قالب های جدید سرگرمی، بهینه شدن تولید با استفاده از تکنولوژی، جلب سرمایه، تغییر بازار و حتی بهبود رابطه دولت و سینما و تبلیغات تخصصی تر ایجاد کرد.

تأمین اجتماعی یکی از دستاوردها و هم زمان پیش نیازان توسعه است و در عین حال بخش مهمی از بار توسعه اقتصادی بر دوش فعالان کسب وکار است. ازاین رو مشکلات موجود هر دو بخش (تأمین اجتماعی و فعالان کسب و کار) را در درازمدت با اختلال مواجه می کند و همین موضوع تعامل میان آن دو را در جامعه ضرورت می بخشد. هدف از این پژوهش، شناخت چالش های موجود در این تعامل با تکیه بر دیدگاه های بخش کارفرمایی است. روش شناسی پژوهش متکی بر تحلیل محتوای کیفی مصاحبه ها با خبرگان حوزه تأمین اجتماعی و فعالان فضای کسب وکار است. یافته های پژوهش نشان می دهد چالش های مهم تعامل با سازمان تأمین اجتماعی بدین قرار است: ضعف در فرایندهای مربوط به ثبت کارگاه، مشکلات مربوط به ارائه لیست بیمه، ضعف در وحدت رویه و شفافیت در محاسبه نرخ حق بیمه قراردادهای پیمانکاری، ضعف در فرایندها و ساختارهای مربوط به بازرسی از دفاتر، کم توجهی شعب سازمان به آرای هیئت های بدوی و تجدیدنظر و آرای دیوان عدالت اداری، ضعف در ساختارهای حقوقی، مالی و اداری و فرایند صدور مفاصاحساب. ازاین رو در بخش راهکارها کوشش شده تا هم عوامل درون زا و هم برون زا در نظر گرفته شود.

هدف این پژوهش، مطالعه ساختاری تفسیری تبلیغات الکترونیک در جهت توسعه کسب وکار در شرایط پاندمی کرونا بود. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ نحوه گردآوری داده ها از نوع پژوهش های میدانی بود. روش انجام پژوهش، آمیخته کیفی (روش تحلیل تم) و کمی(مدل سازی) بود. جامعه آماری این پژوهش در هر دو بخش کیفی و کمی شامل خبرگان و کارشناسان فروشگاه های اینترنتی بود. با بهره گیری از روش نمونه گیری هدفمند و تکنیک اشباع نظری، آگاهی دهندگان کلیدی شامل 15 نفر از خبرگان و کارشناسان فروشگاه های اینترنتی برای شناسایی چارچوب مدل تبلیغات الکترونیک در کسب وکار کارآفرینان جوان در شرایط کرونا انتخاب شده اند و با آن ها مصاحبه نیمه ساختارمند) با گروه های کانونی( به عمل آمد و مؤلفه ها و عوامل تبلیغات الکترونیک در کسب وکارهای نوظهور کارآفرینان جوان شناسایی شد. سپس الگوسازی ساختاری تفسیری نیز به عنوان یکی از روش های اجماعی مورد استفاده قرار گرفت. از نرم افزار MaxQDA نسخه Pro به منظور تحلیل مصاحبه ها استفاده گردید. از نرم افزار SPSS به منظور توصیف ویژگی های جمعیت شناختی و از نرم افزار MicMac برای طراحی مدل بهره گیری شد. نتایج پژوهش نشان داد که ویژگی های فردی مخاطبان و زیرساخت ها در منطقه مستقل، ویژگی های تبلیغ، کانال های تبلیغ، شناخت و اعتبار برند و ایجاد ارزش به مشتری در منطقه وابسته و سرانه استفاده از نت در منطقه خودمختار قرار دارند. بنابراین چارچوب پیشنهادی تبلیغات الکترونیک در کسب وکار، درکی عمیق نسبت به عوامل مؤثر بر تبلیغات الکترونیک به دست می دهد و زمینه رشد و توسعه کسب وکار در شرایط پاندمی کرونا را ایجاد می نماید.

امروزه تغییرات اساسی در رابطه با ابزارها و استراتژی های استفاده شده توسط خواص ورزشی برای برقراری ارتباط با مشتریان از طریق رسانه های اجتماعی، مشاهده شده است. هدف پژوهش حاضر ارائه الگوی پارادایمی تأثیر شبکه های اجتماعی بر ایجاد کسب وکارهای ورزشی و ارائه مدل پارادایمی بود. پژوهش حاضر براساس هدف از نوع تحقیقات بنیادی بود و برحسب گردآوری اطلاعات، اکتشافی بود که با استفاده از روش نظریه داده بنیاد انجام شد. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته بود. جامعه آماری پژوهش شامل خبرگان، اساتید، مدیران، صاحبان کسب وکار، کارآفرینان و مشاوران حوزه صنعت ورزش بود و از روش نمونه گیری هدفمند با تکنیک گلوله برفی استفاده شد. داده ها با استفاده از کدگذاری های باز، محوری و انتخابی تجزیه و تحلیل و الگوی نهایی استخراج شد. مدل نهایی از مجموع شرایط علّی (دو مقوله)، بسترها و زمینه های لازم (سه مقوله)، راهبردها (چهار مقوله)، مداخله گرها (دو مقوله)، پیامدها (دو مقوله) و پدیده محوری (دو مقوله) تأثیرگذار شبکه های اجتماعی بر ایجاد کسب وکارهای ورزشی تشکیل شده است. به منظور سنجش پایایی و کنترل کیفیت مطالعه حاضر از ضریب کاپای کوهن استفاده شد که برابر با 776/0 بود و در سطح توافق معتبر قرار داشت. به منظور ایجاد و راه اندازی کسب وکار در ورزش کشور فراهم آوردن زیرساخت ها و شرایط مناسب شبکه های اجتماعی می تواند ازجمله راه های مؤثر برای تحرک بخشیدن به فضای کسب وکار در ورزش کشور باشد.

کسب وکار خانگی زنان، نقش قابل توجهی در افزایش نرخ مشارکت اقتصادی و اشتغال و همچنین رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی دارد؛ اما به نظر می رسد با وجود اهمیت روزافزون این مشاغل، این موضوع همچنان مورد بررسی جدی پژوهشگران قرار نگرفته است. یکی از ارکان مهم در توسعه کشورها، نهادهای آموزشی و پژوهشی هستند که با بررسی علمی مسائل، می توانند در توسعه بنیان های نظری و سپس تدوین راهکارهای عملیاتی بسیار اثرگذار باشند. در این راستا، پژوهش حاضر با مرور سیستماتیک 41 عنوان مقاله داخلی منتشر شده در دوره زمانی1401- 1391 به بررسی پژوهش های داخلی در خصوص مشاغل خانگی زنان در ایران پرداخت. نتایج نشان داد که علاوه بر کاهش انتشار اسناد علمی در این حوزه در سال های اخیر، محوریت اکثر پژوهش های انجام شده مناطق و جوامع روستایی بوده است. علاوه بر این، استفاده از روش های پژوهش کمی و ابزار پرسش نامه، رویکرد غالب مقالات است و استفاده از روش کیفی که ابزار مناسب تری در نظریه پردازی است، در مقالات کمتر مشاهده می شود. با استفاده از نرم افزار MaxQda و بر اساس تکرار هم زمان کلیدواژگان در مقالات، مشخص شد که مقالات منتشر شده به ترتیب فراوانی به شش دسته عوامل و موانع مؤثر بر توسعه مشاغل خانگی، آثار اقتصادی و اجتماعی مشاغل خانگی، اثر مشاغل خانگی بر توانمندسازی زنان، اثر و نقش آموزش های فنی و حرفه ای و کارآفرینی، الگوی رشد کسب وکارهای کوچک و خانگی و راهکارها و حمایت های دولتی تقسیم شدند. باتوجه به نتایج این مطالعه، پیشنهاد می شود مجامع علمی کشور نسبت به افزایش تعداد مقالات و هدایت پژوهش ها به سمت موضوعات بنیادین، توسعه ای، کیفی و به روزتر برنامه ریزی کنند.

مقدمه: رویکرد معیشت پایدار در طول سال های گذشته بهترین روش برای پرداختن به مسائل فقر و توانمندسازی فقرا بوده و سعی دارد مشکل فقر و آسیب پذیری نواحی روستایی را به شکلی همه جانبه نگر و بر محوریت توسعه منابع انسان حل کند. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف شناسایی فرصت هایی برای راه اندازی کسب وکارهای کارآفرینانه در راستای دستیابی به معیشت پایدار روستاییان شهرستان مهاباد طراحی و انجام گرفت. روش شناسی: برای رسیدن به هدف مورد نظر، از رویکرد ترکیبی (کیفی-کمی) و روش های دلفی و تحلیل سلسله مراتبی استفاده گردید. جامعه موردمطالعه در این پژوهش، متخصصان، صاحب نظران، خبرگان و افراد باتجربه در حوزه کارآفرینی روستایی و کشاورزی در شهرستان مهاباد بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، 24 نفر از آنان به عنوان اعضای پانل دلفی انتخاب گردیدند. در این پژوهش، پس از سه دور بررسی، نسبت به فرصت های راه اندازی کسب وکارهای کارآفرینانه، اجماع حاصل شد. ابزار اصلی پژوهش در دور اول دلفی، پرسشنامه ای با پرسش های باز پاسخ، در دورهای دوم و سوم، پرسشنامه با پرسش های بسته و باز پاسخ و در مرحله تحلیل سلسله مراتبی، ابزار پژوهش پرسشنامه مقایسات زوجی بود. داده ها با استفاده از کدگذاری، تحلیل محتوا و آماره های توصیفی در محیط نرم افزارهای SPSS، Excel و Expert Choice تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: براساس نتایج، توسعه باغات مکانیزه (سیب، انگور، گردو، هلو وغیره)، توسعه واحدهای دامی (سبک و سنگین) کوچک و تولید و فروش لبنیات محلی، احداث واحدهای سردخانه چندمنظوره جهت نگهداری محصولات کشاورزی و دامی و توسعه صنایع فرآوری و بسته بندی محصولات کشاورزی، باغی و دامی، به عنوان مناسب ترین فرصت ها برای راه اندازی کسب وکارهای کارآفرینانه در نواحی روستایی شهرستان مهاباد، شناسایی گردیدند. فرصت هایی که اهمیت کمتری داشتند، عبارت بودند از: احداث کشتارگاه مکانیزه دام سنگین و سبک، توسعه تولید قارچ و حل مشکل بازاریابی، توسعه کاشت گیاهان دارویی و ایجاد کارگاه بسته بندی و عصاره گیری و توسعه صنایع تبدیلی جهت کاهش خام فروشی محصولات کشاورزی و باغی. همچنین، براساس ظرفیت ایجاد اشتغال، فرصت های مرتبط با بخش کشاورزی، براساس سهولت بهره برداری از فرصت، فرصت های مرتبط با بخش صنایع دستی و مشاغل خانگی و براساس تناسب فرصت با قابلیت های منطقه، فرصت های مرتبط با بخش کشاورزی، بالاترین اولویت را در بین فرصت های کارآفرینی در نواحی روستایی شهرستان مهاباد، داشتند. نتیجه گیری/ دستاوردها: به طورکلی نتایج پژوهش حاکی از آن بود که فرصت های کسب وکار بسیاری در منطقه موردمطالعه وجود دارد که به صورت کشف نشده و یا بلااستفاده، باقی مانده اند و یافتن این فرصت ها، باعث اشتغال زایی، رشد اقتصادی ملی و منطقه ای و بهبود معیشت پایدار روستاییان می گردد که بیانگر الزام به نیازسنجی و برنامه ریزی توسعه ای محلی و منطقه ای در این زمینه است. 

در این مقاله تلاش بر این است تجارب تقنینی و اجرایی در زمینه مدیریت صدور مجوزهای سرمایه گذاری به عنوان یکی از شاخص های مهم تأثیرگذار بر فضای کسب وکار کشور طی 15 سال گذشته مورد بررسی قرار گیرد. توجه نقادانه به نهادهای و مقررات مصوب تسهیل گر صدور مجوزهای سرمایه گذاری در بخش های اقتصادی کشور و ارائه راه کار برای برون رفت از مشکلات، از نکات برجسته این مقاله است. ستادهای سرمایه گذاری، مراکز خدمات سرمایه گذاری، کمیته های سرمایه گذاری و پنجره واحد سرمایه گذاری در استان های کشور و ماده 7 اجرای سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی و اصلاحات بعدی آن در این نوشته مورد بحث و بررسی قرار گرفته اند. تلاش دستگاه های حاکمیتی بر ایجاد، حفظ و ارتقای هژمونیک مسئله اصلی در تسهیل صدور مجوزهای سرمایه گذاری بوده، لذا تلاش برای تقلیل و تخفیف نظامات مجوزدهی در کشور از طریق برقراری فرایندهای کششی (PULLING) و آمرانه (PUSHING) امری ضروری بوده که نیازمند استفاده از ابزارهای الکترونیک و مدیریت مکان محور سرمایه گذاری ها منطبق با اسناد توسعه ای و آمایش سرزمین است.

کارآفرینی به عنوان کلید حل مشکلات و کاهش موانع توسعه انسانی به موضوع مهمی در میان متخصصان توسعه اجتماعی و اقتصادی تبدیل شده است. در سال های اخیر به منظور توسعه کارآفرینی کشور تلاش های زیادی صورت گرفته است، اما رشد پایدار و مناسبی در این زمینه مشاهده نشده است. از این رو، برای بروز و رشد کارآفرینی در کشور، اتخاذ رویکرد اکوسیستم ، که به معنای در نظر گرفتن سامانه تعاملی بین موجودیت ها و محیط آن ها است، یک رویکرد مؤثر محسوب می گردد. هدف از این مقاله، معرفی ابعاد، مدل ها و عناصر سازنده یک اکوسیستم کارآفرینی فناورانه است. این پژوهش به روش مروری و مطالعه پیشینه نگاشته ها صورت گرفت. نتایج بررسی مدل های اکوسیستم کارآفرینی، وجوه تفاوت و تشابه هایی را نشان داد که می تواند در راه اندازی و احتمال موفقیت کسب وکارها تأثیر بسزایی داشته باشد. بر اساس نتایج به ترتیب سامانه ی حمایتی، نیروی انسانی، نیافتن تأمین مالی، بازار های در دسترس، زیرساخت ها، بسترهای اجتماعی، چارچوب قانونی، شبکه های کارآفرینی، دانشگاه تحقیقاتی و مشاوران و منتورها از عوامل تأثیرگذار در مدل های اکوسیستم کارآفرینی هستند. بررسی مدل های اکوسیستم کسب وکار نشان داد که 9 مؤلفه محیط اقتصادی، وضعیت محیطی، نگاه جامع به همه اجزاء اکوسیستم کارآفرینی، رویکرد سامانه ای، اکوسیستم کارآفرینی دانش بنیان، حمایت آموزشی و مالی دولت، شبکه های کارآفرین، زیست بوم کارآفرینی و دانشگاه به عنوان کاتالیست از عناصر سازنده و مورد تأکید در مدل های اکوسیستم کارآفرینی هستند.

در اقتصاد کنونی به دلیل رقابت بین کسب وکارها وجود مدل کسب وکار مناسب اهمیت ویژه ای دارد. هدف اصلی پژوهش ارائه ی الگویی برای کسب وکار در توسعه صنعت گردشگری الکترونیک روستایی در روستاهای استان کرمانشاه بود که با روش داده بنیاد انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه نیمه ساختاریافته و مشارکت-کنندگان پژوهش اساتید گروه مدیریت کسب وکار، کارآفرینی، مدیران صنعت گردشگری، مدیران حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات و تعاونی های روستایی استان کرمانشاه بودند. روش نمونه گیری به صورت هدفمند و با روش اشباع نظری انجام شد و 15 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. انتخاب طبق روش گلوله برفی و تا رسیدن به اشباع نظری پیش رفت. روش تحلیل داده ها به صورت کدگذاری باز، محوری و انتخابی همراه با ملزومات آن ها مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. در این پژوهش جهت اطمینان از روایی و پایایی سؤالات مصاحبه از روش تطبیق اعضا و روش توافق درون موضوعی استفاده شده است. عوامل مؤثر در طراحی مدل کسب وکار در توسعه صنعت گردشگری الکترونیک روستایی شامل عوامل اقتصادی و اجتماعی- فرهنگی، زیرساخت ها، حمایت دولت، تحقیق و توسعه الکترونیکی، مزیت رقابتی، قوانین و مقررات حاکم، عوامل فردی، عوامل نهادی، عوامل محیطی، کسب وکار در توسعه صنعت گردشگری الکترونیک، و فنّاوری جدید شناسایی شد. پژوهش حاضر این الگو را به عنوان راهنمایی برای شکل گیری کسب وکارهای گردشگری الکترونیک در روستا پیشنهاد می کند. با توجه به منافع متقابل و چندگانه توسعه گردشگری الکترونیک در مناطق روستایی، یافته های پژوهش حاضر می تواند موردتوجه سیاست گذاران و تصمیم سازان در بخش های مرتبط (نظیر گردشگری، شهرداری و نظایر آن) و همچنین دست اندرکاران امر قرار گیرد.

هدف: با توجه به جدید بودن رویکرد آینده پژوهی، مطالعات اغلب در پاسخ به چالش های نوظهور انجام می یابد که در حیطه مطالعات روستایی عوامل مؤثر در کسب وکارهای تعاونی کشاورزی بالأخص در استان آذربایجان شرقی شناسایی نشده است. برای پر کردن شکاف پژوهشی، تحقیق به دنبال شناسایی محرک های اصلی کسب وکارهای تعاونی کشاورزی استان آذربایجان شرقی برای افق ۱۰ ساله (۱۴۱۰) است.روش و داده: تحقیق حاضر بر اساس هدف از نوع کاربردی بوده و از لحاظ ماهیت و روش از نوع توصیفی- تحلیلی، از بعد زمان مبتنی بر رویکرد آینده نگاری است. نتایج حاصل از بررسی استنادی برای شناسایی محرک های اصلی آینده کسب وکارهای تعاونی کشاورزی در استان آذربایجان شرقی به صورت ماتریس تحلیل اثرات متقابل (میزان تأثیرگذاری از صفر الی سه) برای تحلیل در نرم افزار میک مک به صورت پرسشنامه محقق ساخته، در اختیار پاسخگویان قرار داده شده است. تعداد ۳۱ نفر کارشناس و خبره شناسایی شد.یافته ها: روند تحلیل ساختاری تأثیرات متقابل عوامل بر یکدیگر ماتریسی با ابعاد ۴۰×۴۰ تشکیل شد. ماتریس بر اساس شاخص های آماری با تعداد چهار بار چرخش داده ای از مطلوبیت ۹۶ درصدی برخوردار است که نشان از روایی بالای پاسخ هاست. درجه پرشدگی ماتریس ۹۱ درصد است که نشان می دهد عوامل انتخاب شده تأثیر زیاد و پراکنده ای بر همدیگر داشته اند و درواقع سیستم از وضعیت ناپایداری برخوردار بوده است.نتیجه گیری: متغیر «تصور تعاونی به عنوان یک نهاد انسانی برای ایجاد محصولات و خدمات در شرایط عدم قطعیت» در رتبه اول تأثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم قرار گرفت. متغیر «کسب وکارهای تعاونی کشاورزی به عنوان یک مداخله گر مؤثر در توسعه روستایی برای کاهش فقر روستایی و بهبود امنیت غذایی» و تمرکز بر روی نهاده های تولیدی مناسب جهت افزایش محصولات کشاورزی و کاهش هزینه های تولید و اطمینان از تقاضای مناسب در رتبه بندی نهایی عوامل کلیدی مؤثر بر سیستم، به عنوان محرک های اصلی شناسایی شدند.نوآوری، کاربرد نتایج: نوآوری، ارائه عوامل کلیدی و مؤثر دارای قابلیت تعمیم است به این معنا که بتوانند روابط علت و معلولی فرآیندهای تغییر را که بر کسب وکارهای تعاونی کشاورزی در این منطقه تأثیر می گذارند و قابل عملیاتی بوده و آرمانی نیستند، توصیف نمایند؛ بنابراین رسالت این مطالعه کمک به توسعه فرآیندهای تصمیم گیری در سطح منطقه است.

 تأمین مالی همواره از مهم ترین مسائل پیش روی کسب وکارها محسوب می شود. روش عرضه اولیه بهامُهر روش نوین تأمین مالی کسب وکارها بر بستر فناوری بلاکچین است. این روش تأمین مالی، به سبب پتانسیل های خود در جذب سرمایه بالا از سراسر دنیا طی مدت زمان کوتاه و بی نیازی از حضور شخص ثالث مورد اقبال قرار گرفته است. از این رو تشریح این روش و شناسایی فاکتورهای مؤثر بر موفقیت/شکست آن جالب توجه است. در مطالعه حاضر با استفاده از روش رگرسیون لجستیک به بررسی عوامل مؤثر بر موفقیت روش عرضه اولیه بهامُهر میان 307 پروژه به اتمام رسیده طی سال های 2016-2018 پرداخته ایم. دو متغیر هدف «کل وجوه جمع آوری شده در فرآیند عرضه اولیه بهامُهر» و « درصد دستیابی به هاردکپ» به عنوان ملاک های موفقیت تعیین و اثر خصیصه های پروژه، کمپین، شبکه های اجتماعی و تیم در روندی تجمعی بر هر یک به صورت مجزا موردبررسی قرار گرفته است. با دستیابی به مدل های منتخب بر اساس عملکرد آن ها و اولویت بندی خصیصه ها با استفاده از تکنیک اهمیت جایگشتی، مطالعه حاضر نشان می دهد «در دسترس بودن مدل کسب وکار پروژه» بنابر نتایج هر دو مدل منتخب، بالاترین سطح تأثیرگذاری را در موفقیت یک عرضه اولیه بهامُهر ایفا می نماید.هم چنین اثرگذارترین خصیصه های مدل منتخب اول ذیل سه دسته پروژه، کمپین و شبکه اجتماعی به ترتیب «تعداد صفحات وایت پیپر»، «مشخص بودن سهم سرمایه گذاران مرحله پیش فروش» و «داشتن حساب کاربری فعال گیت هاب» و مهم ترین آن ها در مدل منتخب دوم ذیل دو دسته پروژه و کمپین به ترتیب «مشخص بودن توزیع تقریبی وجوه جمع آوری شده» و «مدت زمان فروش جمعی» است.

با توجه به اینکه یکی از الزامات رونق تولید و اشتغال، جذب سرمایه و به کارگیری آن در بخش های اولویت دار است، اهمیت جذب و چگونگی صرف سرمایه در بخش های مختلف بر کسی پوشیده نیست. نگاهی به روند سرمایه گذاری در کشور در سال های اخیر نشان می دهد روند جذب سرمایه به خصوص در بخش ماشین آلات از وضعیت مطلوبی برخوردار نیست؛ هرچند روابط بین المللی و اعمال محدودیت در ورود فناوری به داخل کشور، اثرگذاری بالایی در این عرصه داشته است. یکی از اولویت های اساسی در جذب سرمایه، رشد پایدار بخش های اقتصادی ازجمله صنعت و معدن، کشاورزی و... است، اما متأسفانه تنها شاهد حجم زیاد سرمایه گذاری در بخش خدمات در مقایسه با دیگر بخش های اقتصاد هستیم. به نظر می رسد این موضوع به دلیل رشد فعالیت های غیرمولد از کارایی لازم برخوردار نیست و تداوم آن تهدیدی برای امنیت اقتصادی شمرده می شود. همچنین، عملکرد نامطلوب دولت در حوزه پرداخت بودجه عمرانی به تجهیز زیرساخت ها که خود عاملی در راستای جذب سرمایه گذار داخلی و خارجی است، یکی دیگر از اولویت های سرمایه گذاری است که کمتر به آن توجه شده است. شاید بتوان ازجمله دلایل نارسایی ها در این حوزه را ناشی از نامناسب بودن فضای کسب وکار، نبود ثبات در متغیرهای کلان اقتصادی، گسترش و رونق بخش نامولد در اقتصاد، حاکمیت دید منطقه ای و عدم توجه به مقوله آمایش سرزمین دانست. ازاین رو برخی راهکارها ازجمله افزایش هزینه فرصت فعالیت های نامولد، بهبود فضای کسب وکار، ثبات در متغیرهای کلان اقتصادی، الزام به تبعیت از سند آمایش سرزمین و... پیشنهاد می شود.