ریحانه شاه ولی

کسب وکار خانگی زنان، نقش قابل توجهی در افزایش نرخ مشارکت اقتصادی و اشتغال و همچنین رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی دارد؛ اما به نظر می رسد با وجود اهمیت روزافزون این مشاغل، این موضوع همچنان مورد بررسی جدی پژوهشگران قرار نگرفته است. یکی از ارکان مهم در توسعه کشورها، نهادهای آموزشی و پژوهشی هستند که با بررسی علمی مسائل، می توانند در توسعه بنیان های نظری و سپس تدوین راهکارهای عملیاتی بسیار اثرگذار باشند. در این راستا، پژوهش حاضر با مرور سیستماتیک 41 عنوان مقاله داخلی منتشر شده در دوره زمانی1401- 1391 به بررسی پژوهش های داخلی در خصوص مشاغل خانگی زنان در ایران پرداخت. نتایج نشان داد که علاوه بر کاهش انتشار اسناد علمی در این حوزه در سال های اخیر، محوریت اکثر پژوهش های انجام شده مناطق و جوامع روستایی بوده است. علاوه بر این، استفاده از روش های پژوهش کمی و ابزار پرسش نامه، رویکرد غالب مقالات است و استفاده از روش کیفی که ابزار مناسب تری در نظریه پردازی است، در مقالات کمتر مشاهده می شود. با استفاده از نرم افزار MaxQda و بر اساس تکرار هم زمان کلیدواژگان در مقالات، مشخص شد که مقالات منتشر شده به ترتیب فراوانی به شش دسته عوامل و موانع مؤثر بر توسعه مشاغل خانگی، آثار اقتصادی و اجتماعی مشاغل خانگی، اثر مشاغل خانگی بر توانمندسازی زنان، اثر و نقش آموزش های فنی و حرفه ای و کارآفرینی، الگوی رشد کسب وکارهای کوچک و خانگی و راهکارها و حمایت های دولتی تقسیم شدند. باتوجه به نتایج این مطالعه، پیشنهاد می شود مجامع علمی کشور نسبت به افزایش تعداد مقالات و هدایت پژوهش ها به سمت موضوعات بنیادین، توسعه ای، کیفی و به روزتر برنامه ریزی کنند.

صنعت گردشگری یکی از بسترهای مناسب برای کم کردن فاصله بین فرهنگ و اقتصاد است؛ چراکه گردشگری، در کنار مزایای اقتصادی، فعالیتی با نفوذ فرهنگی اجتماعی شناخته می شود. یکی از الگوهای نسبتاً جدید گردشگری که شدیداً به این نفوذ وابسته است بوم گردی است و اقامتگاه های بوم گردی پاسخی به نیازهای این بخش است. با بررسی جامعه شناختی اصالت در بستر اقامتگاه های بوم گردی، به منزله معرف اقتصاد فرهنگ، می توان به این پرسش پاسخ داد که چگونه می توان از اصالت در توسعه اقتصاد فرهنگ بهره جست. بر این اساس، پیش از هرچیز، درک ذی نفعان حوزه گردشگری از اصالت با روش تحلیل محتوای کیفی قیاسی مطالعه شد. بر مبنای این روش، ابتدا داده ها با مصاحبه نیمه ساختاریافته از مالکان 16 اقامتگاه بوم گردی و 17 گردشگر ساکن در آن ها جمع آوری شد. سپس، داده ها بر مبنای نظریه گیلمور و پاین مقوله بندی شدند. نتایج این پژوهش نشان داد که ارائه اصالت به مخاطب باید فازبندی شود و به صورت مستمر ادامه داشته باشد. براساس مضامین استخراج شده، هر اقامتگاه بوم گردی باید اصالت مدنظر خود را در پنج فاز به مهمانش عرضه کند: اصالت پیش از ساخت، اصالت حین صحنه سازی المان های ذهنی، اصالت حین صحنه سازی المان های عینی، اصالت حین برقراری ارتباط، اصالت پس از رفتن مهمان. تلاش مالکان برای عرضه اصالت در اقامتگاه های بوم گردی باعث توسعه اقتصاد فرهنگ در جامعه خواهد شد.

ژای فرانسوا لیوتار در دهه ۱۹۷۰ کتاب وضعیت پست مدرن: گزارشی درباره دانش را، به سفارش شورای دانشگاه های حکومت ایالتی کبک، نگاشت. وی به دنبال اثبات این ادعا بود که شرایط و موقعیت جوامع دست خوش تغییر شده اند و دانش و اطلاعاتْ تحت سلطه تکنولوژی به طور عام و کامپیوترها به طور خاص قرار گرفته است. پایان عصر صنعتی و تولید های انبوه به هم راه این تغییر وضعیت دانش را لیوتار عصر پست مدرن می نامد و بر همین مبنا دانشی را که تحت سلطه و کنترل تکنولوژی قرار دارد نقد می کند. در همین رابطه وی درباب پایان فراروایت ها، مرگ عصر استاد، مشروعیت بخشی به دانش، دانش روایی، و دانش علمی مباحثی را مطرح می کند. کتاب وضعیت پست مدرنْ یکی از پیش روان تفکر پست مدرن بوده است. این کتاب به جای آغاز از دغدغه قدرت برای حفظ نظام سرمایه داری جهانی از تکنولوژی شروع می کند و همین به نقطه ضعفی برای نظریه پرداخته شده در این کتاب تلقی می شود. درطول زمان، نقدهای بسیاری بر این اثر وارد آمده که به رشد اندیشه های پست مدرن کمک کرده است، اما درک این نکته، که خواندن این کتاب به چه مخاطبانی پیش نهاد می شود، به شناخت بیش تر نویسنده و محتوای آن نیاز دارد.

مقاله حاضر به بررسی ساختار طبقاتی روستایی در استان فارس بعد از انقلاب پرداخته است. برای این منظور تعداد 25 روستا در استان از طریق تحقیقات میدانی و پیمایشی مورد بررسی قرار گرفت. شاخص های عینی برای بررسی طبقات و اقشار مختلف در نظر گرفته شد، لذا یافته ها نشان داده که روستاهای این استان دارای طبقات عمده تولیدکنندگان مستقل-روستایی، کارگران روستایی و زمین داران روستایی هستند. طبقات سنتی در روستاهای این استان هنوز وجود دارد و طبقه سرمایه داران روستایی بسیار کمرنگ است. چندپایگاهی در روستاهای این استان بسیار رواج دارد.