مطالب مرتبط با کلیدواژه

نقشه مفهومی


۱.

نقشه مفهومی شیوه تدریس نوین در آموزش پرستار

نویسنده:
منبع: راهبردهای آموزش سال سوم پاییز ۱۳۸۹ شماره ۳ (پیاپی ۹)

کلیدواژه‌ها: آموزش پزشکی نقشه مفهومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۳۱
مقدمه: از آن­جا که حرفه پزشکی در حال تغییر است، روش­های آموزشی دانشجویان پزشکی نیز تغییر می­کند. مولفان مختلف تصدیق کرده­اند که به استراتژی­های تدریس و یادگیری دیگری نیاز است که دانشجویان را قادر به حفظ مقادیر عظیم اطلاعات، یکپارچه­سازی مهارت­های تفکر انتقادی و حل دامنه مشکلات پیچیده بالینی کند. پژوهش­های قبلی نشان داده­اند که نقشه­های مفهومی ممکن است از جمله چنین استراتژی­های تدریس و یادگیری باشند. این مقاله قصد دارد: (الف) تحقیق حاضر را به­عنوان یک رویکرد آموزشی بالقوه برای یادگیری دانشجویان پزشکی مورد بازبینی قرار دهد و (ب) پیامدهای آن را برای تدریس و یادگیری دانشجویان پزشکی مطرح کند تا راهنمایی برای تحقیقات آینده باشد. نتیجه­گیری: عملکرد نقشه­های مفهومی از طریق 4 روش اصلی (الف) ارتقای یادگیری معنی­دار، (ب) ارایه منبعی برای یادگیری، (ج) قادرساختن اساتید برای ارایه بازخورد به دانشجویان و (د) اجرای ارزیابی یادگیری و کارآیی اعمال می شود. این بازبینی، ایده هایی را برای گروه اساتید پزشکی در زمینه استفاده از نقشه­های مفهومی در تدریس و یادگیری ارایه می­دهد. استراتژی­هایی مانند پرورش تفکر انتقادی و استدلال بالینی، گنجاندن نقشه­کشی مفهومی در یادگیری براساس حل مساله و استفاده از نقشه کشی مفهومی در یادگیری جمعی و گروهی شناخته شده است. تحولات جدید در آموزش پزشکی شامل استفاده از نقشه­های مفهومی سریالی، استفاده از نقشه­های مفهومی به­عنوان روشی برای کمک به فراگیران با قابلیت هوشی پایین­تر و ترکیب نقشه­های مفهومی گروهی با بازخورد ساختاری است.
۲.

اثربخشی راهبرد یاددهی - یادگیری نقشه مفهومی بر بازده های شناختی - عاطفی در یادگیری درس زیست شناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی دانشگاه تبریز زمستان ۱۳۸۶ شماره ۸

کلیدواژه‌ها: حل مساله درک نقشه مفهومی عاطفه تحصیلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۳۳ تعداد دانلود : ۱۴۱۶
این پژوهش با هدف تعیین میزان اثر بخشی شیوه های ارایه نقشه مفهومی، ساخت نقشه مفهومی و عدم استفاده از نقشه مفهومی بر بازده های شناختی (یادداری، درک و حل مساله) و عاطفی (نگرش نسبت به مدرسه، نگرش نسبت به معلم و کلاس، انگیزش / خود - نظم دهی، ادراک خود - تحصیلی و ارزش گذاری هدف ها) در یادگیری درس زیست شناسی اجرا شد. اثرات کاربندی ها بر بازده های شناختی فراگیران از طریق آزمون پیشرفت تحصیلی و بر بازده های عاطفی از طریق پرسشنامه سنجش نگرش نسبت به مدرسه که هر دو دارای شاخص های قابل قبول روایی و پایایی بودند، مورد اندازه گیری قرار گرفت. این پژوهش مبتنی بر یک طرح شبه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون بود. کلاس های درسی از قبل تشکیل شده به روش نمونه گیری هدفمند به عنوان 4 گروه آزمایشی و 2 گروه کنترل انتخاب شدند. در دو گروه آزمایشی، نقشه های از قبل آماده شده در فرآیند آموزش کلاسی به آزمودنی ها ارایه شد و اعضای دو گروه آزمایشی دیگر به تهیه نقشه های مفهومی از متن های آموزش داده شده پرداختند. یافته های پژوهش حاضر نشان می دهند که هر دو شیوه ارایه و ساخت نقشه مفهومی در مقایسه با شیوه مرسوم آموزش بر متغیرهای یادداری و درک تاثیر مثبت بیشتری دارند، اما این دو روش اثر معنی داری بر عملکرد حل مساله ندارند، در این مقایسه ها هیچ کدام از دو روش تهیه و ارایه برتری مشخصی نسبت به هم نداشتند. یافته ها در ارتباط با متغیرهای عاطفی نشان می دهند که ارایه نقشه های از قبل آماده شده، موجب بهبود نگرش نسبت به معلم و کلاس می شود اما ساخت نقشه های مفهومی بر انگیزش و خود - نظم دهی فراگیران تاثیر مثبتی دارد.
۳.

تاثیر آموزش مبتنی بر نقشه مفهومی (ارائه و ترکیبی) بر حیطه های یادگیری کارآموزان مراکز آموزش فنی و حرفه ای در پودمان «آشنایی با اصول الکتریسیته و انجام محاسبات»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی سال پنجم زمستان ۱۳۸۹ شماره ۱۹

کلیدواژه‌ها: راهبردهای شناختی آموزش فنی و حرفه ای نقشه مفهومی حیطه های یادگیری مهارت های ذهنی اطلاعات کلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۰۳ تعداد دانلود : ۱۴۶۰
هدف اصلی نظام آموزش فنی و حرفه ای تربیت نیروهایی است که بتوانند ضمن کارآفرینی، در محیط های کار از آموخته های دوره کارآموزی خود استفاده کنند. در این راستا دروس در قالب مهارت های پودمانی برنامه ریزی و به کارآموزان ارائه می گردد. شیوه آموزش در این مراکز معمولاً سنتی است لذا این پژوهش بدنبال مطالعه کارائی روش های نوین آموزشی است. اثرات آموزش مبتنی بر نقشه مفهومی (ارائه و ترکیبی) بر حیطه های یادگیری (مهارت های ذهنی، اطلاعات کلامی، راهبردهای شناختی، و نگرش از نظر گانیه) در قسمت نظری پودمان «آشنایی با اصول الکتریسیته و انجام محاسبات و آزمایش های مربوطه» از پودمان های شغل برقکار صنعتی درجه 2 مورد مطالعه قرار گرفت. آزمودنی ها از کارآموزان مراکز آموزش فنی و حرفه ای استان آذربایجان شرقی به تعداد 60 نفر (سه کلاس) و با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب گردیدند و بطور تصادفی در دو گروه آزمایشی و یک گروه کنترل قرار گرفتند. روش تحقیق نیمه تجربی با استفاده از پیش آزمون و پس آزمون بود. برای سنجش حیطه های یادگیری مهارت های ذهنی و اطلاعات کلامی از آزمون پیشرفت تحصیلی چندگزینه ای و تشریحی، و برای سنجش نگرش از آزمون نگرش سنج محقق ساخته استفاده گردید. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل کوواریانس و آزمون های تعقیبی استفاده گردید. نتایج نشان داد هر دو نوع روش استفاده از نقشه مفهومی بر همه حیطه های یادگیری بجز اطلاعات کلامی بیش از روش رایج تاثیر داشتند و روش استفاده از نقشه مفهومی ترکیبی بیش از روش نقشه مفهومی ارائه بر مهارت ذهنی حل مسئله و راهبردهای شناختی تاثیر داشت.
۴.

نقشه مفهومی شیوه تدریس نوین در آموزش پرستاری

نویسنده:
منبع: راهبردهای آموزش دوره چهارم بهار ۱۳۹۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۱)

کلیدواژه‌ها: دانشجوی پرستاری نقشه مفهومی راهبرد تدریس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۱۸ تعداد دانلود : ۱۲۳۸
مقدمه: ارتقای مراقبت های بهداشتی مستلزم توانایی پرستاران در ارایه مراقبت های موثر، صحیح و مطمئن، مطابق با نیازهای مراقبتی بیماران و هماهنگ با سایر کارکنان بهداشتی است. مهم تر اینکه پرستاران باید برای دستیابی به پیامدهای مطلوب مراقبت های بهداشتی، متفکرانی نقاد، حل کنندگان مساله و تصمیم گیرندگانی موثر باشند. در نتیجه، تفکر به صورت انتقادی، به طور وسیع در اهداف اساسی آموزش پرستاری گنجانده شده است. بنابراین، مدرسان پرستاری برای آماده کردن فارغ التحصیلانی که قادر به تفکر نقادانه و حل مساله در بسیاری از مراکز بالینی باشند، تحت فشار قرار دارند. به منظور بهبود یادگیری معنی دار، استفاده از روش های تدریس فعال به جای استناد به روش های سنتی که قدرت حفظ کردن را افزایش می دهند مورد نیاز است. این مطالعه در صدد ارایه روش های جایگزین است. نتیجه گیری: نقشه کشی مفهومی از روش های نوین تدریس است که اولین بار در سال 1984 توسط نواک و گوین برای تسهیل فرآیند یادگیری معنی دار معرفی شد. نقشه کشی مفهومی دیاگرامی است که مجموعه ای از مفاهیم و معانی را در چارچوب منظم و سلسله مراتبی منطبق بر ساختار و یادگیری مغز انسان با ایجاد ارتباط های منطقی بین آنها، در کنار هم در سطوح مختلف قرار می دهد. بنابراین نقشه کشی مفهومی روش تدریس فعالی است که می تواند به مدرسان پرستاری برای آماده کردن فارغ التحصیلانی دارای توانایی تفکر نقادانه در محیط های پیچیده مراقبت های بهداشتی کمک کند. از نقشه های مفهومی می توان برای توسعه مهارت های تفکر انتقادی دانشجویان، ارایه مراقبت های بیمارمحور و جامعه نگر، آماده کردن دانشجو برای انجام امور بالینی، برقرای ارتباط بین نظریه و بالین استفاده کرد.
۵.

بررسی روایی و پایایی شیوه های نمره گذاری آزمون های مبتنی بر نقشه مفهومی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه های نوین تربیتی دوره هفتم تابستان ۱۳۹۰ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: روایی پایایی آزمون ارزشیابی تحصیلی نقشه مفهومی نمره گذاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۴۵ تعداد دانلود : ۶۵۳
در این پژوهش سه شیوه نمره گذاری به آزمون های نقشه مفهومی معرفی می شود: 1- روش رابطه ای 2- روش ساختاری 3- روش شباهت. برای تشخیص مناسب ترین شیوه نمره گذاری از بین این شیوه ها از سه شاخص روایی ملاکی، پایایی نمره گذاران و روایی افتراقی استفاده شد. نمونه آماری پژوهش 105 نفر از دانش آموزان سال دوم متوسطه شهر تبریز در سال تحصیلی 88-1387 بودند که در چهار کلاس حضور داشتند. یافته های پژوهش نشان داد که روش نمره دهی رابطه ای از لحاظ این شاخص ها نسبت به دو روش دیگر مقادیر بالاتری دارد و روش نمره دهی شباهت نیز نسبت به دو روش دیگر پایین ترین شاخص های آماری را دارد.
۶.

تأثیر مطالعه به کمک نقشه های مفهومی بر درک مطلب دانش آموزان سال سوم متوسطه(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: فناوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی سال سوم زمستان ۱۳۹۱ شماره ۲ (پیاپی ۱۰)

کلیدواژه‌ها: مطالعه درک مطلب نقشه مفهومی یادگیری معنادار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۱۴ تعداد دانلود : ۱۱۵۲
پژوهش حاضر، به منظور مقایسه اثربخشی شیوه مطالعه، با استفاده از نقشه های مفهومی و شیوه سنتی مطالعه، بر درک مطلب انجام گرفت. روش پژوهش، آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون بود. آزمودنی های این پژوهش، عبارت بودند از: 38 نفر از دانش آموزان سال سوم متوسطه که از بین دانش آموزان سال سوم متوسطه شهرستان تربت حیدریه در سال تحصیلی 91-1390، به صورت تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. این افراد در گروه آزمایش و گروه کنترل به صورت تصادفی گمارده شدند. ابزارهای مورد استفاده، عبارت بودند از: 1. متون آزمایشی، 2. آزمون درک مطلب، و 3. نقشه های مفهومی محقق ساخته. برای اجرای این پژوهش، ابتدا از هر دو گروه، پیش آزمون درک مطلب از متون آزمایشی به عمل آمد، سپس، گروه آزمایش همراه با متون آزمایشی، نقشه های مفهومی از قبل آماده را مطالعه کردند. گروه کنترل نیز متون آزمایشی را بدون تهیه یا ارایه نقشه مفهومی مطالعه نمودند. بعد از اجرای پس آزمون درک مطلب، اطلاعات حاصل با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس تحلیل شد. یافته ها نشان دادند که ارایه نقشه های مفهومی از قبل آماده نسبت به مطالعه متن ها بدون نقشه مفهومی، درک مطلب آزمودنی ها را به طور معناداری افزایش می دهد. پیشنهاد اصلی حاصل از نتایج این پژوهش، این است که برای افزایش درک مطلب، همراه نمودن نقشه های مفهومی از قبل آماده با متون مورد مطالعه توسط دانش آموزان مفید می باشد.
۷.

تأثیرکاربرد نقشه های مفهومی بر درک دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویکردهای نوین آموزشی سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۲ (پیاپی ۱۶)

کلیدواژه‌ها: ارزیابی دانش آموزان نقشه مفهومی دانش مفهومی ریاضی تابع مثلثاتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۶۵ تعداد دانلود : ۲۶۴۷
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تأثیر کاربرد نقشه های مفهومی بر درک دانش آموزان رشته ریاضی از توابع مثلثاتی بوده است. بدین منظور در یک مطالعه موردی، درک 13 دانش آموز پایه دوم متوسطه رشته ریاضی در مورد تابع مثلثاتی ارزیابی شد. دانش آموزان به سه گروه هم سطح تقسیم شدند و در ارزیابی، از دو ابزار نقشه مفهومی و آزمون کتبی استفاده شد. برای مقایسه عملکرد دانش آموزان، گروه اول ابتدا نقشه های مفهومی را کامل کردند و سپس به سؤال های آزمون کتبی پاسخ دادند و گروه دوم ابتدا به سؤال های آزمون کتبی پاسخ دادند و پس از آن نقشه های مفهومی را کامل کردند. دانش آموزان گروه سوم نیز فقط به سؤال های آزمون کتبی پاسخ دادند. سپس برای بررسی تأثیر ارزیابی با نقشه های مفهومی بر یادگیری دانش آموزان، از همه آنها خواسته شد به یک سؤال، با عنوان آزمون مجموعی که در مورد تابع مثلثاتی بود، پاسخ دهند. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن بود که نقشه های مفهومی قادرند بدفهمی های دانش آموزان را در مورد تابع مثلثاتی نشان دهند، به گونه ای که تشخیص برخی از این بدفهمی ها تنها با استفاده از آزمون کتبی امکان پذیر نبود. همچنین، نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده از نقشه های مفهومی به عنوان ابزار ارزیابی، باعث ارتقای یادگیری دانش آموزان می شود. شایان ذکر است که نباید تصور شود نقشه های مفهومی شواهد همه جانبه ای را از درک و فهم دانش آموزان به ما نشان می دهند. در این تحقیق برخی از اشتباه های دانش آموزان در استفاده از رویه ها، مانند حل معادله مثلثاتی و یا رسم یک تابع مثلثاتی، در آزمون کتبی بهتر نشان داده شد.
۸.

مقاله به زبان انگلیسی: تأثیر استفاده از ابرکلمه ها بر به خاطرسپاری بلند مدت لغات در زبان آموزان زبان انگلیسی؛ The Effect of Using Word Clouds on EFL Students’ Long- Term Vocabulary Retention(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: English Language Teaching and Learning. No.۱۱, Spring & Summer ۲۰۱۳

کلیدواژه‌ها: لغت نقشه مفهومی به خاطر سپاری بلندمدت ابر کلمات وردسیفت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۵۶ تعداد دانلود : ۷۳۱
لغت عنصر مهمی در مهارتهای چهارگانه زبانی است. مسئله به خاطرسپاری بلندمدت لغات برای معلمان زبان انگلیسی همواره دارای اهمیت زیادی بوده است. چرا که اغلب معلمان شاهد هستند که دانش آموزان لغات آموزش داده شده را پس از مدت کوتاهی فراموش می­کنند. این مطالعه بر آن است تا تأثیر استفاده از نرم افزار ""ورد سیفت"" (word sift)را که ابزاری وابسته به اینترنت برای تولید ابر کلمات است در به خاطرسپاری بلندمدت لغات زبان آموزان زبان انگلیسی بررسی نماید. برای این منظور 60 زبان آموز که داری سنی بین 17 تا 24 سال بودند انتخاب شدند و به دو گروه شاهد و آزمایش تقسیم شدند. 100 لغت که در 6 متن بکار رفته بودند به آنها آموزش داده شد. آموزش اصلی شامل 12 جلسه تدریس بعلاوه یک جلسه اضافی برای بررسی تاثیر آموزش در به خاطرسپاری بلندمدت کلمات بود. نتایج آزمون t و تحلیل واریانس یک راهه نشان داد که استفاده از نرم افزار ""ورد سیفت"" و بکار بردن ابرکلمات به طور کلی تاثیر معنادار مثبتی بر به خاطرسپاری بلند مدت لغات در زبان آموزان زبان انگلیسی دارد.
۹.

تاثیر نرم افزار طراحی شده به شیوه نقشه مفهومی رایانه ای در محیط تلفن همراه بر میزان یادگیری دانشجویان پرستاری(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: راهبردهای آموزش در علوم پزشکی دوره هشتم آذر و دی ۱۳۹۴ شماره ۵ (پیاپی ۳۳)

کلیدواژه‌ها: یادگیری تلفن همراه دانشجویان پرستاری نقشه مفهومی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم تربیتی تکنولوژی آموزشی طراحی مراکز یادگیری
  2. حوزه‌های تخصصی علوم تربیتی تکنولوژی آموزشی طراحی پیامهای آموزشی
تعداد بازدید : ۹۲۳ تعداد دانلود : ۶۲۸
اهداف: آموزش پرستاری برای حفظ روند رو به رشد خود باید از روش های نوین تدریس استفاده کند، به گونه ای که روش های تدریس مدرسان پرستاری با جلوگیری از یادگیری سطحی دانشجویان، باعث ارتقای یادگیری معنی دار شوند. یکی از راهبردهای آموزشی نوین که نقش مهمی در این زمینه دارد، روش نقشه مفهومی است. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر کاربرد نرم افزار طراحی شده به شیوه نقشه مفهومی رایانه ای در محیط تلفن همراه بر میزان یادگیری دانشجویان پرستاری انجام شد. مواد و روش ها: در این پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون، 60 دانشجوی ترم 5 پرستاری نیم سال اول سال تحصیلی 95-1394 در دانشکده پرستاری میبد به عنوان گروه آزمون (30 نفر) و در دانشکده پرستاری شهید صدوقی یزد به عنوان گروه شاهد (30 نفر)، طی 4 هفته اول ترم، تحت آموزش با روش نقشه مفهومی رایانه ای و نقشه مفهومی رایانه ای در محیط تلفن همراه قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از آزمون محقق ساخته پیشرفت تحصیلی متشکل از دو قسمت دانش و یادگیری معنی دار استفاده شد. نتایج با استفاده از نرم افزار SPSS 21 و آزمون های T مستقل، T زوجی و فیشر مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها : میانگین نمرات دانش و یادگیری معنی دار در هر گروه، قبل و بعد از مداخله، به طور معنی داری افزایش یافت (05/0p<). روند تغییر نمرات سطح دانش بین دو گروه معنی دار نبود (05/0p>)، ولی روند تغییر نمرات سطح یادگیری معنی دار بین دو گروه از نظر آماری معنی دار بود (05/0p<). نتیجه گیری: ارایه محتوای درسی به شکل نقشه مفهومی در محیط تلفن همراه، تاثیر مثبتی بر یادگیری معنی دار دانشجویان پرستاری دارد.
۱۰.

بررسی اثربخشی آموزش ارائه شبکه ای در مقایسه با آموزش ارائه خطی بر پیشرفت تحصیلی علوم تجربی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تربیتی سال یازدهم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۳۸

کلیدواژه‌ها: نقشه مفهومی ارائه شبکه ای ارائه خطی PowerPoint MindMapper

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸۲ تعداد دانلود : ۵۲۸
پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی ارائه شبکه ای و نرم افزار MindMapper با ارائه خطی و نرم افزار PowerPoint بر پیشرفت تحصیلی علوم تجربی و شاخص های شناختی فراگیران اجرا شد. یادداری، درک و کاربست مطالب آموخته شده به عنوان شاخص های شناختی در نظر گرفته شدند. طرح پژوهشی مورد استفاده در این تحقیق یک طرح نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون و با گروه های مقایسه بود. آزمودنی های این پژوهش 60 نفر از دانش آموزان ششم مدارس ابتدایی پسرانه خوی بودند که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای سنجش بازده های شناختی فراگیران از یک آزمون پیشرفت تحصیلی علوم تجربی ششم استفاده شد. نتایج تحلیل کواریانس داده ها نشان داد که استفاده از نرم افزار MindMapper به عنوان نماینده ارائه شبکه ای اطلاعات در مقایسه با نرم افزار PowerPoint به عنوان نماینده شیوه خطی ارائه اطلاعات تأثیر برتر معناداری بر پیشرفت تحصیلی علوم تجربی (شاخص های درک و کاربست) دارد.
۱۱.

بررسی اثربخشی آموزش به کمک نقشه مفهومی معلم ساخته و نقشه های مفهومی با تلفیق چند رسانه ای در درس حرفه و فن بر عملکرد یادگیری و انگیزش دانش آموزان دختر پایه سوم راهنمایی شهر زنجان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش و ارزشیابی سال هفتم بهار ۱۳۹۳شماره ۲۵

کلیدواژه‌ها: یادگیری نقشه مفهومی چندرسانه ای استراتژی های انگیزشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵۸ تعداد دانلود : ۶۶۸
این پژوهش به بررسی اثر بخشی نقشه های مفهومی معلم ساخته و نقشه های مفهومی تلفیقی بر عملکرد یادگیری در دو سطح دانش و بالاتر از دانش و نیز انگیزش دانش آموزان دختر پایه سوم راهنمایی در درس حرفه و فن، شهر زنجان پرداخته است. این پژوهش به روش شبه آزمایشی و با اجرای پیش آزمون و پس آزمون با یک گروه کنترل و دو گروه آزمایش انجام شد به این صورت که ابتدا ناحیه و مدرسه انتخاب شد و 3 کلاس از قبل موجود، با تعداد 25 نفر در هر گروه، برای پژوهش اختصاص یافت.گروه کنترل بدون دریافت مداخله به روش سنتی، گروه آزمایش (1) با نقشه های مفهومی معلم ساخته به مدت 10 جلسه و گروه آزمایش (2) با نقشه های مفهومی معلم ساخته و تلفیقی از چند رسانه ای ها(روش تلفیقی)، به مدت 11 جلسه آموزش دیدند. ابزارهای پژوهش آزمون پیشرفت تحصیلی و پرسشنامه انگیزشMSLQ بود. نتایج به دست آمده از تحلیل داده ها با آزمون کوواریانس نشان داد که نقشه های مفهومی در هر دو حالت، بر عملکرد یادگیری و ارتقا یادگیری در سطح دانش و سطوح بالاتر از دانش، اثر بخش بوده ولی در انگیزش در مقیاس باورهای انگیزشی (خودکار آمدی، ارزش گذاری درونی و اضطراب امتحان) و مقیاس استراتژی های یادگیری خود نظم دهی(استفاده از استراتژی های یادگیری و خود نظم دهی) مؤثر نبوده است. با توجه به نتایج به دست آمده می توان گفت که نقشه های مفهومی و چند رسانه ای ها می توانند در بهبود وضعیت یادگیری دانش آموزان مؤثر باشند.
۱۲.

اثربخشی آموزش راهبردهای کاهش تعلل ورزی تحصیلی در تعلل ورزی تحصیلی دانش آموزان متوسطه شهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش و ارزشیابی سال هشتم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۳۰

کلیدواژه‌ها: نقشه مفهومی ارائه شبکه ای ارائه خطی نرم افزارهای ارائه اطلاعات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷۲ تعداد دانلود : ۵۷۷
پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی ارائه شبکه ای با نرم افزار MindMapper در مقابل ارائه خطی با نرم افزار PowerPoint بر پیشرفت تحصیلی علوم تجربی و شاخص های شناختی فراگیران اجرا شد. یادداری، درک و کاربست مطالب آموخته شده به عنوان شاخص های شناختی در نظر گرفته شدند. طرح پژوهشی مورد استفاده در این تحقیق طرح نیمه آزمایشی با پیش آزمون - پس آزمون و با گروه های مقایسه بود. آزمودنی های این پژوهش 60 نفر از دانش آموزان ششم مدارس ابتدایی پسرانه خوی بودند که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای سنجش بازده های شناختی فراگیران از یک آزمون پیشرفت تحصیلی علوم تجربی ششم ابتدایی استفاده شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که استفاده از نرم افزار MindMapper به عنوان نماینده ارائه شبکه ای اطلاعات در مقایسه با نرم افزار PowerPoint به عنوان نماینده شیوه خطی ارائه اطلاعات تأثیر معنی داریبر پیشرفت تحصیلی علوم تجربی (شاخص های درک و کاربست) دارد.
۱۳.

تأثیر نقشه مفهومی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه در درس فیزیک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویکردهای نوین آموزشی سال یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۲۳)

کلیدواژه‌ها: پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه نقشه مفهومی سازنده گرایی یادگیری معنادار تجارب دبیران و استادان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۴۹ تعداد دانلود : ۴۹۲
در پژوهش حاضر تأثیر نقشه مفهومی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر و پسر دوره متوسطه در درس فیزیک بررسی شده است. این پژوهش مشتمل بر دو بخش شبه آزمایشی و مطالعه موردی است. در بخش شبه آزمایشی، میزان اثربخشی ارائه و ساخت نقشه مفهومی بر پیشرفت تحصیلی فراگیران درس فیزیک مقطع متوسطه تعیین شده و در بخش دوم، با توجه به تأثیر معنی دار نقشه مفهومی در بررسی علت ها، مطالعه موردی با هدف بررسی تجارب استادان و دبیران در زمینه اثربخشی این روش تدریس در فرایند یاددهی-یادگیری انجام شده است. در بخش طرح شبه آزمایشی که از پیش آزمون و پس آزمون استفاده شده، شش کلاس درسی پایه دوم متوسطه در سه گروه کنترل، ارائه و ساخت (ترکیبی) و ارائه به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. تفاوت این سه گروه در روش آموزشی آنها بوده است. در گروه های کنترل، آموزش به شیوه مرسوم، در گروه های ارائه و ساخت (ترکیبی)، در قالب نقشه مفهومی که دانش آموزان نیز خود نقشه های مفهومی مطالب تدریس شده را تهیه کردند و در گروه های ارائه، آموزش تنها در قالب نقشه مفهومی انجام شد. تأثیر این کاربندی بر پیشرفت تحصیلی فراگیران از طریق آزمون پیشرفت تحصیلی اندازه گیری شد. یافته های حاصل از تحلیل کوواریانس نشان داد نمره های دانش آموزان گروه های آزمایشی ترکیبی و معلم ساخته در پس آزمون بالاتر از گروه کنترل است (001/0p≤). بنابراین، آموزش به کمک نقشه مفهومی به افزایش نمره های پیشرفت تحصیلی دانش آموزان منجر شده است. نتیجه دیگر این پژوهش، این بود که هیچ کدام از گروه های دختران و پسران برتری مشخصی نسبت به هم نداشتند. همچنین، برای دستیابی به هدف دوم پژوهش، به توصیف تجربیات نه نفر از دبیران و استادان در خصوص اثربخشی ارائه نقشه مفهومی در فرایند یاددهی-یادگیری پرداخته شد. نمونه گیری از دبیران و استادان به روش نمونه گیری هدفمند و اطلاعات به صورت مصاحبه نیمه ساختاریافته گرد آوری شده است. یافته های حاصل از تجربیات استادان و دبیران در خصوص اثربخشی کاربرد نقشه مفهومی نیز در سه مضمون اصلی با عنوان «کل نگری»، «یادگیری خودنظم دهنده» و «رشد تفکر» و چندین مضمون فرعی خلاصه شد.
۱۴.

اثربخشی نقشه مفهومی بر یادداری و درک و کاربست مفاهیم علوم تجربی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تربیتی سال دوازدهم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۴۰

کلیدواژه‌ها: پیشرفت تحصیلی علوم تجربی یادداری درک نقشه مفهومی کاربست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۱۸ تعداد دانلود : ۲۱۷۷
نقشه مفهومی یکی از راهبردهای یاددهی- یادگیری است که می تواند یادگیری معنادار را در دانش آموزان تسهیل کند و روابط بین مطالب درسی را به صورت سلسله مراتبی نمایش دهد. مقاله حاضر بر اساس یافته های پژوهشی تدوین شده است که در آن میزان اثربخشی استفاده از نقشه مفهومی در یادداری و درک و کاربست مفاهیم علوم تجربی ارزیابی شد. برای این منظور از یک طرح نیمه آزمایشی با گروه کنترل استفاده شد. جامعه آماری دانش آموزان پسر ششم ابتدایی شهر خوی در سال تحصیلی 93-92 بود. 4 کلاس درسی به روش نمونه گیری هدفمند (2 کلاس آزمایش و 2 کلاس کنترل) انتخاب شدند که در گروه های کنترل با روش های مرسوم و در گروه های آزمایش با نقشه های مفهومی، مطالب درسی ارائه شد. برای اندازه گیری تأثیر استفاده از نقشه های مفهومی بر پیشرفت تحصیلی از آزمون های پیشرفت تحصیلی با شاخص های مقبول روایی و پایایی استفاده شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از تحلیل واریانس چند متغیره (MANOVA) و تحلیل واریانس تک متغیره(ANOVA) استفاده شد. یافته های این پژوهش نشان می دهند که ارائه آموزش مبتنی بر نقشه مفهومی در مقایسه با روش های مرسوم بر نمره های دانش آموزان در درک و کاربست تأثیر مثبتی داشت، ولی در سطح یادداری مؤثر واقع نشد. در کل استفاده از نقشه مفهومی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در درس علوم تجربی نتیجه مثبت داشت.
۱۵.

اثربخشی روش های نقشه ی مفهومی در مقایسه با روش سخنرانی بر بازده های شناختی دانش آموزان در درس علوم تجربی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های برنامه درسی دوره ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: علوم تجربی سخنرانی نقشه مفهومی بازده های شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۳۹ تعداد دانلود : ۴۹۱
پژوهش حاضر با هدف اثربخشی روش نقشه های مفهومی در مقایسه با روش سخنرانی بر بازده های شناختی دانش آموزان در درس علوم تجربی انجام شد. بازده های شناختی شامل یادداری و درک و کاربست مطالب آموخته شده در نظر گرفته شد. برای این منظور از یک طرح شبه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون استفاده شد. 4 کلاس درسی به روش نمونه گیری هدفمند (2 کلاس آزمایش و 2 کلاس کنترل) انتخاب شدند که در گروه های کنترل با روش سخنرانی و در گروه های آزمایش با نقشه های مفهومی، مطالب درسی ارائه شد. برای اندازه گیری تأثیر استفاده از نقشه های مفهومی و سخنرانی بر بازده های شناختی از آزمون های پیشرفت تحصیلی (که این آزمون ها سه سطح یادداری، درک و کاربست مفاهیم را مورد سنجش قرار می دادند) با شاخص های روایی و پایایی مقبول استفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس چند متغیره (MANCOVA) و تحلیل کوواریانس یک متغیره (ANCOVA) استفاده شده است. یافته های این پژوهش نشان داد که ارائه آموزش مبتنی بر نقشه مفهومی در مقایسه با روش سخنرانی بر نمره های دانش آموزان در درک و کاربست تأثیر مثبتی دارد، ولی در سطح یادداری تأثیری ندارد. در کل استفاده از نقشه مفهومی بر بازده های شناختی دانش آموزان در درس علوم تجربی نتیجه مثبت داشت.
۱۶.

اثربخشی ترسیم نقشه های مفهومی گروهی بر شاخص های شناختی- عاطفی درس شیمی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تربیتی سال دوازدهم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۴۱

کلیدواژه‌ها: خوداثرمندی نقشه مفهومی حیطه های یادگیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹۱ تعداد دانلود : ۵۲۹
هدف این پژوهش تعیین اثربخشی ترسیم نقشه های مفهومی گروهی بر شاخص های شناختی – عاطفی درس شیمی بود. نمونه پژوهش را 147 نفر از دانش آموزان دختر پایه اول متوسطه و محتوای آموزشی مورد نظر کتاب شیمی تشکیل می داد و طرح پژوهشی بر اساس یک طرح نیمه آزمایشی با پس آزمون و گروه های مقایسه طراحی شد. آزمودنی ها به روش نمونه گیری خوشه ای تک مرحله ای انتخاب و به گونه ای تصادفی به گروه های آزمایش (60 نفر) و کنترل (87 نفر) تخصیص داده شدند. در گروه های آزمایشی، نقشه های مفهومی گروهی پس از تدریس معلم، توسط آزمودنی ها ترسیم شد و در گروه کنترل نیز آزمودنی ها به شیوه ی مرسوم به یادگیری متن های درسی مشابه پرداختند. شاخص های شناختی پژوهش بر اساس یک آزمون محقق ساخته و شاخص های عاطفی به وسیله پرسشنامه خوداثرمندی (موریس، 2001) مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد ساخت نقشه های مفهومی گروهی تأثیر مثبتی بر شاخص های شناختی فراگیران در درس شیمی داشته است. بخش دیگری از یافته ها نشان داد که ساخت نقشه های مفهومی گروهی تنها توانسته است بر خوداثرمندی تحصیلی به عنوان یکی از مؤلفه های شاخص عاطفی پژوهش، اثر معنادار داشته باشد و در دیگر مؤلفه های خوداثرمندی (اجتماعی و هیجانی) تأثیر معنادار مشاهده نشد.
۱۷.

بازنمایی محتوا و ساختار ذهن انسان: مبانی نظری و فرایند اجرایی نقشه شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روش شناسی علوم انسانی سال ۲۳ تابستان ۱۳۹۶ شماره ۹۱
تعداد بازدید : ۱۰۹۳ تعداد دانلود : ۵۴۲
ماهیت انسانی علوم انسانی و اجتماعی، گواه بی بدیلی در ایجاد تمایز اساسی میان این علوم با علوم طبیعی به شمار می رود. از این رو، برون رفت از سیطره غالب پارادایم اثبات گرایی و رویکردهای کمّی به عنوان قلمرو و قالب های ویژه علوم طبیعی و ورود به عرصه پارادایم های رقیب و رویکردهای کیفی، ضرورتی انکارناپذیر قلمداد می شود. در این راستا، شناسایی و معرفی روش ها و ابزارهای پژوهشِ کیفی می تواند، راهگشای مناسبی برای پیمودن مسیر باشد. از این رو، مقاله حاضر در تلاش است، ابتدا با بیان خاستگاه و مبانی نظری روش نقشه شناختی و تمایزات و تشابهات آن با نقشه ذهنی و نقشه مفهومی به ایجاد درکی مشترک از این روش بپردازد، سپس با تشریح فرایند ترسیم نقشه شناختی و نحوه تحلیل آن، شیوه کاربست روش را ارائه کند و در نهایت، با بیان مزایا و معایب روش، پژوهشگران را از نقاط قوت و ضعف این روش آگاه سازد
۱۸.

تحلیل اطلاعات علمی پایان نامه های شیمی با استفاده از اصطلاح نامه شیمی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۲ تابستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۹۰)

کلیدواژه‌ها: علم سنجی تحلیل اطلاعات نقشه مفهومی پایان نامه های شیمی اصطلاح نامه شیمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۲ تعداد دانلود : ۳۹۰
از اصطلاح نامه شیمی می توان به نقشه های مفهومی علم شیمی دست پیدا کرد. تحلیل اطلاعات علمی شیمی در سطح تحصیلات تکمیلی، بر اساس مقایسه و تجزیه و تحلیل اطلاعات علمی پایان نامه های شیمی با این نقشه های مفهومی انجام می شود. به این ترتیب کاربرد جدیدی از اصطلاح نامه ها در تحلیل اطلاعات علمی پیشنهاد می شود. مهم ترین مزیت استفاده از این روش، امکان دست یافتن به نقشه تحقیقات علمی در سطح جزیی ترین گرایش های علمی در هر شاخه از علم است. نتایج تحلیل تحقیقات علمی شیمی می تواند در سیاست گذاری های کلان تحقیقاتی، ارتباط دانشگاه با صنعت و برنامه ریزی های آموزشی در مقاطع تحصیلات تکمیلی نقش کلیدی ایفا نماید. در مقاله حاضر ابتدا نقشه های مفهومی شیمی معرفی می شوند. سپس، با استفاده از الگوهای به دست آمده از نقشه های مفهومی، اطلاعات علمی پایان نامه های شیمی موجود در پایگاه اطلاعات «پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران» در یک دهه (1377-1388) تحلیل می شوند.
۱۹.

به سوی چارچوبی برای مطالعه مدیریت دولتی اسلامی بخش 2: مضامین کلیدی و چارچوب پیشنهادی

نویسنده:
منبع: اسلام و مدیریت سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۱۰

کلیدواژه‌ها: مدیریت دولتی اسلامی نقشه مفهومی حوزه های مطالعاتی تولید دانش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۷ تعداد دانلود : ۴۱۳
اولین پرسش که روبه روی دانش پژوهان حوزه های مطالعاتی مطرح می شود آن است که چه چیزی را مطالعه کنند؟ دانش پژوهان حوزه مدیریتِ دولتیِ اسلامی نیز با این پرسش روبه رو هستند. از این رو ترسیم حوزه های مطالعاتی در رشته های مختلف از جمله دغدغه های بسیاری از دانشمندانی است که در حوزه های فرانظری کار می کنند. در این مقاله نویسنده می کوشد چارچوب مفهومی نقشه مطالعاتی مدیریت دولتی اسلامی را تریسم کند. در پایان چالش های کلیدی فرای روی تولید دانش در این حوزه واکاوی شده است.
۲۰.

تأثیر استراتژی نقشه مفهومی بر مهارت های تفکر انتقادی دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تربیتی سال سیزدهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۴۴

کلیدواژه‌ها: نقشه مفهومی تفکر انتقادی استراتژی آموزش مهارت خواندن و درک مطلب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۲ تعداد دانلود : ۴۲۳
پرورش تفکر و استدلال یکی از هدف های تعلیم و تربیت است. دستیابی به این هدف مستلزم فراهم کردن شرایط و به کارگیری راهبردها و روش های آموزشی مؤثر بر تفکر انتقادی است. این پژوهش تأثیر ساخت گروهی نقشه مفهومی بر مهارت های تفکر انتقادی دانش آموزان را بررسی می کند. به این منظور از یک طرح نیمه آزمایشی پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. 50 دانش آموز دختر پایه سوم دبیرستان شهر کرج به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و به صورت تصادفی در گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش با استفاده از استراتژی نقشه مفهومی آموزش دیدند و به ترسیم نقشه مفهومی متون کتاب زبان انگلیسی 3 پرداختند و گروه کنترل به شیوه مرسوم خواندن متن و ترجمه آن آموزش دیدند. ابزار اندازه گیری آزمون تفکر انتقادی کالیفرنیا فرم (ب) بود که مهارت های تفکر انتقادی دانش آموزان را قبل و بعد از مداخله مورد سنجش قرارداد. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس (ANCOVA) تحلیل شدند. یافته ها تفاوت معناداری بین نمرات تفکر انتقادی دانش آموزان گروه آزمایش و کنترل را نشان داد که بیانگر تأثیر مثبت استراتژی آموزشی نقشه مفهومی بر توسعه مهارت های تفکر انتقادی دانش آموزان است.